دوره 36، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1399
صادق پورمرادی؛ علی اعلمی؛ مسعود اصفهانی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.376.101.3.1578.41 بهمنظور ارزیابی میزان و درجه پلیمریزاسیون اینولین، عملکرد ریشه تر و اینولین 15 توده و رقم کاسنی (Cichorium intybus L.) بومی و وارداتی، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات خشکه‌داران استان مازندران در سال‌های 97-1395 اجرا شد. ماده گیاهی پژوهش، شامل 13 توده داخلی و ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.376.101.3.1578.41 بهمنظور ارزیابی میزان و درجه پلیمریزاسیون اینولین، عملکرد ریشه تر و اینولین 15 توده و رقم کاسنی (Cichorium intybus L.) بومی و وارداتی، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات خشکه‌داران استان مازندران در سال‌های 97-1395 اجرا شد. ماده گیاهی پژوهش، شامل 13 توده داخلی و دو رقم وارداتی از جنس کاسنی بود. در سال دوم آزمایش، در انتهای مرحله رزت، ریشه‌ها برداشت، توزین و محاسبات مربوطه انجام شد. عصاره‌گیری نمونه‌ها به روش استخراج آبی انجام شد، سپس قند کل و قند احیاءکننده نمونه‌ها اندازه‌گیری و میزان و درجه پلیمریزاسیون اینولین نمونه‌ها محاسبه گردید. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که توده‌های رشت، چمستان و رقم وارداتی Selenite، به‌ترتیب با 15.8، 13.9 و 14.3 درصد دارای بیشترین محتوای اینولین در بین ژنوتیپ‌های کاسنی بودند. یافته‌های تحقیق نشان داد که رقم Selenite با تولید 35.458 تن در هکتار ریشه تر و 2818.9 کیلوگرم در هکتار اینولین، در بین رقم‌ها و نمونه‌های کاسنی مورد مطالعه بیشترین میزان ریشه و اینولین را دارا بوده و توده تنکابن به‌ترتیب با عملکرد 12.692 تن در هکتار ریشه تر و 807.5 کیلوگرم در هکتار اینولین، پس از آن در رتبه دوم قرار گرفت و از سایر توده‌ها و رقم‌های تحقیق برتر بود. نتایج این آزمایش نشان داد که ژنوتیپ‌های Selenite و تنکابن از نظر میزان و درجه پلیمریزاسیون اینولین در دو سال تحقیق پایداری مناسبی داشته و از نظر عملکرد ریشه و اینولین نیز از ژنوتیپ‌های برتر کاسنی بودند و برای منطقه غرب مازندران مناسب‌تر شناخته شدند.
حسن پیرانی؛ محمدتقی عبادی؛ علی رضایی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.376.101.3.1578.41 اطمینان از تولید سالم و پایدار محصولات کشاورزی به‌ویژه گیاهان دارویی همراه با حفظ محیط‌زیست موضوع قابل توجهی است که هر روز بر اهمیت آن افزوده می‌شود. بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد کود جلبک دریایی بر خصوصیات رشدی و عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.376.101.3.1578.41 اطمینان از تولید سالم و پایدار محصولات کشاورزی به‌ویژه گیاهان دارویی همراه با حفظ محیط‌زیست موضوع قابل توجهی است که هر روز بر اهمیت آن افزوده می‌شود. بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد کود جلبک دریایی بر خصوصیات رشدی و عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار (صفر، 2.5، 5 و 10 میلی‌لیتر بر لیتر) از کود مایع جلبک دریایی و سه تکرار به‌صورت محلول‌پاشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1396 انجام شد. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع بوته، سطح برگ، قطر ساقه، طول سرشاخه گلدار، وزن تر و خشک بوته، شاخص سبزینگی، درصد و اجزای اسانس بودند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که تیمار کود جلبک دریایی بر تمامی صفات مورد مطالعه بجز طول سرشاخه گلدار و قطر ساقه تأثیر معنی‌داری داشت و بالاترین ارتفاع بوته (49.66 سانتی‌متر)، بیشترین وزن تر بوته (103.22 گرم)، بیشترین وزن خشک بوته (22.89 گرم)، بیشترین سطح برگ (0.77 سانتی‌متر مربع) و بیشترین میزان شاخص سبزینگی (61.83) در حضور کاربرد کود جلبک دریایی بدست آمد. همچنین تیمار 10 میلی‌لیتر از کود جلبک دریایی بیشترین درصد و عملکرد اسانس (0.58% و 2.12 گرم بر مترمربع) را موجب شد. آنالیز اسانس نشان داد که ترکیب‌های بتا-پینن، ترنس-پینوکامفن و سیس-پینوکامفن اجزا غالب اسانس در تمامی تیمارها بودند. بیشترین میزان بتا-پینن (32.8%)، سیس-پینوکامفن (42.5%) و ترنس-پینوکامفن (19.6%) در تیمارهای کاربرد کود جلبک دریایی بدست آمد ولی اختلاف چندانی با تیمار شاهد نداشتند. براساس نتایج حاصل از این تحقیق، مصرف کود جلبک دریایی می‌تواند موجب بهبود ویژگی‌های شاخص‌های رشدی و عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی زوفا گردد.
معصومه درافشان؛ مهدی سلطانی حویزه؛ وحید شریعتی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.390.101.3.1588.41 شناسایی ژن‌های بیوسنتز کننده متابولیت‌های اختصاصی گیاهان دارویی امروزه با سرعت و دقت فراوان با استفاده از فناوری‌های جدید مطالعه ترنسکریپتوم مانند توالی‌یابی RNA انجام می‌شود. این مطالعه بهمنظور شناسایی ژن‌های اختصاصی مسیر بیوسنتز تری‌ترپن‌ها و سزکویی‌ترپن‌های موجود در بافت میوه ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.390.101.3.1588.41 شناسایی ژن‌های بیوسنتز کننده متابولیت‌های اختصاصی گیاهان دارویی امروزه با سرعت و دقت فراوان با استفاده از فناوری‌های جدید مطالعه ترنسکریپتوم مانند توالی‌یابی RNA انجام می‌شود. این مطالعه بهمنظور شناسایی ژن‌های اختصاصی مسیر بیوسنتز تری‌ترپن‌ها و سزکویی‌ترپن‌های موجود در بافت میوه هندوانه ابوجهل (Citrullus colocynthis L.) انجام شد. با استخراج RNA از بافت میوه‌های هندوانه ابوجهل برداشت شده از منطقه اندیمشک واقع در استان خوزستان در سال 1396، تکنیک توالی‌یابی RNA با استفاده از بن‌سازه Iluumina HiSeq 2500 اجرا شد. مراحل بیوانفورماتیکی شامل یک‌پارچه‌سازی نوپدید با استفاده از نرم‌افزار Evidential-gene و تفسیر کارکردی با استفاده از پایگاه اطلاعاتی KAAS انجام گردید. از تعداد 21952885 توالی دارای کیفیت بالا، تعداد 55311 تک‌ژن یک‌پارچه تولید شد و این تک‌ژن‌ها به‌صورت موازی در پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف بارگذاری شدند. در پایگاه KAAS تعداد 17359 تک‌ژن در 134 مسیر گیاهی آنوتیت (Annotate) شدند. از میان مسیرهای متابولیت‌های ثانویه مختلف و مهم در بافت میوه گیاه هندوانه ابوجهل، به مسیر ژنی "تری‌ترپن‌ها" و" سزکویی‌ترپن‌ها" تعداد 39 تک‌ژن و 8 ژن اورتولوگ اختصاص داشت. آنالیز ترنسکریپتوم این گیاه دارویی با هدف شناسایی ژن‌های مسیرهای بیوسنتزی متابولیت‌های ثانویه جنبه‌های پژوهشی و اجرایی مختلفی ازجمله مهندسی مسیر بیوسنتز متابولیت‌های دارویی گیاهی را زمینه‌سازی می‌کنند.
شیما حاتمی باورصاد؛ نوشین زندی سوهانی؛ علی رجب پور
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.404.101.3.1587.41 ترکیب‌های شیمیایی، خاصیت حشره‌کشی و دورکنندگی اسانس گیاه باریجه (Ferula gummosa Boiss.)، زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، زیره سیاه (Carum carvi L.) و شمعدانی معطر(Pelargonium roseum Willd.) علیه حشرات کامل سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculatus F.) مطالعه گردید. از کروماتوگرافی گازی برای شناسایی ترکیب‌های شیمیایی اسانس‌ها و از ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.404.101.3.1587.41 ترکیب‌های شیمیایی، خاصیت حشره‌کشی و دورکنندگی اسانس گیاه باریجه (Ferula gummosa Boiss.)، زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، زیره سیاه (Carum carvi L.) و شمعدانی معطر(Pelargonium roseum Willd.) علیه حشرات کامل سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculatus F.) مطالعه گردید. از کروماتوگرافی گازی برای شناسایی ترکیب‌های شیمیایی اسانس‌ها و از زیست‌سنجی برای تعیین میزان سمیّت تدخینی اسانس‌ها در ظروف 50 میلی‌لیتری حاوی 20 حشره کامل و از دستگاه بویایی‌سنج برای آزمایش‌های دورکنندگی اسانس‌ها استفاده شد. بیشترین ترکیب‌های شیمیایی اسانس‌ها به‌ترتیب برای باریجه، بتا-پینن (35.2%)، آلفا-پینن (9.4%)، پارا-سیمن (8.5%) و ترپینن-4-ال (8.5%)؛ زیره سبز، کومین‌آلدهید (46.6%)، پارا-سیمن (4/18%)، گاما-ترپینن (2/12%) و آلفا-ترپینن-7-آل (1/8%)؛ زیره سیاه، کاروون (46.2%)، پی-سیمن (14.0%) و گاما-ترپینن (8.3%) و برای اسانس شمعدانی معطر بتا-سیترونلول (47.3%) و سیترونلیل فرمیت (13.2%) به ثبت رسید. میزان سمیّت تنفسی اسانس زیره سبز و زیره سیاه روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات نسبت به دو اسانس دیگر بیشتر و خاصیت دورکنندگی برای تمامی اسانس‌های مورد آزمایش علیه سوسک آفت ملاحظه شد. درصد دورکنندگی اسانس‌های شمعدانی، باریجه، زیره سبز و زیره سیاه به‌ترتیب 41.66، 64.70، 70.17 و 66.29 محاسبه گردید. نتایج نشان داد از این اسانس‌ها به‌عنوان یک جایگزین مؤثر برای کنترل سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات و احتمالاً سایر سوسک‌های انباری می‌توان استفاده نمود.
علی عبداللهی آرپناهی؛ محمد فیضیان؛ غزاله مهدی پوریان
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.417.101.3.1578.8204 بهمنظور بررسی تأثیر باکتری‌های محرک رشد گیاه (PGPR) و تنش کم‌آبی بر اسانس (EO) و ترکیب اسانس گیاه آویشن دنایی (Thymus daenensis Clack)، آزمایشی گلخانه‌ای در سال ۱۳۹۶ در شهرکرد انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. فاکتورها شامل چهار سطح رژیم آبیاری و ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.417.101.3.1578.8204 بهمنظور بررسی تأثیر باکتری‌های محرک رشد گیاه (PGPR) و تنش کم‌آبی بر اسانس (EO) و ترکیب اسانس گیاه آویشن دنایی (Thymus daenensis Clack)، آزمایشی گلخانه‌ای در سال ۱۳۹۶ در شهرکرد انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. فاکتورها شامل چهار سطح رژیم آبیاری و دو سطح تلقیح باکتریایی بودند. فاکتور اول شامل آبیاری در حد ظرفیت مزرعه (FC) (A: عدم تنش)، آبیاری پس از کاهش 20-25% ظرفیت مزرعه (L: تنش کم)، آبیاری پس از کاهش 35-40% ظرفیت مزرعه (M: تنش متوسط) و آبیاری پس از کاهش 60-55% ظرفیت مزرعه (S: تنش شدید) بود. فاکتور دوم شامل عدم تلقیح با باکتری‌های PGPR (C: شاهد) و تلقیح با باکتری‌های PGPR (P: Pseudomonas fluorescens و Pseudomonas aeruginosa) (P: تلقیح باکتریایی) بود. نتایج نشان داد که پارامترهای مورفولوژیکی در تیمارهای باکتریایی به‌طور معنی‌داری افزایش یافته بودند، اما تنش کم‌آبی باعث کاهش کلیه پارامترها شد. با افزایش تنش کم‌آبی، میزان اسانس در تنش کم‌آبی افزایش یافته و با افزایش شدت تنش کم‌آبی کاهش یافت. تلقیح باکتریایی مقدار اسانس را افزایش داد، اگرچه این افزایش از نظر آماری معنی‌دار نبود. تلقیح با باکتری‌های PGPR و تنش کم‌آبی به‌ترتیب بر 13 و 14 ترکیب اسانس تأثیر معنی‌داری داشت. اثر متقابل PGPR و تنش کم‌آبی بر مؤلفه 13 ترکیب اسانس اثر معنی‌داری داشت. تیمول و کارواکرول دو جزء مهم اسانس آویشن دنایی با افزایش شدت تنش کم‌آبی کاهش یافتند، اما تلقیح با باکتری‌های PGPR آنها را به‌ویژه در تیمارهای تنش کم‌آبی افزایش داد.
قدرت عبادی مناس؛ غلام رضا نجفی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.429.101.3.1576.1610 امروزه به‌دلیل عوارض زیاد داروهای شیمیایی، بیشتر مردم به طب سنتی روی آورده و تعداد زیادی از گیاهان را مورد استفاده قرار می‌دهند. یکی از گیاهان دارویی که در طب سنتی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، سداب (Ruta graveolens L.) نام دارد. عصاره این گیاه به‌دلیل ترکیب‌های متنوع با خواص بیولوژیکی متفاوت، ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.429.101.3.1576.1610 امروزه به‌دلیل عوارض زیاد داروهای شیمیایی، بیشتر مردم به طب سنتی روی آورده و تعداد زیادی از گیاهان را مورد استفاده قرار می‌دهند. یکی از گیاهان دارویی که در طب سنتی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، سداب (Ruta graveolens L.) نام دارد. عصاره این گیاه به‌دلیل ترکیب‌های متنوع با خواص بیولوژیکی متفاوت، عوارض مختلفی بر سلول‌های بدن دارد. هدف این مطالعه بررسی اثرهای عصاره گیاه سداب بر DNA اسپرم‌ها، لقاح و مراحل اولیه رشد جنین در موش‌های کوچک سفید آزمایشگاهی است. در این مطالعه، 20 موش کوچک سفید آزمایشگاهی نر بالغ سالم با وزن تقریبی 3±25 گرم مورد استفاده قرار گرفت. موش‌ها به‌طور تصادفی به دو گروه 10 تایی تقسیم شدند. گروه آزمایش دوز mg/kg 300 عصاره آبی گیاه سداب در حجم 0.2 میلی‌لیتر و گروه کنترل 0.2 میلی‌لیتر نرمال سالین را روزانه به مدت 45 روز از طریق دهانی دریافت نمودند. داده‌های حاصل از مطالعه به روش ANOVA تجزیه‌وتحلیل آماری شد. نتایج نشان داد پارامترهای اسپرمی ازجمله تعداد اسپرم‌ها، قابلیت زنده ماندن اسپرم‌ها به‌علاوه پارامترهای جنینی ازجمله اووسیت‌های لقاح یافته، جنین دوسلولی، تعداد بلاستوسیستهای گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل به‌طور معنی‌داری (0.05>P) کاهش یافته است. اما درصد اسپرم‌های نابالغ و شکستگی در DNA اسپرم‌های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل به‌طور معنی‌داری (0.05>P) افزایش یافته بود. نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره گیاه سداب موجب کاهش پارامترهای اسپرمی و کاهش پارامترهای جنینی می‌گردد.
ساسان محسن زاده؛ مهسا فرخ منش؛ راحله مسعودی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.438.101.3.1575.1610 گیاهان دارویی به‌دلیل داشتن متابولیت‌های ثانویه احتمالاً دارای اثرهای سیتوتوکسیک بوده و اطلاع از میزان سمیّت آنها ضروریست. گل‌گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. et Mey.) متعلق به شمال ایران و یکی از گیاهان دارویی مهم در طب سنتی ایرانی است. دارای گل‌های بزرگ قرمز رنگ می‌باشد که پس از خشک شدن به رنگ ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.438.101.3.1575.1610 گیاهان دارویی به‌دلیل داشتن متابولیت‌های ثانویه احتمالاً دارای اثرهای سیتوتوکسیک بوده و اطلاع از میزان سمیّت آنها ضروریست. گل‌گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. et Mey.) متعلق به شمال ایران و یکی از گیاهان دارویی مهم در طب سنتی ایرانی است. دارای گل‌های بزرگ قرمز رنگ می‌باشد که پس از خشک شدن به رنگ بنفش تیره در می‌آید و جوشانده آن استفاده‌های دارویی دارد. هدف از این تحقیق ارزیابی سیتوتوکسیک عصاره آبی گلبرگ‌های گاوزبان بر سلول‌های انسانی بود. در این پژوهش اثرهای سیتوتوکسیک غلظت‌های مختلف عصاره گل‌گاوزبان بر سلول‌های گلیوبلاستومای انسانی با آزمون رنگ تترازولیوم مطالعه شد. طرح آماری کاملاً تصادفی با سه تکرار برای شاهد و تیمارها استفاده گردید. عصاره آبی این گیاه با IC50 برابر 19.28 میلی‌گرم در میلی‌لیتر دارای اثر سیتوتوکسیک بر سلول‌های گلیوبلاستومای انسانی بود. مورفولوژی سلول‌های تیمار شده، از حالت چند ضلعی به کروی تغییر شکل دادند. مطالعات فوق نشان می‌دهد که هر چند عصاره آبی گلبرگ‌های گل‌گاوزبان ایرانی دارای اثرهای مفیدی می‌باشد، اما مصرف آن باید با احتیاط و طبق دستور انجام شود، چون همان‌گونه که دارای اثر سمی بر سلول‌های گلیوبلاستومای انسانی است ممکن است بر سلول‌های سالم نیز اثر سمی داشته باشد.
سیده حکیمه داودی؛ عباس بیابانی؛ علی راحمی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری؛ مهدی زارعی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1398.36.448.101.3.1575.41
بهمنظور بررسی اثر کلات‌های آهن و روی بر برخی خصوصیات کمّی و کیفی گیاه دارویی سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه (مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس و مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران) انجام ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1398.36.448.101.3.1575.41
بهمنظور بررسی اثر کلات‌های آهن و روی بر برخی خصوصیات کمّی و کیفی گیاه دارویی سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه (مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس و مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران) انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: آهن (نانو کلات‌های آهن در دو سطح 1.5 در هزار و 4 در هزار + کلات آهن 3 در هزار) و روی (نانو کلات روی در دو سطح 1.5 در هزار و 3 در هزار و کلات روی 3 در هزار) بود که به‌صورت محلول‌پاشی به تفکیک اعمال گردید. تیمارها در مرحله 10-8 برگی و در زمان پر شدن کپسول‌ها بکار برده شد. کاربرد کلات‌های آهن و روی به‌صورت نانو نسبت به شکل معمول ارتباط معنی‌داری با عملکرد و اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی داشتند و آنها را افزایش دادند. غلظت 4 در هزار نانو کلات آهن و 3 در هزار نانو کلات روی باعث بیشترین افزایش در صفات عملکرد دانه (217.4747/217 گرم در مترمربع در گنبدکاووس و 288.67 گرم در مترمربع در تهران)، عملکرد زیستی (582 گرم در مترمربع در گنبدکاووس و 337.2 گرم در مترمربع در تهران)، شاخص برداشت (37.43% در گنبدکاووس و 76.46% در مزرعه تهران) و درصد روغن و عملکرد روغن شده است. بیشترین مقدار عددی مربوط به نشت سلولی (57.70 در گنبدکاووس و 64.72 در تهران) و پرولین (13.40 در گنبدکاووس و 11.51 در تهران) مربوط به تیمار کلات آهن و روی به شکل غیر نانو بود. براساس نتایج حاصل و با توجه به ویژگی‌های مختلف اندازه‌گیری شده، کاربرد آهن و روی به شکل نانو حتی در غلظت‌های پایین اثر مثبتی بر عملکرد کمّی و کیفی خواهد داشت.
سونیا امینی؛ عباس حسنی؛ ابوالفضل علیرضالو؛ رامین ملکی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.466.101.3.1575.1610 گل ماهور یا خرگوشک (Verbascum L.) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گل‌میمون (Scrophulariaceae) می‌باشد. از گل‌های این گیاه برای درمان ناراحتی‌های دستگاه تنفس استفاده می‌شود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونه‌های مختلف گل ماهور جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف استان آذربایجان‌غربی براساس برخی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.466.101.3.1575.1610 گل ماهور یا خرگوشک (Verbascum L.) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گل‌میمون (Scrophulariaceae) می‌باشد. از گل‌های این گیاه برای درمان ناراحتی‌های دستگاه تنفس استفاده می‌شود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونه‌های مختلف گل ماهور جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف استان آذربایجان‌غربی براساس برخی نشانگرهای فیتوشیمیایی در راستای اهلی‌سازی این گیاه ارزشمند مورد بررسی قرار گرفت. تنوع فیتوشیمیایی گونه‌های مختلف گل ماهور براساس محتوای کاروتنوئید، بتا‌کاروتن، مقدار فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (روش FRAP و DPPH) و ترکیب‌های فنلی (گالیک اسید، کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، روتین، کوماریک اسید، کوئرسیتین، سینامیک اسید و آپی‌ژنین) به روش HPLC در اندام برگ ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نوع گونه تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1% بر میزان کاروتنوئید، بتا‌کاروتن، فنل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ترکیب‌های فنلی داشته است. بیشترین میزان کاروتنوئید کل (mg/g DW 76.27)، بتا‌کاروتن (mg/100 g DW ۸۸/۵)، فنل کل (mg GAE/g DW 32.83)، فلاونوئید کل (mg QE/g DW 7.13) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی به روش DPPH (µg AA/mL 34.66) در برگ‌های گونه V. sinuatum C. Kochمشاهده شد. نتایج نشان داد که برگ‌های گونه V. erianthum Benth. بیشترین میزان ترکیب‌های کلروژنیک اسید، کوئرسیتین، سینامیک اسید و آپی‌ژنین را دارد، در حالی‌که بیشترین مقدار گالیک اسید و کافئیک اسید در V. saccatum مشاهده شد. درمجموع یافته‌های این تحقیق نشان داد که تنوع وسیعی از گونه‌های گل ماهور در استان آذربایجان‌غربی وجود دارد. گونه‌های V. erianthum و V. saccatum دارای خصوصیات فیتوشیمیایی منحصر به‌فردی بودند که می‌توان از آنها برای طراحی برنامه‌های اصلاحی و نیز بهره‌برداری در صنایع داروسازی استفاده نمود.
سید حمیدرضا سلمانی حسینی؛ کریم نوزاد نمینی؛ حمید دهقان زاده
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.483.101.3.1576.32 بهمنظور بررسی تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی جمعیت‌های خاکشیر (Descurainia sophia L.) و تأثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آنها، آزمایشی در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.483.101.3.1576.32 بهمنظور بررسی تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی جمعیت‌های خاکشیر (Descurainia sophia L.) و تأثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آنها، آزمایشی در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی آبیاری شامل دو سطح کشت دیم و یک مرحله آبیاری تکمیلی و فاکتور فرعی شامل 8 جمعیت خاکشیر همدان، اصفهان، چادگان اصفهان، مرکزی، ابوزیدآباد کاشان، بشرویه، نخجیروان و خمین بود. نتایج نشان داد آبیاری تکمیلی سبب افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، تعداد خورجین، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه و تعداد ساقه فرعی شد. بین جمعیت‌های خاکشیر از نظر صفات مختلف تنوع بالایی وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری تکمیلی و دیم به‌ترتیب در جمعیت‌های چادگان اصفهان و خمین با 499.1 و 359.1 کیلوگرم در هکتار مشاهده گردید. تجزیه خوشه‌ای به روش وارد، جمعیت‌های خاکشیر را به 4 گروه در شرایط دیم تقسیم کرد که جمعیت‌های همدان، اصفهان، بشرویه و خمین در گروه اول قرار گرفتند. گروه دوم به جمعیت نخجیروان اختصاص یافت. در گروه سوم جمعیت‌های مرکزی و ابوزیدآباد کاشان قرار گرفتند و گروه چهارم به جمعیت چادگان اصفهان اختصاص یافت. بیشترین وراثت‌‌پذیری عمومی مربوط به صفات عملکرد دانه و تعداد خورجین و به‌میزان 68.4% بود.
شیرین احمدی؛ رضا دهقانی بیدگلی؛ رسول حیدری سورشجانی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.496.101.3.1576.32 گیاهان دارویی علاوه بر نقشی که در بهبود سلامتی و کیفیت زندگی انسان‌ها دارند، می‌توانند تأثیر به‌سزایی در ایجاد ظرفیت‌های گردشگری و جذب توریست داشته باشند. در این مقاله قابلیت اقتصادی گیاهان دارویی و تأثیر آن بر توسعه گردشگری در شهرستان آبدانان استان ایلام بررسی شد. روش مطالعه، از نوع تحلیلی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.496.101.3.1576.32 گیاهان دارویی علاوه بر نقشی که در بهبود سلامتی و کیفیت زندگی انسان‌ها دارند، می‌توانند تأثیر به‌سزایی در ایجاد ظرفیت‌های گردشگری و جذب توریست داشته باشند. در این مقاله قابلیت اقتصادی گیاهان دارویی و تأثیر آن بر توسعه گردشگری در شهرستان آبدانان استان ایلام بررسی شد. روش مطالعه، از نوع تحلیلی توصیفی همراه با جمعآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای و میدانی از طریق توزیع پرسشنامه محققساخته بود. طبقات اجتماعی مورد مطالعه در این تحقیق شامل کسبه، مردم عادی، دانشآموزان و فرهنگیان بودند. اطلاعات جمعآوری شده با استفاده از آزمونهای آماری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و بهمنظور مقایسه بهتر، نتایج با استفاده از روش مدلسازی ساختاری بهوسیله نرم‌افزار AMOS ارائه گردید. نتایج نشان داد گردشگری گیاهان دارویی بر روی گویه شاخص‌های اقتصادی با وزن رگرسیونی0.52 اثرگذار است. همچنین قابلیت اقتصادی گیاهان دارویی منطقه با بارعاملی 0.494 و درآمد خانواده از طریق فروش گیاهان دارویی با بارعاملی 0.130 به‌ترتیب بیشترین و کمترین تأثیر غیرمستقیم را بر گردشگری گیاهان دارویی داشتند.
علی صارمی راد؛ عبداله محمدی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.509.101.3.1576.1610 گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) ازجمله گیاهان مهم در صنعت دارویی و عطرسازی می‌باشد. این پژوهش بهمنظور دستیابی به یک دستورالعمل باززایی کارا و مؤثر، برای بکارگیری در برنامه‌های به‌نژادی در شرایط آزمایشگاهی این گیاه با ارزش از نظر اقتصادی انجام شد. بدین‌منظور از دو ژنوتیپ گل‌محمدی در دو محیط کشت ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.509.101.3.1576.1610 گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) ازجمله گیاهان مهم در صنعت دارویی و عطرسازی می‌باشد. این پژوهش بهمنظور دستیابی به یک دستورالعمل باززایی کارا و مؤثر، برای بکارگیری در برنامه‌های به‌نژادی در شرایط آزمایشگاهی این گیاه با ارزش از نظر اقتصادی انجام شد. بدین‌منظور از دو ژنوتیپ گل‌محمدی در دو محیط کشت MS و WPM استفاده شد. در مرحله پرآوری اثر تنظیم‌کننده رشد بنزیل‌آمینوپورین (BAP) در شش سطح صفر (شاهد)، 1، 2، 3، 4 و 5 میلی‌گرم در لیتر و در مرحله ریشه‌زایی تأثیر غلظت‌های صفر (شاهد)، 0.01، 0.05، 0.1 و 0.2 میلی‌گرم در لیتر از تنظیم‌کننده رشد ایندول بوتیریک اسید (IBA) بررسی گردید. براساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌های پرآوری، از نظر تعداد شاخساره ژنوتیپ کاشان در محیط MS (2.72) و ژنوتیپ اصفهان در محیط WPM (2.50) دارای بیشترین تعداد شاخه‌زایی بود. بیشترین میزان شاخه‌زایی در محیط MS با 5 میلی‌گرم در لیتر BAP حاصل شد. ژنوتیپ کاشان در محیط MS با غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر BAP بالاترین میانگین طول شاخساره (2.93 سانتی‌متر) را به‌خود اختصاص داد. از نظر وزن تر گیاه، ژنوتیپ اصفهان در محیط WPM با غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر از تنظیم‌کننده رشد BAP بیشترین وزن را داشت؛ اثر متقابل ژنوتیپ × محیط کشت × BAP روی وزن خشک معنی‌دار نبود. بیشترین تعداد و میانگین طول ریشه در هر دو ژنوتیپ اصفهان و کاشان در محیط کشت WPM دارای 2/0 میلی‌گرم بر لیتر IBA مشاهده شد. شاخساره‌های ریشه‌دار شده، به گلدان‌های حاوی مخلوطی از خاک باغبانی، پیت‌ماس و پرلیت با نسبت حجمی یکسان (1:1:1) انتقال داده شدند و براساس مشاهدات ضریب زنده‌مانی گیاهچه‌های ریشه‌دار کشت شده هر یک از ژنوتیپ‌ها بیش از 80% برآورد شد.
