همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زنجان

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زنجان

3 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) گیاهی سازگار با مناطق خشک و نیمه‌خشک است که برای تولید دانه و گلبرگ آن کشت می‌شود. این تحقیق به‌‌منظور انتخاب ژنوتیپ‌های مناسب گلرنگ برای تولید دانه و گلبرگ و مطالعه تأثیر زمان برداشت گلبرگ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول زمان برداشت گلبرگ‌ها در دو سطح شامل: 1- برداشت گلبرگ در شروع گلدهی که پس از بازشدن طبق، اقدام به برداشت گلبرگ‌ها شد و 2- برداشت گلبرگ‌ها پس از انجام گرده‌افشانی و شروع پژمردگی‌ گلبرگ‌ها بود. فاکتور دوم آزمایش ژنوتیپ‌های مختلف گلرنگ بهاره در 5 سطح شامل ژنوتیپ‌های: گلدشت، سینا، زنده‌رود، MEC88 و MEC59 بود. در این مطالعه صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، بیولوژیک و گلبرگ و همچنین رنگ گلبرگ‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از بین ژنوتیپ‌ها، MEC59 دارای بالاترین میزان عملکرد دانه و گلبرگ بود، ولی رنگ گلبرگ‌های آن زرد کم رنگ است و برای تولید گلبرگ مناسب نیست. زمان برداشت تأثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه نداشت، ولی تأخیر در برداشت گلبرگ‌ها باعث کاهش عملکرد گلبرگ‌ها شد. تعداد طبق در بوته همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد دانه و گلبرگ نشان داد. البته در بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه رقم زنده‌رود برای کشت دو منظوره بسیار مناسب است و رقم گلدشت نیز گلبرگ‌های قرمزتری دارد و برای تولید گلبرگ مناسب است.

کلیدواژه‌ها

- امیدبیگی، ر.، 1386. تولید و فراوری گیاهان دارویی (جلد دوم). انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 438 صفحه.
- خواجه‌پور، م.، 1383. گیاهان صنعتی. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، 564 صفحه.
- زینلی، ا.، 1378. گلرنگ (شناخت، تولید و مصرف). انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان،
137 صفحه.
- Akihisa, T., Oinnma, H., Tamura, T., Kasahara, Y., Kumaki, K., Yasukawa, K. and Takido, M., 1994. Erythro-hentriacontane-6,8-diol and 11 other alkane-6,8-diols from Carthamus tinctorius L. Phytochemistry, 36(1): 105-108.
- Azari, A. and Khajehpour, M.R., 2003. Effects of planting pattern on growth, development, yield components and seed yield of safflower, local variety of Isfahan, Koseh, in spring planting. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, Water and Soil Science, 7(1): 155-167.
- Bagheri, A., Yazdi-Samadi, B., Taeb, M. and Ahmadi, M.R., 2001. Study of correlation and relation between plant yield and quantitavive and qualitative other traits in safflower. Iranian Journal of Agricultural Science, 32(2): 295-307.
- Bernard, F., Hassanpour, A., Gholizadeh, G., Sahar Hassannejad, S. and Chaghari, Z., 2011. High yellow pigments production by root culture of Carthamus tinctorius and its release in medium under gas oil treatment. Acta Physiologiae Plantarum, 33(2): 431-436.
- Chavan, S.P., Lokhande, V.H., Nitnaware, K.M. and Nikam, T.D., 2011. Influence of growth regulators and elicitors on cell growth and α-tocopherol and pigment productions in cell cultures of Carthamus tinctorius L. Applied Microbiology and Biotechnology, 89(6): 1701-1707.
- Dadashi, N. and Khajehpour, M.R., 2004. Effects of planting date and cultivar on growth, yield components and seed yield of safflower in Isfahan. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, Water and Soil Science, 8(3): 95-111.
- Furuya, T., Yoshikawa, T., Kimura, T. and Kaneko, H., 1987. Production of tocopherols by cell culture of safflower. Phytochemistry, 26(10): 2741-2747.
- Hojati, M., Modarres-Sanavy, S.A.M., Karimi, M. and Ghanati, F., 2010. Responses of growth and antioxidant systems in Carthamus tinctorius L. under water deficit stress. Acta Physiologiae Plantarum, 33: 105-112
- Movahedy Dehnavy, M. and Modarres Sanavy, S.A.M., 2007. Effect of Zn and Mn micronutrients foliar application on yield and yield compoments of three winter safflower under drought stress in Isfahan. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources (Special Issue Natural Resurces), 13: 1-11.
- Saeidi, G.H., Toofi, H. and Mirlouhi, A.F., 2004. Genetic variation and relationships among characteristics in some safflower land races of Iran. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 11(2): 107-116.
- Velasco, L., Perez-Vich, B. and Fernandez-Martinez, J.M., 2005. Identification and genetic characterization of a safflower mutant with a modified tocopherol profile. Plant Breeding, 124(5): 459-463.