همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

چکیده

بعضی از گیاهان رشد و نمو گیاهان مجاور را از طریق ترشح ترکیب‌های شیمیایی موسوم به ترکیب‌های بازدارنده تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این مطالعه اثرات آللوپاتی قسمت‌های مختلف گیاه آفتاب‌پرست (Heliotropium europaeum L.) بر روی جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های تربچه (Raphanus sativus L.) بررسی گردید. تیمارهای آزمایش شامل عصاره ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه و آب مقطر (شاهد) بر روی جوانه‌زنی بذر تربچه و همچنین مقادیر یک درصد پودر ساقه، کل گیاه به‌صورت مالچ و کل گیاه مخلوط با خاک بر روی گیاهچه‌های تربچه مطالعه شد. صفات اندازه‌گیری شده برای ارزیابی اثر آللوپاتیک قسمت‌های مختلف گیاه شامل درصد جوانه‌زنی بذر، طول ساقه و وزن تر و خشک گیاهچه تربچه بود. نتایج نشان داد که تمام قسمت‌های گیاه در مقایسه با شاهد اثر معنی‌داری بر روی جوانه‌زنی بذرهای تربچه دارد ولی با این حال میزان تأثیر آنها متفاوت بوده و عصاره گل و ساقه دارای بیشترین میزان بازدارندگی بودند. مقایسه طول ساقه، وزن تر و خشک گیاهچه‌های تربچه در نمونه‌های شاهد و تیمارهای مختلف گیاه آفتاب‌پرست نشان داد که بین تیمارهای مختلف با نمونه شاهد اختلاف معنی‌دار وجود دارد و در بین تیمارهای مختلف عصاره ساقه نسبت به بقیه عصاره‌ها دارای خاصیت بازدارندگی بیشتری است. از نتایج بدست آمده استنباط می‌شود که عصاره گیاه آفتاب‌پرست به‌ویژه قسمت‌های گل و ساقه دارای اثرات آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه‌زنی بذر تربچه ممانعت می‌کند و می‌تواند در تولید علف‌کش‌های طبیعی استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

- Abdulghader, K., Nojavan, M. and Naghshbandi, N., 2008. Chemical stress induced by hliotrop (Heliotropium europaeum L.) allelochemicals and increased activity of antioxidant enzymes. Pakistan Journal of Biological Sciences, 11(6): 915-919.
- Anaya, A.L., 1999. Allelopathy as tool in the management of biotic resources in agroecosystems. Critical Review in Plant Science, 18(6): 697-739.
- Azizi, M., Alimoradee, L. and Rashedmohassel, M.H., 2006. Allelopathic effects of Bunium persicum and Cuminum cyminum essential oils on seed germination of some weeds species. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 22(3): 198-208.
- Barkosky, R.R. and Einhellig, F.A., 2003. Allelopathic interference of plant-water relationships by para-hydroxybenzoic acid. Botanical Bulletin of Academia Sinica, 44: 53-58.
- Beizaee, S., Safipour, A. and Nematpour, F., 2015. Production of phenolic compounds in hairy roots culture of Radish (Raphanus sativus L.). Journal of Cellular and Molecular Researches (Iranian Journal of Biology), 28(3): 327-335.
- Daneshmandi, M.Sh. and Azizi, M., 2009. Allelopathic effect of Eucalyptus globulus Labill. on bermuda grass (Cynodon dactylon (L.) Pers.) germination and rhizome growth. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 25(3): 333-346.
- Delavar, H., Saharkhiz, M.J. and Kazerani, N., 2014. Essential oil analysis and phytotoxic activity of Ferula assa-foetida L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 30(3): 433-444.
- Enteshari, Sh. and Ahrabi, F., 2011. Effect of coumarin on some biochemical and physiological responses of canola, Hyola 401 cultivar. Journal of Plant Biology, 3(10): 23-36.
- Fujii, Y., Parvez, S.S., Parvez, M., Ohmae, Y. and Iida, O., 2003. Screening of 329 medicinal plant species for allelopathic activity using the sandwich method. Weed Biology and Management, 3: 233-241.
- Kohli, R.K., Singh, H.P. and Batish, D.R., 2001. Allelopathy in agroecosystems: 1-41. In: Kohli, R.K., Singh, H.P. and Batish, D.R., (Eds.). Allelopathy in Agroecosystems. Food Product Press, USA, 449p.
- Makkizadeh Tafti, M., Farhoudi, R., Rabiee, M. and Rasifar, M., 2011. Allelopathic effect of harmel (Peganum Harmala L.) on germination and growth of three weeds. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 27(1): 135-146.
- Makkizadeh Tafti, M., Salimi, M. and Farhoudi, R., 2009. Allelopathic effect of rue (Ruta graveolens L.) on seed germination of three weeds. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 24(4): 463-471.
- Narwal, S.S. and Tauro, P., 1996. Allwlopathy in pests management for sustainable agriculture. Proceding of the International Conference on Allelopathy, Vol. I, New Dehli, India, 5 September: 67-76.
- Nelson, C.J., 1996. Allelopathy in cropping systems: foreword. Agronomy Journal, 88(6): 853-853.
- Nishida, N., Tamotsu, S., Nagata, N., Saito, C. and Sakai, A., 2005. Allelopathic effects of volatile monoterpenoids produced by Salvia leucophylla: Inhibition of cell proliferation and DNA synthesis in the root apical meristem of Brassica campestris seedlings. Journal of Chemical Ecology, 31(5):1187-1203.
- Prataviera, A.G., kuniyuki, A.H. and Ryugo, K., 1983. Growth inhibitors in xylem exudates of Persian walnut (Juglans regia L.) and their possible role in graft failure. Journal-American Society for Horticultural Science, 108: 1043-1045.
- Preston, C.A., Betts, H. and Baldwin, I.T., 2002. Methyl jasmonate as an allelopathic agent: sagebrush inhibits germination of a neighboring tobacco, Nicotiana attenuate. Journal of Chemical Ecology, 28(11): 2343-2369.
- Saeedi, M. and Morteza-Semnani, K., 2009. Chemical composition and antimicrobial activity of the essential oil of Heliotropium europaeum. Chemistry of Natural Compounds, 45(1):98-99.
- Siciliano, T., De Leo, M., Bader, A., De Tommasi, N., Vrieling, K., Braca, A. and Morelli, I., 2005. Pyrrolizidine alkaloids from Anchusa strigosa and their antifeedant activity. Phytochemistry, 66(13): 1593-1600.
- Tosun, F. and Tamer, U., 2004. Determination of pyrrolizidine alkaloids in the seeds of Heliotropium europaeum by GC-MS. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University, 33(1): 7-9.