همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

2 استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

3 استاد فقید، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

4 کارشناس‌ارشد، بخش تحقیقات فیزیولوژی مولکولی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، کرج

چکیده

در این پژوهش ابتدا عمده رویشگاه‌های بومادران (Achillea millefolium L.) در استان آذربایجان‌شرقی شناسایی و در اواسط فصل رویش (سال1390) و زمان گلدهی برای ارزیابی ریختی و استخراج اسانس از هفت منطقه جلفا، زنوز، کندلج، باسمنج، پیربالا، بناب و شبستر پنج نمونه کامل گیاهی به همراه سرشاخه‌های گلدار جمع‌آوری شد. اطلاعات مربوط به رویشگاه‌های مختلف یادداشت‌برداری شده و خصوصیات رویشی و زایشی هر جمعیت به‌علاوه میزان اسانس گونه مورد مطالعه در هر رویشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده با استفاده از نرم‌افزار SAS تجزیه و تحلیل خوشه‌ای شد. سپس جمعیت‌های جمع‌آوری شده براساس تمامی خصوصیات کمّی رویشی، زایشی و میزان اسانس گروه‌بندی شدند. به‌طوری که تمام جمعیت‌ها در 4 گروه قرار گرفتند. جمعیت‌های جلفا، کندلج و پیربالا در یک گروه، بناب و باسمنج در گروه دیگر، جمعیت زنوز در گروه جداگانه و سرانجام جمعیت شبستر در گروهی مجزا قرار گرفت. پراکنش این گونه در مناطق مورد مطالعه از ارتفاع 1026 تا 2557 متر از سطح دریا و رویش در خاک‌های مختلف و مناطق شیب‌دار نشان‌دهنده سازگاری بالای این گونه با شرایط اقلیمی این استان است. در نهایت از بین جمعیت‌های جمع‌آوری شده، دو جمعیت باسمنج و جلفا بدلیل داشتن عملکرد نسبتاً بالای اسانس به‌ترتیب 4/0 و 4/0 وزنی-حجمی و همچنین سازگاری بهتر با اقلیم منطقه، برای کاربرد در برنامه به‌نژادی در مناطق بررسی شده توصیه می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

- Alcaraz, M.J. and Ferrándiz, M.L., 1987. Modification of arachidonic metabolism by flavonoids. Journal of Ethnopharmacology, 21(3): 209-229.
- Azarnivand, H., Ghavam Arabani, M., Sefidkon, F. and Tavili, A., 2010. The effect of ecological characteristics on quality and quantity of the essential oils of Achillea millefolium L. subsp. millefolium. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 25(4): 556-571.
- Craker, L.E. and Simon, J.E., 1986. Herbs, Spices, and Medicinal Plants: Recent Advances in Botany, Horticulture and Pharmacology (Herbs, Spices, and Medicinal Plants). Haworth Pr Inc, 359p.
- Franz, Ch., 2000. Breeding for quality in aromatic plants. Proceeding of the Second International Symposium on Breeding Research on Medicinal and Aromatic Plants, Chania, 11-16 July: 115-128.
- Gharibi, Sh., Rahimmalek, M., Mirlohi, A., Majidi, M.M. and Sayed Tabatabaei, B.E., 2011. Assessment of genetic diversity in Achillea millefolium subsp. millefolium and Achillea millefolium subsp. elbursensis using morphological and ISSR markers. Journal of Medicinal Plants Research, 5(11): 2413-2423.
- Giorgi, A., Mingozzi, M., Madeo, M., Speranza, G. and Cocucci, M., 2009. Effect of nitrogen starvation on the phenolic metabolism and antioxidant properties of yarrow (Achillea collina Becker ex Rchb.). Food Chemistry, 114: 204-211.
- Jaimand, K. and Rezaee, M.B., 2004. Investigation on chemical constituent of essential oils from Achillea mellifolium L. subsp. mellifolium by distillation methods. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 20(2): 181-190.
- Nemeth, E., 2005. Essential oil composition of species in the genus Achillea. Journal of Essential Oil Research, 17(5): 501-512.
- Omidbaigi, R., 2009. Production and Processing of Medicinal Plants (Vol 3). Astan Qods Publications, Mashhad, Iran, 347p.
- Rahimmaleka, M., Sayed Tabatabaei, B.E., Etemadi, N., Goli, S.A.H., Arzani, A. and Zeinali, H., 2009. Essential oil variation among and within six Achillea species transferred from different ecological regions in Iran to the field conditions. Industrial Crops and Products,
29(2-3): 348-355.
- Rechinger, K.H., 1963. Flora Iranica: Compisate VI (Vol. 158). Graz: Akademische Druke und Verlagsanstalt.
- Sefidkon, F. and Rahimi-Bidgoli, A., 2003. Quantitive and qualitative variation of essential oil of Thymus kotschyanus by different methods of distillation and stage of plant growth.
Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 15: 1-21.
- Shams Ardakani, M.R., Haji Akhoundi, A., Jamshidi, A.H. and Mohammad Rafiee, P., 2006. Pharmacognosical and plant tissue culture studies of Achillea millefolium L. Journal of Medicinal Plants, 17: 21-26.
- Upton, R., Graff, A., Jolliffe, G., Länger, R. and Williamson, E., 2011. American Herbal Pharmacopoeia: Botanical Pharmacognosy-Microscopic Characterization of Botanical Medicines. London-New York, CRC Press, 800p.
- Zahedi Khorasani, M., Taherian, A.A., Vafaei, A.A., Rajabi, M.R. and Rashidipour, A., 2006. Assessment of hydro-alcholic extract of Achillea millefolium on anxiety-like behaviors in mice. Koomesh, 7(3-4): 171-176.