دوره 34، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1397
نوشین قیومی محمدی؛ حسینعلی اسدی قارنه
چکیده
چای‌ترش (Hibiscus sabdariffaL.) از گیاهان دارویی مهم است که در ساخت فرآورده‌های داروسازی، غذایی و صنعتی کاربرد دارد. به‌منظور بررسی تأثیر کود ورمی‌کمپوست و محلول‌پاشی جلبک دریایی بر ویژگی‌های کمّی و کیفی گیاه دارویی چای‌ترش، این تحقیق در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) در بهار، تابستان و پاییز سال 1395 انجام شد. آزمایش ...
بیشتر
چای‌ترش (Hibiscus sabdariffaL.) از گیاهان دارویی مهم است که در ساخت فرآورده‌های داروسازی، غذایی و صنعتی کاربرد دارد. به‌منظور بررسی تأثیر کود ورمی‌کمپوست و محلول‌پاشی جلبک دریایی بر ویژگی‌های کمّی و کیفی گیاه دارویی چای‌ترش، این تحقیق در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) در بهار، تابستان و پاییز سال 1395 انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای ورمی‌کمپوست در چهار سطح: صفر (شاهد)، 5، 10 و 15 تن در هکتار و محلول‌پاشی جلبک دریایی در سه سطح: صفر (شاهد)، 1 و 1.5 گرم بر لیتر در فواصل زمانی یک‌ماه روی گیاه اعمال شدند. در پایان آزمایش ارتفاع بوته، تعداد گل در بوته، وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک کاسبرگ، شاخص سبزینگی برگ، میزان کلروفیل a، b و کلروفیل کل برگ، میزان آنتوسیانین کاسبرگ، میزان ویتامین C، اسیدیته قابل تیتراسیون و فلاونوئید کاسبرگ، اندازه‌گیری شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد کود ورمی‌کمپوست و محلول‌پاشی جلبک دریایی، عملکرد کمّی و کیفی چای‌ترش را بهبود بخشید، به‌طوری که بیشترین میزان ارتفاع بوته، تعداد گل در بوته، وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک کاسبرگ، بیشترین میزان کلروفیل a، b و کل برگ، میزان آنتوسیانین کاسبرگ، اسیدیته قابل تیتراسیون و ویتامین C کاسبرگ مربوط به تیمار ورمی‌کمپوست 15 تن در هکتار بود و بیشترین تعداد گل در بوته، وزن تر بوته، میزان کلروفیل a، اسیدیته قابل تیتراسیون، آنتوسیانین، فلاونوئید و ویتامین C کاسبرگ، در تیمار1.5 گرم بر لیتر جلبک دریایی مشاهده شد. بیشترین میزان ویتامین C (68.74 میلی‌گرم در 100 گرم)، اسیدیته قابل تیتراسیون (4.97%)، آنتوسیانین کاسبرگ (1.400 میلی‌مول بر گرم)، بیشترین تعداد گل در بوته (73.33 عدد) و وزن تر بوته (828.33 گرم) در تیمار ورمی‌کمپوست 15 تن در هکتار همراه با جلبک دریایی 1.5 گرم بر لیتر مشاهده شد.
پویا آروین؛ رعنا فیروزه
چکیده
به‌منظور مطالعه تراکم گیاهی در چهار سطح (20، 30، 40 و 50 بوته در متر‌مربع) و تأثیر محلول‌پاشی جیبرلین در دو سطح (صفر و 100 میکرو‌گرم در لیتر) بر روی تعدادی از صفات فیزیولوژیک و مرفولوژیک گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور بجنورد بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 انجام ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه تراکم گیاهی در چهار سطح (20، 30، 40 و 50 بوته در متر‌مربع) و تأثیر محلول‌پاشی جیبرلین در دو سطح (صفر و 100 میکرو‌گرم در لیتر) بر روی تعدادی از صفات فیزیولوژیک و مرفولوژیک گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور بجنورد بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 انجام شد. برهم‌کنش تراکم 20 بوته و جیبرلین بالاترین مقدار عددی درصد ماده خشک گیاه، تعداد شاخه جانبی و تعداد برگ را نشان داد. تراکم 20 بوته با 220.79 (mg g-1 F.W) بیشترین مقدار قند را کسب کرد و کاربرد جیبرلین باعث افزایش 12.7 درصدی محتوای قند نسبت به نمونه شاهد شد. با افزایش تراکم، محتوای کلروفیل a، b و کاروتنوئید کاهش یافت. اثر متقابل تراکم 20 بوته به همراه جیبرلین با 72.11 (mg g-1 F.W) بیشترین و تراکم 50 بوته در عدم کاربرد جیبرلین با 60.7 (mg g-1 F.W) کمترین مقدار کلروفیل a را نشان داد. عملکرد دانه با 686.22 کیلوگرم در هکتار و درصد اسانس با 0.327% در کاربرد جیبرلین بیشترین مقدار را نسبت به نمونه شاهد کسب کردند. در تراکم 20 بوته بیشترین تعداد چتر مرکب و در تراکم 30 بوته بیشترین مقدار دانه در چتر مرکب بدست آمد، ولی وزن هزاردانه، عملکرد نهایی، عملکرد اسانس و درصد اسانس در تراکم 50 بوته بیشترین مقدار بود. به‌طور کلی در تراکم‌های بیشتر، به نظر می‌رسد عملکرد نهایی به‌دلیل افزایش تعداد بوته در واحد سطح افزایش یابد ولی اجزای عملکردی کاهش می‌یابد.
رضوان رمضان نژاد؛ مهناز اقدسی؛ محمد فاطمی
چکیده
پلی‌فنل‌ها و فلاونوئیدها به‌عنوان آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی در بسیاری از گونه‌های دارویی تیره کاسنی وجود دارند. شیکوریک اسید و کلروژنیک اسید نوعی پلی‌فنل و از مشتقات کافئیک اسید می‌باشند. این دو ترکیب به ویژه شیکوریک اسید در گیاه Echinacea purpurea L. به فراوانی یافت می‌شوند. این پژوهش با هدف شناسایی منابع بومی ایران برای تولید شیکوریک ...
بیشتر
پلی‌فنل‌ها و فلاونوئیدها به‌عنوان آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی در بسیاری از گونه‌های دارویی تیره کاسنی وجود دارند. شیکوریک اسید و کلروژنیک اسید نوعی پلی‌فنل و از مشتقات کافئیک اسید می‌باشند. این دو ترکیب به ویژه شیکوریک اسید در گیاه Echinacea purpurea L. به فراوانی یافت می‌شوند. این پژوهش با هدف شناسایی منابع بومی ایران برای تولید شیکوریک اسید و کلروژنیک اسید و همچنین کافئیک اسید به‌عنوان پیش‌ساز این دو ترکیب انجام شده است. به این منظور برگ، ساقه و ریشه پنج گونه بومی ایران از تیره کاسنی به نام‌های Lactuca undulata، Lactuca serriola، Leontodon asperrimus، Cichorium intybus و Sonchus oleraceus در طی دو مرحله رویشی و زایشی از شمال شرق ایران جمع‌آوری و خشک شدند. بذرهای E. purpurea نیز خریداری و در شرایط گلخانه کشت داده شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان شیکوریک اسید (3.6 میلی‌گرم بر گرم ماده خشک) و کافئیک اسید (28.8 میلی‌گرم بر گرم ماده خشک) در ریشه گیاه E. purpurea به‌ترتیب در طی مرحله زایشی و رویشی وجود دارد. مقایسه عصاره‌های مختلف گونه‌های بومی با یکدیگر نشان داد که ساقه گیاه L. undulata در مرحله زایشی و ریشه گیاه L. asperrimus در مرحله رویشی به‌ترتیب بیشترین میزان شیکوریک اسید و کلروژنیک اسید (2.3 و 8.1 میلی‌گرم بر گرم ماده خشک) را داشت. کمترین IC50 مربوط به ریشه‌های گیاه E. purpurea در مرحله زایشی بود. از میان گونه‌های بومی مورد بررسی، به‌نظر می‌رسد که گیاهان L. undulata و L. asperrimus منابع بومی مناسب برای استخراج شیکوریک اسید، کلروژنیک اسید و کافئیک اسید می‌باشند.
مصطفی کوزه گر کالجی؛ محمدرضا اردکانی
چکیده
زولنگ (Eryngium caeruleum M. Bieb.) یکی از مهمترین گونه‌های جنس بوقناق در شمال ایران است که از آن به‌عنوان سبزی صحرایی استفاده می‌شود. به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی بر اجزای عملکرد و درصد اسانس زولنگ آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در سال 1393 در ساری اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل میکوریزا ...
بیشتر
زولنگ (Eryngium caeruleum M. Bieb.) یکی از مهمترین گونه‌های جنس بوقناق در شمال ایران است که از آن به‌عنوان سبزی صحرایی استفاده می‌شود. به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی بر اجزای عملکرد و درصد اسانس زولنگ آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در سال 1393 در ساری اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل میکوریزا گونه Glomus mosseae در دو سطح (صفر و 200 اسپور در گلدان)، ورمی‌کمپوست در دو سطح (صفر و 200 گرم در گلدان) و چای کمپوست (ورمی‌واش) در دو سطح (صفر و 1.5 لیتر در گلدان‌های مشخص شده) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع بوته، وزن هزاردانه و وزن خشک ریشه، درصد و عملکرد اسانس بودند. نتایج بدست‌آمده نشان داد که تیمارهای کاربرد چای کمپوست، ورمی‌کمپوست و همزیستی میکوریزایی تأثیر معنی‌داری بر اغلب صفات مورد اندازه‌گیری داشتند و کلیه صفات مورد بررسی را در مقایسه با شاهد افزایش دادند. به‌طوری که بیشترین ارتفاع بوته، درصد اسانس، عملکرد اسانس و تعداد گل از تیمار کاربرد همزمان چای کمپوست× ورمی‌کمپوست× میکوریزا بدست آمد اثرهای متقابل دوگانه نشان داد که بیشترین وزن خشک بوته 1.23 گرم از تیمار کاربرد ورمی‌کمپوست و عدم کاربرد چای کمپوست حاصل شد. نتایج حکایت از آن داشت که کاربرد ورمی‌کمپوست، چای کمپوست و میکوریزا از طریق در دسترس قرار دادن عناصر غذایی باعث افزایش اجزای عملکرد و بهبود صفات کمّی و کیفی گیاه زولنگ گردید.
رضا آزادبخت؛ محسن جعفریان دهکردی؛ سکینه خنامانی فلاحتی پور؛ عبداله قاسمی پیربلوطی؛ سوده خنامانی فلاحتی پور
چکیده
بنه (Pistacia atlantica Desf.) از زیرگونه‌های پسته و از گیاهان دارویی بومی ایران است. بنه به‌دلیل داشتن خواص متنوع در طب سنتی کاربرد دارد. این مطالعه به‌منظور بررسی اثرهای عصاره هیدروالکلی بنه بر پارامترهای خونی موش صحرایی طراحی و انجام شد. تعداد 18 سر موش‌صحرایی نر نژاد ویستار با وزن تقریبی 170 تا 240 گرم، به 3 گروه 6 تایی تقسیم شدند. تجویز خوراکی ...
بیشتر
بنه (Pistacia atlantica Desf.) از زیرگونه‌های پسته و از گیاهان دارویی بومی ایران است. بنه به‌دلیل داشتن خواص متنوع در طب سنتی کاربرد دارد. این مطالعه به‌منظور بررسی اثرهای عصاره هیدروالکلی بنه بر پارامترهای خونی موش صحرایی طراحی و انجام شد. تعداد 18 سر موش‌صحرایی نر نژاد ویستار با وزن تقریبی 170 تا 240 گرم، به 3 گروه 6 تایی تقسیم شدند. تجویز خوراکی در گروه اول تا سوم به‌ترتیب با عصاره بنه mg/kg bw200، بنه mg/kg bw400 و آب‌‌مقطر (گروه شاهد) به مدت 30 روز از طریق گاواژ انجام شد. سپس نمونه‌های خون از قلب موش‌ها گرفته و آزمایش‌های هماتولوژی روی نمونه‌ها انجام شد. داده‌های حاصل با نرم‌افزار SPSS نسخه 21، آزمون‌های آنالیز واریانس یک‌طرفه و توکی آنالیز شدند. تجویز غلظت‌های مختلف عصاره هیدروالکلی بنه، تعداد گلبول‌های قرمز (RBC)، تعداد گلبول‌های سفید (WBC) و غلظت هموگلوبین (Hb) موش‌های صحرایی را در گروه‌های آزمایش در مقایسه با گروه شاهد به‌طور معنی‌داری بالا برد. به‌علاوه حجم متوسط گلبول‌های قرمز خون (MCV) در گروه آزمایش دریافت‌کننده بنه با غلظت mg/kg bw200 در مقایسه با گروه کنترل به‌طور معنی‌داری کاهش یافت؛ اما تأثیری بر سایر پارامترهای خونی نگذاشت (0.05>P). عصاره بنه تعداد گلبول‌های قرمز و غلظت هموگلوبین را افزایش داد که می‌تواند احتمالاً به‌دلیل افزایش در فرایند خون‌سازی باشد. همچنین افزایش جمعیت گلبول‌های سفید خون بعد از تیمار با عصاره بنه، می‌تواند توانایی بدن را در برابر عوامل پاتوژن افزایش دهد.
عنایت الله توحیدی نژاد؛ فرامرز رستگاری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی و نوع کود بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) آزمایشی بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی سازمان جهاد کشاورزی جیرفت در سال 1389 با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح 40، 80 و 120 میلی‌متر تبخیر از طشتک تبخیر ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی و نوع کود بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) آزمایشی بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی سازمان جهاد کشاورزی جیرفت در سال 1389 با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح 40، 80 و 120 میلی‌متر تبخیر از طشتک تبخیر کلاسA به‌عنوان فاکتور اصلی و پنج تیمار کودی شامل شاهد، کود زیستی نیتروکسین، کود زیستی فسفات بارور-2، کود زیستی بیوسولفور و کود گاوی به‌عنوان کرت‌های فرعی بودند. صفات اندازه‌گیری شده شامل (تعداد ساقه اصلی، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، تعداد کاپیتول در بوته، قطر کاپیتول، وزن خشک بوته، وزن گل تر، وزن گل خشک، درصد اسانس و عملکرد کامازولن) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی بر تمام صفات کمّی و کیفی در سطح 1% معنی‌دار بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که آبیاری پس از 120 میلی‌متر تبخیر، عملکرد را در مقایسه با شاهد 25.1% کاهش داد. بیشترین میانگین عملکرد و اجزاء عملکرد از تیمار آبیاری پس از 40 میلی‌متر تبخیر و کاربرد کود گاوی بدست آمد. بیشترین درصد اسانس (0.685%) و عملکرد اسانس (6.32 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بیوسولفور و تنش متوسط مشاهده شد. بیشترین درصد کامازولن (6.45%) و عملکرد کامازولن (396.8 گرم در هکتار) در تنش متوسط و به‌ترتیب از تیمار کودی نیتروکسین و بیوسولفور حاصل گردید. به‌طور کلی نتایج نشان داد که در شرایط تنش شدید کود دامی و در شرایط تنش ملایم کود زیستی بیوسولفور مناسب‌ترین تیمار کودی در تولید بابونه بود.
نسرین دانشور راد؛ نورعلی ساجدی؛ محمدرضا نائینی
چکیده
اسید سالیسیلیک و سلنیوم ترکیب‌هایی با خواص آنتی‌اکسیدانی هستند و باعث بهبود رشد گیاهان در شرایط تنش می‌شوند. به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد اسید سالیسیلیک و سلنیوم بر برخی خصوصیات رویشی و زایشی، عملکرد اسانس و نسبت پتاسیم به سدیم در گیاه دارویی بادرشبویه (Dracocephalum moldavica L.) در شرایط تنش شوری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً ...
بیشتر
اسید سالیسیلیک و سلنیوم ترکیب‌هایی با خواص آنتی‌اکسیدانی هستند و باعث بهبود رشد گیاهان در شرایط تنش می‌شوند. به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد اسید سالیسیلیک و سلنیوم بر برخی خصوصیات رویشی و زایشی، عملکرد اسانس و نسبت پتاسیم به سدیم در گیاه دارویی بادرشبویه (Dracocephalum moldavica L.) در شرایط تنش شوری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در شرایط گلخانه در سال 1394 انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل کاربرد سلنیوم در سه سطح (عدم مصرف، محلول‌پاشی با غلظت 20 و 40 میلی‌گرم در لیتر)، کاربرد اسید سالیسیلیک در دو سطح (عدم مصرف و محلول‌پاشی با غلظت 0.5 میلی‌مولار) و شوری ناشی از کلرید سدیم در دو سطح (عدم شوری و شوری با غلظت 100 میلی‌مولار) بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری صفات تعداد برگ فعال در بوته و ارتفاع بوته را کاهش و تعداد گل و عملکرد اسانس را افزایش داد. نتایج نشان داد که در شرایط تنش شوری، مصرف سلنیوم و اسید سالیسیلیک به‌تنهایی و بهصورت توأم علاوه‌بر اینکه باعث کاهش اثرهای منفی ناشی از تنش شوری بر صفات ارتفاع بوته و تعداد برگ فعال شد، افزایش عملکرد اسانس را نیز در پی داشت. افزون بر آن، مصرف توأم این دو ماده در شرایط شوری باعث افزایش نسبت پتاسیم به سدیم در برگ نسبت به ریشه شد. نتایج کلی بیانگر این است که محلول‌پاشی توأم سلنیوم و اسید سالیسیلیک می‌تواند علائم تنش شوری را در گیاه بادرشبویه تعدیل نماید.
حسین مستعان زاده؛ ابراهیم هنرمند؛ صدیقه رییس میرزایی؛ علیرضا مرادزاده؛ مطهر حسین زاده
چکیده
سنگ‌های ادراری یک بیماری شایع دستگاه ادراری است که بسیاری از افراد جامعه به آن مبتلا می‌شوند. اگرچه در سال‌های اخیر داروهای گیاهی و شیمیایی بسیاری به‌منظور پیشگیری و درمان سنگ‌های کلیوی عرضه شده است، ولی تاکنون درمان دارویی مؤثر و بی‌خطر که با روش‌های غیرتهاجمی منجر به درمان کامل و یا پیشگیری از تشکیل سنگ شود بوجود نیامده است. ...
بیشتر
سنگ‌های ادراری یک بیماری شایع دستگاه ادراری است که بسیاری از افراد جامعه به آن مبتلا می‌شوند. اگرچه در سال‌های اخیر داروهای گیاهی و شیمیایی بسیاری به‌منظور پیشگیری و درمان سنگ‌های کلیوی عرضه شده است، ولی تاکنون درمان دارویی مؤثر و بی‌خطر که با روش‌های غیرتهاجمی منجر به درمان کامل و یا پیشگیری از تشکیل سنگ شود بوجود نیامده است. امروزه به‌دلیل عوارض جانبی و آثار زیان‌بخش داروهای شیمیایی، استفاده از فرآورده‌های گیاهی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. هدف از انجام این تحقیق، تعیین اثرگذاری عصاره آبی برگ‌های کرفس کوهی (Kelussia odoratissima Mozaff.) و کرفس معمولی (Apium graveolens L.) و همچنین آب ساقه کرفس معمولی بر تشکیل و یا انحلال کلسیم اگزالات می‌باشد. به‌منظور مطالعه میزان انحلال و رسوب‌گذاری نمک کلسیم اگزالات روش‌های تجزیه‌ای الکتروشیمیایی و کلاسیک مورد استفاده قرار گرفت. بررسی داده‌های بدست‌آمده از آزمایش‌های تیتراسیون کمپلکس‌سنجی و هدایت‌سنجی نشان داد که این عصاره‌ها علاوه‌بر تأثیر بر انحلال سنگ کلسیم اگزالات، به میزان قابل توجهی از تشکیل این نوع سنگ نیز ممانعت بعمل می‌آورند (P<0.05). نتایج حاصل از مطالعات انجام شده در این پژوهش نشان می‌دهد که عصاره‌های آبی برگ‌های کرفس کوهی و معمولی و همچنین آب ساقه کرفس معمولی می‌توانند گزینه مناسبی برای پیشگیری از تشکیل سنگ در افراد مستعد و همچنین درمان مبتلایان به سنگ کلیه باشند.
فریده ملائی نژاد؛ فرشته عزتی قادی؛ عبدالله رمضانی قرا؛ سعید رضایی زارچی
چکیده
در این مطالعه سعی شد تا به خواص ضد دیابتی شیره خشک گیاه استبرق (Calotropis procera (Willd.) R. Br.) به همراه ویتامین C در موش‌های دیابتی شده توسط STZ پرداخته شود. دیابت در موش‌های بزرگ آزمایشگاهی توسط تک دوز STZ (50 میلی‌گرم/کیلوگرم وزن بدن) بهصورت تزریق درون صفاقی ایجاد گردید. 30 سر موش نر بالغ نژاد ویستار به‌طور تصادفی به شش گروه به‌شرح زیر تقسیم ...
بیشتر
در این مطالعه سعی شد تا به خواص ضد دیابتی شیره خشک گیاه استبرق (Calotropis procera (Willd.) R. Br.) به همراه ویتامین C در موش‌های دیابتی شده توسط STZ پرداخته شود. دیابت در موش‌های بزرگ آزمایشگاهی توسط تک دوز STZ (50 میلی‌گرم/کیلوگرم وزن بدن) بهصورت تزریق درون صفاقی ایجاد گردید. 30 سر موش نر بالغ نژاد ویستار به‌طور تصادفی به شش گروه به‌شرح زیر تقسیم شدند. گروه اول) کنترل، گروه دوم) دیابتی، گروه سوم) موش‌های دیابتی که با شیره استبرق200 میلی‌گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن تیمار شدند، گروه چهارم) گروهی که توسط شیره استبرق (mg/kg200) و ویتامین C (mg/kg100) تیمار شدند، گروه پنجم) تیمار روزانه توسط شیره استبرق (mg/kg200)، گروه ششم) حیوانات این گروه روزانه با ویتامین C (mg/kg200) تیمار شدند. در پایان دوره 15 روزه فاکتورهای بیوشیمیایی قند خون، کلسترول تام، تری‌گلیسیرید و هموگلوبین گلیکه (HbA1c) بررسی شد. نتایج نشان داد که میزان قند خون، کلسترول تام، تری‌گلیسیرید و همگلوبین گلیکه (HbA1c) در گروه دیابتی به‌طور معنی‌داری افزایش داشته است. تیمار گروه‌های دیابتی توسط شیره خشک استبرق و همچنین ترکیب شیره استبرق و ویتامین C باعث کاهش معنی‌دار میزان فاکتورهای بیوشیمیایی بالا گردید. نتایج نشان داد که شیره استبرق به تنهایی نسبت به گروه چهارم تأثیر بهتری بر فاکتورهای بیوشیمیایی سرم داشته است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که شیره خشک گیاه استبرق به تنهایی قادر به کاهش قند خون و همچنین عوارض ناشی از دیابت در افراد دیابتی نوع 1 می‌باشد.
صادق عنبرستانی؛ علیرضا رضازاده؛ آیت اله رضایی
چکیده
سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) گیاهی دارویی و متعلق به خانواده آلاله می‌باشد. دانه‌های این گیاه در طب سنتی برای درمان بیماری‌های آسم، التهاب، دیابت و فشار خون بالا استفاده می‌شود. کشت سلولی این گیاه به‌دلیل ترکیب‌های فعال و کاربرد در پزشکی دارای اهمیت است. در این تحقیق، به‌منظور بررسی اثر عصاره مخمر و ساکارز بر ویژگی‌های رشد سلول و صفات ...
بیشتر
سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) گیاهی دارویی و متعلق به خانواده آلاله می‌باشد. دانه‌های این گیاه در طب سنتی برای درمان بیماری‌های آسم، التهاب، دیابت و فشار خون بالا استفاده می‌شود. کشت سلولی این گیاه به‌دلیل ترکیب‌های فعال و کاربرد در پزشکی دارای اهمیت است. در این تحقیق، به‌منظور بررسی اثر عصاره مخمر و ساکارز بر ویژگی‌های رشد سلول و صفات بیوشیمیایی کشت سلولی سیاه‌دانه آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول سه غلظت عصاره مخمر (صفر، 0.5 و ۱ میلی‌گرم در لیتر) و فاکتور دوم سه غلظت ساکارز (30، 4۵ و60 گرم در لیتر) انتخاب گردید. پس از گذشت چهار روز از اعمال تیمارها، میزان رشد، آنتوسیانین، مقدار پروتئین محلول، فعالیت آنزیم پراکسیداز، محتوی فنول، غلظت پراکسید هیدروژن و پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی ارزیابی شد. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد عصاره مخمر به تنهایی بر رشد سلول‌ها مؤثر بود و عصاره مخمر و ساکارز باعث افزایش معنی‌دار مقدار آنتوسیانین، مقدار پروتئین محلول، محتوی فنول، غلظت پراکسید هیدروژن و پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی شد. این در حالیست که فعالیت آنزیم پراکسیداز بهصورت معنی‌داری نسبت به نمونه شاهد کاهش یافت. نتایج نشان داد احتمالاً ساکارز و عصاره مخمر از طریق تأمین منابع غذایی و القاء تنش اکسیداتیو، آثار خود را بر روی سلول‌های سیاه‌دانه نشان دادند
امید میرزایی چشمه گچی؛ یوسف نصیری؛ عزت اله اسفندیاری؛ مجتبی نورآئین
چکیده
ویتامین‌ها بسیاری از فرایندهای متابولیکی و بیولوژیکی گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهند و در سنتز آنزیم‌ها، اسیدهای نوکلئیک و پروتئین‌ها به‌عنوان کوآنزیم در مسیرهای متابولیک آنها شرکت می‌کنند. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی تیامین بر رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در سال 1394 بهصورت ...
بیشتر
ویتامین‌ها بسیاری از فرایندهای متابولیکی و بیولوژیکی گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهند و در سنتز آنزیم‌ها، اسیدهای نوکلئیک و پروتئین‌ها به‌عنوان کوآنزیم در مسیرهای متابولیک آنها شرکت می‌کنند. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی تیامین بر رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در سال 1394 بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل محلول‌پاشی با تیامین در سه سطح صفر (آب مقطر)، 50 و 100 میکرومول بر لیتر و مراحل محلول‌پاشی در چهار سطح ساقه‌دهی، گلدهی، دانه‌بندی و هر سه مرحله بودند. نتایج نشان داد که اثر تیامین بر تمام صفات مورد ارزیابی معنی‌دار شد. به‌طوری که غلظت 50 میکرومول بر لیتر تیامین بیشترین اثر افزایشی را بر تعداد ساقه‌های فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک، عملکرد دانه و عملکرد اسانس داشت و غلظت 100 میکرومول بر لیتر بیشترین اثر افزایشی را بر ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک و درصد اسانس نسبت به شاهد داشت. اثر مراحل محلول‌پاشی بر تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک و وزن هزاردانه معنی‌دار شد و بیشترین مقادیر آنها با محلول‌پاشی تیامین در هر سه مرحله (ساقه‌دهی، گلدهی، دانه‌بندی) بدست آمد. اثرهای متقابل تیمارهای مورد ارزیابی بر هیچ یک از صفات معنی‌دار نشد. به‌طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که محلول‌پاشی گیاه رازیانه با غلظت‌های 50 و 100 میکرومول در لیتر تیامین در مراحل ساقه‌دهی، گلدهی و دانه‌بندی می‌تواند باعث بهبود عملکرد دانه و عملکرد اسانس گیاه رازیانه شود.
عطیه نصرالهی؛ ایرج اله دادی؛ مجید قربانی جاوید؛ مرجان سادات حسینی فرد
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد متانول و تاریخ کاشت بر عملکرد دانه و میوه، درصد عملکرد روغن و ترکیب اسیدهای چرب گیاه دارویی کدو پوست کاغذی، آزمایشی بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 93-1392 اجرا شد. سه تاریخ کاشت شامل اول اردیبهشت، اول خرداد و اول تیر به‌عنوان عامل اصلی و کاربرد متانول با غلظت 30% حجمی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد متانول و تاریخ کاشت بر عملکرد دانه و میوه، درصد عملکرد روغن و ترکیب اسیدهای چرب گیاه دارویی کدو پوست کاغذی، آزمایشی بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 93-1392 اجرا شد. سه تاریخ کاشت شامل اول اردیبهشت، اول خرداد و اول تیر به‌عنوان عامل اصلی و کاربرد متانول با غلظت 30% حجمی در چهار زمان محلول‌پاشی شامل شاهد (عدم مصرف)، قبل از مرحله زایشی، بعد از مرحله زایشی و مرحله دانه‌بندی به‌عنوان عامل فرعی مطالعه گردید. نتایج پژوهش نشان داد اثر متقابل تاریخ کاشت و کاربرد متانول بر صفات عملکرد دانه در میوه، وزن خشک دانه، عملکرد میوه، وزن هزاردانه، درصد روغن و ترکیب اسیدهای چرب در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه، وزن خشک دانه، عملکرد میوه و درصد روغن در محلول‌پاشی متانول قبل از مرحله زایشی در تاریخ کشت اول تیرماه حاصل شد. بیشترین وزن هزاردانه (1155.6 گرم) متعلق به تیمار محلول‌پاشی متانول بعد از مرحله زایشی در تیرماه بود. تیمارهای محلول‌پاشی در مرحله دانه‌بندی در تاریخ کشت سوم و نیز عدم مصرف متانول در تاریخ کشت دوم بیشترین میزان اسید اولئیک را نشان دادند. بیشترین میزان اسیدهای چرب لینولئیک (43.36%)، لینولنیک (1.86%) و پالمتیک (21.20%) به‌ترتیب در تاریخ‌های کشت خرداد، تیر و اردیبهشت و تحت محلول‌پاشی متانول بعد از مرحله زایشی بدست آمد. تیمار شاهد نیز در تاریخ کشت اول بیشترین میزان اسید استئاریک (11.50%) را نشان داد. به‌طور کلی کاشت کدو پوست کاغذی در تیرماه همراه با محلول‌پاشی متانول قبل از مرحله زایشی به‌منظور افزایش عملکرد و محلول پاشی بعد از مرحله زایشی با هدف بهبود کیفی برخی ترکیب‌های روغن آن توصیه می‌گردد.
صبا قاسمی؛ زهره حبیبی؛ فاطمه رضا علیزاده روشن
چکیده
در این تحقیق برای اولین بار عصاره کلروفرمی قسمت‌های هوایی گیاه Eryngium noeanum Boiss. متعلق به خانواده چتریان بررسی گردید. اندام‌های هوایی این گونه گیاهی در فصل گلدهی از فارس- استهبان جمع‌آوری شد. خالص‌سازی عصاره خام به‌وسیله کروماتوگرافی ستونی بر روی سیلیکاژل با گرادیان حلال n-هگزان -اتیل‌استات انجام شد. در پایان کروماتوگرافی ستون با متانول ...
بیشتر
در این تحقیق برای اولین بار عصاره کلروفرمی قسمت‌های هوایی گیاه Eryngium noeanum Boiss. متعلق به خانواده چتریان بررسی گردید. اندام‌های هوایی این گونه گیاهی در فصل گلدهی از فارس- استهبان جمع‌آوری شد. خالص‌سازی عصاره خام به‌وسیله کروماتوگرافی ستونی بر روی سیلیکاژل با گرادیان حلال n-هگزان -اتیل‌استات انجام شد. در پایان کروماتوگرافی ستون با متانول شسته شد. اجزا مشابه مطابق آنالیز TLC به هم اضافه شدند تا در نهایت 8 جزء بدست آمد. دو ترکیب شناخته شده بتا-استیگماسترول و زانتوتوکسین جداسازی گردید. ترکیب بتا-استیگماسترول از خالص‌سازی جزء 3 با نسبت حلال n-هگزان: اتیل استات (1:6) به مقدار mg30 جداسازی شد که 7/0% از عصاره را تشکیل می‌دهد. در نتیجه خالص‌سازی جزء 6 عصاره با استفاده از کروماتوگرافی ستونی و لایه نازک در نسبت حلال n- هگزان: اتیل استات (1:4) ترکیب زانتوتوکسین به مقدار mg8 بدست آمد که تنها 0.2% از عصاره را تشکیل می‌دهد. ساختار ترکیبها توسط روش‌های اسپکتروسکوپی شامل 1H NMR، 13C NMR، COSY، DEPT، HMQC و طیف جرمی تعیین شد و در نهایت از طریق مقایسه داده‌های طیفی آنها با داده‌های گزارش شده در منابع معتبر علمی تأیید گردید.
