زراعت و باغبانی
مهدیه احمدوند؛ عبدالله جوانمرد؛ محمد حقانی نیا؛ محمدرضا مرشدلو
چکیده
سیستم‌های کشت مخلوط و کاربرد کودهای زیستی نقش بسزایی در بهبود کمّیت و کیفیت محصولات دارند. در این راستا، پژوهشی برای ارزیابی اثر کود زیستی مایکوروت بر صفات کمّی و کیفی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) در کشت مخلوط با نخود زراعی (Cicer arietinum L.)، به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال زراعی 1399 اجرا شد. تیمارها شامل ...
بیشتر
سیستم‌های کشت مخلوط و کاربرد کودهای زیستی نقش بسزایی در بهبود کمّیت و کیفیت محصولات دارند. در این راستا، پژوهشی برای ارزیابی اثر کود زیستی مایکوروت بر صفات کمّی و کیفی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) در کشت مخلوط با نخود زراعی (Cicer arietinum L.)، به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال زراعی 1399 اجرا شد. تیمارها شامل کشت خالص آویشن، کشت خالص آویشن تلقیح شده با قارچ، کشت خالص نخود، کشت خالص نخود تلقیح شده با قارچ، کشت مخلوط یک ردیف نخود + یک ردیف آویشن (1:1)، الگوی کشت 1:1 تلقیح شده با قارچ، کشت دو ردیف نخود + یک ردیف آویشن (2:1) و الگوی کشت 2:1 تلقیح شده با قارچ بودند. نتایج نشان داد، بیشترین عملکرد دانه (751.4 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (1645.6 کیلوگرم در هکتار) نخود در کشت خالص نخود با کاربرد قارچ میکوریزا حاصل شد که تفاوت معنی‌داری با تیمار 2:1 با مصرف میکوریزا نداشت. علاوه‌براین، بیشترین عملکرد ماده خشک آویشن (189.47 گرم در مترمربع) نیز به کشت خالص با کاربرد قارچ میکوریزا تعلق داشت. همچنین، بیشترین درصد (1.69%) و عملکرد اسانس (3.31 گرم در مترمربع) در الگوی کشت مخلوط 1:1 تلقیح شده با قارچ میکوریزا در چین اول بدست آمد. براساس آنالیز شیمیایی اسانس تیمول، گاما-ترپینن و پارا-سیمن ترکیب‌های غالب اسانس بودند. بیشترین درصد تیمول و گاما-ترپینن در الگوی کشت مخلوط 1:1 تلقیح شده با میکوریزا حاصل شد. همچنین بیشترین مقادیر شاخص‌های زراعی (نسبت برابری زمین، نسبت برابر سطح زیرکشت و زمان، نسبت برابر سطح برداشت و کارایی استفاده از زمین) و شاخص‌های اقتصادی (سودمندی کشت، سودمندی اقتصادی کشت مخلوط و شاخص بهره‌وری سیستم) به‌ترتیب در الگوهای کشت 2:1 و 1:1 همراه با کاربرد کود زیستی مایکوروت بدست آمد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که کود زیستی مایکوروت در کشت مخلوط به‌ویژه در الگوی کشت 1:1 به بهبود کمّیت و کیفیت اسانس آویشن باغی منجر شد.
زراعت و باغبانی
منصور جمالی دوست؛ امین صالحی؛ حمیدرضا بلوچی؛ پروین رستم پور
چکیده
برای بررسی عملکرد کمّی و کیفی زنیان (Carum copticum L.) به قطع آبیاری در رژیم‌های مختلف تغذیه‌ای، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی سازمان جهاد کشاورزی سروستان- استان فارس در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. عامل اصلی شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری مطلوب و قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل ...
بیشتر
برای بررسی عملکرد کمّی و کیفی زنیان (Carum copticum L.) به قطع آبیاری در رژیم‌های مختلف تغذیه‌ای، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی سازمان جهاد کشاورزی سروستان- استان فارس در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. عامل اصلی شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری مطلوب و قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل فرعی شامل سطوح تغذیه‌ای در شش سطح (شاهد، میکوریزا، 15 تن کود دامی در هکتار، 15 تن کود دامی در هکتار+ میکوریزا، 30 تن کود دامی در هکتار و 30 تن کود دامی در هکتار+ میکوریزا) بود. قطع آبیاری به‌طور میانگین به‌ترتیب سبب کاهش 30.65، 37.25، 46.12، 43.40، 24.40، 41.78، 19.68 و 52.86 درصدی ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی، درصد اسانس و عملکرد اسانس نسبت به آبیاری مطلوب شد. استفاده از کود دامی و قارچ میکوریزا نسبت به حالت عدم کاربردشان مثبت ارزیابی شد. بهطوری که هم در تیمار آبیاری مطلوب و هم قطع آبیاری سبب افزایش همه صفات ذکر شده گردید. اما برهم‌کنش سطوح آبیاری و منابع تغذیه‌ای تنها در صفات درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی‌دار شدند. بیشترین میزان اسانس (2.80%) در تیمار 30 تن در هکتار کود دامی در هکتار+ میکوریزا و آبیاری مطلوب و کمترین میزان (1.60%) در تیمار شاهد و آبیاری مطلوب مشاهده شد. بیشترین عملکرد اسانس (15.02 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 30 تن کود دامی در هکتار + میکوریزا و آبیاری مطلوب و کمترین این صفت (4.62 کیلوگرم در هکتار) نیز در تیمار شاهد و قطع آبیاری بدست آمد.
زراعت و باغبانی
رضا احمدی؛ سعیده ملکی فراهانی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.65.105.1.1575.46بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و کود نیتروژن بر خصوصیات کمی و کیفی و کارایی نیتروژن بالنگو شهری (Lallemantia iberica (M.Bieb.) Fisch. & C.A.Mey.) و بالنگو شیرازی (L. royleana (Benth.) Benth.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا شد. تیمارها شامل تاریخ ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.65.105.1.1575.46بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و کود نیتروژن بر خصوصیات کمی و کیفی و کارایی نیتروژن بالنگو شهری (Lallemantia iberica (M.Bieb.) Fisch. & C.A.Mey.) و بالنگو شیرازی (L. royleana (Benth.) Benth.)، آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا شد. تیمارها شامل تاریخ کاشت به‌عنوان عامل اصلی در دو سطح کشت پاییزه و بهاره، و کود نیتروژن در سه سطح صفر، 50% (8 کیلوگرم در هکتار) و 100% (16 کیلوگرم در هکتار) و دو گونه از جنس بالنگو (Lallemantia)به‌عنوان عوامل فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس معنی‌دار بودن اثر تاریخ کاشت، کود نیتروژن، گونه گیاهی و اثر متقابل هر سه تیمار را بر روی عملکرد دانه، وزن هزاردانه، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ، محتوای کلروفیل برگ، محتوای پروتئین، نیتروژن و موسیلاژ بذر، و کارایی جذب، مصرف و استفاده نیتروژن نشان داد. کشت پاییزه در مقایسه با کشت بهاره بیشترین تأثیر مثبت و افزایشی را بر روی صفات مورد بررسی به‌جز میزان نیتروژن بذر داشت. نتایج نشان داد که مصرف16 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن در هر دو تاریخ کشت موجب افزایش خصوصیات کمی و کیفی هر دو گونه بالنگو نسبت به شرایط عدم مصرف کود شد. افزایش مصرف کود نیتروژن نسبت به شرایط عدم مصرف کود موجب افزایش کارایی جذب و استفاده نیتروژن در کشت پاییزه و بهاره در هر دو گونه بالنگو شد. افزایش مصرف کود نیتروژن در کشت پاییزه موجب افزایش کارایی مصرف نیتروژن هر دو گونه بالنگو شد، اما در کشت بهاره کارایی مصرف نیتروژن در شرایط عدم مصرف کود نسبت به مصرف سطوح مختلف کود نیروژن بالاتر بود. بالنگو شهری در مقایسه با بالنگو شیرازی در هر دو تاریخ کشت واکنش مثبت بیشتری به کود نیتروژن نشان داد.
بیوتکنولوژی
حسین عباسی هولاسو؛ فاطمه رحمانی؛ مینا حسین زاده؛ عبدالله حسن زاده قورت تپه
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.851.103.5.1575.41با توجه به اینکه ارزش اقتصادی یک رقم به صفات مختلف آن بستگی دارد، بنابراین چگونگی اعمال انتخاب برای چندین صفت بهمنظور حصول حداکثر ارزش اقتصادی همواره مورد نظر به‌نژادگران بوده است. ازاین‌رو اطلاع دقیق از رفتار و ارتباط ژنتیکی این صفات به اصلاح ژنوتیپ‌ها کمک خواهد نمود. در این تحقیق، بهمنظور ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.851.103.5.1575.41با توجه به اینکه ارزش اقتصادی یک رقم به صفات مختلف آن بستگی دارد، بنابراین چگونگی اعمال انتخاب برای چندین صفت بهمنظور حصول حداکثر ارزش اقتصادی همواره مورد نظر به‌نژادگران بوده است. ازاین‌رو اطلاع دقیق از رفتار و ارتباط ژنتیکی این صفات به اصلاح ژنوتیپ‌ها کمک خواهد نمود. در این تحقیق، بهمنظور شناسایی نشانگرهای مولکولی مرتبط با 21 صفت زراعی، مورفولوژیک و فیزیولوژیک در 45 ژنوتیپ مختلف کتان (Linum usitatissimum L.) براساس مدل خطی مخلوط، از 31 آغازگر مبتنی بر رتروترنسپوزون (12 آغازگر IRAP و 19 آغازگر REMAP) استفاده شد. مطالعه ساختار جمعیت به روش بیزین (Bayesian) نشان داد که دو زیرگروه احتمالی (2K=) در جمعیت مورد مطالعه وجود دارد. با استفاده از مدل خطی مخلوط در مجموع 29 مکان مرتبط با 21 صفت مورد مطالعه (p ≤0.01) شناسایی شد. صفات وزن صد دانه و عملکرد دانه بیشترین تعداد مکان پیوسته را به خود اختصاص دادند. وجود نشانگرهای مشترک در میان برخی صفات بررسی شده مانند ارتباط معنی‌دار نشانگر LTR1-UBC808-2 با صفات ارتفاع بوته و وزن صد دانه و نشانگر LTR1-UBC807-4 با صفات وزن ساقه اصلی و تعداد کپسول ساقه اصلی می‌تواند ناشی از آثار پلیوتروپی و یا پیوستگی نواحی ژنومی دخیل در این صفات باشد. باوجوداین، نتایج این مطالعه می‌تواند با گنجاندن تعداد بیشتری از نشانگرهایی که با صفات مهم اقتصادی مرتبط هستند، تقویت شود.
عبدالله جوانمرد؛ پریسا کریمی کرمجوان؛ مصطفی امانی ماچیانی؛ علی استادی؛ صادق شهبازی دورباش
چکیده
بهمنظور بررسی اثرهای کاربرد تلفیقی و جداگانه نانو کودهای ماکرو و میکرو به‌همراه کودهای شیمیایی بر صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی Lallemantia iberica (MB) Fischer & Meyer، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد 100% کود شیمیایی مرسوم (اوره و سوپرفسفات ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرهای کاربرد تلفیقی و جداگانه نانو کودهای ماکرو و میکرو به‌همراه کودهای شیمیایی بر صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی Lallemantia iberica (MB) Fischer & Meyer، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد 100% کود شیمیایی مرسوم (اوره و سوپرفسفات تریپل به‌ترتیب با مقادیر 150 و 100 کیلوگرم در هکتار)، 100% نانو کود ماکرو، 100% نانو کود میکرو، 50% نانو کود ماکرو+ 50% نانو کود میکرو، 50% کود شیمیایی+ 50% نانو کود ماکرو، 50% کود شیمیایی+ 50% نانو کود میکرو و 50% کود شیمیایی+ 25% نانو کود ماکرو+ 25% نانو کود میکرو بودند. نتایج نشان داد که بیشترین (3/73) و کمترین (1/59) شاخص کلروفیل به‌ترتیب با کاربرد 50% کود شیمیایی+ 25% نانو کود ماکرو+ 25% نانو کود میکرو و کاربرد جداگانه 100% نانو کود میکرو حاصل شد. همچنین بیشترین میزان تعداد شاخه جانبی، طول گل‌آذین ساقه، تعداد دانه در بوته و ساقه اصلی، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و وزن هزاردانه با کاربرد تلفیقی 50% کود شیمیایی+ 25% نانو کود ماکرو و 25% نانو کود میکرو بدست آمد. آنالیز شیمیایی اسانس نشان داد که ترکیبات لینالول، منتول، ژرانیول، ژرانیال، منتیل استات، بتا‌بوربونن، ژرانیل استات، کاریوفیلن، جرماکرن D، اسپاچولنول و کاریوفیلن اکسید جزء ترکیب‌های غالب اسانس بودند. بیشترین میزان بتا-بوربونن، کاریوفیلین اکسید، کاریوفیلین، منتول و ژرانیول با کاربرد تلفیقی 50% کود شیمیایی+ 25% نانو کود ماکرو+ 25% نانو کود میکرو بدست آمد. به‌طور کلی، می‌توان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و نانو کودهای ماکرو و میکرو را در شرایط دیم به دلیل افزایش عملکرد دانه و صفات کیفی بالنگو توصیه کرد.
فرشته کشکولی؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ محمدحسین قرینه؛ امین لطفی جلال آبادی؛ اسداله زارعی سیاه بیدی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1398.36.72.99.1.1575.41
کدوی طبی (Cucurbita pepo L. var. styriaca) دارای روغن خوراکی با ارزش و نیز ترکیب‌هایی است که از آن برای پیشگیری و درمان سرطان پروستات استفاده می‌شود. با هدف ارزیابی اثر ورمی‌کمپوست (عدم کاربرد، کاربرد 5 و 10 تن در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی، کود نیتروژن زیستی بارور 1 (عدم کاربرد و کاربرد بارور-1) و ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1398.36.72.99.1.1575.41
کدوی طبی (Cucurbita pepo L. var. styriaca) دارای روغن خوراکی با ارزش و نیز ترکیب‌هایی است که از آن برای پیشگیری و درمان سرطان پروستات استفاده می‌شود. با هدف ارزیابی اثر ورمی‌کمپوست (عدم کاربرد، کاربرد 5 و 10 تن در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی، کود نیتروژن زیستی بارور 1 (عدم کاربرد و کاربرد بارور-1) و کود فسفر زیستی بارور 2 (عدم کاربرد و کاربرد بارور-2) به‌عنوان فاکتور فرعی بر روی عملکرد و اجزای عملکرد کدوی طبی، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در شهرستان اسلام‌آباد غرب واقع در استان کرمانشاه اجرا شد. صفات مورد اندازه‌گیری شامل نسبت گل‌های نر و ماده، تعداد میوه در بوته، تعداد دانه در میوه، متوسط عملکرد خشک میوه، طول ساقه، تعداد روز تا گلدهی، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن دانه بود. اثر ورمی‌کمپوست بر صفات تعداد دانه در میوه، عملکرد خشک میوه و تاریخ گلدهی معنی‌دار شد. بیشترین عملکرد روغن (30 کیلوگرم در هکتار) از ترکیب تیماری فسفر زیستی و عدم کاربرد ورمی‌کمپوست و بالاترین عملکرد دانه (195 کیلوگرم در هکتار) از ترکیب تیماری کاربرد نیتروژن زیستی، عدم کاربرد فسفر زیستی و عدم کاربرد ورمی‌کمپوست بدست آمد. کمترین نسبت گل نر به گل ماده (39) مربوط به عدم کاربرد فسفر و نیتروژن زیستی به‌همراه کاربرد 5 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بود و بیشترین نسبت گل نر به گل ماده (66) از ترکیب تیماری عدم کاربرد نیتروژن زیستی، کاربرد فسفر زیستی و کاربرد 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بدست آمد. به‌طور کلی بالاترین عملکرد دانه و عملکرد روغن به‌ترتیب از کاربرد یگانه نیتروژن زیستی و کاربرد یگانه فسفر زیستی حاصل شد.
مریم برومند سویری؛ مصطفی حیدری؛ احمد غلامی؛ هادی قربانی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1017.98.6.1578.41 بهمنظور بررسی تأثیر نانو اکسید آهن و انواع مختلفی از کودهای زیستی بر عملکرد کمّی و کیفی سیاهدانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در مزرعه دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول‌پاشی نانو اکسید آهن در سه سطح 0، ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1017.98.6.1578.41 بهمنظور بررسی تأثیر نانو اکسید آهن و انواع مختلفی از کودهای زیستی بر عملکرد کمّی و کیفی سیاهدانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در مزرعه دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول‌پاشی نانو اکسید آهن در سه سطح 0، 5/1 و 3 گرم در لیتر آب به‌عنوان فاکتور اول و پنج سطح کود زیستی شامل عدم مصرف کود زیستی (شاهد)، G. intraradices، G. mosseae، آزوسپریلیوم و ازتوباکتر به‌عنوان فاکتور دوم لحاظ شدند. نتایج این آزمایش نشان داد که کاربرد تیمارهای قارچی و باکتریایی منجر به افزایش معنی‌دار عملکرد دانه، اجزای عملکرد و همچنین غلظت عناصر نیتروژن و آهن دانه شد و در افزایش میزان اسانس، میزان تیموکینون اسانس و روغن دانه نیز تأثیر به‌سزایی داشتند که مؤثرترین آن قارچ G. intraradices بود که توانست تمامی صفات اندازه‌گیری شده را به‌طور قابل توجهی بهبود ببخشد. محلول‌پاشی نانو اکسید آهن تنها بر میزان اسانس، عملکرد بیولوژیک، محتوای آهن و نیتروژن دانه تأثیر مثبت و معنی‌دار داشت. بهطوری که بیشترین میزان آهن و نیتروژن دانه با مصرف 3 گرم نانو اکسید آهن در یک لیتر آب حاصل شد. این در حالیست که میزان اسانس، درصد تیموکینون اسانس، میزان روغن و همچنین عملکرد بیولوژیک در دو غلظت مصرفی تفاوت معنی‌داری با هم نداشتند. بنابراین به نظر می‌رسد که کاربرد غلظت کمتر نانو اکسید آهن (1.5 گرم در یک لیتر آب) با صرفه‌جویی در مصرف کود بدون کاهش معنی‌دار در صفات کیفی اندازه‌گیری شده به همراه قارچ G. intraradices می‌تواند سبب بهبود عملکرد کمّی و کیفی در گیاه دارویی سیاهدانه شود.
سید جلال الدین جزایری؛ محسن موسوی نیک؛ احمد قنبری؛ بابک بحرینی نژاد
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.408.95.3.1576.41 بهمنظور تعیین اثر کود شیمیایی و تراکم بوته بر ویژگی‌های کمّی و کیفی گیاه دارویی صنعتی گوار (Cyamopsis tetragonaloba L.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی 94-93 و 95-94 انجام گردید. کود شیمیایی به‌عنوان عامل اول در دو سطح (60، 70، 70) و (90، 100، 100) کیلوگرم در هکتار ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.408.95.3.1576.41 بهمنظور تعیین اثر کود شیمیایی و تراکم بوته بر ویژگی‌های کمّی و کیفی گیاه دارویی صنعتی گوار (Cyamopsis tetragonaloba L.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی 94-93 و 95-94 انجام گردید. کود شیمیایی به‌عنوان عامل اول در دو سطح (60، 70، 70) و (90، 100، 100) کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب نیتروژن، فسفر و پتاس و عامل دوم سه تراکم 60، 75 و 90 بوته در مترمربع در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در آزمایش سال اول سطوح کودی بر هیچ‌یک از صفات بجز عامل تورم معنی‌دار نشد. تراکم بر تعداد نیام در سطح 1% معنی‌دار گردید و بر دیگر صفات معنی‌دار نشد. اثر متقابل کود و تراکم بر میزان موسیلاژ معنی‌دار گردید. در آزمایش سال دوم کود بر زیست توده و موسیلاژ معنی‌دار شد و بر بقیه صفات معنی‌دار نشد. سطوح تراکم نیز بر زیست توده و تعداد نیام معنی‌دار شد و اثر متقابل کود و تراکم بر میزان موسیلاژ معنی‌دار و بر بقیه صفات غیرمعنی‌دار شد. مقایسه میانگین‌ها حکایت از افزایش زیست توده و دانه در سال دوم در هر دو عامل داشت. با کاهش تراکم، تعداد شاخه و به‌تبع آن تعداد نیام در بوته افزایش یافت که موجب افزایش عملکرد نیز شد. مقادیر پروتئین خام دانه در سال دوم افزایش نشان داد. میزان موسیلاژ دانه در سال دوم کاهش نشان داد. در این آزمایش میزان تورم دانه با میزان موسیلاژ همبستگی مثبت نداشت. با توجه به نتایج بدست‌آمده در این مطالعه و همچنین لگوم بودن گوار و امکان تأمین بخشی از نیاز تغذیه‌ای توسط خود گیاه، در صورتی که هدف تولید موسیلاژ باشد سطح کودی اول (60، 70، 70) و تراکم 60 بوته در مترمربع در شرایط مشابه با این تحقیق توصیه می‌گردد.
فاطمه میرزایی؛ محمد علی بهدانی؛ مجید جامی الاحمدی
چکیده
کدوی پوست کاغذی به‌دلیل کاربرد فراوان آن در صنایع داروسازی و پزشکی و به‌ویژه در درمان پروستات از اهمیت زیادی برخوردار است. بهمنظور تعیین تاریخ کاشت مناسب و ارزیابی اثر گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) مطالعه‌ای به‌صورت آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و دو فاکتور در مزرعه‌ای ...
بیشتر
کدوی پوست کاغذی به‌دلیل کاربرد فراوان آن در صنایع داروسازی و پزشکی و به‌ویژه در درمان پروستات از اهمیت زیادی برخوردار است. بهمنظور تعیین تاریخ کاشت مناسب و ارزیابی اثر گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) مطالعه‌ای به‌صورت آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و دو فاکتور در مزرعه‌ای در شهرستان خلیل‌آباد واقع در استان خراسان رضوی، در سال زراعی 1394-1393 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت در 3 سطح (اول، 10 و 20 اردیبهشت) و کاربرد گوگرد آلی گرانوله در 4 سطح (صفر، 150، 300 و 450 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر طول ساقه اصلی، تعداد شاخه جانبی، بیوماس کل، تعداد دانه در میوه، وزن دانه در میوه، وزن هزاردانه، عملکرد میوه و دانه در هکتار و درصد روغن معنی‌دار بود. با تأخیر در کاشت از اول اردیبهشت به 20 اردیبهشت، وزن هزاردانه 14% کاهش یافت. نتایج بهینه بودن تاریخ کاشت اول اردیبهشت را در بین تیمارهای تاریخ کاشت در بیشتر صفات مورد بررسی نشان داد. بالاترین طول ساقه اصلی، ضریب تبدیل گل و تعداد میوه در بوته مربوط به کاربرد 450 کیلوگرم گوگرد در هکتار بود. بالاترین عملکرد دانه در تیمار کاربرد 300 کیلوگرم گوگرد در هکتار مشاهده شد. نتایج نشان داد که کاربرد 300 و 450 کیلوگرم گوگرد در هکتار در تاریخ کشت اول در پارامترهای عملکرد میوه در هکتار، عملکرد دانه در هکتار و درصد روغن دارای مقادیر بیشتری نسبت به سایر تیمارها بود. نتایج بیانگر اثرهای سودمند کاربرد کودهای گوگردی به مقدار 300 یا 450 کیلوگرم در هکتار، برای گیاه کدوی پوست کاغذی در تاریخ اول اردیبهشت بود.
خدیجه احمدی؛ حشمت امیدی
چکیده
خشکی خصوصیات مورفولوژی، فیزیولوژی و بیوشیمیایی گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اثرات عمده‌ای بر تولیدات کشاورزی می‌گذارد. به همین منظور مطالعه‌ای با عنوان ارزیابی اثر خشکی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه جمعیت‌های گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)، در مزرعه پژوهشی گیاهان دارویی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد ...
بیشتر
خشکی خصوصیات مورفولوژی، فیزیولوژی و بیوشیمیایی گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اثرات عمده‌ای بر تولیدات کشاورزی می‌گذارد. به همین منظور مطالعه‌ای با عنوان ارزیابی اثر خشکی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه جمعیت‌های گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)، در مزرعه پژوهشی گیاهان دارویی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد انجام شد. آزمایش به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 94-1393 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح خشکی از مرحله گلدهی به‌عنوان فاکتور اصلی (قابلیت رطوبت خاک 0.5-، 6.5- و 9.5- اتمسفر) و جمعیت‌های بالنگو شامل یک جمعیت از استان کردستان و چهار جمعیت از استان اصفهان (اصفهان3، اصفهان5، اصفهان6، اصفهان7) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد دانه، وزن هزاردانه، رنگریزه‌های فتوسنتزی، محتوای پرولین، محتوای فنل برگ، محتوای مالون‌دی‌آلدئید، شاخص پایداری غشاء و فعالیت آنزیم پراکسیداز بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی بر صفات مورد مطالعه بجز محتوای کلروفیل b و نسبت کلروفیل a/b معنی‌دار بود. جمعیت و اثر متقابل آن بر تمامی صفات مورد ارزیابی بجز محتوای آنتوسیانین تأثیر معنی‌داری داشت. خشکی باعث کاهش محتوای رنگریزه‌های فتوسنتزی، شاخص پایداری غشاء، وزن هزاردانه و عملکرد دانه شد. با افزایش تنش خشکی فعالیت آنزیم پراکسیداز و محتوای پاداکسایش‌های غیرآنزیمی مانند ترکیب‌های فنلی، کاروتنوئید، آنتوسیانین و محتوای پرولین برای القاء تحمل به خشکی افزایش یافت. جمعیت اصفهان3 در تنش نسبتاً شدید بیشترین عملکرد دانه را با میانگین 312.77 کیلوگرم در هکتار و محتوای پرولین را با میانگین 14.02 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ داشت.
زهرا بیطرفان؛ حمیدرضا اصغری؛ طاهره حسنلو؛ احمد غلامی؛ فواد مرادی
چکیده
تقاضای بالا برای استفاده از داروهای گیاهی و محدودیت منابع گیاهی مرتبط با آنها موجب شده است که توجه و تحقیق پیرامون این دسته از گیاهان بهمنظور افزایش عملکرد و مواد مؤثره آنها ضرورت یابد. این تحقیق به بررسی تأثیر کاربرد بیوچار بر عملکرد و میزان تریگونلین موجود در بذر اکوتیپ‌های گیاه شنبلیله (Trigonella foenum-graceum L.) در رژیم‌های مختلف آبیاری ...
بیشتر
تقاضای بالا برای استفاده از داروهای گیاهی و محدودیت منابع گیاهی مرتبط با آنها موجب شده است که توجه و تحقیق پیرامون این دسته از گیاهان بهمنظور افزایش عملکرد و مواد مؤثره آنها ضرورت یابد. این تحقیق به بررسی تأثیر کاربرد بیوچار بر عملکرد و میزان تریگونلین موجود در بذر اکوتیپ‌های گیاه شنبلیله (Trigonella foenum-graceum L.) در رژیم‌های مختلف آبیاری می‌پردازد. بدین‌منظور شش اکوتیپ پا کوتاه دزفول، شوشتر، اردستان، رهنان، یزد و خمینی‌شهر در شرایط کاربرد (به میزان 8-7% وزن حجمی خاک) و عدم کاربرد بیوچار در دو دور آبیاری 4 (آبیاری نرمال) و 8 (کم‌آبیاری) روز با استفاده از آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران (کرج) بررسی شدند. نتایج نشان داد که کاربرد بیوچار در شرایط آبیاری نرمال و کم‌آبیاری عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را افزایش می‌دهد. با وجود پاسخ متفاوت اکوتیپ‌ها، افزایش دور آبیاری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد تریگونلین در تمام اکوتیپ‌ها اثر کاهشی نشان داد. با اعمال تیمارهای آزمایشی، تغییر میزان تریگونلین بذر در اکوتیپ‌های مختلف روند مشابهی نداشت و اکوتیپ‌ها پاسخ متفاوتی نشان دادند. به‌طور خلاصه، اگرچه کاربرد بیوچار با تعدیل اثرات ناشی از کم‌آبی توانست از کاهش رشد و عملکرد جلوگیری کند اما تأثیری بر میزان تریگونلین بذر نداشت.
فاطمه عباس پور؛ حمیدرضا اصغری؛ پرویز رضوانی‌مقدم؛ حمید عباس دخت؛ جواد شباهنگ؛ عادل بیگ بابایی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر بیوچار بر صفات کمّی سیاهدانه (Nigella sativa L.) در شرایط کم آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح 100% (I1)، 70% (I2) و 40% (I3) نیاز آبی و کرتهای فرعی شامل فاکتور بیوچار در سه سطح شامل بدون بیوچار (B1)، 10 تن در هکتار بیوچار ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر بیوچار بر صفات کمّی سیاهدانه (Nigella sativa L.) در شرایط کم آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح 100% (I1)، 70% (I2) و 40% (I3) نیاز آبی و کرتهای فرعی شامل فاکتور بیوچار در سه سطح شامل بدون بیوچار (B1)، 10 تن در هکتار بیوچار (B2) و 20 تن در هکتار بیوچار (B3)؛ و کود شیمیایی در دو سطح شامل بدون مصرف کود (F1) و مصرف کود (F2) بود. نتایج نشان داد که مصرف10 تن در هکتار بیوچار در مقایسه با مصرف20 تن در هکتار، تعداد دانه در بوته و وزن دانه در بوته را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. کاربرد کود شیمیایی بر کلیه صفات سیاهدانه بجز وزن هزاردانه معنی‌دار بود. با وجود معنی‌دار نبودن اثر ساده بیوچار بر عملکرد دانه و بیولوژیک، اثر متقابل آن با کود شیمیایی و نیاز آبی معنی‌دار شد. در استفاده همزمان 10 تن در هکتار بیوچار به‌همراه کود شیمیایی و آبیاری براساس 70% نیاز آبی (I2B2F2)، بیشترین میزان افزایش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک (به‌ترتیب با 1356 کیلوگرم در هکتار و 5776 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. به این ترتیب کاربرد مقدار متعادلی از بیوچار به‌همراه کود شیمیایی به‌دلیل بهبود عناصر غذایی خاک و کاهش آبشویی نیتروژن، علاوه‌بر تأثیر بهینه بر عملکرد، میزان آب مصرفی در تولید سیاهدانه را نیز کاهش داد.
محمداقبال قبادی؛ ساناز فتاحی
چکیده
گیاهان برای دستیابی به رشد و عملکرد مناسب در شرایط تنش رطوبتی (دیم تا نیمه‌آبی) نیاز به تراکم کشت مطلوب دارند. بهمنظور بررسی تأثیر رژیم آبیاری و تراکم بوته بر خصوصیات رشد، عملکرد و درصد روغن گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. آزمایش ...
بیشتر
گیاهان برای دستیابی به رشد و عملکرد مناسب در شرایط تنش رطوبتی (دیم تا نیمه‌آبی) نیاز به تراکم کشت مطلوب دارند. بهمنظور بررسی تأثیر رژیم آبیاری و تراکم بوته بر خصوصیات رشد، عملکرد و درصد روغن گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طراحی شد. کرتهای اصلی شامل زمان آبیاری (بدون آبیاری (دیم)، آبیاری در مرحله ساقه رفتن، آبیاری در مراحل ساقه رفتن + گلدهی و آبیاری در مراحل ساقه رفتن + گلدهی + پرشدن دانه) و کرتهای فرعی شامل تراکم بوته (10، 30، 50 و 70 بوته در مترمربع) بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که اثر زمان آبیاری و تراکم بر عملکرد زیست توده، عملکرد دانه، تعداد دانه در چتر و وزن هزاردانه معنی‌دار شد. بیشترین عملکرد زیست‌توده (در دو بار آبیاری در مراحل ساقه رفتن + گلدهی و تراکم 50 بوته در مترمربع) و عملکرد دانه (در سه بار آبیاری در مراحل ساقه رفتن + گلدهی + پرشدن دانه با تراکم 30 بوته در مترمربع) به‌ترتیب با 9/542 و 2/246 گرم در مترمربع بدست آمد. بیشترین تأثیر زمان آبیاری بر تعداد دانه در چتر (45% افزایش نسبت به شرایط دیم) و بیشترین تأثیر تراکم بوته بر تعداد چتر در بوته (7/44% کاهش 10 بوته نسبت به 70 بوته در مترمربع) بدست آمد. در این آزمایش درصد روغن تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفت. به‌طور کلی، این مطالعه نشان داد که گیاه گشنیز در شرایط دیم دارای عملکرد مناسبی بوده و با افزایش هر دور آبیاری حدود 16% بر عملکرد دانه اضافه شده است.
فاطمه سالارپور غربا؛ حسن فرحبخش
چکیده
به تازگی کاربرد سالیسیلیک اسید در افزایش مقاومت گیاهان به تنش خشکی افزایش یافته‌است. از این‌رو برای بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان، به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح مربع لاتین با سه تکرار در سال زراعی 1391 ...
بیشتر
به تازگی کاربرد سالیسیلیک اسید در افزایش مقاومت گیاهان به تنش خشکی افزایش یافته‌است. از این‌رو برای بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان، به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح مربع لاتین با سه تکرار در سال زراعی 1391 اجرا شد. تنش خشکی در سه سطح (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) به‌عنوان فاکتور اصلی و غلظت سالیسیلیک اسید در سه سطح (صفر، نیم و یک میلی‌مولار) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. اسپری برگی سالیسیلیک اسید در مرحله سه تا چهار برگی و قبل از اعمال تنش خشکی در دو نوبت انجام شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش تعداد چتر بارور در بوته، تعداد چترک بارور در چتر، تعداد دانه در چترک، محتوای آب نسبی، کلروفیل، کاروتنوئید و عملکرد دانه و افزایش نشت الکترولیت‌ها نسبت به شاهد شد. کاربرد سالیسیلیک اسید سبب کاهش نشت الکترولیت‌ها و افزایش صفات تعداد چتر بارور در بوته، تعداد چترک بارور در بوته، محتوای آب نسبی، کلروفیل، کاروتنوئید و عملکرد دانه نسبت به شاهد شد. اثر متقابل تنش خشکی × سالیسیلیک اسید بر تعداد چتر بارور در بوته، تعداد چترک بارور در بوته، محتوای آب نسبی، کاروتنوئید و عملکرد دانه معنی‌دار بود. البته افزایش رنگیزه‌های فتوسنتزی، محتوای آب نسبی و کاهش نشت الکترولیت‌ها نشان‌دهنده کاهش خسارت اکسیداتیو و نقش سالیسیلیک اسید در افزایش تحمل رازیانه در برابر خشکی می‌باشد.
سمیرا مرادی؛ مجید پوریوسف؛ بابک عندلیبی
چکیده
محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی یک روش مفید برای جذب سریع عناصر در گیاهان و جلوگیری از آلوده شدن خاک می‌باشد. بهمنظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی (آهن و روی) بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ...
بیشتر
محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی یک روش مفید برای جذب سریع عناصر در گیاهان و جلوگیری از آلوده شدن خاک می‌باشد. بهمنظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی (آهن و روی) بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در بهار سال 1391 انجام شد. در این آزمایش محلول‌پاشی با آهن در چهار سطح (0، 1، 2 و 3 گرم در لیتر) و محلول‌پاشی با روی در سه سطح (0، 2 و 4 گرم در لیتر) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بیشتر صفات مورد بررسی شامل وزن هزاردانه، عملکرد دانه، محتوا و عملکرد اسانس به‌طور معنی‌داری (05/0≥p) تحت تأثیر محلول‌پاشی با آهن و روی قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه (96/2637 کیلوگرم در هکتار) از محلول‌پاشی با آهن و روی به میزان 2 گرم در لیتر بدست آمد. همچنین بیشترین عملکرد اسانس (71/75 کیلوگرم در هکتار) و محتوای اسانس (88/2%) از محلول‌پاشی با آهن 3 گرم در لیتر و روی 2 گرم در لیتر بدست آمد و کمترین میزان صفات مذکور از تیمار شاهد حاصل شد.
فاطمه محتشمی؛ مجید پوریوسف؛ بابک عندلیبی؛ فرید شکاری
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی و پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش خشکی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در بهار 1391 اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تنش خشکی در مرحله زایشی با ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی و پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش خشکی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در بهار 1391 اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تنش خشکی در مرحله زایشی با سطح شاهد (آبیاری کامل) در کرتهای اصلی و سطوح مختلف محلول‌پاشی و پیش‌تیمار بذر با سالیسیلیک اسید شامل بذرهای خشک (بدون پیش‌تیمار)، پیش‌تیمار بذرها با غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید (صفر، 800 و 1600میکرومولار) و محلول‌پاشی با غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید (800 و 1600 میکرومولار) در کرتهای فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشتر صفات مورد بررسی ازجمله تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزاردانه، تعداد چترک در چتر و عملکرد دانه و اسانس تحت تأثیر تنش خشکی در مقایسه با شاهد (آبیاری) به‌طور معنی‌داری کاهش یافتند. اما محتوای اسانس دانه افزایش یافت. بهطوری که بیشترین عملکرد دانه (6/2925 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (88/52 کیلوگرم در هکتار) از شاهد (آبیاری کامل) و کمترین میزان صفات مذکور در شرایط تنش خشکی حاصل شد. همچنین نتایج نشان داد که صفات مورد بررسی تحت تأثیر محلول‌پاشی و پرایم با سالیسیلیک اسید در مقایسه با بذر خشک به‌طور معنی‌داری افزایش یافتند. بهطوری که بین پیش‌تیمار بذر با سالیسیلیک اسید 1600 میکرومولار و محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید 1600 میکرومولار تفاوت معنی‌داری از لحاظ عملکرد دانه و اسانس وجود نداشت، اما بیشترین عملکرد دانه (6/2579 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (15/63 کیلوگرم در هکتار) از محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید 1600 میکرومولار و کمترین میزان صفات مذکور از بذرهای خشک (بدون پیش‌تیمار) بدست آمد.
آذر موقتیان؛ اسفندیار فاتح؛ امیر آینه بند؛ امیر سیاهپوش
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کودهای شیمیایی و زیستی-آلی بر برخی خصوصیات فیزیکی و غلظت عناصر در خاک و گیاه و عملکرد کمّی دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgareMiller.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای کود شیمیایی در 3 سطح (N0-P0-K0، N60-P60-K48 و N120-P120-K96 کیلوگرم در هکتار) و کود زیستی-آلی در 6 سطح (بدون مصرف کود، ترکیب بیوسوپرفسفات و نیتروکسین، نیتروکسین، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کودهای شیمیایی و زیستی-آلی بر برخی خصوصیات فیزیکی و غلظت عناصر در خاک و گیاه و عملکرد کمّی دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgareMiller.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای کود شیمیایی در 3 سطح (N0-P0-K0، N60-P60-K48 و N120-P120-K96 کیلوگرم در هکتار) و کود زیستی-آلی در 6 سطح (بدون مصرف کود، ترکیب بیوسوپرفسفات و نیتروکسین، نیتروکسین، بیوسوپرفسفات، کمپوست ضایعات نیشکر و بیوسولفور) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 18 تیمار و 3 تکرار در سال زراعی 90-1389 به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که تأثیر کود شیمیایی بر کلیه صفات مورد اندازه‌گیری بجز جرم مخصوص ظاهری، تخلخل خاک و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. کود زیستی-آلی نیز بجز درصد اسانس بر کلیه صفات مورد اندازه‌گیری تأثیر معنی‌داری داشت. همچنین میزان فسفر دانه، جرم مخصوص ظاهری خاک و درصد تخلخل خاک تحت تأثیر برهم‌کنش تیمارها معنی‌دار شد. براساس مقایسه میانگین تیمارها به‌ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه (66/237 کیلوگرم در هکتار) و (15/103 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (46/6 کیلوگرم در هکتار) و (63/2 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد کمپوست ضایعات نیشکر همراه با N120-P120-K96 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی و تیمار بیوسولفور بدون مصرف کود شیمیایی بدست آمد. همچنین تیمار کمپوست ضایعات نیشکر همراه با N120-P120-K96 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی بیشترین درصد نیتروژن دانه (61/2%) و درصد فسفر دانه (33/0%) و تیمار شاهد کمترین میزان این صفات را داشتند. در مجموع با توجه به این که بین سطح کودی N120-P120-K96 وN60-P60-K48 کیلوگرم در هکتار اختلاف آماری وجود نداشت، تیمار کمپوست ضایعات نیشکر همراه با N60-P60-K48 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی برای زراعت این گیاه در شرایط آب و هوایی اهواز پیشنهاد می‌شود.
فاطمه رحیمی ملکشان؛ افشین توکلی؛ مهدی راستگو؛ محمدرضا عظیمی
چکیده
گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) گیاهی سازگار با مناطق خشک و نیمه‌خشک است که برای تولید دانه و گلبرگ آن کشت می‌شود. این تحقیق بهمنظور انتخاب ژنوتیپ‌های مناسب گلرنگ برای تولید دانه و گلبرگ و مطالعه تأثیر زمان برداشت گلبرگ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار ...
بیشتر
گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) گیاهی سازگار با مناطق خشک و نیمه‌خشک است که برای تولید دانه و گلبرگ آن کشت می‌شود. این تحقیق بهمنظور انتخاب ژنوتیپ‌های مناسب گلرنگ برای تولید دانه و گلبرگ و مطالعه تأثیر زمان برداشت گلبرگ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول زمان برداشت گلبرگ‌ها در دو سطح شامل: 1- برداشت گلبرگ در شروع گلدهی که پس از بازشدن طبق، اقدام به برداشت گلبرگ‌ها شد و 2- برداشت گلبرگ‌ها پس از انجام گرده‌افشانی و شروع پژمردگی گلبرگ‌ها بود. فاکتور دوم آزمایش ژنوتیپ‌های مختلف گلرنگ بهاره در 5 سطح شامل ژنوتیپ‌های: گلدشت، سینا، زنده‌رود، MEC88 و MEC59 بود. در این مطالعه صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، بیولوژیک و گلبرگ و همچنین رنگ گلبرگ‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از بین ژنوتیپ‌ها، MEC59 دارای بالاترین میزان عملکرد دانه و گلبرگ بود، ولی رنگ گلبرگ‌های آن زرد کم رنگ است و برای تولید گلبرگ مناسب نیست. زمان برداشت تأثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه نداشت، ولی تأخیر در برداشت گلبرگ‌ها باعث کاهش عملکرد گلبرگ‌ها شد. تعداد طبق در بوته همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد دانه و گلبرگ نشان داد. البته در بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه رقم زنده‌رود برای کشت دو منظوره بسیار مناسب است و رقم گلدشت نیز گلبرگ‌های قرمزتری دارد و برای تولید گلبرگ مناسب است.
مجید پوریوسف
چکیده
بهمنظور بررسی تغییرات عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) تحت شرایط تنش خشکی و زمان‌های مختلف برداشت، آزمایشی در بهار 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تأثیر تنش خشکی در سه سطح شامل شاهد (آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تغییرات عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) تحت شرایط تنش خشکی و زمان‌های مختلف برداشت، آزمایشی در بهار 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تأثیر تنش خشکی در سه سطح شامل شاهد (آبیاری کامل)، تنش خشکی در مراحل گلدهی و پرشدن دانه در کرتهای اصلی و زمان برداشت در سه سطح شامل برداشت در مراحل خمیری نرم (محتوای رطوبت دانه 58%)، خمیری سخت (محتوای رطوبت دانه 37%) و رسیدگی کامل (محتوای رطوبت دانه 16%) در کرتهای فرعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه، وزن هزاردانه، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک، تعداد دانه در چتر، درصد و عملکرد اسانس معنی‌دار (05/0 ≤ p) بود. تمامی صفات مذکور تحت شرایط تنش خشکی به‌طور معنی‌داری (05/0 ≤ p) کاهش یافتند. بیشترین عملکرد دانه (63/1436 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (54/34 کیلوگرم در هکتار) از تیمار شاهد (آبیاری کامل) و کمترین میزان صفات مذکور از تیمار تنش در مرحله پر شدن دانه حاصل شد. همچنین نتایج نشان داد که تأثیر زمان برداشت بر عملکرد دانه و اسانس، محتوای اسانس، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک و تعداد دانه در چتر معنی‌دار (05/0 ≤ p) بود. بهطوری که بیشترین عملکرد دانه (75/1425 کیلوگرم در هکتار) از برداشت در مرحله رسیدگی کامل و کمترین آن (81/784 کیلوگرم در هکتار) از برداشت در مرحله خمیری نرم بدست آمد. بیشترین عملکرد اسانس (97/33 کیلوگرم در هکتار) نیز از برداشت در مرحله خمیری سخت بدست آمد که تفاوت معنی‌داری با مرحله رسیدگی کامل نداشت. با توجه به نتایج آزمایش چنین می‌توان استنباط کرد که رازیانه در مراحل رشد زایشی حساس به تنش خشکی بوده و عملکرد کمّی و کیفی آن تحت تأثیر زمان برداشت قرار می‌گیرد.
مجتبی خسروی؛ سید غلامرضا موسوی؛ محمدجواد ثقه‌الاسلامی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر دور آبیاری، کود نیتروژن و تراکم بوته بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و بازدهی مصرف آب شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان درمیان در سال 1389 انجام شد. عامل اصلی آبیاری شامل دورهای آبیاری 5 و 10 روز، عامل فرعی کود نیتروژن در سه سطح ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر دور آبیاری، کود نیتروژن و تراکم بوته بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و بازدهی مصرف آب شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان درمیان در سال 1389 انجام شد. عامل اصلی آبیاری شامل دورهای آبیاری 5 و 10 روز، عامل فرعی کود نیتروژن در سه سطح شامل مقادیر صفر (شاهد)، 75 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و عامل فرعی فرعی تراکم در سه سطح شامل تراکم‌های 22، 33 و 66 بوته در مترمربع تعیین گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که دور آبیاری بر صفات طول غلاف و بازدهی مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس، مقدار نیتروژن مصرفی بر صفات تعداد شاخه اصلی در بوته، طول غلاف، عملکرد دانه، شاخص کلروفیل، بازدهی مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس و تراکم بوته بر صفات تعداد شاخه اصلی در بوته و قطر طوقه معنی‌دار شد. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که افزایش دور آبیاری از 5 به 10 روز باعث کاهش 8/7 درصدی در طول غلاف گردید، اما بازدهی مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس به‌ترتیب 5/40% و 5/47% افزایش یافت. افزایش مصرف نیتروژن از صفر به 150 کیلوگرم در هکتار، تعداد شاخه اصلی، طول غلاف، شاخص کلروفیل، عملکرد دانه، بازدهی مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس را به‌ترتیب 5/23، 4/26، 2/23، 1/67، 3/72 و 5/71 درصد افزایش داد. همچنین با افزایش تراکم از 22 به 66 بوته در مترمربع، تعداد شاخه اصلی و قطر طوقه به‌ترتیب 9/7% و 2/11% کاهش یافت. در مجموع براساس نتایج این تحقیق می‌توان تیمار دور آبیاری 10 روز به همراه مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و ترجیحاً تراکم 66 بوته در مترمربع را برای زراعت شنبلیله در منطقه درمیان توصیه نمود.
علی تدین؛ شهرام ترابیان؛ محمود رضا تدین
چکیده
بهمنظور بررسی ویژگی‌های مرفولوژیک و زراعی ژنوتیپ‌های مختلف بزرک دارویی (Linum usitatissimum L.) در تراکم‌های مختلف بوته، یک آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه اجرا گردید. تراکم‌های مختلف ٣٠٠، ٥٠٠ و ١٠٠٠ بوته در مترمربع به‌عنوان فاکتور اول و چهار ژنوتیپ بزرک ایرانی، استرالیایی، کانادایی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی ویژگی‌های مرفولوژیک و زراعی ژنوتیپ‌های مختلف بزرک دارویی (Linum usitatissimum L.) در تراکم‌های مختلف بوته، یک آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه اجرا گردید. تراکم‌های مختلف ٣٠٠، ٥٠٠ و ١٠٠٠ بوته در مترمربع به‌عنوان فاکتور اول و چهار ژنوتیپ بزرک ایرانی، استرالیایی، کانادایی و فرانسوی به‌عنوان فاکتور دوم منظور گردید. نمونه‌برداری در سه مرحله رشد رویشی، ٥٠% گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیک انجام شد. نتایج نشان داد که تراکم بوته اثر معنی‌داری بر میانگین صفات ارتفاع، وزن ماده خشک هوایی گیاه در مرحله رشد رویشی، ارتفاع، قطر ساقه، وزن خشک در مرحله ٥٠% گلدهی، ارتفاع، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی و وزن خشک در مرحله رسیدگی داشت. درضمن صفات تعداد کپسول در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت نیز تحت تأثیر تراکم بوته قرار گرفت. ژنوتیپ‌های مختلف بزرک اثر معنی‌داری روی صفات ارتفاع، قطر ساقه و تعداد شاخه فرعی در هر سه برداشت داشت. صفات تعداد کپسول در بوته، تعداد بذر در کپسول، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت و تعداد روز تا ٥٠% گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیک نیز تحت تأثیر معنی‌دار ژنوتیپ‌های بزرک قرار گرفت. حداکثر عملکرد دانه با میانگین ٨٩٩ کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار 1000 بوته در مترمربع بود. ژنوتیپ ایرانی بزرک، با تولید میانگین ٤٠/٦ بذر در کپسول، تولید میانگین ١٣٧٥ کیلوگرم بذر در هکتار، میانگین شاخص برداشت ٢٣/٢١، بیشترین و با میانگین ٦٥ روز تا ٥٠% گلدهی و ١٢٣ روز تا رسیدگی فیزیولوژیک دیررس‌‌ترین ژنوتیپ بود.
محمود قربانزاده نقاب؛ قربانعلی رسام؛ علیرضا دادخواه
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت پاییزه و بهاره بر روی عملکرد دانه، میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب ارقام گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در منطقه شیروان انجام شد. تحقیق در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و به‌صورت کرتهای خرد شده با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی شیروان (دانشگاه فردوسی مشهد) در سال 1390-1389 به اجرا در آمد. کرتهای اصلی ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت پاییزه و بهاره بر روی عملکرد دانه، میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب ارقام گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در منطقه شیروان انجام شد. تحقیق در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و به‌صورت کرتهای خرد شده با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی شیروان (دانشگاه فردوسی مشهد) در سال 1390-1389 به اجرا در آمد. کرتهای اصلی به دو تاریخ کاشت پاییزه و بهاره و کرتهای فرعی به پنج رقم گلرنگ شامل سینا، CW-4445، Sahuripa-88، توده محلی قوچان و توده محلی اصفهان اختصاص یافت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاریخ کاشت، عملکرد دانه، میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عملکرد دانه و میزان روغن در کشت پاییزه (به‌ترتیب kg/ha2230% و 5/29%) بیشتر از کشت بهاره (به‌ترتیب kg/ha1520% و 5/27%) بود. براساس نتایج این تحقیق رقم سینا در کشت پاییزه (kg/ha2989) و رقم CW-4440 در کشت بهاره (kg/ha1789) بیشترین عملکرد دانه را داشتند. به لحاظ میزان روغن هم در کشت پاییزه و هم کشت بهاره رقم Sahuripa-88 بالاترین درصد روغن (به‌ترتیب 32% و 7/29%) را داشت. میزان اسیدهای چرب پالمتیک، استئاریک و اولئیک در کشت پاییزه نسبت به بهاره افزایش معنی‌داری یافت. باوجوداین میزان اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک در کشت پاییزه کاهش معنی‌داری را نشان داد و نیز دارای پایداری روغن بالایی بود. براساس نتایج این تحقیق بین ژنوتیپ‌ها تفاوت معنی‌داری در عملکرد دانه، میزان روغن، ترکیب اسیدهای چرب و پایداری روغن وجود داشت. نتایج حاصل از این تحقیق گویای اینست که تاریخ کاشت و رقم از مهمترین عوامل مؤثر بر عملکرد دانه، میزان و کیفیت روغن در دانه گلرنگ محسوب می‌شوند. ارقام سینا، CW-4445 و توده محلی قوچان دارای قابلیت مناسبی برای توسعه کشت گلرنگ و افزایش سطح زیر کشت در منطقه هستند.
سعیده‌سادات کرمانی پوربقایی؛ مجید پوریوسف؛ خلیل جمشیدی؛ محمدرضا عظیمی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تراکم گیاهی و هرس ساقه اصلی بر عملکرد و اجزای عملکرد کدوی تخم‌کاغذی (Cucurbita pepo con var. pepo var. styriaca) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، در سال 1389 انجام شد. تأثیر تراکم گیاهی در سه سطح شامل8000، 12000 و16000 بوته در هکتار و هرس ساقه اصلی نیز در 3 سطح شامل (عدم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تراکم گیاهی و هرس ساقه اصلی بر عملکرد و اجزای عملکرد کدوی تخم‌کاغذی (Cucurbita pepo con var. pepo var. styriaca) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، در سال 1389 انجام شد. تأثیر تراکم گیاهی در سه سطح شامل8000، 12000 و16000 بوته در هکتار و هرس ساقه اصلی نیز در 3 سطح شامل (عدم هرس ساقه، هرس ساقه اصلی پس از تشکیل 14 و 18 گره) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی به غیر از تعداد دانه در میوه به‌طور معنی‌داری (05/ 0≤ p) تحت تأثیر هرس ساقه قرار گرفتند. بیشترین عملکرد میوه (2/142تن در هکتار) و دانه (3219 کیلوگرم در هکتار) از تیمار هرس ساقه پس از تشکیل 14 گره و کمترین میزان صفات مذکور به‌ترتیب در مقادیر 9/111 تن در هکتار و 2775 کیلوگرم در هکتار از تیمار عدم هرس ساقه بدست آمد. نتایج همچنین نشان داد که تأثیر تراکم گیاهی بر عملکرد دانه و میوه معنی‌دار (01/0 ≤ p) بود. بهطوری که بیشترین عملکرد دانه (9/3753 کیلوگرم در هکتار) از تراکم 16000 بوته در هکتار و کمترین آن از تراکم 8000 بوته در هکتار بدست آمد و همچنین بالاترین عملکرد میوه (4/175 تن در هکتار) مربوط به تراکم 16000 بوته در هکتار و کمترین آن (4/93 تن در هکتار) مربوط به تراکم 8000 بوته در هکتار بود. اثر متقابل هرس ساقه و تراکم گیاهی بر هیچکدام از صفات مورد بررسی معنی‌دار نبود.
فرحناز صیادی؛ اصغر رحیمی؛ حسین دشتی؛ احمد تاج‌آبادی‌پور
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و کود نیتروژن بر خصوصیات مرفولوژیکی و تسهیم ماده خشک اسفرزه (Plantago ovate Forsk)، تحقیقی در سال 1389 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل چهار سطح نیتروژن (0، 60، 120 و 180 میلی‌گرم نیتروژن از منبع اوره در کیلوگرم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و کود نیتروژن بر خصوصیات مرفولوژیکی و تسهیم ماده خشک اسفرزه (Plantago ovate Forsk)، تحقیقی در سال 1389 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل چهار سطح نیتروژن (0، 60، 120 و 180 میلی‌گرم نیتروژن از منبع اوره در کیلوگرم خاک) و چهار سطح آبیاری (شاهد 100%، 80%، 60% و 40% ظرفیت مزرعه) بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل خشکی و نیتروژن بر عملکرد دانه و وزن خشک کل معنی‌دار است، بهطوری که در شرایط 100% ظرفیت مزرعه بیشترین وزن بذر (72/1 گرم در بوته) در تیمار 120 میلی‌گرم نیتروژن در کیلوگرم خاک بدست آمد که نسبت به شاهد افزایش 77 درصدی داشت. در تیمار خشکی ملایم (80% ظرفیت مزرعه) مصرف نیتروژن به میزان 120 میلی‌گرم نیتروژن بر کیلوگرم خاک باعث افزایش 93 درصدی وزن خشک کل نسبت به شاهد (بدون کود) گردید. همچنین، با افزایش تنش خشکی، تسهیم ماده خشک به نفع اندام‌های زیرزمینی تمام شده و نسبت ماده خشک ریشه به‌طور معنی‌داری افزایش یافت، هر چند در این شرایط نسبت ماده خشک ساقه و دانه با تغییر معنی‌داری مواجه نشد؛ اما با افزایش کود نیتروژن نیز ماده خشک بیشتری به سمت برگ منتقل و ماده خشک کمتری به دانه منتقل گردید.
سیدعلیرضا ولدآبادی؛ حسین علی‌آبادی فراهانی؛ پیام معاونی
چکیده
به منظور بررسی تغییرات میزان اسانس و عملکرد دانه در توده‌های مختلف زیره سبز (Cuminum cyminum L.) تحت کاربرد نیتروژن در منطقه قزوین، تحقیق حاضر در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات اسماعیل‌آباد قزوین انجام گردید. آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. عوامل مورد بررسی شامل عامل توده بومی مشتمل بر ...
بیشتر
به منظور بررسی تغییرات میزان اسانس و عملکرد دانه در توده‌های مختلف زیره سبز (Cuminum cyminum L.) تحت کاربرد نیتروژن در منطقه قزوین، تحقیق حاضر در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات اسماعیل‌آباد قزوین انجام گردید. آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. عوامل مورد بررسی شامل عامل توده بومی مشتمل بر سه توده بومی زیره سبز سبزوار، بجنورد و اسفراین و عامل کود نیتروژنه حاوی چهار سطح با مقادیر 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بودند. نتایج نشان داد که توده‌های بومی دارای صفات معنی‌داری با یکدیگر بودند. بهطوری که بیشترین عملکرد اسانس، درصد اسانس، عملکرد دانه، شاخص برداشت و وزن هزاردانه از توده بومی اسفراین و بیشترین عملکرد بیولوژیک از توده بومی بجنورد بدست آمدند. همچنین در رابطه با تیمار کود نیتروژنه مشاهده شد که اثر مثبت معنی‌داری بر صفات گیاهی داشته و اگرچه کاربرد 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و وزن هزاردانه را تولید کرد ولی بیشترین عملکرد اسانس، درصد اسانس و شاخص برداشت به‌ترتیب از کاربرد 90، 60 و 30 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بدست آمدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که انتخاب توده برتر گیاهی که سازگاری مناسبی با شرایط اقلیمی منطقه کشت دارد، می‌تواند صفات کمی و کیفی گیاه مورد نظر را به میزان قابل‌توجهی افزایش داده و از طرفی سبب استفاده بهینه از نهاده‌های زراعی گردد.
