تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) در دوره رشد گیاه و با روشهای مختلف تقطیر

فاطمه سفیدکن؛ عباس رحیمی بیدگلی

دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 1-22

چکیده

  برای اجرای این طرح اندامهای هوایی آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) از یکی از رویشگاههای طبیعی خود در ایستگاه تحقیقاتی سیراچال،‌ در سه مرحله قبل از گلدهی،‌ اوایل گلدهی و گلدهی کامل جمع‌آوری گردید و با روشهای مختلف اسانس‌گیری (تقطیر با آب، تقطیر با آب و بخار آب و نیز تقطیر با بخار آب مستقیم)،‌اسانس استخراج و بازده اسانس محاسبه شد. سپس اسانسهای ...  بیشتر برای اجرای این طرح اندامهای هوایی آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) از یکی از رویشگاههای طبیعی خود در ایستگاه تحقیقاتی سیراچال،‌ در سه مرحله قبل از گلدهی،‌ اوایل گلدهی و گلدهی کامل جمع‌آوری گردید و با روشهای مختلف اسانس‌گیری (تقطیر با آب، تقطیر با آب و بخار آب و نیز تقطیر با بخار آب مستقیم)،‌اسانس استخراج و بازده اسانس محاسبه شد. سپس اسانسهای بدست آمده با استفاده از دستگاه گازکروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف کوپل شده با طیف سنج‌ جرمی (GC/MS) مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفت. بدین ترتیب، تأثیر مرحله رشد گیاه و روش اسانس‌گیری بر کمیت و کیفیت اسانس آویشن کوهی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین بازده اسانس با روش تقطیر با آب و پایین‌ترین بازده به روش تقطیر با بخار آب حاصل شد. بازده اسانس بسته به روش تقطیر و مرحله رشد گیاه بین 0.28% تا 1.80% متغیر بود. ترکیبهای اصلی در تمام اسانسها کارواکرول (61.2%- 46.7%)، تیمول (26.9%-7.5%)، گاماترپینن،‌ پاراسیمن و بورنئول بودند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.4 M

شناسایی ترکیبهای شیمیایی عصاره گیاه نمدار (Tilia platyphyllos Scop.)

مهدی میرزا؛ زهرا باهرنیک

دوره 14، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 25-37

چکیده

  گیاه نمدار (Tilia platyphyllos) از تیره Tiliaceae دارای گلهای بسیار معطر است. گلهای گیاه نامبرده در خرداد ماه از باغ گیاه‌شناسی ملی ایران جمع‌آوری شدند. کانکریت آن با استفاده از حلال هگزان استخراج گردید. پس از جدا نمودن ناخالصی‌های موجود، عصاره مطلق با بازده 0.6% بدست آمد. تجزیه و تحلیل عصاره مطلق به کمک دستگاه GC/MS انجام گرفت که به شناسایی 19 ترکیب ...  بیشتر گیاه نمدار (Tilia platyphyllos) از تیره Tiliaceae دارای گلهای بسیار معطر است. گلهای گیاه نامبرده در خرداد ماه از باغ گیاه‌شناسی ملی ایران جمع‌آوری شدند. کانکریت آن با استفاده از حلال هگزان استخراج گردید. پس از جدا نمودن ناخالصی‌های موجود، عصاره مطلق با بازده 0.6% بدست آمد. تجزیه و تحلیل عصاره مطلق به کمک دستگاه GC/MS انجام گرفت که به شناسایی 19 ترکیب منجر شد که در مجموع 96% آن را تشکیل می‌دهد. از این میان ترکیبهای دی‌هیدروکارون به دو فرم سیس و ترانس (29%)، لیمونن(12.9%)، کاریوفیلن (26%) و کارون به مقدار 6% بیشترین مقدار را در عصاره مطلق تشکیل دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.23 M

تأثیر رویشگاه بر بازده و ترکیبهای شیمیایی اسانس Eucalyptus camaldulensis Dehn

حسین شاکر؛ محمدمهدی برازنده؛ محمدباقر رضایی

دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 33-48

چکیده

  به منظور مقایسه ترکیبهای شیمایی اسانس اوکالیپتوس کامالدولنسیس از سه منطقه مختلف آب هوایی، این گونه گیاهی در بهمن ماه 1378 از سه منطقه نورآبادممسنی (استان فارس)، بهشهر (استان مازندران) و تهران (استان تهران) جمع‌آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه شیمی گیاهی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، از برگ تازه آنها به طور مجزا و به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری ...  بیشتر به منظور مقایسه ترکیبهای شیمایی اسانس اوکالیپتوس کامالدولنسیس از سه منطقه مختلف آب هوایی، این گونه گیاهی در بهمن ماه 1378 از سه منطقه نورآبادممسنی (استان فارس)، بهشهر (استان مازندران) و تهران (استان تهران) جمع‌آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه شیمی گیاهی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، از برگ تازه آنها به طور مجزا و به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. از هر یک از این نمونه‌ها روغن اسانسی به رنگ زرد روشن و به ترتیب با بازده 60/0، 14/0 و 51/0 درصد (براساس وزن برگ خشک) بدست آمد. ترکیبهای شیمیایی این اسانسها به روشهای کاپیلاری گاز کروماتوگرافی متصل به آشکار ساز یونیزاسیون توسط شعله هیدروژن (CGC-FID) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) به طور کمی و کیفی شناسایی شدند. در هر یک از این اسانسها تعداد سی‌وچهار ترکیب شناسایی شدند که در میان آنها به ترتیب سه ترکیب 1 و 8- سینئول (48.8%، 1.0% و 2.5%)، پاراسیمن (16.3%، 35.5% و23.9%) و اسپاتولنول (3.7%، 20.7 و 15.4%) بالاترین میزان را به خود اختصاص می‌دهند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.51 M

شناسایی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس گیاه Dracocephalum kotschy Boiss.

مهردخت نجف پور نوایی؛ مهدی میرزا

دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 59-68

چکیده

  جنس Dracocephalum از تیره نعناعیان در ایران 8 گونه علفی یکساله و چند ساله معطر دارد که گونه D. kotschy یکی از گونه‌های انحصاری این جنس در ایران محسوب می‌شود. سرشاخه‌های گلدار این گیاه از اطراف تونل کندوان در ارتفاع 2600 متری جمع‌آوری شد و اسانس آن به روش تقطیر با بخار آب با بازده 0.5% (برحسب وزن خشک) استخراج شد. تجزیه و تحلیل اسانس با استفاده از دستگاه ...  بیشتر جنس Dracocephalum از تیره نعناعیان در ایران 8 گونه علفی یکساله و چند ساله معطر دارد که گونه D. kotschy یکی از گونه‌های انحصاری این جنس در ایران محسوب می‌شود. سرشاخه‌های گلدار این گیاه از اطراف تونل کندوان در ارتفاع 2600 متری جمع‌آوری شد و اسانس آن به روش تقطیر با بخار آب با بازده 0.5% (برحسب وزن خشک) استخراج شد. تجزیه و تحلیل اسانس با استفاده از دستگاه GC/MS و GC نشان داد که ترکیبهای (38.2%) Limonene، (24.5%) Perilladehyde،  (7.5%) Geraniol، (6.3%) α-Pinene، (6.1%) Neral و (5.2%) cis-β-ocimene در مجموع 87.8% از کل مجموعه ترکیبهای اسانس (29 ترکیب) را تشکیل می‌دهند. سایر ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به همراه شاخص کواتس، طیف جرمی و در صد آنها مورد بررسی قرار گرفته است و در جدول شماره 1 آورده شده‌اند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1008.79 K

بررسی کمی و کیفی اسانس گل اروانه زیبا (Hymenocrater elegans Bunge)

محمدمهدی برازنده

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1381، ، صفحه 1-9

چکیده

  گونه گیاهی گل اروانه زیبا (Hymencorater elegans Bunge) در اوایل تیرماه 1379 از منطقه فیروزکوه (ارتفاع 2500-2400 متری) جمع‌آوری گردید. در آزمایشگاه شیمی گیاهی، ‌از 80 گرم برگ خشک آن،‌ به روش تقطیر با بخار آب و به مدت 45 دقیقه اسانس‌گیری شد. اسانس به صورت لایه مجزا و قابل رؤیتی در سطح آب تشکیل نگردید (بازده اسانس‌گیری ناچیز) بنابراین با اضافه کردن دی‌اتیل‌اتر ...  بیشتر گونه گیاهی گل اروانه زیبا (Hymencorater elegans Bunge) در اوایل تیرماه 1379 از منطقه فیروزکوه (ارتفاع 2500-2400 متری) جمع‌آوری گردید. در آزمایشگاه شیمی گیاهی، ‌از 80 گرم برگ خشک آن،‌ به روش تقطیر با بخار آب و به مدت 45 دقیقه اسانس‌گیری شد. اسانس به صورت لایه مجزا و قابل رؤیتی در سطح آب تشکیل نگردید (بازده اسانس‌گیری ناچیز) بنابراین با اضافه کردن دی‌اتیل‌اتر آن را از فاز آبی جدا نموده و در شیشه کوچک مخصوصی که قبلاً با استون شسته شده بود. جمع‌آوری و در یخچال نگهداری گردید. اسانس حاصل به دستگاههای GC و GC/MS تزریق شد و تعداد 39 ترکیب اصلی (ترکیبهایی با غلظت بیش از 1/0درصد) در آن شناسایی گردیدند. در میان این ترکیبها به ترتیب ترکیبهای ژرماکرن‌دی‌ (10.2%)، بتاکاریوفیلن (9.7%)، آلفاهمولن(9.6%)، بتابوربونن (7.1%) و ژرماکرن‌بی (6.9%)،‌ بیشترین غلظت را به خود اختصاص دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 941.05 K

فعالیت ضد میکروبی اسانس گیاه مرزه (Satureja laxiflora G. koch) قبل و بعد از گلدهی

مریم تیموری؛ زهرا باهرنیک؛ مهدی میرزا

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1381، ، صفحه 59-67

چکیده

  کمیت و کیفیت اسانس مرزه در دو مرحله قبل و بعد از گلدهی و نیز اثرات ضد میکروبی آنها بر روی باکتریهای سودوموناس آئروژینوزا،‌ اشرشیا کلی و استافیلوکوکوس اروئوس بررسی و با اثرات بازدارندگی دیسک آنتی‌بیوتیکهای جنتامایسین و تتراسایکلین مقایسه شد. نتایج نشان دادند که اثرات ممانعت کننده اسانس در مرحله قبل از گلدهی بر روی استافیلوکوکوس ...  بیشتر کمیت و کیفیت اسانس مرزه در دو مرحله قبل و بعد از گلدهی و نیز اثرات ضد میکروبی آنها بر روی باکتریهای سودوموناس آئروژینوزا،‌ اشرشیا کلی و استافیلوکوکوس اروئوس بررسی و با اثرات بازدارندگی دیسک آنتی‌بیوتیکهای جنتامایسین و تتراسایکلین مقایسه شد. نتایج نشان دادند که اثرات ممانعت کننده اسانس در مرحله قبل از گلدهی بر روی استافیلوکوکوس اروئوس و اشرشیا کلی بیش از اثر آن بر روی سودوموناس آئروژینوزا بوده است، در حالی که اسانس در مرحله پس از گلدهی اثرات بازدارنده بیشتری بر روی سودوموناس آئروژینوزا داشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.08 M

مقایسه کمی و کیفی اسانس پنج گونه آویشن (Thymus)

فاطمه سفیدکن؛ فاطمه عسگری

دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1381، ، صفحه 29-51

چکیده

  جنس آویشن در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد که برخی از آنها انحصاری ایرانند(جم زاد، 1373).در این طرح تعدادی از گونه‌های بومی و غیربومی آویشن شامل: Thymus carnosus Boiss.، آویشن کوهی T. kotschyanus Boiss. and Hohen، آویشن ایرانی T. persicus (Ronniger ex Rech. F.) Jalas، آویشن کرک آلود T. Pubescens Boiss. et Kotschy ex Celak وآویشن واقعی T. serpyllum L. از مناطق مختلف ایران در دو مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی ...  بیشتر جنس آویشن در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد که برخی از آنها انحصاری ایرانند(جم زاد، 1373).در این طرح تعدادی از گونه‌های بومی و غیربومی آویشن شامل: Thymus carnosus Boiss.، آویشن کوهی T. kotschyanus Boiss. and Hohen، آویشن ایرانی T. persicus (Ronniger ex Rech. F.) Jalas، آویشن کرک آلود T. Pubescens Boiss. et Kotschy ex Celak وآویشن واقعی T. serpyllum L. از مناطق مختلف ایران در دو مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی جمع آوری گردیدند. از اندامهای هوایی خشک شده این گیاهان به روش تقطیر با بخارآب  اسانس‌گیری بعمل آمد. مقدار اسانس به ترتیب ذکر گونه‌ها در زمان قبل از گلدهی  (0.66% ، 0.28% ، 0.26% ، 0.55% ، 0.57%) و در مرحله گلدهی (0.86% ، 2.1% ، 0.43% ، 1.45% ، 0.90%) بود. درمجموع مقدار اسانس در مرحله رویشی کمتر از مرحله گلدهی بود. مقدار اسانس در دو گونه T. kotschyanusو  T. Pubescensبیشتر از سایر گونه‌ها بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS، با محاسبه شاخصهای بازداری کواتس و مطالعه طیف‌های جرمی صورت گرفت. در مجموع 37 ترکیب (93.1% تا 98.3% اسانس) در مرحله رویشی و 39 ترکیب (88.2% تا 99.3% اسانس) در مرحله گلدهی شناسایی شدند.ترکیبهای عمده اسانسها  در مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی کامل به ترتیب عبارت بودنداز: T. carnosus ،  کارواکرول (2.2% و 2.5%)، تیمول (27.2% و 36.1%)، گاما-ترپینن (19.6% و 19.1%)، پارا-سیمن (26.2% و21.3%)، بتا-کاریوفیلن (2.5% و 2.8%)، کارواکرول (2.2% و 2.5%) و بورنئول (1.6% و 1.6%) T. kotschyanus ، کارواکرول (40.7% ، 41.4%)، تیمول (26.9% و 19.5%)، گاما-ترپینن (7.3% و 10.3%)، پارا-سیمن (3.9% و 5.3%) ، بتا-کاریوفیلن (1.8% و2.5%) و بورنئول (1.3% و 2.4%) T. persicus ، کارواکرول (0.39% و27.1%)، تیمول (6.5% و 11.9%)، گاما-ترپینن (6.1% و 6.5%)، پارا-سیمن (7.5% و 10.2%) ، بتا-کاریوفیلن (2.0% و 3.0%) و بورنئول (1.6 % و 2.9%) T. Pubescens،  کارواکرول (64.8%، 48.8%)، تیمول (11.9% و 13.9%)، گاما-ترپینن (6.1% و جزئی)، پارا-سیمن (2.9%  و 12.7%) ، بتا-کاریوفیلن (1.6% و 1.3%) و بورنئول (0.7% و 3.8%) T. serpyllum،  تیمول (18.7% و18.7%)، گاما-ترپینن (21.9% و22.7%)، پارا-سیمن (21.1% و20.7%) ، بتا-کاریوفیلن (7.1 % و 0.1%) و بورنئول (3.9% و3.1%) در اسانس گونه T. persicus در مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی به ترتیب ترکیبهای ژرانیول (15.7% و9.4%) ، ژرانیل استات (5.3% و 5.3%) و آلفا-ترپینئول (0 % و 9.5%) یافت شدند. همچنین در گونه T. serpyllumجرماکرن دی (6.0% و 5.1%) یافت شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.5 M

بررسی تغییرات کیفی و کمی اسانس Thymus pubescens Boiss. et Kotschy ex Celark در چند نقطه رویشی دره لار

فاطمه عسگری؛ فاطمه سفیدکن؛ محمدباقر رضایی

دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1381، ، صفحه 87-127

چکیده

  جنس آویشن (Tymus) در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد (1). یکی از گونه‌هایی که پراکندگی وسیعی در شمال و غرب کشور دارد Thymus pubescens است. معرفی این گونه به‌عنوان گیاهی دارویی و معطر، شناخت ترکیبهای موجود در اسانس آن، مقایسه مقدار و درصد ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس در نقاط مختلف، در دو مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل از اهداف اصلی این طرح است. به علاوه، ...  بیشتر جنس آویشن (Tymus) در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد (1). یکی از گونه‌هایی که پراکندگی وسیعی در شمال و غرب کشور دارد Thymus pubescens است. معرفی این گونه به‌عنوان گیاهی دارویی و معطر، شناخت ترکیبهای موجود در اسانس آن، مقایسه مقدار و درصد ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس در نقاط مختلف، در دو مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل از اهداف اصلی این طرح است. به علاوه، معرفی این گونه به‌عنوان گیاهی معطر در جهت تولید تولید اسانس از آن در سطح نیمه‌صنعتی، از اهداف فرعی این طرح به‌شمار می‌رود. نمونه‌های گیاهی از سه نقطه رویشی در دره لار (شرق استان تهران) و در دو مرحله قبل از گلدهی (اواسط اردیبهشت) و گلدهی (اواسط تیرماه) جمع‌آوری شدند. از اندامهای هوایی خشک شده T. pubescens با روش تقطیر با بخار آب در دستگاههای شیشه‌ای به مدت 45 دقیقه اسانس‌گیری بعمل آمد. اسانسها پس از آبگیری با کلرید کلسیم در شیشه‌های تیره رنگ و در یخچال نگهداری شدند. مقدار اسانس در مرحله رویشی از 0.53% تا 0.93% و در مرحله گلدهی از 1.23% تا 2.03% متغیر بود. در مجموع مقدار اسانس در مرحله رویشی کمتر از مرحله گلدهی بود. در مرحله قبل از گلدهی تفاوت قابل توجهی در بازده اسانس نقاط مختلف مشاهده نشد، درحالی‌که این تفاوت در مرحله گلدهی معنی‌دار بود. اسانسها جهت تجزیه و شناسایی به دستگاههای GC و GC/MS تزریق شدند. در مجموع 26 ترکیب (0.98% تا 99.3%) در مرحله رویشی و 32ترکیب (97.7% تا  98.5%) در مرحله گلدهی شناسایی شدند. 24 ترکیب در هر دو مرحله مشترک بودند. ترکیبهای شاخص در مرحله قبل از گلدهی کارواکرول (52.6% تا 77.9%)، تیمول  (2.7% تا 21.8%)، گاماترپینن (3.3% تا 7.4%)، پاراسیمن (2.2% تا 4.4%) و بتا کاریوفیلن (1.7% تا 2.5%) بودند. ترکیبهای شاخص مرحله گلدهی شامل: کارواکرول (54.7% تا69.2%)، پاراسیمن (6.7% تا 9.7%)، 1و8 سینئول + لیمونن (1.7% تا 3.2%)، متیل کارواکرول (0.6% تا 6.6%) و بورنئول (1.7% تا 5.1%) بودند. ترکیبهایی مانند تیمیل استات، گامامورولن، سیگماکادینن فقط در مرحله رویشی و آلفافلاندرن، آلفاترپینئول، ترپینن 4-ال، اسپاچونلول، کامفور، لینالول، متیل تیمول، تیموکینون و تیمودی‌هیدروکینون فقط در مرحله گلدهی وجود داشتند.  

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 4.56 M

تاثیر زمان جمع‌آوری بر میزان اسانس و ترکیبهای شیمیایی اندامهای گیاه رازیانه Foeniculum vulgare Mill.

محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند؛ احمد مجد؛ مهدخت مداح

دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 11-23

چکیده

  گیاه رازیانه که در صنایع مختلف دارویی, غذایی, بهداشتی وآرایشی کاربردهای فراوانی دارد, جهت بررسی مواد موثر موجود در اسانس ,گیاه در زمانهای مختلف جمع آوری شده و اقدام به استخراج اسانس از اندامهای مختلف گردید.در مرحله اول اسانس برگ وساقه قبل از گلدهی گیاه , در مرحله دوم اسانس برگ, ساقه وگل در زمان گلدهی گیاه ودر نهایت در زمان رسیدن میوه ...  بیشتر گیاه رازیانه که در صنایع مختلف دارویی, غذایی, بهداشتی وآرایشی کاربردهای فراوانی دارد, جهت بررسی مواد موثر موجود در اسانس ,گیاه در زمانهای مختلف جمع آوری شده و اقدام به استخراج اسانس از اندامهای مختلف گردید.در مرحله اول اسانس برگ وساقه قبل از گلدهی گیاه , در مرحله دوم اسانس برگ, ساقه وگل در زمان گلدهی گیاه ودر نهایت در زمان رسیدن میوه (بذر) اسانس از ساقه وبذر گیاه با استفاده از دستگاه تقطیر با آب و بخار آب (Kaiser) استخراج گردیدند و به کمک دستگاههای GC و GC/MS مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفتند. بازده اسانس در اندامهای مختلف گیاه عبارت بودند از : بذر (2.5%) ,گل (2.8%), برگ درزمان قبل گلدهی و زمان گلدهی به ترتیب (1.08% و 1.20% ) و ساقه در زمان قبل از گلدهی, زمان گلدهی و زمان رسیدن بذر (0.26%-0.47%-42.0%). ترکیبهای عمده اسانس گل و بذر، ترانس آنتول (84.1%-68.4%)، فنچون (7.7%-4.6%)، استراگول (3.5%-2.5%) و لیمونن + 1و8 سینئول (3.9%-19.3%) بودند و مقدار آنها در ساقه و برگ به مرحله رویشی گیاه بستگی داشت. ترکیبهای شاخص برگ در مرحله قبل از گلدهی و گلدهی به ترتیب عبارتند از: ترانس آنتول (28.3%-58.6%)، فنچون (2.5%  - 2.9%)، استراگول (1%-1.7%) و لیمونن + 1و8 سینئول (58.5%-27.1%). مقدار این ترکیبها در ساقه در زمان قبل از گلدهی، زمان گلدهی و زمان رسیدن بذر به ترتیب عبارتند از: ترانس آنتول (0.3% و 44.2% و 78%)، فنچون (0.3% و 1.8% و 2.5%)، استراگول (0.6% و2.1% و 1.7%) و لیمونن + 1و 8 سینئول (56.5% و 23.6% و 4.6%). با افزایش سن برگ و ساقه میزان ترانس آنتول کاهش و لیمونن افزایش یافت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.07 M

بررسی ترکیبهای اسانس زوفا (Hyssopus officinalis) در شرایط مزرعه

مهردخت نجف پور نوایی

دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 25-35

چکیده

  گیاه دارویی زوفا Hyssopus officinalis از دوران قدیم مورد استفاده مردم بوده و در درمان بیماریها مصرف می‌شد. براساس آخرین مطالعات، این گیاه در درمان آسم و برونشیت، درمان ویروس تب خال و ویروس ایدز اثرات مثبت دارد. هد ف از اجرای این طرح بررسی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس برگ این گیاه درشرایط کشت مزرعه‌ای می‌باشد. هنگامی‌که 2/3 گلهای گیاه ظاهر ...  بیشتر گیاه دارویی زوفا Hyssopus officinalis از دوران قدیم مورد استفاده مردم بوده و در درمان بیماریها مصرف می‌شد. براساس آخرین مطالعات، این گیاه در درمان آسم و برونشیت، درمان ویروس تب خال و ویروس ایدز اثرات مثبت دارد. هد ف از اجرای این طرح بررسی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس برگ این گیاه درشرایط کشت مزرعه‌ای می‌باشد. هنگامی‌که 2/3 گلهای گیاه ظاهر شدند، مبادرت به جمع آوری برگها گردید. بعد از خشک کردن برگها, با استفاده از روش تقطیر با بخارآب اسانس‌گیری شدند، سپس اسانس بدست آمده با استفاده از دستگاه GC/MS مورد تجزیه قرار گرفت. مشخصات دستگاه عبارت بود از : گاز کروماتوگراف مدل 3400 - varian کوپل شده با طیف سنج جرمی‌. بعد از تزریق با استفاده از اندیس کواتس طیفهای جرمی ‌و مقایسه با ترکیبهای استاندارد، ترکیبهای متشکله اسانس شناسایی شد و درصد کمی‌آنها تعیین گردید. از میان 27 ترکیب شناسایی شده بیشترین درصد ترکیبها عبارت بودند از: (13.45%)Pinocamphon ، (12.20%) b-Pinene، (7.5%) Pinocarvan، (32.43%)iso pinocamphon در مجموع این چهار ترکیب 65.58% اسانس زوفا را تشکیل می‌دهند

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 729.07 K

بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس مرزه (Satureja hortensis L.) در طی تنش خشکی در مزرعه

زهرا فاکر باهر؛ محمدباقر رضایی؛ مهدی میرزا؛ بهلول عباس زاده

دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 37-51

چکیده

  به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر تولید کمی و کیفی اسانس و ترکیبهای عمدة موجود در گیاه Satureja hortensis L. ,گیاه فوق تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی قرار گرفت. تیمارها برحسب مقادیر ظرفیت زراعی بدست آمده و برحسب اعمال تیمارهای تنش که عبارت بودند از آبیاری در حد ظرفیت زراعی در طی دوره رویشی (C F), تنش ملایم (LS = 2.3 ظرفیت زراعی) در دو مرحله دوره رویشی و در ...  بیشتر به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر تولید کمی و کیفی اسانس و ترکیبهای عمدة موجود در گیاه Satureja hortensis L. ,گیاه فوق تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی قرار گرفت. تیمارها برحسب مقادیر ظرفیت زراعی بدست آمده و برحسب اعمال تیمارهای تنش که عبارت بودند از آبیاری در حد ظرفیت زراعی در طی دوره رویشی (C F), تنش ملایم (LS = 2.3 ظرفیت زراعی) در دو مرحله دوره رویشی و در زمان گلدهی و تنش شدید (HS = 1.3 ظرفیت زراعی) در زمان گلدهی انجام گردید.طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی برای بررسی انتخاب گردید.نتایج اعمال تیمارها بر اساس نسبتهای مختلف ظرفیت زراعی شامل :در حد ظرفیت زراعی (FC),تنش ملایم درحد2.3 ظرفیت زراعی (LS),تنش شدید در حد 1.3 ظرفیت زراعی (HS) نشان داد که تنش خشکی اثر مثبتی بر تولید کمی اسانس داشت. مقادیر اسانس با افزایش تنش افزایش یافته ودر تیمار HS از بیشترین مقدار خود برخوردار بوده است. درصد اسانس از 1.7% در تیمار آبیاری کامل در حد ظرفیت مزرعه, به 2.35% در تیمار تحت تنش شدید افزایش یافت. اسانس در پایه‌های مزرعه ای حاوی 17-15 ترکیب مختلف برحسب نوع تیمارهای اعمال شده بوده است. همچنین نتایج نشان دادند که دوترکیب اصلی اسانس موجود g - terpinene و carvacrol بوده است که افزایش تنش موجب کاهش مقدار g - terpinene در اسانس گردید. بیشترین مقدار این ترکیب در تیمار FC برابر 40.9% و کمترین آن در تیمار HS برابر 37.8% مشاهده گردید.روند تغییرات carvacrol در طی تنش متغییر بوده و حداکثر میزان این ترکیب در تیمارهای تنش ملایم مشاهده گردید. مقدار آن در تیمار تنش ملایم در مرحله گلدهی LS2)) برابر 44.5% و در تیمارتنش ملایم از مراحل اولیه رویشی (LS1)42.60 % بوده است. کمترین درصد این ترکیب در تیمار HS برابر 40.3% می باشد.بنابراین به طور کلی تنش اثر مثبتی بر کمیت و کیفیت اسانس داشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.6 M

بررسی ترکیبهای شیمیایی موجود در روغن اسانسی پاپهن Lomatopodium staurophyllum (Rech. F.) Rech. F.

فاطمه سفیدکن

دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 73-85

چکیده

  اندامهای هوایی گیاه Lomatopodium staurophyllum (Rech. F.) Rech. F. در فصل تابستان از اطراف گرمسار جمع‌آوری گردیده و پس از خشک شدن در دمای محیط، به روش تقطیر با آب و بخار آب اسانس‌گیری شدند. اسانس به‌صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 1.5% بدست آمد. ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به‌وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و دستگاه گاز کروماتوگراف کوپل شده با طیف ...  بیشتر اندامهای هوایی گیاه Lomatopodium staurophyllum (Rech. F.) Rech. F. در فصل تابستان از اطراف گرمسار جمع‌آوری گردیده و پس از خشک شدن در دمای محیط، به روش تقطیر با آب و بخار آب اسانس‌گیری شدند. اسانس به‌صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 1.5% بدست آمد. ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به‌وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و دستگاه گاز کروماتوگراف کوپل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS)  مورد بررسی قرار گرفتند. از میان 15 ترکیب شناسایی شده در این اسانس ترانس اوسیمن (26.82%)، میرسن (29/26%)، سیس اوسیمن (7.67%)، بتاکاریوفیلن (4.64%) و لیمونن (4.55%) بیشترین غلظـت را داشتــه و در مجمـــوع حــدود 70 درصد از اسانس L. Staurophyllum را تشکیل می‌دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.16 M

بررسی کمی و کیفی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس کلپوره .Teucrium polium L

مهدی میرزا

دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 27-38

چکیده

  اندامهای هوایی گیاه Teucrium polium اوایل تیرماه از باغ گیاه شناسی جمع آوری گردیده و پس از خشک شدن در دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 0.4% به دست آمد. ترکیبهای موجود در اسانس با دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل شده با طیف جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 25 ترکیب شناسایی شد. از میان ...  بیشتر اندامهای هوایی گیاه Teucrium polium اوایل تیرماه از باغ گیاه شناسی جمع آوری گردیده و پس از خشک شدن در دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 0.4% به دست آمد. ترکیبهای موجود در اسانس با دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل شده با طیف جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 25 ترکیب شناسایی شد. از میان ترکیبهای شناسایی شده، ترکیبهای β-caryophyllene (29.6%)، β-pinene (%15.9) و farnesene (11.0%) عمده ترین ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس بودند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.2 M

شناسایی ترکیبهای متشکله اسانس مرزنجوش اروپایی (.Origanum majorana L)

محمدمهدی برازنده

دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 65-74

چکیده

  سرشاخه گلدارگیاه مرزنجوش اروپایی (.Origanum majorana L) دراوایل مردادماه سال 1378 از باغ گیاه شناسی ملی ایران واقع در محل موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع (تهران) جمع آوری و پس از تایید آن توسط بخش گیاه شناسی موسسه، از گل خشک آن به روش تقطیر با بخار آب و در مدت زمان 45 دقیقه اسانس گیری شد. راندمان اسانس گیری براساس وزن گل خشک 0.3% بدست آمد. سپس جهت ...  بیشتر سرشاخه گلدارگیاه مرزنجوش اروپایی (.Origanum majorana L) دراوایل مردادماه سال 1378 از باغ گیاه شناسی ملی ایران واقع در محل موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع (تهران) جمع آوری و پس از تایید آن توسط بخش گیاه شناسی موسسه، از گل خشک آن به روش تقطیر با بخار آب و در مدت زمان 45 دقیقه اسانس گیری شد. راندمان اسانس گیری براساس وزن گل خشک 0.3% بدست آمد. سپس جهت شناسایی کمی و کیفی ترکیبات، روغن اسانسی مذکور به دستگاه های گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوکراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تزریق گردید. در میان 24ترکیب شناسایی شده در این روغن اسانسی، به ترتیب ترکیبات لینالیل استات (26.1%) و سابینن (12.0%) بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند.      

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.2 M

بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس کاه مکی Cymbopogon olivieri (Boiss.) Bor

محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند

دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 75-83

چکیده

  گیاه علفی کاه مکی (Cymbopogon olivieri) در مناطق گرمسیری ایران در جنوب کشور می روید و بوی معطری دارد. از آنجا که تاکنون در کشور ما، کارهای تحقیقاتی و کاربردی در مورد این گونه مهم که سطح وسیعی از زمینهای جنوب کشور را پوشش می دهد صورت نپذیرفته، هدف اصلی از این آزمایش شناسایی ترکیبهای موجود در اسانس این گیاه می باشد. از جنبه شیمی به اجزا اسانسهایCymbopogon ...  بیشتر گیاه علفی کاه مکی (Cymbopogon olivieri) در مناطق گرمسیری ایران در جنوب کشور می روید و بوی معطری دارد. از آنجا که تاکنون در کشور ما، کارهای تحقیقاتی و کاربردی در مورد این گونه مهم که سطح وسیعی از زمینهای جنوب کشور را پوشش می دهد صورت نپذیرفته، هدف اصلی از این آزمایش شناسایی ترکیبهای موجود در اسانس این گیاه می باشد. از جنبه شیمی به اجزا اسانسهایCymbopogon توجه بیشتری در مقایسه با سایر اجزای گونه های مختلف معطوف شده است. این اسانسها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند، یکی نوع ژرانیول که شامل مونوترپنوئیدهای غیر حلقوی نظیر ژرانیول، سیترال و سیترونلا می شود، و دیگری گروه منتان که به نحو عمده شامل مونوترپنوئیدهای تک حلقه ای همانند لیمونن، پیپریتون یا منتون می شود، ولی ژرانیول را در بر نمی گیرد. نمونه مورد آزمایش از ایستگاه تحقیقاتی بندر عباس جمع آوری و به صورت تازه با بازده 0.65 درصد، به روش تقطیر با آب اسانس گیری گردید. بعد نمونه به دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تزریق و مورد شناسایی قرار گرفت. ترکیبهای عمده شناسایی شده در ساقه سطحی تازه شاملpiperitone (62.2 درصد)،dihydro-ocimenetrans (13.2 درصد)، a-cadinol (2.2 درصد) و elemol (2 درصد) شناسایی گردیدند. ترکیب پیپریتون دارای خواص ضدتنگی نفس می باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.05 M

بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس بابونه .Mathricaria chamomilla L

کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ فاطمه عسگری؛ سعیده مشکی زاده

دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 105-125

https://doi.org/10.22092/ijmapr.2001.118384

چکیده

  گیاه بابونه .Matricaria chamomilla L یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که در صنایع دارویی و فراورده های آرایشی کاربردی فراوان دارد. گل بابونه در اوایل سال 1376 از 22 کیلومتری کازرون تهیه گردیده و به دو روش تقطیر با آب و تقطیر با بخار آب، اسانس گیری شده است، اسانسها با دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد ...  بیشتر گیاه بابونه .Matricaria chamomilla L یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که در صنایع دارویی و فراورده های آرایشی کاربردی فراوان دارد. گل بابونه در اوایل سال 1376 از 22 کیلومتری کازرون تهیه گردیده و به دو روش تقطیر با آب و تقطیر با بخار آب، اسانس گیری شده است، اسانسها با دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفتند. از 93.39 درصد ترکیبهایی که در اسانس حاصل از روش تقطیر با آب مورد شناسایی قرار گرفتند عمده ترین ترکیبهای سزکوئی ترپنوییدی آن عبارتند از: (-)-a-Biabolol (56.86 درصد)، trans-transs-Farnesol (15.64 درصد)، cis-b-Farnesene (7.12 درصد)، Guaiazulene (4.24 درصد) و Chamazulene (2.18 درصد) که در مجموع 86.04 درصد از کل اسانس را تشکیل می دهند. در روش تقطیر با بخار آب نیز از 95.61 درصد ترکیبهای شناسایی شده در اسانس عمده ترین ترکیبهای آن به قرار ذیل می باشند: a-Bisabolol (51.72 درصد)، trans-trans-Farnesol (15.33 درصد)، Guaiazulene (10.51 درصد)، cis-b-Farnesene (9.48 درصد) و Chamazulene (3.69 درصد) که در مجموع 90.73 درصد از کل اسانس را تشکیل می دهند. بنابراین برای تولید بیشتر ترکیب a-Bisabolol میتوان از روش تقطیر با آب استفاده کرد. چون مقدار ترکیب a-Bisabolol در اسانس بابونه زیاد است، و این ترکیب به دلیل توانایی بالقوه ضد التهابی از ترکیبهای مهم دارویی است می توان از اسانس بابونه در صنایع دارویی و فراورده های آرایشی-بهداشتی استفاده نمود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.92 M

بررسی ترکیبهای شیمیایی موجود در عصاره گل .Syringa microphylla Diels

فاطمه عسگری؛ مهدی میرزا

دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 127-141

چکیده

  یکی از گیاهان معطر و بسیار زیبا نوعی یاس به نام Syringa microphylla diels. است که مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت. این درختچه زیبا در باغ گیاه شناسی ملی ایران کاشته شده است و با گلهای بنفش رنگ و خوشه ای خود در اوایل بهار زیبایی خاصی دارد. در این تحقیق گلهای تازه در اواخر فروردین از باغ گیاهشناسی ملی ایران چیده شده و با روش خیسانیدن در حلال ...  بیشتر یکی از گیاهان معطر و بسیار زیبا نوعی یاس به نام Syringa microphylla diels. است که مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت. این درختچه زیبا در باغ گیاه شناسی ملی ایران کاشته شده است و با گلهای بنفش رنگ و خوشه ای خود در اوایل بهار زیبایی خاصی دارد. در این تحقیق گلهای تازه در اواخر فروردین از باغ گیاهشناسی ملی ایران چیده شده و با روش خیسانیدن در حلال هگزان، عصاره گیری به عمل آمد. بازده اسانس 1.3 درصد نسبت به وزن خشک گل بود. پس از آماده سازی عصاره به دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تزریق شده، درصد و نوع ترکیبها مشخص شدند. در عصاره آن 19 ترکیب شناسایی شد که در مجموع بیش از 96 درصد کل عصاره را تشکیل می دهند. Carvacrol با76.33% بیشترین حجم عصاره را تشکیل می دهد، بعد از آن g-terpinene 13.91%، 3.03% r-cymene و1.63% a-terpinen در عصاره آن یافت شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.35 M

اسانس و دستگاههای اسانس گیری

کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1380، ، صفحه 1-161

چکیده

  مواد اولیه موجود در گیاهان باید به تناسب طبیعت خاص گیاه مورد نظر و کاربرد درمانی آنها با انجام یک رشته اعمال شیمیایی یا مکانیکی عمل آورده شوند. روشهای آماده نمودن گیاه پس از جمع آوری و مراحل مختلف آماده کردن آن، بطور دقیق مشخص شده اند. روشهایی که براثر تحقیقات و تجربیات طولانی، جهت اندازه گیریهای مقدار مواد موثر گیاهان بدست آمده اند، ...  بیشتر مواد اولیه موجود در گیاهان باید به تناسب طبیعت خاص گیاه مورد نظر و کاربرد درمانی آنها با انجام یک رشته اعمال شیمیایی یا مکانیکی عمل آورده شوند. روشهای آماده نمودن گیاه پس از جمع آوری و مراحل مختلف آماده کردن آن، بطور دقیق مشخص شده اند. روشهایی که براثر تحقیقات و تجربیات طولانی، جهت اندازه گیریهای مقدار مواد موثر گیاهان بدست آمده اند، شامل برداشت یا جمع آوری، حذف برخی اندامهای زائد، خشک کردن، آسیا کردن )خرد کردن( و الک کردن می باشند. هر کدام از این مراحل برای حفظ مواد موثر موجود در اندامهای گیاه مهم است. جمع آوری گیاه از طبیعت یا مزرعه به هدف یافتن حداکثر میزان ماده موثر موجود، در طول رشد گیاه انجام می شود. جهت حفظ مواد موثر در گیاه در اکثر موارد، از روش خشک کردن گیاه زیر نور مستقیم خورشید استفاده نمی شود. اغلب قبل از خشک کردن گیاه، اندامهای جمع آوری شده برای مدت کوتاهی در جریان آب شستشو می دهند. اندامهایی از گیاهان که در برابر نور بسیار حساس هستند مانند، ریشه زنبق، دانه های گل حضرتی، غده های رازک، میوه چریش، از زمان برداشت تا استخراج مواد موثر باید دور از حرارت زیاد و نور قرار داشته باشند. برای خشکانیدن گیاه، قرار دادن آن روی منبع حرارت مناسب نیست و بهتر است که از یک خشک کن برقی با قطع و وصل خودکار استفاده شود. در کارخانه های صنعتی از خشک کن هایی استفاده می شود که دارای دما سنج و رطوبت سنج قابل تنظیم بوده و سیستم جریان هوا نیز دارند. به طور معمول در زمستان باید گیاهان را در اتاقی گرم در حدود ۳۷ درجه سانتیگراد و در تابستان در انبار )سایه( و در محلی که هوا جریان داشته باشد قرار دهیم. خشک کردن گیاهان روی زمین به هیچوجه روش مناسبی نیست. در ضمن اندامهای جمع آوری شده گیاه بایستی جداگانه خشک شوند. پس از خشک کردن، باید توجه زیادی در مورد با انبار کردن آنها نمود. این کار به نوع مواد موثر موجود در گیاه بستگی دارد. در انبارهای بزرگ به طور معمول گیاهان را در کیسه های کاغذی یا کنفی، نگهداری می کنند.   گیاهان اسانس دار به طرز خاصی جمع آوری، خشک و نگهداری می شوند. از آنجا که اندام گیاهان معطر به ویژه گلها بسیار حساس و لطیف می باشند جهت حفظ میزان ماده موثر آنها از روشهای خاصی استفاده می گردد.  حتی انتقال در مزرعه باید توسط اتاقکهای مخصوص حمل انجام شود قبل از استخراج و زمان نگهداری آنها به نوع گیاه و اندام جمع آوری شده بستگی دارد. انبارداری این دسته از گیاهان دارویی و معطر)، که مواد معطر از آنها تهیه می شوند، باید توجه خاصی به آنها مبذول داشت نظیر گل محمدی، گل بهار نارنج، گل انگشتانه و شاه بلوط. باتوجه به ظرافت زیاد آنها، باید به دقت مورد بررسی قرار گرفته تا رطوبت، کیک و حشرات باعث از بین رفتن ارزش دارویی آنها نشود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 18.05 M

ترکیبهای شیمیایی اسانس سرشاخه گلدار ومیوه گیاه جعفری Petroselinum sativum

مهدی میرزا؛ لطیفه احمدی

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1380، ، صفحه 163-177

چکیده

  سرشاخه گلدار و میوه گیاه جعفری از مزرعه ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج جمع آوری شد. اسانس سرشاخه گلدار به روش تقطیر با بخار آب و اسانس میوه به روش تقطیر با آب استخراج گردید. بازده اسانس برای سرشاخه گلدار 1.3% و برای بذر جعفری 2.5% )بر اساس وزن ماده خشک) محاسبه شد. تجزیه و تحلیل اسانس های مذکور با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به دستگاه ...  بیشتر سرشاخه گلدار و میوه گیاه جعفری از مزرعه ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج جمع آوری شد. اسانس سرشاخه گلدار به روش تقطیر با بخار آب و اسانس میوه به روش تقطیر با آب استخراج گردید. بازده اسانس برای سرشاخه گلدار 1.3% و برای بذر جعفری 2.5% )بر اساس وزن ماده خشک) محاسبه شد. تجزیه و تحلیل اسانس های مذکور با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به دستگاه طیف سنج جرمی ( GC /MS ) انجام گرفت.  16 ترکیب در اسانس میوه شناسایی شد که ترکیبهای α-pinene، β-pinene، myristicin، elemicin، aipole 87 درصد کل ترکیبهای اسانس را تشکیل می دهند. در میان ۱۳ ترکیب موجود در سرشاخه گلدار ترکیبهای α-pinene، β-pinene، β-phellandrene، myristicin، 1,3,8-para-methatriene حدود 90% اسانس را به خود اختصاص داده اند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.68 M

بررسی ترکیبهای شیمیایی موجود در عصاره گل یاس بنفش .Syringa vulgaris L

فاطمه عسگری؛ فاطمه سفیدکن

دوره 8، شماره 1 ، تیر 1380، ، صفحه 27-43

چکیده

  αSyringa سردهای با 30-25 گونه از آسیا و جنوب شرقی اروپاست و به دلیل گلهای زیبایش در بهار و اوایل تابستان کاشته می شود. یاس بنفش .Syringa vulgaris L یکی از گونه های این سرده به شمار می رود که در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفت. گلهای یاس بنفش اسانسی با بوی بسیار مطبوع دارند و در عطر سازی از آن استفاده بعمل می آید. گلهای ...  بیشتر αSyringa سردهای با 30-25 گونه از آسیا و جنوب شرقی اروپاست و به دلیل گلهای زیبایش در بهار و اوایل تابستان کاشته می شود. یاس بنفش .Syringa vulgaris L یکی از گونه های این سرده به شمار می رود که در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفت. گلهای یاس بنفش اسانسی با بوی بسیار مطبوع دارند و در عطر سازی از آن استفاده بعمل می آید. گلهای تازه در اواخر فروردین از باغ گیاه شناسی ملی ایران چیده شده و با روش خیسانیدن در حلال هگزان، عصاره گیری بعمل آمده است. پس از آماده سازی عصاره به دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تزریق شده، درصد و نوع ترکیبهای عصاره این گل مشخص شدند. نوزده ترکیب شناسایی شد که 86% کل عصاره را تشکیل می دادند. بتا آزارون (b-asarone) با بیش از 27% بیشترین، بعد از آن فیتول Phytol (9.5%) آلفا فارنسن (a-farnesene) 6.8%، کاروون(Carvone)  4.4%، پارادیمتوکسی بنزن(p-dimethoxy benzen)  3.1% و نریل استات(Neryl acetate)  2.9% حجم اسانس را تشکیل می دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.86 M

بررسی اسانس شوید ایران (.Anethum graveolens L)

فاطمه سفیدکن

دوره 8، شماره 1 ، تیر 1380، ، صفحه 45-62

چکیده

  سرشاخه گلدار و بذر گیاه شوید از مزرعه گیاهان دارویی واقع در مرکز تحقیقات البرز (کرج) جمع آوری گردید. از سرشاخه گلدار آن به روش تقطیر با بخار آب و از بذر آن به روش تقطیر با آب، اسانس گیری به عمل آمد. بازده اسانس حاصل از سرشاخه گلدار 0.21% و از بذر 2.42% نسبت به وزن خشک اولیه محاسبه گردید. برای شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها استفاده ...  بیشتر سرشاخه گلدار و بذر گیاه شوید از مزرعه گیاهان دارویی واقع در مرکز تحقیقات البرز (کرج) جمع آوری گردید. از سرشاخه گلدار آن به روش تقطیر با بخار آب و از بذر آن به روش تقطیر با آب، اسانس گیری به عمل آمد. بازده اسانس حاصل از سرشاخه گلدار 0.21% و از بذر 2.42% نسبت به وزن خشک اولیه محاسبه گردید. برای شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده گردید. در مجموع 13 ترکیب شناسایی شد که نوع و درصد آنها در سرشاخه گلدار و بذر متفاوت بود. ترکیب عمده در اسانس سرشاخه گلدار، آلفا فلاندرن به میزان 56.05% و در اسانس بذر، کارون به میزان 57.28% بود، در حالی که آلفا فلاندرن در اسانس بذر فقط به مقدار 1.61% موجود بوده و کارون در اسانس سرشاخه گلدار اصلا وجود نداشت. ولی لیمونن به عنوان دومین ترکیب عمده در هر دو اسانس موجود بوده و 23.78% از اسانس سرشاخه گلدار و 33.195 از اسانس بذر را تشکیل می داد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.15 M

تاثیر روش اسانس گیری بر کمیت و ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس اوکالیپتوس کامالدولنسیس از ایران

محمدباقر رضایی؛ محمدمهدی برازنده؛ حسین شاکر؛ کیوان آقایی

دوره 8، شماره 1 ، تیر 1380، ، صفحه 103-119

https://doi.org/10.22092/ijmapr.2001.118419

چکیده

  با توجه به تاثیر روشهای مختلف اسانس گیری بر بازده و نیز ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها، در این مقاله روشهای متداول اسانس گیری برای گیاه Eucalyptus camaldulensis Dehn.  مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای تهیه اسانس از این گیاه، سه روش مختلف تقطیر با آب و بخار، تقطیر با آب و تقطیر با بخار آب، به کار رفته است. بازده اسانس گیری برای سه روش مذکور به ترتیب ...  بیشتر با توجه به تاثیر روشهای مختلف اسانس گیری بر بازده و نیز ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها، در این مقاله روشهای متداول اسانس گیری برای گیاه Eucalyptus camaldulensis Dehn.  مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای تهیه اسانس از این گیاه، سه روش مختلف تقطیر با آب و بخار، تقطیر با آب و تقطیر با بخار آب، به کار رفته است. بازده اسانس گیری برای سه روش مذکور به ترتیب برابر 0.22، 0.60 و 0.60 درصد بود (بر اساس وزن برگ تازه گیاه). سپس ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به کمک روشهای مکمل GC و GC/MS مورد شناسایی قرار گرفتند (به دلیل تشابه کروماتوگرامهای حاصل از دستگاه GC، فقط اسانس حاصل از روش تقطیر با آب و بخار به دستگاه GC/MS تزریق گردید). در سه اسانس حاصل، تعداد 22 ترکیب شناسایی گردیدند که در میان آنها به ترتیب 1 و 8- سینئول (1,8-Cineole) (8.7، 48.63 و 35.6%)، پاراسیمن (p-cymene) (3.2 و 16.15 و 21.3%)، اسپاتولنول (Spathulenol) (7.9، 3.3 و 6.7%) و گاماترپینن (g-terpinene) (3.1 2.5 و 2.5%) بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.22 M

بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس زنجبیل شامی (Inula helenium L.)

کامکار جایمند

دوره 8، شماره 1 ، تیر 1380، ، صفحه 135-148

چکیده

  زنجبیل شامی از جمله گیاهان دارویی و از خانواده کمپوزیته است که گونه های متفاوتی دارد. در این تحقیق، گونه Imala helenium L از همدان جمع آوری و از گل و ریشه آن اسانس گیری شد. از گل آن به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب و از ریشه آن فقط از روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. بازده اسانس در گل زنجبیل شامی در هر دو روش   0.07درصد و بازده اسانس از ریشه ...  بیشتر زنجبیل شامی از جمله گیاهان دارویی و از خانواده کمپوزیته است که گونه های متفاوتی دارد. در این تحقیق، گونه Imala helenium L از همدان جمع آوری و از گل و ریشه آن اسانس گیری شد. از گل آن به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب و از ریشه آن فقط از روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. بازده اسانس در گل زنجبیل شامی در هر دو روش   0.07درصد و بازده اسانس از ریشه 0.06 درصد بود و نمونه ها با دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیبهای عمده گل و ریشه را ترکیبهای سزکویی ترپنوئیدی تشکیل می دهند. ترکیبهای عمده در گل تفاوتهایی را در دو روش نشان می دهند، به عنوان مثال در روش تقطیر با آب Gluboul (7.2 درصد)، cadalene (7 درصد)، δ-cadinene (6.7 درصد)، Torreyol (6.1 درصد)، Oplopenone (5.1 درصد) و در روش تقطیر با بخار آب Oplopenone (19.1 درصد)، α-cadinol (5.5 درصد)، T-cadinol (4.9 درصد)، δ-cadinene (4.5 درصد) و (24.9 درصد)، spathulenol (10.8 درصد)، (E-E)-Farnesol (8.1 درصد) و ledol (7.4 درصد) می باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.87 M

مقایسه ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس مرزه زراعی Satureja hortensis به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب

مهدی میرزا؛ لطیفه احمدی

دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، ، صفحه 55-70

چکیده

  بذر مرزه Satureja hortensis در بهار 77 در ایستگاه تحقیقاتی البرز کشت و در تابستان گیاه برداشت شد. اسانس سرشاخه گیاه در مرحله گلدهی کامل به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با (کلونجر) استخراج شد که بازده آن به ترتیب 1.2 و 1.9 درصد بود. پس از تجزیه اسانس با دستگاه GC/MS، 25ترکیب شناسایی شد که در این میان تفاوت قابل ملاحظه ای در دو ...  بیشتر بذر مرزه Satureja hortensis در بهار 77 در ایستگاه تحقیقاتی البرز کشت و در تابستان گیاه برداشت شد. اسانس سرشاخه گیاه در مرحله گلدهی کامل به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با (کلونجر) استخراج شد که بازده آن به ترتیب 1.2 و 1.9 درصد بود. پس از تجزیه اسانس با دستگاه GC/MS، 25ترکیب شناسایی شد که در این میان تفاوت قابل ملاحظه ای در دو ترکیب کارواکرول و گاماترپنین با دو روش فوق الذکر مشاهده شد. در روش تقطیر با بخار آب میزان کارواکرول و گاماترپنین 30 و 47 درصد ودر روش تقطیر با آب 45 و 38 درصد به ترتیب ذکر شده محاسبه شد. اختلاف فاحشی در سایر ترکیبهای شناسایی شده در دو روش مشاهده نشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.84 M

بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس پوست میوه و برگ بنه Pistacia atlantica subsp. mutica

کامکار جایمند؛ محمد باقر رضایی؛ یحیی دهقانی شورکی

دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، ، صفحه 129-141

چکیده

  بنه یا چاتلانقوش با نام علمی Pistacia atlantica subsp. Mutica از انواع پسته وحشی غالب در فلات ایران است. حدود دو میلیون هکتار از زمینهای ایران برای رشد و نمو این گیاه با ارزش مستعد است. چون این گیاه اندامهایی با با ترکیبهای معطر دارد، پوست میوه و برگ بنه جهت شناسایی ترکیبهای شیمیایی آن در سال 1377 از پارک خجیر در شرق تهران جمع آوری گردید. ...  بیشتر بنه یا چاتلانقوش با نام علمی Pistacia atlantica subsp. Mutica از انواع پسته وحشی غالب در فلات ایران است. حدود دو میلیون هکتار از زمینهای ایران برای رشد و نمو این گیاه با ارزش مستعد است. چون این گیاه اندامهایی با با ترکیبهای معطر دارد، پوست میوه و برگ بنه جهت شناسایی ترکیبهای شیمیایی آن در سال 1377 از پارک خجیر در شرق تهران جمع آوری گردید. اسانس نمونه پوست میوه به روش تقطیر با آب و نمونه برگ به روش تقطیر با بخار آب، گرفته شده اند. بازده اسانس بر اساس نسبت پوست میوه تر 0.58 و در نمونه های برگ درخت نر 0.07 درصد و برگ درخت ماده 0.04 درصد با وزن تر محاسبه گردیده است.ترکیبهای اسانس با دستگاههای گروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شده اند. بیشترین ترکیبهای در اسانس پوست میوه در مرحله رشد نهایی را ترکیبهای a - pinene (73.6 درصد)، b - pinene (5.3 درصد)، myrcene (3.3 درصد) و camphene (2.3 درصد) تشکیل می دهند، و در نمونه برگ درخت نر بیشترین ترکیبها عبارتند از: a - pinene (36.2 درصد)،y-cadinene (17.9 درصد) و b - pinene (6.3 درصد) و در اسانس برگ درخت ماده a - pinene (21.7 درصد)، y-cadinene (19.3 درصد) و (4.7 درصد) بیشترین را تشکیل میدهند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.73 M