همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران

2 دانشیار، گروه بیوتکنولوژی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران

3 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

4 استادیار، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

چکیده

برای اصلاح صفات پیچیده‌ای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روش‌ها در گزینش ژنوتیپ‌های مطلوب، استفاده از شاخص‌های انتخاب می‌باشد. در این پژوهش، به‌منظور ارزیابی کارآیی شاخص‌های مختلف انتخاب، 50 ژنوتیپ زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در یک آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 91-۱۳90 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص‌های انتخاب اسمیت-هیزل 1 و 2 و پسک-بیکر براساس هفت صفت ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر، تعداد چترک، تعداد دانه در بوته، وزن بذر بوته و وزن اندام هوایی بوته در دو حالت، همراه با بذر و بدون بذر محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پاسخ مستقیم و همبسته صفات نشان داد که ژنوتیپ‌های با تعداد دانه در بوته و تعداد شاخه فرعی بیشتر و ارتفاع کمتر از قابلیت عملکرد بالاتری برخوردار بودند. در شاخص اسمیت-هیزل 1 و 2 صفات تعداد شاخه فرعی و تعداد چترک بالاترین پاسخ را به انتخاب داشتند. در حالیکه در شاخص پسک-بیکر صفت تعداد چتر بهترین پاسخ را به انتخاب داشت. براساس نتایج بدست آمده، شاخص اسمیت-هیزل (همراه با بذر) بالاترین کارایی انتخاب را برای اصلاح عملکرد داشت و می‌تواند برای انتخاب ژنوتیپ‌های مناسب در برنامه ‌های اصلاحی زیره سبز مورد استفاده قرارگیرد.

کلیدواژه‌ها

- Asif, M., Mujahid, M.Y., Ahmad, I., Kisana, N.S, Asim, M. and Mustafa, S.Z., 2003. Determining the direct selection criteria for indentification of high yielding lines in bread wheat (Triticum aestivum). Pakistan Jurnal of Biological Science, 6:,45-50.
- Baker, R.J., 1986. Selection Indices in Plant breeding. CRC Press Inc., 218p.
- Biswas, B.K., Hasanuzzaman,M., E1-Taj, F., Alam, M.S. and Amin, M.R., 2001. Simultaneous selection for fodder and grain yield in sorghum. Journal of Biolojical Science, 1: 321-323.
- Bernardo, R. and Yu, J., 2007. Prospects for genome wide selection for quantitative traits in maize. Crop Science, 47: 1082-1090.
- Bettaieb, R.I., Jabri-Karoui, I., Hamrouni-Sellami, I., Bourgou, S., Limam, F. and Marzouk, B., 2012. Effect of drought on the biochemical composition and antioxidant activities of cumin (Cuminum cyminum L.) seeds. Industrial Crops and Products, 36: 238-245.
- De, M., De, A.K., Mukhopadhyay, R., Banerjee, A.B. and Miró, M., 2003. Antimicrobial activity of Cuminum cyminum L.Ars Pharmaceutica, 44(3): 257-269.
- Elgin, J.H., Hill, R.R. and Zeiders, K.E., 1970. Comparison of four methods of multiple trait selection for five trait in alfalfa. Crop Science,10: 190-193.
- Falconer, D.S., 1989. Introduction to Quantitative Genetics.(3rd editon) Longman, New York, 415p.
- Hayes, H.K., 2007. Methods of plant Breeding. Kosta Press, 448p.
- Hazel, L.N., 1943. The genetic Basis for constraction selection indexes .Genetics, 28: 476-490.
- Imani, A.A, Jafari, A.A.,Chokan, R., Asgari, A. and Darvish, F., 2009. Selection indices application to improve tall fescue synthetic variaties for yield and quality traits in Ardebil province. Iranian Jornal of Rangelands and Forests plant Breeding and Genetic Research, 16: 273-284.
- Kafi, M., 2002. Cumin (Cuminum cyminum) Production and Processing. Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, 195p.
- Manuel, V.M., Yolanda, R.N., Juana, F.L. and Jose, A.P.A., 2007. Chemical composition of essential oil obtained from some spices widely used in mediterranean region. Acta Chimica Slovenica, 54: 921-926.
- Marcelo, M.C., Antonio, D.M.O., Sandra, U., Nair, C.A., Ivana, M.B., Guustavo, D.S. and Romero, S.M.F., 2008. Analysis of direct and indirect selection and indices in soyabean segregating population. Crop Breeding and Applied Biotechnology, 8: 447-455.
- Pesek, J. and Baker, R.J., 1969. Desired improvement in relation to selection indices. Canadian Journal Plant Science, 49: 803-804.
- Ranalli, P., Ruaro, G. and Delre, P., 1991. Response to selection for seed yield in bean (Phaseolus vulgaris). Euphytica, 57: 117-123.
- Robinson, H.F., Comstock, R.E. and Harvey, P.H., 1951. Genotypic and phenotypic correlation and their implications in selection. Agronomy Journal, 43: 282-287.
- Sabouri, H., Rabiei, B. and Fazlalipour, M., 2008. Use of selection indices based on multivariate analysis for improving grain yield in rice. Rice Science, 15: 303-310.
- Smith, H.F.A., 1936. Discriminant function for plant selection . Annals of Eugenenics, 7: 240-250.
- Sowbhagya, H.B., Sathyendra Rao, B.V. and Krishnamurthy, N., 2008. Evaluation of size reduction and expansion on yield and quality of cumin (Cuminum cyminum) seed oil. Journal of Food Engineering, 84(4): 595-600.
- Xie, C., Xu, S. and Mosjidis, J.A., 1997. Multistage selection indices for maximum genetic gain and economic efficiency in red clover. Euphytica, 98: 75-82.
- Young, S.S.Y., 1961. A further examination of the relative efficiency of three methods of selection for genetic gains under less restricted conditions. Genetic Research, 2: 106-121.