همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران

3 استادیار، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1398.36.483.101.3.1576.32

به‌منظور بررسی تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی جمعیت‌های خاکشیر (Descurainia sophia L.) و تأثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آنها، آزمایشی در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق به‌صورت اسپلیت ‌پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی آبیاری شامل دو سطح کشت دیم و یک مرحله آبیاری تکمیلی و فاکتور فرعی شامل 8 جمعیت خاکشیر همدان، اصفهان، چادگان اصفهان، مرکزی، ابوزیدآباد کاشان، بشرویه، نخجیروان و خمین بود. نتایج نشان داد آبیاری تکمیلی سبب افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، تعداد خورجین، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه و تعداد ساقه فرعی شد. بین جمعیت‌های خاکشیر از نظر صفات مختلف تنوع بالایی وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری تکمیلی و دیم به‌ترتیب در جمعیت‌های چادگان اصفهان و خمین با 499.1 و 359.1 کیلوگرم در هکتار مشاهده گردید. تجزیه خوشه‌ای به روش وارد، جمعیت‌های خاکشیر را به 4 گروه در شرایط دیم تقسیم کرد که جمعیت‌های همدان، اصفهان، بشرویه و خمین در گروه اول قرار گرفتند. گروه دوم به جمعیت نخجیروان اختصاص یافت. در گروه سوم جمعیت‌های مرکزی و ابوزیدآباد کاشان قرار گرفتند و گروه چهارم به جمعیت چادگان اصفهان اختصاص یافت. بیشترین وراثت‌‌پذیری عمومی مربوط به صفات عملکرد دانه و تعداد خورجین و به‌میزان 68.4% بود.

کلیدواژه‌ها

- Abdamishani, S. and Yazdi Samadi, B., 2007. Crop Breeding. University Publishing Center, 292p.
- Aghaabasi, K. and Baghizadeh, A., 2012. Investigation of genetic diversity in flixweld (Descurainia Sophia L.) germplasm from Kerman province using inter-simple sequence repeat (ISSR) and random amplified polymorphic DNA (RAPD) molecular markers. African Journal of Biotechnology, 11: 10056-10062.
- Baher, Z., Mirza, M., Ghorbani, M. and Rezaii, M.B., 2002. The influence of water stress on plant height, herbal and essential oil yield and composition in saturation in Satureja hortensis L. Flavour and Fragrance Journal, 17: 275 -277.
- Dadivar, M. and Khodshenas, M.A., 2006.Evaluation of water stress effect on canola (Brassica napus L.). Journal of Agricultural Sciences, 12(4): 845-853.
- Dehghanzadeh, H., 2019. Evaluation of some physiological growth indices effective on growth and grain yield of three wheat cultivars under drought stress. Journal of Environmental Stresses in Crop Sciences, 12(2): 365-375.
- Eskandari, H. and Alizadehamraei, A., 2017. Effect of complementary irrigation during reproductive growth period on grain yield, oil and energy efficiency of rapeseed under dry land farming system. Journal of Crops Improvement, 18(4): 907-919.
- Falconer, D.S. and Mackay, T.F.C., 1996. Introduction to Quantitative Genetics, Ronald press. New York, 325p.
- Fallah Heki, M.H., Yadavi, A.R., Movahhedi Dehnavi, M. and Balouch, H.R., 2012. Evaluation of oil, protein and grain yield of canola cultivars in different planting date in Yasouj region. Journal of Plant Production, 4(2): 207-222.
- Fanaei, H., Ghanbari Benjar, A., Akbari Moghaddam, H., Soleuki, M. and Naroori Rad, M.R., 2008. Evaluation of yield, yield components and some agronomics of canola spring genotypes in Sistan region. Journal of Research and Construction, 21(2): 36-44.
- Farshadfar, E., 1999. The Use of Quantitative Genetics in Plant Breeding (Volume 2). Kermanshah University of Razi Publication, 404p.
- Hejazi, A., 2000. Rapeseed Agronomy (planting, operation and harvesting). Roozane Publication, 158p.
- Johnston, A.M., Tanaka, D.L., Miller, P.R., Brandt, S.A., Nielsen, D.C., Lafond, G.P. and Riveland, N.R., 2002. Oilseed crops for semiarid cropping systems in the Northern Great Plains. Agronomy Journal, 94: 231-240.
- Khazali, M. and Thani, B., 2011. Effect of different irrigation regimes on yield and its components in ash medical plants in Qods area. Journal of Ecophysiology, 3(4): 324-335.
- Khazri, S.SH., 2003. The Culture of Medicinal Plants (Properties of Fruits, Plants and Vegetables). Khazri Seyed Shahab Press, 572p.
- Khodshenas, M.A., Ghadbeiklou, J. and Dadivar, M., 2016. The effects of source and rate of nitrogen fertilizer and irrigation on nitrogen uptake of silage corn and residual soil nitrate. Journal of Water and Soil, 29(6): 1640-1650.
- Majidi, M.M., Jafarzadeh, M., Rashidi, F. and Mirlohi, A., 2015. Effect of drought stress on yield and some physiological traits in Canola varieties. Journal of Plant Process and Function, 3(9): 59-70.
- Mendham, N.J. and Salisbury, P.A., 1995. Physiology: Crop Development, Growth and yield: 11-64.
In: Kimber, D.S. and McGregor, D.I., (Eds.). Brassica Oilseeds: Production and Utilization. CAB International, 394p.
- Miri, H.R., 2009. Grain yield and morpho-physiological changes from 60 years of genetic improvement of wheat in Iran. Experimental Agriculture, 45:149-163.
- Naeemi, M., Ali Akbari, G.H., Shirani Rad, A.H., Modares Sanavi, S.A.M. and Sadat Noori, A., 2010. Evaluation of drought stress effect at terminal growth stage on quantitative and qualitative yield of rapeseed (Brassica napuse L.) cultivar. Journal of Crops Improvement (Journal of Agriculture), 12(2): 63-71.
- Nadeem, T.M.H., Imran, M. and Kamil Husain, M., 2002. Evaluation of sunflower Helianthus annuus L. inbred lines for drought tolerance. International Journal of Agriculture and Biology, 25: 398-400.
- Nasri, M., Khalatbari, M., Zahedi, H., Paknejad, F. and Tohidi Moghadam, H.R., 2008. Evaluation of micro and macro elements in drought stress conditions in cultivars of rapeseed (Brassica napus L.). American Journal of Agricultural and Biological Science, 3(3): 579-583.
- Pasalari, V., 2012. The genetic evaluation of Psyllium (Plantago ovata L.) and Flixweld (Descurainia sopghia L.) ecotypes under drought stress conditions. The Master of Science Theses. Shiraz University.
- Rahmanzadeh, M., 2017. Study the effect of genotype× environment on different Flixweld (Descurainia sophia L.) genotypes. The Master of Science Theses. The Shahid Bahonar University of Kerman.
- Sadeghinejad, A.A.S., Alimohammad Modarres-Sanavy, S.A., Tabatabaei, S. and Modares Vanegh, M., 2014. Effect of water deficit stress at various growth stages on yield, yield components and water use efficiency of five rapeseed (Brassica napus L.) cultivars. Journal of Water and Soil Science, 24(2): 53-64.
- Saki, S., 2013. The genetic germplas variation of Flixweld (Descurainia sophia L.) in Yazd and Hamedan province by ISSR markers. The Master of Science Theses. Bu-Ali Sina University.
- Sheykh, F., Tourchi, M., Valizadeh, M., Shakiba, M.R. and Pasban Eslam, B., 2005. Drought resistance evaluation in spring rapeseed cultivars. Journal of Agricultural Science (University of Tabrize), 15(1): 163-174.
- Varavipour, M., 2011. Soil Science. Payame Noor University Press, 322p.