تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

بررسی تقویم حیاتی گیاه گزروغن (Moringa peregrine (Forssk.) Fiori.) در ناحیه جنوب‌شرق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 کارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایرانشهر

3 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان

چکیده

به‌منظور بررسی مراحل تقویم حیاتی گونه گزروغن (Moringa peregrine (Forssk.) Fiori.) با خصوصیات اقلیمی و تأثیر فیزیوگرافی بر تغییر این رفتارها، تحقیقات گسترده‌ای در رویشگاه‌های گزروغن در جنوب شرق ایران طی سال‌های 1387 تا 1390 انجام شد. پس از شناسایی رویشگاه‌های گزروغن در استان‌های هرمزگان و بلوچستان، در هر استان شش رویشگاه شاخص انتخاب و در هر رویشگاه، سه پایه میانسال علامت‌گذاری شدند. مراحل فنولوژی (رشد رویشی، گل‌دهی، تشکیل میوه، رسیدن بذر، کمون و رشد مجدد) در دوره‌های 15 روزه اندازه‌گیری گردید. تجزیه و تحلیل آمار هواشناسی و تاریخ‌های وقوع فنولوژی نشان داد که عوامل اقلیمی ازجمله بارندگی (میانگین و پراکنش)، میانگین دمای سالیانه و دوره خشکی در رفتارهای اکولوژیکی گزروغن تأثیرگذار است. در شرایط عادی در رویشگاه‌های طبیعی با متوسط ارتفاع 700-600 متر از سطح دریا، گزروغن با سپری شدن دوره سرما، رشد رویشی را از اوایل بهمن آغاز نموده و از اوایل اسفند گل‌های صورتی تا سفید به تعداد زیاد در انتهای شاخه‌های جوان ظاهر شده و دوران گل‌دهی تا اوایل فروردین ادامه می‌یابد. از اواسط فروردین، نیام‌های سبز رنگ میوه ظاهر شده و به‌تدریج رشد نموده و در خرداد شروع به رسیدن می‌نمایند که در این زمان از انتها شروع به شکافتن غلاف و ریزش بذرها می‌نمایند. برگچه‌های گزروغن دارای عمر کوتاهی بوده و با گرم شدن هوا در اردیبهشت ماه شروع به ریزش می‌کنند. با رشد میوه‌ها و بروز تنش خشکی، برگ‌ها از اواخر اردیبهشت شروع به ریزش نموده که تا آخر خرداد ادامه می‌یابد. از اوایل تیر گزروغن وارد کمون شده و در آبان با کاهش شدت گرما، رشد رویشی خود را آغاز می‌نماید. در اوایل آذر اندام‌های گل ظاهر شده که با کاهش دما، فرصت تلقیح بدست نیامده و برگ‌ها و گل‌ها در اثر کاهش دما در اواخر آذر ریزش می‌نمایند. در این زمان گزروغن وارد کمون زمستانه می‌شود. بررسی‌ها نشان داد که جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، عرض جغرافیایی و ترسالی مراحل فنولوژی را در گزروغن تحت تأثیر قرار داده و انرژی گرمایی مورد نیاز برای رسیدن دانه نباید از 2470 درجه روز رشد کمتر ‌باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع
- اکبرزاده، م. و میرحاجی، ت.، 1381. بررسی فنولوژیکی چند گونه مهم مرتعی در منطقه پلور. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 7(1): 140-121.
- جایمند، ک.، رضایی، م.ب.، سفیدکن، ف.، نادری باقرکندی، م.، کنشلو، ه.، آچاک، م.ی.، فرحپور، م. و کریمی، ش.، 1390. تجزیه کمّی و کیفی روغن بذر Moringa peregrina جهت تعیین کاربردهای آن و تعیین روش و زمان استخراج. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 46 صفحه.
- جوانشیر، ک.، 1372. گونه و خانواده جدید برای فلور ایران Moringa cf. peregrina (Forssk.) Fiori. منابع طبیعی ایران، ضمیمه شماره 46: 31 صفحه.
- کنشلو، ه.، دمی‌زاده، غ.ر.، آچاک، م.ی.، منیری، و.ر.، جایمند، ک. و حاجبی، ع.ح.، 1391. آت‌اکولوژی گونه‌های گازرخ، پیر و کلیر و بررسی شیوه‌های احیاء رویشگاه و جنگل‌کاری گازرخ. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 372 صفحه.
- مظفریان، و.، 1375. فرهنگ نامهای گیاهان ایران (لاتینی، انگلیسی، فارسی). فرهنگ معاصر، تهران، 596 صفحه.
- میرشکار، ا. و نارویی خندان، ح.ع.، 1383. گز روغنی (Moringa peregrine) درختی با خصوصیات منحصر به فرد. جنگل و مرتع، 65: 83-80.
- میرحاجی، ت. و سندگل، ع.، 1385. مجموع دمای مورد نیاز مراحل فنولوژیکی تعدادی از گونه‌های مهم مرتعی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 13(3): 222-212.
- میمندی‌نژاد، م.ج.، 1345. اکولوژی گیاهان زارعی. دانشگاه تهران، تهران، 317 صفحه.
- Anwar, F., Latif, S., Ashraf, M. and Gilani, A.H., 2007. Moringa oleifera: a food plant with multiple medicinal uses. Phytotherapy Research, 21: 17-25.
- Bennett, R.N., Mellon, F.A., Foidl, N., Pratt, J.H., Dupont, M.S., Perkins, L. and Kroon, P.A., 2003. Profiling glucosinolates and phenolics in vegetative and reproductive tissues of the multi-purpose trees Moringa oleifera L. (horseradish tree) and Moringa stenopetala L. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51(12): 3546-3553.
- Ghazanfar, S.A., 1997. The phenology of desert plants: a 3-year study in a gravel desert wadi in northern Oman. Journal of Arid Environments, 35(3): 407-417.
- Hegazy, A.K., Hammouda, O., Lovett-Doust, J. and Gomaa, N.H., 2008. Population dynamics of Moringa peregrina along altitudinal gradient in the northwestern sector of the Red Sea. Journal of Arid Environments, 72(9): 1537-1551.
- Jackson, M.T., 1966. Effects of microclimate on spring flowering phenology. Ecology,47: 407-415.
- Jahn, S.A.A., 1986. Water treatment with traditional plant coagulants and clarifying clays. Schriftenreihe der Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit, 191: 67-157.
- Marwah, R.G., Fatope, M.O., Mahrooqi, R.A., Varma, G.B., Abadi, H.A. and Al Burtamani, S.K., 2007. Antioxidant capacity of some edible and wound healing plants in Oman. Food Chemistry, 101(2): 465-470.
- McCall, G.J.H., Eftekhar Nezhad, J., Samimi Namin, M. and Arshadi, S., 1985. Explanatory Text of the Fannuj Quadrangle Map 1:250,000. Ministrey of Mines and Metals Geological Survey of Iran, 412p.
- Miller, P., Lanier, W. and Brandt, S., 2001. Using Growing Degree Days to Predict Plant Stages. Montana State University, 8p.
- Nilsen, E.T., 1981. Productivity and nutrient cycling in the early post burn chaparral species Lotus scoparius. In: Proceedings of the Symposium on Dynamics and Management of Mediterranean Type Ecosystems. United States Department of Agriculture, San Diego, 22-26 June: 291-296.
- Steinitz, B., Tabib, Y., Gaba, V., Gefen, T. and Vaknin, Y., 2009. Vegetative micro-cloning to sustain biodiversity of threatened Moringa species. In vitro Cellular and Developmental Biology-Plant, 45: 65-71.
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
دوره 31، شماره 2 - شماره پیاپی 70
خرداد 1394
صفحه 235-247
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار