همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

کاربرد اسانس گونه‌های مختلف مریم گلی (Salvia) در فرآورده‌های دارویی، غذایی و بهداشتی و فعالیت بیولوژیکی آن بستگی تام به ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس دارد؛ لذا با توجه به اهمیت اسانس گونه‌های مختلف این گیاه، به منظور تعیین میزان کمی و نوع ترکیبهای موجود در اسانس گونه Salvia lachnocalyx Hedge.، اقدام به جمع‌آوری سرشاخه‌های گلدار گیاه در اردیبهشت ماه از استان فارس گردید. سپس اسانس نمونه جمع‌آوری شده، به روش تقطیر با آب استخراج شده و ترکیبهای موجود در آن با استفاده از گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل با طیف ‌سنجی جرمی ((GC/MS جداسازی و شناسایی گردیدند. با توجه به نتایج بدست آمده، 34 ترکیب در اسانس مورد شناسایی قرار گرفت که 7/99% اسانس را به خود اختصاص دادند. در میان ترکیبهای شناسایی شده به ترتیب ترکیبهای بی‌سیکلوجرماکرن (3/31%)، آلفا–پینن (2/13%)، سابینن (7/11%) و بتا-پینن (3/10%) بالاترین مقدار را به خود اختصاص دادند. از سایر ترکیبهای اصلی می‌توان از آلفا-ترپنیل استات (0/7%)، بتا-کاریوفیلین (4/7%)، لیمونن (8/2%) و 1،8-سینئول (3/2%) نام برد.

کلیدواژه‌ها

- احمدی، ل.، 1378. بررسی GC/MS روغن اسانس گیاه Salvia hypoleuca Bath.. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 213: 58-47.
- زرگری، ع.، 1369. گیاهان دارویی. انتشارات دانشگاه تهران، جلد چهارم، 925 صفحه.
- مظفریان، و.، 1375. فرهنگ نامهای گیاهان ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 700 صفحه.
- میرزا، م.، احمدی، ل.، 1378. شناسایی ترکیبهای فرار اسانس و عصاره گیاه Salvia sclarea. مجموعه گیاهان دارویی و معطر ایران،216 : 136-115.
- میرزا، م.، باهرنیک، ز. و جمزاد، ز.، 1383. استخراج و شناسایی ترکیبهای اسانس گیاه مریم گلی کارواندری. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 19(2): 124-117 .
- میرزا، م.، باهرنیک، ز.، 1386. استخراج و شناسایی ترکیبهای اسانس گیاه Salvia compersa. فصلنامه پژوهشی گیاهان دارویی، 22 (4): 436-431.
- Ahmadi, L. and Mirza, M., 1999. Composition of the essential oil of Salvia atropatana Bunge. Journal of Essential Oil Research, 11: 289-290.
- Baher Nik, Z. and Mirza, M., 2004. Volatile constituents of Salvia spinosa L. from Iran, Flavour and Fragrance Journal, 19: 230-232
- Baher Nik, Z. and Mirza, M., 2005. Composition of the essential oil of Salvia limbata. Journal of Essential Oil Research, 7: 10-11.
- Bremnes, L., 1994. Herbs. Dorling Kinderslei, London, 127 p.
- Guenter, E., 1975. The essential oils. Vol. 2, Robert E. Krieger Publishing CO., INC. Malabar, Florida, 852 p. 
- Hooker, J.D. and. Jackson, B.D., 1960.  Index Kewensis. volume 2, Oxford  University Press, Amen House, London, E. C.4, 1299 p. 
- Javidnia, K., Miri, R., Kamalinejad, M. and Nasiri, A., 2002. Composition of the essential oil of Salvia mirzayanii. Rech. f. & Esfand from Iran. Flavour and Fragrance Journal, 17: 465- 467.
- Lambert Ortiz, E., 1996. Encyclopedia of herbs, spices and flavouring. Dorling Kinderslei, London, 48-49.
- Mirza, M. and Sefidkon, F., 1999. Essential oils composition of two Salvia species from Iran. Salvia nemorosa L. and Salvia reuterana Boiss. Flavour and Fragrance Journal, 14: 230-232.
- Mirza, M. and Ahmadi, L. 2000. Essential oil of Salvia multicaualis Vahl from Iran. Journal of Essential Oil Research, 12: 575-576.
- Reineccius, G., 1994. Source book of flavors. Chapman and Hall, New York/London, 389 p.
- Rustaiyan, A., 1987. Extraction of new sesquiterpenes from Salvia. Phytochemistry, 26:  3078.
- Rustaiyan, A., Komeilizadeh, H., Masoudi, S. and Jassbi, AR., 1997.Composition of the essential oil of Salvia sahandica Boiss& Buhse. Journal of Essential Oil Research, 9: 713-714.
- Sandra, P. and Bicchi, C., 1987. Capillary gas chromatography in essential oil analysis. Hüthig, Heidelberg, Basel, New York, 435 p.
- Sefidkon, F. and Miraz, M., 1999. Chemical composition of the essential oils of two Salvia species from Iran Salvia virgata Jacq. And Salvia syriaca. Flavour and Fragrance Journal, 14: 45-46.