روحاله قلندری؛ فرنگیس قاسمی؛ حسین کارگر جهرمی؛ نبیاله غلامزاده
چکیده
سیاهدانه (Nigella sativa L.) گیاهی دارویست که از گذشتههای دور در درمان پارهای از بیماریها ازجمله ناتوانی جنسی کاربرد داشته است. از اینرو، این تحقیق با هدف مطالعه اثر سیاهدانه بر ساختار بافتی تخمدان انجام شد. در این تحقیق، 35 سر موش سفید بزرگ ماده (ویستار) با وزن 300-250 گرم تهیه و به 5 گروه مساوی شامل کنترل (بدون تیمار)، شاهد (دریافتکننده ...
بیشتر
سیاهدانه (Nigella sativa L.) گیاهی دارویست که از گذشتههای دور در درمان پارهای از بیماریها ازجمله ناتوانی جنسی کاربرد داشته است. از اینرو، این تحقیق با هدف مطالعه اثر سیاهدانه بر ساختار بافتی تخمدان انجام شد. در این تحقیق، 35 سر موش سفید بزرگ ماده (ویستار) با وزن 300-250 گرم تهیه و به 5 گروه مساوی شامل کنترل (بدون تیمار)، شاهد (دریافتکننده محلول آب و الکل) و سه گروه تیمار تقسیم شدند. عصاره سیاهدانه بهترتیب در دوزهای حداقل، متوسط و حداکثر (mg/kg/b.wt400، 200، 100) تهیه و طی 3 هفته روزانه به موشهای گروه تیمار تزریق درون صفاقی شد. در پایان دوره تیمار، تخمدان موشها را جدا و پس از آبگیری، شفافسازی و جایگزینی با پارافین، مقاطع بافتی 5 میکرونی تهیه گردید. انواع فولیکولها شمارش و تغییرات بافتی با میکروسکوپ نوری مطالعه شد. دادههای حاصل با (17)SPSS و آزمون ANOVA تحلیل و گروههای مورد بررسی با آزمون t (P<0.05) با هم مقایسه شدند. نتایج حاصلکاهش معنیداری را در تعداد فولیکول بدوی و فولیکول اولیه در تمامی گروههای تیمار نسبت به گروه کنترل نشان داد. تعداد فولیکول ثانویه و وزن تخمدانها نیز در تیمار با دوز مصرفی حداکثر در مقایسه با کنترل کاهش معنیداری داشتند. با استناد به یافتههای این تحقیق، عصاره هیدروالکلی سیاهدانه بر بافت تخمدان تا حدودی اثر تخریبی وابسته به دوز داشته و از مصرف آن در دوره بارداری باید اجتناب شود.
یعقوب آقایی نوروزلو؛ محمدحسین میرجلیلی؛ وحیده ناظری؛ علیرضا مشرفی عراقی
چکیده
گیاه چای کوهی با نام علمی Stachys lavandulifolia Vahl. یکی از 34 گونه مختلف جنس Stachys است که در کشور ایران رویش طبیعی دارد. در این پژوهش پس از شناسایی رویشگاههای این گونه در چهار منطقه از استان آذربایجانغربی، دو منطقه از استان آذربایجانشرقی، یک منطقه از استان البرز و یک منطقه از استان کردستان، از هر رویشگاه ده نمونه کامل گیاهی در زمان ...
بیشتر
گیاه چای کوهی با نام علمی Stachys lavandulifolia Vahl. یکی از 34 گونه مختلف جنس Stachys است که در کشور ایران رویش طبیعی دارد. در این پژوهش پس از شناسایی رویشگاههای این گونه در چهار منطقه از استان آذربایجانغربی، دو منطقه از استان آذربایجانشرقی، یک منطقه از استان البرز و یک منطقه از استان کردستان، از هر رویشگاه ده نمونه کامل گیاهی در زمان گلدهی برای ارزیابی ریختشناسی و سرشاخههای گلدار برای استخراج اسانس جمعآوری شد. مشخصات جغرافیایی و اقلیمی مربوط به هر رویشگاه یادداشتبرداری گردید و از هر رویشگاه یک نمونه خاک برای ارزیابی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نمونهگیری شد. خصوصیات رویشی و زایشی هر جمعیت بهعلاوه میزان اسانس گونه مورد مطالعه در هر رویشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدستآمده با استفاده از نرمافزارهای آماری SPSS و SAS تجزیه آماری شد و همبستگی بین صفات ارزیابی شده و میزان اسانس تعیین گردید. تجزیه خوشهای، صفات ارزیابی شده جمعیتهای مورد مطالعه را در دو گروه مجزا قرار داد. جمعیتهای جمعآوری شده از استان آذربایجانشرقی (عجبشیر و آذرشهر) در یک گروه و جمعیتهای جمعآوری شده از استانهای آذربایجانغربی، البرز و کردستان در گروهی دیگر قرار گرفتند. تفاوت این دو گروه در جدا شدن از هم را میتوان به شرایط اقلیمی مختلف در این رویشگاهها و سازگاری این گونه به شرایط مختلف محیطی در این رویشگاهها نسبت داد. در نهایت جمعیت موجود در رویشگاه آذرشهر بهدلیل داشتن خصوصیات رویشی و زایشی بهتر و بازده بالای تولید اسانس نسبت به جمعیتهای دیگر میتواند در برنامههای بهنژادی یا برای کشت و تولید مورد توجه قرار گیرد.
غزاله رمضان؛ بهلول عباسزاده
چکیده
در میان تنشهای غیرزنده، خشکی مهمترین مشکل زراعی است که باعث کاهش عملکرد محصولاتی میشود که بهصورت دائم یا دورهای در معرض آن قرار میگیرند. Nepeta pogonosperma Jamzad et Assadi گیاهی چندساله و متعلق به تیره نعناعیان میباشد. ایران منطقهای خشک و نیمهخشک بوده و بیشتر زمینهای زراعی با مشکل کمآبی مواجه میباشند که این پدیده عمدهترین ...
بیشتر
در میان تنشهای غیرزنده، خشکی مهمترین مشکل زراعی است که باعث کاهش عملکرد محصولاتی میشود که بهصورت دائم یا دورهای در معرض آن قرار میگیرند. Nepeta pogonosperma Jamzad et Assadi گیاهی چندساله و متعلق به تیره نعناعیان میباشد. ایران منطقهای خشک و نیمهخشک بوده و بیشتر زمینهای زراعی با مشکل کمآبی مواجه میباشند که این پدیده عمدهترین دلیل کاهش عملکرد محسوب میشود. بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و فاصله کاشت بر گیاه Nepeta pogonosperma، تحقیقی در شرایط مزرعه در سالهای 91-1390 در ایستگاه تحقیقات البرز (مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) اجرا شد. این آزمایش در قالب فاکتوریل و بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. عامل فاصله کاشت در 4 سطح (20×20، 30×30، 40×40 و 50×50 سانتیمتر) و عامل خشکی در 3 سطح آبیاری (30، 60 و 90 درصد ظرفیت زراعی) اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل تنش خشکی×فاصله کاشت بر قطر ساقه اصلی و درصد اسانس در سطح 5% معنیدار بود. اثر تنش خشکی و فاصله کاشت بر طول و عرض برگ، طول گلآذین، عملکرد در هکتار، درصد و عملکرد اسانس، تعداد ساقه گلدار و کل ساقهها و تعداد گلآذین معنیدار بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین عرض برگ (mm9/15)، طول برگ (mm5/40) و عملکرد اندام هوایی در هکتار (kg/ha3391) مربوط به تیمار بدون تنش خشکی (FC %90) بود. بیشترین تعداد ساقه بدون گل (Number/plant47)، تعداد ساقه گلدار (Number/plant41)، تعداد کل ساقه (Number/plant88)، تعداد گلآذین (Number/plant6/15)، و بیشترین عملکرد اندام هوایی در هکتار (kg/ha5185)، درصد اسانس (21/3%) و عملکرد اسانس (kg/ha122) مربوط به فاصله کاشت 20×20 سانتیمتر بود. نتایج این بررسی نشان داد که بهمنظور دستیابی به بیشترین عملکرد اندام هوایی و عملکرد اسانس میتوان از تراکم 20×20 در سطح تنش 60% ظرفیت زراعی استفاده کرد.
اسدالله نوروزی؛ بهمن حسینی؛ مراد جعفری؛ منوچهر فرجامی نژاد
چکیده
بذرالبنج مشبک (Hyoscyamus reticulatus L.) سرشار از آلکالوئیدهای تروپانی هیوسیامین و اسکوپولامین میباشد که بهطور وسیع در داروسازی مورد استفاده قرار میگیرد. اینتحقیق بهمنظور بررسی اثر غلظتهای مختلف (صفر، 50، 100 و 200 میکرومولار) متیل جاسمونات و مدت زمان تیمار 24 و 48 ساعت بر میزان رشد، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی، میزان آلکالوئیدهای تروپانی ...
بیشتر
بذرالبنج مشبک (Hyoscyamus reticulatus L.) سرشار از آلکالوئیدهای تروپانی هیوسیامین و اسکوپولامین میباشد که بهطور وسیع در داروسازی مورد استفاده قرار میگیرد. اینتحقیق بهمنظور بررسی اثر غلظتهای مختلف (صفر، 50، 100 و 200 میکرومولار) متیل جاسمونات و مدت زمان تیمار 24 و 48 ساعت بر میزان رشد، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی، میزان آلکالوئیدهای تروپانی و میزان بیان ژن هیوسیامین-6-بتا-هیدروکسیلاز (h6h) در ریشههای موئین بذرالبنج مشبک بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و با 3 تکرار انجام شد. بررسی میزان رشد در نمونههای شاهد و تیمار شده، نشان داد که میزان وزن تر و خشک ریشههای موئین با شیب ملایمی در نمونههای تهییج شده رو به کاهش میباشد. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمار با متیل جاسمونات (غلظت 200 و 100 میکرومولار)، تأثیرات معنیداری در سطح احتمال 1% بر فعالیت آنزیمهای کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوبات پراکسیداز داشت. همچنین مدت زمان تیمار (24 و 48 ساعت) متیل جاسمونات بهاستثناء آنزیم آسکوربات پراکسیداز، تأثیر معنیداری در سطح احتمال 1% بر فعالیت هر دو آنزیم کاتالاز و گایاکول پراکسیداز نشان داد. نتایج آنالیز GC/MS نشان داد که در تیمار با متیل جاسمونات بیشترین میزان تولید هیوسیامین و اسکوپولامین (21.9% و 13.96%) بهترتیب در اثر تیمار با غلظتهای 200 و 100 میکرومولار به مدت 48 و 24 ساعت بدست آمد، که 1.6 و 1.25 برابر بیشتر نسبت به تیمار شاهد (بهترتیب 13.67% و 11.13%) بوده است. سطح بیان ژن هیوسیامین-6-بتا-هیدروکسیلاز با روش RT-PCR نیمه کمّی بررسی شد. نتایج نشان داد در تیمار متیل جاسمونات بیشترین میزان بیان ژن h6h (6 برابر بیشتر نسبت به شاهد) در غلظت 100 میکرومولار به مدت 24 ساعت بدست آمد. براساس نتایج، چنین استنباط میشود که محرک متیل جاسمونات احتمالاً بهدلیل تحریک بیان ژنهای مؤثر در مسیر تولید آلکالوئیدهای تروپانی، در افزایش تولید هیوسیامین و اسکوپولامین مؤثر باشد.
فاطمه قاسمی؛ امین باقی زاده؛ قاسم محمدی نژاد؛ حمیدرضا کاووسی
چکیده
برای اصلاح صفات پیچیدهای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روشها در گزینش ژنوتیپهای مطلوب، استفاده از شاخصهای انتخاب میباشد. در این پژوهش، بهمنظور ارزیابی کارآیی شاخصهای مختلف انتخاب، 50 ژنوتیپ زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در یک آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 91-۱۳90 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید ...
بیشتر
برای اصلاح صفات پیچیدهای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روشها در گزینش ژنوتیپهای مطلوب، استفاده از شاخصهای انتخاب میباشد. در این پژوهش، بهمنظور ارزیابی کارآیی شاخصهای مختلف انتخاب، 50 ژنوتیپ زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در یک آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 91-۱۳90 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخصهای انتخاب اسمیت-هیزل 1 و 2 و پسک-بیکر براساس هفت صفت ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر، تعداد چترک، تعداد دانه در بوته، وزن بذر بوته و وزن اندام هوایی بوته در دو حالت، همراه با بذر و بدون بذر محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پاسخ مستقیم و همبسته صفات نشان داد که ژنوتیپهای با تعداد دانه در بوته و تعداد شاخه فرعی بیشتر و ارتفاع کمتر از قابلیت عملکرد بالاتری برخوردار بودند. در شاخص اسمیت-هیزل 1 و 2 صفات تعداد شاخه فرعی و تعداد چترک بالاترین پاسخ را به انتخاب داشتند. در حالیکه در شاخص پسک-بیکر صفت تعداد چتر بهترین پاسخ را به انتخاب داشت. براساس نتایج بدست آمده، شاخص اسمیت-هیزل (همراه با بذر) بالاترین کارایی انتخاب را برای اصلاح عملکرد داشت و میتواند برای انتخاب ژنوتیپهای مناسب در برنامه های اصلاحی زیره سبز مورد استفاده قرارگیرد.
حسین بتولی؛ جواد صفائی قمی
چکیده
جنس پونهسا (Nepeta L.) متعلق به خانواده نعناعیان، دارای گونههای دارویی و اسانسدار بسیار ارزشمندی است که تاکنون بالغ بر250 گونه از این جنس در جهان و 67 گونه از ایران گزارش شدهاست. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس سه گونه از جنس پونهسای منطقه کاشان به نامهای پونهسای یزدی (Nepeta gloeocephala Rech. F.)، پونهسای قهرودی (N. sessilifolia ...
بیشتر
جنس پونهسا (Nepeta L.) متعلق به خانواده نعناعیان، دارای گونههای دارویی و اسانسدار بسیار ارزشمندی است که تاکنون بالغ بر250 گونه از این جنس در جهان و 67 گونه از ایران گزارش شدهاست. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس سه گونه از جنس پونهسای منطقه کاشان به نامهای پونهسای یزدی (Nepeta gloeocephala Rech. F.)، پونهسای قهرودی (N. sessilifolia Bunge) و پونهسای تنک (N. laxiflora Benth.) مورد بررسی قرار گرفتهاند. این گونهها انحصاری ایران بوده و بهترتیب در ارتفاعات درین، قهرود و مشهد اردهال کاشان دارای رویشگاههای طبیعی میباشند. سرشاخههای گلدار گونههای یادشده در بهار و تابستان سال 1384 جمعآوری و در شرایط آزمایشگاه خشک شدند و به روش تقطیر با آب (Hydrodistillation) اسانسگیری شدند. برای شناسایی ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس، از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصلشده به طیفسنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. 29 ترکیب در اسانس گیاه پونهسای یزدی شناسایی شد که اجزای اصلی آن 1،8-سینئول (2/35%)، بتا-پینن (7/21%)، سابینن (7/7%)، ترانس-بتا-اوسیمن (1/7%)، آلفا-پینن (1/7%) و سیس-اوسیمن (9/6%) بودند. 33 ترکیب در اسانس گیاه پونهسای قهرودی شناسایی شد که اجزای اصلی آن اسپاتولنول (7/25%)، لاواندولیل استات (7/16%)، لیمونن (4/6%) و ژرانیلاستات (2/4%) بودند. همچنین تعداد 30 ترکیب در اسانس پونهسای تنک شناسایی شد که بیشترین ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس این گیاه بهترتیب شامل: آلفا-پینن (7/19%)، 8،1-سینئول (8/11%)، آلفا-بیسابولول (9/6%) و دلتا-کادینن (82/6%) میباشند.
وحیده ناظری؛ رضا کیانی؛ کرامت الله رضایی؛ رمضان کلوندی
چکیده
کتان سفید (Linum album Ky. ex Boiss.) گیاهی از تیره کتان و اندمیک ایران است. بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی این گیاه با استفاده از صفات مورفولوژیکی و ترکیبهای اسید چرب، 11 جمعیت از این گیاه در استان همدان انتخاب شد. در بهار و تابستان سال 1393 از هر یک از جمعیتهای مورد نظر در فصل گلدهی و در زمان رسیدن بذر، پنج نمونه گیاهی کامل بهطور تصادفی انتخاب و ...
بیشتر
کتان سفید (Linum album Ky. ex Boiss.) گیاهی از تیره کتان و اندمیک ایران است. بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی این گیاه با استفاده از صفات مورفولوژیکی و ترکیبهای اسید چرب، 11 جمعیت از این گیاه در استان همدان انتخاب شد. در بهار و تابستان سال 1393 از هر یک از جمعیتهای مورد نظر در فصل گلدهی و در زمان رسیدن بذر، پنج نمونه گیاهی کامل بهطور تصادفی انتخاب و اندازهگیریهای کمّی (33 صفت) و کیفی (9 صفت) برای هر صفت با پنج تکرار انجام شد. دادهها با استفاده از نرمافزار SAS.v9.2 آنالیز شدند. تجزیه واریانس و مقایسه کلیه میانگینها با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن (در سطح احتمال 5%) انجام شد و ارتباط بین میزان اسیدهای چرب و خصوصیات اقلیمی با استفاده از روش همبستگی کانونی سنجیده شد. نتایج نشان داد که این گونه در استان همدان در ارتفاع 1551 تا 2176 متر بالاتر از سطح دریا میروید. جمعیتهای مورد بررسی در کلیه صفات بجز شش صفت (طول و عرض برگ ساقهای و نسبت طول به عرض برگ ساقهای و برگه) در سطح احتمال 5% دارای اختلاف معنیدار بودند. نتایج تجزیه اسیدهای چرب نشان داد که پالمیتیک اسید (6.5-5.5%)، استئاریک اسید (5.1-0.5%)، اولئیک اسید (28.1-21.9%)، لینولئیک اسید (66.8-15.4%) و لینولنیک اسید (45.7-2.0%) اجزای اصلی اسید چرب موجود در بذر کتان و کتان سفید است و تفاوت زیادی بین درصد این ترکیبها بین دو گونه و درون جمعیتهای مختلف کتان سفید وجود دارد. همبستگی کانونیک مشخصات جغرافیایی و اکولوژیکی با میزان اسیدهای چرب بذرها نشان داد که با افزایش فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب، درصد ماده آلی، EC، بارش سالیانه و میانگین دمای سالیانه میزان لینولنیک اسید در روغن بذر افزایش مییابد. گیاه کتان سفید در مناطق با 1700 متر ارتفاع از سطح دریا، متوسط دمای سالیانه 13 درجه سلسیوس، میزان بارش سالیانه 340 میلیمتر و در شیبهای جنوبی عملکرد بالاتری دارد. اگرچه معرفی جمعیتی برای کشت و اهلی کردن کتان سفید هنوز نیاز به بررسیهای دقیقتر دارد، اما نتایج این تحقیق نشان داد که جمعیتهای 1A، 4A، 7A و 10A مناسبترند.
امل مقدم؛ محمد محمودی سورستانی؛ زهرا رمضانی؛ احمد فرخیان فیروزی؛ فرخنده اسکندری
چکیده
ریحان مقدس (Ocimum sanctum L.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی محسوب میشود و متعلق به تیره نعناعیان میباشد. بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی آهن بر تعداد و اندازه کرکهای ترشحی، میزان، عملکرد و اجزاء اسانس گیاه دارویی ریحان مقدس در برداشت اول و دوم، آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی، دانشگاه شهید چمران اهواز بر ...
بیشتر
ریحان مقدس (Ocimum sanctum L.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی محسوب میشود و متعلق به تیره نعناعیان میباشد. بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی آهن بر تعداد و اندازه کرکهای ترشحی، میزان، عملکرد و اجزاء اسانس گیاه دارویی ریحان مقدس در برداشت اول و دوم، آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی، دانشگاه شهید چمران اهواز بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در شش تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: شاهد (بدون محلولپاشی)، محلولپاشی با کلات آهن (1 و 5/1 گرم در لیتر) و نانو کلات آهن (5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد که کاربرد محلولپاشی کود آهن بر صفات اندازهگیری شده در سطح احتمال 1% معنیدار بود. بیشترین تعداد (8/19) و اندازه (3/173 میکرومتر مربع) کرکهای ترشحی، میزان اسانس (2/2%)، عملکرد اسانس (7/14 کیلوگرم) و میزان اوژنول (3/33%) در برداشت اول در تیمار محلولپاشی 1 گرم در لیتر نانوکلات آهن مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان (3/2%) و عملکرد (8/12 کیلوگرم در هکتار) اسانس و بیشترین میزان اوژنول (5/41%) در برداشت دوم در تیمار محلولپاشی 1 گرم در لیتر نانو کلات آهن بدست آمد. کمترین میزان صفات مذکور در تیمار شاهد مشاهده گردید. البته بین تیمارهای 1 و 5/1 گرم در لیتر نانو کلات آهن اختلاف معنیداری وجود نداشت. براساس نتایج موجود، برای افزایش درصد و عملکرد اسانس ریحان مقدس، محلولپاشی 1 گرم در لیتر نانو کلات آهن پیشنهاد شد.
مهدی اسکندری
چکیده
تنشهای محیطی و بهویژه تنش کمآبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات زراعی و باغی در بسیاری از نقاط دنیا بهویژه مناطق خشک و نیمهخشک همچون ایران محسوب میشوند. براسینواستروئیدها ترکیبهای استروئیدی گیاهی با فعالیت گسترده بیولوژیکی هستند که توانایی افزایش عملکرد گیاهان را از طریق تغییرات متابولیسمی گیاه و حفاظت ...
بیشتر
تنشهای محیطی و بهویژه تنش کمآبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات زراعی و باغی در بسیاری از نقاط دنیا بهویژه مناطق خشک و نیمهخشک همچون ایران محسوب میشوند. براسینواستروئیدها ترکیبهای استروئیدی گیاهی با فعالیت گسترده بیولوژیکی هستند که توانایی افزایش عملکرد گیاهان را از طریق تغییرات متابولیسمی گیاه و حفاظت آنها در برابر تنشهای محیطی بهویژه تنش خشکی را دارند. در یک پژوهش گلخانهای در مرکز فنی و حرفهای شهرستان ارسنجان، تأثیر سه سطح آبیاری در ظرفیت زراعی، تنش ملایم و تنش شدید و چهار غلظت ماده تنظیمکننده رشد گیاهی 28-هموبراسینولید، صفر، 10-10، 8-10 و 6-10 مولار بر برخی صفات گیاه دارویی مرزه گونه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدستآمده نشان داد که کاهش آبیاری تأثیر معنیداری در کاهش پارامترهای رشد شامل وزن خشک و طول ریشه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع گیاه و عملکرد کل اندام هوایی داشت. استفاده از غلظت 8-10 مولار 28-هموبراسینولید موجب افزایش معنیدار وزن خشک ریشه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع گیاه و عملکرد کل مرزه شد. درصد اسانس با کاهش آبیاری، افزایش معنیداری را در سطح 1% نشان داد، بهطوری که مقدار اسانس از 36/0% در تیمار آبیاری کامل، به 87/0% در تنش شدید و استفاده از 8-10 مولار هورمون رسید. بهطور کلی نتایج حاصل از آزمایش نشان میدهد که استفاده از 28-هموبراسینولید از طریق تحریک و افزایش پارامترهای رشد، باعث افزایش عملکرد ماده خشک این گیاه شده و راهکار مناسبی برای مقابله با شرایط تنش آبی میباشد.
بهنام کریمی؛ شعبان رحیمی؛ محمدامیر کریمی ترشیزی
چکیده
این مطالعه بهمنظور بررسی اثر گیاهان دارویی بر سیستم ایمنی و لیپیدهای سرم جوجههای گوشتی انجام شد. در این آزمایش 480 قطعه جوجه خروس یک روزه راس 308 بهطورتصادفی به 8 گروه آزمایشی هر کدام با 3 تکرار و 20 پرنده در هر تکرار اختصاص داده شدند. جیره پایه (ذرت و سویا) با ppm15 ویرجینیامایسین (Virginiamycin) و هر کدام از عصارههای گیاهی اکالیپتوس (Eucalyptus ...
بیشتر
این مطالعه بهمنظور بررسی اثر گیاهان دارویی بر سیستم ایمنی و لیپیدهای سرم جوجههای گوشتی انجام شد. در این آزمایش 480 قطعه جوجه خروس یک روزه راس 308 بهطورتصادفی به 8 گروه آزمایشی هر کدام با 3 تکرار و 20 پرنده در هر تکرار اختصاص داده شدند. جیره پایه (ذرت و سویا) با ppm15 ویرجینیامایسین (Virginiamycin) و هر کدام از عصارههای گیاهی اکالیپتوس (Eucalyptus globulus L.)، بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)، بومادران (Achillea millefolium L.)، زیره سیاه ایرانی (Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch.)، سیر (Allium sativum L.) و شیرینبیان (Glycyrrhiza glabra L.) به میزان 1/0% در آب آشامیدنی مورد استفاده قرار گرفت. در روز 41 پرورش جوجههای گوشتی از هر واحد آزمایشی 3 قطعه پرنده انتخاب شده و از آنها برای اندازهگیری کلسترول، تریگلیسرید، LDL و HDL سرم، خونگیری بعمل آمد. واکسن نیوکاسل نوبت دوم (لاسوتا) در سن 23 روزگی از طریق آب آشامیدنی به جوجهها داده شد و در روزهای 34 و 41 روزگی خونگیری برای تعیین تیتر نیوکاسل انجام شد. بالاترین تیتر آنتیبادی علیه پادتن نیوکاسل در گروه مصرفکننده بابونه مشاهده شد (05/0>p). بالاترین تیتر آنتیبادی علیه پادتن گلبول قرمز گوسفند در گروه مصرفکننده اکالیپتوس مشاهده گردید (05/0>p) و بالاترین میزان تریگلیسرید سرم در 42 روزگی در گروه ویرجینیامایسین مشاهده شد که تفاوت معنیداری با گروه شاهد نداشت (05/0>p). پایینترین سطح کلسترول سرم در گروه مصرفکننده سیر دیده شد (05/0>p) و کمترین سطح LDL در گروه مصرفکننده اکالیپتوس مشاهده گردید (05/0>p).
زینب معصومی؛ پرویز زندی؛ سیدرضا طبائیعقدایی
چکیده
بهمنظور شناسایی بهترین ژنوتیپ گلمحمدی (Rosa damascena Mill.) در استان فارس، آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار انجام شد. صفتهایی نظیر تعداد گل در یک بوته، وزن تر گل، عملکرد در هکتار، وزن تر گلبرگ، نسبت وزن تر گلبرگ به وزن تر گل، تعداد گلبرگ، قطر گل و مدت گلدهی، وزن اسانس در هکتار بر روی 7 ژنوتیپ گلمحمدی ...
بیشتر
بهمنظور شناسایی بهترین ژنوتیپ گلمحمدی (Rosa damascena Mill.) در استان فارس، آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار انجام شد. صفتهایی نظیر تعداد گل در یک بوته، وزن تر گل، عملکرد در هکتار، وزن تر گلبرگ، نسبت وزن تر گلبرگ به وزن تر گل، تعداد گلبرگ، قطر گل و مدت گلدهی، وزن اسانس در هکتار بر روی 7 ژنوتیپ گلمحمدی (فارس 1، فارس 2، داراب 1، داراب 2، داراب 3، استهبان 1 و میمند) در استان فارس مورد بررسی قرار گرفتند. برای بدست آوردن اسانس از روش تقطیر با آب استفاده شد و ترکیبهای اسانس نیز از روش کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) بدست آمد. تجزیههای آماری نیز توسط نرمافزار SAS و Jamp4 انجام شد. نتایج مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که تیمار داراب 1، میمند و فارس 2، دارای بیشترین عملکرد در هکتار و تعداد گل در بوته بود و میمند و فارس 2 بیشترین میزان اسانس را نشان دادند. نتایج همبستگی بین صفات نیز همبستگی مثبت و معنیداری را بین عملکرد در هکتار و تعداد گل در بوته نشان داد که باعث افزایش میزان اسانس شدند. بررسی کیفیت اسانس نیز نشان داد که بیشترین ترکیبهای بدست آمده در این آزمایش مربوط به سیترونلول، نرال و ان- نونادکان بود که بهترتیب در داراب 1، داراب 3 و استهبان 1 مشاهده شدند.
سید پوریا قاسمی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تراکم و کشت مخلوط گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) و منداب (Eruca sativa L.) بر عملکرد و نسبت برابری زمین، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری واقع در 30 کیلومتری جنوب شهرستان تهران انجام شد. این آزمایش بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تراکم و کشت مخلوط گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) و منداب (Eruca sativa L.) بر عملکرد و نسبت برابری زمین، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری واقع در 30 کیلومتری جنوب شهرستان تهران انجام شد. این آزمایش بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل تراکم بوته در سه سطح 40، 20 و 16 بوته در مترمربع بهعنوان عامل اصلی و آرایش در خطوط کشت در 6 سطح، شامل کشت خالص گلرنگ (CCCCCCCC)، کشت خالص منداب (EEEEEEEE) و همچنین کشت مخلوط آنها بهصورت CCCCEEEE، ECCCEEEC، CCEECCEE و CECECECE بهعنوان عامل فرعی بود. ویژگیهای مورد مطالعه شامل عملکرد، اجزای عملکرد و نسبت برابری زمین بود. نتایج نشان داد که در منداب، بیشترین عملکرد ماده خشک اندام هوایی و همچنین دانه بهترتیب معادل 1035 و 246 گرم در مترمربع از تراکم 40 بوته در مترمربع و آرایش CCCCEEEE بدست آمد. در گلرنگ نیز، بیشترین عملکرد ماده خشک اندام هوایی و دانه بهترتیب برابر با 1050 و 268 گرم در مترمربع بود که در تراکم 40 بوته در مترمربع از آرایش CCCCEEEE مشاهده شد. بهطور کلی در ارزیابی سیستم کشت مخلوط مشخص گردید که در تولید ماده خشک اندام هوایی و دانه، بالاترین نسبت برابری زمین مربوط به تراکم بالا از آرایش CCCCEEEE و بهترتیب معادل 41/1 و 48/1 بود که بیانگر سودمندی کشت مخلوط نسبت به کشت خالص هر کدام از گونهها به تنهایی میباشد.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ سیدرضا طباییعقدایی؛ محمود نادری حاجی باقرکندی؛ سعیده مشکیزاده
چکیده
در این تحقیق به استخراج تانن از گلاب، پسآب و تفاله گلمحمدی (Rosa damascena Mill.) اقدام گردید. از 21 اکسشن گلمحمدی جمعآوری شده از استانهای مختلف کشور و کشت شده در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اسانس، گلاب، تفاله و پسآب تهیه شد و بعد میزان تانن نمونهها به روش رنگسنجی فولین- دنیس و توسط دستگاه اسپکتروفتومتری مدل 340 Hitachi ...
بیشتر
در این تحقیق به استخراج تانن از گلاب، پسآب و تفاله گلمحمدی (Rosa damascena Mill.) اقدام گردید. از 21 اکسشن گلمحمدی جمعآوری شده از استانهای مختلف کشور و کشت شده در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اسانس، گلاب، تفاله و پسآب تهیه شد و بعد میزان تانن نمونهها به روش رنگسنجی فولین- دنیس و توسط دستگاه اسپکتروفتومتری مدل 340 Hitachi در طول موج 760 نانومتر اندازهگیری گردید. نتایج نشان داد که بالاترین میزان تانن در گلاب، بهترتیب در اکسشنهای خوزستان و ایلام (ppm 2163)، قم (ppm 1846)، گیلان (ppm 1432) و در پسآب بهترتیب در اکسشنهای زنجان (ppm 1919)، مازندران (ppm 1895)، قم، گیلان، لرستان و اصفهان 2 (ppm 1871) و در تفاله اکسشنهای گل یزد 1 (ppm 3432)، سیستان و بلوچستان (ppm 3139) و کهکیلویه و بویراحمد (ppm 2993) بدست آمد. بنابراین پیشنهاد میگردد با توجه به نیاز کشور و تولید مواد مذکور توسط افراد گلابگیر سنتی اقدام به جمعآوری و استخراج تانن از نمونهها صورت بگیرد، که این خود از لحاظ اقتصادی برای تولیدکنندگان گلاب نیز مفید میباشد.
نسیم ایرانپاک؛ سپیده کلاته جاری؛ سیامک کلانتری
چکیده
نرگس شیراز با نام علمی Narcissus tazetta L. متعلق به جنس Narcissus و تیره Amaryllidacea بومی ایران میباشد. گلهای زیبای این گیاه در فصول پاییز و زمستان علاوه بر ارزش زینتی، به علت معطر بودن و تولید اسانس از ارزش دارویی بالایی نیز برخوردار است. از اینرو تکثیر سریع و تولید تعداد زیادی گیاه در مدتی کوتاه در این گل زیبای بومی و دارویی مورد توجه میباشد. ...
بیشتر
نرگس شیراز با نام علمی Narcissus tazetta L. متعلق به جنس Narcissus و تیره Amaryllidacea بومی ایران میباشد. گلهای زیبای این گیاه در فصول پاییز و زمستان علاوه بر ارزش زینتی، به علت معطر بودن و تولید اسانس از ارزش دارویی بالایی نیز برخوردار است. از اینرو تکثیر سریع و تولید تعداد زیادی گیاه در مدتی کوتاه در این گل زیبای بومی و دارویی مورد توجه میباشد. تکثیر سنتی این گیاه با روش تقسیم سوخ میباشد که روشی پُرهزینه و وقتگیر است. کشت درون شیشهای این گیاه بهمنظور تولید کالوس و امکان استخراج مواد مؤثره از کالوس و بهمنظور تولید گیاهچههای کامل برای کاربرد زینتی و دارویی از اهمیت خاصی برخوردار است. از اینرو در این آزمایش امکان تولید کالوس از ریزنمونههای مختلف نرگس شیراز بررسی شد و همچنین امکان تکثیر گیاه با استفاده از ریزنمونههای پیاز مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونههای برگ و فلس از قاعده سوخ تهیه شدند و پس از گندزدایی به محیط کشت پایه MS منتقل شدند. ترکیبهای هورمونی جهت القاء کالوس (پینه) از فلس سوخ شامل غلظتهای مختلفی از NAA و 2,4-D همراه BAP بود. جهت القای کالوس (پینه) از قاعده برگ، محیط کشت پایه MS همراه با غلظتهای مختلفی از مواد تنظیمکننده رشد گیاهی NAA در ترکیب با BAP مورد استفاده قرار گرفت. همچنین جهت القاء شاخه از قاعده سوخ، محیط کشت MS همراه با غلظتهای مختلفی از مواد تنظیمکننده رشد گیاهی NAA و IBA همراه BAP بود. به همه محیطهای کشت 30 گرم در لیتر ساکارز و 8 گرم در لیتر آگار اضافه شد. ریزنمونهها جهت تولید کالوس در شرایط تاریکی و جهت تولید شاخساره در شرایط 16 ساعت روشنایی در دمای 25 درجه سانتیگراد نگهداری شدند. نتایج آزمایش نشان داد ریزنمونههای سوخ در تیمار هورمونی mglˉ¹ 6 NAA در محیط کشت MS بیشترین میزان کالوس را تولید کردند که 35% از ریزنمونهها کالوس با قطر mm 8 تولید کردند و جهت تولید شاخه بهترین تیمار هورمونی (mglˉ¹ 2) BA و (mglˉ¹ 1) IBA بودند که بیشترین تعداد شاخساره (2 عدد) را با طول mm 5 تولید کردند. در این محیط کشت میزان باززایی شاخسارهها از ریزنمونهها 50% بود. البته ریزنمونههای قاعده برگ در تیمارهای مختلف هورمونی هیچ کالوسی را تولید نکردند.
جمیله باردل؛ احمد قنبری؛ مصطفی خواجه
چکیده
باتوجه به لزوم استفاده از ترکیبهای کاهشدهنده اثرات زیانآور تنش شوری در مناطق با آب و خاک شور و تأمین نیاز غذایی گیاهان از طریق کود، آزمایشی در سال 1391 بهصورت کرتهای یکبار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. دو سطح کیفیت آب آبیاری (59/0 و 180/4 دسیزیمنس ...
بیشتر
باتوجه به لزوم استفاده از ترکیبهای کاهشدهنده اثرات زیانآور تنش شوری در مناطق با آب و خاک شور و تأمین نیاز غذایی گیاهان از طریق کود، آزمایشی در سال 1391 بهصورت کرتهای یکبار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. دو سطح کیفیت آب آبیاری (59/0 و 180/4 دسیزیمنس بر متر شوری) در کرت اصلی و چهار سطح کود (شاهد، کاربرد جداگانه کود شیمیایی به نسبت 80:40:30 کیلوگرم در هکتار بهترتیب از منبع اوره، سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم، 40 تن در هکتار کود دامی و تلفیق کودها به میزان نصف مقادیر یادشده) در کرت فرعی قرار گرفت. نتایج تجزیه آماری دادهها نشان داد که طی اعمال تنش و کاربرد آب شور با هدایت الکتریکی 180/4 دسیزیمنس بر متر بر میزان فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان CAT و APX افزوده و از فعالیت آنزیم دیگر کاسته شد. همچنین پوترسین (Put)، اسپرمین (Spm) و اسپرمیدین (Spd)، محتوای پرولین و کربوهیدرات، رنگدانههای فتوسنتزی و یون سدیم در برگ زیره سبز (Cuminum cyminum L.) افزایش یافت. کاربرد جداگانه تیمار کودهای شیمیایی کامل و دامی بهاستثنای محتوای اسپرمین، پرولین، سدیم و پتاسیم در سایر صفات فیزیولوژیکی اختلاف معنیداری با یکدیگر نداشته بلکه تیمار کاربرد توأمان کودهای شیمیایی کامل و دامی در کاهش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان CAT و GPX و افزایش محتوای اسپرمیدین، پرولین، رنگدانههای فتوسنتزی و پتاسیم کاراتر عمل کرد؛ بهطوری که محتوای پتاسیم در تیمار کود شیمیایی کامل و دامی (581 قسمت در میلیون) در مقایسه با تیمار کاربرد جداگانه کودهای شیمیایی و دامی بهترتیب معادل 61/17% و 53/18% افزایش نشان داد. براساس نتایج این پژوهش، در راستای کاهش مصرف یکجانبه کودهای شیمیایی و نیز تکمیل عناصر مورد نیاز گیاه در شرایط تنش شوری مصرف کود شیمیایی کامل در تلفیق با کودهای آلی نظیر کود دامی در منطقه توصیه میشود.
شاهین شرفالدین شیرازی؛ فائزه فاضلی
چکیده
آویشن، گیاهی چندساله از خانواده نعناع و از گیاهان دارویی با ارزش در دنیاست. گونه آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در بسیاری از مناطق ایران پراکنش دارد. بهمنظور بررسی اثر میکروکلات آهن و سولفات آهن بر ارتفاع گیاه، سطح تاج پوشش، عملکرد ماده تر، عملکرد ماده خشک و میزان جذب N، P، K و Fe در برگها، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای ...
بیشتر
آویشن، گیاهی چندساله از خانواده نعناع و از گیاهان دارویی با ارزش در دنیاست. گونه آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در بسیاری از مناطق ایران پراکنش دارد. بهمنظور بررسی اثر میکروکلات آهن و سولفات آهن بر ارتفاع گیاه، سطح تاج پوشش، عملکرد ماده تر، عملکرد ماده خشک و میزان جذب N، P، K و Fe در برگها، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با سه سطح 0، 3 و 6 کیلوگرم در هکتار میکروکلات آهن (0n، 3n و 6n) و سولفات آهن (0i، 3i و 6i) بهصورت محلولپاشی (محلول 3 و 6 گرم در لیتر در مترمربع) در سه مرحله در سال زراعی 1391 در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده عاملها هر یک به تنهایی بر صفات ارتفاع گیاه در سطح 5% (63/28 سانتیمتر)، عملکرد ماده تر و عملکرد ماده خشک (بهترتیب 5110 و 2613 کیلوگرم در هکتار از تیمار 6n) و اثر متقابل عاملها بر صفات سطح تاجپوشش (81/47 سانتیمتر مربع از تیمار 0i6n)، میزان جذب N (10/1% از تیمار 0i6n)، میزان جذب P (14/1 گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ از تیمار 6i6n)، میزان جذب K (89/15 گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ از تیمار 0i6n) و میزان جذب Fe (70/1 گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ از تیمار 6i6n) در سطح 1% معنیدار بود. با توجه به نتایج حاصل، استفاده از 6 کیلوگرم در هکتار از میکروکلات آهن برای افزایش عملکرد آویشن مناسب میباشد.
سعید یوسفزاده؛ سیدعلیمحمد مدرس ثانوی؛ فاطمه سفیدکن؛ احمد اصغرزاده؛ امیر قلاوند؛ محسن رشدی؛ امین صفرعلیزاده
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تلفیقی کودهای بیولوژیک و نیتروژن بر تعدادی از خصوصیات مورفولوژیک و میزان اسانس بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 20 تیمار در 3 تکرار در سال زراعی 89-1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس (منطقه 1) و در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجانغربی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تلفیقی کودهای بیولوژیک و نیتروژن بر تعدادی از خصوصیات مورفولوژیک و میزان اسانس بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 20 تیمار در 3 تکرار در سال زراعی 89-1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس (منطقه 1) و در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجانغربی (منطقه 2) انجام گردید. تیمارهای آزمایشی شامل ژنوتیپ (اکوتیپ بومی و رقم (SZK-1، باکتری (تلقیح بذر با باکتریهای ازوتوباکتر + آزوسپرلیوم + سودوموناس و عدمتلقیح)، رژیم کودی (100% کود اوره، 75% کود اوره + 25% آزوکمپوست، 50% کود اوره + 50% آزوکمپوست، 25% کود شیمیایی + 75% آزوکمپوست و 100% آزوکمپوست) بود. براساس نتایج بدستآمده بیشتر صفات مورفولوژیک مورد مطالعه تحت تأثیر ژنوتیپ قرار گرفت. اثر رژیم کودی بر عملکرد ماده خشک، بازده و عملکرد اسانس در هر دو منطقه معنیدار شد. تعداد شاخه گلدهنده در منطقه 1 و ارتفاع بوته، تعداد برگ ساقه اصلی و تعداد شاخه گلدهنده در منطقه 2 تحت تأثیر عامل تلقیح با باکتری قرار گرفنتد. برهمکنش اثر متقابل دو جانبه تعدادی از صفات مورد مطالعه را تحت تأثیر قرار دادند. اثر متقابل سه جانبه بر تعداد شاخه گلدهنده در منطقه 1 و بر بازده و عملکرد ماده خشک در منطقه 2 معنیدار بود. بیشترین ارتفاع بوته، ارتفاع اولین شاخه گلدهنده از سطح زمین، تعداد برگ در ساقه اصلی، تعداد شاخه فرعی و عملکرد اسانس در اکوتیپ بومی بدست آمد. تلقیح با باکتری ارتفاع، تعداد برگ ساقه اصلی، قطر ساقه و تعداد شاخه گلدهنده را افزایش داد. کاربرد تلفیقی 50 درصد کود اوره + 50 درصد آزوکمپوست توانست عملکرد ماده خشک، بازده و عملکرد اسانس را افزایش دهد. بهطوریکه کاربرد 100% آزوکمپوست کمترین عملکرد اسانس را تولید کرد. عملکرد اسانس در اکوتیپ بومی نسبت به رقم اصلاحشده افزایش یافت. افزایش عملکرد اسانس به واسطه تلقیح با باکتری در اکوتیپ بومی در مقایسه با رقم اصلاحشده بیشتر بود. در مجموع، نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که کاربرد تیمار تلفیقی 50% کود اوره + 50% آزوکمپوست در حالت تلقیح با باکتری میتواند بهعنوان یک جایگزین مناسب برای کودهای شیمیایی مورد توجه قرار گیرد.
عباس نیکوپور؛ کامکار جایمند؛ محمدتقی درزی؛ فرهاد رجالی
چکیده
بهمنظور بررسی کارایی کود زیستی فسفری و تراکم بوته بر کمّیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum copticum L.)، پژوهشی بهصورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در بهار سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل عامل کود زیستی فسفری در چهار سطح ...
بیشتر
بهمنظور بررسی کارایی کود زیستی فسفری و تراکم بوته بر کمّیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum copticum L.)، پژوهشی بهصورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در بهار سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل عامل کود زیستی فسفری در چهار سطح (شاهد (عدم تلقیح)، بذرمال، سرک و بذرمال و سرک) و عامل تراکم بوته در سه سطح (250000، 125000، 83000 بوته در هکتار) بودند. صفات مورد بررسی شامل درصد اسانس، عملکرد اسانس، درصد تیمول، درصد ترپینولن و درصد پارا-سیمن در روغن فرّار بودند. نتایج نشان داد که تأثیر کود زیستی فسفری بر صفات مورد بررسی در سطح 1% معنیدار شد، بهطوری که بیشترین مقادیر درصد اسانس (34/4%) و عملکرد اسانس (12/143 کیلوگرم در هکتار) در تیمار دو بار تلقیح (بذرمال و سرک) و درصد تیمول (9/33%) در تیمار بذرمال، درصد ترپینولن (5/41%) در تیمار دو بار تلقیح (بذرمال و سرک) و درصد پارا-سیمن (2/23%) در تیمار سرک بدست آمد. اثر تراکم بوته بر صفات مورد بررسی در سطح 1% معنیدار شد. بهطوری که بیشترین مقادیر درصد اسانس (1/4%) در تیمار 83000 بوته در هکتار، عملکرد اسانس (07/104 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 250000 بوته در هکتار، درصد تیمول (4/37%) در تیمار 125000 بوته در هکتار، درصد ترپینولن (5/44%) در تیمار 83000 بوته در هکتار و درصد پارا-سیمن (9/23%) در تیمار 83000 بوته در هکتار بدست آمد. از طرفی اثرات متقابل معنیداری نیز بر درصد اسانس (37/5%)، عملکرد اسانس (5/149 کیلوگرم در هکتار)، درصد تیمول (40%)، درصد ترپینولن (1/49%) و درصد پارا-سیمن (6/25 %) مشاهده گردید.
عصمت قاسمی سیانی؛ سیفاله فلاح؛ علی تدین
چکیده
به منظور بررسی واکنش عملکرد، خصوصیات کمی و کیفی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) به دور آبیاری و کوددهی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 1388 اجرا گردید. آزمایش بهصورت کرت خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. دور آبیاری شامل 7، 14 و 21 روز یکبار در کرتهای اصلی و کوددهی شامل 5 تلفیق کودی (100% کود شیمیایی، ...
بیشتر
به منظور بررسی واکنش عملکرد، خصوصیات کمی و کیفی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) به دور آبیاری و کوددهی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 1388 اجرا گردید. آزمایش بهصورت کرت خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. دور آبیاری شامل 7، 14 و 21 روز یکبار در کرتهای اصلی و کوددهی شامل 5 تلفیق کودی (100% کود شیمیایی، 100% کود مرغی، 75% کود شیمیایی + 25% کود مرغی، 50% کود شیمیایی + 50% کود مرغی، 25% کود شیمیایی + 75% کود مرغی) و شاهد (عدم کوددهی) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر فواصل آبیاری بر عملکرد دانه، ارتفاع گیاه، تعداد سنبله در بوته، طول سنبله و درصد موسیلاژ معنیدار ولی بر تعداد پنجه در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه و فاکتور تورم معنیدار نبود. بیشترین عملکرد بذر و درصد موسیلاژ هنگامی بهترتیب با آبیاری 7 و 14 روز بدست آمد. عملکرد دانه، تعداد پنجه در بوته، ارتفاع گیاه، تعداد سنبله در بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، درصد موسیلاژ و فاکتور تورم بهطور معنیداری تحت تأثیر کوددهی قرار گرفتند. بیشترین ماده خشک و عملکرد بهترتیب با جایگزینی 50% و 75% کود شیمیایی توسط کود مرغی حاصل شد. بهطور کلی میتوان اظهار کرد که تیمار 75% کود مرغی + 25 درصد کود شیمیایی با دور آبیاری 14 روز برای اسفرزه مطلوب میباشد.
مطلب حسینپور؛ حسن حبیبی؛ محمدحسین فتوکیان
چکیده
به منظور بررسی و تأثیر نوع و مقدار نیتروژن بر رشد، عملکرد و تولید متابولیتهای ثانویه گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.) یک آزمایش مزرعهای در شهرستان مهاباد در سال 1388 اجرا شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل با 2 عامل نیتروژن شیمیایی (اوره 46%) در 3 سطح (صفر، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار) و نیتروژن زیستی ازتوباکتر (نیتروکسین) در 3 سطح (صفر، 3 و 6 لیتر ...
بیشتر
به منظور بررسی و تأثیر نوع و مقدار نیتروژن بر رشد، عملکرد و تولید متابولیتهای ثانویه گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.) یک آزمایش مزرعهای در شهرستان مهاباد در سال 1388 اجرا شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل با 2 عامل نیتروژن شیمیایی (اوره 46%) در 3 سطح (صفر، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار) و نیتروژن زیستی ازتوباکتر (نیتروکسین) در 3 سطح (صفر، 3 و 6 لیتر در هکتار) بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر نیتروژن زیستی و شیمیایی بر تعداد چترک بارور در هر چتر، عملکرد دانه، عملکرد اسانس، عملکرد زیستتوده، شاخص برداشت دانه و شاخص برداشت اسانس معنیدار شد. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین چترک به تعداد 1/13 و کمترین آن به تعداد 2/12 با چترکهای بارور در هر چتر بهترتیب با تیمار 3 لیتر در هکتار نیتروکسین و تیمار شاهد (بدون کود) بدست آمد. بالاترین عملکرد دانه به میزان 8/872 کیلوگرم در هکتار از تیمار 3 لیتر در هکتار نیتروکسین و 60 کیلوگرم نیتروژن شیمیایی در هکتار و پایینترین عملکرد دانه به میزان 3/478 کیلوگرم در هکتار از تیمار شاهد حاصل شد. با توجه به روند عملکرد دانه و محتوای اسانس، بیشترین عملکرد اسانس (14/115 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد 3 لیتر در هکتار نیتروکسین و با 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن شیمیایی حاصل شد و پایینترین عملکرد اسانس (35/55 کیلوگرم در هکتار) از تیمار شاهد (بدون کاربرد کود نیتروکسین و نیتروژن شیمیایی) بدست آمد.
فرزانه فخاری؛ فاطمه سفیدکن؛ شهلا مظفری؛ محمدعلی علیزاده
چکیده
جنسAnthemis متعلق به تیره کاسنی، در ایران دارای 23 گونه بومی و یکساله است که گلها و اندام هوایی آنها حاوی اسانس میباشد. در این تحقیق برای اولین بار بذر Anthemis tinctoria L. (بابونه زرد) از آذربایجانغربی جمعآوری و در مزرعه گیاهان دارویی ایستگاه تحقیقاتی البرز (کرج) کشت گردید. بهمنظور اطلاع از بازده و ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس بابونه ...
بیشتر
جنسAnthemis متعلق به تیره کاسنی، در ایران دارای 23 گونه بومی و یکساله است که گلها و اندام هوایی آنها حاوی اسانس میباشد. در این تحقیق برای اولین بار بذر Anthemis tinctoria L. (بابونه زرد) از آذربایجانغربی جمعآوری و در مزرعه گیاهان دارویی ایستگاه تحقیقاتی البرز (کرج) کشت گردید. بهمنظور اطلاع از بازده و ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس بابونه زرد در حالت زراعی، از سرشاخههای گلدار گیاه کاشته شده در مرحله گلدهی کامل به صورت تصادفی نمونهبرداری شد. گلها، برگها و ساقههای قسمتی از سرشاخه گلدار جدا شدند. اندامهای مختلف پس از خشک شدن با جریان هوا بهصورت جداگانه و با استفاده از روش تقطیر با آب اسانسگیری شدند. بهمنظور شناسایی و جداسازی ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس از دستگاه کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیفسنج جرمی استفاده شد. نتایج نشان داد که بازده اسانس گل، برگ، ساقه و کل اندام هوایی بر حسب وزن خشک گیاه بهترتیب 0892/0، 0487/0، 0466/0 و 0792/0 میباشد. نتایج حاصل از تجزیه اسانس برگ حضور 32 ترکیب را نشان داد که 5 ترکیب عمده اسانس شامل کامفور (8/15%)، آلفا-اودسمول (3/10)، گوایول (6/9%)، کریزانتنون (4/8%) و 8،1-سینئول (0/8%) بودند که بیش از 53% کل ترکیبهای اسانس را تشکیل میدادند. تعداد 21 ترکیب در اسانس ساقه شناسایی شد که چهار ترکیب عمده شامل اسپاتولنول (6/25%)، آلفا-اودسمول (5/14%)، کاریوفیلن اکسید (8/11%) و بتا-اودسمول (9/5%) بودند. از تعداد 22 ترکیب شناسایی شده در اسانس گل پنج ترکیب عمده شامل آلفا-اودسمول (5/27%)، بتا-اودسمول (3/14%)، اسپاتولنول (3/13%)، 10- اپی-گاما-اودسمول (2/7%) و 8،1-سینئول (2/4%) بودند. از میان 29 ترکیب شناسایی شده در اسانس اندام هوایی 5 ترکیب عمده اسانس شامل گاما-اودسمول (92/39%)، کارونن (1/9%)، کامفور (5/6%)، اسپاتولنول (1/5%) و 8،1-سینئول (3/4%) بودند. نتیجه آزمایش نشان داد که مقدار آلفا-اودسمول بهعنوان جزء اصلی این اسانس از 10 تا 40% در اسانس اندامهای مختلف متغیر است که کمترین مقدار آن در اسانس برگ و بیشترین مقدار آن در اسانس سرشاخه گلدار وجود داشت. در حالیکه بیشترین میزان بتا-اودسمول ابتدا در اسانس گل و بعد ساقه مشاهده شد. البته حضور مقدار زیاد کریزانتنون و کامفور در اسانس برگ نیز قابل ملاحظه بود. بنا بر نتایج این تحقیق نه تنها میتوان با اسانسگیری از سرشاخه گلدار یا کل اندام هوایی این گونه آنتمیس در مرحله گلدهی کامل، عملکرد بیشتری از اسانس را بدست آورد، بلکه برای اهداف خاص و دستیابی به برخی اجزا به میزان بالاتر در اسانس، میتوان از اندام دلخواه بهصورت جداگانه اسانسگیری بعمل آورد.
زهرا شاهمیرزایی؛ حمزه ایزدی؛ سهراب ایمانی
چکیده
در سالهای اخیر ترکیبهای با منشأ گیاهی بهعنوان عامل کنترل آفات انباری مورد توجه قرار گرفتهاند. در این تحقیق، سمّیت تنفسی و تماسی اسانس گیاه پونه (Mentha longifolia L.) روی حشره کامل شپشه قرمز آرد (Tribolium castaneum Herbst) مورد بررسی قرار گرفت. اسانسگیری، با روش تقطیر با آب مقطر و با استفاده از دستگاه اسانسگیر شیشهای (کلونجر) طی مدت زمان 3 ساعت ...
بیشتر
در سالهای اخیر ترکیبهای با منشأ گیاهی بهعنوان عامل کنترل آفات انباری مورد توجه قرار گرفتهاند. در این تحقیق، سمّیت تنفسی و تماسی اسانس گیاه پونه (Mentha longifolia L.) روی حشره کامل شپشه قرمز آرد (Tribolium castaneum Herbst) مورد بررسی قرار گرفت. اسانسگیری، با روش تقطیر با آب مقطر و با استفاده از دستگاه اسانسگیر شیشهای (کلونجر) طی مدت زمان 3 ساعت انجام شد. در سمّیت تنفسی میزان LC50 بعد از 24 ساعت 872/0 میکرولیتر بر لیتر هوا بدست آمد، در حالی که در سمّیت تماسی میزان LC50 بعد از 24 ساعت 11/27 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. نتایج این تحقیق بیانگر سمّیت تنفسی بالای اسانس پونه برای شپشه آرد بود.
حسین بتولی؛ جواد صفائی قمی؛ طیبه احمدی
چکیده
جنس زیتون تلخ (Melia L.) متعلق به خانواده سنجد تلخ (Meliaceae)، دارای گونههای درختی متعددی است که تاکنون بالغ بر 15 گونه از این جنس در جهان و 2 گونه از ایران گزارش شدهاست. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس اندامهای زایشی گونه زیتون تلخ (Melia azedarach L.) کاشته شده در باغ گیاهشناسی کاشان مورد بررسی قرار گرفت. سرشاخههای گلدار و میوههای رسیده ...
بیشتر
جنس زیتون تلخ (Melia L.) متعلق به خانواده سنجد تلخ (Meliaceae)، دارای گونههای درختی متعددی است که تاکنون بالغ بر 15 گونه از این جنس در جهان و 2 گونه از ایران گزارش شدهاست. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس اندامهای زایشی گونه زیتون تلخ (Melia azedarach L.) کاشته شده در باغ گیاهشناسی کاشان مورد بررسی قرار گرفت. سرشاخههای گلدار و میوههای رسیده این گیاه در بهار سال 1388 جمعآوری و در شرایط آزمایشگاه خشک شدند و به روش تقطیر و استخراج با بخار همزمان با حلال آلی (Simultaneous steam distillation extraction) اسانسگیری شدند. برای شناسایی ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس، از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل شده به طیفسنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. بازدهی اسانس گلها و میوهها بهترتیب 02/0% و 01/0% وزنی/وزنی بدست آمد. 10 ترکیب شیمیایی در اسانس سرشاخههای گلدار گیاه و 35 ترکیب در اسانس میوه گیاه زیتون تلخ شناسایی گردید. اجزای اصلی اسانس گلها شامل: ترانس-نرولیدول (9/38%)، بیسیکلوژرماکرن (2/8%) و ویریدیفلورول (1/8%) بودند. بیشترین ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس میوههای گیاه شامل: آرومادندرن (9/21%)، بیسیکلوژرماکرن (7/13%)، گلوبولول (1/8%)، اسپاتولنول (5/6%)، آلو-آرومادندرن (7/4%) و بتا-کاریوفیلن (7/4%) بودند. بخش عمده ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس گلها، سسکوئیترپنهای اکسیژندار بودند. در حالیکه بیشترین قسمت اصلی ترکیبهای شیمیایی اسانس میوهها، مربوط به سسکوئیترپنهای هیدروکربنی بود و اثری از مونوترپنهای هیدروکربنی در اندامهای زایشی گیاه دیده نشد.
مریم نگهبان؛ سعید محرمیپور؛ مژگان زندی؛ سید علی هاشمی
چکیده
استفاده از فناوری نانو کپسول در آفتکشها موجب افزایش کارایی، سازگاری بیشتر با محیط زیست، بهبود کیفیت و رهایش کنترل شده این مواد شده است. در این تحقیق کارایی اسانس نانو کپسوله شده گیاه درمنه Artemisia sieberi Besser بر شاخصهای تغذیه شبپره پشت الماسی (Lepidoptera:Yponomeutidae) Plutella xylostella L. در مقایسه با اسانس معمولی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایشهای ...
بیشتر
استفاده از فناوری نانو کپسول در آفتکشها موجب افزایش کارایی، سازگاری بیشتر با محیط زیست، بهبود کیفیت و رهایش کنترل شده این مواد شده است. در این تحقیق کارایی اسانس نانو کپسوله شده گیاه درمنه Artemisia sieberi Besser بر شاخصهای تغذیه شبپره پشت الماسی (Lepidoptera:Yponomeutidae) Plutella xylostella L. در مقایسه با اسانس معمولی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایشهای متعددی برای اندازهگیری شاخصهای غذایی شبپره پشت الماسی نظیر میزان رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، شاخصهای کارایی تبدیل غذای بلعیده شده، کارایی تبدیل غذای هضم شده، شاخص تقریبی هضمشوندگی و بازدارندگی تغذیه طراحی گردید. تیمارها به روش دیسکهای برگی در شرایط کنترل شده در دمای 1 ± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی ارزیابی شدند. بدین منظور برای هر تکرار در غلظتهای مختلف 10 عدد لارو سن سوم شبپره پشت الماسی روی دیسک برگی قرار گرفت و در زمانهای متوالی 24، 48 و 72 ساعت پس از تغذیه، میزان غذای خورده شده و مقدار افزایش وزن لاروها ثبت شد. نتایج نشان داد که نانو کپسول اسانس درمنه بهطور معنیداری نرخ رشد نسبی، شاخصهای کارایی تبدیل غذای بلعیده شده، کارایی تبدیل غذای هضم شده و شاخص تقریبی هضمشوندگی غذا را در مقایسه با شاهد (اسانس فرموله نشده) کاهش دادهاست. بهعلاوه اینکه یافتههای حاصل از کاربرد فرمولاسیون نانو کپسول اسانس حکایت از وجود اثر سمّیت پس از تغذیه توسط اسانس گیاه درمنه داشت. بنابراین نانو کپسول اسانس گیاه درمنه بهعنوان یک حشرهکش در کنترل شبپره پشت الماسی قابلیت بالایی برای مطالعات بیشتر و تکمیلی را دارد.
فاطمه سلیمی؛ فرید شکاری؛ محمدرضا عظیمی؛ اسماعیل زنگانی
چکیده
به منظور ارزیابی تأثیر متیلجاسمونات و تنش شوری بر برخی خصوصیات غشاء، جذب عناصر یونی و تنظیم اسمزی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)، آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با استفاده از فاکتورهای محلولپاشی با متیلجاسمونات (Mµ0، 75، 150، 225 و 300) و شوری dS/m) 1/2، 6، 10 و 14) در یک طرح گلخانهای با سه تکرار انجام گردید. نتایج ...
بیشتر
به منظور ارزیابی تأثیر متیلجاسمونات و تنش شوری بر برخی خصوصیات غشاء، جذب عناصر یونی و تنظیم اسمزی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)، آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با استفاده از فاکتورهای محلولپاشی با متیلجاسمونات (Mµ0، 75، 150، 225 و 300) و شوری dS/m) 1/2، 6، 10 و 14) در یک طرح گلخانهای با سه تکرار انجام گردید. نتایج نشان داد که اسپری متیلجاسمونات و اعمال شوری تأثیر معنیداری بر روی خصوصیات ذکر شده داشتهاست، بهطوری که بیشترین پایداری غشاء، محتوای پرولین، K+، Ca++، نسبتK+/Na+، وزن خشک گل و کمترین محتوای Na+ مربوط به گیاهان اسپری شده با غلظت 75 میکرومولار متیلجاسمونات در سطح شوری dS/m6 بود. میتوان گفت بالاتر بودن میزان عاملهای عنوان شده در تیمار dS/m6 نمکطعام نسبت به شاهد با مساعدت متیلجاسمونات در نتیجه سازوکارهایی نظیر جلوگیری از ورود نمک و جذب ترجیحی K+ در شوریهای ملایم باشد. علاوه بر این کاربرد متیلجاسمونات باعث گردید تا بهطور معنیداری میزان پرولین افزایش یابد. افزایش میزان پرولین نیز باعث افزایش قابل توجهی در میزان پایداری غشاء و افزایش مقاومت به شوری گردید.