دوره 23، شماره 4 ، بهمن 1386
جواد ناظمی رفیع؛ سعید محرمی‌پور
چکیده
شپشه آرد یکی از آفات مهم محصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می‌شود. از آنجا که استفاده از دورکننده‌ها می‌تواند یکی از روشهای نوین در کنترل آفات انباری به‌حساب آید، در این پژوهش قدرت دورکنندگی عصارههای برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره (Nerium oleander L.)، برگ اسطوخودوس (Lavandula officinalis L.) و صمغ آنغوزه (Ferula ...
بیشتر
شپشه آرد یکی از آفات مهم محصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می‌شود. از آنجا که استفاده از دورکننده‌ها می‌تواند یکی از روشهای نوین در کنترل آفات انباری به‌حساب آید، در این پژوهش قدرت دورکنندگی عصارههای برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره (Nerium oleander L.)، برگ اسطوخودوس (Lavandula officinalis L.) و صمغ آنغوزه (Ferula assafoetida L.) در شرایط اتاق رشد، در دمای 1±28 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 80-70 درصد و در تاریکی روی حشرات کامل شپشه آرد مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تعیین درصد دورکنندگی، از کاغذهای صافی آغشته به غلظتهای مختلف عصارههای گیاهی استفاده شد. هر کاغذ صافی به دو نیمه مساوی تقسیم شد. هر نیمه به‌طور جداگانه با غلظتهای 99/1، 98/3، 94/11، 90/19 و 78/27 میکرولیتر بر سانتی‌متر مربع آغشته شد. نیمه دیگر به عنوان شاهد فقط با حلال استون آغشته گردید. سپس، دو نیمه کاغذ توسط چسب نواری به هم متصل شده و در پتری‌دیش (قطر 8 سانتی‌متر) قرار گرفتند. در هر پتری‌دیش 20 حشره کامل شپشه آرد را در وسط کاغذ صافی قرار داده و تعداد حشرات کامل موجود روی هر نیمه، هر یک ساعت تا پنج ساعت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که عصاره صمغ آنغوزه نسبت به عصارههای برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره و برگ اسطوخودوس به طور معنی‌داری دارای قدرت دورکنندگی بسیار بالایی بود. به‌طوری که درصد دورکنندگی این عصاره روی شپشه آرد در غلظت 78/27 میکرولیتر بر سانتی‌متر مربع پس از دو ساعت 75/98 درصد بود. کمترین درصد دورکنندگی (5/5 درصد) در غلظت 99/1 میکرولیتر بر سانتی‌متر مربع در عصاره برگ اسطوخودوس دیده شد. در تمام موارد با افزایش غلظت، قدرت دورکنندگی افزایش یافت و با گذشت زمان در طی پنج ساعت از قدرت آن کاسته نشد.
محمدرضا جلالی‌‌ندوشن؛ حسین جعفری؛ پرویز اولیاء؛ نادر فلاح؛ علی دواتی
چکیده
سالمونلوز یکی از شایعترین بیماریهای عفونی در کشورهای در حال توسعه است که برای درمان آن از آنتی‌بیوتیکها استفاده می‌گردد. استفاده از آنتی‌بیوتیک می‌تواند منجر به عوارض خطرناک ناشی از دارو و مقاومت دارویی گردد. از این‌رو، از مدتها قبل برای درمان بسیاری از بیماریهای عفونی از گیاهان دارویی استفاده شده که یکی از این گیاهان سیر است ...
بیشتر
سالمونلوز یکی از شایعترین بیماریهای عفونی در کشورهای در حال توسعه است که برای درمان آن از آنتی‌بیوتیکها استفاده می‌گردد. استفاده از آنتی‌بیوتیک می‌تواند منجر به عوارض خطرناک ناشی از دارو و مقاومت دارویی گردد. از این‌رو، از مدتها قبل برای درمان بسیاری از بیماریهای عفونی از گیاهان دارویی استفاده شده که یکی از این گیاهان سیر است که دارای اثرات متنوعی از جمله، اثرات ضد باکتریایی می‌باشد. در مورد اثر سیر به‌صورت in vivo بر روی سالمونلا تیفی‌موریوم (Salmonella typhimurium) مطالعه نشده است و در این مطالعه نقش آن در کاهش دفع مدفوعی باکتری مورد مطالعه قرار می‌گیرد. 60 خرگوش نر از نژاد Dutch polish در سه گروه شامل گروههای آلوده بدون درمان، آلوده با درمان دوز پایین و آلوده با درمان دوز بالای عصاره سیر مورد مطالعه قرار گرفتند. تمام حیوانات با CFU 1011 باکتری سالمونلا تیفی‌موریوم به‌صورت خوراکی آلوده شده و 48 ساعت پس از آلودگی عصاره آبی سیر با دوز mg/kg20 و mg/kg40، سه بار در روز به گروههای تحت درمان به‌صورت خوراکی تجویز و کشت مدفوع بدون درمان انجام شد. شمارش کلونی باکتری اختلاف معنی‌داری را در روزهای مختلف نشان داد و همچنین اختلاف معنی‌داری در شمارش کلونی بین گروههای تحت درمان و گروه بدون درمان دیده شد (p<0.001)، اما اختلاف معنی‌داری بین دو گروه تحت درمان وجود نداشت. در مجموع، به‌نظر می‌رسد عصاره آبی سیر دارای اثرات ضد باکتریال روی سالمونلا تیفی‌موریوم است.
مهرداد روغنی؛ توراندخت بلوچ‌نژاد مجرد؛ مرجان رمضانی
چکیده
بیماری دیابت شیرین در زمره شایعترین بیماریهای سیستم غدد درون‌ریز بدن است که با عوارض متابولیک متعدد همراه می‌باشد. از طرف دیگر، گیاه کرفس کوهی (Apium graveolens L.) دارای خاصیت کاهش‌دهندگی سطح پراکسیداسیون لیپیدی و سطح برخی چربیهای سرم در مدل تجربی هیپرلیپیدمی در حیوانات آزمایشگاهی می‌باشد. بنابراین در بررسی حاضر، اثر مصرف مزمن خوراکی ...
بیشتر
بیماری دیابت شیرین در زمره شایعترین بیماریهای سیستم غدد درون‌ریز بدن است که با عوارض متابولیک متعدد همراه می‌باشد. از طرف دیگر، گیاه کرفس کوهی (Apium graveolens L.) دارای خاصیت کاهش‌دهندگی سطح پراکسیداسیون لیپیدی و سطح برخی چربیهای سرم در مدل تجربی هیپرلیپیدمی در حیوانات آزمایشگاهی می‌باشد. بنابراین در بررسی حاضر، اثر مصرف مزمن خوراکی این گیاه بر میزان گلوکز، تری‌گلیسیرید، کلسترول تام، کلسترول در LDL و HDL خون موش صحرایی دیابتی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور موشهای صحرایی نر (40=n) از نژاد ویستار در محدوده وزنی320-270 گرم با سن 5/4-5/3 ماه به‌طور تصادفی به چهار گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با کرفس کوهی، دیابتی و دیابتی تحت درمان با کرفس کوهی تقسیم‌بندی شدند. دو گروه تحت تیمار با کرفس کوهی، پودر گیاه مخلوط شده با غذای استاندارد موش (25/6% بر اساس یک نسبت وزنی) را به‌مدت 6 هفته بدون محدودیت دریافت نمودند. میزان گلوکز، تری گلیسیرید، کلسترول تام و کلسترول در LDL و HDL سرم خون قبل از بررسی و در هفته‌های سوم و ششم پس از بررسی تعیین گردید. وزن حیوانات دو گروه دیابتی و دیابتی تحت تیمار با بخش هوایی کرفس کوهی یک کاهش معنی‌دار (01/0p<) در مقایسه با گروه کنترل در هفته ششم نشان داد و تفاوت موجود بین دو گروه دیابتی و دیابتی تحت درمان با کرفس کوهی در حد معنی‌دار نبود. میزان گلوکز سرم در گروه دیابتی افزایش معنی‌داری را در هفته ششم در مقایسه با هفته قبل از آزمایش نشان داد (001/0p<) و در گروه دیابتی تحت درمان با کرفس کوهی، کاهش مختصر و غیر معنی‌دار در مقایسه با گروه دیابتی مشاهده شد. به‌علاوه سطح تری‌گلیسیرید در گروه دیابتی افزایش معنی‌داری را در هفته ششم نسبت به هفته قبل از بررسی (05/0p<) نشان داد و سطح تری‌گلیسیرید در هفته ششم در گروه دیابتی تحت درمان با کرفس کوهی در مقایسه با گروه دیابتی به‌طور معنی‌دار پایین‌تر بود (01/0p<). همچنین یک کاهش معنی‌دار در سطح کلسترول سرم در گروه دیابتی تحت درمان با کرفس کوهی در هفته ششم در مقایسه با گروه دیابتی مشاهده شد (05/0p<). از طرف دیگر، میزان کلسترول HDL و LDL در گروه دیابتی تحت تیمار در هفته ششم در حد معنی‌دار و به‌ترتیب بیشتر و کمتر از گروه دیابتی بود (05/0p< و 01/0p<). بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تجویز خوراکی و مزمن کرفس کوهی به‌مدت 6 هفته در مدل تجربی دیابت قندی هر چند فاقد اثر هیپوگلیسیمیک بارز بوده، ولی موجب تغییرات مطلوب و سودمند در سطح لیپیدهای خون می‌گردد.
سیدحسن حجازیان؛ محمدحسین دشتی؛ اشرف‌السادات سلامی
چکیده
یکی از اهداف تحقیقات بیولوژیکی یافتن موادی جهت کاهش و تسکین درد می‌باشد که به‌وسیله بیماریهای مختلف بروز می‌کند. در این راستا، استفاده از گیاهان دارویی اهمیت دارد. گیاه زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke) در طب سنتی ایران به عنوان یک ماده تسکین دهنده معرفی شده و در دردهای نروپاتیک و سردرد استفاده می‌شود. مطالعه حاضر تحقیقی است که بر روی اثر ...
بیشتر
یکی از اهداف تحقیقات بیولوژیکی یافتن موادی جهت کاهش و تسکین درد می‌باشد که به‌وسیله بیماریهای مختلف بروز می‌کند. در این راستا، استفاده از گیاهان دارویی اهمیت دارد. گیاه زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke) در طب سنتی ایران به عنوان یک ماده تسکین دهنده معرفی شده و در دردهای نروپاتیک و سردرد استفاده می‌شود. مطالعه حاضر تحقیقی است که بر روی اثر ضد دردی میوه این گیاه به‌وسیله تست فرمالین صورت گرفته و با مرفین مقایسه شده است. در این مطالعه، آزمون فرمالین به عنوان یک آزمون استاندارد ایجاد کننده درد مورد استفاده قرار گرفت و اثر ضد دردی با تزریق داخل صفاقی عصاره زنیان با غلظت 400 میلی‌گرم/کیلوگرم با غلظتهای مختلف مرفین سولفات (1 و 2 میلی‌گرم بر کیلوگرم) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان می‌دهد که زنیان در مرحله اول درد ناشی از فرمالین که نوعی درد حاد محسوب می‌شود اثری نداشته، اما اثر آن بر مرحله دوم درد فرمالین که نوعی درد مزمن است معنی‌دار می‌باشد (P<0.01) و این اثر با اثر مرفین به میزان 1 میلی‌گرم/کیلوگرم همخوانی دارد. بنابراین، عصاره زنیان به صورت معنی‌داری احساس درد را در فاز التهابی ناشی از فرمالین کاهش داده که این اثر ممکن است به علت وجود روغنهای اسانسی موجود در زنیان باشد که دارای اثر ضد دردی و ضد التهابی می‌باشد.
محمدحسین یزدی؛ محمدرضا پورمند؛ منصور بیات؛ آریو شاهین جعفری
چکیده
در منابع مختلف گیاه درمانی از گیاهانی مثل، آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss.) ، اکالیپتوس (Eucalyptus officinalis) و مورد (Myrtus communis L.) به‌عنوان عوامل آنتی‌باکتریال یاد شده است. سینوزیت و برونشیت در بین مراجعان سرپایی به پزشک که احتیاج به تجویز آنتی‌بیوتیکی دارند، حدود 75 درصد از موارد را شامل می‌شود. از جمله باکتریهای شایع در ایجاد این بیماریها، می‌توان ...
بیشتر
در منابع مختلف گیاه درمانی از گیاهانی مثل، آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss.) ، اکالیپتوس (Eucalyptus officinalis) و مورد (Myrtus communis L.) به‌عنوان عوامل آنتی‌باکتریال یاد شده است. سینوزیت و برونشیت در بین مراجعان سرپایی به پزشک که احتیاج به تجویز آنتی‌بیوتیکی دارند، حدود 75 درصد از موارد را شامل می‌شود. از جمله باکتریهای شایع در ایجاد این بیماریها، می‌توان به استرپتوکوکوس پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا و موراکسلا کاتارهالیس اشاره کرد. در این مطالعه که به روش in vitro می‌باشد، اثر ضد میکروبی سه نوع اسانس گیاهی بر روی میکروارگانیسمهای استرپتوکوکوس پنومونیه، موراکسلا کاتارهالیس و هموفیلوس آنفلوانزا که از عوامل مهم سینوزیت و برونشیت می‌باشند، بررسی گردید. ابتدا تست کمی حداقل غلظت مهار کننده رشد (MIC) نسبت به این اسانسها انجام گرفت. سپس تست کیفی (دیسک دیفیوژن) با توجه به غلظت لوله MIC هر باکتری با هر اسانس انجام گرفت. نتایج تست کمیMIC از اسانسهای مورد بررسی در مورد استرپتوکوکوس پنومونیه با آویشن 88/163 میکروگرم در میلی‌لیتر، موراکسلاکاتارهالیس با آویشن 94/81 میکروگرم در میلی‌لیتر و در هموفیلوس آنفلوانزا با اسانس اکالیپتوس 66/152 میکروگرم در میلی‌لیتر بدست آمد و در تست دیسک دیفیوژن معلوم شد، بیشترین قطر هاله عدم رشد باکتری استرپتوکوکوس پنومونیه مربوط به آویشن (mm 52) و پس از آن اکالیپتوس mm) 48( و مورد (mm 30) بوده است. در مورد موراکسلا کاتارهالیس این وضعیت در مورد آویشن (mm 55) مورد (mm 50) و اکالیپتوس (mm 34) بوده است. در مورد هموفیلوس آنفلوانزا، آویشن (mm 40)، مورد (mm 22) و اکالیپتوس (mm 18) بوده است. نتایج، بیانگر اثرات خوب اسانسهای آویشن، اکالیپتوس و مورد بر روی 3 میکروارگانیسم عامل سینوزیت و برونشیت می‌باشد و می‌توانیم به ساخت داروی مناسب برای از بین بردن این میکروارگانیسمها با منشأ گیاهی و با عوارض بسیار کمتر دارویی امیدوار باشیم.
بهناز دادمان؛ رضا امیدبیگی؛ فاطمه سفیدکن
چکیده
این تحقیق به شکل کشت مزرعه‌ای از فروردین تا مهر 1384 به منظور مطالعه اثر سطوح مختلف کود نیتروژن (0، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار) بر مقدار و اجزاء تشکیل دهنده اسانس گیاه جعفری مکزیکی (Tagetes minuta L.) صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که سطوح مختلف کود نیتروژن تأثیر معنی‌داری بر کمیت و کیفیت ماده مؤثره گیاه جعفری مکزیکی دارد. حداکثر میزان ...
بیشتر
این تحقیق به شکل کشت مزرعه‌ای از فروردین تا مهر 1384 به منظور مطالعه اثر سطوح مختلف کود نیتروژن (0، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار) بر مقدار و اجزاء تشکیل دهنده اسانس گیاه جعفری مکزیکی (Tagetes minuta L.) صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که سطوح مختلف کود نیتروژن تأثیر معنی‌داری بر کمیت و کیفیت ماده مؤثره گیاه جعفری مکزیکی دارد. حداکثر میزان اسانس در تیمار 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به میزان 16/1 درصد بدست آمد. براساس نتایج بدست آمده، اجزاء تشکیل دهنده اسانس و درصد آنها نیز تحت تأثیر مصرف کود نیتروژن قرار گرفت. بنابراین در این تحقیق بهترین تیمار جهت حصول به حداکثر عملکرد پیکر رویشی و اسانس، مصرف 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن است. ولی با توجه به مسائل زیست محیطی و مدیریت مزرعه و هزینه مصرف کود و اختلاف جزئی در میزان اسانس بدست آمده در تیمار 150 کیلوگرم در هکتار با 200 کیلوگرم در هکتار، بهتر است با مصرف 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن محصول مناسبتری تولید نماییم.
ایرج رسولی؛ لطیف گچکار؛ داود یادگاری‌نیا؛ محمدباقر رضایی؛ مسعود تقی‌زاده؛ محمدهادی فکور؛ عبدالامیر علامه
چکیده
اسانس گیاهان پونه (Mentha spicata L.) و سلمک معطر (Chenopodium ambrosioides L.)، با روش تقطیر با بخار آب استخراج و ترکیبهای آنها با دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شد. سپس فعالیتهای آنتی‌اکسیدانی و رادیکال‌زدایی اسانسها مورد سنجش قرار گرفته و تأثیر ضد میکروبی آنها ارزیابی شد. میکروارگانیسمهای مورد پژوهش، ...
بیشتر
اسانس گیاهان پونه (Mentha spicata L.) و سلمک معطر (Chenopodium ambrosioides L.)، با روش تقطیر با بخار آب استخراج و ترکیبهای آنها با دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شد. سپس فعالیتهای آنتی‌اکسیدانی و رادیکال‌زدایی اسانسها مورد سنجش قرار گرفته و تأثیر ضد میکروبی آنها ارزیابی شد. میکروارگانیسمهای مورد پژوهش، E. coli، S. aureus، S. enteritidis و L. monocytogenesبودند. نمای حساسیتی میکروارگانیسمها و حداقل غلظت مهارکنندگی و کشندگی (MIC, MBC) روغنهای اسانسی تعیین گردید. سینتیک مرگ میکروبی نیز بر اساس مدت زمان تأثیر کشندگی اسانسها مورد بررسی قرار گرفت. خواص آنتی‌اکسیدانی روغنهای اسانسی تعیین و رابطه آنها با خواص ضد میکروبی اسانسها بررسی گردید. در اسانسهای Mentha spicata و Chenopodium ambrosioides به‌ترتیب 14 و 13 ترکیب شناسایی شد. L. monocytogenes، E. coli، S. aureusو S. enteritidis به‌ترتیب نسبت به اسانسها حساسیت نشان دادند. تأثیر ضد میکروبی برگ پونه قویتر از سلمک معطر بود. ارزش D باکتریهای E. coli، S. aureus، S. enteritidis و L. monocytogenes در برابر اسانسهای پونه و سلمک معطر به‌ترتیب (28/4 و 5)، (8/2 و 5)، (42/6 و 42/6) و (5 و 28/4) بود. اندازه قطر هاله عدم رشد ارتباط چندانی با سینتیک میکرب‌کشی آن نداشت. اسانسهای تحت مطالعه دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی مساوی یا برتر در مقایسه با آنتی‌اکسیدان شیمیایی BHA هستند. ارتباط مستقیم بین خاصیت آنتی‌اکسیدانی با قدرت ضد میکروبی آنها مورد بررسی قرار گرفت.
بهلول عباس‌زاده؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ محمدحسین لباسچی؛ محمود نادری حاجی‌باقر کندی؛ فوزیه مقدمی
چکیده
در این تحقیق تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)، در سال 1385 در شرایط مزرعه در شهرستان کرج مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار با منظور نمودن تیمارهای 1T (بدون تنش)، 2T (80% ظرفیت زراعی)، 3T (60% ظرفیت زراعی)، 4T (40% ظرفیت زراعی) و 5T (20% ظرفیت زراعی) اجرا گردید. تأثیر تنش خشکی ...
بیشتر
در این تحقیق تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)، در سال 1385 در شرایط مزرعه در شهرستان کرج مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار با منظور نمودن تیمارهای 1T (بدون تنش)، 2T (80% ظرفیت زراعی)، 3T (60% ظرفیت زراعی)، 4T (40% ظرفیت زراعی) و 5T (20% ظرفیت زراعی) اجرا گردید. تأثیر تنش خشکی بر کلروفیل a، کلروفیل b، پرولین، قندهای محلول، RWC، بازده و عملکرد اسانس در سطح یک درصد معنی‌دار بود. تأثیر تنش خشکی بر کلروفیل کل در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل به‌ترتیب با میانگین 921/1، 197/1، 283/2 میلی‌گرم در لیتر مربوط به تیمارهای 1T (شاهد)، 5T (FC%20) و 1T (شاهد) بود. بیشترین تجمع پرولین با میانگین 112/2 میلی‌گرم در لیتر مربوط به تیمار 5T (FC%20) بود. بالاترین مقدار قند محلول با میانگین 545/2 میلی‌گرم در لیتر متعلق به تیمار 3T (FC%60) بود. حداکثر RWC با میانگین 369/93 درصد مربوط به تیمار 1T (بدون تنش) می‌باشد. نتایج این بررسی نشان داد که گیاه برای مقاومت به خشکی مقدار پرولین و قندهای محلول را افزایش می‌دهد. همچنین برای تولید بالاترین میزان اسانس از گیاه بادرنجبویه می‌توان از تنش متوسط (FC%60) استفاده کرد.
اسماعیل طالبی کویخی؛ مسعود محمدعلیها؛ محمدرضا نقوی
چکیده
در این تحقیق، از نشانگر مولکولی RAPD برای تعیین تنوع ژنتیکی 13 جمعیت باریجه (Ferula gummosa Boiss.) ایران استفاده شد. هفت پرایمر مورد استفاده، تعداد 69 باند قابل‌تشخیص ایجاد نمودند که 94% آنها (64 باند) در بین جمعیتهای مختلف چند شکلی نشان دادند. تعداد متوسط باندها به ازای هر آغازگر 14/9 بود. برای تعیین میزان تشابه بین جمعیتها، از ضریب تشابه دایس استفاده ...
بیشتر
در این تحقیق، از نشانگر مولکولی RAPD برای تعیین تنوع ژنتیکی 13 جمعیت باریجه (Ferula gummosa Boiss.) ایران استفاده شد. هفت پرایمر مورد استفاده، تعداد 69 باند قابل‌تشخیص ایجاد نمودند که 94% آنها (64 باند) در بین جمعیتهای مختلف چند شکلی نشان دادند. تعداد متوسط باندها به ازای هر آغازگر 14/9 بود. برای تعیین میزان تشابه بین جمعیتها، از ضریب تشابه دایس استفاده گردید. بیشترین میزان تشابه (80/.) بین دو نمونه ریف و هملون و کمترین میزان تشابه (17/.) بین دو نمونه هملون و سمنان مشاهده گردید. با استفاده از الگوریتم UPGMA یک دندروگرام بر مبنای ماتریس تشابه تهیه شد. تجزیه کلاستر، جمعیتهای مختلف باریجه را به 3 گروه اصلی تقسیم‌بندی نمود. نتایج این پژوهش، بیانگر کارآمدی نشانگر RAPD در تعیین تنوع ژنتیکی جمعیتهای باریجه مورد مطالعه می‌باشد.
بی‌بی زهرا صحاف؛ سعید محرمی‌پور
چکیده
در سالهای اخیر، استفاده از مشتقات گیاهان به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در میان این مشتقات اسانسهای گیاهی مورد توجه می‌باشند. این ترکیبات به صورت سموم تدخینی، حشره‌کشهای تماسی، دورکننده‌ها و بازدارنده تغذیه و میزان تخم‌ریزی عمل کرده و رشد جمعیت حشره را تحت تأثیر می‌گذارند. موضوع این ...
بیشتر
در سالهای اخیر، استفاده از مشتقات گیاهان به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در میان این مشتقات اسانسهای گیاهی مورد توجه می‌باشند. این ترکیبات به صورت سموم تدخینی، حشره‌کشهای تماسی، دورکننده‌ها و بازدارنده تغذیه و میزان تخم‌ریزی عمل کرده و رشد جمعیت حشره را تحت تأثیر می‌گذارند. موضوع این پژوهش بررسی اثر اسانس دو گیاه دارویی Carum copticum C. B. Clarke از خانواده چتریان (Apiaceae) و Vitex pseudo-negundo (Hausskn.) Hand.-Mzt. از خانواده شاه‌پسند (Verbenaceae) بر میزان باروری و تخم‌گذاری سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera.: Bruchidae) می‌باشد. آزمایش در شرایط دمایی 1±27 و رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی و در 6 غلظت (از 02/0 تا 5/0 میکرولیتر اسانس در هر گرم بذر) انجام شد. اسانسها به روش تقطیر با آب از بذور زنیان (Carum copticum) و برگهای هنده بید (Vitex pseudo-negundo) استخراج گردیدند. در هر یک از ظروف آزمایش، دو جفت حشره بالغ نر و ماده که حاوی 10 گرم دانه ماش بود ریخته شد. بررسیها نشان داد که میزان بازدارندگی تخم‌ریزی اسانس زنیان بیشتر از هنده بید می‌باشد. میزان بازدارندگی تخم‌ریزی در بالاترین غلظت (5/0 میکرولیتر اسانس در هر گرم بذر) اسانس زنیان 100 درصد و هنده بید 33/76 درصد محاسبه گردید. نتایج این آزمایش نشان می‌دهد که اسانسهای گیاهی مورد آزمایش در غلظتهای زیر کشنده دارای اثر بازدارندگی تخم‌ریزی هستند.
سیروس صابرآملی؛ شعبانعلی نوروزی؛ ارسلان شکرچیان؛ محمد اکبرزاده؛ محمدرضا کدوری
دوره 23، شماره 4 ، بهمن 1386، صفحه 532-543
چکیده
این پژوهش با هدف شناسایی گونه‌های اسانس‌دار تیره نعناع و بررسی خصوصیات اکولوژیک رویشگاههای آنها در استان کرمان صورت گرفت. در طی نمونه‌برداریهای صحرایی و با استفاده از منابع کتب فلور و با توجه به معطر بودن، گونه‌های اسانس‌دار تیره نعناع (Labiatae) جمع‌آوری و شناسایی شد. خصوصیات اکولوژیک گونه‌ها از قبیل بارندگی، دما، تبخیر، نوع اقلیم، ...
بیشتر
این پژوهش با هدف شناسایی گونه‌های اسانس‌دار تیره نعناع و بررسی خصوصیات اکولوژیک رویشگاههای آنها در استان کرمان صورت گرفت. در طی نمونه‌برداریهای صحرایی و با استفاده از منابع کتب فلور و با توجه به معطر بودن، گونه‌های اسانس‌دار تیره نعناع (Labiatae) جمع‌آوری و شناسایی شد. خصوصیات اکولوژیک گونه‌ها از قبیل بارندگی، دما، تبخیر، نوع اقلیم، ارتفاع از سطح دریا، بافت خاک، اجتماعات گیاهی غالب رویشگاهها، نوع رویشگاه، شکل زیستی گونه و جهت شیب رویشگاه استخراج و بررسی شد. در طی این بررسیها 51 گونه گیاه اسانس‌دار از 17 جنس، جمع‌آوری و شناسایی شد. بیشترین گونه‌ها مربوط به جنسهای Nepetaو Salvia بودند. کامفیتها و تروفیتها بیشترین درصد گونه‌ها را شامل میشدند. بیشترین حضور گونه‌ها در اقلیمهای نیمهخشک سرد، نیمهخشک گرم و خشک بیابانی سرد بود. بیشترین پراکنش گونه‌ها در ارتفاعات بین 2000 تا 3000 متر بالاتر از سطح دریا است. گونه‌های Ziziphora tenuir L.، Teucrium polium L.، Nepeta glomerulosa Boiss.وMentha longifolia (L.) Hudson نسبت به سایر گونه‌ها در اقلیمهای متعدد و متنوعتری پراکنش دارند که نشاندهنده سازگاری اکولوژیکی بیشتر این گونه‌ها در رویشگاههای مختلف است.
حمیدرضا میرداودی؛ پرویز باباخانلو
چکیده
استان مرکزی به لحاظ قرار گرفتن در زاویه برخورد دو رشته کوه البرز و زاگرس دارای شرایط آب و هوایی متنوعی می‌باشد و همین امر موجب تنوع گیاهی بالایی در نقاط مختلف استان گردیده است. براساس مدارک مستند و مکتوب، تاکنون بیش از 1350 گونه گیاهی از سطح استان جمع‌آوری و در هرباریوم مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی نگهداری می‌شوند. ...
بیشتر
استان مرکزی به لحاظ قرار گرفتن در زاویه برخورد دو رشته کوه البرز و زاگرس دارای شرایط آب و هوایی متنوعی می‌باشد و همین امر موجب تنوع گیاهی بالایی در نقاط مختلف استان گردیده است. براساس مدارک مستند و مکتوب، تاکنون بیش از 1350 گونه گیاهی از سطح استان جمع‌آوری و در هرباریوم مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی نگهداری می‌شوند. حاصل این جمعآوریها و تطبیق آنها با منابع مکتوب و اطلاعات دارویی خبرگان محلی و عطاریهای استان، بیش از 227 گونه گیاه دارویی را در سطح کل استان نشان داد. از این تعداد، 144 گونه از سطح مراتع استان جمع‌آوری شده که متعلق به 127 جنس و 48 تیره هستند. تیرههای گیاهی Compositae با 17 گونه، نعناعیان (Labiatae) با 14 گونه، شببو (Cruciferae) با 9 گونه، Leguminosae با 7 گونه، Rosaceae با 10 گونه و تیره چتریان (Umbeliferae) با 7 گونه بیشترین گونه‌های گیاهان دارویی را در استان به خود اختصاص میدهند. انتشار تعدادی از گونه‌ها در محدوده معینی از ارتفاع و یا رویشگاه می‌باشد و تعدادی نیز دارای دامنه پراکندگی وسیعی در استان بوده و تغییرات ارتفاعی و میزان بارندگی تأثیری در گسترش آنها ندارد.
مهردخت نجف‌پور نوایی؛ مهدی میرزا
چکیده
گیاه Leonurus cardiaca L. یکیاز گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاههای طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. تحقیق و بررسی در مورد گیاهان معطر و دارای مواد مؤثره به‌دلیل استفاده در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی حائز اهمیت است. هدف از اجرای این طرح، استخراج و شناسایی ترکیبهای اسانسی این گیاه در رویشگاه طبیعی می‌باشد. ...
بیشتر
گیاه Leonurus cardiaca L. یکیاز گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاههای طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. تحقیق و بررسی در مورد گیاهان معطر و دارای مواد مؤثره به‌دلیل استفاده در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی حائز اهمیت است. هدف از اجرای این طرح، استخراج و شناسایی ترکیبهای اسانسی این گیاه در رویشگاه طبیعی می‌باشد. سرشاخههای گلدار گیاه از منطقه دماوند جمع‌آوری گردید و با روش تقطیر با آب (Clevenger) اسانسگیری شد. برای شناسایی ترکیبهای اسانس از دستگاههایگاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیفسنججرمی(GC/MS)استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که 37 ترکیب در اسانس گیاه وجود دارد که بیشترین ترکیبها مربوط به ژرماکرن D با 9/20%، آلفا-هومولون با 3/15% و بتا-کاریوفیلن با 8/13% می‌باشد.
