دوره 34، شماره 2 ، خرداد و تیر 1397
سید رضا طبائی عقدایی؛ ملیحه ابوترابی نجف‌آبادی؛ محمدحسین لباسچی؛ اکبر نجفی آشتیانی؛ علی اشرف جعفری؛ فاطمه سفیدکن؛ لیلا میرجانی
چکیده
با هدف ارزیابی تولید سرشاخه گلدار و بازده اسانس اکسشن‌های گونه‌های دارویی Satureja spicigera (C. Koch) Boiss. (Spic1, Spic2, Spic3) و S. sahendica Bornm. (Sah1, Sah2, Sah3, Sah4, Sah5, Sah6) آزمایشی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط دیم منطقه دماوند در سال 1393 اجرا شد. تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری (P<0.01) را بین دو گونه از نظر صفات مورد بررسی ...
بیشتر
با هدف ارزیابی تولید سرشاخه گلدار و بازده اسانس اکسشن‌های گونه‌های دارویی Satureja spicigera (C. Koch) Boiss. (Spic1, Spic2, Spic3) و S. sahendica Bornm. (Sah1, Sah2, Sah3, Sah4, Sah5, Sah6) آزمایشی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط دیم منطقه دماوند در سال 1393 اجرا شد. تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری (P<0.01) را بین دو گونه از نظر صفات مورد بررسی نشان داد. براساس مقایسه میانگینها، میزان ماده خشک بوته در گونه S. spicigera (108.50 گرم) نسبت به S. sahendica (25.82) بیشتر بود. همچنین، بیشترین تولید سرشاخه خشک در اکسشن Spic2 (183.5 گرم در بوته) از گونه S. spicigera و اکسشن Sah2 (45.51 گرم در بوته) از گونه S. sahendica بدست آمد. گونه S. spicigera با میانگین 2.65% در مقایسه با گونه S. sahendica (1.34%)، بازده اسانس بیشتری داشت و Spic2 با بیشترین بازده (2.90%) و عملکرد (36.10 کیلوگرم در هکتار) اسانس، مناسبترین اکسشن گونه S. spicigera برای کشت در شرایط دیم دماوند خواهد بود. با توجه به میانگین قطر تاج پوشش کمتر (32.19 سانتی‌متر) در S. sahendica نسبت به S. spicigera (54.90 سانتی‌متر)، استفاده از تراکم بیشتر و افزایش عملکرد سرشاخه و اسانس در مرزه سهندی امکانپذیر می‌باشد. از طرفی، زودرسی S. sahendica زمینه لازم را برای تعداد چین بیشتر فراهم مینماید. همچنین، با مقایسه درون گونهای برای میزان سرشاخه گلدار، ارتفاع و قطر تاج پوشش بیشتر گیاه و روز تا گلدهی کمتر (زودرسی) به‌عنوان شاخص‌های انتخاب، می‌توان اکسشن Sah2 را به‌عنوان ژنوتیپ برتر مرزه سهندی برای بهرهبرداری در شرایط دیم دماوند و یا اقلیمهای مشابه پیشنهاد کرد.
لیلا جعفری نیا؛ سید علی حائری روحانی؛ پریچهره یغمایی
چکیده
کبد چرب غیرالکلی در حال شیوع بین افراد دارای سبک زندگی شهری می‌باشد که می‌تواند به استئاتوز کبدی پیشرفت کند. تیموکینون، یک آنتی‌اکسیدان قوی و مورد توجه طب سنتی، بر روی کبد چرب القا شده در موش‌های آزمایشگاهی کوچک مورد بررسی قرار گرفت. 40 موش به چهار گروه ( کنترل سالم، حلال، گروه تجربی 1 و 2 به‌ترتیب تحت تیمار با دوزهای 5 و mg/kg10 تیموکینون به ...
بیشتر
کبد چرب غیرالکلی در حال شیوع بین افراد دارای سبک زندگی شهری می‌باشد که می‌تواند به استئاتوز کبدی پیشرفت کند. تیموکینون، یک آنتی‌اکسیدان قوی و مورد توجه طب سنتی، بر روی کبد چرب القا شده در موش‌های آزمایشگاهی کوچک مورد بررسی قرار گرفت. 40 موش به چهار گروه ( کنترل سالم، حلال، گروه تجربی 1 و 2 به‌ترتیب تحت تیمار با دوزهای 5 و mg/kg10 تیموکینون به مدت 28 روز و تزریق داخل صفاقی) تقسیم شدند، همگی به‌جز گروه کنترل سالم طی مدت 4 هفته تحت رژیم پرچرب قرار گرفتند. در انتهای آزمایش نمونه‌های بافتی و سرمی موش‌ها برای انجام آنالیزهای بیوشیمیایی و بافت‌شناسی جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد که میزان تری‌گلیسیرید، VLDL، بیلی‌روبین، فسفولیپید، کلسترول، HOMA و آلانین‌آمینوتانسفراز در گروه تجربی 2 نسبت به گروه حلال (0.001>P)، انسولین، آسپارتات آمینوترانسفراز و LDL (0.01>P) و گلوکز (0.05>P) کاهش داشت. البته میزان آلکالین فسفاتاز و لپتین کاهش معنی‌داری نداشت. میزان آدیپونکتین افزایش معنی‌داری را (0.001>P) نشان داد. HDL نیز افزایش غیر معنی‌داری داشت. در بررسی‌های هیستولوژیکی، آسیب‌های بافتی به میزان قابل توجهی بهبود یافته بود. طبق آزمایش‌ها، تیموکینون می‌تواند مقاومت انسولینی، پروفایل لیپیدی و آنزیم‌های کبدی را در موش‌های مبتلا به کبد چرب بهبود ببخشد.
معصومه بهرامی؛ محمدعلی علی‌زاده؛ محسن نصیری
چکیده
به‌منظور بررسی عملکرد سرشاخه و خصوصیات مرفولوژیک و بازده اسانس، بر روی 9 جمعیت از سه گونه پونه‌سا (Nepeta spp.) شامل گونه‌های Nepeta cataria L.، Nepeta menthoides Boiss. & Buhse و Nepeta racemosa Lam. آزمایشی در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجرا شد. بذرهای جمعیت‌ها در سال 1393 داخل سینی‌های جیفی‌پات حاوی کمپوست ...
بیشتر
به‌منظور بررسی عملکرد سرشاخه و خصوصیات مرفولوژیک و بازده اسانس، بر روی 9 جمعیت از سه گونه پونه‌سا (Nepeta spp.) شامل گونه‌های Nepeta cataria L.، Nepeta menthoides Boiss. & Buhse و Nepeta racemosa Lam. آزمایشی در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجرا شد. بذرهای جمعیت‌ها در سال 1393 داخل سینی‌های جیفی‌پات حاوی کمپوست کشت شدند و پس از رشد کافی به داخل زمین انتقال یافتند و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار کشت شدند. در هر تکرار 15 بوته به فواصل نیم متر کشت و از سیستم آبیاری قطره‌ای آبیاری شدند. در طول اجرای آزمایش از صفات ارتفاع گیاه، تعداد شاخه اصلی، وزن تر و خشک سرشاخه بوته، سطح تاج پوشش، تعداد گل در بوته، درصد اسانس و عملکرد اسانس در بوته اندازه‌گیری به‌عمل آمد. برای اندازه‌گیری بازده اسانس، سرشاخه‌های گلدار پس از خشک شدن در سایه با روش تقطیر با بخار آب اسانس‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین گونه‌ها برای کلیه صفات بجز وزن سرشاخه معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که گونه N. cataria با طول دوره رویشی بیشتر و تأخیر در شروع گلدهی به‌عنوان گونه دیررس و گونه‌های N. menthoides و N. racemosa به‌عنوان زودرس شناخته شدند. گونه N. cataria دارای کمترین سطح تاج پوشش نسبت به دو گونه دیگر بود. بیشترین ارتفاع بوته در گونه N. menthoides با (90.1 سانتی‌متر) و بیشترین تراکم گل در گونه N. racemosa (با 15.7 گل در بوته) بدست آمد. در مقایسه بین جمعیت‌ها، نتایج نشان داد که در گونه N. cataria (جمعیت 15062-اراک) دیررس و دارای عملکرد اسانس و (جمعیت 21132-بافق) دارای وزن سرشاخه بیشتری بود. در گونه N. menthoides (جمعیت 27795-مشکین شهر) دارای سطح تاج پوشش بزرگتری بود.
صدیقه فابریکی اورنگ؛ هانیه سادات شهاب زاده
چکیده
در این پژوهش اثرات سالیسیلیک اسید و متیل‌جاسمونات به‌عنوان دو القاءکننده بر فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی، رنگریزه‌های فتوسنتزیو فلاونوئید تحت تنش شوری در گیاه مامیران کبیر (Chelidonium majus L.) مطالعه شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 اجرا ...
بیشتر
در این پژوهش اثرات سالیسیلیک اسید و متیل‌جاسمونات به‌عنوان دو القاءکننده بر فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی، رنگریزه‌های فتوسنتزیو فلاونوئید تحت تنش شوری در گیاه مامیران کبیر (Chelidonium majus L.) مطالعه شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 اجرا گردید. سه فاکتور مورد مطالعه شامل هورمون در سه سطح بدون هورمون (آب مقطر)، متیل‌جاسمونات 100 میکرومولار و اسید سالیسیلیک 2 میلی‌مولار، شوری در دو سطح عدم شوری (آب شهری با هدایت الکتریکی 0.62 دسی‌زیمنس بر متر) و شوری با استفاده از 30 میلی‌مولار NaCl (3.36 دسی‌زیمنس بر متر) و فاکتور اندام گیاهی در سه سطح برگ، ساقه و ریشه بودند. الیسیتورها به‌صورت محلول‌پاشی و مخلوط با آبیاری به گیاهان اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات اصلی شوری، الیسیتور، بافت و اثرات متقابل بین آنها برای بیشتر صفات معنی‌دار بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین الیسیتورها نشان داد که متیل‌جاسمونات سبب افزایش کاروتنوئید، فلاونوئید و آنتوسیانین گردید. هر دو تیمار سالیسیلیک اسید و متیل‌جاسمونات باعث کاهش میزان و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و گایاکول پراکسیداز تحت تنش شوری شدند. در مقایسه میانگین اثرات متقابل سه جانبه، شوری+ سالیسیلیک اسید+ برگ بهترین ترکیب فاکتورها برای محتوای کلروفیل و کاروتنوئید (به‌ترتیب 68/1 و 54/0 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) بود. همچنین بیشترین میزان آنتوسیانین (OD.gr-1 FW 5.7) در ترکیب عدم شوری+ متیل‌جاسمونات+ برگ و بیشترین میزان فلاونوئید در ترکیب‌های فاکتوری شوری+ عدم هورمون (OD.gr-1 FW3.42)، عدم شوری+ سالیسیلیک اسید (OD.gr-1 FW3.27) و شوری+ متیل‌جاسمونات (OD.gr-1 FW3.2) در بافت برگ مشاهده شد. میزان پروتئین کل بر خلاف کاهش در تنش شوری+ بدون هورمون (43.35 میلی‌گرم بر گرم وزن تر)، در تیمارهای تنش شوری+ سالیسیلیک اسید و تنش شوری+ متیل‌جاسمونات (به‌ترتیب 72/56 و 27/53 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) افزایش یافت. در جمع‌بندی کلی مشخص شد که با اعمال دو تیمار هورمونی مذکور تحت تنش شوری، مامیران نیاز کمتری به افزایش سیستم دفاعی آنتی‌اکسیدان داشته و قابلیت لازم را برای بهبود عملکرد زیست‌توده و نیز برخی از متابولیت‌های ثانویه خواهد داشت.
مهین توحیدی؛ آتوسا وزیری؛ علی اصغر حاتم نیا
چکیده
بعضی از گیاهان رشد و نمو گیاهان مجاور را از طریق ترشح ترکیب‌های شیمیایی موسوم به ترکیب‌های بازدارنده تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این مطالعه اثرات آللوپاتی قسمت‌های مختلف گیاه آفتاب‌پرست (Heliotropium europaeum L.) بر روی جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های تربچه (Raphanus sativus L.) بررسی گردید. تیمارهای آزمایش شامل عصاره ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه و آب مقطر ...
بیشتر
بعضی از گیاهان رشد و نمو گیاهان مجاور را از طریق ترشح ترکیب‌های شیمیایی موسوم به ترکیب‌های بازدارنده تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این مطالعه اثرات آللوپاتی قسمت‌های مختلف گیاه آفتاب‌پرست (Heliotropium europaeum L.) بر روی جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های تربچه (Raphanus sativus L.) بررسی گردید. تیمارهای آزمایش شامل عصاره ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه و آب مقطر (شاهد) بر روی جوانه‌زنی بذر تربچه و همچنین مقادیر یک درصد پودر ساقه، کل گیاه به‌صورت مالچ و کل گیاه مخلوط با خاک بر روی گیاهچه‌های تربچه مطالعه شد. صفات اندازه‌گیری شده برای ارزیابی اثر آللوپاتیک قسمت‌های مختلف گیاه شامل درصد جوانه‌زنی بذر، طول ساقه و وزن تر و خشک گیاهچه تربچه بود. نتایج نشان داد که تمام قسمت‌های گیاه در مقایسه با شاهد اثر معنی‌داری بر روی جوانه‌زنی بذرهای تربچه دارد ولی با این حال میزان تأثیر آنها متفاوت بوده و عصاره گل و ساقه دارای بیشترین میزان بازدارندگی بودند. مقایسه طول ساقه، وزن تر و خشک گیاهچه‌های تربچه در نمونه‌های شاهد و تیمارهای مختلف گیاه آفتاب‌پرست نشان داد که بین تیمارهای مختلف با نمونه شاهد اختلاف معنی‌دار وجود دارد و در بین تیمارهای مختلف عصاره ساقه نسبت به بقیه عصاره‌ها دارای خاصیت بازدارندگی بیشتری است. از نتایج بدست آمده استنباط می‌شود که عصاره گیاه آفتاب‌پرست به‌ویژه قسمت‌های گل و ساقه دارای اثرات آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه‌زنی بذر تربچه ممانعت می‌کند و می‌تواند در تولید علف‌کش‌های طبیعی استفاده شود.
مرجان نکوخو؛ سینا فلاح
چکیده
کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) یک گیاه دارویی ارزشمند است که بذر و فرآورده‌های آن در درمان بسیاری از بیماری‌ها کاربرد دارد. در کشت این گیاه آب و نیتروژن زیادی مصرف می‌شود که استفاده از مالچ پلاستیک ممکن است آب و نیتروژن مورد نیاز آن را کاهش دهد. بنابراین، آزمایشی با هدف بررسی اثر کم آبیاری و نیتروژن بر کدوی پوست کاغذی در شرایط مالچ پلاستیک ...
بیشتر
کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) یک گیاه دارویی ارزشمند است که بذر و فرآورده‌های آن در درمان بسیاری از بیماری‌ها کاربرد دارد. در کشت این گیاه آب و نیتروژن زیادی مصرف می‌شود که استفاده از مالچ پلاستیک ممکن است آب و نیتروژن مورد نیاز آن را کاهش دهد. بنابراین، آزمایشی با هدف بررسی اثر کم آبیاری و نیتروژن بر کدوی پوست کاغذی در شرایط مالچ پلاستیک در سال زراعی 1395 انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی شفاف، تنش ملایم (75% آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی) و تنش شدید (50% آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی)، آبیاری کامل بدون مالچ و کرت‌های فرعی شامل نیاز کامل نیتروژن گیاه، 80% نیاز کامل نیتروژن و 60% نیاز کامل نیتروژن بودند. نتایج نشان داد که برای عملکرد میوه، عملکرد دانه و عملکرد روغن بین تیمار تنش ملایم (75% آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی) و آبیاری کامل بدون مالچ اختلاف آماری معنی‌داری مشاهده نشد. در شرایط بدون تنش خشکی، با استفاده از مالچ پلاستیکی و نیاز کامل نیتروژن مصرفی گیاه می‌توان به عملکرد میوه و عملکرد دانه مطلوب دست یافت. اما در شرایط تنش ملایم استفاده از مالچ، آب و نیتروژن مورد نیاز را به‌ترتیب 25% و 20% کاهش داد و عملکرد دانه و روغن مشابه آبیاری کامل تولید نمود. بنابراین، این فن می‌تواند برای حفاظت از منابع آب و تداوم تولید در سامانههای کشاورزی مناطق خشک و نیمه‌خشک مورد استفاده قرار گیرد.
هنگامه وثوقی تبار؛ سید علی حسینی تفرشی؛ حمید دهقان زاده
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر بر شاخص‌های رشدی، عملکرد دانه و میزان اسانس دو توده محلی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در شرایط شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه کاشان به‌صورت گلدانی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو توده محلی زیره سبز اردستان و مشهد اردهال، چهار سطح شوری (صفر، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر بر شاخص‌های رشدی، عملکرد دانه و میزان اسانس دو توده محلی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در شرایط شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه کاشان به‌صورت گلدانی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو توده محلی زیره سبز اردستان و مشهد اردهال، چهار سطح شوری (صفر، 100، 150 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم) و دو سطح باکتری ازتوباکتر (تلقیح و عدم تلقیح بذر) بودند. نتایج نشان داد که شوری و تلقیح بذر با باکتری تأثیر بسیار معنی‌داری بر درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ارتفاع ساقه‌چه داشت. افزایش غلظت کلرید سدیم تا سطح 200 میلی‌مولار منجر به کاهش معنی‌دار درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، ارتفاع ساقه‌چه، عملکرد دانه و عملکرد اسانس شد. همچنین نتایج نشان داد در هر دو توده و در تمام سطوح شوری، تلقیح با باکتری در مقایسه با شاهد، منجر به افزایش معنی‌دار کلروفیل a، کلروفیل b، میزان آنزیم‌های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، عملکرد دانه و عملکرد اسانس گردید. توده محلی اردستان کلروفیل a و b، آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز درصد اسانس بیشتری در مقایسه با توده محلی مشهد اردهال داشت و شرایط شوری را بهتر تحمل نمود. در شرایط شوری تلقیح بذرها با باکتری ازتوباکتر به‌دلیل تأثیرات مثبت، توانست اثرات منفی تنش را کاهش داده و سرعت جوانه‌زنی، عملکرد دانه و عملکرد اسانس را نسبت به نمونه‌های شاهد بهبود ببخشد. بنابراین می‌توان در شرایط مشابه با این آزمایش، توده محلی اردستان را کشت نموده و برای کاهش اثرات شوری از تلقیح بذر با ازتوباکتر استفاده و عملکرد دانه و اسانس بالاتری بدست آورد.
مهدی متقی؛ پروین صالحی شانجانی؛ علی اشرف جعفری؛ مهدی میرزا؛ محمدرضا بی همتا
چکیده
در این مطالعه، صفات مورفولوژیک، فنولوژیک و مولکولی برای آنالیز تنوع در میان جمعیت‌های مختلف بابونه زاگرسی (Anthemis haussknechtii Boiss. & Reut.) شش استان مرکزی و غرب کشور، مورد استفاده قرار گرفتند. آنالیز تنوع صفات مورفولوژیک و فنولوژیک نشان داد که در میان جمعیت‌ها، همه صفات تحت ارزیابی دارای تفاوت معنی‌داری بودند. حداکثر ضرایب تنوع‌پذیری متعلق ...
بیشتر
در این مطالعه، صفات مورفولوژیک، فنولوژیک و مولکولی برای آنالیز تنوع در میان جمعیت‌های مختلف بابونه زاگرسی (Anthemis haussknechtii Boiss. & Reut.) شش استان مرکزی و غرب کشور، مورد استفاده قرار گرفتند. آنالیز تنوع صفات مورفولوژیک و فنولوژیک نشان داد که در میان جمعیت‌ها، همه صفات تحت ارزیابی دارای تفاوت معنی‌داری بودند. حداکثر ضرایب تنوع‌پذیری متعلق به درصد اسانس (45.76%)، تعداد ساقه گلده (38.76%) و قطر گل (32.86%) بود. در آنالیز ISSR، 6 آغازگر انتخابی، 55 نوار تولید کردند که 38 نوار (69.1%) چندشکل بودند. دامنه فاصله ژنتیکی میان جمعیت‌ها از 0.009 تا 0.439 بود. مطابق دندروگرام حاصل از UPGMA، در میزان شباهت 0.66، جمعیت‌ها به دو گروه اصلی تقسیم شدند. گروه‌بندی جمعیت‌ها براساس نشانگرهای مولکولی، مطابق گروه‌بندی جغرافیایی آنها بود. از میان جمعیت‌های مورد مطالعه، جمعیت ایلام برای مناطق گرمسیر با شرایط آبی مناسب، جمعیت‌های اردکان و خرم‌آباد برای بهره‌برداران تجاری و مراکز تحقیقاتی و جمعیت میبد برای کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک قابل توصیه می‌باشند. دامنه وسیع تنوع ژنتیکی مشاهده شده در این مطالعه می‌تواند به‌عنوان یک منبع ژنی در دسترس برای اصلاح بابونه از طریق برنامه‌های گزینش و دورگ‌گیری مورد توجه قرار گیرد. برنامه‌های مناسب به‌منظور حفظ این تنوع، برای استفاده در برنامه‌های اصلاحی آینده باید در نظر گرفته شوند.
مجتبی مومنی منفرد؛ محمد محمودی سورستانی؛ مریم ذوالفقاری؛ محمود ملک زاده
چکیده
به‌منظور ارزیابی عملکرد و اجزای اسانس 15 توده از گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 تیمار (توده) و 3 تکرار در مزرعه آزمایشی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. توده‌ها شامل سبز یزد، سبز کانادا، سبز رامهرمز، سبز جهرم، سبز شیراز، سبز شهرری، سبز دشتستان، سبز نیشابور، بنفش ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی عملکرد و اجزای اسانس 15 توده از گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 تیمار (توده) و 3 تکرار در مزرعه آزمایشی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. توده‌ها شامل سبز یزد، سبز کانادا، سبز رامهرمز، سبز جهرم، سبز شیراز، سبز شهرری، سبز دشتستان، سبز نیشابور، بنفش جهرم، بنفش شیراز، بنفش رامهرمز، بنفش دشتستان، گل خوشه‌ای، گل دم‌عقربی و تریزیفلورا بودند. صفات عملکرد برگ، میزان، عملکرد و اجزای اسانس اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین توده‌ها در صفات مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1% وجود دارد. بیشترین عملکرد برگ خشک در توده‌های گل خوشه‌ای و گل دم‌عقربی (613.60 و 550.33 گرم بر مترمربع) ثبت شد. بیشترین میزان اسانس در توده‌های تریزیفلورا، گل خوشه‌ای و گل دم‌عقربی (به‌ترتیب 3.16، 2.93 و 2.08 درصد) و بیشترین عملکرد اسانس نیز در توده‌های گل خوشه‌ای، تریزیفلورا و گل دم‌عقربی (به‌ترتیب 17.95، 14.72 و 11.42 گرم بر مترمربع) مشاهده شد. براساس نتایج آنالیز اسانس به‌وسیله دستگاه GC/MS، حدود 32 ترکیب در اسانس توده‌های مختلف ریحان شناسایی شد. ترکیب‌های غالب اسانس توده‌ها شامل لینالول (0.1 تا 68.4%)، متیل کاویکول (صفر تا 55.3%)، ژرانیول (صفر تا 33.4%)، ژرانیال (صفر تا 43.1%)، لیمونن (صفر تا 18%)، کامفور (صفر تا 2.8%)، متیل اوژنول (0.4 تا 4.9%)، بتا-کاریوفیلن (صفر تا 4.6%) و کوبنول (صفر تا 6.2%) بودند. اسانس توده‌های بنفش جهرم، بنفش شیراز، بنفش رامهرمز، بنفش دشتستان و تریزیفلورا بیشترین میزان متیل کاویکول را داشتند. توده‌های گل خوشه‌ای، گل دم‌عقربی و سبز کانادا حاوی لینالول بالا و اسانس توده‌های سبز یزد، سبز رامهرمز، سبز جهرم و سبز نیشابور حاوی ژرانیول و ژرانیال بیشتری نسبت به سایر توده‌ها بودند. به‌طور کلی، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که توده‌ها دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند که می‌توان از آنها در جهت تولید دارو، لوازم آرایشی-بهداشتی و استفاده در صنایع غذایی بهره برد.
وحیده پیام نور؛ راضیه جعفری حاجتی
چکیده
Betula pendula Roth. یکی از گونه‌های مهم خانواده Betulaceae در ایران به علت رویشگاه طبیعی محدود و عدم زادآوری در معرض خطر انقراض می‌باشد. استفاده از تکنیک کشت بافت گیاهی راه حلی مناسب برای تکثیر غیرجنسی این گونه و همچنین حفاظت و حمایت آن در شرایط کنترل شده‌است. در این پژوهش کالزایی B. pendula با استفاده از پنج ریزنمونه (برگ، ساقه، تک‌گره، ...
بیشتر
Betula pendula Roth. یکی از گونه‌های مهم خانواده Betulaceae در ایران به علت رویشگاه طبیعی محدود و عدم زادآوری در معرض خطر انقراض می‌باشد. استفاده از تکنیک کشت بافت گیاهی راه حلی مناسب برای تکثیر غیرجنسی این گونه و همچنین حفاظت و حمایت آن در شرایط کنترل شده‌است. در این پژوهش کالزایی B. pendula با استفاده از پنج ریزنمونه (برگ، ساقه، تک‌گره، دمبرگ و پوست) در دو محیط کشت WPM و NT با دو ترکیب هورمونی (A: 1 میلی‌گرم بر لیتر BAP و 0.1 میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D) و (B: 0.1 میلی‌گرم بر لیتر BAP، 0.01 میلی‌گرم بر لیتر TDZ) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، ریزنمونه دمبرگ و تک‌گره حداقل درصد کالزایی را داشتند و تنها در محیط کشت NT با ترکیب هورمونی A کالزایی کردند. کالزایی، وزن تر و خشک ریزنمونههای پوست، ساقه و برگ در محیط کشت NT و WPM با ترکیب B نسبت به محیطهای با ترکیب هورمونی A به‌صورت معنی‌داری کاهش یافت. ریزنمونه پوست در محیط کشت WPM و NT با ترکیب هورمونی A بالاترین درصد کالزایی (به‌ترتیب 81.14% و 70.36%) را نسبت به سایر ریزنمونهها نشان داد. متوسط وزن تر و خشک این ریزنمونه در محیط کشت NT با همین ترکیب هورمونی بالاتر از محیط کشت WPM بودهاست.
عادل پشت دار؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ فواد مرادی؛ سید عطااله سیادت؛ عبدالمهدی بخشنده
چکیده
روشهای مختلفی به‌منظور افزایش تولید متابولیت‌های ثانوی در گیاهان دارویی استفاده می‌شود، ازجمله آنها افزودن الیسیتورها به گیاهان است. سالیسیلیک اسید اثر مثبتی در رشد و عملکرد گیاهان با اثر بر جذب عناصر معدنی دارد. برای بررسی پاسخ نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) به کاربرد سالیسیلیک اسید در سطوح مختلف نیتروژن، آزمایش زراعی دوساله، ...
بیشتر
روشهای مختلفی به‌منظور افزایش تولید متابولیت‌های ثانوی در گیاهان دارویی استفاده می‌شود، ازجمله آنها افزودن الیسیتورها به گیاهان است. سالیسیلیک اسید اثر مثبتی در رشد و عملکرد گیاهان با اثر بر جذب عناصر معدنی دارد. برای بررسی پاسخ نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) به کاربرد سالیسیلیک اسید در سطوح مختلف نیتروژن، آزمایش زراعی دوساله، در سالهای 93-1392 و 94-1393 اجرا گردید. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل مقدار کود (0، 70، 140، 210 و 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به‌عنوان عامل اول و غلظت سالیسیلیک اسید (0، 100، 200 و 300 میکرومولار) به‌عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که در دو سال، بیشترین میزان فعالیت نیترات ردوکتاز در ریشه با کاربرد غلظت 200 میکرومولار سالیسیلیک اسید و مصرف 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. فعالیت این آنزیم در برگ تنها تحت تأثیر نیتروژن قرار گرفت. بیشترین میزان فعالیت آنزیم در برگ (در سال اول و دوم به‌ترتیب 2.87 و 2.82 میکرومولار نیتریت در گرم وزن تازه بر ساعت) با مصرف 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. در هر دو سال محتوی نیتروژن و اسید آمینه آزاد در برگ با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید، همزمان با افزایش مقدار کود افزایش یافت. هر دو سال محتوای نیترات، فنول کل و کربوهیدرات محلول برگ با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید و مقدار کود کاهش یافت. در سال اول و دوم بیشترین عملکرد تر (به ترتیب 3316.2 و 3480.7 گرم در مترمربع)، خشک (به ترتیب 811.7 و 855.6 گرم در مترمربع) و اسانس (به‌ترتیب 13.01 و 15.2 میلیلیتر در مترمربع) با مصرف 210 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدست آمد. در مجموع مصرف 210 تا 280 کیلوگرم در هکتار نیتروژن همراه با کاربرد غلظتهای 200 میکرومولار سالیسیلیک اسید برای دستیابی به عملکرد کمّی و کیفی مطلوب توصیه می شود.
مهدی دهمرده؛ رمضان تاجی؛ عیسی خمری؛ طیبه حداد
چکیده
به‌منظور بررسی سطوح مختلف تیمارهای نانوذرات آهن و نقره بر ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گل گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام گردید. برای شناسایی نانوذرات سنتز شده از طیف‌سنجی مادون قرمز FT-IR و میکروسکوپ ...
بیشتر
به‌منظور بررسی سطوح مختلف تیمارهای نانوذرات آهن و نقره بر ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گل گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام گردید. برای شناسایی نانوذرات سنتز شده از طیف‌سنجی مادون قرمز FT-IR و میکروسکوپ الکترونی روبشی استفاده شد. سپس نانوذره آهن در چهار سطح و نانوذره نقره در چهار سطح (شاهد، 40، 60 و ppm80) به‌عنوان تیمارهای آزمایش به‌صورت جداگانه و مخلوط باهم در دو مرحله محلول‌پاشی شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که محلول‌پاشی نانوذرات آهن و نانوذرات نقره هر یک به‌طور جداگانه تأثیر معنی‌داری بر میزان کربوهیدرات محلول، موسیلاژ، کلروفیل a، کاروتنوئید، تعداد برگ در بوته، تعداد ساقه فرعی در بوته، ارتفاع گل‌آذین، تعداد گل در بوته و وزن خشک گل داشتند. بیشترین سطح (ppm80) از نانوذرات آهن و نقره بیشترین تأثیر را بر صفات اندازه‌گیری شده نشان دادند. در تمامی صفات تأثیرگذاری نانوذره آهن بیشتر از نانوذره نقره دیده شد، بجز در میزان کلروفیل b، که نانوذره نقره تأثیر بیشتری نسبت به نانوذره آهن نشان داد. در استفاده توأم و همزمان از نانوذرات آهن و نقره در سطوح مختلف تأثیرات متفاوتی مشاهده شد که بیشترین تأثیر معطوف به بیشترین غلظت‌ها از این نانوذرات بود.
کوثر سوری؛ سید مهدی اجاق؛ معظمه کردجزی؛ حجت میرصادقی
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی اثر عصاره آبی رزماری (Rosmarinus officinalis L.) بر ماندگاری فیله ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در شرایط یخچال (1±4 درجه سانتی‌گراد) براساس بار میکروبی کل، ارزیابی شیمیایی و خصوصیات حسی انجام شد. بدین‌منظور ماهیان به سه گروه شامل ماهیانی با تزریق وریدی عصاره رزماری در مقادیر 0.1% و 0.3% (تیمار 2 و 3)، ماهیانی با تزریق عضلانی ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی اثر عصاره آبی رزماری (Rosmarinus officinalis L.) بر ماندگاری فیله ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در شرایط یخچال (1±4 درجه سانتی‌گراد) براساس بار میکروبی کل، ارزیابی شیمیایی و خصوصیات حسی انجام شد. بدین‌منظور ماهیان به سه گروه شامل ماهیانی با تزریق وریدی عصاره رزماری در مقادیر 0.1% و 0.3% (تیمار 2 و 3)، ماهیانی با تزریق عضلانی عصاره رزماری در دوزهای 0.1% و 3/0% (تیمار 4 و 5) و گروه فاقد تزریق (تیمار 1) تقسیمبندی گردیدند. بعد از 62 ساعت از زمان تزریق، ماهیان صید و فیله شده، سپس به مدت 16 روز در شرایط یخچال نگهداری شدند. در طی این مدت، هر 4 روز یکبار شاخص‌های پراکسید (PV)، تیوباربیوتیکاسید (TBA)، اسیدهای چرب آزاد (FFA) و مجموع بازهای نیتروژنی فرار (TVB-N) و بار باکتریایی کل (TVC) اندازه‌گیری شده و ارزیابی حسی نیز انجام گردید. با توجه به نتایج، تیمارهای 3 و 5 در شاخص‌های PV، TBA، FFA، TVB-N و TVC تفاوت معنی‌داری (0.05≥P) با سایر تیمارها داشتند. همچنین بین تیمار 5 در شاخص‌های TVC، TBA، FFA و TVB-N با تیمار 3 تفاوت معنی‌داری (0.05≥P) مشاهده شد که نشاندهنده عملکرد بهتر تزریق وریدی عصاره رزماری 0.3% در مقایسه با تزریق عضلانی عصاره رزماری 0.3% است، ضمن اینکه عصاره رزماری موجب بهبود خواص حسی نیز گردید.
