همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

اعضای هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی

چکیده

مواد اولیه موجود در گیاهان باید به تناسب طبیعت خاص گیاه مورد نظر و کاربرد درمانی آنها با انجام یک رشته اعمال شیمیایی یا مکانیکی عمل آورده شوند. روشهای آماده نمودن گیاه پس از جمع آوری و مراحل مختلف آماده کردن آن، بطور دقیق مشخص شده اند. روشهایی که براثر تحقیقات و تجربیات طولانی، جهت اندازه گیریهای مقدار مواد موثر گیاهان بدست آمده اند، شامل برداشت یا جمع آوری، حذف برخی اندامهای زائد، خشک کردن، آسیا کردن )خرد کردن( و الک کردن می باشند. هر کدام از این مراحل برای حفظ مواد موثر موجود در اندامهای گیاه مهم است. جمع آوری گیاه از طبیعت یا مزرعه به هدف یافتن حداکثر میزان ماده موثر موجود، در طول رشد گیاه انجام می شود. جهت حفظ مواد موثر در گیاه در اکثر موارد، از روش خشک کردن گیاه زیر نور مستقیم خورشید استفاده نمی شود. اغلب قبل از خشک کردن گیاه، اندامهای جمع آوری شده برای مدت کوتاهی در جریان آب شستشو می دهند. اندامهایی از گیاهان که در برابر نور بسیار حساس هستند مانند، ریشه زنبق، دانه های گل حضرتی، غده های رازک، میوه چریش، از زمان برداشت تا استخراج مواد موثر باید دور از حرارت زیاد و نور قرار داشته باشند. برای خشکانیدن گیاه، قرار دادن آن روی منبع حرارت مناسب نیست و بهتر است که از یک خشک کن برقی با قطع و وصل خودکار استفاده شود. در کارخانه های صنعتی از خشک کن هایی استفاده می شود که دارای دما سنج و رطوبت سنج قابل تنظیم بوده و سیستم جریان هوا نیز دارند. به طور معمول در زمستان باید گیاهان را در اتاقی گرم در حدود ۳۷ درجه سانتیگراد و در تابستان در انبار )سایه( و در محلی که هوا جریان داشته باشد قرار دهیم. خشک کردن گیاهان روی زمین به هیچوجه روش مناسبی نیست. در ضمن اندامهای جمع آوری شده گیاه بایستی جداگانه خشک شوند. پس از خشک کردن، باید توجه زیادی در مورد با انبار کردن آنها نمود. این کار به نوع مواد موثر موجود در گیاه بستگی دارد. در انبارهای بزرگ به طور معمول گیاهان را در کیسه های کاغذی یا کنفی، نگهداری می کنند.
  گیاهان اسانس دار به طرز خاصی جمع آوری، خشک و نگهداری می شوند. از آنجا که اندام گیاهان معطر به ویژه گلها بسیار حساس و لطیف می باشند جهت حفظ میزان ماده موثر آنها از روشهای خاصی استفاده می گردد.  حتی انتقال در مزرعه باید توسط اتاقکهای مخصوص حمل انجام شود قبل از استخراج و زمان نگهداری آنها به نوع گیاه و اندام جمع آوری شده بستگی دارد. انبارداری این دسته از گیاهان دارویی و معطر)، که مواد معطر از آنها تهیه می شوند، باید توجه خاصی به آنها مبذول داشت نظیر گل محمدی، گل بهار نارنج، گل انگشتانه و شاه بلوط. باتوجه به ظرافت زیاد آنها، باید به دقت مورد بررسی قرار گرفته تا رطوبت، کیک و حشرات باعث از بین رفتن ارزش دارویی آنها نشود.

کلیدواژه‌ها

1- آقائی جوبنی، کیوان. ۱۳۷۹. اساتید راهنما: دکتر حسین شاکر و دکتر محمد باقر رضایی، بررسی و مقایسه میزان اسانس و ترکیبهای متشکله آن در گیاهان کامالدولنسیس در شرایط مزرعه ای و کشت بافت. پایان نامه جهت اخذ اوکالیپتوس درجه کارشناسی ارشد گروه زیست شناسی. داشکده علوم دانشگاه شهید بهشتی
2- جایمند، ک - رضایی، م. ب - نبی، غ.ر. ۱۳۷۹. بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس دو رقم (کولتیوار) نعناع فلفلی. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد ششم، از انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره انتشار ۲۳۵، صفحه ۱۱ تا ۲۷.
3- میرزا، م - سفیدکن، ف - احمدی، ل. ۱۳۷۵. اسانسهای طبیعی، از انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع - شماره انتشار ۱۶۱، صفحه ۱۳ - ۱۱.
4- Embong,M.B. ; Hadziyev,D. and Molnar, S. 1977. Essential oils from species grown in Alberta.,Canadian J. Plant Science, 57, 543-549.
5- Doran,J.C. and Bell,R.E. 1994. Influence of non -genetic factors on yield of monoterpenes in leaf oils of Eucalyptus camaldulensis. , New Forests, 8, 363-379.
6- Sarhan, A.Z. ; El-Sayed, A.A. 1983. “ Effect of some growth regulators on growth and oil quantity of Carum carvi L. plants". Annals of Agricultural Science Moshtobor.,19(2).412-417.
7- Iha, T.B. ; Roy,S.C. and Mitra, G.C. 1983. In vitro culture of cuminum cyminum regeneration of flowering shoots from calli of hypocotyl and leaf explants. Plant Cell Tissue and Organ Culture, 2,11-14
8- Guenther, E. 1982. The essential oils , Vol. 4, pp. 437 -453.
9- Hiva, S.;Hiva, T.; Makinen, S. and Honkanen, E. 1989. "yield and glacosinolate of mustard seeds and volatile oils of caraway seeds and coriander fruit. II. Yield and volatile oils of caraway seeds (Carum carvi)". , J. of Agricultural Science in finland, Vol. 58, 163-167.
10- El-Keltawi,N.E. and Croteau,R. 1987. "Salinity depression of growth and essential oil formation in spearmint and marjoramand its reversal by foliar applied cytokinin"., Phytochemistry, 26, 1333-1334.
11- Mauhachirou, M. and Gbenou,J. 1999. "Chemical composition of essential oils of Eucalyptus from Benin E.citriodora and E. camaldulensis influence of location , harvest time, storage of plants and time of steam distillation".,J.Essent. Oil Res.,11,109-118.
12- Doran J.C. and Benjavan,C. 1995. “Effect of harvest time on the leaf and essential oil yield of Eucalyptus camaldulensis ",J.Essent. Oil Res., 7627-632.
13-Zrira, S.S. and Benjilali,B.B. 1996. "Seasonal changes in the volatile oil and cineole contents of five Eucalyptus species growing in Morocco "., J.Essent. Oil Res., 8, 19-24.
14- Bos,R.;Van Putten,F.M.S. and Hendrike, H. 1986. “Variations in the essential oil content and composition in individual plants obtained after breeding experments with a Valeriana officinalis strain". In E.J.Brunke (Ed) Progress in essential oil research. Hamburg, Germany, W de Gruyter: 223 30.
15-Titz, W.; Jurenetsch, J; Gruber, J.; Schabus, J.; Titz, E. and Kubelka, W. 1983. “Valepotriate und athereschen Ole morphologisch und chromosomal definierter typen Von Valeriana officinalis Sensu lato". Scientia Pharmaceutica, 51: 63-86.
16- Noller,P. 1990. “Untersuchung der variabilitat von Valerensauren, valerenal und valeranon in wildpopulationen und in Zachtmaterial von valeriana officinalis L. [S.L].Ph.D. thesis, University of Giessen, Germany.
17- Kindersley,D. 1996. The Encyclopedia of medicinal plants, page1 12. 
18- Chalchat,J.C.; Garry,R.P. and Michet, A. 1997. “Variation of the chemical composition of essential oil of Mentha piperita L. during the growing time, J.Essent.Oil Res.,9,463-465.
19- Voirin,B. ; Brun,N. and Bayet,C. 1990. "Effects of daylength on the monoterpene composition of leaves of Mentha x piperita, Phytochemistry , vol. 29, No. 3, pp. 749-755.
20- Doran,J.C. and Matheson, A.C. 1994.” Genetic parameters and expected gains from selection for monoterpenes yield in petford Eucalyptus camaldulensis". New Forests, 8, 155-161.
21 - Warnod,B.M. 1984. Perfum Flavour,9, No.4/5, pp.93.
22- Natural Raw Materials in the Flavor and Fragrance Industry, pp. 132 133.
23 - Finar,I.L. 1960. Organic Chemistry, vol. 2, pp. 292-296 , Published by: The English Language Book Society.
24 - Wagner,H. ; Bladt, S. ; Zgainski,E.M. 1984. Plant Drug Analysis , A Thin layer chromatography atlas , Translated by: Th.A.Scott , Spriner – Verlag Berlin Heidelberg , pp. 5-35 and 299-304.
25-Gattefosse,R.M. 1935. Parf. Moderne,511.
26-Buchbauer, G. 1988. Proceedings of the IFEAT Conference on Essential Oils, Flavours and Fragrances, Beijing, P.350, Mapledon Press, London (1989).
27-Buchbauer, G. 1990. Perfum. Flavor., 15,47.
28-Wabner, D. and Wurdack,I. 1988. Int. J. Aromatherapy,1,28.
29-Tisserand, R.B. 1980. Aromatherapie. Heilung durch Duftstoffe, H.Bauer Verlag, Freiburg/Breisgau.
30-Eujen, R. 1991. Med. Monatsschrift Pharm.,14,19,43,81,109.
31-Price, S. 1988. Praktische: Vitalitat und Lebensfreude durch Atherische Ole, Urania Verlag, Neuhausen (Germany).
32-Stead, Ch. 1990. Aromatherapie, Heilen mit Athereschen Olen. 7th edn., Econ Taschenbuch Verlag, Dusseldorf.
33-Jackson, J. 1986. Aromatherapy,Dorling kindersly,London.
34-Sapsford, Ch. 1988. The essence of aromatherapy , Advertising pamphlet, distributed at Aroma 88, Symposium on Essential Oils as therapeutic Agents, 16-18 September 1988, Reading, UK.
35-Essential Oil Trade Association,Publication No. 2, Advertising pamphlet, distributed at Aroma 88, Symposium on Essential Oils as therapeutic Agents, 16-18 September 1988, Reading, UK.
36-Dodd, G.H. 1988. Dodd in Perfumery, The Psychology and biology of fragrance, ed. St. Van Toller and G.H.Dodd,p.29, Chapman & Hall, London.
37-Karsten,H.; 1983. Duft-Farb-Ton-Therapie bei Psychosomatischen Erkrankungen Schriftenreihe Erfahrungsheil – Kunde, Vol.6, K.F.Haug Verlag, Heidelberg.
38-Furlenmeier,M., 1981. Mysterien der Heilkunde, Th.Gut & Co.,Stafa (Schweiz).
39-Wohlfart,R. 1983. Dtsch, Apoth-ztg.,123,1637.
40-Wohlfart,R.; Hansel, R. and Schmidt, H. 1983. Planta Med., 48,120.
41-Kovar,K.A. ; Gropper,B.; Friess,D. and Ammon, H.P.T. 1987. Planta Med., 53,315.
42-Teuscher, E.; Melzig, M.; Villmann, E. and Moritz,K.U. 1990. Z. Phytother., 11,87.
43-Torii,S.; Fukuda, H.;Kanemoto, H.; Miyauchi,R.; Hamauzu, Y. and Kawasaki,M. 1988. IN Perfumery. The Psychology and biology of Fragrance, ed. St. Van Toller and G.H.Dodd, P.107, Chapman & Hall, London.
44-Kubota, M.; Ikeoto, T.; Komaki, R. and Inui, M. 1992. Proceedings of the 12th Intern. Congr. Flav. Fragr. Ess. Oils, Vienna, 4-8 October 1992,ed. Woidich, H. and Buchbauer, G. P.456, Austrian Assoc. Flav. Fragr. Industry, Vienna.
45-Rovesti, P. 1973. Soap Perfum Cosmet., 46, 475.
46-Warren,C.B.; Munteanu, M.A. ; Schwartz, G.E. Benain,C. ; Walter, H.G.; Leight,Jr,R.S.Withycombes, D.A.; Mookerjee, B.D. and Trenkle,R.W. 1987 US Patent ,4,670,264.
47-Kawasaki, M. 1987. Fragrance J.,15,104.
48-Kawasaki, M. 1986. Publication of Takasago Corporation.
49-King,J.R. 1988. Psychiatr. Bull., Suppl. 1, 58. 
50-Hanisch, E. 1982. The Nose, part 2 , publication of Drom, II. 
51-Ludvigson, H.W. and Rottman,T.R. 1989. Chemical Senses, 14,525.
52-Badia, P. 1991. Perfum. Flavor., 16,33.
53-Warm,J.S.; Dember, W.N. and Parasuraman, R. 1990. Perfum. Flavor., 15,15.
54-Buchbauer, G.; Jirovetz, L.; Jager, W.; Ilmberger,J. and Dietrich, H. 1993. Bioactive volatile compounds in Plants, edited by Teranishi,R.; Buttery, R. G. and Sugisawa, H. 1993. ACS Symposium , series, 525,159.
55-Lorig, T.S.; Herman, K.B. ; Schwartz, G.E. and Cain, W.S. 1990. Bull. Psychonom. Soc., 28,405.
56-Kobal, G. and Hummel, T.; 1990. TW Neurologie Psychiatrie, 4,880.
57-Kobal, G.; Hummel, T. and Toller,St.Van. 1992. Chemical Senses, 17, 233.
58-Sugano, H. 1989. Chemical senses, 14,303.
59-Buchbauer, G. and Hafner,M. 1985. Pharm. In U.Zeit, 14,8.
60-Wichtt, M. (ed.) 1989. Teedrogen, 2nd edn, Wiss. Verlagsgesllschaft, Stuttgart.
61-Buchbauer, G.; Jirovetz, L.; Jager, W.; Dietrich, H.; Plank,C. and Karamat,E. 1991. Z.Naturforsch.,46C, 1067.
62-Buchbauer, G.; Jirovetz, L. and Jager, W. 1992. Arch. Pharm.,325,247.
63-Jirovetz, L.; Buchbauer, G.; Jager, W.; Woidich, A. and Nikiforov, A. 1992, Biomed. Chromatogr.,6,133.
64-Jager, W.; Buchbauer, G.; Jirovetz,L. and Fritzer, M. 1992. J.Soc. Cosmet. Chem.,43,49.
65-Williams, A.C. and Barry,B.W. 1989. Int. J. Pharmaceuitics, 57,17.
66-Weyers, W. and Brodbeck,R, 1989. Pharm. In U.Zeit, 18,82. WIS 
67-Ammon, H.P.T. 1989. Therapiewoche,39,117. 
68-Buchbauer, G.,Jirovetz, L.; Czejka, M.;Nasel,C. and Dietrich, H. 1993. 24h International Symposium on Essential Oils, P.18,Berlin {Abstract}.
69-Buchbauer, G. ; Jirovetz, L.; Jager, W.; Plank,C. and Dietrich, H. 1992. J.Pharm.Sci., 82,660.
70-Nasel,B.; Nasel,C.; Samec, P.; Schindler,E. and Buchbauer, G. 1994. Chemical Senses, 19,359.
71-Ilmberger,J.; Rupp,C.; Karamat,E. and Buchbauer, G. 1993. 24th International Symposium on Essential Oils, P.19, Berlin (Abstract}.
72-Reineccius, G. 1994. Source book of flavors, Chapman & Hall. Page 32-42.
73- British Pharmacopoeia, (1988) vol. 2, pp A137-A138, HMSO, London.
74- Kernik,K.; Reineccius, G.A. and Scire,J.P. 1985. An evaluation of methods for the analysis of encapsulated flawors in progress in flavour Research, 1984, ed. J.Adda. Amsterdam:Elsevier.
75- Anandarman,S. and Reineccius, G.A. 1987. Analysis of encapsulated organge peel oil. Perf.Flav. 12 (2):33-39. 
76- A.O.A.C. 30.020 - 30.027.
77- Vogel, A.I., 1978. A Textbook of practical Organic Chemistry, pp. 33.
78- Martin, G. 1952. "Industrial and manufacturing chemistry (part one organic), XII- Essential oils , pp. 132-140. 
79- Schultz, T.H.; Flath, R.A. ; Mon,T.R. Eggling, S.B. ; Teranishi,R. 1977, "Isolation of volatile components from a model system", J.Agric. Food Chem., vol. 25, No. 3, pp.446-449. 
80- Williams, A.A. 1969, Chem. Ind. (London), 1510.
81- Likens, S.T.; Nickerson, G.B. 1964. Proc.Am. Soc. Brew. Chem., 5.
82- Mac Leod, A.J.; Cave,S.J. 1975, J.Sci.Food Agric. , 26,351.