شهربانو عباسی؛ سعدالله هوشمند؛ ندا میرآخورلی؛ رودابه راوش
چکیده
در آویشن (Thymus) برگ مهمترین اندام تولیدکننده اسانس است و کرک‌های ترشحی غدهای روی سطوح اندام هوایی ظرفیت منحصر به فردی برای سنتز و ترشح مواد مؤثره دارند. در این بررسی ویژگی‌های مورفولوژیک و انواع ساختار کرک در چهار گونه آویشن شامل T. transcaucasicus، T. carmanicus، T. daenensis و T. armeniacus ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر اختلاف معنی‌داری ...
بیشتر
در آویشن (Thymus) برگ مهمترین اندام تولیدکننده اسانس است و کرک‌های ترشحی غدهای روی سطوح اندام هوایی ظرفیت منحصر به فردی برای سنتز و ترشح مواد مؤثره دارند. در این بررسی ویژگی‌های مورفولوژیک و انواع ساختار کرک در چهار گونه آویشن شامل T. transcaucasicus، T. carmanicus، T. daenensis و T. armeniacus ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر اختلاف معنی‌داری بین گونه‌ها برای صفات طول ساقه، طول و تعداد برگ، وزن تر و خشک بوته، وزن خشک برگ و ساقه، تعداد کرک‌های غدهای برگ، طول کرک، عملکرد و درصد اسانس بود. گونه T. armeniacus بیشترین تعداد کرک را نشان داد، در حالیکه بیشترین طول کرک مربوط به گونه T. transcaucasicus بود. بیشترین درصد و عملکرد اسانس به‌ترتیب در گونه‌های T. carmanicus و T. daenensis ناشی از تعداد کرک غدهای و تعداد برگ بیشتر مشاهده گردید. نتایج اسکن میکروسکوپ الکترونی (SEM) نشان داد از بین انواع کرک غدهای در هر چهار گونه مورد نظر تنها کرک غدهای سپری در برگ وجود داشت. ضرایب همبستگی مثبت و معنیدار بین تعداد کرک غدهای سطح رویی و زیری برگ با درصد و عملکرد اسانس تأکیدی بر نقش این ویژگی در تولید اسانس دارد. در تجزیه رگرسیون مرحله‌ای برای وزن خشک (متغیر تابع)، بیشترین ضرایب مثبت رگرسیون مربوط به وزن خشک برگ بود و 97% تغییرات را توجیه نمود. زمانی که عملکرد اسانس به‌عنوان متغیر تابع لحاظ گردید، تنها صفت طول کرک با توجیه 49% از تغییرات این صفت، وارد مدل شد.
مهدی قسمتی؛ فرید مرادی نژاد؛ مهدی خیاط
چکیده
عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که به‌دلیل دارا بودن ویتامین‌ها، موسیلاژ، آنتی‌اکسیدان، آلکالوئید و ترکیبهای فنولی کاربرد فراوانی در صنایع دارویی دارد. کلسیم یکی از مهمترین عناصر معدنی است که در تعیین کیفیت میوه دخالت دارد و همچنین نقش این عنصر در بهبود متابولیت‌های ثانویه در گیاهان به اثبات رسیده است. با ...
بیشتر
عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که به‌دلیل دارا بودن ویتامین‌ها، موسیلاژ، آنتی‌اکسیدان، آلکالوئید و ترکیبهای فنولی کاربرد فراوانی در صنایع دارویی دارد. کلسیم یکی از مهمترین عناصر معدنی است که در تعیین کیفیت میوه دخالت دارد و همچنین نقش این عنصر در بهبود متابولیت‌های ثانویه در گیاهان به اثبات رسیده است. با وجود این اطلاعات اندکی در مورد کاربرد برگی این عنصر در گیاه عناب وجود دارد. از این‌رو در این مطالعه اثر محلول‌پاشی برگی نیترات کلسیم و کلرید کلسیم بر خصوصیات آنتی‌اکسیدانی و کیفی میوه عناب در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارها شامل شاهد (آب مقطر)، کلرید کلسیم (0.5% و 1%) و نیترات کلسیم (0.5% و 1%) بودند. محلول‌پاشی در دو مرحله، در زمان تقسیم سلولی میوه (20 روز بعد از اتمام گلدهی) و کامل شدن رشد سلولی میوه (40 روز بعد از اتمام گلدهی) انجام شد. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی با نیترات کلسیم 0.5% باعث افزایش معنیدار مقدار اسیدیته میوه شد، همچنین تیمار کلرید کلسیم 0.5% مقدار آنتوسیانین میوه را نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین میزان آنتی‌اکسیدان، ویتامین ث و محتوی کلسیم میوه در تیمار کلرید کلسیم 1% حاصل شد. حداکثر مقادیر کلروفیل a، b و کل در برگ‌های درختان تیمار شده با نیترات کلسیم 1% مشاهده گردید. به‌طور کلی نتایج نشان داد که محلول‌پاشی برگی با نمک‌های کلسیم موجب بهبود خصوصیات آنتی‌اکسیدانی و کیفی میوه‌ها نسبت به شاهد می‌شود.
فرزانه جنگی؛ محمدتقی عبادی؛ مهدی عیاری
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.876.97.5.1575.1586 به‌منظور بررسی تأثیر شدت تابش مادون قرمز و سرعت جریان هوا بر برخی از خصوصیات کیفی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.) در طی فرایند خشک کردن، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. شدت تابش مادون قرمز در سه سطح 0.2، 0.3 و 0.5 وات بر سانتی‌متر مربع و سرعت جریان هوا ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.876.97.5.1575.1586 به‌منظور بررسی تأثیر شدت تابش مادون قرمز و سرعت جریان هوا بر برخی از خصوصیات کیفی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.) در طی فرایند خشک کردن، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. شدت تابش مادون قرمز در سه سطح 0.2، 0.3 و 0.5 وات بر سانتی‌متر مربع و سرعت جریان هوا در سه سطح 5/0، 1 و 5/1 متر بر ثانیه در این آزمایش مورد بررسی قرار گرفتند و صفاتی همانند ویژگی‌های رنگ، محتوی و ترکیب اسانس ارزیابی شد. نتایج نشان‌دهنده تأثیر معنیدار تیمارها بر تمامی صفات مورد مطالعه بود. در شدت تابش 3/0 وات بر سانتی‌متر مربع، با افزایش سرعت جریان هوا بسیاری از شاخص‌های مطلوب رنگ همانند شاخص روشنایی (L*)، سبزی (a*) و خلوص رنگ (کروما) افزایش معنی‌داری یافت و به‌طور کلی رنگ نمونه‌ها در شدت تابش‌های پایین بهتر حفظ گردید. محتوای اسانس نمونه‌های خشک شده در شدت تابش‌های 0.2 و 0.3 وات بر سانتی‌متر مربع به‌طور متوسط حدود 2/0% بیشتر از شدت تابش 0.5 وات بر سانتی‌متر مربع بود. افزایش سرعت جریان هوا در شدت تابش‌های پایین باعث کاهش درصد اسانس شد ولی در شدت تابش 0.5 وات بر سانتی‌متر مربع با افزایش سرعت جریان باد، میزان اسانس 0.17% افزایش یافت. میزان ترکیب سیس-پینوکامفن در اسانس نمونه‌های تیمارشده با شدت‌های پایین تابش مادون قرمز بیشتر از تیمارهای دارای شدت بالای این پرتو بود، به‌طوری که میزان این ترکیب در شدت تابش 0.2 وات بر سانتی‌متر مربع، 3.5% تا 18.9% بیشتر از 0.5 وات بر سانتی‌متر مربع بود. به‌طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که بهره‌گیری از شدت تابش‌های پایین پرتو مادون قرمز در فرایند خشک کردن زوفا، ضمن حفظ خصوصیات رنگ برگ‌ها، می‌تواند سبب حفظ محتوای اسانس و اجزای اصلی آن گردد.
سمیه رضایی ارمی؛ سید مهدی جعفری؛ مرتضی خمیری؛ هومان بیات
چکیده
امروزه به‌دلیل اثرات نامطلوب آنتی‌اکسیدان‌های سنتزی، تمایل روزافزونی به استفاده از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی وجود دارد. در این پژوهش ترکیبهای فنولی برگ گردوی رقم شهمیرزادی به دو روش سنتی و مایکروویو استخراج گردید. در روش سنتی، استخراج با حلال‌های متانول80%، اتانول 50%، آب داغ و آب با دمای محیط (6، 12، 18 و 24 ساعت) و در روش مایکروویو با ...
بیشتر
امروزه به‌دلیل اثرات نامطلوب آنتی‌اکسیدان‌های سنتزی، تمایل روزافزونی به استفاده از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی وجود دارد. در این پژوهش ترکیبهای فنولی برگ گردوی رقم شهمیرزادی به دو روش سنتی و مایکروویو استخراج گردید. در روش سنتی، استخراج با حلال‌های متانول80%، اتانول 50%، آب داغ و آب با دمای محیط (6، 12، 18 و 24 ساعت) و در روش مایکروویو با حلال‌های متانول 80%، اتانول 50% (2، 4، 6 و 8 دقیقه) و آب داغ (زمانهای 3، 6 و 9 دقیقه) انجام شد. مقدار فنول کل با روش فولین سیوکالتو ارزیابی شد. بیشترین مقدار فنول کل در استخراج با امواج مایکروویو مربوط به عصاره متانولی (91/0 ± 16/130 میلی‌گرم معادل گالیک‌اسید بر گرم عصاره خشک) بود. فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌ها با روشهای مهار رادیکال آزاد 2 و 2 دی‌فنیل 1- پیکریل هیدرازیل (DPPH)، قدرت احیاکنندگی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی کل ارزیابی شد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی در همه روشها وابسته به غلظت بود. بالاترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی در آزمون مهار رادیکال DPPH و نیروی احیاکنندگی مربوط به عصاره اتانولی و در آزمون ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل مربوط به عصاره متانولی بود. در نهایت تأثیر عصاره متانولی در ممانعت از اکسیداسیون روغن سویا بررسی شد. نتایج نشان داد که عصاره‌ها توانایی جلوگیری از تولید محصولات اولیه و ثانویه اکسیداسیون را داشتند و غلظت ppm1000 عصاره به خوبی اکسیداسیون روغن را کنترل کرد. با توجه به نتایج این تحقیق می‌توان برگ گردوی شهمیرزادی را به‌عنوان منبع قابل‌توجهی از ترکیبهای آنتی‌اکسیدانی مطرح نمود.
اعظم بدرحداد؛ خسرو پیری؛ کامران منصوری
چکیده
در بررسی‌های گذشته اثر ضدسرطانی در برخی از گیاهان که دارای ترکیبهای مشابه با عصاره سنجد (Elaeagnus angustifolia L.) و مفراح (Nepeta crispa L.) هستند بر انواع سرطان‌ها انجام و تأیید شده‌است. هدف از این تحقیق ارزیابی اثر فراکسیون‌های مختلف سنجد و مفراح بر سلول‌های سرطان خون انسان لاین k562 می‌باشد. ابتدا سلول‌های سرطانی در محیط کشت DMEM/F12 و FCS به همراه ...
بیشتر
در بررسی‌های گذشته اثر ضدسرطانی در برخی از گیاهان که دارای ترکیبهای مشابه با عصاره سنجد (Elaeagnus angustifolia L.) و مفراح (Nepeta crispa L.) هستند بر انواع سرطان‌ها انجام و تأیید شده‌است. هدف از این تحقیق ارزیابی اثر فراکسیون‌های مختلف سنجد و مفراح بر سلول‌های سرطان خون انسان لاین k562 می‌باشد. ابتدا سلول‌های سرطانی در محیط کشت DMEM/F12 و FCS به همراه آنتیبیوتیک پنیسیلین U/ml100 و استرپتومایسین µg/ml100 کشت داده شده و تکثیر یافتند، سپس غلظت‌های 10 تا 160 میکروگرم بر میلیلیتر فراکسیون‌های هگزانی، اتیل استاتی، کلروفرمی و آبی حاصل از عصاره گل سنجد و اندام هوایی مفراح بر سلول‌های k562 اثر داده شد و پس از 72 ساعت اثر عصاره‌ها بر تکثیر سلولها توسط دستگاه سلکانتر و اثر بر بقاء سلولها به‌وسیله کیتهای LDH بررسی شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که غلظت‌های بالای فراکسیون‌های اتیل استاتی و کلروفرمی در هر دو گیاه اثر قابل توجهی در کاهش تکثیر و رشد مناسبی برای انجام تحقیقات بیشتر مربوط به درمان سلول‌های سرطانی باشند و جداسازی و خالص‌سازی ترکیبهای مؤثر این گیاهان و شناسایی مکانیسم عمل آنها توصیه می‌شود.
دیاکو رسولی؛ براتعلی فاخری
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد کمّی و کیفی، خصوصیات فیزیولوژیک و ترکیبهای اسانس دو گونه O. basilicum L. و O. americanum L.، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی، با 3 تکرار در شرایط گلخانه اجرا شد. تیمارهای خشکی شامل 100 (بدون تنش خشکی)، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی بر دو گونه ریحان در نظر گرفته شدند. صفات اندازه‌گیری شده ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد کمّی و کیفی، خصوصیات فیزیولوژیک و ترکیبهای اسانس دو گونه O. basilicum L. و O. americanum L.، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی، با 3 تکرار در شرایط گلخانه اجرا شد. تیمارهای خشکی شامل 100 (بدون تنش خشکی)، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی بر دو گونه ریحان در نظر گرفته شدند. صفات اندازه‌گیری شده شامل وزن تر و خشک شاخ و برگ، اسانس، عملکرد اسانس، هیدرات‌کربن، پرولین، نیتروژن، پروتئین، فسفر و پتاسیم بودند. نتایج نشان داد که در هر دو گونه ریحان مورد مطالعه با افزایش سطوح تنش خشکی از شاهد به 40% ظرفیت زراعی بر درصد اسانس، هیدرات‌کربن و پرولین (28، 46 و 50 درصد) افزوده و از میزان وزن تر و خشک شاخ و برگ، عملکرد اسانس، نیتروژن، پروتئین، فسفر و پتاسیم (58، 7/58، 44، 19، 16، 39 و 23 درصد) کاسته شد. در گونه O. americanum تحت تنش خشکی، وزن تر و خشک شاخ و برگ، هیدرات‌کربن، پرولین، نیتروژن، پروتئین و فسفر افزایش معنی‌داری نشان داد، در حالیکه در گونه O. basilicum فقط درصد اسانس افزایش معنی‌داری داشت. در این پژوهش مشخص شد که بیشتر مؤلفه‌های رشد در تنش ملایم (80% ظرفیت زراعی) بیشترین عملکرد را داشتند. از طرفی درصد اسانس در تنش بالا با افزایش معنی‌داری مواجه گردید، به‌طوری که در گونه O. basilicum بیشترین میزان اسانس در تنش60% ظرفیت زراعی حاصل شد. نتایج کلی حاصل از این تحقیق بیانگر این مطلب بود که در تنش متوسط، عملکرد رویشی گیاه و در تنش نسبتاً شدید، درصد اسانس افزایش یافت.
ساسان زندی اصفهان؛ فیروزه سقایی؛ عبدالله قاسمی پیربلوطی؛ احسان زندی اصفهان
چکیده
استفاده از داروهای ضددرد و ضدالتهاب در طب بالینی ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. از طرف دیگر، مصرف روزافزون داروهای شیمیایی، عوارض جانبی متعددی را به همراه دارد که بعضاً می‌تواند از خود بیماری خطرناک‌تر باشد؛ بنابراین تحقیق درباره خواص دارویی گیاهان برای کشف داروهایی با اثر مشابه و حتی بهتر از داروهای شیمیایی با عوارض جانبی کمتر ...
بیشتر
استفاده از داروهای ضددرد و ضدالتهاب در طب بالینی ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. از طرف دیگر، مصرف روزافزون داروهای شیمیایی، عوارض جانبی متعددی را به همراه دارد که بعضاً می‌تواند از خود بیماری خطرناک‌تر باشد؛ بنابراین تحقیق درباره خواص دارویی گیاهان برای کشف داروهایی با اثر مشابه و حتی بهتر از داروهای شیمیایی با عوارض جانبی کمتر از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین منظور در این تحقیق از عصاره الکلی بخش‌های هوایی گیاه دارویی آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) استفاده شد. در این آزمایش از 75 سر موش سوری نر با وزن تقریبی30-20 گرم که در 15 گروه 5تایی تقسیم شدند، استفاده شد. روش بررسی شامل آزمون رایزینگ و فرمالین برای بررسی اثرات ضددرد و آزمون گزیلن برای بررسی اثرات ضدالتهاب بود. عصاره در دوزهای 400، 600 و 800 میلی‌گرم بر کیلوگرم مورد آزمایش قرار گرفت. از نرمال سالین به‌عنوان محلول خنثی و از داروی مورفین با دوز 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم برای کنترل مثبت در آزمون درد و از دگزامتازون با دوز 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم در آزمون التهاب استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS تجزیه و مقایسه میانگین‌ها با آزمون چنددامنه‌ای دانکن انجام شد. براساس نتایج بدست‌آمده، عصاره الکلی آویشن دنایی اثرات ضددردی را در آزمون رایزینگ نشان داد. همچنین، اثرات ضددردی گیاه، در فاز اول آزمون فرمالین معنیدار نبود ولی در فاز دوم معنیدار شد. به‌طوری که عصاره الکلی آویشن دنایی در دوز 800 میلی‌گرم بر کیلوگرم اثرات نسبی ضدالتهابی نشان داد. نتیجه کلی تحقیق حکایت از آن داشت که آثار ضددردی عصاره الکلی آویشن دنایی احتمالاً ناشی از ترکیبهای پارا-سایمن، بتا-کاریوفیلین، کارواکرول و به‌خصوص تیمول می‌باشد. البته تأیید قطعی اثرات ضدالتهابی گیاه نیاز به افزایش دوز و بررسی اثرات ضدالتهابی از طریق آزمون‌های دیگر دارد.
صبا قاسمی؛ زهره حبیبی؛ فاطمه رضا علیزاده روشن
چکیده
در این تحقیق برای اولین بار عصاره کلروفرمی قسمت‌های هوایی گیاه Eryngium noeanum Boiss. متعلق به خانواده چتریان بررسی گردید. اندامهای هوایی این گونه گیاهی در فصل گلدهی از فارس- استهبان جمع‌آوری شد. خالص‌سازی عصاره خام به‌وسیله کروماتوگرافی ستونی بر روی سیلیکاژل با گرادیان حلال n-هگزان -اتیل‌استات انجام شد. در پایان کروماتوگرافی ستون با متانول ...
بیشتر
در این تحقیق برای اولین بار عصاره کلروفرمی قسمت‌های هوایی گیاه Eryngium noeanum Boiss. متعلق به خانواده چتریان بررسی گردید. اندامهای هوایی این گونه گیاهی در فصل گلدهی از فارس- استهبان جمع‌آوری شد. خالص‌سازی عصاره خام به‌وسیله کروماتوگرافی ستونی بر روی سیلیکاژل با گرادیان حلال n-هگزان -اتیل‌استات انجام شد. در پایان کروماتوگرافی ستون با متانول شسته شد. اجزا مشابه مطابق آنالیز TLC به هم اضافه شدند تا در نهایت 8 جزء بدست آمد. دو ترکیب شناخته شده بتا-استیگماسترول و زانتوتوکسین جداسازی گردید. ترکیب بتا-استیگماسترول از خالص‌سازی جزء 3 با نسبت حلال n-هگزان: اتیل استات (1:6) به مقدار mg30 جداسازی شد که 7/0% از عصاره را تشکیل می‌دهد. در نتیجه خالص‌سازی جزء 6 عصاره با استفاده از کروماتوگرافی ستونی و لایه نازک در نسبت حلال n- هگزان: اتیل استات (1:4) ترکیب زانتوتوکسین به مقدار mg8 بدست آمد که تنها 0.2% از عصاره را تشکیل می‌دهد. ساختار ترکیب‌ها توسط روشهای اسپکتروسکوپی شامل 1H NMR، 13C NMR، COSY، DEPT، HMQC و طیف جرمی تعیین شد و در نهایت از طریق مقایسه داده‌های طیفی آنها با داده‌های گزارش شده در منابع معتبر علمی تأیید گردید.
محمدرضا حاج سید هادی؛ هدی رضایی قلعه
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر نیتروژن از منابع زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمّی و کیفی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)، در سال 1391 این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 2 فاکتور شامل کود نیتروژنه در 3 سطح (عدم محلول‌پاشی، محلول‌پاشی نیتروژن از منبع اسید آمینه آمینول‌فورته و محلول‌پاشی اوره) و ورمی‌کمپوست ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر نیتروژن از منابع زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمّی و کیفی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)، در سال 1391 این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 2 فاکتور شامل کود نیتروژنه در 3 سطح (عدم محلول‌پاشی، محلول‌پاشی نیتروژن از منبع اسید آمینه آمینول‌فورته و محلول‌پاشی اوره) و ورمی‌کمپوست در 5 سطح (0، 3، 6، 9 و 12 تن در هکتار) و در 3 تکرار در منطقه فیروزکوه انجام شد. نتایج تجزیه واریانس این آزمایش نشان داد که در بین سطوح تیمار محلول‌پاشی، بیشترین ارتفاع گیاه (27/35 سانتی‌متر)، تعداد گل در بوته (75/181 عدد) و عملکرد گل خشک (7/2053 کیلوگرم در هکتار) از محلول‌پاشی اوره حاصل شد. محلول‌پاشی اسید آمینه (آمینول‌فورته) بیشترین تأثیر را بر درصد اسانس (59/0%)، درصد کامازولن (13/7%)، عملکرد اسانس (98/11 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد کامازولن (17/854 گرم در هکتار) داشت. در بین سطوح تیمار ورمی‌کمپوست، سطح 12 تن در هکتار ورمی‌کمپوست برای تمام صفات بیشترین میزان را باعث شد. مقایسه میانگین اثرات متقابل ورمی‌کمپوست و محلول‌پاشی نشان داد که ترکیب همزمان 12 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و محلول‌پاشی اسید آمینه بیشترین تأثیر را بر عملکرد گل خشک و عملکرد کامازولن در هکتار داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد ورمی‌کمپوست و اسیدآمینه در افزایش اسانس و کامازولن و عملکرد کیفی بابونه تأثیر مثبت و معنی‌داری داشت.
طاهره کریمی جلیله وندی؛ سعیده ملکی فراهانی؛ علیرضا رضازاده
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1058.98.6.1576.41 به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و کود شیمیایی نیتروژن و فسفر بر محتوای فلاونویید دانه، خصوصیات کیفی و جوانه‌زنی بذر بالنگوی شیرازی (Lallemantia royleana Benth.)، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 93-92 اجرا شد. عوامل آزمایش شامل تاریخ کشت در دو سطح ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1058.98.6.1576.41 به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و کود شیمیایی نیتروژن و فسفر بر محتوای فلاونویید دانه، خصوصیات کیفی و جوانه‌زنی بذر بالنگوی شیرازی (Lallemantia royleana Benth.)، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 93-92 اجرا شد. عوامل آزمایش شامل تاریخ کشت در دو سطح (پاییزه و بهاره) و کود شیمیایی در سه سطح (عدم کود، کاربرد نصف کود مورد نیاز (23 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص + 50.6 کیلوگرم در هکتار P2O5) و کاربرد مقدار کامل کود (46 کیلوگرم در هکتار نیتروژن + 101.2 کیلوگرم در هکتار P2O5)) بود. اندازه گیری فلاونوئید دانه در فواصل یک هفته‌ای از گلدهی تا رسیدگی دانه انجام گرفت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی بذر در کشت پاییزه (74.8) با افزایش 11.6 درصدی نسبت به کشت بهاره، و اعمال کود کامل مورد نیاز گیاه (88.6) با افزایش 73.4 درصدی نسبت به تیمار عدم کود، بدست آمد. کاربرد کود شیمیایی و کشت پاییزه بالنگو باعث افزایش معنیدار درصد موسیلاژ بذر نسبت به شاهد شد. 7 روز پس از گلدهی بیشترین میزان فلاونویید در کشت بهاره (0.264 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) با افزایش 63.97 درصدی نسبت به کشت پاییزه، و تیمار بدون کود (0.282 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) با افزایش 90.54 درصدی نسبت به تیمار کود کامل (0.148 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) بدست آمد. 28 روز پس از گلدهی بالاترین میزان فلاونویید (0.554 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) در کشت بهاره و همچنین تیمار بدون کود (0.629 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) بدست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد که کشت پاییزه و کاربرد مقدار کامل کود باعث افزایش کیفیت دانه به لحاظ درصد موسیلاژ و جوانه‌زنی می شود، اما کشت بهاره و عدم کاربرد کود شیمیایی باعث افزایش فلاونویید در دانه‌های بالنگو می‌شود.
علی فرهادی؛ ماشاءالله دانشور؛ حمیدرضا عیسوند؛ فرهاد نظریان فیروزآبادی
چکیده
به‌منظور بررسی اثرات مصرف مقادیر متفاوت کود اسید هیومیک بر ویژگی‌های مورفولوژیک، اجزای عملکرد و عملکرد اسانس بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) تحت تنش کم‌آبیاری، پژوهشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرات مصرف مقادیر متفاوت کود اسید هیومیک بر ویژگی‌های مورفولوژیک، اجزای عملکرد و عملکرد اسانس بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) تحت تنش کم‌آبیاری، پژوهشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 30، 60 و 90 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A به‌عنوان فاکتور اصلی) و مصرف هیومیک اسید در سه سطح (صفر، 5 و 10 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان فاکتور فرعی) بود. نتایج نشان داد که با افزایش فاصله آبیاری؛ وزن تر گل، وزن خشک گل، قطر نهنج، ارتفاع ساقه و قطر ساقه کاهش معنی‌داری داشت. همچنین با افزایش مقادیر اسید هیومیک در همه سطوح آبیاری، شاخص برداشت گل، وزن خشک ریشه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اسانس، عملکرد کامازولن، غلظت کلروفیل a، b و کل به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. در مورد شاخص برداشت گل، در تیمار آبیاری پس از 90 میلی‌متر تبخیر، تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای اسید هیومیک مشاهده نشد. بیشترین عملکرد بذر در تیمار آبیاری پس از 60 میلی‌متر تبخیر و با بکار بردن 5 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک بدست آمد. بیشترین عملکرد اسانس و کامازولن در تیمار آبیاری پس از 60 میلی‌متر تبخیر و استفاده از کود اسید هیومیک به میزان 10 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان آبیاری پس از 60 میلی‌متر تبخیر، همراه با 10 کیلوگرم اسید هیومیک در هکتار را برای تولید حداکثر اسانس و کامازولن و همین سطح آبیاری را به‌همراه 5 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک برای تولید حداکثر بذر پیشنهاد داد.
عذرا عطائی عظیمی؛ بابک دلنواز هاشملویان؛ مهدی سلیمی؛ علیرضا عمان؛ ابوالفضل ناظمی؛ انوش اقدامی
چکیده
درمنه خزری (Artemisia annua L.) و درمنه جارویی (Artemisia scoparia Waldst. & Kit.) دو گیاه مهم دارویی هستند که در بسیاری از مناطق دنیا و ایران انتشار دارند. مالاریا یک بیماری واگیر در انسان و جانوران است که علت آن انگل تک‌یاخته‌ای آغازی پلاسمودیوم (Plasmodium) است. در این پژوهش ترکیبهای ترپنوئیدی و آرتمیزنین از اندامهای هوایی و ریشه این دو گونه درمنه استخراج ...
بیشتر
درمنه خزری (Artemisia annua L.) و درمنه جارویی (Artemisia scoparia Waldst. & Kit.) دو گیاه مهم دارویی هستند که در بسیاری از مناطق دنیا و ایران انتشار دارند. مالاریا یک بیماری واگیر در انسان و جانوران است که علت آن انگل تک‌یاخته‌ای آغازی پلاسمودیوم (Plasmodium) است. در این پژوهش ترکیبهای ترپنوئیدی و آرتمیزنین از اندامهای هوایی و ریشه این دو گونه درمنه استخراج شد. میزان ترپنوئیدها و آرتمیزنین به روش اسپکتروفتومتری سنجش و ترکیبهای ترپنی با روشهای کروماتوگرافی لایه نازک و گاز کروماتوگرافی جرمی شناسایی شدند. در نهایت اثر ضد مالاریای عصاره‌ها، با اندازه‌گیری اثر بازدارنده این عصاره‌ها بر تشکیل بتا-هماتین (همازواین) در شرایط درون شیشه، اندازه‌گیری شد. نتایج سنجش نشان داد که ظاهراً همه عصاره‌ها دارای آرتمیزنین هستند ولی کروماتوگرافی لایه نازک و جرمی نشان داد که عصاره استونیتریلی (آرتمیزنینی) درمنه خزری دارای آرتمیزنین و چندین نوع ترپنوئید و عصاره درمنه جارویی با تعداد زیادی ترپنوئید، فاقد آرتمیزنین است. بررسی خاصیت ضد مالاریایی براساس اثر بازدارنده عصاره‌ها بر تشکیل همازواین در شرایط درون شیشه، نشان داد که عصاره استونیتریلی و آبی اندامهای هوایی و ریشه درمنه خزری و عصاره آرتمیزنینی اندامهای هوایی درمنه جارویی اثر ضدمالاریا دارند. اثر بازدارنده عصاره استونیتریلی اندامهای هوایی درمنه خزری دو برابر عصاره استونیتریلی اندامهای هوایی درمنه جارویی و ریشه و عصاره آبی اندامهای هوایی درمنه خزری بود. عصاره استونیتریلی درمنه خزری دارای آرتمیزنین بود. اثر بازدارنده باقی عصاره‌ها بر تشکیل همازواین نشان‌دهنده اثر ضدمالاریایی ترپن‌های دیگر موجود در این عصاره‌ها بود. اثر بازدارنده همه عصاره‌ها بجز عصاره آبی اندامهای هوایی و عصاره استونیتریلی ریشه درمنه جارویی از اثر بازدارنده کلروکوئین فسفات بیشتر بود.
زهرا باهرنیک؛ مهدی میرزا؛ محمود غفاری
دوره 23، شماره 1 ، اردیبهشت 1386، ، صفحه 141-145
چکیده
گیاه وایول(.Parthenium argentatum Gray)، درختچه‌ای چند ساله و منبعی از لاتکس می‌باشد. از آنجائی که گلها و لاتکس آن بسیار معطر بوده و موجب جلب شدید حشرات به خصوص در هنگام گرده افشانی می‌شود، گلهای رقم UC/100 از مزرعه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در تیر ماه جمع‌آوری و سپس به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. اسانس بدست آمده توسط دستگاه GC و GC/MS مورد تجزیه ...
بیشتر
گیاه وایول(.Parthenium argentatum Gray)، درختچه‌ای چند ساله و منبعی از لاتکس می‌باشد. از آنجائی که گلها و لاتکس آن بسیار معطر بوده و موجب جلب شدید حشرات به خصوص در هنگام گرده افشانی می‌شود، گلهای رقم UC/100 از مزرعه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در تیر ماه جمع‌آوری و سپس به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. اسانس بدست آمده توسط دستگاه GC و GC/MS مورد تجزیه قرار گرفته و ترکیبهای شیمیایی آن شناسایی گردیدند. نتایج بدست آمده نشان داد که بازده اسانس آن 0.8% بوده و در مجموع شانزده ترکیب، 97.6% اسانس را تشکیل میدادند. از ترکیبهای مهم می‌توان از آلفا-پینن (27.2%)، بتا-فلاندرن (17.0%)، گاما-اودسمول (11.3%)، بتا-پیینن (10.0%)، بتا-اودسمول (9.0%) و بی سیکلوجرماکرن (4.0%) نام برد. سایر ترکیب‌ها شامل سابینن (7.3%)، اودسمول (1.9%)، بورنیل استات (2.0%)، جرماکرن-D (1.4%) و ترانس-بتا اوسیمن (2.2%) بودند.
سارا صفارپور؛ محمدهادی گیویان‌راد؛ پیمان بهشتی
چکیده
این مقاله اولین مطالعه در ایران پیرامون شناسایی و تعیین کمّیت ترکیبهای دارای خواص آنتی‌اکسیدانی در روغن دانه گیاه غذایی و دارویی کاپاریس اسپینوزا (Capparis spinosa L.) که از منطقه دشت مغان جمع‌آوری شده می‌باشد. نتایج بدست‌آمده به‌صورت میانگین در سه تکرار گزارش می‌شوند. در روغن دانه استخراج شده به روش سوکسله با استفاده از حلال ...
بیشتر
این مقاله اولین مطالعه در ایران پیرامون شناسایی و تعیین کمّیت ترکیبهای دارای خواص آنتی‌اکسیدانی در روغن دانه گیاه غذایی و دارویی کاپاریس اسپینوزا (Capparis spinosa L.) که از منطقه دشت مغان جمع‌آوری شده می‌باشد. نتایج بدست‌آمده به‌صورت میانگین در سه تکرار گزارش می‌شوند. در روغن دانه استخراج شده به روش سوکسله با استفاده از حلال هگزان درصد کل ترکیبهای غیرصابونی شونده برابر با 36/2% اندازه‌گیری شد. شناسایی و تعیین کمّیت تعدادی از اجزای تشکیل‌دهنده ترکیبهای غیرقابل صابونی‌شونده روغن که دارای خواص آنتی‌اکسیدانی می‌باشند نشان می‌دهد که مقدار 27/0% روغن مربوط به استرول‌ها بوده که غالب این دسته را بتاسیتوسترول 60%، کمپسترول 13% و استیگمااسترول 10% شامل می‌شود. همچنین محتوی پتانسیل خوبی از منبع 7% 5 اونااسترول می‌باشد. ترکیب استرولی روغن دانه کاپاریس اسپینوزا با روغن بادام‌زمینی و روغن زیتون قابل‌مقایسه است. مقدار ppm93 در روغن، مجموع توکوفرول‌ها و توکوترینول‌ها اندازه‌گیری شد که این میزان بسیار به روغن زیتون نزدیک است و نیز غنی از ایزومر گاماتوکوفرول می‌باشد. این روغن غنی از بتا-کاروتن ppm 280 است که این میزان نزدیک به حداقل مقدار موجود در روغن پالم رنگبری نشده‌است. میزان کل ترکیبهای فنولیک در روغن ppm 61/86 ، بود که بسیار ناچیز می‌باشد.
مرتضی یوسفی؛ وحیده ناظری؛ مهدی میرزا
چکیده
نوروزک با نام علمی Salvia leriifolia Benth. گیاه دارویی ارزشمندی از خانواده نعناع می‌باشد. به‌منظور بررسی تنوع موجود در نوروزک 180 نمونه گیاهی متعلق به 12 جمعیت از این گیاه از سه استان خراسان جنوبی، خراسان رضوی و سمنان جمع‌آوری شد. برای بررسی صفات ظاهری نمونه‌های جمع‌آوری شده، در فصل گلدهی و بذردهی از هر رویشگاه، 15 نمونه گیاهی کامل انتخاب ...
بیشتر
نوروزک با نام علمی Salvia leriifolia Benth. گیاه دارویی ارزشمندی از خانواده نعناع می‌باشد. به‌منظور بررسی تنوع موجود در نوروزک 180 نمونه گیاهی متعلق به 12 جمعیت از این گیاه از سه استان خراسان جنوبی، خراسان رضوی و سمنان جمع‌آوری شد. برای بررسی صفات ظاهری نمونه‌های جمع‌آوری شده، در فصل گلدهی و بذردهی از هر رویشگاه، 15 نمونه گیاهی کامل انتخاب و 33 صفت رویشی و زایشی با پنج تکرار برای هر صفت بررسی شد. به‌منظور استخراج اسانس، سرشاخه‌های گلدار گیاه در فصل گلدهی تهیه گردید. مقایسه میانگین داده‌های کمّی با استفاده از نرم‌افزار SAS و براساس آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال 5% (05/0 > p) انجام شد. گروه‌بندی صفات اندازه‌گیری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS به روش Ward انجام گردید. نتایج نشان داد که این گیاه در ارتفاع 1533-1000 متر از سطح دریا رویش داشته و با متوسط دمای سالیانه 23-15 درجه سانتی‌گراد و میزان بارش 194-80 میلی‌متر در سال می‌تواند به رشد مطلوب ادامه دهد. مهمترین صفات ریخت‌شناسی از قبیل ارتفاع گیاه، طول و عرض برگ به‌ترتیب در دامنه 8/35-9/18، 29/15-59/6 و 7/29-2/18 سانتی‌متر متغیر بود. بیشترین و کمترین مقدار اسانس با مقدار 37/1 و 69/0 درصد به‌ترتیب مربوط به جمعیت‌های نجم‌آباد و طبس سبزوار بود. نتایج حاصل از گروه‌بندی صفات نشان داد که جمعیت‌های مورد مطالعه براساس محل جمع‌آوری به سه گروه مجزا تقسیم شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که دو جمعیت نجم‌آباد و بجستان به دلیل داشتن صفات مطلوب مورفولوژیکی و همچنین میزان اسانس فراوان، گیاهان مناسب برای کارهای اصلاحی و اهلی‌سازی این گونه می‌باشند و در ضمن حفاظت از این رویشگاه‌های مطلوب یکی از اولویت‌های مهم می‌باشد.
زهره بختیاری؛ غلامرضا اصغری؛ شکوفه انتشاری؛ نگین مهدی نژاد
چکیده
عوامل اقلیمی بر تولید متابولیت‌های ثانویه گیاهان تأثیرگذار هستند. فنول‌ها و فلاوونوئیدها از مهمترین ترکیبهای ثانویه گیاهان می‌باشند. در این مقاله هدف بررسی تأثیر نور با فرکانس‌های متفاوت بر تولید فنول‌ها و فلاوونوئیدها در گیاه Artemisia aucheri یا درمنه کوهی بود. از محیط کشت جامد موراشینگ و اسکوگ بدون تنظیم‌کننده‌های رشد استفاده ...
بیشتر
عوامل اقلیمی بر تولید متابولیت‌های ثانویه گیاهان تأثیرگذار هستند. فنول‌ها و فلاوونوئیدها از مهمترین ترکیبهای ثانویه گیاهان می‌باشند. در این مقاله هدف بررسی تأثیر نور با فرکانس‌های متفاوت بر تولید فنول‌ها و فلاوونوئیدها در گیاه Artemisia aucheri یا درمنه کوهی بود. از محیط کشت جامد موراشینگ و اسکوگ بدون تنظیم‌کننده‌های رشد استفاده شد. محیط کشت‌ها در اتاق کشت در شرایط استریل، تحت دمای 2±25 و شرایط نوری متفاوت با تیمارهای مختلف بودند. شرایط نوری آزمایش، استفاده از تابش‌های نوری 1000، 2000 و 3000 لوکس بود. علاوه‌بر آن تیمار اشعه UV با شدت 320 نانومتر و تیمار تاریکی هم در نظر گرفته شد. سنجش فنول‌ها و فلاوونوئیدها با روش اسپکترومتری انجام شد و برای تحلیل داده‌ها و رسم نمودارها از نرم‌افزارهای SPSS نسخه 20 و برنامه Excel استفاده شد. در طول آزمایش داده‌های حاصل میانگین سه تکرار ±SD بوده و نتایج براساس آزمون ANOVA یک‌طرفه، پس آزمون Tukey و اختلاف معنیدار براساس P≤0.05، بررسی شد. با توجه به آنالیز آماری نتایج، مشخص گردید که اشعه UV بر روی تولید فنول‌ها و فلاوونوئیدها تأثیرگذار است، به‌طوری که اشعه باعث کاهش میزان فلاوونوئیدها و افزایش فنول‌ها شده است. تأثیر نور متفاوت بوده و به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد. در مورد کالوس‌ها نیز نتایج متفاوتی بدست آمد. با توجه به داده‌های حاصل می‌توان نتیجه گرفت که نور و به‌ویژه اشعه UV بر تولید تعدادی از ترکیبهای ثانویه گیاه (فنول‌ها و فلاوونوئیدها) مؤثر است و با توجه به ارتباط این ترکیب‌ها با فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه، بررسی چگونگی تأثیرات این فاکتور محیطی می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.
محمدتقی عبادی؛ فاطمه سفیدکن؛ مجید عزیزی؛ نوراله احمدی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر سرعت جریان هوا و شدت تابش مادون قرمز بر زمان خشک کردن، درصد و اجزای اسانس گیاه دارویی به‌لیمو (Lippia citriodora Kunth.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. سرعت جریان هوا در سه سطح (5/0، 1 و 5/1 متر بر ثانیه) و سه سطح شدت تابش مادون قرمز 2/0، 3/0 و 5/0 وات بر سانتی‌متر مربع در این آزمایش مورد ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر سرعت جریان هوا و شدت تابش مادون قرمز بر زمان خشک کردن، درصد و اجزای اسانس گیاه دارویی به‌لیمو (Lippia citriodora Kunth.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. سرعت جریان هوا در سه سطح (5/0، 1 و 5/1 متر بر ثانیه) و سه سطح شدت تابش مادون قرمز 2/0، 3/0 و 5/0 وات بر سانتی‌متر مربع در این آزمایش مورد بررسی قرار گرفتند. پس از خشک شدن نمونه‌ها و استخراج اسانس به روش تقطیر با آب، به کمک دستگاه‌های GC و GC/MS ترکیبهای اسانس‌ها مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفتند. نتایج نشان‌دهنده تأثیر معنیدار تیمارها بر زمان خشک شدن و میزان اسانس برگ‌های به‌لیمو بود. با کاهش سرعت جریان هوا و افزایش میزان شدت تابش مادون قرمز، زمان خشک شدن نمونه‌ها کاهش یافت، به‌طوری که کمترین مدت زمان خشک کردن (35 دقیقه) مربوط به تیمار سرعت جریان هوای 5/0 (m/s) و شدت تابش 5/0 (W/cm2) بود و بیشترین زمان (65 دقیقه) به تیمار سرعت جریان هوا 5/1 (m/s) و شدت تابش 3/0 (W/cm2) تعلق داشت. افزایش شدت تابش مادون قرمز در تمامی سرعت‌های جریان هوا سبب افزایش درصد اسانس شد، به‌طوری که بیشترین میزان اسانس (1/1%) در تیمار استفاده از سرعت جریان هوا 1 و 5/1 (m/s) همراه با استفاده از شدت تابش 5/0 (W/cm2) بدست آمد. بررسی اجزای اسانس نشان داد که بیشترین میزان مونوترپن‌های اکسیژن‌دار (3/73%) به‌خصوص سیترال (3/61%) در اسانس نمونه‌های خشک شده با سرعت جریان هوای 5/0 (m/s) همراه با تابش مادون قرمز 2/0 (W/cm2) وجود داشت. با توجه به نتایج این تحقیق، می‌توان بیان کرد که کاربرد تابش مادون قرمز در خشک‌کن‌های متداول ضمن کاهش زمان خشک کردن، سبب حفظ کمّیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی به‌لیمو خواهد شد.
فاطمه تابع بردبار1؛ سعید محرمی‌پور
چکیده
شب‌پره پشت الماسی آفت عمده محصولات خانواده چلیپائیان است که به بسیاری از حشره‌کش‌های شیمیایی مقاوم شده‌است. در سال‌های اخیر استفاده از متابولیت‌های ثانویه با دارا بودن خواص ضدتغذیه‌ای و حشره‌کشی نقش مهمی را در کنترل آفات بر عهده دارد. در این مطالعه، حشره‌کشی عصاره متانولی سرخس شترمرغی (Matteucia struthiopteris (L.) Tod) بر لارو سن سوم شب‌پره ...
بیشتر
شب‌پره پشت الماسی آفت عمده محصولات خانواده چلیپائیان است که به بسیاری از حشره‌کش‌های شیمیایی مقاوم شده‌است. در سال‌های اخیر استفاده از متابولیت‌های ثانویه با دارا بودن خواص ضدتغذیه‌ای و حشره‌کشی نقش مهمی را در کنترل آفات بر عهده دارد. در این مطالعه، حشره‌کشی عصاره متانولی سرخس شترمرغی (Matteucia struthiopteris (L.) Tod) بر لارو سن سوم شب‌پره پشت الماسی (Plutella xylostella L.) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌های زیست‌سنجی نشان داد که با افزایش غلظت عصاره، میزان مرگ و میر لاروی به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. به‌طوری که در غلظت‌های 01/12% و 58/28% به‌ترتیب باعث کشته شدن 25% (LC25) و 50% (LC50) جمعیت مورد مطالعه شد. در این تحقیق، اثر غلظت‌های زیرکشنده عصاره متانولی سرخس شترمرغی روی پارامترهای دموگرافی ازجمله جدول زندگی، جدول تولیدمثل و پارامترهای رشد جمعیت مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج حاصل، طول مراحل مختلف زیستی، باروری و میانگین طول عمر حشرات کامل به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر غلظت‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که افزایش غلظت به‌طور معنی‌داری سبب کاهش نرخ خالص تولیدمثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) و همچنین سبب افزایش مدت زمان یک نسل (T) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) شد. این نتایج حساسیت لارو شب‌پره پشت الماسی را به عصاره متانولی سرخس شترمرغی نشان داد، بنابراین استفاده از این گیاه می‌تواند به‌عنوان یکی از روشهای مناسب در مدیریت تلفیقی این آفت باشد.
سمانه کیانی؛ سید عطااله سیادت؛ محمدرضا مرادی تلاوت؛ عادل پشت دار
چکیده
برای ارزیابی محلول‌پاشی هیومیک‌اسید و قطع آبیاری در مراحل زایشی سه بوم‌گونه رازیانه (Foeniculum vulgare L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل اسپلیت در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-95 در مزرعه پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان انجام گردید. رژیم‌های مختلف آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله گلدهی، ...
بیشتر
برای ارزیابی محلول‌پاشی هیومیک‌اسید و قطع آبیاری در مراحل زایشی سه بوم‌گونه رازیانه (Foeniculum vulgare L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل اسپلیت در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-95 در مزرعه پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان انجام گردید. رژیم‌های مختلف آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله گلدهی، قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه) و محلول‌پاشی هیومیک‌اسید (عدم محلول‌پاشی و محلول‌پاشی 400 میلی‌گرم در لیتر) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و بوم‌گونه (اصفهان، همدان و بوشهر) در کرت‌های فرعی بررسی شدند. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته در شرایط آبیاری کامل (157.86 سانتی‌متر) و بوم‌گونه اصفهان (153.6 سانتی‌متر) بدست آمد. بیشترین تعداد شاخه فرعی نیز با محلول‌پاشی هیومیک‌اسید (10.14) و بوم‌گونه اصفهان (10.16) بدست آمد. قطع آبیاری از گلدهی وزن هزاردانه را کاهش داد. همچنین بیشترین تعداد چترک در چتر (24.52)، عملکرد دانه (1876.95 کیلوگرم در هکتار) و بازدهی آبیاری تولید دانه (531.99 گرم بر مترمکعب) در شرایط آبیاری کامل به همراه محلول‌پاشی بدست آمد. بیشترین تعداد چتر نیز از بوم‌گونه بوشهر با آبیاری کامل حاصل شد. به‌طور کلی بوم‌گونه بوشهر با آبیاری کامل و محلول‌پاشی هیومیک‌اسید به دلیل دارا بودن بالاترین عملکرد دانه، اجزای عملکرد و بازدهی آبیاری قابل توصیه در منطقه مورد آزمایش است.
بهرام میرشکاری
چکیده
به منظور بررسی تأثیر زمان آبیاری و مقادیر کود اوره بر دوره رشد و عملکرد کمی و کیفی بابونه (Matricaria chamomilla L.) رقم Bodegold، آزمایشی دوساله در شرایط نیمه‌خشک و سرد تبریز به‌صورت اسپلیت فاکتوریل با زمان آبیاری (بعد از 60، 120 و 180 میلی‌متر تبخیر از تشتک)، مقدار کود نیتروژن‌دار (50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره به‌ترتیب معادل 23، 46 و 69 کیلوگرم ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر زمان آبیاری و مقادیر کود اوره بر دوره رشد و عملکرد کمی و کیفی بابونه (Matricaria chamomilla L.) رقم Bodegold، آزمایشی دوساله در شرایط نیمه‌خشک و سرد تبریز به‌صورت اسپلیت فاکتوریل با زمان آبیاری (بعد از 60، 120 و 180 میلی‌متر تبخیر از تشتک)، مقدار کود نیتروژن‌دار (50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره به‌ترتیب معادل 23، 46 و 69 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) و تقسیط کود (100% در زمان کاشت، به‌طور مساوی در زمانهای کاشت و ساقه‌روی، 25%:50%:25% به‌ترتیب در زمانهای کاشت، ساقه روی و آستانه گلدهی) اجرا شد. برای تجزیه اسانس از دستگاه GC/MS استفاده شد. یافته‌ها حکایت از این دارد که ظهور جوانه گل در کرت‌های برخوردار از آبیاری براساس 180 و 60 میلی‌متر تبخیر از تشتک به‌ترتیب بعد از 70 و 78 روز تکمیل شد. افزایش کود مصرفی زمان پایان گلدهی را به تأخیر انداخت. تأخیر در آبیاری از 60 به 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک عملکرد گل خشک را 3/2% کاهش داد. کاربرد کود در دو مرحله کاشت و ساقه‌روی موجب افزایش عملکرد گل تا 351 کیلوگرم در هکتار گردید. وزن خشک اندامهای هوایی بابونه از 76 گرم در مترمربع در سطح سوم آبیاری به 126 گرم در مترمربع در میانگین سطوح اول و دوم آبیاری رسید. بیشترین عملکرد اسانس برابر 82/2 لیتر در هکتار موقعی حاصل شد که کود اوره به‌طور مساوی در دو مرحله کاشت و ساقه روی بابونه بکار رود. مقدار کامازولن از حداقل 5/12% در سطح کودی 150 تا حداکثر 15% در سطح 100 کیلوگرم در هکتار تغییر کرد. تولید کامازولن در سطوح 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار اوره به‌ترتیب 31/0، 44/0 و 36/0 لیتر در هکتار محاسبه شد. توصیه می‌شود در کشت بابونه در منطقه و سایر مناطق مشابه، آبیاری این گیاه بعد از 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک انجام شده و 46 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به نسبت مساوی در دو مرحله کاشت و ساقه‌روی به خاک افزوده شود.
محمدرضا کدوری؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ ماشالله غنچه‌ای
چکیده
یکی از مهمترین گونه‌های دارویی که مقاومت بالایی در برابر کم‌آبی و شوری خاک دارد، آلوئه‌ورا می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر مکان و زمان کاشت بر عملکرد و تعدادی از ویژگی‌های گیاه صبر زرد (Aloe vera L.)، آزمایشی در سال‌های 89-1387 به‌صورت کرت‌های خرد شده در مکان و زمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. تیمار اصلی شامل مکان ...
بیشتر
یکی از مهمترین گونه‌های دارویی که مقاومت بالایی در برابر کم‌آبی و شوری خاک دارد، آلوئه‌ورا می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر مکان و زمان کاشت بر عملکرد و تعدادی از ویژگی‌های گیاه صبر زرد (Aloe vera L.)، آزمایشی در سال‌های 89-1387 به‌صورت کرت‌های خرد شده در مکان و زمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. تیمار اصلی شامل مکان در دو سطح (منطقه تکاب با ارتفاع 329 متر در مقایسه با منطقه چهارفرسخ با ارتفاع 930 متر از سطح دریا که هر دو به‌عنوان مزرعه زارع بود) و تیمار فرعی نیز شامل دو تاریخ کاشت (15/7/87 و 15/11/87) بود. نتایج یادداشت‌برداری در آزمایش از نظر خصوصیاتی مانند عملکرد در بوته، ارتفاع بوته، طول برگ، عرض برگ، عملکرد ژل و … مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که بیشترین عملکرد بوته از تاریخ کاشت بهاره با 3141 گرم در بوته، بیشترین درصد زنده‌مانی از تاریخ کاشت بهاره با 100%، بالاترین عملکرد ژل از تاریخ کاشت دوم با 106 گرم در بوته و بیشترین تعداد برگ از تاریخ کاشت بهاره با 17 برگ مشاهده گردید. همچنین همبستگی مثبت و معنی‌داری در میان صفات مورد مطالعه وجود داشت، که بالاترین همبستگی با عملکرد گل در بوته، مربوط به طول برگ، قطر برگ و ارتفاع بوته بود. با توجه به نتایج بدست آمده مناسب‌ترین محل کاشت، منطقه تکاب (شهداد) و بهترین زمان کاشت 25 بهمن ماه می‌باشد.
حمزه امیری؛ محمد هادی مشکات السادات؛ حسین لاری یزدی؛ اردشیر گودرزی
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 270-275
چکیده
Salvia reuteranaگیاهی علفی و پایا متعلق به تیره نعناع است که در بعضی از مناطق ایران از جمله استان لرستان به صورت وحشی می روید. بخش های هوایی این گیاه در مرحله پس از گلدهی از ارتفاعات شمال شهرستان الشتر واقع در استان لرستان در اوایل خرداد ماه 1384 جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در سایه، با روش تقطیر با آب (Hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت (بازده ...
بیشتر
Salvia reuteranaگیاهی علفی و پایا متعلق به تیره نعناع است که در بعضی از مناطق ایران از جمله استان لرستان به صورت وحشی می روید. بخش های هوایی این گیاه در مرحله پس از گلدهی از ارتفاعات شمال شهرستان الشتر واقع در استان لرستان در اوایل خرداد ماه 1384 جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در سایه، با روش تقطیر با آب (Hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت (بازده اسانس 8/0% بود). اسانس بدست آمده از این گیاه به وسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تجزیه گردید.46 ترکیب در اسانس این گیاه شناسایی گردیدکه 7/91% از کل اسانس را شامل می شود. جرماکرن D (5/27%)، بتا کاریوفیلن(5/15%)، لینالول (5/12%)، بی سیکلو جرماکرن (2/9%)، کاریوفیلن اکسید (3/6%) و اسپاتولنول (7/5%) ترکیبهای اصلی روغن اسانسی این گونه را تشکیل می دهند.
مهدی میرزا؛ زهرا باهرنیک
دوره 23، شماره 2 ، مرداد 1386، ، صفحه 278-284
چکیده
کاربرد اسانس گونه‌های مختلف مریم گلی (Salvia) در فرآورده‌های دارویی، غذایی و بهداشتی و فعالیت بیولوژیکی آن بستگی تام به ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس دارد؛ لذا با توجه به اهمیت اسانس گونه‌های مختلف این گیاه، به منظور تعیین میزان کمی و نوع ترکیبهای موجود در اسانس گونه Salvia lachnocalyx Hedge.، اقدام به جمع‌آوری سرشاخه‌های گلدار گیاه در اردیبهشت ...
بیشتر
کاربرد اسانس گونه‌های مختلف مریم گلی (Salvia) در فرآورده‌های دارویی، غذایی و بهداشتی و فعالیت بیولوژیکی آن بستگی تام به ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس دارد؛ لذا با توجه به اهمیت اسانس گونه‌های مختلف این گیاه، به منظور تعیین میزان کمی و نوع ترکیبهای موجود در اسانس گونه Salvia lachnocalyx Hedge.، اقدام به جمع‌آوری سرشاخه‌های گلدار گیاه در اردیبهشت ماه از استان فارس گردید. سپس اسانس نمونه جمع‌آوری شده، به روش تقطیر با آب استخراج شده و ترکیبهای موجود در آن با استفاده از گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل با طیف سنجی جرمی ((GC/MS جداسازی و شناسایی گردیدند. با توجه به نتایج بدست آمده، 34 ترکیب در اسانس مورد شناسایی قرار گرفت که 7/99% اسانس را به خود اختصاص دادند. در میان ترکیبهای شناسایی شده به ترتیب ترکیبهای بیسیکلوجرماکرن (3/31%)، آلفا–پینن (2/13%)، سابینن (7/11%) و بتا-پینن (3/10%) بالاترین مقدار را به خود اختصاص دادند. از سایر ترکیبهای اصلی می‌توان از آلفا-ترپنیل استات (0/7%)، بتا-کاریوفیلین (4/7%)، لیمونن (8/2%) و 1،8-سینئول (3/2%) نام برد.
فاطمه حمزه وی؛ سعید محرمی پور؛ علی اصغر طالبی
چکیده
شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin du Val)، شپشه گندم (Sitophilus granarius L.) و شپشه دندانه‌دار (Oryzaephilus surinamensis L.) از مهمترین آفات انباری محسوب می‌شوند، به همین منظور اثر دورکنندگی اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) و شیشه‌شورCallistemon viminalis (Gaertn) روی حشرات فوق مورد بررسی قرار گرفت. استخراج اسانس از برگ‌های خشک اکالیپتوسو شیشه‌شور با استفاده از دستگاه کلونجر ...
بیشتر
شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin du Val)، شپشه گندم (Sitophilus granarius L.) و شپشه دندانه‌دار (Oryzaephilus surinamensis L.) از مهمترین آفات انباری محسوب می‌شوند، به همین منظور اثر دورکنندگی اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) و شیشه‌شورCallistemon viminalis (Gaertn) روی حشرات فوق مورد بررسی قرار گرفت. استخراج اسانس از برگ‌های خشک اکالیپتوسو شیشه‌شور با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب انجام شد. برای بررسی قدرت دورکنندگی اسانس‌ها از بویایی‌سنج Y شکل استفاده شد. غلظت‌های 4 تا 10 میکرولیتر از هر اسانس در 50 میکرولیتر از استون روی 2 گرم گندم در بازوی تیمار بویایی‌سنج بکار برده شد. بالاترین میزان دورکنندگی اسانس اکالیپتوس و شیشه‌شور در غلظت‌های مورد استفاده به‌ترتیب 90% و 70% برای شپشه آرد، 60% و 35% برای شپشه گندم و برای شپشه دندانه‌دار 60% و 53% مشاهده شد. اسانس‌ها روی شپشه آرد اثر دورکنندگی بیشتری نسبت به شپشه گندم و شپشه دندانه‌دار داشتند. در غلظت 71/35 میکرولیتر بر لیتر هوا دوام یا نیمه عمر اسانس اکالیپتوس (79/3 روز) و شیشه‌شور (34/4 روز) روی شپشه آرد بدست آمد که اختلاف معنی‌داری با هم نداشتند، اما روی شپشه گندم دوام اسانس اکالیپتوس (40/4 روز) به‌طور معنی‌داری بیشتر از اسانس شیشه‌شور (15/2 روز) بود. این نتایج نشان می‌دهد که اسانس‌های فوق در محیط‌های سربسته با وجودی که در غلظت‌های پایین اثر دورکنندگی قابل توجهی دارند اما این ترکیب‌ها بسیار کم دوام بوده و با سرعت بیشتری تجزیه می‌شوند.
علی نعمتیان؛ فرشاد قوشچی؛ امین فرنیا؛ علی آریاپور؛ مسعود مشهدی اکبربوجار
چکیده
ژل و عصاره گیاه دارویی صبرزرد (Aloe vera L.) از زمانهای قدیم در منابع پزشکی و آرایشی مورد استفاده قرار گرفته است. ژل صبرزرد دارای خواص متعدد بیولوژیک و فیزیولوژیک ازجمله توانایی درمان سوختگی و جراحات پوستی، ضد چروک، توقف رشد برخی باکتری‌ها و انگل‌ها، اثر مقاومتی در برابر سنتز شیمیایی به دلیل وجود ترکیبهای آنتراکینون و توقف رشد و فعالیت ...
بیشتر
ژل و عصاره گیاه دارویی صبرزرد (Aloe vera L.) از زمانهای قدیم در منابع پزشکی و آرایشی مورد استفاده قرار گرفته است. ژل صبرزرد دارای خواص متعدد بیولوژیک و فیزیولوژیک ازجمله توانایی درمان سوختگی و جراحات پوستی، ضد چروک، توقف رشد برخی باکتری‌ها و انگل‌ها، اثر مقاومتی در برابر سنتز شیمیایی به دلیل وجود ترکیبهای آنتراکینون و توقف رشد و فعالیت ویروس ایدز است. به منظور بررسی تأثیر تراکم کاشت و کود نیتروژن بر میزان ماده مؤثره آلوئنین و باربالوئین و اسید مالیک گیاه دارویی صبرزرد (Aloe vera)، آزمایشی در سال 1388 در استان مازندران (شهرستان نوشهر) انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار کود نیتروژن (اوره با 46% نیتروژن) در سه سطح 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار و تیمار تراکم در سه سطح 2، 4 و 6 بوته در مترمربع بود. پس از استخراج ژل از برگ گیاه صبرزرد، میزان ماده مؤثره آلوئنین و باربالوئین و اسید مالیک توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارکرد عالی (HPLC) مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده تیمار کود نیتروژن و تراکم کاشت بر میزان مواد مؤثره و اسید مالیک تأثیر آماری معنی‌داری داشتند و بیشترین مقدار ماده مؤثره آلوئنین و باربالوئین به‌ترتیب با 3/1133 و 3/429 میکروگرم بر گرم و اسید مالیک با 312 گرم در 100 گرم ژل در تیمار کودی 150 کیلوگرم در هکتار و تراکم 4 بوته در مترمربع بدست آمد.
