نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مریم نگهبان ¹
• سعید محرمی‌پور ²
• مژگان زندی ³
• سید علی هاشمی ⁴

¹ دانشجوی دکتری، گروه حشره‌شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

² دانشیار، گروه حشره‌شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

³ استادیار، گروه بیومتریال، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران

⁴ استاد، گروه سیستم‌های دارورسانی نوین، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران

چکیده

استفاده از فناوری نانو کپسول در آفت‌کش‌ها موجب افزایش کارایی، سازگاری بیشتر با محیط زیست، بهبود کیفیت و رهایش کنترل شده این مواد شده است. در این تحقیق کارایی اسانس نانو کپسوله شده گیاه درمنه Artemisia sieberi Besser بر شاخص‌های تغذیه شب‌پره پشت الماسی (Lepidoptera:Yponomeutidae) Plutella xylostella L. در مقایسه با اسانس معمولی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش‌های متعددی برای اندازه‌گیری شاخص‌های غذایی شب‌پره پشت الماسی نظیر میزان رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، شاخص‌های کارایی تبدیل غذای بلعیده شده، کارایی تبدیل غذای هضم شده، شاخص تقریبی هضم‌شوندگی و بازدارندگی تغذیه طراحی گردید. تیمارها به روش دیسک‌های برگی در شرایط کنترل شده در دمای 1 ± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی ارزیابی شدند. بدین منظور برای هر تکرار در غلظت‌های مختلف 10 عدد لارو سن سوم شب‌پره پشت الماسی روی دیسک برگی قرار گرفت و در زمان‌های متوالی 24، 48 و 72 ساعت پس از تغذیه، میزان غذای خورده شده و مقدار افزایش وزن لاروها ثبت شد. نتایج نشان داد که نانو کپسول اسانس درمنه به‌طور معنی‌داری نرخ رشد نسبی، شاخص‌های کارایی تبدیل غذای بلعیده شده، کارایی تبدیل غذای هضم شده و شاخص تقریبی هضم‌شوندگی غذا را در مقایسه با شاهد (اسانس فرموله نشده) کاهش داده‌است. به‌علاوه اینکه یافته‌های حاصل از کاربرد فرمولاسیون نانو کپسول اسانس حکایت از وجود اثر سمّیت پس از تغذیه توسط اسانس گیاه درمنه داشت. بنابراین نانو کپسول اسانس گیاه درمنه به‌عنوان یک حشره‌کش در کنترل شب‌پره پشت الماسی قابلیت بالایی برای مطالعات بیشتر و تکمیلی را دارد.

کلیدواژه‌ها

• فرمولاسیون ترکیب‌های گیاهی
• نانو کپسول
• اسانس گیاهی
• شاخص‌های تغذیه
• شب‌پره پشت الماسی