دوره 31، شماره 2 ، خرداد 1394
مریم پیوندی؛ هانیه پرنده؛ مهدی میرزا
چکیده
ریحان (Ocimum basilicum L.) گیاهی علفی از تیره نعناعیان است. اسانس‌های ریحان در صنایع مختلف غذایی، دارویی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تحقیق حاضر تأثیر غلظت‌های مختلف نانو کود کلات آهن (Kg.ha-15، 3، 1) و کود کلات آهن (Kg.ha-1 5/7، 5/4، 5/1) بر کمّیت و کیفیت اسانس این گیاهمورد بررسی و شناسایی قرار گرفت. آزمایش در مزرعه‌ای واقع در ساوه و در طرح ...
بیشتر
ریحان (Ocimum basilicum L.) گیاهی علفی از تیره نعناعیان است. اسانس‌های ریحان در صنایع مختلف غذایی، دارویی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تحقیق حاضر تأثیر غلظت‌های مختلف نانو کود کلات آهن (Kg.ha-15، 3، 1) و کود کلات آهن (Kg.ha-1 5/7، 5/4، 5/1) بر کمّیت و کیفیت اسانس این گیاهمورد بررسی و شناسایی قرار گرفت. آزمایش در مزرعه‌ای واقع در ساوه و در طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. پس از جمعآوری سرشاخههای گلدار گیاه ریحان اسانس آن به روش تقطیر با آب مورد استخراج قرار گرفت. سپس ترکیب‌های موجود در اسانس با استفاده از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی گردیدند. نتایج بدست آمده وجود 16 ترکیب را در اسانس گیاه نشان داد. ترکیب‌های غالب اسانس به‌ترتیب شامل متیل کاویکل (37%)، ژرانیال (26%)، نرال (21%) و کاریوفیلن اکسید (5/3%) بود. در میان تیمارهای مختلف، تفاوت در میانگین مقدار 10 ترکیب معنی‌دار بود. میانگین درصد اسانس در همه نمونههای تحت تیمار آهن و نانو آهن بیش از شاهد بود.
سید مهدی حسینی؛ علی سروش‌زاده؛ سیدعلی‌محمد مدرس ثانوی
چکیده
این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر حذف جوانه‌های جانبی بر صفات مرفولوژیک گیاه زعفران (Crocus sativus L.) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارها شامل وزن بنه (درشت 11-5/9 گرم و متوسط 5/7-6 گرم)، بستر کشت (پرلیت و خاک) و حذف جوانه‌های جانبی (حذف کلیه جوانه‌های جانبی و بدون حذف جوانه‌ها) بود. نتایج نشان داد که وزن بنه بر روی تعداد ...
بیشتر
این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر حذف جوانه‌های جانبی بر صفات مرفولوژیک گیاه زعفران (Crocus sativus L.) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارها شامل وزن بنه (درشت 11-5/9 گرم و متوسط 5/7-6 گرم)، بستر کشت (پرلیت و خاک) و حذف جوانه‌های جانبی (حذف کلیه جوانه‌های جانبی و بدون حذف جوانه‌ها) بود. نتایج نشان داد که وزن بنه بر روی تعداد برگ و وزن خشک برگ‌ها، تعداد و وزن خشک ریشهها، وزن خشک بنه‌های دختری، متوسط وزن خشک بنه دختری و وزن خشک کل گیاه اثر معنی‌داری داشت و از نظر این صفات بنه‌های درشت برتری داشتند. بستر کشت پرلیت نسبت به بستر خاک باعث افزایش وزن خشک برگ‌ها، وزن خشک ریشهها، تعداد ریشهها، وزن خشک بنه‌های دختری و وزن خشک کل گیاه شد. گیاهان در بستر خاکی نسبت به بستر پرلیت تعداد برگ بیشتری تولید کردند. اگرچه با حذف جوانه‌های جانبی تعداد برگ و بنه‌های دختری کاهش یافت اما تعداد و وزن ریشه و متوسط وزن خشک بنه دختری افزایش یافت.
زهرا رسولی؛ سعیده ملکی فراهانی؛ حسین بشارتی
چکیده
عملکرد کمّی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.) طی آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. عوامل مورد بررسی شامل کود شیمیایی NPK در سه سطح (0، 50 و 100 درصد مقدار توصیه کودی) و کودهای غیرشیمیایی در چهار سطح (شاهد بدون کود، ورمی‌کمپوست، کود زیستی حاوی باکتری‌های سودوموناس و باسیلوس و در نهایت ...
بیشتر
عملکرد کمّی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.) طی آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. عوامل مورد بررسی شامل کود شیمیایی NPK در سه سطح (0، 50 و 100 درصد مقدار توصیه کودی) و کودهای غیرشیمیایی در چهار سطح (شاهد بدون کود، ورمی‌کمپوست، کود زیستی حاوی باکتری‌های سودوموناس و باسیلوس و در نهایت تلفیق ورمی‌کمپوست و کود زیستی) بودند. نتایج نشان دادند که اثر متقابل کودهای شیمیایی و غیرشیمیایی بر تمامی صفات مورد مطالعه معنی‌دار و کوددهی سبب افزایش عملکرد کمّی و کیفی زعفران نسبت به تیمار شاهد شد. کاربرد همزمان نیمی از مقادیر کودهای شیمیایی، ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد توانست وزن خشک کلاله، عملکرد کلاله، درصد کروسین، درصد پیکروکروسین و درصد سافرانال را به‌ترتیب 03/2، 65/4، 83/0، 10/1 و 46/1 برابر نسبت به شاهد افزایش دهد. گرچه اثرگذاری تیمارهای ترکیب باکتری‌ها با 0% و 100% کود شیمیایی بر کروسین، ورمی‌کمپوست خالص و ترکیب باکتری‌ها با 50% و 100% کود شیمیایی بر پیکروکروسین و باکتری‌های خالص بر سافرانال بیشتر از تیمار ترکیب کود شیمیایی، ورمی‌کمپوست و باکتری بود؛ اما تأثیر بسزای تیمار اخیر بر عملکرد گل، عملکرد کلاله و نیز اثر مثبت بر ترکیب‌های کلاله منجر به معرفی آن به‌عنوان تیمار برتر شد. میزان اثرگذاری این تیمار نسبت به کاربرد 0%، 50% و 100% کود شیمیایی در رابطه با وزن خشک کلاله به‌ترتیب 95/50%، 48/20% و 86/12% بود.
محمود اطرشی؛ فریناز وفادار اصفهان؛ ریحانه عموآقایی
چکیده
استویا (Stevia rebaudiana Bert.) یک گیاه دارویی است که به‌عنوان شیرین‌کننده‌ای مناسب برای بیماران دیابتی استفاده می‌شود.در این پژوهش تأثیر تلقیح منفرد یا توأم قارچ میکوریزی گلوموس اینترارادیسز و باکتری‌های باسیلوس پلی‌میکسا، سودوموناس پوتیدا و ازتوباکتر کروکوکوم بر گیاهچه‌هایی که از کشت قطعات تک‌گره استویا باززایی شده بودند، در زمان‌های ...
بیشتر
استویا (Stevia rebaudiana Bert.) یک گیاه دارویی است که به‌عنوان شیرین‌کننده‌ای مناسب برای بیماران دیابتی استفاده می‌شود.در این پژوهش تأثیر تلقیح منفرد یا توأم قارچ میکوریزی گلوموس اینترارادیسز و باکتری‌های باسیلوس پلی‌میکسا، سودوموناس پوتیدا و ازتوباکتر کروکوکوم بر گیاهچه‌هایی که از کشت قطعات تک‌گره استویا باززایی شده بودند، در زمان‌های 15، 30، 45 و 60 روز پس از اعمال تیمارها بررسی شد. نتایج نشان دادند که میزان پارامترهای رشد (وزن تر، وزن خشک و طول ساقه) و استویوزاید تا 60 روز پس از اعمال تیمارها، در تیمارهای منفرد و سه‌تایی باکتری یا قارچ در حد معنی‌داری افزایش یافت ولی بیشترین میزان پارامترهای رشد و استویوزاید در تیمارهای دوتایی از میکروارگانیسم‌ها و به‌طور ویژه در تیمار ازتوباکتر+ گلوموس مشاهده شد. بیشترین میزان وزن تر، وزن خشک، طول ساقه و استویوزاید در 60 روز پس از اعمال اولیه تیمارها و در تیمار ازتوباکتر+ گلوموس که به‌ترتیب 7/53%، 57%، 37% و 81% افزایش نسبت به شاهد را نشان می‌دهند، مشاهده شد. به‌طور جالب توجهی مشاهده شد که سرعت رشد در تیمارهای دوگانه و سه‌گانه در فاصله 30-15 روز حداکثر بود و در فاصله 45-30 روز که منطبق با دوران گلدهی آنها بود، کاهش یافت. اما در تیمارهای منفرد سرعت رشد در فاصله 45-30 روز به حداکثر رسید و در فاصله 60-45 روز با ورود به مرحله گلدهی بشدت کاهش یافت. به هر حال حداکثر میزان تجمع استویوزاید در همه تیمارها در فاصله 45-30 روز بدست آمد و در فاصله 60-45 روز با ورود به مرحله گلدهی میزان تجمع استویوزاید در تیمارهای سه‌گانه و منفرد بشدت و در تیمارهای دوگانه به‌طور ملایم‌تر کاهش یافت. بنابراین تیمار میکروارگانیسم‌ها سرعت رشد، فنولوژی گیاه و الگوی تجمع استویوزاید را در استویا تحت تأثیر قرار می‌دهند.
هاشم کنشلو؛ محمدیوسف آچاک؛ غلامرضا دمی‌زاده
چکیده
به‌منظور بررسی مراحل تقویم حیاتی گونه گزروغن (Moringa peregrine (Forssk.) Fiori.) با خصوصیات اقلیمی و تأثیر فیزیوگرافی بر تغییر این رفتارها، تحقیقات گسترده‌ای در رویشگاه‌های گزروغن در جنوب شرق ایران طی سال‌های 1387 تا 1390 انجام شد. پس از شناسایی رویشگاه‌های گزروغن در استان‌های هرمزگان و بلوچستان، در هر استان شش رویشگاه شاخص انتخاب و در هر رویشگاه، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی مراحل تقویم حیاتی گونه گزروغن (Moringa peregrine (Forssk.) Fiori.) با خصوصیات اقلیمی و تأثیر فیزیوگرافی بر تغییر این رفتارها، تحقیقات گسترده‌ای در رویشگاه‌های گزروغن در جنوب شرق ایران طی سال‌های 1387 تا 1390 انجام شد. پس از شناسایی رویشگاه‌های گزروغن در استان‌های هرمزگان و بلوچستان، در هر استان شش رویشگاه شاخص انتخاب و در هر رویشگاه، سه پایه میانسال علامت‌گذاری شدند. مراحل فنولوژی (رشد رویشی، گلدهی، تشکیل میوه، رسیدن بذر، کمون و رشد مجدد) در دوره‌های 15 روزه اندازه‌گیری گردید. تجزیه و تحلیل آمار هواشناسی و تاریخ‌های وقوع فنولوژی نشان داد که عوامل اقلیمی ازجمله بارندگی (میانگین و پراکنش)، میانگین دمای سالیانه و دوره خشکی در رفتارهای اکولوژیکی گزروغن تأثیرگذار است. در شرایط عادی در رویشگاه‌های طبیعی با متوسط ارتفاع 700-600 متر از سطح دریا، گزروغن با سپری شدن دوره سرما، رشد رویشی را از اوایل بهمن آغاز نموده و از اوایل اسفند گل‌های صورتی تا سفید به تعداد زیاد در انتهای شاخه‌های جوان ظاهر شده و دوران گلدهی تا اوایل فروردین ادامه می‌یابد. از اواسط فروردین، نیام‌های سبز رنگ میوه ظاهر شده و به‌تدریج رشد نموده و در خرداد شروع به رسیدن می‌نمایند که در این زمان از انتها شروع به شکافتن غلاف و ریزش بذرها می‌نمایند. برگچه‌های گزروغن دارای عمر کوتاهی بوده و با گرم شدن هوا در اردیبهشت ماه شروع به ریزش می‌کنند. با رشد میوه‌ها و بروز تنش خشکی، برگ‌ها از اواخر اردیبهشت شروع به ریزش نموده که تا آخر خرداد ادامه می‌یابد. از اوایل تیر گزروغن وارد کمون شده و در آبان با کاهش شدت گرما، رشد رویشی خود را آغاز می‌نماید. در اوایل آذر اندام‌های گل ظاهر شده که با کاهش دما، فرصت تلقیح بدست نیامده و برگ‌ها و گل‌ها در اثر کاهش دما در اواخر آذر ریزش می‌نمایند. در این زمان گزروغن وارد کمون زمستانه می‌شود. بررسی‌ها نشان داد که جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، عرض جغرافیایی و ترسالی مراحل فنولوژی را در گزروغن تحت تأثیر قرار داده و انرژی گرمایی مورد نیاز برای رسیدن دانه نباید از 2470 درجه روز رشد کمتر باشد.
عالیه صالحی؛ سیف‌اله فلاح؛ علی عباسی؛ رامین ایرانی‌پور؛ مریم حیدری
چکیده
یکی از جنبه‌های تولید گیاهان دارویی مصرف کمتر نهاده‌های شیمیایی می‌باشد، که این موضوع می‌تواند علاوه‌بر حفظ و یا بهبود کیفیت محصول در حفاظت از محیط زیست نیز مؤثر باشد. بنابراین به‌منظور بررسی تأثیر مدیریت تلفیق کودهای آلی و اوره (تقسیطی و غیرتقسیطی) بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های ...
بیشتر
یکی از جنبه‌های تولید گیاهان دارویی مصرف کمتر نهاده‌های شیمیایی می‌باشد، که این موضوع می‌تواند علاوه‌بر حفظ و یا بهبود کیفیت محصول در حفاظت از محیط زیست نیز مؤثر باشد. بنابراین به‌منظور بررسی تأثیر مدیریت تلفیق کودهای آلی و اوره (تقسیطی و غیرتقسیطی) بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 9 تیمار و 3 تکرار در دانشگاه شهرکرد در سال 1391 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (عدم مصرف نیتروژن)، کود گاوی، کود شیمیایی اوره، سه سطح کود تلفیقی تقسیطی ( کود گاوی + کود اوره، کود گاوی + کود اوره، + کود گاوی + کود اوره) و سه سطح کود تلفیقی غیرتقسیطی ( کود گاوی+ کود اوره، کود گاوی + کود اوره، + کود گاوی + کود اوره) بودند. نتایج نشان داد که اضافه کردن کود نیتروژن‌دار موجب افزایش معنی‌دار میزان و تولید روغن، پروتئین و اسانس گیاه سیاهدانه گردید (01/0>p). کاربرد تلفیقی کود آلی + شیمیایی، میزان روغن، اسانس و میزان و تولید پروتئین بیشتری در مقایسه با کاربرد جداگانه داشته است (01/0>p). کاربرد غیرتقسیطی اوره با داشتن 322 گرم روغن در کیلوگرم، 674 کیلوگرم روغن در هکتار، 248 گرم پروتئین در کیلوگرم، 595 کیلوگرم پروتئین در هکتار، 1/3 گرم اسانس در کیلوگرم و 2/7 کیلوگرم اسانس در هکتار نسبت به کاربرد تقسیطی برتری معنی‌داری داشت. به‌طور کلی، کاربرد غیرتقسیطی کود اوره در تلفیق با کود آلی موجب افزایش کیفیت دانه گیاه دارویی سیاهدانه شد.
مجید دشتی؛ مهدی میرزا؛ محمد کافی؛ حسین توکلی
چکیده
به‌منظور مطالعه تأثیر تنش کمبود آب بر عملکرد کمّی و ترکیب‌های اسانس گیاه دارویی نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی انجام شد. تیمارهای مختلف آبیاری براساس میزان تبخیر و تعرق واقعی در 4 سطح به میزان 100% (آبیاری کامل)، 6/66% (تنش متوسط)، 3/33% (تنش شدید) و بدون آبیاری (شاهد) در قالب طرح بلوک کامل ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه تأثیر تنش کمبود آب بر عملکرد کمّی و ترکیب‌های اسانس گیاه دارویی نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی انجام شد. تیمارهای مختلف آبیاری براساس میزان تبخیر و تعرق واقعی در 4 سطح به میزان 100% (آبیاری کامل)، 6/66% (تنش متوسط)، 3/33% (تنش شدید) و بدون آبیاری (شاهد) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اعمال گردید. نتایج نشان دادند که درصد اسانس برگهای سبز و ساقه گل‌دهنده در تیمارهای تنش شدید و بدون آبیاری به‌طور معنی‌داری (05/0≥p) بیشتر از تیمار آبیاری کامل بود. بالاترین عملکرد ماده خشک برگ و ساقه گل‌دهنده در تیمار آبیاری کامل و کمترین مقدار آن در تیمار شاهد مشاهده شد. تنش آب عملکرد اسانس برگ و ساقه گل‌دهنده را به‌طور معنی‌داری کاهش داد، اما عملکرد اسانس تحت تأثیر تنش آبی متوسط قرار نگرفت. نتایج همچنین نشان دادند که ترکیب‌های اصلی اسانس در کلیه سطوح تنش کمبود آب شامل 8،1-سینئول، بتا-پینن و بورنئول بودند که در مجموع نزدیک به 50% از کل اجزای اسانس برگهای سبز را در تیمار آبیاری کامل شامل شدند. با افزایش شدت تنش آب، میزان این ترکیب‌ها به‌تدریج در اسانس افزایش یافته، به‌طوری که در تیمار بدون آبیاری، ترکیب‌های فوق به‌ترتیب به میزان 1/21، 7 و 3/15 درصد در برگهای سبز، و 39، 12 و 55 درصد در ساقه گل‌دهنده در مقایسه با تیمار آبیاری کامل افزایش یافته و ترکیب‌های سدرن-13-اُل و دلتا-کادینن در تیمار بدون آبیاری به‌ترتیب به میزان 5/58% و 46% در برگهای سبز و 52% و 14% در ساقه گل‌دهنده کاهش نشان دادند.
زری مجیدی؛ مرتضی بهنام رسولی؛ ایران جهانسوز
چکیده
در این تحقیق اثرات تجویز عصاره الکلی برگ درخت گردو (Juglans regia L.)بر فاکتورهای بیوشیمیایی خون در موش صحرایی مبتلا به دیابت نسبی مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا عصاره الکلی برگ درخت گردو به روش خیس کردن تهیه و میزان دوز کشنده آن تعیین شد. سپس برای انجام آزمایش از 32 موش (از هر دو جنس) که به‌طور تصادفی انتخاب شده بودند 8 موش به‌عنوان گروه کنترل ...
بیشتر
در این تحقیق اثرات تجویز عصاره الکلی برگ درخت گردو (Juglans regia L.)بر فاکتورهای بیوشیمیایی خون در موش صحرایی مبتلا به دیابت نسبی مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا عصاره الکلی برگ درخت گردو به روش خیس کردن تهیه و میزان دوز کشنده آن تعیین شد. سپس برای انجام آزمایش از 32 موش (از هر دو جنس) که به‌طور تصادفی انتخاب شده بودند 8 موش به‌عنوان گروه کنترل (دست نخورده) انتخاب شدند و بقیه با تزریق زیر جلدی آلوکسان منوهیدرات (mg/kg120) دیابتی شدند. موشهای دیابتی نیز به 3 گروه تجربی 1 عصاره الکلی (تجویز g/kg75/0 عصاره)، تجربی 2 عصاره الکلی (تجویز g/kg5/0 عصاره) و گروه کنترل دیابتی تقسیم شدند (در هر گروه 4 موش ماده و 4 موش نر). به موشهای گروه‌های تجربی به مدت 4 هفته عصاره تجویز شد (از طریق آب آشامیدنی). در طول این مدت به‌طور هفتگی از سینوس چشمی خون‌گیری بعمل آمد. سطح سرمی انسولین (فقط در هفته 2)، گلوکز، اوره، تری‌گلیسرید و کلسترول تام اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان داد که تجویز عصاره الکلی برگ درخت گردو موجب کاهش معنی‌دار سطح گلوکز و اوره خون و افزایش معنی‌دار سطح تری‌گلیسرید و کلسترول تام خون در موشهای دیابتی شد. با توجه به نتایج حاصل می‌توان نتیجه‌گیری کرد که تجویز عصاره الکلی برگ درخت گردو احتمالاً می‌تواند موجب تصحیح و یا رفع بعضی اختلالات متابولیکی ناشی از بیماری دیابت گردد.
هومن تهرانی شریف؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ علی‌اکبر تجلی؛ مریم مکی‌زاده تفتی
چکیده
به‌منظور مطالعه تأثیر کودهای شیمیایی، دامی و تلفیق آنها بر خصوصیات کمّی و کیفی گیاه ریحان بنفش (Ocimum basilicum L.) آزمایشی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در زمان با 16 تیمار شامل مقادیر مختلف کودهای شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در چهار سطح (سیستم تغذیه شیمیایی)، کود دامی ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه تأثیر کودهای شیمیایی، دامی و تلفیق آنها بر خصوصیات کمّی و کیفی گیاه ریحان بنفش (Ocimum basilicum L.) آزمایشی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در زمان با 16 تیمار شامل مقادیر مختلف کودهای شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در چهار سطح (سیستم تغذیه شیمیایی)، کود دامی در چهار سطح (سیستم تغذیه آلی) و تلفیقی از کودهای شیمیایی و دامی در هفت سطح (سیستم تغذیه تلفیقی) در مقایسه با شاهد (بدون کود) در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که افزایش عملکرد علوفه خشک، بیش از همه تحت تأثیر میزان متوسط کود شیمیایی و دامی در روش تلفیقی بوده‌است و بالاترین عملکرد خشک اندام هوایی (2442 کیلوگرم در هکتار) در چین دوم و روش تغذیه تلفیقی (25 تن کود دامی همراه با 60 کیلوگرم در هکتار پتاسیم، 48 کیلوگرم در هکتار فسفر و 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن) حاصل شد. براساس نتایج میزان اسانس نیز به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارهای کودی قرار گرفت و بیشترین درصد اسانس (69/0%) در چین دوم از تیمار تلفیقی (10 تن کود دامی همراه با 120 کیلوگرم در هکتار پتاسیم، 96 کیلوگرم در هکتار فسفر و 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن) بدست آمد. نتایج این تحقیق حکایت از آن داشت که کاربرد کودهای آلی به تنهایی و یا در ترکیب با کود شیمیایی در بهبود عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی ریحان بنفش تأثیر مثبتی داشته است.
زهره غنوی؛ سعید ملائی؛ علیرضا بابایی؛ علیرضا قاسم‌پور
چکیده
مامیران (Chelidonium majus L.) گیاهی متعلق به خانواده Papaveraceae است که در مناطق شمالی ایران رویش دارد و به علت داشتن ایزوکینولین آلکالوئیدها دارای خواص ضدسرطان و ضدایدز می‌باشد که ازجمله این ایزوکینولین آلکالوئیدها می‌توان به مورفین، کدئین، تبائین، پاپاورین و نوسکاپین اشاره کرد. هدف این مقاله، اندازه‌گیری کمّی ایزوکینولین آلکالوئیدهای ذکر ...
بیشتر
مامیران (Chelidonium majus L.) گیاهی متعلق به خانواده Papaveraceae است که در مناطق شمالی ایران رویش دارد و به علت داشتن ایزوکینولین آلکالوئیدها دارای خواص ضدسرطان و ضدایدز می‌باشد که ازجمله این ایزوکینولین آلکالوئیدها می‌توان به مورفین، کدئین، تبائین، پاپاورین و نوسکاپین اشاره کرد. هدف این مقاله، اندازه‌گیری کمّی ایزوکینولین آلکالوئیدهای ذکر شده در بالا در نمونههای جمعآوری شده از نواحی شمال ایران با ارتفاعهای متفاوت و بررسی عوامل محیطی در میزان این ترکیب‌ها می‌باشد. از اینرو 5 منطقه از نواحی مختلف شمال، شامل شهرهای مازندران، فیروزکوه و گلستان انتخاب شدند و پس از اندازه‌گیری کمّی، عامل ارتفاع نیز مورد توجه قرار گرفت تا نقش این عامل در میزان ترکیب‌ها مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج نشان داد که بیشینه مقدار آلکالوئیدهای ذکر شده در بالا به‌ترتیب برابر با 25/0، 18/0، 02/0، 14/2 و 27/0 درصد وزنی/وزنی و کمینه مقدار به‌ترتیب 11/0، 00/0، 00/0، 11/0 و 00/0 درصد وزنی/وزنی می‌باشد وارتفاع از سطح دریا ارتباط معکوس و معنی‌داری در سطح 99% دارد و با افزایش این عامل، میزان این ترکیب‌ها کاهش می‌یابد.
سمانه اسدی صنم؛ محسن زواره؛ همت‌اله پیردشتی؛ فاطمه سفیدکن؛ قربانعلی نعمت‌زاده؛ ابوذر هاشم‌پور
چکیده
با هدف بررسی اثر تاریخ کشت و دوره غرقاب خاک بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench)، آزمایشی بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری طبرستان-دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1391 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ ...
بیشتر
با هدف بررسی اثر تاریخ کشت و دوره غرقاب خاک بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench)، آزمایشی بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری طبرستان-دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1391 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ کشت (10 تیر، 9 مرداد و 8 شهریور 1391) و سه دوره غرقاب (بدون غرقاب به‌عنوان شاهد، 3 روز غرقاب و 5 روز غرقاب) بودند که به‌ترتیب در کرت‌های اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. پس از پایان مدت غرقاب، مقدار مالون‌دی‌آلدهید (MDA) و اکسیداسیون پروتئین برگ‌ها، فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددیسموتاز (SOD)، آسکوربات پراکسیداز (APX)، پراکسیداز (POD) و کاتالاز (CAT)، میزان فنل و فلاونوئید کل و درصد بازدارندگی رادیکال آزاد DPPH اندازه‌گیری شدند. نتایج آزمایش افزایش معنی‌دار مقدار MDA را در برگ سرخارگل نشان داد که بیشترین مقدار آن در غرقاب 5 روزه و در تاریخ کشت 8 شهریور بدست آمد. در این تاریخ کشت، پروتئین کل 5 روز پس از غرقاب نسبت به شاهد 90% کاهش یافت. بیشترین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی SOD و APX در سرخارگل‌های کشت شده در تاریخ 10 تیر و در 3 روز پس از غرقاب بدست آمد، در حالی‌که بیشترین فعالیت آنزیم POD و CAT مربوط به سرخارگل‌های نشاء شده در تاریخ 9 مرداد بود. غرقاب 5 روزه سرخارگل‌ها، میزان فنل و فلاونوئید کل گیاهان نشاء شده در تاریخ 10 تیر را افزایش داد. بیشترین درصد بازدارندگی رادیکال آزاد DPPH (1/79%)، در 5 روز پس از غرقاب و در تاریخ کشت 8 شهریور بدست آمد. به‌طور کلی، با توجه به یافته‌های این آزمایش می‌توان گفت که گیاه سرخارگل به تنش غرقاب تحمل نسبتاً خوبی دارد.
جلیل اصلانی؛ اکبر حاجی‌زاده مقدم؛ ضیاء فلاح محمدی؛ امیرحسین اسماعیلی؛ راضیه محمدی
چکیده
گل گیاه ازگیل ژاپنی (Eriobotrya japonica Lindl.) دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی و محافظتی است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر حفاظت نورونی با عصاره هیدروالکلی گل گیاه ازگیل ژاپنی بر سطوح CDNF، مالون دی‌آلدهید و سوپراکسیددیسموتاز قشر مخ در مدل تجربی بیماری پارکینسون در موش بزرگ نر بود. در این مطالعه تجربی، حیوانات به‌طور تصادفی به سه گروه 9 تایی: کنترل، ...
بیشتر
گل گیاه ازگیل ژاپنی (Eriobotrya japonica Lindl.) دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی و محافظتی است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر حفاظت نورونی با عصاره هیدروالکلی گل گیاه ازگیل ژاپنی بر سطوح CDNF، مالون دی‌آلدهید و سوپراکسیددیسموتاز قشر مخ در مدل تجربی بیماری پارکینسون در موش بزرگ نر بود. در این مطالعه تجربی، حیوانات به‌طور تصادفی به سه گروه 9 تایی: کنترل، ضایعه دیده و ضایعه دیده تحت تیمار با عصاره (تیمار-عصاره) تقسیم شدند. ابتدا موشهای گروه دوم و سوم به‌ترتیب حلال عصاره (سالین) و عصاره (200 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن) را به مدت دوازده هفته و هر هفته سه روز بهصورت درون صفاقی دریافت کردند. برای ایجاد پارکینسون در موش‌ها، پس از 12 هفته، 6-OHDA به داخل بطن راست مغز تزریق شد و در نهایت پنج روز بعد از تزریق داخل بطنی، بافت‌برداری انجام و سطوح CDNF، SOD و MDA در قشر مخ اندازه‌گیری شد. داده‌ها به روش آزمون آماری واریانس یک‌طرفه بین گروه‌ها مورد مقایسه قرارگرفت. نتیجه این پژوهش نشان داد که پیش درمان با استفاده از عصاره گل ازگیل ژاپنی احتمالاً به‌دلیل وجود ترکیب‌های فنولیک در کنار ترکیب‌های فلاونوئیدی این گیاه که خواص آنتی‌اکسیدانی قوی دارد از راه افزایش سطح CDNF و SOD موجب کاهش سطح MDA قشر مخ شده، بنابراین به حفاظت از نورون‌ها در برابر تخریب اکسیداتیو ناشی از سمّیت 6-OHDA کمک می‌کند. در نتیجه، می‌توان گفت که عصاره این گیاه نقش حفاظتی در برابر بیماری پارکینسون دارد.
سید محسن حسینی؛ مجید آقاعلیخانی؛ فاطمه سفیدکن؛ امیر قلاوند
چکیده
با توجه به اهمیت مدیریت علف‌های هرز، نحوه تأمین حاصلخیزی خاک و زراعت ارگانیک گیاهان دارویی، در این تحقیق تأثیر سطوح تیمارهای مختلف تغذیه‌ای بر رشد و عملکرد کمّی و کیفی مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) در شرایط رقابت با علف هرز تاج‌خروس وحشی (Amaranthus retroflexux L.) مطالعه شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ...
بیشتر
با توجه به اهمیت مدیریت علف‌های هرز، نحوه تأمین حاصلخیزی خاک و زراعت ارگانیک گیاهان دارویی، در این تحقیق تأثیر سطوح تیمارهای مختلف تغذیه‌ای بر رشد و عملکرد کمّی و کیفی مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) در شرایط رقابت با علف هرز تاج‌خروس وحشی (Amaranthus retroflexux L.) مطالعه شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1391-1389 در ایستگاه اسماعیل‌آباد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین اجرا شد. تیمارهای تغذیه‌ای شامل: NPK به همراه محلول‌پاشی ریزمغذی‌ها (CF)، ورمی‌کمپوست 4 تن در هکتار (V4)، ورمی‌کمپوست 2 تن در هکتار+ ورمی‌تی 40 لیتر در هکتار (V2T) و سطوح تراکم علف هرز نیز شامل: تراکم صفر، 6، 12 و 18 بوته در مترمربع (به‌ترتیب W0، W6، W12 و W18) بود. نتایج نشان داد در سال اول آزمایش، تأثیر کود بر وزن سرشاخه و تأثیر علف هرز بر میزان اسانس (p<0.05) و وزن سرشاخه (p<0.01) معنی‌دار گردید. در مجموع دو سال، تأثیر سطوح علف هرز بر وزن خشک علف هرز در سطح 1% تفاوت معنی‌دار داشته است. بیشترین درصد اسانس مرزه از تیمار ورمی‌کمپوست 2 تن+ ورمی‌تی در شرایط بدون علف هرز حاصل گردید. در اسانس تولیدی 16 ترکیب شناسایی شد که تیمول، پارا-سیمن و گاما-ترپینن مهمترین آنها بودند. نتایج تجزیه اسانس نشان داد که تیمار 4 تن کود ورمی‌کمپوست و عدم وجود علف هرز، تیمول بیشتری را تولید کرد. با وجود این، حضور علف هرز تاج‌خروس میزان تولید پارا-سیمن در اسانس مرزه را افزایش و تولید تیمول را کاهش داد.
سید میثم رضوی‌نیا؛ مجید آقاعلیخانی؛ حسنعلی نقدی بادی
چکیده
هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود آلی ورمی‌کمپوست و کود شیمیایی بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench) بود. آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس بهصورت فاکتوریل دو عاملی با 12 تیمار در سه تکرار انجام شد. عامل کود شیمیایی در سه سطح C1 (بدون مصرف کود)، C2 (75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از ...
بیشتر
هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود آلی ورمی‌کمپوست و کود شیمیایی بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench) بود. آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس بهصورت فاکتوریل دو عاملی با 12 تیمار در سه تکرار انجام شد. عامل کود شیمیایی در سه سطح C1 (بدون مصرف کود)، C2 (75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع اوره + 3000 پی‌پی‌ام در هکتار کود مایع ریزمغذی) و C3 (150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع اوره + 6000 پی‌پی‌ام در هکتار کود مایع ریزمغذی) و عامل کود آلی ورمی‌کمپوست در چهار سطح (0، 2، 4 و 6 تن در هکتار) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کود ورمی‌کمپوست اثر معنی‌داری بر وزن خشک ساقه، گل، ریشه، عملکرد بیولوژیک، تعداد گل در بوته و سبزینگی برگ داشت. همچنین برهم‌کنش کود شیمیایی و کود ورمی‌کمپوست بر وزن خشک ریشه، وزن خشک 100 گل و ارتفاع بوته معنی‌دار گردید. بیشترین مقدار وزن خشک ساقه، گل، تعداد گل در بوته و ارتفاع بوته از کاربرد ترکیب تیماری ورمی‌کمپوست 4 تن در هکتار و بدون مصرف کود شیمیایی و بیشترین وزن خشک ریشه و عملکرد بیولوژیک به‌ترتیب از کاربرد 94/2 و 59/3 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بدست آمد. هیچ یک از صفات مورد مطالعه تحت تأثیر عامل کود شیمیایی قرار نگرفت. همچنین اثر هیچ‌کدام از عوامل آزمایش بر ترکیب‌های فنلی تام اندام‌های مختلف گیاه معنی‌دار نبود. با توجه به نتایج بدست آمده کاربرد کود آلی ورمی‌کمپوست به‌عنوان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی در زراعت سرخارگل معرفی می‌شود.
شاهین شرف‌الدین شیرازی؛ فائزه فاضلی
چکیده
آویشن، گیاهی چندساله از خانواده نعناع و از گیاهان دارویی با ارزش در دنیاست. گونه آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در بسیاری از مناطق ایران پراکنش دارد. به‌منظور بررسی اثر میکروکلات آهن و سولفات آهن بر ارتفاع گیاه، سطح تاج پوشش، عملکرد ماده تر، عملکرد ماده خشک و میزان جذب N، P، K و Fe در برگ‌ها، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های ...
بیشتر
آویشن، گیاهی چندساله از خانواده نعناع و از گیاهان دارویی با ارزش در دنیاست. گونه آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در بسیاری از مناطق ایران پراکنش دارد. به‌منظور بررسی اثر میکروکلات آهن و سولفات آهن بر ارتفاع گیاه، سطح تاج پوشش، عملکرد ماده تر، عملکرد ماده خشک و میزان جذب N، P، K و Fe در برگ‌ها، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با سه سطح 0، 3 و 6 کیلوگرم در هکتار میکروکلات آهن (0n، 3n و 6n) و سولفات آهن (0i، 3i و 6i) بهصورت محلول‌پاشی (محلول 3 و 6 گرم در لیتر در مترمربع) در سه مرحله در سال زراعی 1391 در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده عامل‌ها هر یک به تنهایی بر صفات ارتفاع گیاه در سطح 5% (63/28 سانتی‌متر)، عملکرد ماده تر و عملکرد ماده خشک (به‌ترتیب 5110 و 2613 کیلوگرم در هکتار از تیمار 6n) و اثر متقابل عامل‌ها بر صفات سطح تاج‌پوشش (81/47 سانتی‌متر مربع از تیمار 0i6n)، میزان جذب N (10/1% از تیمار 0i6n)، میزان جذب P (14/1 گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ از تیمار 6i6n)، میزان جذب K (89/15 گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ از تیمار 0i6n) و میزان جذب Fe (70/1 گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ از تیمار 6i6n) در سطح 1% معنی‌دار بود. با توجه به نتایج حاصل، استفاده از 6 کیلوگرم در هکتار از میکروکلات آهن برای افزایش عملکرد آویشن مناسب می‌باشد.
