بیوتکنولوژی
ماریه درازهی؛ مریم اله دو؛ براتعلی فاخری؛ لیلا مهرآوران
چکیده
سابقه و هدف: گیاهان دارویی ترکیبات زیست فعالی تولید می‌کنند که ارزش آنتیاکسیدانی بالایی دارند. با توجه به اهمیت گیاه پنیر باد در صنایع داروسازی، خطر انقراض این گونه ارزشمند افزایش یافته است. ازاین‌رو باید به دنبال روش‌های جایگزین برای افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه این گیاه بود. استفاده از محرک‌ها به عنوان یک تکنیک در کشت بافت، ...
بیشتر
سابقه و هدف: گیاهان دارویی ترکیبات زیست فعالی تولید می‌کنند که ارزش آنتیاکسیدانی بالایی دارند. با توجه به اهمیت گیاه پنیر باد در صنایع داروسازی، خطر انقراض این گونه ارزشمند افزایش یافته است. ازاین‌رو باید به دنبال روش‌های جایگزین برای افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه این گیاه بود. استفاده از محرک‌ها به عنوان یک تکنیک در کشت بافت، تولید متابولیت‌های ثانویه گیاهان را افزایش می‌دهد. گزارش شده است که محرک‌های قارچی نیز در القای تولید یا افزایش این متابولیت‌ها در گیاهان دارویی کاربرد دارند. ازاین‌رو در این مطالعه تأثیر محرک سلولاز بر روی شاخص رشد و صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاه پنیر باد (Withania coagulans (Stocks) Dun.) در کشت سوسپانسیون سلولی بررسی شد.مواد و روش‌ها: بذرهای گیاه پنیر باد از منطقه مهرستان شهرستان سراوان جمع‌آوری و بعد از ضد عفونی در محیط کشت ½ MS به منظور تولید ریز نمونه کشت گردید. ریزنمونه‌های تولیدی در محیط کشت MS محتوای هورمون‌های اکسین و سیتوکنین (2 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D و نیم میلی‌گرم در لیتر کینتین) به منظور تولید کالوس کشت شده و بعد از سه واکشت متوالی کالوس‌های تولیدی به محیط کشت MS مایع محتوای هورمون‌های تنظیم‌کننده انتقال و تیمارهای مورد بررسی که 6 تیمار محرک شامل: 1: کنترل، 2: محرک با غلظت 200 میکروگرم بر میلی‌لیتر و 24 ساعت قرارگیری در معرض تحریک‌کننده، 3: محرک با غلظت 200 میکروگرم بر میلی‌لیتر و 48 ساعت قرارگیری در معرض تحریک‌کننده، 4: محرک با غلظت 200 میکروگرم بر میلی‌لیتر و 72 ساعت قرارگیری در معرض تحریک‌کننده، 5: محرک با غلظت 7.5 میکروگرم بر میلی‌لیتر و 14 روز قرارگیری در معرض تحریک‌کننده و 6: محرک با غلظت 10 میکروگرم بر میلی‌لیتر و 14 روز قرارگیری در معرض محرک قارچی سلولاز بوده و به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه مرکزی دانشگاه زابل اعمال گردید. صفات مورد بررسی شامل: شاخص رشد کالوس، فعالیت آنتیاکسیدانی، محتوای پرولین، کربوهیدرات‌های محلول، مالون دی آلدهید، آلکالوئید کل و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان (کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، گایاکول پراکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز و پلی فنل اکسیداز) بود. نتایج: اثر تیمارهای مختلف سلولاز بر روی کلیه صفات به غیر از فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز معنی‌دار بود. به‌طورکلی تیمارهای مختلف محرک منجر به بهبود کلیه صفات اندازه‌گیری شده به غیر از محتوای کربوهیدرات‌های کل شد. اما میزان افزایش صفات بستگی به غلظت و دوره زمانی قرارگیری در معرض محرک داشت. به‌طوری‌که در بیشتر صفات اندازه‌گیری شده، تیمار تحریک‌کننده با غلظت 10 میکروگرم بر میلی‌لیتر و دوره 14 روزه در معرض محرک بودن سبب افزایش بیشتر شد. همه تیمارهای محرک سلولاز منجر به افزایش فعالیت آنتیاکسیدانی سلولهای پنیر باد در کشت سوسپانسیون سلولی شد. بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی در تیمارهای ششم و پنجم و کمترین آن در تیمارهای دوم و اول (کنترل) مشاهده شد. افزودن محرک در مرحله اول رشد سلول‌ها در کشت سوسپانسیون سلولی (روز هشتم) با وجود غلظت‌های پایین‌تر محرک (7.5 و 10 میکروگرم بر میلی‌لیتر) منجر به افزایش بیشتر رشد کالوس، فعالیت آنتیاکسیدانی، میزان پرولین و آلکالوئید کل نسبت به اضافه کردن محرک در مرحله فاز نمایی رشد، با وجود غلظت بالای محرک (200 میکروگرم بر میلی‌لیتر) شد. غلظت بالاتر تحریک‌کننده‌ها باعث ایجاد پاسخ حساسیت بیش از حد شده که منجر به مرگ سلولی می‌گردد و ازاین‌رو سطح بهینه‌ای از محرک برای القای رشد مورد نیاز است.نتیجه‌گیری: محرک سلولاز از طریق بهبود صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی منجر به افزایش شاخص رشد و ظرفیت آنتیاکسیدانی گیاه پنیر باد شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده، استفاده از محرک سلولاز میتواند به عنوان یک راهبرد مهم برای افزایش رشد، ترکیبات مؤثره و خاصیت آنتیاکسیدانی گیاه پنیر باد در راستای تولید تجاری آن در نظر گرفته شود.
بیوتکنولوژی
مینو صرافی؛ محسن محمودنیا میمند؛ مریم دهجی پور حیدرآبادی؛ محمد رضا دهقانی
چکیده
سابقه و هدف: در سال‌های اخیر گیاه دارویی گزنه (Urtica dioica L.) به‌دلیل تأثیرگذاری قابل توجه بر بسیاری از بیماری‌ها به‌ویژه بیماری دیابت مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. باوجوداین، تحقیقات کمی در زمینه کشت بافت و تأثیر الیسیتورها بر خصوصیات آنتیاکسیدانی و تولید متابولیت‌های ثانویه آن انجام شده است. این پژوهش با هدف بررسی بهترین ...
بیشتر
سابقه و هدف: در سال‌های اخیر گیاه دارویی گزنه (Urtica dioica L.) به‌دلیل تأثیرگذاری قابل توجه بر بسیاری از بیماری‌ها به‌ویژه بیماری دیابت مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. باوجوداین، تحقیقات کمی در زمینه کشت بافت و تأثیر الیسیتورها بر خصوصیات آنتیاکسیدانی و تولید متابولیت‌های ثانویه آن انجام شده است. این پژوهش با هدف بررسی بهترین ترکیب هورمونی و شرایط نوری مؤثر بر کالوس‌زایی گزنه و تأثیر الیسیتور متیل جاسمونات بر ویژگی‌های بیوشمیایی آن انجام شد.
مواد و روش‌ها: برای این منظور با استفاده از ریزنمونه ساقه، اثر سطوح مختلف هورمون‌های اکسین نفتالین استیک اسید (1.5 و 3 میلی‌گرم بر لیتر) و 2 و4-دی کلروفنوکسی استیک اسید (2,4-D) (0.5 و 1.5 میلی‌گرم بر لیتر) و سیتوکینین بنزیل آمینوپورین (0.5 و 1.5 میلی‌گرم بر لیتر) در دو شرایط نوری (روشنایی و تاریکی) با اندازه‌گیری وزن تر، وزن خشک و درصد کالوس‌زایی بررسی شد. با استفاده از کشت مایع، منحنی رشد کالوس گیاه گزنه بدست آمد. پس از راه‌اندازی کشت تعلیقی، تیمار متیل جاسمونات با سه سطح 1، 0.1 و 0.01 میلی‌مولار اعمال شد و در زمان‌های 24، 48 و 96 ساعت نمونه‌برداری انجام شد. فعالیت آنزیم‌های فنیل‌آلانین آمونیالیاز، پلی‌فنل اکسیداز و محتوای پروتئین کل با عصاره‌گیری در بافر Tris-HCl 50 میلی‌مولار با اسیدیته 8/8 و محتوای فنل کل، فلاونویید کل با استخراج در متانول 80% با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری و روش‌های استاندارد برای نمونه‌های شاهد و تحت تیمارهای مختلف متیل جاسمونات اندازه‌گیری شد. همچنین میزان سه متابولیت کوئرستین، کامفرول و روتین با استفاده از دستگاه HPLC دارای آشکارساز UV و فاز ثابت ستون C18 اندازه‌گیری شد. تجزیه داده‌های آزمایش کالوس‌زایی براساس آزمایش دو عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی و داده‌های آزمایش بیوشیمیایی و HPLC در قالب طرح خرد شده در زمان انجام شد و مقایسه میانگین‌ها با آزمون دانکن انجام گردید.
نتایج: براساس نتایج، بهترین ترکیب هورمونی برای تولید وزن تر و خشک در شرایط روشنایی، شامل 1.5 میلی‌گرم بر لیتر نفتالین استیک اسید و 1.5 میلی‌گرم بر لیتر بنزیل آمینو پورین و در شرایط تاریکی شامل 1.5 میلی‌گرم بر لیتر نفتالین استیک اسید و 0.5 میلی‌گرم بر لیتر بنزیل آمینو پورین بود. همچنین با توجه به نتایج، نفتالین استیک اسید (62.5%) نسبت به 2,4-D (43.5%) عملکرد بهتری در درصد کالوس‌زایی گزنه نشان داد. روشنایی به‌عنوان بهترین شرایط نوری برای کالوس‌زایی در گزنه تعیین شد، به‌طوری که میزان وزن تر، وزن خشک و درصد کالوس‌زایی در روشنایی نسبت به تاریکی به‌ترتیب افزایش 4.79، 4.91 و 1.92 برابری داشت. افزایش در فعالیت آنزیم پلی‌فنل اکسیداز، فنل کل و پروتئین کل در بعضی نمونه‌های تحت تیمار متیل جاسمونات نسبت به شاهد دیده شد و در فعالیت آنزیم فنیل‌آلانین آمونیالیاز و محتوای فلاونویید کل تغییر معنی‌داری مشاهده نشد. براساس نتایج HPLC بیشترین میزان متابولیت روتین در زمان 96 ساعت پس از افزودن الیسیتور و در غلظت 0.01 میلی‌مولار متیل جاسمونات بدست آمد.
نتیجه‌گیری: هورمون نفتالین‌استیک‌اسید نسبت به هورمون 2,4-D و شرایط روشنایی نسبت به تاریکی در کالوس‌زایی گزنه مؤثرتر واقع شد. الیسیتور متیل جاسمونات باعت افزایش خاصیت آنتیاکسیدانی گزنه (48 ساعت پس از تیمار) به‌وسیله افزایش فعالیت آنزیم پلی‌فنل اکسیداز شد ولی اثر معنی‌داری در تغییر فعالیت آنزیم فنیل‌آلانین آمونیالیاز و فلاونویید کل نسبت به شاهد نداشت. بنابراین پیشنهاد می‌شود غلظت‌های دیگر متیل جاسمونات به‌منظور رسیدن به شرایط بهینه برای افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه در شرایط کشت درون شیشه گزنه بررسی شود.
فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
فهیمه قرایی؛ منیره چنیانی؛ علی گنجعلی
چکیده
سابقه و هدف: کلپوره (.Teucrium polium L)، گیاهی علفی از تیره نعناع است که مصارف دارویی فراوانی در طب سنتی دارد. در سال‌های اخیر اثرهای دارویی متعدد مانند ضددیابت، ضدسرطان، ضداسپاسم، کاهش‌دهنده چربی و فشار خون آن گزارش شده است. بنابراین کشت این گیاه در شرایط آزمایشگاهی برای حفظ بقاء، تکثیر و افزایش متابولیت‌های ثانویه این گونه ضروریست. از ...
بیشتر
سابقه و هدف: کلپوره (.Teucrium polium L)، گیاهی علفی از تیره نعناع است که مصارف دارویی فراوانی در طب سنتی دارد. در سال‌های اخیر اثرهای دارویی متعدد مانند ضددیابت، ضدسرطان، ضداسپاسم، کاهش‌دهنده چربی و فشار خون آن گزارش شده است. بنابراین کشت این گیاه در شرایط آزمایشگاهی برای حفظ بقاء، تکثیر و افزایش متابولیت‌های ثانویه این گونه ضروریست. از راهکارهای اساسی، استفاده از تازن‌ها در تکنیک کشت بافت گیاهی یکی از پرکاربردترین روش‌ها برای افزایش متابولیت‌های ثانوی-دارویی است. کیتوسان بیوپلیمری است که سبب القای پاسخ‌های دفاعی، افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و مسیر فنیل‌پروپانوئید و تجمع ترکیبات فنلی می‌شود. در این پژوهش با هدف بهینه‌سازی تولید متابولیت‌های ثانوی و افزایش ظرفیت آنتیاکسیدانی، اثر تازن زیستی کیتوسان بر برخی ترکیبات فنلی گیاه کلپوره در شرایط کشت درشیشه مطالعه شد.مواد و روش‌ها: به این منظور ریزنمونه برگ از گیاه کلپوره نگهداری شده در شرایط هیدروپونیک و تغذیه‌شده با محلول هوگلند، تهیه شد و بعد از سترون کردن با سدیم هیپوکلرید 5% (v/v) و اتانول 70% (v/v)، برش‌های میانی از ریزنمونه برگ تهیه گردید و در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی غلظت‌های مجزا و تلفیقی هورمون‌های بنزیل آمینوپورین (BAP) (1 و 1.5 میلی‌گرم در لیتر) و نفتالن استیک اسید (NAA) (0.5 میلی‌گرم در لیتر) قرار داده شد. نمونه‌ها به مدت چهار هفته در شرایط تاریکی و دمای 25 درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند. با ظهور نشانه‌های کال‌زایی، نمونه ها به شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی منتقل شدند و در پایان هفته ششم، عملیات واکشت پینه‌های القاء شده انجام شد. پینه‌ها با غلظت‌های مختلف (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌گرم در لیتر) تازن زیستی کیتوسان تیمار شدند. پس از گذشت 8 هفته از رشد پینه‌ها، پینه‌های سبز جمع‌آوری و در فریزر منفی 20 درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند. به‌منظور تهیه عصاره نهایی برای سنجش‌های بیوشیمیایی، عصاره گیری از پینه‌های سبز انجام شد و از این عصاره برای اندازه‌گیری مقادیر ترکیبات فنلی (فنل، فلاونوئید، فلاون و اسیدهای فنلی) و فعالیت آنتیاکسیدانی به‌روش فعالیت جاروب‌کنندگی رادیکال آزاد DPPH و سنجش قدرت کاهشی FRAP و سنجش میزان فعالیت آنزیم فنیل‌آلانین آمونیالیاز (PAL) استفاده شد.نتایج: نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد که کاربرد کیتوسان در چهار غلظت (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌گرم در لیتر) و تمامی تیمارهای هورمونی ( BAP1, BAP1.5, BAP1.5+NAA0.5میلی‌گرم در لیتر)، سبب تأثیر افزایشی معنی‌دار در محتوی ترکیبات فنلی و ظرفیت آنتیاکسیدانی و فعالیت آنزیم PAL نسبت به نمونه شاهد در پینه‌های سبز القاء شده کلپوره شد. به‌طوری که تیمار همزمان و تلفیقی هورمون BAP در غلظت 1.5 میلی‌گرم در لیتر به‌همراه هورمون NAA در غلظت 0.5 میلی‌گرم در لیتر به‌همراه تیمار 100 میلی‌گرم در لیتر تازن زیستی کیتوسان در پینه‌های سبز القاء شده کلپوره در کشت درشیشه، موجب بیشینه محتوی مشتقات فنلی (1884.95 برای فنل، 936.65 برای o-دی‌فنل، 1462.28 برای فلاونوئید، 631.07 برای فلاون و 662.41 برای اسیدهای فنلی برحسب میلی‌گرم در 100 گرم وزن‌خشک) گردید. براساس تحلیل آماری داده‌ها و مقایسه میانگین داده‌ها مشخص شد که ظرفیت‌های آنتیاکسیدانی اندازه‌گیری شده برمبنای آزمون DPPH و FRAP، به‌ترتیب موجب افزایش 68.34 و 71.92 درصدی نسبت به نمونه شاهد شد. فعالیت آنزیم PAL نیز به‌طور قابل‌توجهی افزایش 65.81 درصدی را نسبت به نمونه شاهد در پینه‌های القاء شده کلپوره نشان داد.نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت گیاه دارویی کلپوره، بکارگیری کیتوسان در نقش یک تازن‌زیستی موفق میتواند باعث افزایش سنتز متابولیت‌های ثانوی-مشتقات فنلی و به‌دنبال آن افزایش توان آنتیاکسیدانی و افزایش فعالیت آنزیم PAL در پینه کلپوره در شرایط in vitro گردد.
اثرات بیولوژیک اسانسها و عصاره‌ها
پویا شیری؛ امیر آراسته؛ گلناز تجدد
چکیده
گیاه بارهنگ (Plantago major L.) گیاهی علفی و چندساله با اثرات بیولوژیکی فراوان همچون خواص آنتیاکسیدانی قوی می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر مهاری عصاره دانه بارهنگ بر تولید نانورشته‌های آمیلوئیدی و همچنین ویژگی آنتیاکسیدانی این عصاره بود. در مرحله اول، عصاره هیدرو الکلی دانه پودر شده گیاه با استفاده از اتانول 96% تهیه شد. سپس ترکیبهای ...
بیشتر
گیاه بارهنگ (Plantago major L.) گیاهی علفی و چندساله با اثرات بیولوژیکی فراوان همچون خواص آنتیاکسیدانی قوی می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر مهاری عصاره دانه بارهنگ بر تولید نانورشته‌های آمیلوئیدی و همچنین ویژگی آنتیاکسیدانی این عصاره بود. در مرحله اول، عصاره هیدرو الکلی دانه پودر شده گیاه با استفاده از اتانول 96% تهیه شد. سپس ترکیبهای موجود در عصاره با روش کروماتوگرافی گازی- طیفسنجی جرمی (GC/MS) بررسی شد. تولید رشتههای آمیلوئیدی با استفاده از روش طیفسنجی کنگورد و نیز تصویربرداری میکروسکوپ الکترونی گذاره مورد تأیید قرار گرفت و اثرات آنتی اکسیدانی آن با روش DPPH بررسی شد. حضور ماده پیرولیدینون (2.95%) و آمینوبوتیل استامید (17.98%) در عصاره با روش GC/MS تایید شد. بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی (99.18%) و کمترین تولید نانورشته‌های آمیلوئیدی (55.73%) به‌ترتیب در غلظت‌های 2 و 0.4 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر از عصاره بدست آمد. حضور رشتههای آمیلوئیدی با تصویربرداری میکروسکوپی الکترونی مورد تأیید قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد عصاره دانه بارهنگ میتواند به‌عنوان کاندیدای مناسبی برای کاهش عوارض ناشی از بیماری آلزایمر معرفی گردد.
فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
معصومه فلاوند؛ فرانک هادی؛ فریده آذربانی؛ سیف اله بهرامی کیا
چکیده
وظیفه آنزیم استیلکولیناستراز هیدرولیز استیل‌کولین است. این آنزیم توسط ترکیبهای ارگانوفسفره حشره‌کش‌ها و گازهای اعصاب به‌طور برگشت‌ناپذیر مهار می‌گردد. این مهار با تجمع استیل‌کولین در سیناپس‌های کولینرژیک، منجر به تحریک بیش از حد و بحران کولینرژیک در شکاف سیناپسی می‌گردد. هدف از این مطالعه فعال‌سازی مجدد آنزیم کولین‌استراز ...
بیشتر
وظیفه آنزیم استیلکولیناستراز هیدرولیز استیل‌کولین است. این آنزیم توسط ترکیبهای ارگانوفسفره حشره‌کش‌ها و گازهای اعصاب به‌طور برگشت‌ناپذیر مهار می‌گردد. این مهار با تجمع استیل‌کولین در سیناپس‌های کولینرژیک، منجر به تحریک بیش از حد و بحران کولینرژیک در شکاف سیناپسی می‌گردد. هدف از این مطالعه فعال‌سازی مجدد آنزیم کولین‌استراز مهارشده توسط عصاره هیدروالکلی گل داوودی (Chrysanthemum morifolium Ramat.) است. تأثیر عصاره هیدروالکلی گل داوودی بر میزان فعالیت و بازیابی فعالیت آنزیم کولین‌استراز به روش رنگ‌سنجی المن ارزیابی شد. منبع آنزیم در این تحقیق، استیلکولیناستراز گلبول قرمز و بوتیریل‌کولین‌استراز پلاسما بود. فعالیت آنتیاکسیدانی، شناسایی گروه‌های عاملی و تعیین ترکیبهای موجود در عصاره به‌ترتیب با استفاده از روش‌های DPPH،FTIR و GC/MS تعیین گردید. نتایج نشان داد، میزان فعال‌سازی مجدد آنزیم بوتیریل‌کولین‌استراز مهارشده (میزان از دست رفتن فعالیت آنزیم مهارشده = تا حدود 0.17 ± 91.95%) در تیمار غلظت یک میلی‌گرم بر میلی‌لیتر عصاره گل داوودی، 0.24 ± 49.16% بدست آمد. در این آزمایش، آنزیم استیلکولیناستراز به‌وسیله پاراکسون تا حدود 0.45 ± 30.77% مهار شد، که عصاره گل داوودی در غلظت یک میلی‌گرم بر میلی‌لیتر این مهار را بازگرداند و باعث از بین رفتن سمّیت پاراکسون گردید. میزان IC50 در عصاره هیدروالکلی گل داوودی برای جمع‌کنندگی رادیکال‌های آزاد DPPH برابر با 3 ± 483.67 میکروگرم بر میلی‌لیتر بدست آمد. از نتایج FTIR و GC/MS نیز چنین برمی‌آید که عصاره این گیاه سرشار از ترکیبهای فنولی حاوی گروه‌های هیدروکسیل و کربونیل است که احتمالاً همین ترکیب‌ها نقش کلیدی را در فعالیت آنتیاکسیدانی عصاره این گیاه بر عهده دارند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که عصاره هیدروالکلی گل داوودی به‌دلیل دارا بودن ترکیبهای فنولی دارای خاصیت آنتیاکسیدانی بسیار بالایی است و میتواند به‌عنوان پادزهر برای سموم ارگانوفسفره نظیر پاراکسون توصیه شود.
زراعت و باغبانی
سیده فاطمه حسینی؛ جواد حمزه ئی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.923.104.6.1575.1606به‌منظور بررسی اثر لوبیا معمولی و بقایای آن بر صفات اگرومورفولوژیک، عملکرد و صفات کیفی زرین گیاه در شرایط کشت مخلوط و در نهایت بررسی سودمندی کشت مخلوط نسبت به کشت خالص زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینای ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.923.104.6.1575.1606به‌منظور بررسی اثر لوبیا معمولی و بقایای آن بر صفات اگرومورفولوژیک، عملکرد و صفات کیفی زرین گیاه در شرایط کشت مخلوط و در نهایت بررسی سودمندی کشت مخلوط نسبت به کشت خالص زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینای همدان در سال‌های زراعی 1397و 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت مخلوط افزایشی 0، 20 و 40 درصد لوبیا معمولی با زرین گیاه بود. بقایای لوبیا در سال اول در زمین باقی ماند تا اثر باقی‌مانده لوبیا بر عملکرد کمّی و کیفی زرین گیاه در سال دوم مشخص شود. براساس نتایج حاصل، صفات اگرومورفولوژیک و عملکرد زرین گیاه در تیمارهای کشت مخلوط نسبت به تیمار شاهد (کشت خالص زرین گیاه) بهبود یافتند. نتایج حاصل از بررسی‌های انجام شده در مورد تولید متابولیت‌های ثانویه در برگ این گیاه حکایت از آن داشت که با بهبود شرایط اکولوژیک برای رشد و افزایش جذب نیتروژن توسط زرین گیاه، در کشت مخلوط با 20% لوبیا، درصد و عملکرد اسانس، میزان فنل و درصد آنتی‌اکسیدان نسبت به تیمار شاهد بیشتر شد، ولی ترکیبهای فلاونوئیدی در تیمار شاهد افزایش یافتند. نتایج حاصل از بررسی اثر بقایای لوبیا بر صفات کمّی و کیفی زرین گیاه در سال دوم نشان داد که نیازهای زرین گیاه از لحاظ عناصر غذایی ازجمله نیتروژن تأمین شده و سبب افزایش عملکرد کمّی و کیفی زرین گیاه نسبت به تیمار شاهد شده است. عملکرد نسبی در زرین گیاه بالاتر از لوبیا بدست آمد که بیانگر سودبری زرین گیاه از کشت مخلوط با لوبیا است. در واقع، شاخص‌های LER (2<) نسبت رقابت و غالب بودن سودمندی کشت مخلوط زرین گیاه را نشان دادند. در کل، کشت مخلوط افزایشی 20% لوبیا با زرین گیاه به‌عنوان تیمار برتر شناسایی شد و میتواند برای تولید ارگانیک زرین گیاه توسط کشاورزان مورد استفاده قرار گیرد.
شهلا مشایخی؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ عبدالمهدی بخشنده؛ امین لطفی جلال آبادی؛ سید منصور سید نژاد
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.424.95.3.1576.1603 محلول‌پاشی ترکیبهای شیمیایی و آلی میتواند بر عملکرد کمّی و کیفی گیاهان دارویی مهم مانند بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) اثر بگذارد. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک (عدم کاربرد، 200، 400 و 600 میکرومولار) و اسید هیومیک (عدم کاربرد، 200، 400 و 600 میلی‌گرم در لیتر) بر برخی ویژگی‌های ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.424.95.3.1576.1603 محلول‌پاشی ترکیبهای شیمیایی و آلی میتواند بر عملکرد کمّی و کیفی گیاهان دارویی مهم مانند بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) اثر بگذارد. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک (عدم کاربرد، 200، 400 و 600 میکرومولار) و اسید هیومیک (عدم کاربرد، 200، 400 و 600 میلی‌گرم در لیتر) بر برخی ویژگی‌های کمّی و کیفی بابونه آلمانی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1394 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. نتایج نشان داد که تعداد گل در بوته در اثرهای اصلی تیمارهای 600 میکرومولار اسید سالیسیلیک (91) و 600 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک (96) مشاهده شد. بیشترین عملکرد گل تر (1014 گرم در متر‌مربع) از ترکیب تیماری اسید سالیسیلیک در سطح 400 میکرومولار × اسید هیومیک در سطح 600 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد که نسبت به تیمار عدم کاربرد این دو ترکیب، افزایش 115 درصدی نشان داد. کاربرد اسید سالیسیلیک و اسید هیومیک تأثیر بالایی بر ظرفیت آنتیاکسیدانی کل و محتوای ترکیبهای فلاونوئیدی، آنتوسیانین و کاروتنوئید داشت. بیشترین مقدار کامازولن در یک برداشت در سطح 400 میکرومولار اسید سالیسیلیک و 600 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک بدست آمد (6.1%). کمترین مقدار نیز مربوط به شرایط عدم کاربرد اسید سالیسیلیک و اسید هیومیک بود (4.1%). در مجموع از کاربرد توأم دو ترکیب اسید سالیسیلیک (400 میکرومولار) و اسید هیومیک (600 میلی‌گرم در لیتر) بهترین نتایج بدست آمد.
راضیه شیخی؛ قدسیه باقرزاده؛ روح اله خانی
چکیده
گیاه چویل با نام علمی Ferulago angulate (Schlecht.) Boiss. متعلق به تیره چتریان (Apiaceae) است. بیش از 35 گونه در جهان و 7 گونه در ایران رشد می‌کند؛ سه گونه بومی آن شامل Ferulago phialocarpa Rech. f. & H. Reidl.، Ferulago contracta Boiss. & Hausskn. و Ferulago angulate (Schlecht.) Boiss. است. این پژوهش به‌منظور تعیین میزان و ترکیب اسیدهای چرب و اندازه‌گیری ترکیبهای فنلی، فلاونوئید، تانن و آنتی‌اکسیدان ...
بیشتر
گیاه چویل با نام علمی Ferulago angulate (Schlecht.) Boiss. متعلق به تیره چتریان (Apiaceae) است. بیش از 35 گونه در جهان و 7 گونه در ایران رشد می‌کند؛ سه گونه بومی آن شامل Ferulago phialocarpa Rech. f. & H. Reidl.، Ferulago contracta Boiss. & Hausskn. و Ferulago angulate (Schlecht.) Boiss. است. این پژوهش به‌منظور تعیین میزان و ترکیب اسیدهای چرب و اندازه‌گیری ترکیبهای فنلی، فلاونوئید، تانن و آنتی‌اکسیدان موجود در گیاه چویل بومی منطقه ایذه در استان خوزستان انجام شد. در این تحقیق اندام‌های مختلف گیاه در اردیبهشت سال 1395 جمع‌آوری و در شرایط معین خشک گردید. اندازه‌گیری ترکیبهای موجود در دانه گیاه انجام شد. اندازه‌گیری محتوای فنل و فلاونوئید کل در عصاره‌های متانولی، اتانولی و آبی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری انجام و نتایج حاصل برحسب میلی‌گرم گالیک اسید بر میلی‌گرم گیاه خشک برای نمونه‌های جمع‌آوری شده بیان گردید. میزان کل تانن برای هر یک از نمونه‌های جمع‌آوری شده، با استفاده از نمودار استاندارد بر حسب تانیک اسید و با استفاده از روش اسپکتروفتومتری اندازه‌گیری شد. فعالیت آنتیاکسیدانی گیاه، با استفاده از روش مهار رادیکال آزاد 2و΄2-دی‌فنیل 1-پیکریل هیدرازیل (DPPH) اندازه‌گیری شد. استخراج روغن موجود در گیاه از طریق دستگاه سوکسله و با استفاده از حلال n-هگزان انجام و برای شناسایی ترکیبهای موجود در روغن گیاه از روش GC-Mass استفاده شد. براساس نتایج این تحقیق که برای اولین بار بر روی دانه این گونه گیاه انجام‌شده است، معین گردید که دو اسید چرب اولئیک اسید (63.6%) و لینولئیک اسید (19.7%) بیشترین مقدار اسید چرب را به خود اختصاص دادند. از سوی دیگر کمترین مقدار درصد اسید چرب مربوط به میرستئیک اسید و هپتادکانوئیک اسید با (0.1%) است.
جمیله نظری؛ وحیده پیام نور؛ محمدرضا کاوسی؛ جهانبخش اسدی
چکیده
گلسنگ‌ها زیست‌بوم‌های کوچکی هستند که شامل دو موجود همزیست قارچی و جلبکی می‌باشند. آنها به‌عنوان یکی از منابع سرشار از ترکیبهای طبیعی با خاصیت آنتی‌توموری، آنتی‌بیوتیکی و همچنین آنتیاکسیدانی شناخته شده‌اند که از برخی از آنها به‌عنوان دارو و برای درمان بیماری‌های خاص استفاده می‌شود. این پژوهش با هدف شناسایی و تعیین میزان ...
بیشتر
گلسنگ‌ها زیست‌بوم‌های کوچکی هستند که شامل دو موجود همزیست قارچی و جلبکی می‌باشند. آنها به‌عنوان یکی از منابع سرشار از ترکیبهای طبیعی با خاصیت آنتی‌توموری، آنتی‌بیوتیکی و همچنین آنتیاکسیدانی شناخته شده‌اند که از برخی از آنها به‌عنوان دارو و برای درمان بیماری‌های خاص استفاده می‌شود. این پژوهش با هدف شناسایی و تعیین میزان بتولین، بتولینیک اسید و ارزیابی فعالیت آنتیاکسیدانی گلسنگ پوست‌زی درخت توس (.Betula pendula Roth) و همچنین قارچ همراه آن انجام شد. مشخص گردید که گلسنگ جدا شده از پوست این درخت، گلسنگ‌های برگی دارای ترکیبهای بیواکتیو، تحت عنوان Ramalina sinensis می‌باشد. قارچ همراه با گلسنگ حاوی ماده مؤثره با روش مولکولی Arthrinium arundinis شناسایی شد. این قارچ جزء قارچ‌های آسکومیست بوده و برای اولین بار با کد MG198621 در سایت NCBI ثبت گردید. از گلسنگ و قارچ همراه آن عصاره‌گیری شد و با استفاده از دستگاه HPLC میزان اسید بتولینیک و بتولین آن تعیین شد. اسید بتولینیک و بتولین جزء ترپن‌ها بوده و به‌عنوان عامل ضد سرطانی قوی شناخته شده است. در بافت گلسنگ R. sinensis (به‌ترتیب 2.17% و 0.075%) و در قارچ همراه آن A. arundinis (به‌ترتیب 1.6% و 0.025%) به میزان قابل توجهی اندازه‌گیری شد. به این ترتیب گلسنگ و قارچ همراه آن برای نخستین بار به‌عنوان منابع جدید حاوی این دو ماده مؤثره معرفی می‌شوند. اندازه‌گیری خاصیت آنتیاکسیدانی عصاره گلسنک و قارچ همراه آن با استفاده از دو حلال متانول و اتانول آزمون شد. مشخص گردید که عصاره گلسنگ و قارچ همراه آن، علاوه‌بر داشتن متابولیت‌های ثانویه با ارزش دارای خاصیت آنتی‌اکسیدان بوده که توانایی حذف رادیکال‌های آزاد سمّی را دارند. این نتایج میتواند در عرصه پزشکی و صنعت اثرهای ارزنده‌ای داشته باشد.
حیدر مفتاحی زاده؛ یوسف حمید اوغلی؛ محمدحسن عصاره؛ محید جوانمرد داخلی
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی اثر تاریخ کشت و رژیم‌های مختلف آبیاری بر خصوصیات فیتوشیمیایی 3 ژنوتیپ گیاه گوار به‌صورت طرح کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 2 تیمار تاریخ کشت به‌عنوان عامل اصلی، 4 تیمار رژیم آبیاری به‌عنوان عامل فرعی و 3 ژنوتیپ به‌عنوان عامل فرعی- فرعی در 3 تکرار انجام شد. بعد از برداشت بذر، عصاره اتانولی ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی اثر تاریخ کشت و رژیم‌های مختلف آبیاری بر خصوصیات فیتوشیمیایی 3 ژنوتیپ گیاه گوار به‌صورت طرح کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 2 تیمار تاریخ کشت به‌عنوان عامل اصلی، 4 تیمار رژیم آبیاری به‌عنوان عامل فرعی و 3 ژنوتیپ به‌عنوان عامل فرعی- فرعی در 3 تکرار انجام شد. بعد از برداشت بذر، عصاره اتانولی تهیه گردید و مهمترین شاخص‌های فیتوشیمیایی شامل میزان فنول، تانن، ظرفیت آنتیاکسیدانی (DPPH)، درصد پروتئین و ویسکوزیته اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تاریخ کشت و رژیم‌های مختلف آبیاری بر روی تمامی صفات فیتوشیمیایی اثر معنی‌داری در سطح 1% داشت. درصد پروتئین بذر و درصد صمغ (گالاکتومانان) تحت تأثیر تاریخ کشت و رژیم‌های مختلف آبیاری قرار گرفت. درصد گالاکتومانان از 33.8-28% متغیر بوده که بیشترین میزان را تیمار اثرات متقابل تاریخ کشت دوم در رژیم آبیاری 4 مرحله‌ای با 33.8% به خود اختصاص داد. در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی، ژنوتیپ سوم (RGC-1066) بیشترین میزان ظرفیت آنتیاکسیدانی و درصد پروتئین صمغ را به خود اختصاص داده‌است. در مورد سایر خصوصیات مورد بررسی، تفاوت معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها وجود نداشت. در مجموع، تاریخ کشت دوم (اوایل مردادماه)، RGC-1066 و رژیم آبیاری 4 مرحله‌ای بهترین تیمارها از نظر خصوصیات مورد بررسی بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که کاشت گوار در منطقه مورد مطالعه، از نظر درصد پروتئین و ویسکوزیته صمغ مثبت ارزیابی می‌شود و توسعه کاشت آن میتواند در برنامه زراعی قرار گیرد.
روزبه فرهودی؛ عادل مدحج
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و اسانس، ویژگی آنتیاکسیدانی اسانس و میزان تجمع اسمولیت‌های سازگار در برگ دو اکوتیپ سیاهدانه (Nigella sativa L.)، این تحقیق در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و اسانس، ویژگی آنتیاکسیدانی اسانس و میزان تجمع اسمولیت‌های سازگار در برگ دو اکوتیپ سیاهدانه (Nigella sativa L.)، این تحقیق در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. چهار سطح آبیاری براساس 90، 80، 70 و 60 درصد ظرفیت زراعی مزرعه در کرت اصلی و اکوتیپ‌های کاشمر و شهرضا به‌عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی ملایم، متوسط و شدید به‌ترتیب عملکرد دانه سیاهدانه توده کاشمر را 2.4، 20.2 و 40.1 درصد و عملکرد دانه توده شهرضا را 6.2، 38.1 و 63 درصد در مقایسه با شرایط نرمال کاهش داد. کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش شدید به‌دلیل کاهش معنی‌دار تعداد کپسول و دانه در کپسول بود. عملکرد اسانس توده‌‌های کاشمر و شهرضا در شرایط تنش خشکی شدید نسبت به شاهد به‌ترتیب 18% و 54% کاهش یافت. البته توده کاشمر دارای میزان کربوهیدرات و پرولین بیشتری در شرایط تنش نسبت به توده شهرضا بود. این ویژگی باعث شد که توده کاشمر از محتوی نسبی آب بیشتر و شیب تغییرات عملکرد دانه و عملکرد اسانس کمتری نسبت به توده شهرضا برخوردار باشد. در شرایط شاهد و تنش خشکی شدید به‌ترتیب 85% و 93% اجزای تشکیل‌دهنده اسانس توده کاشمر و 82% و 93% اجزای اسانس توده شهرضا شناسایی شد. تنش خشکی موجب افزایش درصد اسانس در هر دو توده شد و اسانس توده کاشمر خاصیت آنتیاکسیدانی بیشتری داشت. به‌طور کلی در شرایط تنش ملایم به‌دلیل افزایش درصد اسانس و عدم کاهش معنی‌دار عملکرد دانه، بیشترین عملکرد اسانس هر دو توده بدست آمد. از این‌رو به نظر می‌رسد اعمال تنش ملایم کنترل شده باعث بهبود ویژگی‌های کیفی سیاهدانه بدون اثر بر عملکرد کمّی آن می‌شود.
هنگامه وثوقی تبار؛ سید علی حسینی تفرشی؛ حمید دهقان زاده
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر بر شاخص‌های رشدی، عملکرد دانه و میزان اسانس دو توده محلی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در شرایط شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه کاشان به‌صورت گلدانی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو توده محلی زیره سبز اردستان و مشهد اردهال، چهار سطح شوری (صفر، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر بر شاخص‌های رشدی، عملکرد دانه و میزان اسانس دو توده محلی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در شرایط شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه کاشان به‌صورت گلدانی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو توده محلی زیره سبز اردستان و مشهد اردهال، چهار سطح شوری (صفر، 100، 150 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم) و دو سطح باکتری ازتوباکتر (تلقیح و عدم تلقیح بذر) بودند. نتایج نشان داد که شوری و تلقیح بذر با باکتری تأثیر بسیار معنی‌داری بر درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ارتفاع ساقه‌چه داشت. افزایش غلظت کلرید سدیم تا سطح 200 میلی‌مولار منجر به کاهش معنی‌دار درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، ارتفاع ساقه‌چه، عملکرد دانه و عملکرد اسانس شد. همچنین نتایج نشان داد در هر دو توده و در تمام سطوح شوری، تلقیح با باکتری در مقایسه با شاهد، منجر به افزایش معنی‌دار کلروفیل a، کلروفیل b، میزان آنزیم‌های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، عملکرد دانه و عملکرد اسانس گردید. توده محلی اردستان کلروفیل a و b، آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز درصد اسانس بیشتری در مقایسه با توده محلی مشهد اردهال داشت و شرایط شوری را بهتر تحمل نمود. در شرایط شوری تلقیح بذرها با باکتری ازتوباکتر به‌دلیل تأثیرات مثبت، توانست اثرات منفی تنش را کاهش داده و سرعت جوانه‌زنی، عملکرد دانه و عملکرد اسانس را نسبت به نمونه‌های شاهد بهبود ببخشد. بنابراین می‌توان در شرایط مشابه با این آزمایش، توده محلی اردستان را کشت نموده و برای کاهش اثرات شوری از تلقیح بذر با ازتوباکتر استفاده و عملکرد دانه و اسانس بالاتری بدست آورد.
مهدی عقیقی شاهوردی؛ حشمت امیدی؛ سید جلال طباطبایی
چکیده
به‌منظور بررسی محلول‌پاشی سلنیوم، بور و آهن بر عملکرد برگ، میزان رنگریزه‌های فتوسنتزی، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و میزان گلیکوزیدهای استویول گیاه استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش شوری، آزمایشی در شهرستان انزلی- استان گیلان به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 95-1394 اجرا شد. سطوح تنش شوری با استفاده از ...
بیشتر
به‌منظور بررسی محلول‌پاشی سلنیوم، بور و آهن بر عملکرد برگ، میزان رنگریزه‌های فتوسنتزی، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و میزان گلیکوزیدهای استویول گیاه استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش شوری، آزمایشی در شهرستان انزلی- استان گیلان به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 95-1394 اجرا شد. سطوح تنش شوری با استفاده از کلرید سدیم در چهار سطح شاهد (کمتر از 10)، 30، 60 و 90 میلی‌مولار و محلول‌پاشی با استفاده از ترکیبهای مختلف از سه عنصر آهن، بور و سلنیوم اعمال شد. نتایج نشان داد که اثر تنش شوری و محلول‌پاشی بر عملکرد برگ، میزان رنگریزه‌های کلروفیل (a، b و کل)، کاروتنوئید، محتوی پروتئین، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز (CAT)، پراکسیداز (POX) و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و ترکیبهای تشکیل‌دهنده گلیکوزیدهای استویول معنی‌دار بودند. بیشترین کلروفیل کل، کلروفیل a و کلروفیل b به‌ترتیب با میانگین 4/39، 8/24 و 6/14 میکروگرم بر گرم وزن تر در محلول‌پاشی با ترکیب سه عنصر آهن+بور+سلنیوم در شرایط عدم شوری بدست آمد. بیشترین محتوی پروتئین در محلول‌پاشی با ترکیب آهن و سلنیوم در سطح شوری 90 میلی‌مولار بود که موجب افزایش 5.3 برابری نسبت به تیمار شاهد شد. بیشترین فعالیت آنزیم CAT و SOD به‌ترتیب در محلول‌پاشی با ترکیب سه عنصر و ترکیب سلنیوم و آهن در سطح شوری 90 میلی‌مولار بود که در مقایسه با تیمار شاهد باعث افزایش حدود 130 و 11 برابری فعالیت این آنزیم‌ها شد. بیشترین و کمترین میزان ریبودیوزاید A، استویوزاید و ریبودیوزاید C به‌ترتیب در محلول‌پاشی با ترکیب سه عنصر (آهن + بور + سلنیوم) در سطح شوری 30 میلی‌مولار و عدم محلول‌پاشی در سطح شوری 90 میلی‌مولار بدست آمد. به‌طور کلی به‌منظور دستیابی به میزان بالاتر گلیکوزیدهای استویول، محلول‌پاشی با ترکیب سه عنصر سلنیوم، بور و آهن و تنش شوری تا سطح 30 میلی‌مولار توصیه می‌گردد.
علی مقدم؛ مهدی صیدی؛ وحید عبدوسی؛ مجید میراب بالو؛ زهرا طهماسبی
چکیده
عصاره گیاهان دارویی ممکن است به‌عنوان آفت کشت زیستی دوست‌دار طبیعت و بدون خطر برای انسان‌ها و حیوانات مورد استفاده قرار گیرند. در این تحقیق، اثرات شش گیاه دارویی بومی شامل Satureja sahendica Bornm.، Satureja khuzistanica Jamzad، Scrophularia striata Boiss.، Thymbra spicata L.، Oliveria decumbens Vent. و Vitex agnus-castus L. و سم استامی‌پراید در کنترل آفت سفید بالک خیار (Bemisia tabaci) و برخی پاسخ‌های ...
بیشتر
عصاره گیاهان دارویی ممکن است به‌عنوان آفت کشت زیستی دوست‌دار طبیعت و بدون خطر برای انسان‌ها و حیوانات مورد استفاده قرار گیرند. در این تحقیق، اثرات شش گیاه دارویی بومی شامل Satureja sahendica Bornm.، Satureja khuzistanica Jamzad، Scrophularia striata Boiss.، Thymbra spicata L.، Oliveria decumbens Vent. و Vitex agnus-castus L. و سم استامی‌پراید در کنترل آفت سفید بالک خیار (Bemisia tabaci) و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه خیار در شرایط مزرعه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تمام عصاره‌های بکار رفته سبب کاهش جمعیت سفید بالک نسبت به شاهد شدند. اما از میان آنها، بیشترین تأثیر در کنترل این آفت برای Oliveria decumbens Vent. ثبت گردید. کاربرد عصاره‌ها به‌ویژه در غلظت‌های ppm500 و ppm1000 سبب افزایش معنی‌دار تعداد میوه درجه یک و تعداد میوه درجه دو شد. با افزایش غلظت عصاره‌ها از ppm250 تا ppm1000، محتوی پتاسیم برگ افزایش و محتوی کلسیم و سفتی میوه کاهش یافت. نتایج نشان داد که کاربرد عصاره‌ها و سم استامی‌پراید به‌ویژه در غلظت بالا (ppm1000) باعث ایجاد برخی اثرات منفی در گیاه میزبان و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان شد. به‌طور کلی، تمام عصاره‌های بکار رفته به‌ویژه عصاره Oliveria decumbens Vent.، در غلظت‌های پایین سبب کنترل مؤثر آفت سفید بالک بدون اثرات منفی بر گیاه میزبان در مقایسه با حشره‌کش استامی‌پراید شدند.
مهدی قسمتی؛ فرید مرادی نژاد؛ مهدی خیاط
چکیده
عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که به‌دلیل دارا بودن ویتامین‌ها، موسیلاژ، آنتی‌اکسیدان، آلکالوئید و ترکیبهای فنولی کاربرد فراوانی در صنایع دارویی دارد. کلسیم یکی از مهمترین عناصر معدنی است که در تعیین کیفیت میوه دخالت دارد و همچنین نقش این عنصر در بهبود متابولیت‌های ثانویه در گیاهان به اثبات رسیده است. با ...
بیشتر
عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که به‌دلیل دارا بودن ویتامین‌ها، موسیلاژ، آنتی‌اکسیدان، آلکالوئید و ترکیبهای فنولی کاربرد فراوانی در صنایع دارویی دارد. کلسیم یکی از مهمترین عناصر معدنی است که در تعیین کیفیت میوه دخالت دارد و همچنین نقش این عنصر در بهبود متابولیت‌های ثانویه در گیاهان به اثبات رسیده است. با وجود این اطلاعات اندکی در مورد کاربرد برگی این عنصر در گیاه عناب وجود دارد. از این‌رو در این مطالعه اثر محلول‌پاشی برگی نیترات کلسیم و کلرید کلسیم بر خصوصیات آنتیاکسیدانی و کیفی میوه عناب در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارها شامل شاهد (آب مقطر)، کلرید کلسیم (0.5% و 1%) و نیترات کلسیم (0.5% و 1%) بودند. محلول‌پاشی در دو مرحله، در زمان تقسیم سلولی میوه (20 روز بعد از اتمام گلدهی) و کامل شدن رشد سلولی میوه (40 روز بعد از اتمام گلدهی) انجام شد. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی با نیترات کلسیم 0.5% باعث افزایش معنی‌دار مقدار اسیدیته میوه شد، همچنین تیمار کلرید کلسیم 0.5% مقدار آنتوسیانین میوه را نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین میزان آنتی‌اکسیدان، ویتامین ث و محتوی کلسیم میوه در تیمار کلرید کلسیم 1% حاصل شد. حداکثر مقادیر کلروفیل a، b و کل در برگ‌های درختان تیمار شده با نیترات کلسیم 1% مشاهده گردید. به‌طور کلی نتایج نشان داد که محلول‌پاشی برگی با نمک‌های کلسیم موجب بهبود خصوصیات آنتیاکسیدانی و کیفی میوه‌ها نسبت به شاهد می‌شود.
آسیه امیری؛ فرشته عزتی قادی؛ عبدالله رمضانی قرا؛ سعید رضایی زارچی
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی اثرات محافظتی خرفه (Portulaca oleracea L.) بر نکروز کبدی القاء شده توسط سولفات مس در موش‌های صحرایی بود. 28 سر موش‌های صحرایی با وزن تقریبی 180 تا 200 گرم به چهار گروه: گروه 1) کنترل نرمال، گروه 2) گروه مسموم (روزانه میزان 200 میلی‌گرم به‌ازای هر کیلوگرم وزن بدن سولفات مس)، گروه 3) خرفه (روزانه میزان 400 میلی‌گرم به‌ازای هر کیلوگرم ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، بررسی اثرات محافظتی خرفه (Portulaca oleracea L.) بر نکروز کبدی القاء شده توسط سولفات مس در موش‌های صحرایی بود. 28 سر موش‌های صحرایی با وزن تقریبی 180 تا 200 گرم به چهار گروه: گروه 1) کنترل نرمال، گروه 2) گروه مسموم (روزانه میزان 200 میلی‌گرم به‌ازای هر کیلوگرم وزن بدن سولفات مس)، گروه 3) خرفه (روزانه میزان 400 میلی‌گرم به‌ازای هر کیلوگرم وزن بدن عصاره گیاه خرفه به‌صورت گاواژ) و گروه 4) گروه مسموم و خرفه تقسیم شدند. طول دوره تیمار یک ماه و در پایان دوره سطوح آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتیت آمینوترانسفراز (AST) و آنتی‌اکسیدان‌های گلوتاتیون پراکسیداز (GPx)، کاتالاز (CAT)، سوپراکسید دسموتاز (SOD) و پراکسیداسیون چربی (LPO) در سرم بررسی شد. سولفات مس سطوح ALT، AST و LPO را به‌طور معنی‌دار افزایش، سطوح GPx، CAT و SOD را کاهش داد. در گروه مسموم و خرفه سطوح فاکتورهای مذکور به‌صورت معنی‌دار و نزدیک به نرمال تغییر یافتند. نتایج هیستوپاتولوژیکی با یافته‌های بیوشیمیای مطابقت داشتند. عصاره خرفه، از طریق آنزیم‌های سمزداییکننده و فاکتورهای آنتیاکسیدانی و مهار رادیکال‌های آزاد سبب حفاظت کبدی می‌شود.
طاهره کریمی جلیله وندی؛ سعیده ملکی فراهانی؛ علیرضا رضازاده
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و میزان کود شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد بالنگوی شیرازی (Lallemantia royleana Benth.)، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 93-92 اجرا شد. عوامل آزمایش شامل: تاریخ کشت پاییزه و بهاره و عامل دوم میزان کود شیمیایی (نیتروژن، فسفر) در سه سطح عدم کوددهی، کاربرد نصف ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و میزان کود شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد بالنگوی شیرازی (Lallemantia royleana Benth.)، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 93-92 اجرا شد. عوامل آزمایش شامل: تاریخ کشت پاییزه و بهاره و عامل دوم میزان کود شیمیایی (نیتروژن، فسفر) در سه سطح عدم کوددهی، کاربرد نصف کود (23 کیلوگرم در هکتار N + 50.6 کیلوگرم در هکتار P2O5) و مقدار کامل کود (46 کیلوگرم در هکتار N + 101.2 کیلوگرم در هکتار P2O5) بود. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر درصد، سرعت، میانگین مدت زمان جوانه‌زنی، فعالیت آنزیم کاتالاز در طی پر شدن دانه، درصد نیتروژن و فسفر، درصد موسیلاژ بذر، عملکرد دانه و بیولوژیک معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که اثر کود شیمیایی بر تمامی صفات مذکور معنی‌دار بود و اثر متقابل تاریخ کاشت و کود شیمیایی بر فعالیت آنزیم کاتالاز، درصد موسیلاژ، درصد نیتروژن و فسفر بذر معنی‌دار ولی بر بقیه صفات غیر معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی به لحاظ تاریخ کاشت، مربوط به کشت پاییزه (74.8) بود که افزایش 11.6 درصدی نسبت به کشت بهاره داشت. بیشترین درصد جوانه‌زنی از نظر کاربرد کود، مربوط به اعمال کود کامل (88.6) بود که افزایش 73.4 درصدی را نسبت به تیمار شاهد نشان داد. بالاترین فعالیت آنزیم کاتالاز 28 روز پس از گلدهی بود که در کشت پاییزه و شاهد (0.0075) بود و کمترین مربوط به کشت بهاره و کود کامل (0.0014) گیاه بود. کاربرد کود شیمیایی و کشت پاییزه بالنگو باعث افزایش معنی‌دار درصد موسیلاژ نسبت به شاهد شد. به‌طور کلی کشت پاییزه و کاربرد مقدار کامل کود (46 کیلوگرم نیتروژن و 101.2 کیلوگرم P2O5 در هکتار) باعث افزایش عملکرد و کیفیت دانه‌های تولیدی به لحاظ موسیلاژ، فعالیت آنتیاکسیدانی و کیفیت شیمیایی دانه گردید.
اعظم سلیمی؛ وحید روشن؛ الهام خان پور
چکیده
این پژوهش به‌منظور بررسی اثر شوری بر میزان و ترکیب اجزاء اسانس و خواص آنتیاکسیدانی گیاه بومادران (Achillea millefolium L.) در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار شوری شامل سطوح صفر (شاهد)، 50، 100 و 150 میلی‌مول در لیتر کلرید سدیم و چهار تکرار در شرایط کنترل شده گلخانه‌ای انجام شد. اسانس گیاه با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج و با استفاده از ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور بررسی اثر شوری بر میزان و ترکیب اجزاء اسانس و خواص آنتیاکسیدانی گیاه بومادران (Achillea millefolium L.) در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار شوری شامل سطوح صفر (شاهد)، 50، 100 و 150 میلی‌مول در لیتر کلرید سدیم و چهار تکرار در شرایط کنترل شده گلخانه‌ای انجام شد. اسانس گیاه با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج و با استفاده از روش‌های کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی اجزای تشکیل‌دهنده آن تفکیک و شناسایی گردید. سپس میزان پرولین برگ و فعالیت آنتیاکسیدانی عصاره در غلظت‌های مختلف اندازه‌گیری شد. نتایج بررسی درصد وزنی اسانس افزایش معنی‌داری را در تیمار شوری 150 میلی‌مول در لیتر نشان داد. عمده‌ترین ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس عبارت بودند از: دلتا-کادینول، ترانس بتا-فارنسن، آلفا-بیسابولول، کاریوفیلن اکساید، بورنئول و منتون که با افزایش شوری میزان این ترکیب‌ها افزایش نشان داد. برخی ترکیب‌ها مانند سابینن، سیس-بتا-اوسیمن و سیس-گاما-بیسابولن فقط در تیمار شاهد و ترکیب‌هایی مانند منتون، بتا-بیسابولون، اپی-بتا-سانتالن و 8،1-سینئول فقط در گیاهان تیمار شده با نمک مشاهده شدند. البته محتوای پرولین در تمامی تیمارها در مقایسه با نمونه شاهد افزایش نشان داد. بررسی فعالیت مهار رادیکال DPPH عصاره متانولی گیاه نیز نشان داد که خاصیت آنتیاکسیدانی و قدرت احیاءکنندگی عصاره با زیاد شدن غلظت شوری، افزایش یافته است و در واقع شوری تولید ترکیبهای آنتیاکسیدانی بومادران را افزایش داده‌است.
قادر جلیل‌زاده امین؛ نجمه شمشیری؛ جواد علی‌اکبرلو
چکیده
داروهای گیاهی به‌دلیل طبیعی بودن ترکیبهای سالمی هستند ولی عوارض سوئی به دنبال استفاده بی‌رویه از آنها اتفاق می‌افتد. هدف این پژوهش ارزیابی سمّیت حاد و فعالیت آنتیاکسیدانی اسانس ترخون (Artemisia dracunculus L.) می‌باشد. اسانس ترخون توسط دستگاه کلونجر با روش تقطیر با آب استخراج شد. تمام پروتکل‌های آزمایش برای اسانس تازه و اسانس کهنه که به ...
بیشتر
داروهای گیاهی به‌دلیل طبیعی بودن ترکیبهای سالمی هستند ولی عوارض سوئی به دنبال استفاده بی‌رویه از آنها اتفاق می‌افتد. هدف این پژوهش ارزیابی سمّیت حاد و فعالیت آنتیاکسیدانی اسانس ترخون (Artemisia dracunculus L.) می‌باشد. اسانس ترخون توسط دستگاه کلونجر با روش تقطیر با آب استخراج شد. تمام پروتکل‌های آزمایش برای اسانس تازه و اسانس کهنه که به مدت سه ماه در شرایط آزمایشگاهی نگهداری شده بود، انجام گردید. میزان LD50 براساس روش لورک و با روش آنالیز احتمال و Maximum Likelihood با استفاده از نرم‌افزار MINITAB تعیین شد. برای بررسی مسمومیت حاد و تغییرات رفتاری ایجاد شده از دوزهای (mg/kg) 10، 100، 1000،1600،2900 و 5000 اسانس (به روش خوراکی و تزریق داخل صفاقی) استفاده گردید. فعالیت آنتیاکسیدانی اسانس دوزهای مختلف (mg/ml32-1)، با بهره‌گیری از دو روش DPPH و ABTS ارزیابی شد. مقدار LD50 برای اسانس ترخون تازه و کهنه در روش خوراکی به‌ترتیب بیشتر از g/kg5 و mg/kg33/3801 وزن بدن بود. با تزریق داخل صفاقی مقدار LD50 برای اسانس تازه و اسانس کهنه به‌ترتیب 06/4810 و 33/3013 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تعیین شد. اسانس تازه فعالیت آنتیاکسیدانی قوی‌تری را در مقایسه با اسانس کهنه در هر دو روش ارزیابی نشان داد. یافته‌های اولیه این تحقیق نشان می‌دهد که اسانس این گیاه غیر سمّی بوده و دارای ترکیبهای آنتی‌اکسیدانتی است که مؤید استفاده از این گیاه در طب سنتی می‌باشد.
مهدی داداش‌پور؛ ایرج رسولی؛ فاطمه سفیدکن؛ مسعود تقی‌زاده؛ شکیبا درویش علیپور آستانه
چکیده
روغنهای اسانسی با خاصیت خوب آنتیاکسیدانی می‌توانند برای اهداف درمانی، تغذیه‌ای و نگهداری مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به گسترش مصرف فرآورده‌های گیاهان دارویی، لازم است جوانب مختلف این محصولات به جهت کاربردهای مفید و ضررهای احتمالی آنها در سلامتی انسان مورد توجه قرار گیرد. در مطالعه حاضر فعالیتهای ...
بیشتر
روغنهای اسانسی با خاصیت خوب آنتیاکسیدانی می‌توانند برای اهداف درمانی، تغذیه‌ای و نگهداری مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به گسترش مصرف فرآورده‌های گیاهان دارویی، لازم است جوانب مختلف این محصولات به جهت کاربردهای مفید و ضررهای احتمالی آنها در سلامتی انسان مورد توجه قرار گیرد. در مطالعه حاضر فعالیتهای ضدمیکروبی، آنتیاکسیدانی و سمّیت سلولی اسانس خالص شوید (Anethum graveolens L.) تازه و شوید تجاری مورد آزمایش قرار گرفت. نمای حساسیتی میکروارگانیسمها در برابر اسانس شوید براساس حساسترین به مقاومترین به‌ترتیب C. albicans> S. aureus> E. coli> P. aeruginosa بود. حداقل غلظت‌های مهارکنندگی (MIC) و کشندگی (MBC) اسانسها تعیین گردید. اسانس شوید خاصیت کشندگی و مهارکنندگی میکروبی خوبی بجز در خصوص Pseudomonas aeruginosa نشان داد. خاصیت آنتیاکسیدانی اسانس با روش بتا-کاروتین‌زدایی و رادیکال‌زدایی انجام و نتایج مقایسه‌ای آنها با آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک BHT و BHA استاندارد انجام شد. بازدارندگی پراکسیداسیون لیپید به‌وسیله اسانسها با قدرت آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک قابل مقایسه بود. مقدار اسانس لازم برای 50% رادیکال‌زدایی اسانس شوید تازه μg/ml7/6 با محتوای فنلی μg91/174 و اسانس شوید تجاری برابر μg/ml53/10 با محتوای فنلی μg34/4 بود. IC50 روغنهای اسانسی شوید تازه و تجاری تأثیر سمّیت سلولی بر سلولهای خون محیطی به‌ترتیب μg/ml7 و μg/ml3042 و در خصوص سلولهای سرطانی هلا برابر μg/ml51/8 و μg/ml65/205 بود. بنابراین نتایج نشان می‌دهند که روغنهای اسانسی شوید با احتیاط و پس از تعیین دوز مورد مصرف قرار گیرند.
مهدی داداش‌پور؛ ایرج رسولی؛ فاطمه سفیدکن؛ الهه زاده‌حسینقلی؛ شکیبا درویش علیپور آستانه
چکیده
در این مطالعه فعالیت ضدباکتریایی اسانسهای مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) و مرزه زراعی (Satureja hortensis L.) ارزیابی شد. نمای حساسیتی میکروارگانیسمها در برابر اسانس مرزه سهندی و مرزه زراعی براساس حساسترین به مقاومترین Candida albicans > E. coli> S. aureus > P. aeruginosa بود. کمترین غلظت مهارکنندگی و کشندگی اسانسها در طیف 5/0 تا 10 mg/ml قرار داشت. فنل کل اسانسهای ...
بیشتر
در این مطالعه فعالیت ضدباکتریایی اسانسهای مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) و مرزه زراعی (Satureja hortensis L.) ارزیابی شد. نمای حساسیتی میکروارگانیسمها در برابر اسانس مرزه سهندی و مرزه زراعی براساس حساسترین به مقاومترین Candida albicans > E. coli> S. aureus > P. aeruginosa بود. کمترین غلظت مهارکنندگی و کشندگی اسانسها در طیف 5/0 تا 10 mg/ml قرار داشت. فنل کل اسانسهای مرزه سهندی و مرزه زراعی به‌ترتیب معادل 53/8 ± 5/170 و 14/2 ± 25/47 میکروگرم گالیک‌اسید در هر میلی‌گرم نمونه تعیین شد. سنجش خاصیت آنتیاکسیدانی اسانسها با روش DPPH، نشان داد که قدرت رادیکال‌زدایی اسانسها تقریباً برابر هم ولی به‌مراتب بیشتر از آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک بود. فعالیت آنتیاکسیدانی با روش بتاکاروتین و قدرت احیای فریک اسانس مرزه سهندی قویتر از مرزه زراعی است. مقدار اسانس لازم برای 50% رادیکال‌زدایی اسانس مرزه سهندی و مرزه زراعی به‌ترتیب 25/6 و 82/5 μg/ml بود. قدرت احیای فریک (FRAP) اسانس مرزه بیش از اسانس مرزه زراعی بود. فعالیت رادیکال‌زدایی سوپراکساید آنیونی اسانس مرزه سهندی و مرزه زراعی به‌ترتیب 16/1 ± 28/55 و 46/2 ± 81/21 درصد به‌ازای µg/ml15 اسانس با IC50 معادل 4/9 و 2/101 میکروگرم تعیین گردید. درصد فعالیت ضدتیروسینازی به‌ازای یک میکروگرم اسانس مرزه سهندی 33/1 ± 88/47 و به‌ازای 15 میکروگرم اسانس مرزه زراعی 9/2 ± 35/15 بود. در مجموع، مطالعه خواص بیولوژیک اسانس مرزه سهندی نشان می‌دهد که قابلیت خوبی برای بررسی کاربرد آن در صنعت غذا و دارو وجود دارد.
نغمه پیروزی؛ حسین آذر‌نیوند؛ اصغر کهندل؛ فرحناز خلیقی سیگارودی
چکیده
گونه Bidens bipinnata L. متعلق به خانواده کاسنی (Compositae) و جنس Bidens است. به‌منظور بررسی فعالیت آنتیاکسیدانی محتوای تام فنلی و فلاونوئیدی عصاره متانولی گیاه Bidens bipinnata L.، تحقیقات انجام شد. به‌منظور بررسی فعالیت اثر آنتیاکسیدانی و محتوای تام فنلی و فلاونوئیدهای گیاه، پس از شناسایی کامل گیاه و مشخص شدن رویشگاه آن در منطقه کرج، قسمت‌های هوایی ...
بیشتر
گونه Bidens bipinnata L. متعلق به خانواده کاسنی (Compositae) و جنس Bidens است. به‌منظور بررسی فعالیت آنتیاکسیدانی محتوای تام فنلی و فلاونوئیدی عصاره متانولی گیاه Bidens bipinnata L.، تحقیقات انجام شد. به‌منظور بررسی فعالیت اثر آنتیاکسیدانی و محتوای تام فنلی و فلاونوئیدهای گیاه، پس از شناسایی کامل گیاه و مشخص شدن رویشگاه آن در منطقه کرج، قسمت‌های هوایی گیاه در مرحله میوه‌دهی جمع‌آوری گردید. در این بررسی فعالیت آنتیاکسیدانی عصاره متانولی گیاه Bidens bipinnata L. با استفاده از سه روش 1) DPPH، 2) ABTS، 3) FRAP، محتوای فلاونوئیدی و تام فنلی گیاه انجام شدهاست. نتایج نشان داد که IC50 درصد مهار رادیکال DPPH عصاره متانولی قسمت‌های هوایی گیاه Bidens bipinnata L، معادل μg/ml13/82 می‌باشد (μg/ml100 > IC50). در روش FRAP میزان مصرف معرف سولفات آهن III بر گرم وزن خشک گیاه μM/g66/112 است. براساس نتایج روش ABTS میزان میلی‌گرم آسکوربیکاسید معادل mg15/9 براساس وزن خشک گیاه است و همچنین میزان فلاونوئیدهای تام گیاه با استفاده از معرف روتین در وزن خشک گیاه mg/g21/12 و میزان ترکیبهای فنلی تام عصاره گیاه با استفاده از معرف گالیک‌اسید mg/g88/2 تعیین گردید.
سیده مریم شرفی؛ ایرج رسولی؛ طلوع‌الله قدری؛ محمدرضا جلالی ندوشن؛ محمدباقر رضایی
چکیده
در مطالعه حاضر فعالیتهای ضد میکروبی، آنتیاکسیدانی، هماتولوژی و سیتوتوکسسیته اسانس لیموترش (Citrus limon L.) مورد آزمایش قرار گرفت. نمای حساسیتی میکروارگانیسمها در برابر اسانس لیمو براساس حساسترین به مقاومترین به‌ترتیب زیر بود: E.coli> K. pneumonia> S. aureus> Streptococcus faecalis> Candida albicans> P. aeruginosa. حداقل غلظت‌های مهارکنندگی (MIC) و کشندگی (MBC) اسانس ...
بیشتر
در مطالعه حاضر فعالیتهای ضد میکروبی، آنتیاکسیدانی، هماتولوژی و سیتوتوکسسیته اسانس لیموترش (Citrus limon L.) مورد آزمایش قرار گرفت. نمای حساسیتی میکروارگانیسمها در برابر اسانس لیمو براساس حساسترین به مقاومترین به‌ترتیب زیر بود: E.coli> K. pneumonia> S. aureus> Streptococcus faecalis> Candida albicans> P. aeruginosa. حداقل غلظت‌های مهارکنندگی (MIC) و کشندگی (MBC) اسانس تازه تعیین گردید. اسانس، خاصیت کشندگی و مهارکنندگی میکروبی خوبی بجز در خصوص Pseudomonas aeruginosa نشان داد. از این رو خاصیت آنتیاکسیدانی اسانس با روش بتا-کاروتن‌زدایی انجام و نتایج مقایسه‌ای آنها با آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک استاندارد انجام شد. بازدارندگی پراکسیداسیون لیپید به وسیله اسانس لیمو تقریباً برابر یا بیش از قدرت آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک BHT و BHA بود. مقدار اسانس لازم برای 50% رادیکال‌زدایی اسانس لیمو μg/ml 81/22 بود. به‌طوری که محتوای فنلی و ظرفیت DPPHزدایی برای هر اسانس مشخص و بعد نسبت بین محتوای فنلی و ظرفیت DPPHزدایی تعیین گردید. فنل کل اسانس خالص لیمو μgGAE/mg 43/57 بود. بازدارندگی پراکسیداسیون لیپید به وسیله اسانس لیمو تقریباً برابر یا بیش از قدرت آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک BHT و BHA بود. قدرت آنتیاکسیدانی احیا فریک در سرم خون موشهایی که به مدت یک ماه و روزانه به میزان 100 میکرولیتر اسانس گاواژ شده بودند افزایش نشان داد. به‌نحوی که تأثیرات درمانی در نتیجه تغذیه اسانس توسط موشها در خون آنها دیده شد. غلظت 50% کشندگی (IC50) اسانس لیمو بر علیه سلولهای Hela و خون محیطی به‌ترتیب 97/0 و 57/0 میکروگرم در هر میلی‌لیتر تعیین گردید. بنابراین نتایج نشان می‌دهد که اسانس لیمو با احتیاط و فقط پس از تعیین دوز مورد مصرف قرار گیرد.
ایرج رسولی؛ لطیف گچکار؛ داود یادگاری‌نیا؛ محمدباقر رضایی؛ مسعود تقی‌زاده؛ محمدهادی فکور؛ عبدالامیر علامه
چکیده
اسانس گیاهان پونه (Mentha spicata L.) و سلمک معطر (Chenopodium ambrosioides L.)، با روش تقطیر با بخار آب استخراج و ترکیبهای آنها با دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شد. سپس فعالیتهای آنتیاکسیدانی و رادیکال‌زدایی اسانسها مورد سنجش قرار گرفته و تأثیر ضد میکروبی آنها ارزیابی شد. میکروارگانیسمهای مورد پژوهش، ...
بیشتر
اسانس گیاهان پونه (Mentha spicata L.) و سلمک معطر (Chenopodium ambrosioides L.)، با روش تقطیر با بخار آب استخراج و ترکیبهای آنها با دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شد. سپس فعالیتهای آنتیاکسیدانی و رادیکال‌زدایی اسانسها مورد سنجش قرار گرفته و تأثیر ضد میکروبی آنها ارزیابی شد. میکروارگانیسمهای مورد پژوهش، E. coli، S. aureus، S. enteritidis و L. monocytogenesبودند. نمای حساسیتی میکروارگانیسمها و حداقل غلظت مهارکنندگی و کشندگی (MIC, MBC) روغنهای اسانسی تعیین گردید. سینتیک مرگ میکروبی نیز بر اساس مدت زمان تأثیر کشندگی اسانسها مورد بررسی قرار گرفت. خواص آنتیاکسیدانی روغنهای اسانسی تعیین و رابطه آنها با خواص ضد میکروبی اسانسها بررسی گردید. در اسانسهای Mentha spicata و Chenopodium ambrosioides به‌ترتیب 14 و 13 ترکیب شناسایی شد. L. monocytogenes، E. coli، S. aureusو S. enteritidis به‌ترتیب نسبت به اسانسها حساسیت نشان دادند. تأثیر ضد میکروبی برگ پونه قویتر از سلمک معطر بود. ارزش D باکتریهای E. coli، S. aureus، S. enteritidis و L. monocytogenes در برابر اسانسهای پونه و سلمک معطر به‌ترتیب (28/4 و 5)، (8/2 و 5)، (42/6 و 42/6) و (5 و 28/4) بود. اندازه قطر هاله عدم رشد ارتباط چندانی با سینتیک میکرب‌کشی آن نداشت. اسانسهای تحت مطالعه دارای خاصیت آنتیاکسیدانی مساوی یا برتر در مقایسه با آنتی‌اکسیدان شیمیایی BHA هستند. ارتباط مستقیم بین خاصیت آنتیاکسیدانی با قدرت ضد میکروبی آنها مورد بررسی قرار گرفت.
معصومه مدرس؛ پروانه ابریشم‌چی؛ رضا فرهوش؛ حمید اجتهادی
دوره 23، شماره 3 ، آبان 1386، ، صفحه 285-294
چکیده
Salvia leriifolia Benth. با نام فارسی نوروزک، گیاهی است از تیره نعناع، بومی استان خراسان و سمنان، که واجد خواص باارزش متعددی از جمله خواص آنتیاکسیدانی، ضد باکتری و ضد قارچی، ضد دیابت و ضد درد است. در این تحقیق به منظور تعیین مناسبترین بخش گیاه و بهترین مرحله رشد و نمو برای استفاده بهینه از مواد آنتیاکسیدانی آن، تغییر فعالیت آنتیاکسیدانی ...
بیشتر
Salvia leriifolia Benth. با نام فارسی نوروزک، گیاهی است از تیره نعناع، بومی استان خراسان و سمنان، که واجد خواص باارزش متعددی از جمله خواص آنتیاکسیدانی، ضد باکتری و ضد قارچی، ضد دیابت و ضد درد است. در این تحقیق به منظور تعیین مناسبترین بخش گیاه و بهترین مرحله رشد و نمو برای استفاده بهینه از مواد آنتیاکسیدانی آن، تغییر فعالیت آنتیاکسیدانی برگ و ریشه در مراحل مختلف رشد و نمو بررسی گردید. برگ و ریشه گیاه نوروزک در سه مرحله مختلف از رشد و نمو (مرحله رشد رویشی، مرحله گلدهی و مرحله رسیدگی بذر) از شمال شهرستان بردسکن (استان خراسان رضوی) جمع‌آوری و خشک گردید. قدرت آنتیاکسیدانی عصاره‌های متانولی برگ و ریشه در هر سه مرحله به روش رنسیمت در درجه حرارت ºC110 مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار JMP و براساس آزمون HSD در سطح اطمینان 95% انجام شد. براساس نتایج حاصل، ریشه‌ها در مرحله رشد رویشی گیاه بیشترین قدرت آنتیاکسیدانی را داشتند و از این لحاظ تفاوت معنی‌داری بین مرحله رشد رویشی و مرحله گلدهی وجود داشت (0.0028=P). از طرف دیگر، بیشترین قدرت آنتیاکسیدانی مربوط به برگ مرحله گلدهی بود که تفاوت معنی‌داری با قدرت آنتیاکسیدانی برگها در مرحله رشد رویشی داشت (0.0053=P). مقایسه قدرت آنتیاکسیدانی بین برگ و ریشه در مراحل مختلف رشد و نمو نشان داد که در مرحله رشد رویشی قدرت آنتیاکسیدانی ریشه بطور معنی‌داری بیشتر از برگ است (0.004=P) و در مرحله گلدهی این خاصیت در برگ بطور معنی‌داری قویتر از ریشه می‌باشد (0.0032=P). در حالی که در مرحله رسیدگی بذر بین این دو تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. بنابراین، به نظر می‌رسد که بهترین زمان برای بهره‌برداری از خاصیت آنتیاکسیدانی ریشه گیاه اسفند ماه و از برگ اواخر فروردین تا اوایل اردیبهشت است.
