علیاکبر زارع؛ محمدجعفر ملکوتی؛ حسینعلی بهرامی؛ فاطمه سفیدکن؛ رضا شاهحسینی
چکیده
بهلیمو (Lippia citriodora H. B. et K.) از گیاهان دارویی ارزشمندی است که اسانس بهعنوان عمدهترین ترکیب شیمیایی آن دارای ترکیبهای مؤثرهای نظیر نرال و ژرانیال بوده و بهصورت خام و فرآوری شده کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی دارد. در گیاهان دارویی تغذیه متناسب و بهینه با استفاده از نهادههای شیمیایی و زیستی تأثیر چشمگیری ...
بیشتر
بهلیمو (Lippia citriodora H. B. et K.) از گیاهان دارویی ارزشمندی است که اسانس بهعنوان عمدهترین ترکیب شیمیایی آن دارای ترکیبهای مؤثرهای نظیر نرال و ژرانیال بوده و بهصورت خام و فرآوری شده کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی دارد. در گیاهان دارویی تغذیه متناسب و بهینه با استفاده از نهادههای شیمیایی و زیستی تأثیر چشمگیری بر عملکرد و شاخصهای فیتوشیمیایی مرتبط با عملکرد دارد. این پژوهش با هدف بررسی اثر مصرف متعادل کود (کوددهی براساس نتایج آزمون خاک) و پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و ترکیبهای شیمیایی گیاه بهلیمو در قالب بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار بشرح: T1: بدون کوددهی (شاهد)، T2: کوددهی براساس عرف زارع، T3: کوددهی براساس مصرف متعادل کود یا همان تجزیه خاک، T4: کود زیستی، T5: تیمار دوم + کود زیستی، T6: تیمار سوم + کود زیستی و T7: تیمار سوم + کود زیستی + پلیمر سوپرجاذب در دانشگاه تربیت مدرس در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که بین تیمارها از لحاظ کلیه پارامترها در سطح 1% اختلاف معنیدار وجود داشت. کمترین و بیشترین عملکرد تر گیاه بهترتیب مربوط به تیمارهای شاهد (6410 کیلوگرم در هکتار) و تیمار مصرف متعادل کود + کود زیستی + پلیمر سوپرجاذب (15435 کیلوگرم در هکتار) بود. به همین روال حداقل و حداکثر عملکرد برگ خشک در تیمارهای شاهد (702 کیلوگرم در هکتار) و تیمار مصرف متعادل کود + کود زیستی + پلیمر سوپرجاذب (1503 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. البته کمترین و بیشترین میزان اسانس در تیمارهای شاهد (4/7 کیلوگرم در هکتار) و تیمار مصرف متعادل کود + کود زیستی (5/20 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. از نظر مجموع ترکیبهای اصلی ژرانیال و نرال تیمارهای شاهد و مصرف متعادل کود + کود زیستی بهترتیب با کسب مقادیر 2/41% و 27/52%، کمترین و بیشترین میزان را به خود اختصاص دادند.
مهدی قنبری؛ محمدکاظم سوری؛ رضا امیدبیگی؛ حسین هداوندی میرزایی
چکیده
در این پژوهش ابتدا عمده رویشگاههای بومادران (Achillea millefolium L.) در استان آذربایجانشرقی شناسایی و در اواسط فصل رویش (سال1390) و زمان گلدهی برای ارزیابی ریختی و استخراج اسانس از هفت منطقه جلفا، زنوز، کندلج، باسمنج، پیربالا، بناب و شبستر پنج نمونه کامل گیاهی به همراه سرشاخههای گلدار جمعآوری شد. اطلاعات مربوط به رویشگاههای مختلف یادداشتبرداری ...
بیشتر
در این پژوهش ابتدا عمده رویشگاههای بومادران (Achillea millefolium L.) در استان آذربایجانشرقی شناسایی و در اواسط فصل رویش (سال1390) و زمان گلدهی برای ارزیابی ریختی و استخراج اسانس از هفت منطقه جلفا، زنوز، کندلج، باسمنج، پیربالا، بناب و شبستر پنج نمونه کامل گیاهی به همراه سرشاخههای گلدار جمعآوری شد. اطلاعات مربوط به رویشگاههای مختلف یادداشتبرداری شده و خصوصیات رویشی و زایشی هر جمعیت بهعلاوه میزان اسانس گونه مورد مطالعه در هر رویشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده با استفاده از نرمافزار SAS تجزیه و تحلیل خوشهای شد. سپس جمعیتهای جمعآوری شده براساس تمامی خصوصیات کمّی رویشی، زایشی و میزان اسانس گروهبندی شدند. بهطوری که تمام جمعیتها در 4 گروه قرار گرفتند. جمعیتهای جلفا، کندلج و پیربالا در یک گروه، بناب و باسمنج در گروه دیگر، جمعیت زنوز در گروه جداگانه و سرانجام جمعیت شبستر در گروهی مجزا قرار گرفت. پراکنش این گونه در مناطق مورد مطالعه از ارتفاع 1026 تا 2557 متر از سطح دریا و رویش در خاکهای مختلف و مناطق شیبدار نشاندهنده سازگاری بالای این گونه با شرایط اقلیمی این استان است. در نهایت از بین جمعیتهای جمعآوری شده، دو جمعیت باسمنج و جلفا بدلیل داشتن عملکرد نسبتاً بالای اسانس بهترتیب 4/0 و 4/0 وزنی-حجمی و همچنین سازگاری بهتر با اقلیم منطقه، برای کاربرد در برنامه بهنژادی در مناطق بررسی شده توصیه میشوند.
حسین بتولی؛ عبدالرسول حقیر ابراهیمآبادی؛ بهرام محمودی؛ اسماء مازوچی
چکیده
جنس وشا (Dorema D. Don.) متعلق به خانواده چتریان (Umbelliferea)، دارای گونههای دارویی بسیار ارزشمندی است که تاکنون در حدود 16 گونه از این جنس در جهان و 6 گونه از ایران گزارش شدهاست. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس اندامهای رویشی و زایشی گیاه وشا (Dorema ammomiacum D. Don.) منطقه شهسواران کاشان مورد بررسی قرار گرفتهاست. این گونه انحصاری نواحی ...
بیشتر
جنس وشا (Dorema D. Don.) متعلق به خانواده چتریان (Umbelliferea)، دارای گونههای دارویی بسیار ارزشمندی است که تاکنون در حدود 16 گونه از این جنس در جهان و 6 گونه از ایران گزارش شدهاست. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس اندامهای رویشی و زایشی گیاه وشا (Dorema ammomiacum D. Don.) منطقه شهسواران کاشان مورد بررسی قرار گرفتهاست. این گونه انحصاری نواحی نیمهخشک ایران و افغانستان بوده و در اراضی قلوهسنگی و صخرهای دارای رویشگاههای طبیعی میباشد. ساقه، برگ، میوه و ریشه گونه یادشده در بهار سال 1390 جمعآوری و در شرایط آزمایشگاه خشک شد و به روش تقطیر و استخراج با بخار همزمان با حلال آلی (SDE) اسانسگیری شدند. برای شناسایی ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس، از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصلشده به طیفسنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. ١8 ترکیب در اسانس ساقه و برگ خشک گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: ترانس- نرولیدول (7/١١%)، ترانس، ترانس- فارنزیلاستون (۹/٨%)، فیتول (۹/٨%)، دی-ان-بوتیل فتالات (9/٦%)، ۲-ترانس-تریدکن-١-ال (1/٦%) و آلفا-فارنزول (5/٥%) بودند. ١٣ ترکیب در اسانس ساقه و برگ تازه گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: فیتول (2/١٥%)، ترانس- نرولیدول (6/١٤%)، آلفا-فارنزول (١٤%)، ۲-ترانس-تریدکنول (8/١۲%) و تترادکانال (٦/٥%) بودند. ١2 ترکیب در اسانس میوه گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: آلفا-فارنزول (2/41%)، بتا-بیزابولن (13%)، آلفا-بیزابولول (4/٦%) و سیس- فارنزال (٥/٥%) بودند. تعداد ١2 ترکیب شیمیایی در اسانس ریشه گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: بتا-بیزابولن (1/٥٦%)، الیمایسن (٢/١٢%) و تریدکانال (١/٦%) بودند. بیشترین درصد اسانس اندامهای ریشه و میوه گیاه وشا منطقه شهسواران کاشان، مربوط به سزکوئیترپنها بودند.
فاطمه عسکری؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ مهدی میرزا؛ مریم تیموری؛ المیرا احسانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محل جمعآوری گیاه آویشن (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak) و غلظت اسانس حاصل از آن بر اثرات ضدمیکروبی بر علیه تعدادی از میکروارگانیسمها، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش، محل جمعآوری گیاه در 6 سطح، رقت اسانس در 3 سطح و مقایسه آنها با آنتیبیوتیکهای سفتیزوکسیم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر محل جمعآوری گیاه آویشن (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak) و غلظت اسانس حاصل از آن بر اثرات ضدمیکروبی بر علیه تعدادی از میکروارگانیسمها، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش، محل جمعآوری گیاه در 6 سطح، رقت اسانس در 3 سطح و مقایسه آنها با آنتیبیوتیکهای سفتیزوکسیم و سیپروفلوکسازین و میکروارگانیسمهای مورد بررسی نیز در 5 سطح شامل Bacillus subtilis، Staphylococcus aureus، Escherichia coli، Pseudomonas aeroginosa و Candida albicans بود. ابتدا بذرهای این گونه از رویشگاههای مختلف جمعآوری و در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور کشت گردید. سرشاخههای گلدار نمونهها با روش تقطیر با آب مقطر اسانسگیری شدند. بهمنظور شناسایی ترکیبهای اسانس از دستگاههای GC و GC/MS استفاده شد. بازده اسانس نمونههای مختلف بین 39/0% تا 83/0% (وزنی-وزنی) بود. بیشترین ترکیبهای شیمیایی اسانس آذربایجانغربی شامل ترانس-کاریوفیلن (26%) و کامفور (2/24%)، اسانس تهران شامل ژرانیال (9/30%) و ژرانیلاستات (9/23%)، اسانس زنجان شامل لینالول (5/23%) و 1،8-سینئول (2/22%)، اسانس قزوین شامل تیمول (3/30%) و کارواکرول (2/30%)، اسانس کردستان شامل لینالول (2/17%) و ژرانیلاستات (7/12%) و اسانس گیلان شامل آلفا-ترپینئول (3/31%) و ژرانیول (2/11%) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس قطر هاله عدم رشد نشان داد که اثر محل جمعآوری، نوع میکروارگانیسم، رقت اسانس و اثر متقابل آنها در سطح 5% معنیدار بود. مقایسه میانگین اثر متقابل محل جمعآوری، نوع میکروارگانیسم و رقت اسانس نشان داد که بیشترین قطر هاله عدم رشد، معادل 5/35 میلیمتر مربوط به اسانس با منشأ بذر آذربایجانغربی، آنتیبیوتیک سیپروفلوکسازین بر روی باکتری باسیلوسسوبتیلیس و کمترین قطر هاله عدم رشد نیز معادل 8 میلیمتر مربوط به اسانس آذربایجانغربی با رقت یک پنجاهم بر روی باکتری سودوموناس آئروژینوزا بود. نتایج حاصل از بررسی MIC و MBC نشان داد که اسانس با منشأ بذر تهران و با منشأ بذر کردستان بهترتیب بیشترین و کمترین اثر ضدمیکروبی را داشت.
حسین زینلی؛ عباس مصلحی یزددلی؛ لیلی صفایی؛ زهرا جابرالانصار؛ علی آخوندی؛ ذبیح الله اسکندری
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر صفات کمّی و کیفی گیاه بابونه (Matricaria chamomilla L.)، تحقیقی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح کودی نیتروژن به میزان صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره، سطوح ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر صفات کمّی و کیفی گیاه بابونه (Matricaria chamomilla L.)، تحقیقی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح کودی نیتروژن به میزان صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره، سطوح کودی فسفر بهترتیب صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفاتتریپل و سطوح کودی پتاسیم بهترتیب صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم بود. صفات ارتفاع گیاه، تعداد گل در بوته، تعداد شاخه فرعی، وزن تر و خشک تک بوته، عملکرد گل در مترمربع، قطر گل، درصد اسانس و درصد کامازولن برای هر تیمار اندازهگیری و ثبت گردید. اثر کود نیتروژن بر صفات تعداد گل در بوته، وزن تر تک بوته، تعداد شاخه فرعی، عملکرد گل در مترمربع و وزن تر و خشک 50 گل معنیدار بود. اثر کود فسفر بر وزن تر تک بوته در سطح احتمال 5% معنیدار شد. اثر کود پتاسیم بر صفات مورد مطالعه اثر معنیداری نداشت. اثر متقابل کود نیتروژن و فسفر بر صفات وزن تر و خشک تک بوته و عملکرد گل در مترمربع در سطح احتمال 1% معنیدار گردید. اثر متقابل کود نیتروژن و پتاسیم بر قطر گل در سطح احتمال 5% معنیدار شد. مقایسه میانگین صفت عملکرد گل در مترمربع نشان داد که بیشترین عملکرد گل در سطح 50 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و 25 کیلوگرم کود فسفر و کمترین میزان عملکرد گل در سطح 100 کیلوگرم کود نیتروژن و 50 کیلوگرم کود فسفر حاصل شدهاست. کامازولن و میزان اسانس تحت تأثیر کود نیتروژن، فسفر و پتاس قرار نگرفت. بهطور کلی میتوان گفت بابونه در شرایط مورد مطالعه به عناصر غذایی کمی نیاز دارد.
مهدی قنبری؛ محمدکاظم سوری
چکیده
بومادران هزاربرگ با نام علمی Achillea millefolium L. متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) میباشد. 130 گونه مختلف از این جنس در سراسر جهان پراکنش دارند، از این بین 19 گونه در کشور ایران رویش طبیعی دارد که از این تعداد 7 گونه بومی ایران است. در این مطالعه سرشاخههای گلدار به همراه برگهای روی ساقه و برگهای قاعدهای گیاه در خرداد ماه 1390 از هفت منطقه زنوز، ...
بیشتر
بومادران هزاربرگ با نام علمی Achillea millefolium L. متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) میباشد. 130 گونه مختلف از این جنس در سراسر جهان پراکنش دارند، از این بین 19 گونه در کشور ایران رویش طبیعی دارد که از این تعداد 7 گونه بومی ایران است. در این مطالعه سرشاخههای گلدار به همراه برگهای روی ساقه و برگهای قاعدهای گیاه در خرداد ماه 1390 از هفت منطقه زنوز، باسمنج، پیربالا، بناب مرند، شبستر، کندلج و جلفا واقع در استان آذربایجانشرقی جمعآوری شده و بعد از خشکاندن در سایه و دمای اتاق جهت استخراج اسانس به روش تقطیر با آب با طرح کلونجر طبق فارماکوپه بریتانیا به مدت 4 ساعت بکار گرفته شد. ترکیب شیمیایی اسانسها با استفاده از دستگاههای گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. بازده متوسط تولید اسانس توسط پیکر رویشی و گل در این گیاه با سه تکرار برحسب وزن خشک ماده گیاهی، برای مناطق مختلف تقریباً برابر 1/0% زنوز، 4/0% باسمنج، 1/0% پیربالا، 2/0% بناب مرند، 1/0% شبستر، 25/0% کندلج و 4/0% جلفا تعیین شد. در مجموع در اسانس زنوز، باسمنج، پیربالا، بناب مرند، شبستر، کندلج و جلفا بهترتیب 35، 38، 48، 43، 45، 37 و 42 ترکیب شناسایی شد که از این میان ترکیبهایدلتا-کادینول (3/23-7/3%)، 1،8-سینئول (5/18-7/7%)، جرماکرن D (9/10-7/2%)، آلفا-اودسمول (8-2%)، ترانس نرولیدول (3/11-6/2%) و آلفا-پینن (4/9-6/1%) در همه مناطق مشترک بوده و دارای بیشترین غلظت بودند. با توجه به غلظت بالای دو ترکیب با ارزش 1،8-سینئول و دلتا-کادینول در مناطق باسمنج و زنوز و با در نظر گرفتن بیشترین بازده اسانس، میتوان نتیجه گرفت که این دو منطقه برای استخراج 1،8-سینئول و دلتا-کادینول مناسب میباشند.
عباس زارعزاده؛ علی میرحسینی؛ مهدی میرزا؛ محمدرضا عربزاده
چکیده
اسانس آویشن (Thymus spp) با دارا بودن ترکیبهای باارزشی همانند تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژهای برخوردار میباشد. در این تحقیق سرشاخههای گلدار اکسشنهای گونههای مختلف آویشن کشت شده در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی استان یزد واقع در گردفرامرز شهر شاهدیه، برداشت و پس از خشک کردن در سایه به روش تقطیر با آب اسانسگیری شد. بازدهی ...
بیشتر
اسانس آویشن (Thymus spp) با دارا بودن ترکیبهای باارزشی همانند تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژهای برخوردار میباشد. در این تحقیق سرشاخههای گلدار اکسشنهای گونههای مختلف آویشن کشت شده در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی استان یزد واقع در گردفرامرز شهر شاهدیه، برداشت و پس از خشک کردن در سایه به روش تقطیر با آب اسانسگیری شد. بازدهی اسانس براساس وزن خشک گیاه تعیین شد و بعد بهوسیله کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیفسنجی جرمی تجزیه و شناسایی ترکیبها انجام شد. از 74 اکسشن کشت شده در سال دوم (1389) از نظر بازده اسانس بیشترین درصد اسانس گیاه مربوط به اکسشنهای CFTNJI (17/4%)، ZSELP (4%)، Q (72/3%)، NJICFT (71/3%) و XDRMKO (54/3%) و کمترین آن مربوط به اکسشن BHUZSE با 66/0% اسانس بود. از نظر میزان تولید اسانس در هکتار اکسشنهای XDRVGY (kg/ha5/87)، NJICFT (kg/ha42/45)، ZSECFT (kg/ha86/40) و BHUMKO (kg/ha31/38) بهترتیب بیشترین میزان اسانس و کمترین مقدار آن به اکسشن CFTMKO با 9/0 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. پاراسیمن، 1،8-سینئول، گاما-ترپینن، بورنئول، تیمول، کارواکرول، ژرانیول، لیمونن، ژرانیل استات، ترپینول، لینالول و کاریوفیلن بهترتیب 4/28%، 7/31%، 4/20%، 3/29%، 1/71%، 4/81%، 77%، 4/28%، 6/38%، 6/55%، 81% و20% مربوط به اکسشنهای NJIBHU، VGYCFT، MKOMKO، CFTCFT، ZSEQ، NJICFT، CFTQ، MKOQ، CFTZSE، NJIBHU، ZSELP، VGYMKO و CFTCFT میباشد. در سال سوم (1390) از نظر بازده اسانس بیشترین درصد اسانس گیاه مربوط به اکسشنهای Q (07/4%)، CFTVGY (7/3 %)، MKOVGY (63/3%)، ZSEQ (45/3%) و ZSELP (43/3%) و کمترین آن مربوط به اکسشن VGYMKO با 62/0 درصد اسانس بود. از نظر میزان تولید اسانس در هکتار اکسشنهای BHUVGY (kg/ha9/74)، XDRVGY (kg/ha9/60)، XDRLP (kg/ha78/51)، CFT (kg/ha21/49) و Q (kg/ha11/46) بهترتیب بیشترین میزان اسانس و کمترین مقدار آن به اکسشن BHUZSE با 36/2 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. بهطور کلی با در نظر گرفتن بازده اسانس، میزان تولید و ترکیبهای اسانس اکسشن NJICFT (T. transcaspicus) با منشأ استان یزد و با 71/3% اسانس و عملکرد 42/45 کیلوگرم اسانس در هر هکتار و با 5/81% کارواکرول و اکسشن ZSEQ (T. daenensis) با منشأ استان مرکزی و با 45/3% اسانس و عملکرد 15/37 کیلوگرم در هر هکتار و با 73% تیمول و اکسشن XDRVGY (T. vulgaris) با منشأ استان مرکزی و با بازده اسانس 75/2% و میزان تولید 5/78 کیلوگرم در هکتار و میزان 8/45% تیمول بهعنوان اکسشنهای برتر معرفی میشوند.
حسین بتولی؛ جواد صفائی قمی؛ طیبه احمدی
چکیده
جنس زیتون تلخ (Melia L.) متعلق به خانواده سنجد تلخ (Meliaceae)، دارای گونههای درختی متعددی است که تاکنون بالغ بر 15 گونه از این جنس در جهان و 2 گونه از ایران گزارش شدهاست. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس اندامهای زایشی گونه زیتون تلخ (Melia azedarach L.) کاشته شده در باغ گیاهشناسی کاشان مورد بررسی قرار گرفت. سرشاخههای گلدار و میوههای رسیده ...
بیشتر
جنس زیتون تلخ (Melia L.) متعلق به خانواده سنجد تلخ (Meliaceae)، دارای گونههای درختی متعددی است که تاکنون بالغ بر 15 گونه از این جنس در جهان و 2 گونه از ایران گزارش شدهاست. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس اندامهای زایشی گونه زیتون تلخ (Melia azedarach L.) کاشته شده در باغ گیاهشناسی کاشان مورد بررسی قرار گرفت. سرشاخههای گلدار و میوههای رسیده این گیاه در بهار سال 1388 جمعآوری و در شرایط آزمایشگاه خشک شدند و به روش تقطیر و استخراج با بخار همزمان با حلال آلی (Simultaneous steam distillation extraction) اسانسگیری شدند. برای شناسایی ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس، از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل شده به طیفسنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. بازدهی اسانس گلها و میوهها بهترتیب 02/0% و 01/0% وزنی/وزنی بدست آمد. 10 ترکیب شیمیایی در اسانس سرشاخههای گلدار گیاه و 35 ترکیب در اسانس میوه گیاه زیتون تلخ شناسایی گردید. اجزای اصلی اسانس گلها شامل: ترانس-نرولیدول (9/38%)، بیسیکلوژرماکرن (2/8%) و ویریدیفلورول (1/8%) بودند. بیشترین ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس میوههای گیاه شامل: آرومادندرن (9/21%)، بیسیکلوژرماکرن (7/13%)، گلوبولول (1/8%)، اسپاتولنول (5/6%)، آلو-آرومادندرن (7/4%) و بتا-کاریوفیلن (7/4%) بودند. بخش عمده ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس گلها، سسکوئیترپنهای اکسیژندار بودند. در حالیکه بیشترین قسمت اصلی ترکیبهای شیمیایی اسانس میوهها، مربوط به سسکوئیترپنهای هیدروکربنی بود و اثری از مونوترپنهای هیدروکربنی در اندامهای زایشی گیاه دیده نشد.
حسن دلاور؛ محمدجمال سحرخیز؛ نرگس خاتون کازرانی
چکیده
بهمنظور بررسی ترکیبها و خواص آللوپاتیک گیاه دارویی آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول متشکل از 6 غلظت اسانس آنغوزه شامل 0، 200، 400، 600، 800 و 1000 میکرولیتر در لیتر و فاکتور دوم شامل 5 گونه گیاهی، سه گونه علف هرز به نامهای خردل وحشی (Sinapis arvensis)، تلخه (Acroptilo repens) و ازمک (Cardaria ...
بیشتر
بهمنظور بررسی ترکیبها و خواص آللوپاتیک گیاه دارویی آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول متشکل از 6 غلظت اسانس آنغوزه شامل 0، 200، 400، 600، 800 و 1000 میکرولیتر در لیتر و فاکتور دوم شامل 5 گونه گیاهی، سه گونه علف هرز به نامهای خردل وحشی (Sinapis arvensis)، تلخه (Acroptilo repens) و ازمک (Cardaria draba) همراه با دو گونه زراعی گندم (Triticum aestivum) و جو (Hordeum vulgare) بودند. اسانس مورد استفاده در این پژوهش با استفاده از روش تقطیر با آب از شیرابه گیاه آنغوزه استخراج شد. نتایج آنالیز اسانس با استفاده از دستگاه GC و GC-MS نشان داد که 13 ترکیب قابل شناسایی در اسانس وجود دارد که عمدهترین آنها شامل آلفا-پینن (3/21%)، بتا-پینن (1/47%) و 2،1-دی تیولان (6/18%) بودند. صفات مورد اندازهگیری جهت ارزیابی اثر آللوپاتیک اسانس بر گونههای مورد بررسی شامل: درصد جوانهزنی، طول ساقهچه و ریشهچه، وزن تر و خشک ساقهچه و ریشهچه و درصد ناهنجاری گیاهچهها بود. مقایسه میانگینها نشان داد که واکنش گیاهان نسبت به اسانس آنغوزه بهطور معنیداری (p ≤ 0.05) متفاوت میباشد. بیشترین درصد جوانهزنی در غلظتهای مختلف اسانس آنغوزه مربوط به گیاه زراعی گندم بدست آمد، در حالیکه در گیاه زراعی جو نسبت به گندم حساسیت بیشتری مشاهده شد. بهطور کلی کمترین حساسیت به اثرات آللوپاتیک اسانس مربوط به گونه زراعی گندم بود که در تمام صفات مشاهده شد. از طرفی گونه زراعی جو، علف هرز تلخه و ازمک بیشترین حساسیت را به اسانس آنغوزه نشان دادند. البته اثر بازدارندگی آنغوزه بر علف هرز تلخه و ازمک نسبت به خردل وحشی بیشتر بود.
سید مهدی موسوی؛ سید غلامرضا موسوی؛ محمدجواد ثقهالاسلامی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تنش کمآبی در دوره رشد زایشی و مقادیر نیتروژن بر صفات ریختی، درصد و عملکرد اسانس و نیز بازدهی مصرف آب برای تولید اسانس میوه رازیانه (Foenicolum vulgare Mill.) آزمایشی در سال 89 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند اجرا گردید. در این تحقیق آبیاری در سه سطح (آبیاری مطلوب، تنش قطع آبیاری در مرحله گلدهی و مرحله پرشدن ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تنش کمآبی در دوره رشد زایشی و مقادیر نیتروژن بر صفات ریختی، درصد و عملکرد اسانس و نیز بازدهی مصرف آب برای تولید اسانس میوه رازیانه (Foenicolum vulgare Mill.) آزمایشی در سال 89 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند اجرا گردید. در این تحقیق آبیاری در سه سطح (آبیاری مطلوب، تنش قطع آبیاری در مرحله گلدهی و مرحله پرشدن دانه) بهعنوان عامل اصلی و مقدار نیتروژن مصرفی در چهار سطح (0، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بهعنوان عامل فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش قطع آبیاری در مرحله گلدهی و پرشدن دانه نسبت به تیمار آبیاری مطلوب ارتفاع بوته را بهترتیب 2/16% و 2/5%، عملکرد میوه را بهترتیب 7/69% و 6/52%، عملکرد اسانس را بهترتیب 9/72% و 4/31% و بازدهی مصرف آب برای تولید اسانس میوه را بهترتیب 1/69% و 5/4% کاهش داد. همچنین با افزایش کاربرد نیتروژن از صفر به 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد انشعابات ساقه اصلی و عملکرد میوه بهترتیب 8/5%، 12%، 5/15% و 3/24% افزایش یافت. البته بیشترین عملکرد اسانس و بازدهی مصرف آب برای تولید اسانس میوه با کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. بهطور کلی براساس نتایج این تحقیق میتوان تیمار آبیاری مطلوب و کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار را به علت داشتن بیشترین قابلیت تولید اسانس و لزوم رعایت مسائل زیست محیطی برای زراعت رازیانه در بیرجند توصیه کرد.
بهمن فتاحی؛ وحیده ناظری؛ سیامک کلانتری؛ مرسدس بونفیل
چکیده
گیاه دارویی مریمگلی اصفهانی با نام علمی Salvia reuterana Boiss.، متعلق به تیره نعناعیان و دارای مواد مؤثرهای همچون اسانس، فلاونوئید، رزمارینیک اسید و … میباشد که باعث شده تا این گیاه خواص دارویی مهمی ازجمله ضدباکتریایی و آنتیاکسیدانی را دارا باشد. این پژوهش بهمنظور بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس، ترکیبهای فلاونوئیدی و رزمارینیک ...
بیشتر
گیاه دارویی مریمگلی اصفهانی با نام علمی Salvia reuterana Boiss.، متعلق به تیره نعناعیان و دارای مواد مؤثرهای همچون اسانس، فلاونوئید، رزمارینیک اسید و … میباشد که باعث شده تا این گیاه خواص دارویی مهمی ازجمله ضدباکتریایی و آنتیاکسیدانی را دارا باشد. این پژوهش بهمنظور بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس، ترکیبهای فلاونوئیدی و رزمارینیک اسید در گونههای Salvia reuterana Boiss. و Salvia palaestina Benth. جمعآوری شده از چهار منطقه از ایران میباشد. توسط دستگاه GC/MS، 43 ترکیب شیمیایی از اسانس گونه اولی و 24 ترکیب از اسانس گونه دومی شناسایی گردید که از غالبترین ترکیبهای شیمیایی در گونه S. reuterana میتوان بتا-المن، آلفا-گورجونن، جرماکرن-D، n- هگزیلاستات و اسپاتولنول را نام برد و ترکیبهای غالب در گونه S. palaestina شامل کاریوفیلن، دیهیدرو کاروئول، جرماکرن-D، لینالول و اسپاتولنول بودند. عصاره دیاتیل اتری برگ بهمنظور تعیین فلاونوئید کل و رزمارینیک اسید و شناسایی ترکیبهای فلاون، به دستگاه LC-DAD-ESI-MS تزریق گردید. نتایج نشان داد که میزان فلاونوئید کل در گونه S. palaestina 35/3828 میکروگرم بر گرم و در گونه S. reuterana بین 76/3252 تا 92/5132 متغیر است. میزان رزمارینیکاسید نیز در گونه S. reuterana 122-46/98 میکروگرم بر گرم و در گونه S. palaestina72/19 میکروگرم بر گرم است. همچنین چندین ترکیب فلاونی نیز شناسایی گردید. نتایج نشان داد کهمیزان فلاونوئید در دو گونه تقریباً برابر اما میزان فلاونوئید گونه S. reuterana در منطقه شهمیرزاد افزایش معنیداری نسبت به بقیه مناطق نشان داد. میزان رزمارینیک اسید در تمامی جمعیتهای گونه S. reuteranae بیشتر از S. palaestina بود.
حسین زینلی؛ حسین حسینی؛ محمدحسن شیرزادی
چکیده
نعناع یکی از مهمترین گیاهان خانواده Labiatae است که از نظر دارویی، غذایی و بهداشتی کاربرد گستردهای دارد. اسانس و ترکیبهای تشکیلدهنده آن از اجزای مهم این گیاه بوده و بهشدت تحت تأثیر عوامل بهزراعی قرار میگیرد. در این تحقیق اثرات سطوح مختلف کود نیتروژن و زمان برداشت روی عملکرد و اجزای آن، اسانس و منتول نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) مورد ...
بیشتر
نعناع یکی از مهمترین گیاهان خانواده Labiatae است که از نظر دارویی، غذایی و بهداشتی کاربرد گستردهای دارد. اسانس و ترکیبهای تشکیلدهنده آن از اجزای مهم این گیاه بوده و بهشدت تحت تأثیر عوامل بهزراعی قرار میگیرد. در این تحقیق اثرات سطوح مختلف کود نیتروژن و زمان برداشت روی عملکرد و اجزای آن، اسانس و منتول نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات با سه تکرار به اجرا درآمد. صفات اندازهگیری شده در این تحقیق شامل طول برگ، عرض برگ، ارتفاع گیاه، وزن تر اندام هوایی در هر مترمربع در چین اول و دوم، وزن تر 100 برگ، میزان اسانس چین اول و دوم، میزان منتول در چین اول و دوم، عملکرد کل اندام هوایی در هکتار و عملکرد اسانس در هکتار بود. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که سطوح مختلف کود نیتروژن و زمان برداشت روی کلیه صفات بجز طول برگ اثر معنیداری داشت. اثرات متقابل ازت و زمان برداشت روی کلیه صفات بجز صفات طول و عرض برگ، تفاوت معنیداری را نشان داد. مقایسه میانگین صفات نشان داد که ارتفاع گیاه، وزن تر اندام هوایی در مترمربع، وزن تر 100 برگ، اسانس چین اول، منتول چین اول و دوم، عملکرد اندام هوایی در هکتار و عملکرد اسانس با افزایش مصرف ازت افزایش یافتند. مقایسه میانگین زمانهای مختلف برداشت روی صفات نشان داد که بیشترین عملکرد کل اندام هوایی و عملکرد اسانس در زمان شروع غنچهدهی بدست آمدهاست. اثرات متقابل سطوح مختلف کود نیتروژن و زمان برداشت همچنین نشان داد که بیشترین عملکرد اندام هوایی در هکتار در زمان مصرف 200 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و در زمان شروع غنچهدهی و بالاترین میزان منتول در سطح مصرف 300 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و در زمان 50 درصد گلدهی بدست آمدهاست. درصد اسانس در چین دوم نسبت به چین اول معنیدار و روند کاهشی داشتهاست. بهطور کلی نتایج نشان داد که بهترین تاریخ برداشت جهت حصول به حداکثر عملکرد تر اندام هوایی و اسانس در گیاه نعناع فلفلی، زمان شروع غنچهدهی و میزان مصرف 200 کیلوگرم کود نیتروژن بودهاست.
عباس نیکوپور؛ کامکار جایمند؛ محمدتقی درزی؛ فرهاد رجالی
چکیده
بهمنظور بررسی کارایی کود زیستی فسفری و تراکم بوته بر کمّیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum copticum L.)، پژوهشی بهصورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در بهار سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل عامل کود زیستی فسفری در چهار سطح ...
بیشتر
بهمنظور بررسی کارایی کود زیستی فسفری و تراکم بوته بر کمّیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum copticum L.)، پژوهشی بهصورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در بهار سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل عامل کود زیستی فسفری در چهار سطح (شاهد (عدم تلقیح)، بذرمال، سرک و بذرمال و سرک) و عامل تراکم بوته در سه سطح (250000، 125000، 83000 بوته در هکتار) بودند. صفات مورد بررسی شامل درصد اسانس، عملکرد اسانس، درصد تیمول، درصد ترپینولن و درصد پارا-سیمن در روغن فرّار بودند. نتایج نشان داد که تأثیر کود زیستی فسفری بر صفات مورد بررسی در سطح 1% معنیدار شد، بهطوری که بیشترین مقادیر درصد اسانس (34/4%) و عملکرد اسانس (12/143 کیلوگرم در هکتار) در تیمار دو بار تلقیح (بذرمال و سرک) و درصد تیمول (9/33%) در تیمار بذرمال، درصد ترپینولن (5/41%) در تیمار دو بار تلقیح (بذرمال و سرک) و درصد پارا-سیمن (2/23%) در تیمار سرک بدست آمد. اثر تراکم بوته بر صفات مورد بررسی در سطح 1% معنیدار شد. بهطوری که بیشترین مقادیر درصد اسانس (1/4%) در تیمار 83000 بوته در هکتار، عملکرد اسانس (07/104 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 250000 بوته در هکتار، درصد تیمول (4/37%) در تیمار 125000 بوته در هکتار، درصد ترپینولن (5/44%) در تیمار 83000 بوته در هکتار و درصد پارا-سیمن (9/23%) در تیمار 83000 بوته در هکتار بدست آمد. از طرفی اثرات متقابل معنیداری نیز بر درصد اسانس (37/5%)، عملکرد اسانس (5/149 کیلوگرم در هکتار)، درصد تیمول (40%)، درصد ترپینولن (1/49%) و درصد پارا-سیمن (6/25 %) مشاهده گردید.
فریبا صنفی؛ محمدحسن صفرعلیزاده؛ سیدعلی صفوی؛ شهرام آرمیده
چکیده
امروزه استفاده از اسانسهای گیاهی برای جایگزینی حشرهکشهای مصنوعی بهویژه در خصوص آفات انباری غلات و حبوبات مورد توجه قرار گرفتهاست. یکی از منابع بالقوه برای تولید آفتکشهای جدید، مواد تولید شده بهوسیلهی گیاهان میباشد که بهعنوان دورکننده، بازدارنده تغذیه و تخمریزی و یا ترکیبهای سمّی عمل میکنند. در این تحقیق سمّیت ...
بیشتر
امروزه استفاده از اسانسهای گیاهی برای جایگزینی حشرهکشهای مصنوعی بهویژه در خصوص آفات انباری غلات و حبوبات مورد توجه قرار گرفتهاست. یکی از منابع بالقوه برای تولید آفتکشهای جدید، مواد تولید شده بهوسیلهی گیاهان میباشد که بهعنوان دورکننده، بازدارنده تغذیه و تخمریزی و یا ترکیبهای سمّی عمل میکنند. در این تحقیق سمّیت تنفسی اسانس گیاه برگبو (Laurus nobilis L.) و اسانس مورد (Myrtus communis L.) روی تخم و حشرات کامل سوسک چهارنقطهای حبوبات (Callosobruchus maculates) مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی و در شرایط دمایی 2 ± 30 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5 ± 60% در تاریکی انجام شد. از هر اسانس گیاهی 5 غلظت در 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. مقادیر LC50 برای اسانس برگبو و اسانس مورد برای حشرات کامل بهترتیب 782/71 و 138/44 و مقادیر LC95 بهترتیب 278/216 و 716/141 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه گردید و مقادیر LC50 برای اسانس برگبو و اسانس مورد برای تخم این حشره بهترتیب 994/63 و 371/38 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. به نظر میرسد، اسانسهای گیاهی میتوانند بهعنوان یک حشرهکش کمخطر مورد استفاده قرار گیرند.
عادله کیهانی؛ فاطمه سفیدکن؛ اعظم منفرد
چکیده
اسانسهای گیاهی در طیف وسیعی از محصولات دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرند. مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) از خانواده Lamiaceae و انحصاری ایران است. در طب سنتی به اثر ضددرد و ضدعفونت گیاه مرزه اشاره شدهاست. مرزه در موارد ناراحتیهای سینه، سرفه، لاغری، دردهای رماتیسمی و عصبی بکار میرود. تحقیقات نشان داده که ترکیبهای ...
بیشتر
اسانسهای گیاهی در طیف وسیعی از محصولات دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرند. مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) از خانواده Lamiaceae و انحصاری ایران است. در طب سنتی به اثر ضددرد و ضدعفونت گیاه مرزه اشاره شدهاست. مرزه در موارد ناراحتیهای سینه، سرفه، لاغری، دردهای رماتیسمی و عصبی بکار میرود. تحقیقات نشان داده که ترکیبهای اصلی اسانس مرزه سهندی پارا-سیمن، تیمول، گاما-ترپینن و کارواکرول بوده و این ترکیبها در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی وآرایشی کاربرد دارند. از آنجا که روش خشککردن و همچنین روش اسانسگیری میتواند بر میزان اسانس تولیدی و کیفیت آن مؤثر باشد، در این تحقیق بهمنظور بررسی اثر روشهای خشک کردن، اندامهای هوایی گیاه در زمان گلدهی کامل از مزرعه تحقیقاتی (مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین) جمعآوری گردیده و پس از خشک شدن در درجه حرارتهای مختلف (آون C°30، آون C°40، آون C°50) و سایه، هر یک از تیمارها، در سه تکرار به روش تقطیر با آب اسانسگیری شدند. اسانسهای حاصل با استفاده از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) تجزیه و شناسایی گردیدند. دادههای حاصل بهوسیله نرمافزار SAS و با استفاده از آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بازده اسانس بر حسب وزن خشک، مقدار تیمول و مجموع ترکیبهای فنلی اسانس، در روشهای خشککردن با آون C°30، آون C°40 و سایه از نظر آماری اختلاف نداشته ولی خشک کردن در دمای C°50 بازده اسانس پایینتری تولید نمود. ولی مقدار تیمول و همچنین مجموع دو ترکیب فنلی تیمول و کارواکرول در تیمار C°50 بالاتر از سه روش دیگر بود. برای بررسی اثر روش اسانسگیری، اندامهای هوایی گیاه در زمان گلدهی کامل جمعآوری گردیده و پس از خشک شدن در سایه به سه روش تقطیر با آب، تقطیر با آب و بخار آب و تقطیر با بخار مستقیم اسانسگیری شدند. نتایج آنالیز آماری نشان داد که بازده اسانس برحسب وزن خشک در روش اسانسگیری تقطیر با آب (45/1%)، بالاتر از دو روش دیگر بود (در سطح احتمال 1%)، در حالیکه بالاترین مقدار تیمول و کارواکرول در روش تقطیر با بخار آب بدست آمد (در سطح احتمال 5%).
نرجس خاتون کازرانی؛ محمدجمال سحرخیز؛ جمال جوانمردی؛ بهرام حیدری؛ مهروز رضایی؛ پرویز بیات
چکیده
ریحان مقدس (Ocimum sanctum L.) گیاهی دارویی، معطر و متعلق به تیره نعناییان (Lamiaceae) است. بهمنظور دستیابی به مناسبترین تراکم بوته و میزان کود مصرفی نیتروژن در راستای افزایش میزان اسانس و عملکرد ماده خشک این گیاه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ...
بیشتر
ریحان مقدس (Ocimum sanctum L.) گیاهی دارویی، معطر و متعلق به تیره نعناییان (Lamiaceae) است. بهمنظور دستیابی به مناسبترین تراکم بوته و میزان کود مصرفی نیتروژن در راستای افزایش میزان اسانس و عملکرد ماده خشک این گیاه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر در سال 89-88 انجام شد. در این پژوهش تراکم (D) در چهار سطح 1/12، 8/14، 19 و 6/26 بوته در مترمربع و مقدار نیتروژن خالص (N) در سه سطح 0، 50 و100 کیلوگرم در هکتار مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله تمام گل، پارامترهای رشدی مانند تعداد و طول شاخساره، تعداد و طول گلآذین، ماده تر و خشک شاخساره و مقدار اسانس و عملکرد آن اندازهگیری شد. همچنین استخراج اسانس به روش تقطیر با آب توسط دستگاه اسانسگیر کلونجر انجام گردید. طبق نتایج بدست آمده اثر تراکم بوته و میزان نیتروژن بر ماده تر و خشک شاخساره، طول شاخه، طول و تعداد گلآذین، میزان اسانس و عملکرد اسانس معنیدار بود. اگرچه تعداد شاخه جانبی، ارتفاع بوته، وزن تر تک بوته، میزان نیتروژن ریشه، میزان نیتروژن اندام هوایی، ماده خشک ریشه، میزان کلروفیل و سطح برگ تحت تأثیر تراکم بوته یا مقدار نیتروژن قرار نگرفت، اما اثرات متقابل آنها بر کلیه صفات مورد بررسی معنیدار بود. بیشترین میانگین ماده تر و خشک، طول و تعداد گلآذین، طول و تعداد شاخه، درصد اسانس و عملکرد اسانس در تراکمهای 8/14 تا 19 بوته در مترمربع و با مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار حاصل گردید. البته میزان اسانس تحت تیمارهای مورد بررسی در پژوهش حاضر بین 6/0 تا 1/1% در نوسان بود.
فاطمه حمزه وی؛ سعید محرمی پور؛ علی اصغر طالبی
چکیده
شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin du Val)، شپشه گندم (Sitophilus granarius L.) و شپشه دندانهدار (Oryzaephilus surinamensis L.) از مهمترین آفات انباری محسوب میشوند، به همین منظور اثر دورکنندگی اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) و شیشهشورCallistemon viminalis (Gaertn) روی حشرات فوق مورد بررسی قرار گرفت. استخراج اسانس از برگهای خشک اکالیپتوسو شیشهشور با استفاده از دستگاه کلونجر ...
بیشتر
شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin du Val)، شپشه گندم (Sitophilus granarius L.) و شپشه دندانهدار (Oryzaephilus surinamensis L.) از مهمترین آفات انباری محسوب میشوند، به همین منظور اثر دورکنندگی اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) و شیشهشورCallistemon viminalis (Gaertn) روی حشرات فوق مورد بررسی قرار گرفت. استخراج اسانس از برگهای خشک اکالیپتوسو شیشهشور با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب انجام شد. برای بررسی قدرت دورکنندگی اسانسها از بویاییسنج Y شکل استفاده شد. غلظتهای 4 تا 10 میکرولیتر از هر اسانس در 50 میکرولیتر از استون روی 2 گرم گندم در بازوی تیمار بویاییسنج بکار برده شد. بالاترین میزان دورکنندگی اسانس اکالیپتوس و شیشهشور در غلظتهای مورد استفاده بهترتیب 90% و 70% برای شپشه آرد، 60% و 35% برای شپشه گندم و برای شپشه دندانهدار 60% و 53% مشاهده شد. اسانسها روی شپشه آرد اثر دورکنندگی بیشتری نسبت به شپشه گندم و شپشه دندانهدار داشتند. در غلظت 71/35 میکرولیتر بر لیتر هوا دوام یا نیمه عمر اسانس اکالیپتوس (79/3 روز) و شیشهشور (34/4 روز) روی شپشه آرد بدست آمد که اختلاف معنیداری با هم نداشتند، اما روی شپشه گندم دوام اسانس اکالیپتوس (40/4 روز) بهطور معنیداری بیشتر از اسانس شیشهشور (15/2 روز) بود. این نتایج نشان میدهد که اسانسهای فوق در محیطهای سربسته با وجودی که در غلظتهای پایین اثر دورکنندگی قابل توجهی دارند اما این ترکیبها بسیار کم دوام بوده و با سرعت بیشتری تجزیه میشوند.
مصباح بابالار؛ سعیده محتشمی؛ سیدمحمد ابراهیمزاده موسوی؛ محمدحسین میرجلیلی
چکیده
در این تحقیق بهمنظور بررسی اثر بستهبندیهای مختلف بر میزان اسانس، فعالیت آنتیاکسیدانی، میزان ترکیبهای فنلی، فلاونوئید کل، فلاون و فلاونول، بار میکروبی و رنگ گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)، آزمایشی بهصورت طرح کاملاً تصادفی شامل 9 تیمار با سه تکرار انجام شد. تیمارهای بستهبندی شامل: P1: تیمار شاهد (فاقد بستهبندی خاص)، ...
بیشتر
در این تحقیق بهمنظور بررسی اثر بستهبندیهای مختلف بر میزان اسانس، فعالیت آنتیاکسیدانی، میزان ترکیبهای فنلی، فلاونوئید کل، فلاون و فلاونول، بار میکروبی و رنگ گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)، آزمایشی بهصورت طرح کاملاً تصادفی شامل 9 تیمار با سه تکرار انجام شد. تیمارهای بستهبندی شامل: P1: تیمار شاهد (فاقد بستهبندی خاص)، P2: پاکتهای پلیاتیلنی با ترکیب گازی هوای معمولی در معرض نور، P3: پاکتهای پلیاتیلن- پلیآمید با ترکیب گازی هوای معمولی در معرض نور، P4: پاکتهای پلیاتیلن- پلیآمید با ترکیب گازی هوای معمولی در تاریکی، P5: پاکتهای پلیاتیلن- پلیآمید با ترکیب گازی 5% O2 و 95% N2 در معرض نور، P6: پاکتهای پلیاتیلن- پلیآمید با ترکیب گازی 5% O2 و 95% N2 در تاریکی، P7: پاکتهای پلیاتیلن- پلیآمید تحت خلأ در معرض نور، P8: پاکتهای پلیاتیلن- پلیآمید تحت خلأ در تاریکی و P9: نمونه گیاهی خشک شده قبل از بستهبندی بود. بستههای مذکور به مدت 3 ماه در دمای اتاق نگهداری شدند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشاندهنده تأثیر معنیدار تیمارها بر برخی فاکتورهای اندازهگیری شده بود. بالاترین میزان اسانس (درصد حجمی به وزنی) مربوط به نمونه قبل از بستهبندی و تیمار پاکتهای پلیاتیلن- پلیآمید تحت خلأ در تاریکی بود (بهترتیب 73/0% و 72/0%). کمترین میزان اسانس مربوط به تیمار شاهد (بدون بستهبندی) و تیمارهای P2 و P5 بهترتیب با 28/0%، 37/0% و 39/0% بود. از نظر فعالیت آنتیاکسیدانی، تیمارهای قبل از بستهبندی، P1 و P5 دارای بیشترین میزان فعالیت آنتیاکسیدانتی بودند در حالیکه تیمارهای P2 و P4 دارای کمترین میزان بودند. بیشترین (8/188) و کمترین (8/72) میزان ترکیبهای فنلی به ترتیب در تیمارهای قبل از بستهبندی و P2 بدست آمد. بیشترین (6/78 میلیگرم کوئرستین بر گرم وزن خشک نمونه) و کمترین (1/14) میزان ترکیبهای فلاونوئیدی بهترتیب در تیمارهای P9 و P7 بدست آمد. از نظر آلودگی قارچی بالاترین میزان (Cfu103 × 4) مربوط به نمونه قبل از بستهبندی بود و بقیه تیمارها از این نظر در یک گروه قرار داشتند.
خلیل کریمزاده اصل؛ فاطمه سفیدکن؛ ناصر مجنون حسینی؛ سیدعلی پیغمبری
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات سطوح مختلف رطوبتی خاک، زئولیت و کودهای بیولوژیک بر خصوصیات فیزیولوژیکی، عملکرد و اسانس گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.)، این تحقیق در سال 1389 و در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تهران انجام شد. آزمایش بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. عامل اصلی شامل سه سطح مختلف رطوبتی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات سطوح مختلف رطوبتی خاک، زئولیت و کودهای بیولوژیک بر خصوصیات فیزیولوژیکی، عملکرد و اسانس گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.)، این تحقیق در سال 1389 و در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تهران انجام شد. آزمایش بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. عامل اصلی شامل سه سطح مختلف رطوبتی (آبیاری تا رساندن به 90%، 60% و 30% ظرفیت مزرعه) و عامل فرعی شامل دو سطح زئولیت (عدم مصرف زئولیت و مصرف 2 گرم به ازای هر کیلوگرم خاک) و 4 سطح کودهای زیستی (شاهد، نیتروکسین، بیوفسفر و ترکیب کودهای نیتروکسین و بیوفسفر) در نظر گرفته شد. بالاترین مقادیر صفات غلظت کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، محتوی نسبی آب برگ و عملکرد اسانس مربوط به تیمار 90% ظرفیت مزرعه بود، ولی بیشترین مقادیر پرولین، قندهای محلول و درصد اسانس به تیمار 30% ظرفیت مزرعه اختصاص یافته بود. بیشترین مقادیر صفات فیزیولوژیکی، درصد و عملکرد اسانس، از تیمار ترکیب نیتروکسین و بیوفسفر حاصل گردید. اثرات متقابل سطوح رطوبتی در زئولیت در کودهای زیستی، تأثیر معنیداری بر روی غلظت کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، محتوی آب نسبی برگ، درصد و عملکرد اسانس داشت. بالاترین مقدار عملکرد اسانس مربوط به تیمار 60% ظرفیت مزرعه در مصرف زئولیت در ترکیب نیتروکسین و بیوفسفر و همچنین تیمار 90% ظرفیت مزرعه در مصرف زئولیت در ترکیب نیتروکسین و بیوفسفر بود. نتایج این تحقیق نشان داد که تنش خشکی ملایم (60% ظرفیت مزرعه) با مصرف زئولیت و ترکیب نیتروکسین و بیوفسفر، بهمنظور بدست آوردن بیشترین عملکرد اسانس در گیاه بادرشبو مناسب میباشد.
زینب معصومی؛ پرویز زندی؛ سیدرضا طبائیعقدایی
چکیده
بهمنظور شناسایی بهترین ژنوتیپ گلمحمدی (Rosa damascena Mill.) در استان فارس، آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار انجام شد. صفتهایی نظیر تعداد گل در یک بوته، وزن تر گل، عملکرد در هکتار، وزن تر گلبرگ، نسبت وزن تر گلبرگ به وزن تر گل، تعداد گلبرگ، قطر گل و مدت گلدهی، وزن اسانس در هکتار بر روی 7 ژنوتیپ گلمحمدی ...
بیشتر
بهمنظور شناسایی بهترین ژنوتیپ گلمحمدی (Rosa damascena Mill.) در استان فارس، آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار انجام شد. صفتهایی نظیر تعداد گل در یک بوته، وزن تر گل، عملکرد در هکتار، وزن تر گلبرگ، نسبت وزن تر گلبرگ به وزن تر گل، تعداد گلبرگ، قطر گل و مدت گلدهی، وزن اسانس در هکتار بر روی 7 ژنوتیپ گلمحمدی (فارس 1، فارس 2، داراب 1، داراب 2، داراب 3، استهبان 1 و میمند) در استان فارس مورد بررسی قرار گرفتند. برای بدست آوردن اسانس از روش تقطیر با آب استفاده شد و ترکیبهای اسانس نیز از روش کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) بدست آمد. تجزیههای آماری نیز توسط نرمافزار SAS و Jamp4 انجام شد. نتایج مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که تیمار داراب 1، میمند و فارس 2، دارای بیشترین عملکرد در هکتار و تعداد گل در بوته بود و میمند و فارس 2 بیشترین میزان اسانس را نشان دادند. نتایج همبستگی بین صفات نیز همبستگی مثبت و معنیداری را بین عملکرد در هکتار و تعداد گل در بوته نشان داد که باعث افزایش میزان اسانس شدند. بررسی کیفیت اسانس نیز نشان داد که بیشترین ترکیبهای بدست آمده در این آزمایش مربوط به سیترونلول، نرال و ان- نونادکان بود که بهترتیب در داراب 1، داراب 3 و استهبان 1 مشاهده شدند.
احمد رحمانی؛ مهدی میرزا؛ سیدرضا طبائی عقدایی
چکیده
تأثیر کودهای شیمیایی، دامی و تلفیقی از آنها شامل 20 تیمار بر عملکرد کمّی و کیفی گلمحمدی (Rosa damascena Mill.) با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج در خاک لوم رسی با 9/7 = pH مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از نیتروژن، فسفر، پتاسیم و ترکیبی از عناصر ریزمغذی و کود گاوی استفاده شد. اسانس موجود در گلبرگهای ...
بیشتر
تأثیر کودهای شیمیایی، دامی و تلفیقی از آنها شامل 20 تیمار بر عملکرد کمّی و کیفی گلمحمدی (Rosa damascena Mill.) با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج در خاک لوم رسی با 9/7 = pH مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از نیتروژن، فسفر، پتاسیم و ترکیبی از عناصر ریزمغذی و کود گاوی استفاده شد. اسانس موجود در گلبرگهای گیاه در هر تیمار در سه سال متوالی با روش تقطیر با آب استخراج گردید و ترکیب اسانس در سال اول و دوم گلدهی با استفاده از دستگاه GC و GC/MS شناسایی شد. درصد اسانس در مجموع سه سال در تیمار N80P80K40 به همراه 30 تن در هکتار کود دامی بیشترین مقدار بود. متوسط مقدار اسانس در سه سال متوالی در این ترکیب کودی با 35/0% بیشترین مقدار و در تیمار شاهد با 23/0% کمترین مقدار بود. بیشترین عملکرد اسانس در این سه سال هم در تیمار N40P40K40 با مقدار 58/1395 گرم در هکتار بود. کمترین مقدار در تیمار 40 تن کود دامی (23/636 گرم در هکتار) بود. تیمار شاهد با 98/868 گرم در هکتار نیز عملکرد اسانس کمی را در این سه سال داشت. از نظر ترکیب اسانس در سال اول گلدهی مقدار لینالول، سیترونلول و ژرانیول در تیمار کودی N40P40K40 نسبت به شاهد بهترتیب 88، 39 و 36 درصد افزایش یافت. در سال دوم گلدهی نیز مقدار ژرانیول این تیمار نسبت به شاهد 45% افزایش داشت.
محمدهادی راد؛ کامکار جایمند؛ محمدحسن عصاره؛ مهدی سلطانی
چکیده
کمبود آب میتواند اثرات متفاوتی را بر فرایندهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان به دنبال داشته باشد. تولید اسانس نیز از نظر مقدار و نوع ترکیب تحت تأثیر تنش خشکی قرار میگیرد. اکالیپتوسها و ازجمله Eucalyptus camaldulensis Dehnh. بهعنوان منابع غنی از اسانس و بهویژه ترکیب 8،1-سینئول مطرح میباشند. بهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی ...
بیشتر
کمبود آب میتواند اثرات متفاوتی را بر فرایندهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان به دنبال داشته باشد. تولید اسانس نیز از نظر مقدار و نوع ترکیب تحت تأثیر تنش خشکی قرار میگیرد. اکالیپتوسها و ازجمله Eucalyptus camaldulensis Dehnh. بهعنوان منابع غنی از اسانس و بهویژه ترکیب 8،1-سینئول مطرح میباشند. بهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر بازده اسانس، نوع ترکیبهای شیمیایی و همچنین کارایی مصرف آب در گونه E. camaldulensis، تأثیر سه تیمار رطوبتی شامل 100% ظرفیت زراعی (بدون تنش)، 70% ظرفیت زراعی (تنش ملایم) و 40% ظرفیت زراعی (تنش شدید) در سه تکرار و در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در ایستگاه تحقیقات بیابانزدایی شهید صدوقی یزد و در شرایط لایسیمتری انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که هرچند با افزایش دسترسی گیاه به آب بهدلیل تولید برگ بیشتر، اسانس بیشتری تولید گردید، اما تنش ملایم خشکی، افزایش بازده اسانس و بهبود کارایی مصرف آب در خصوص تولید اسانس را به همراه داشت. تنش ملایم خشکی باعث بالا رفتن درصد 8،1-سینئول نسبت به سایر تیمارها گردید (p < 0.001)، هرچند باعث کاهش تولید و یا توقف تولید بسیاری دیگر از ترکیبها شد. درصد 8،1-سینئول در تیمارهای 100، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی بهترتیب 33/69، 13/78 و 87/51 بود. تولید ترکیب آلفا-پنین نیز بهعنوان یکی دیگر از ترکیبهای مهم تحت تأثیر رطوبت کافی (بدون تنش) قرار گرفت، بهگونهای که مقدار آن با سایر تیمارها دارای اختلاف معنیداری (p < 0.001) بود. درصد این ترکیب در تیمارهای 100، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی بهترتیب 14، 03/7 و 06/4 بود.
پریسا حیاتی؛ وحید روشن
چکیده
مرزه با نام علمی Satureja hortensis L. متعلق به خانواده نعناعیان، گیاهی علفی و یکساله میباشد. بهمنظور بررسی اثر سالیسیلیکاسید (SA) (شاهد، 200، 400 و 600 میلیگرم در لیتر) بر رشد و خواص کمّی و کیفی اسانس گیاه مرزه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار انجام گردید. تجزیه اسانس بهوسیله دستگاههای GC و GC/MS، مشخص شد. نتایج ...
بیشتر
مرزه با نام علمی Satureja hortensis L. متعلق به خانواده نعناعیان، گیاهی علفی و یکساله میباشد. بهمنظور بررسی اثر سالیسیلیکاسید (SA) (شاهد، 200، 400 و 600 میلیگرم در لیتر) بر رشد و خواص کمّی و کیفی اسانس گیاه مرزه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار انجام گردید. تجزیه اسانس بهوسیله دستگاههای GC و GC/MS، مشخص شد. نتایج نشان داد که وزن تر در تیمار 200 میلیگرم در لیتر سالیسیلیکاسید افزایش معنیداری را نسبت به شاهد نشان داد. میزان اسانس در شاهد 1/3% و در 200 میلیگرم در لیتر 7/3% بود که این تفاوت معنیدار بود. ترکیبهای اصلی شناسایی شده شامل کارواکرول، گاما-ترپینن، آلفا-ترپینن و پی-سیمن بودند. سالیسیلیکاسید باعث افزایش آلفا-ترپینن از 4/4% (شاهد) به 7/7% (200 میلیگرم در لیتر)، بتا-میرسن از 5/2% (شاهد) به 3/4% (200 میلیگرم در لیتر) و پارا-سیمن از 9/1% (شاهد) به 5/2% (200 میلیگرم در لیتر) و کاهش کارواکرول از 8/44% (شاهد) به 5/38% (200 میلیگرم در لیتر) شد. نتایج نشان داد که سالیسیلیکاسید باعث تغییرات در کمّیت و کیفیت اسانس میشود.
رمضان کلوندی؛ سید محسن حسامزاده حجازی؛ مهدی میرزا؛ مرتضی عطری؛ زیبا جمزاد؛ کیوان صفیخانی؛ مهدی احمدیان
چکیده
بهمنظور ارزیابی برخی از خصوصیات بومشناختی، ریختی و همچنین تعیین سطح پلوئیدی آویشن کرکآلود (Thymus eriocalyx (Ronniger) Jalas) با استفاده از روش .D.S.S (Determination of special station) 10 رویشگاه در استانهای لرستان، مرکزی، همدان، کرمانشاه و کردستان جهت انجام مطالعات مذکور انتخاب شد. در این پژوهش در بهار سال 1388 در مرحله گلدهی، جهت ارزیابی ریختی از هر رویشگاه ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی برخی از خصوصیات بومشناختی، ریختی و همچنین تعیین سطح پلوئیدی آویشن کرکآلود (Thymus eriocalyx (Ronniger) Jalas) با استفاده از روش .D.S.S (Determination of special station) 10 رویشگاه در استانهای لرستان، مرکزی، همدان، کرمانشاه و کردستان جهت انجام مطالعات مذکور انتخاب شد. در این پژوهش در بهار سال 1388 در مرحله گلدهی، جهت ارزیابی ریختی از هر رویشگاه پنج نمونه کامل گیاهی و سرشاخههای گلدار جهت استخراج اسانس تهیه و به همراه بذر بهمنظور تعیین سطح پلوئیدی در فصل تولید بذر جمعآوری شد. اطلاعات مربوط به رویشگاهها یادداشتبرداری شد. خصوصیات رویشی و زایشی هر جمعیت بهعلاوه بازده اسانس گونه مورد مطالعه در هر رویشگاه مورد بررسی قرار گرفت. بهمنظور تعیین سطح پلوئیدی، در هر جمعیت حداقل 10 یاخته متافاری نوک ریشه مورد مطالعه قرار گرفت و ضمن شمارش تعداد کروموزوم، سطح پلوئیدی آنها تعیین گردید. نتایج حاصل، جمعیتهای مورد مطالعه را در چهار گروه قرارداد. نتایج همچنین نشان داد که بیشترین میانگین طول و عرض برگ گلآذینی، بیشترین میانگین نسبت طول به عرض برگ گلآذینی، بیشترین میانگین نسبت طول به عرض برگ ساقهای، بیشترین میانگین طول دمبرگ، بیشترین میانگین طول لوله کاسه، بیشترین میانگین طول جام و بیشترین میانگین طول و عرض براکتئول در جمعیت Te9 بیشتر از جمعیتهای دیگر بود. بهطور کلی در بررسیهای سیتوژنتیکی انجام شده مشخص شد که گیاهان جمعیتهای Te1، Te2، Te3، Te4، Te5، Te6 و Te8 دارای 30 کروموزوم (30=x2=n2) و دیپلوئید و گیاهان جمعیتهای Te7، Te9 و Te10 دارای 60 کروموزوم (60=x4=n2) و تتراپلوئید میباشند. بالاترین بازده اسانس متعلق به رویشگاه Te5 (04/3%) بود.
آزاده عصارزاده؛ حسین آذرنیوند؛ فاطمه سفیدکن؛ حسین ارزانی؛ محمدعلی زارع چاهوکی
چکیده
اسانس حاصل از اندام هوایی گیاه درمنه دشتی (Artemisia sieberi Besser) در دو منطقه قرق و چرا، از نظر میزان و درصد ترکیبهای شیمیایی موجود در آن مورد بررسی قرار گرفت. بهمنظور نمونهبرداری از این گیاه در فصل ابتدای گلدهی در مهرماه 1389 در رویشگاههای احمدآباد در شهرستان دامغان واقع در استان سمنان دو منطقه قرق و چرا در مجاورت یکدیگر انتخاب ...
بیشتر
اسانس حاصل از اندام هوایی گیاه درمنه دشتی (Artemisia sieberi Besser) در دو منطقه قرق و چرا، از نظر میزان و درصد ترکیبهای شیمیایی موجود در آن مورد بررسی قرار گرفت. بهمنظور نمونهبرداری از این گیاه در فصل ابتدای گلدهی در مهرماه 1389 در رویشگاههای احمدآباد در شهرستان دامغان واقع در استان سمنان دو منطقه قرق و چرا در مجاورت یکدیگر انتخاب شدند. در هر یک از مکانها، 5 نمونه گیاهی از سرشاخههای گلدار گیاه بهصورت تصادفی جمعآوری شد. پس از خشک شدن نمونههای گیاهی در هوای آزاد، استخراج اسانس به روش تقطیر با آب انجام گردید. اسانس استخراج شده توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) بررسی و بعد اجزای آن شناسایی گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بازده اسانس، عدم وجود اختلاف معنیدار بین مناطق قرق و چرا را نشان داد. در منطقه قرق کامفور (0/48%)، 1،8-سینئول (0/16%)، کامفن (3/10%) و در منطقه چرا کامفور (8/51%)، کامفن (9/10%) و 1،8-سینئول (5/9%) از ترکیبهای عمده بودند. نتایج حاصل از آنالیز دادهها به کمک نرمافزار SPSS نشان داد که درصد ترکیب توجا-2و4 (10) دیان در سطح 05/0 و آلفا-ترپینئول در سطح 01/0 در دو سایت مطالعاتی تفاوت معنیداری را نشان دادند. سایر ترکیبها در دو منطقه قرق و چرا، تفاوت معنیداری را نشان ندادند. همچنین مقایسه ارزش اقتصادی اسانس در یک هکتار و کل منطقه قرق و چرا نشان داد که چرا باعث کاهش بازده اقتصادی اسانس شد.