طاهره کریمی جلیله وندی؛ سعیده ملکی فراهانی؛ علیرضا رضازاده
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1058.98.6.1576.41 به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و کود شیمیایی نیتروژن و فسفر بر محتوای فلاونویید دانه، خصوصیات کیفی و جوانه‌زنی بذر بالنگوی شیرازی (Lallemantia royleana Benth.)، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 93-92 اجرا شد. عوامل آزمایش شامل تاریخ کشت در دو سطح ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1058.98.6.1576.41 به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و کود شیمیایی نیتروژن و فسفر بر محتوای فلاونویید دانه، خصوصیات کیفی و جوانه‌زنی بذر بالنگوی شیرازی (Lallemantia royleana Benth.)، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 93-92 اجرا شد. عوامل آزمایش شامل تاریخ کشت در دو سطح (پاییزه و بهاره) و کود شیمیایی در سه سطح (عدم کود، کاربرد نصف کود مورد نیاز (23 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص + 50.6 کیلوگرم در هکتار P2O5) و کاربرد مقدار کامل کود (46 کیلوگرم در هکتار نیتروژن + 101.2 کیلوگرم در هکتار P2O5)) بود. اندازه گیری فلاونوئید دانه در فواصل یک هفته‌ای از گلدهی تا رسیدگی دانه انجام گرفت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی بذر در کشت پاییزه (74.8) با افزایش 11.6 درصدی نسبت به کشت بهاره، و اعمال کود کامل مورد نیاز گیاه (88.6) با افزایش 73.4 درصدی نسبت به تیمار عدم کود، بدست آمد. کاربرد کود شیمیایی و کشت پاییزه بالنگو باعث افزایش معنی‌دار درصد موسیلاژ بذر نسبت به شاهد شد. 7 روز پس از گلدهی بیشترین میزان فلاونویید در کشت بهاره (0.264 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) با افزایش 63.97 درصدی نسبت به کشت پاییزه، و تیمار بدون کود (0.282 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) با افزایش 90.54 درصدی نسبت به تیمار کود کامل (0.148 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) بدست آمد. 28 روز پس از گلدهی بالاترین میزان فلاونویید (0.554 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) در کشت بهاره و همچنین تیمار بدون کود (0.629 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) بدست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد که کشت پاییزه و کاربرد مقدار کامل کود باعث افزایش کیفیت دانه به لحاظ درصد موسیلاژ و جوانه‌زنی می شود، اما کشت بهاره و عدم کاربرد کود شیمیایی باعث افزایش فلاونویید در دانه‌های بالنگو می‌شود.
مهین توحیدی؛ آتوسا وزیری؛ علی اصغر حاتم نیا
چکیده
بعضی از گیاهان رشد و نمو گیاهان مجاور را از طریق ترشح ترکیب‌های شیمیایی موسوم به ترکیب‌های بازدارنده تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این مطالعه اثرات آللوپاتی قسمت‌های مختلف گیاه آفتاب‌پرست (Heliotropium europaeum L.) بر روی جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های تربچه (Raphanus sativus L.) بررسی گردید. تیمارهای آزمایش شامل عصاره ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه و آب مقطر ...
بیشتر
بعضی از گیاهان رشد و نمو گیاهان مجاور را از طریق ترشح ترکیب‌های شیمیایی موسوم به ترکیب‌های بازدارنده تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این مطالعه اثرات آللوپاتی قسمت‌های مختلف گیاه آفتاب‌پرست (Heliotropium europaeum L.) بر روی جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های تربچه (Raphanus sativus L.) بررسی گردید. تیمارهای آزمایش شامل عصاره ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه و آب مقطر (شاهد) بر روی جوانه‌زنی بذر تربچه و همچنین مقادیر یک درصد پودر ساقه، کل گیاه به‌صورت مالچ و کل گیاه مخلوط با خاک بر روی گیاهچه‌های تربچه مطالعه شد. صفات اندازه‌گیری شده برای ارزیابی اثر آللوپاتیک قسمت‌های مختلف گیاه شامل درصد جوانه‌زنی بذر، طول ساقه و وزن تر و خشک گیاهچه تربچه بود. نتایج نشان داد که تمام قسمت‌های گیاه در مقایسه با شاهد اثر معنی‌داری بر روی جوانه‌زنی بذرهای تربچه دارد ولی با این حال میزان تأثیر آنها متفاوت بوده و عصاره گل و ساقه دارای بیشترین میزان بازدارندگی بودند. مقایسه طول ساقه، وزن تر و خشک گیاهچه‌های تربچه در نمونه‌های شاهد و تیمارهای مختلف گیاه آفتاب‌پرست نشان داد که بین تیمارهای مختلف با نمونه شاهد اختلاف معنی‌دار وجود دارد و در بین تیمارهای مختلف عصاره ساقه نسبت به بقیه عصاره‌ها دارای خاصیت بازدارندگی بیشتری است. از نتایج بدست آمده استنباط می‌شود که عصاره گیاه آفتاب‌پرست به‌ویژه قسمت‌های گل و ساقه دارای اثرات آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه‌زنی بذر تربچه ممانعت می‌کند و می‌تواند در تولید علف‌کش‌های طبیعی استفاده شود.
محمود دژم؛ رضا عطاالهی؛ صدیقه سادات خالقی
چکیده
سالانه مقادیر بسیار زیادی علف‌کش شیمیایی برای کنترل علفهای هرز در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشکلات ناشی از استفاده از این علف‌کش‌ها سبب جستجوی راه‌هایی مناسب‌تر برای مدیریت علفهای هرز گردیده است. برخی گیاهان ازجمله گیاه اکالیپتوس دارای خاصیت دگرآسیبی هستند که می‌توانند برای مدیریت علفهای هرز در تولید علف‌کش‌های ...
بیشتر
سالانه مقادیر بسیار زیادی علف‌کش شیمیایی برای کنترل علفهای هرز در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشکلات ناشی از استفاده از این علف‌کش‌ها سبب جستجوی راه‌هایی مناسب‌تر برای مدیریت علفهای هرز گردیده است. برخی گیاهان ازجمله گیاه اکالیپتوس دارای خاصیت دگرآسیبی هستند که می‌توانند برای مدیریت علفهای هرز در تولید علف‌کش‌های طبیعی مورد استفاده قرار گیرند. بر این اساس، این پژوهش به‌منظور استفاده از عصارههای برگ اکالیپتوس (Eucalyptus globules Labill.) در کنترل علف هرز عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi L.) انجام شد. در این آزمایش از 5 نوع حلال آب، متانول، استون، اتیل استات و بنزن برای عصاره‌گیری استفاده شد و تأثیر هر عصاره در 5 غلظت 0، 1.25، 2.5، 5 و 10 گرم در لیتر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در تمام عصاره‌ها با افزایش غلظت عصاره، شدت بازدارندگی از جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه بیشتر شد. از میان عصاره‌ها، عصارههای متانولی و بنزنی بیشترین اثر دگرآسیبی و عصارههای آبی و استونی کمترین اثر را داشتند. طبق نتایج، عصاره متانولی دارای اثر بازدارندگی شدیدی بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه علف هرز عروسک پشت پرده بود. به‌طوری‌که کمترین درصد جوانه‌زنی (54.33%) و کندترین سرعت جوانه‌زنی (1.24 جوانه در روز) مربوط به عصاره متانولی بود. بنابراین امکان استفاده از عصاره متانولی با غلظتهای 5 و 10 گرم در لیتر در کنترل علف هرز عروسک پشت پرده وجود دارد. عصاره بنزنی نیز در غلظتهای بالا اگرچه اثر بازدارندگی شدیدی بر جوانه‌زنی نداشت اما به‌شدت در کاهش رشد گیاهچه مؤثر بود که می‌تواند در برنامه مدیریت طبیعی کنترل علف هرز عروسک پشت پرده مورد توجه قرار گیرد.
شیرین رضوانی‌پور؛ عبدالله حاتم‌زاده
چکیده
گلایول یکی از مهمترین گیاهان زینتی است که تولید آن به‌وسیله بیماری قارچی پوسیدگی فوزاریومی تهدید می‌شود. اسانس گیاهان آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و اکالیپتوس (Eucalyptus globulus Labill.) به‌عنوان جایگزینی برای قارچ‌کش‌های شیمیایی برای ضدعفونی پداژه‌ها توصیه شده‌اند، اما تاکنون بررسی قابل توجهی در مورد اثرات این اسانس‌ها بر ویژگی‌های رویشی ...
بیشتر
گلایول یکی از مهمترین گیاهان زینتی است که تولید آن به‌وسیله بیماری قارچی پوسیدگی فوزاریومی تهدید می‌شود. اسانس گیاهان آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و اکالیپتوس (Eucalyptus globulus Labill.) به‌عنوان جایگزینی برای قارچ‌کش‌های شیمیایی برای ضدعفونی پداژه‌ها توصیه شده‌اند، اما تاکنون بررسی قابل توجهی در مورد اثرات این اسانس‌ها بر ویژگی‌های رویشی و گلدهی گلایول در شرایط گلخانه یا مزرعه انجام نشده‌است. به این منظور، پداژه‌های گلایول قبل از کاشت در اسانس آویشن باغی در غلظتهای 1000، 2000 و 3000 پی‌پی‌ام، اسانس اکالیپتوس در غلظتهای 2000، 4000 و 6000 پی‌پی‌ام و آب مقطر (شاهد) به مدت 14 ساعت خیسانده شدند. نتایج نشان داد که اسانس آویشن باغی در غلظت ppm1000 موجب افزایش تعداد برگ و گلچه، افزایش طول ریشه، تسریع گلدهی و افزایش تولید پداژه و پداژک شد. دیگر تیمارها موجب تأخیر جوانه‌زنی و گلدهی و کاهش معنی‌دار درصد جوانه‌زنی، ارتفاع و تعداد برگ، طول ریشه و کلروفیل شدند. تیمار با اسانس اکالیپتوس در غلظتهای بیشتر از ppm2000 اثرات منفی بسیاری بر گلایول داشت، به‌طوری که در غلظت ppm6000 مانع جوانه‌زنی پداژه‌ها و در غلظت ppm4000 مانع گلدهی شد. فعالیت آنزیم پراکسیداز پداژه بعد از تیمار با هر دو نوع اسانس افزایش یافت اما با روندی متفاوت ادامه یافت. فعالیت این آنزیم در طول دوره رویشی در پداژه‌های تیمار شده با آویشن همچنان در سطح بالا باقی ماند، اما در پداژه‌های تیمار شده با اکالیپتوس به میزان قابل توجهی کاهش یافت.
غزال مرغایی‌زاده؛ محمدحسین قرینه؛ قدرت‌الله فتحی؛ علیرضا ابدالی؛ منصور فربد
چکیده
پرایمینگ بذر شامل روشهای بسیار ساده‌ایست که می‌تواند در جوانه‌زنی بهتر و استقرار مطلوب گیاهچه مؤثر باشد. از روشهای بیوفیزیکی و پرایمینگ بذر، میتوان به تیمار بذرها توسط امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی اشاره کرد. به‌منظور بررسی تأثیر امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی بر جوانه‌زنی، رشد و عملکرد گیاه زنیان (Curum copticum Carum copticum ...
بیشتر
پرایمینگ بذر شامل روشهای بسیار ساده‌ایست که می‌تواند در جوانه‌زنی بهتر و استقرار مطلوب گیاهچه مؤثر باشد. از روشهای بیوفیزیکی و پرایمینگ بذر، میتوان به تیمار بذرها توسط امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی اشاره کرد. به‌منظور بررسی تأثیر امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی بر جوانه‌زنی، رشد و عملکرد گیاه زنیان (Curum copticum Carum copticum (L.) C. B. Clarke)، در شرایط آزمایشگاه و همچنین افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی بذرها تحت تأثیر این دو تیمار و افزایش مقاومت گیاه به تنشهای محیطی و افزایش مقاومت به بیماریها و آفات، این پژوهش در سال 1389 انجام شد. تیمار مربوط به امواج فراصوتی با فرکانس 22 کیلوهرتز در 2 زمان 2 و 5 دقیقه (U2، U3) و تیمار مربوط به میدان مغناطیسی با شدت 5000 گوس در 3 زمان 15، 30 و 45 دقیقه (M4، M3، M2) در دمای 30 درجه سانتی‌گراد اعمال شد. البته تیمار شاهد (در این تیمار میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی اعمال نشد و M1 و U1 به‌ترتیب عدم اعمال میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی هستند) نیز در نظر گرفته شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با 4 تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که با اعمال تیمارهای میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی جوانه‌زنی و ویگور بذرها بهبود و عملکرد نهایی گیاه زنیان تحت تأثیر تیمارها افزایش یافت. بنابراین به نظر می‌رسد که میدان مغناطیسی اعمال شده در زمان 30 دقیقه و در مواردی 45 دقیقه و امواج فراصوتی با زمان 5 دقیقه بیشترین تأثیر را بر گیاهان داشته‌است. تیمارها فقط در مورد شاخص سطح برگ و وزن هزاردانه میانگین را کاهش داده بودند. البته با وجود حساسیت بالای گیاه به بیماریها و آفات، هیچ‌گونه اثری از بیماری و آفت در مزرعه دیده نشد.
حمیدرضا عیسوند؛ اصغر شرفی؛ احمد اسماعیلی
چکیده
مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica Jamzad.) ازجمله گیاهان متعلق به خانواده نعناعیان است که گونه‌های متعدد آن در مناطق مختلف ایران رویش دارند. مرحله جوانه‌زنی یکی از مراحل مهم در دوره رشدی گیاهان است که اغلب تحت تأثیر شرایط نامساعد محیطی قرار گرفته و دچار اختلال می‌شود. در ایران، تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل نامساعد محسوب می‌شود. ...
بیشتر
مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica Jamzad.) ازجمله گیاهان متعلق به خانواده نعناعیان است که گونه‌های متعدد آن در مناطق مختلف ایران رویش دارند. مرحله جوانه‌زنی یکی از مراحل مهم در دوره رشدی گیاهان است که اغلب تحت تأثیر شرایط نامساعد محیطی قرار گرفته و دچار اختلال می‌شود. در ایران، تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل نامساعد محسوب می‌شود. پرایمینگ یکی از روشهای بهبود کیفیت بذر برای شرایط تنش است. این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر هیدرو و اسموپرایمینگ در دماهای مختلف بر بهبود کیفیت بذر مرزه خوزستانی در شرایط تنش رطوبتی انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و سه فاکتور اجرا شد. فاکتور اول شامل سه سطح تنش رطوبتی (صفر، 4- و 8- بار)، فاکتور دوم، سه سطح پرایمینگ (صفر، 4- و 8- بار) و فاکتور سوم شامل دو سطح دمای پرایمینگ (15 و 25 درجه سانتی‌گراد) بود. برای ایجاد مکش اسمزی در محیط پرایمینگ و همچنین محیط جوانه‌زنی از PEG6000 استفاده شد. با پیشرفت تنش خشکی، صفاتی نظیر درصد و سرعت جوانه‌زنی، وزن تر و خشک گیاهچه، طول گیاهچه و شاخص بنیه کاهش یافت، اما تعداد ریشه فرعی تا تنش 4- بار افزایش و پس از آن کاهش یافت. هیدرو و اسموپرایمینگ، کیفیت بذر را بهبود بخشیدند. اثر متقابل تنش خشکی و پتانسیل اسمزی محلول پرایمینگ بر درصد و سرعت جوانه‌زنی، وزن خشک گیاهچه، تعداد ریشه فرعی و شاخص بنیه معنی‌دار بود. تیمار هیدروپرایمینگ در دمای °C15 بیشترین اثر مثبت را بر درصد و سرعت جوانه‌زنی، وزن خشک گیاهچه، تعداد ریشه فرعی و شاخص بنیه در شرایط بدون تنش و تنش 4- بار داشت، درحالی‌که در شرایط تنش 8- بار، تیمار اسموپرایمینگ 4- بار در دمای °C15 توانست بیشترین اثر مثبت را بر سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه داشته باشد. طویل‌ترین ریشه‌ها در شرایط تنش و بدون تنش خشکی از بذرهای اسموپرایم شده (در 8- بار و دمای °C25) بدست آمدند. تیمارهای اسموپرایم به‌طور بارزی طول گیاهچه و تعداد ریشه فرعی را افزایش دادند. به‌استثنای صفت تعداد ریشه که تحت تأثیر دمای پرایمینگ قرار نگرفت، اغلب صفات مورد بررسی، در بذرهایی که در دمای پایین‌تری (°C15) پرایم شده بودند وضعیت بهتری داشتند.
مصطفی شافع؛ محمدعلی بهدانی؛ مجید جامی‌الاحمدی
چکیده
پرایمینگ یکی از روشهای بهبود جوانه‌زنی بذر است که می‌تواند باعث افزایش و یکنواختی جوانه‌زنی بذر شده و استقرار گیاهچه در مزرعه را حتی در شرایط تنش تسهیل نماید. این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر اسموپرایمینگ بر بهبود جوانه‌زنی بذر بنگ‌دانه (Hyoscyamus niger L.) و تعیین بهترین تیمار برای استقرار گیاهچه، به‌صورت آزمایش فاکتوریل ...
بیشتر
پرایمینگ یکی از روشهای بهبود جوانه‌زنی بذر است که می‌تواند باعث افزایش و یکنواختی جوانه‌زنی بذر شده و استقرار گیاهچه در مزرعه را حتی در شرایط تنش تسهیل نماید. این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر اسموپرایمینگ بر بهبود جوانه‌زنی بذر بنگ‌دانه (Hyoscyamus niger L.) و تعیین بهترین تیمار برای استقرار گیاهچه، به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند، در سال 1389 اجرا گردید. تیمارهای پرایمینگ شامل زمان در سه سطح (24، 48 و 72 ساعت)، و پتانسیل اسمزی در سه سطح (5/0-، 1- و 5/1- مگاپاسکال) برای نمکهای نیترات‌پتاسیم، کلریدسدیم، و فسفات دی‌هیدروژن پتاسیم بودند. نتایج نشان داد که اثر اصلی تیمارهای پتانسیل اسمزی و زمان پرایمینگ بر درصد جوانه‌زنی معنی‌دار نبود، اما در مورد سایر صفات در سطح احتمال 1% معنی‌دار گردید. اثر متقابل پتانسیل اسمزی و زمان فقط بر دو صفت متوسط زمان جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه به‌ترتیب در سطح احتمال 1% و 5% معنی‌دار شد. مقایسه میانگین اثر متقابل تیمارهای پرایمینگ نشان داد که تیمار بذر به مدت 72 ساعت با نیترات پتاسیم و فسفات دی‌هیدروژن پتاسیم با پتانسیل اسمزی 5/1- مگاپاسکال بیشترین تأثیر را بر بهبود مؤلفه‌های جوانه‌زنی بذر بنگ‌دانه دارا بود.
نفیسه امیدپناه؛ علی مرادشاهی؛ زهرا اسرار
چکیده
گیاه دارویی مورخوش (Zhumeria majdae Rech.) از گذشته در طب سنتی جنوب ایران استفاده‌های بسیاری داشته‌است. اسانس‌های روغنی و عصارههای استخراج شده از اندام‌های مختلف گیاهان دارای اثرهای آللوپاتیک می‌باشند. در پژوهش حاضر، اثر آللوپاتیک غلظتهای مختلف اسانس برگ گیاه مورخوش بر جوانه‌زنی، محتوای رنگدانه‌ای، فعالیت آنزیم‌های ...
بیشتر
گیاه دارویی مورخوش (Zhumeria majdae Rech.) از گذشته در طب سنتی جنوب ایران استفاده‌های بسیاری داشته‌است. اسانس‌های روغنی و عصارههای استخراج شده از اندام‌های مختلف گیاهان دارای اثرهای آللوپاتیک می‌باشند. در پژوهش حاضر، اثر آللوپاتیک غلظتهای مختلف اسانس برگ گیاه مورخوش بر جوانه‌زنی، محتوای رنگدانه‌ای، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز و گویاکول پراکسیداز در ارقام زمستانه آذر 2 و سرداری گندم (Triticum sativum Lam.) بررسی گردید. رشد گیاهان در محیط کشت حاوی پرلیت و در گلخانه انجام شد. برای انجام تیمارها و آزمایشها از برگ گیاهچه‌های 10 روزه گندم استفاده گردید. غلظتهای مختلف اسانس به کمک محلول 5/2% صمغ عربی تهیه گردید. از دو تیمار آب مقطر و صمغ عربی به‌عنوان تیمارهای شاهد استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دادند که درصد جوانه‌زنی، محتوای رنگدانه‌ای و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان گیاهانی که با محلول صمغ عربی تیمار شده بودند برابر با درصد جوانه‌زنی، محتوای رنگدانه‌ای و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در گیاهانی بود که با آب مقطر تیمار گردیده بودند. با افزایش غلظت اسانس، درصد جوانه‌زنی و محتوای کلروفیل در برگ گندم در هر دو رقم کاهش و میزان کاروتنوئید افزایش یافت. همچنین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز و گویاکول پراکسیداز در حضور اسانس دستخوش روند افزایشی گردید. درنتیجه میتوان بیان کرد که افزایش محتوا و فعالیت رنگدانه‌ها و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان با پایین آوردن غلظت گونه‌های فعال اکسیژن از اثر آنها بر رشد و تکوین گیاه جلوگیری می‌نمایند.
علی‌اکبر حسین‌پور قزوینی؛ محمدعلی علیزاده؛ علی‌اشرف جعفری؛ علیرضا ولدآبادی
چکیده
به‌منظور مطالعه شکستن خواب و تشدید جوانه‌زنی، بذر اکوتیپهای 3 گونه مرزه (Satureja sahendica Bornm.، S. bachtiarica Bunge و S. khuzistanica Jamzad) از عرصه‌های منابع طبیعی و بذر S. hortensis L. از یکی از مزارع تحت کشت در خوزستان جمع‌آوری شدند و در آزمایشگاه تکنولوژی بذر مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی با فاکتورهای ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه شکستن خواب و تشدید جوانه‌زنی، بذر اکوتیپهای 3 گونه مرزه (Satureja sahendica Bornm.، S. bachtiarica Bunge و S. khuzistanica Jamzad) از عرصه‌های منابع طبیعی و بذر S. hortensis L. از یکی از مزارع تحت کشت در خوزستان جمع‌آوری شدند و در آزمایشگاه تکنولوژی بذر مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی با فاکتورهای 8 اکوتیپ و 5 تیمار مورد ارزیابی قرار گرفتند. تیمارهای مورد مطالعه شامل سرمادهی، پس‌رسی، خراش‌دهی شیمیایی (با استفاده از الکل 70%)، خراش‌دهی مکانیکی (کاغذ سمباده) و شاهد بودند. پس از اعمال تیمارهای خواب‌شکنی بذر اکوتیپها در سه تکرار کشت شدند. جوانه‌زنی در شرایط استاندارد ژرمیناتور با دمای °C2 ± 20 و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. خصوصیات جوانه‌زنی شامل درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، شاخص‌بنیه، وزن تر و خشک اندازه‌گیری شد. در بین گونه‌ها از لحاظ کلیه صفات تفاوت معنی‌داری وجود داشت. شاخص بنیه بذر در گونه S. khuzistanica از سایر گونه‌ها بیشتر بود. اکوتیپهای مرزه خوزستان (S. khuzistanica) نسبت به سایر اکوتیپها از خصوصیات جوانه‌زنی و بنیه‌ای بذر و اندازه گیاهچه بزرگتری برخوردار بودند. در اکوتیپهای با منشأ سردسیری تیمار سرما موجب افزایش درصدجوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه بذر گردید.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ روزبه فرهودی؛ محمد راستی‌فر
چکیده
با توجه به اهمیت دارویی گیاه بادرنجبویه Melissa officinalis L.)) و فراوانی منابع آب و خاک شور در کشور، این تحقیق با هدف بررسی تأثیر اسموپرایمینگ بر جوانه‌زنی این گیاه تحت تنش شوری طی دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول با هدف تعیین مناسبترین شرایط پرایمینگ بذر گیاه بادرنجبویه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش ...
بیشتر
با توجه به اهمیت دارویی گیاه بادرنجبویه Melissa officinalis L.)) و فراوانی منابع آب و خاک شور در کشور، این تحقیق با هدف بررسی تأثیر اسموپرایمینگ بر جوانه‌زنی این گیاه تحت تنش شوری طی دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول با هدف تعیین مناسبترین شرایط پرایمینگ بذر گیاه بادرنجبویه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیب تیماری پتانسیل اسمزی محلول پرایمینگ در چهار سطح (4-، 8-، 12- و 16- بار)، مدت زمان پرایمینگ در سه سطح (3، 5 و 7 روز) و درجه حرارت پرایمینگ در دو سطح (25 و 30/20 درجه سانتی‌گراد) و بذرهای شاهد (پرایم نشده) بود. نتایج نشان داد که بین تیمارهای اسموپرایمینگ از لحاظ درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه اختلاف معنی‌داری وجود داشت. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تیمار پتانسیل اسمزی 16- بار در مدت زمان پنج روز و دمای 25 درجه سانتی‌گراد نسبت به سایر تیمارها و شاهد سبب افزایش معنی‌داری در درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر بادرنجبویه شد. آزمایش دوم با هدف بررسی تأثیر اسموپرایمینگ بر جوانه‌زنی بذر گیاه بادرنجبویه تحت تنش شوری به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل تیمار بذری با دو سطح (بذر پرایم نشده و بذر پرایم شده) و تیمار شوری با چهار سطح (شاهد، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر) بود که براساس نتایجی که در مرحله اول آزمایش به‌عنوان بهترین شرایط پرایمینگ بدست آمد اقدام به تهیه بذرهای پرایم شده گردید. نتایج نشان داد که در همه سطوح شوری، بذرهای پرایم شده به‌طور معنی‌داری درصد و سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه بالاتری نسبت به بذرهای پرایم نشده دارند. نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری و تیمارهای بذری نیز از لحاظ درصد و سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه معنی‌دار بود.
فاطمه‌السادات سری؛ عباس قمری‌زارع؛ شکوفه شهرزاد؛ محبت‌علی نادری‌شهاب؛ سپیده کلاته‌جاری
چکیده
نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) گیاهی متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) می‌باشد. این گیاه از نظر دارویی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در طبیعت جوانه‌زنی بذر این گیاه به سختی صورت می‌گیرد که موجب در معرض انقراض قرار گرفتن آن شده‌است. این پژوهش ضمن بررسی علت پایین بودن جوانه‌زنی بذر، عوامل مؤثر بر تحریک جوانه‌زنی را مورد بررسی قرار ...
بیشتر
نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) گیاهی متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) می‌باشد. این گیاه از نظر دارویی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در طبیعت جوانه‌زنی بذر این گیاه به سختی صورت می‌گیرد که موجب در معرض انقراض قرار گرفتن آن شده‌است. این پژوهش ضمن بررسی علت پایین بودن جوانه‌زنی بذر، عوامل مؤثر بر تحریک جوانه‌زنی را مورد بررسی قرار خواهد داد. تیمارهای مختلف فیزیکی- شیمیایی شامل خراش‌دهی پوسته بذر، خراش‌دهی پوسته بذر و آب جاری، قرار دادن بذور نرمال زیر آب جاری، حذف کامل پوسته بذر و کشت مغز بذر، ایجاد ترک در پوسته بذر و تیمار بذر نرمال با اسید سولفوریک بود. بذرها در سال 1388 از ایستگاه آبخوانداری واقع در شهر سبزوار جمع‌آوری شدند. سترون کردن بذرها با محلول HgCl2w/v 1/0% انجام شد و اثر چهار تیمار دمایی C˚4+، C˚20+، C˚25+ و قرارگیری بذرها به مدت یک هفته در دمای C˚4+ و سپس انتقال به دمای C˚25+ بر جوانه‌زنی بذر این گیاه بررسی گردید. در هیچ یک از تیمارهای شاهد، خراش‌دهی مکانیکی، آب جاری و تیمار با اسید سولفوریک، جوانه‌زنی حاصل نشد. اختلاف معنی‌داری در جوانه‌زنی بذر در تیمارهای خراش‌دهی پوسته بذر و آب جاری و برش با اسکالپل و ایجاد شکاف در بذر بجز بذرهایی که پوست‌برداری شده بودند مشاهده نشد. تیمار حذف کامل پوسته بذر و قرارگیری بذرها در دمای C˚4 به‌مدت یک هفته و سپس نگهداری آنها در دمای C˚25 بهترین نتیجه (100% جوانه‌زنی) را در بر داشت. حذف کامل پوسته بذر به‌عنوان مانع فیزیکی همراه با سرمادهی اولیه روشی مؤثر برای جوانه‌زنی بذر این گونه شناخته شد.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ روزبه فرهودی؛ محسن ربیعی؛ محمد راستی‌فر
چکیده
امروزه بدنبال پیامدهای حاصل از مصرف علف‌کش‌ها و کاهش تدریجی محصولات زراعی، روشهای بیولوژیکی قابل قبولی در رابطه با کنترل علفهای هرز شناسایی شده است. در این زمینه آللوپاتی می‌تواند پتانسیل ارزشمندی برای کنترل اقتصادی- بیولوژیکی از طریق آزادسازی مواد آللوشیمیایی از گیاهان زنده و یا مواد گیاهی در حال تجزیه نشان دهد. لذا این تحقیق ...
بیشتر
امروزه بدنبال پیامدهای حاصل از مصرف علف‌کش‌ها و کاهش تدریجی محصولات زراعی، روشهای بیولوژیکی قابل قبولی در رابطه با کنترل علفهای هرز شناسایی شده است. در این زمینه آللوپاتی می‌تواند پتانسیل ارزشمندی برای کنترل اقتصادی- بیولوژیکی از طریق آزادسازی مواد آللوشیمیایی از گیاهان زنده و یا مواد گیاهی در حال تجزیه نشان دهد. لذا این تحقیق با هدف بررسی اثر آللوپاتیک عصاره هیدروالکلی گیاه دارویی اسفند (Peganum harmala L.) بر جوانه‌زنی و رشد علفهای هرز سلمه‌تره (Chenopodium album)، تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus) و یولاف وحشی (Avena fatua)، به‌صورت آزمایشگاهی و گلخانه‌ای انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره گیاه اسفند در 6 غلظت 1/0، 25/0، 5/0، 1، 5/2 و 5 درصد و آب مقطر (شاهد) بود. نتایج نشان داد که غلظتهای مختلف عصاره گیاه اسفند کاهش معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بذر علفهای هرز در آزمایشگاه ایجاد می‌کند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که غلظتهای مختلف این عصاره، کاهش معنی‌داری بر درصد سبز شدن، وزن تر و خشک بوته و ارتفاع بوته در گلخانه ایجاد می‌کند. غلظت 1% عصاره گیاه اسفند در گلخانه درصد سبز شدن بذرهای سلمه‌تره، تاج‌خروس و یولاف وحشی را به‌ترتیب میزان 60، 50 و 40 درصد نسبت به شاهد کاهش می‌دهد و غلظت 5% عصاره تقریباً باعث توقف سبز شدن بذرهای سلمه‌تره و تاج‌خروس می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که عصاره گیاه اسفند دارای اثرهای آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه‌زنی بذر علفهای هرز جلوگیری می‌نماید که این امر می‌تواند در تولید علف‌کش‌هایی با منشأ طبیعی مورد استفاده قرار گیرد.
اکرم فرزانه؛ محمّدتقی عبادی؛ سیدحسین نعمتی؛ حسین آرویی
چکیده
به منظور بررسی واکنش جوانه‌زنی بذرهای دو رقم اصلاح شده گیاه دارویی گل گندم (Centaurea cyanus L.) و توده بومی ایران به تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در محل آزمایشگاه‌های تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. عامل اول شامل یک توده‌ی ایرانی و دو رقم اصلاح شده گل گندم به ...
بیشتر
به منظور بررسی واکنش جوانه‌زنی بذرهای دو رقم اصلاح شده گیاه دارویی گل گندم (Centaurea cyanus L.) و توده بومی ایران به تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در محل آزمایشگاه‌های تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. عامل اول شامل یک توده‌ی ایرانی و دو رقم اصلاح شده گل گندم به نامهای Ball blue و Ball junge بود و عامل دوم شامل 7 سطح شوری (0، 50، 100، 150، 200، 250، 300 میلی‌مولار) حاصل از نمک کلرید سدیم خالص که شوری صفر (آب مقطر) به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. مؤلفه‌های جوانه‌زنی شامل درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه اندازه‌گیری شد. نتایج آنالیز واریانس نشان‌دهنده اثر معنی‌دار سطوح مختلف شوری بر تمام صفات مورد اندازه‌گیری بود ولی اثر نوع رقم تنها در مورد درصد و سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه معنی‌دار گردید. همچنین اثر متقابل شوری و رقم بر تمام صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری هر یک از صفات اندازه‌گیری شده کاهش معنی‌داری یافتند. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی (به‌ترتیب 04/51% و 82/11 بذر در روز) مربوط به رقم Ball blue در تیمار شاهد و کمترین میزان (به‌ترتیب 32/9% و 5/0 بذر در روز) مربوط به توده بومی ایران و رقم Ball junge در تیمار 300 میلی‌مولار بود. طول ساقه‌چه نیز نسبت به طول ریشه‌چه کاهش بیشتری در مقابل شوری نشان داد. ارقام اصلاح‌شده گل گندم و توده بومی ایران به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی نسبت به تنش شوری واکنش متفاوتی نشان دادند. به‌طور کلی به نظر می‌رسد رقم Ball blue در بین ارقام مورد مطالعه دارای بیشترین تحمل به شوری در مرحله جوانه‌زنی باشد.
علیرضا دادخواه
چکیده
این آزمایش در محیط کنترل شده به منظور بررسی درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه چهار گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، کنجد (Sesamum indicum L.)، شاهدانه (Cannabis sativa L.) و زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke) در شرایط پتانسیل منفی با استفاده از نمکهای کلرور سدیم، کلرور کلسیم و مخلوط نمکهای کلرور سدیم + کلرور کلسیم به نسبت مولی 5 به ...
بیشتر
این آزمایش در محیط کنترل شده به منظور بررسی درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه چهار گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، کنجد (Sesamum indicum L.)، شاهدانه (Cannabis sativa L.) و زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke) در شرایط پتانسیل منفی با استفاده از نمکهای کلرور سدیم، کلرور کلسیم و مخلوط نمکهای کلرور سدیم + کلرور کلسیم به نسبت مولی 5 به یک انجام شد. تیمارها شامل جوانه‌زنی بذرها در آب مقطر به‌عنوان شاهد و سه تیمار پتانسیل منفی شامل 37/0-، 59/0- و 81/0- مگاپاسکال بود. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل در پتری‌دیش‌هایی به قطر 11 سانتی‌متر با 30 عدد بذر در شش تکرار اجرا گردید. واکنش فرایند جوانه‌زنی گیاهان به پتانسیل منفی آب و نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی، متفاوت بود. به‌طوری که پتانسیل منفی آب و نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی هیچ‌گونه تأثیر منفی بر جوانه‌زنی بذر گیاه کنجد نداشت ولی جوانه‌زنی بذر سایر گیاهان بشدت تحت تأثیر پتانسیل منفی آب و نوع نمک قرار گرفت. در پتانسیل منفی 81/0- بیشترین درصد جوانه‌زنی مربوط به بذر کنجد با 99% و کمترین درصد جوانه‌زنی مربوط به بذرهای گیاهان شنبلیله و زنیان با جوانه‌زنی دوازده درصد بوده است. نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی بر جوانه‌زنی بذرها تأثیر داشت، به‌طوری که در پتانسیل‌های منفی ایجاد شده با مخلوط نمکهای کلرور سدیم + کلرور کلسیم (به نسبت مولی 5 به یک) به‌ویژه پتانسیل‌های منفی بالا فرایند جوانه‌زنی نسبت به سایر نمکها به‌طور معنی‌داری بیشتر بود. در کنجد سرعت جوانه‌زنی تحت تأثیر پتانسیل منفی محیط جوانه‌زنی و نوع نمک ایجادکننده آن قرار نگرفت، در حالی که سرعت جوانه‌زنی بذر سایر گیاهان تحت تأثیر پتانسیل منفی محیط جوانه‌زنی قرار گرفت. سرعت جوانه‌زنی در پتانسیل‌های منفی 59/0- و 81/0- ایجاد شده با نمک کلرید کلسیم بیشتر کاهش یافت. اگرچه پتانسیل منفی آب ایجاد شده با نمکهای مختلف تأثیر منفی بر جوانه‌زنی بذر کنجد نداشت اما رشد گیاهچه‌های کنجد بشدت تحت تأثیر پتانسیل منفی آب قرار گرفت.
محمدامین سلطانی‌پور؛ رحمان اسدپور؛ عبدالحمید حاجبی؛ نوازالله مرادی
چکیده
با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در درمان بیماریها و همچنین محدود بودن رویشگاه‌های طبیعی، کمی زادآوری و قطع بی‌رویه، برنامه‌ریزی جهت کشت و اهلی کردن آنها بسیار ضروری به نظر می‌رسد. در این بررسی جهت تعیین تأثیر تیمارهای خواب‌شکنی بر روی جوانه‌زنی و بنیه بذر گونه‌های دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare L.)، مریم‌گلی جنوبی (Salvia sharifii Rech. et Esfand.) ...
بیشتر
با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در درمان بیماریها و همچنین محدود بودن رویشگاه‌های طبیعی، کمی زادآوری و قطع بی‌رویه، برنامه‌ریزی جهت کشت و اهلی کردن آنها بسیار ضروری به نظر می‌رسد. در این بررسی جهت تعیین تأثیر تیمارهای خواب‌شکنی بر روی جوانه‌زنی و بنیه بذر گونه‌های دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare L.)، مریم‌گلی جنوبی (Salvia sharifii Rech. et Esfand.) و برگ نمدی درختچه‌ای (Abutilon fruticosum Guill. et Perr.)، بذر این گونه‌ها از رویشگاه اصلی آنها جمع‌آوری و هفت تیمار پیش رویشی شامل آب گرم، اسید سولفوریک غلیظ به مدت 5، 10 و 15 دقیقه، نیترات پتاسیم 2/0 درصد، سرما (دمای 5 درجه به مدت 24 ساعت) و آب معمولی (شاهد) بر آنها اعمال گردید. پس از آن بذرها به مدت 14 روز در پتری‌دیش کشت شد و بعد صفات مورد نظر اندازه‌گیری شدند. این بررسی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که بین تیمارهای اعمال شده اختلاف بسیار معنی‌داری وجود دارد. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که از بین تیمارهای اعمال شده، اسید سولفوریک به مدت 10 دقیقه در گیاه رازیانه، نیترات پتاسیم در گیاه مریم‌گلی جنوبی و اسید سولفوریک به مدت 15دقیقه در گیاه برگ نمدی درختچه‌ای بیشترین تأثیر را داشته و درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر این گونه‌ها را افزایش داده است. در گیاه مریم‌گلی جنوبی بیشترین شاخص بنیه بذر به میزان 75/191 مربوط به تیمار شاهد و کمترین شاخص بنیه بذر به میزان صفر مربوط به تیمارهای اسید 10 و 15 دقیقه بود. در گیاه رازیانه بیشترین شاخص بنیه بذر به میزان 75/365 مربوط به تیمار سرما و کمترین شاخص بنیه بذر به میزان صفر مربوط به تیمار آب گرم بود. در گیاه برگ نمدی درختچه‌ای بیشترین شاخص بنیه بذر به میزان 4/23 مربوط به تیمار اسید 10 دقیقه و پس از آن تیمار اسید 15 دقیقه به میزان 5/22 و کمترین شاخص بنیه بذر به میزان صفر مربوط به تیمارهای شاهد، آب گرم، سرما و نیترات پتاسیم بود.
عسکر غنی؛ مجید عزیزی؛ علی تهرانی‌فر
چکیده
بومادران ازجمله گیاهان دارویی و زینتی متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) می‌باشد و گونه‌های مختلف آن به‌صورت وحشی در مناطق مختلف ایران رویش دارند. این گونه‌ها به‌عنوان گیاهانی کم‌توقع می‌توانند در فضای سبز مناطق خشک مورد استفاده قرار گیرند. به منظور بررسی اثر تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن گلیکول (PEG) بر روی درصد و سرعت جوانه‌زنی و طول ...
بیشتر
بومادران ازجمله گیاهان دارویی و زینتی متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) می‌باشد و گونه‌های مختلف آن به‌صورت وحشی در مناطق مختلف ایران رویش دارند. این گونه‌ها به‌عنوان گیاهانی کم‌توقع می‌توانند در فضای سبز مناطق خشک مورد استفاده قرار گیرند. به منظور بررسی اثر تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن گلیکول (PEG) بر روی درصد و سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه 6 گونه بومادران وحشی، آزمایشی بر پایه فاکتوریل و در قالب بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل پنج سطح خشکی (صفر، 5-، 7-، 9- و20- بار) حاصل از پلی‌اتیلن گلیکول که پتانسیل صفر بار به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد و فاکتور دوم شامل شش گونه بومادران به اسامی A. eriophora، A. millefolium، A. filipendula، A. nobilis، A. wilhelmsii و A. biebersteinii بود. بذر این نمونه‌ها از گونه‌های وحشی مناطق شیراز، مشهد و کرج جمع‌آوری شد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که سطوح مختلف خشکی و نوع گونه بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه تأثیر معنی‌داری (P<0.01) دارد و اثر متقابل خشکی و گونه نیز در مورد صفات فوق‌الذکر معنی‌دار شد. نتایج این بررسی نشان داد که در گونه‌های بومادران طول ریشه‌چه کمتر تحت تأثیر پتانسیل خشکی قرار گرفته و درصد جوانه‌زنی نسبت به دیگر مؤلفه‌های جوانه‌زنی فاکتور بهتری برای ارزیابی مقاومت به خشکی این گونه‌ها می‌باشد. به‌طور کلی، گونه‌های A. millefolium و A. eriophora به‌ترتیب بیشترین مقاومت و گونه‌های A. biebesteinii و A. nobilis کمترین مقاومت را نسبت به تنش خشکی در مرحله جوانه‌زنی داشتند و مقاومت گونه‌های A. wilhelmsii و A. filipendula حد واسط این دو گروه بودند. بومادران، تنش خشکی، پلی‌اتیلن گلیکول، جوانه‌زنی.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ میشا سلیمی؛ روزبه فرهودی
دوره 24، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 463-471
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی اثر آللوپاتیک عصاره آبی گیاه دارویی سداب (Ruta graveolens L.) بر جوانه‌زنی بذر 3 گونه علف هرز تاج‌خروس، خاکشیر و خرفه به‌صورت آزمایشگاهی و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصارههای آبی گیاه سداب در 6 غلظت 5/0، 1، 5/2، 5، 10، 15 درصد و آب مقطر (شاهد) بود. نتایج نشان داد جوانه‌زنی بذر تاج‌خروس تحت عصاره‌هایی ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی اثر آللوپاتیک عصاره آبی گیاه دارویی سداب (Ruta graveolens L.) بر جوانه‌زنی بذر 3 گونه علف هرز تاج‌خروس، خاکشیر و خرفه به‌صورت آزمایشگاهی و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصارههای آبی گیاه سداب در 6 غلظت 5/0، 1، 5/2، 5، 10، 15 درصد و آب مقطر (شاهد) بود. نتایج نشان داد جوانه‌زنی بذر تاج‌خروس تحت عصاره‌هایی با غلظت 5% به بالا متوقف می‌شود. غلظت 5/2% عصاره گیاه سداب سرعت جوانه‌زنی بذر تاج‌خروس را به‌طور معنی‌داری (59/2 بذر در روز) کاهش می‌دهد. همچنین غلظتهای بیشتر از 1% عصاره گیاه سداب طول ریشه‌چه و ساقه‌چه تاج‌خروس را به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد کاهش می‌دهد. نتایج نشان داد درصد جوانه‌زنی بذر خرفه تحت غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب به‌طور معنی‌داری کاهش می‌یابد، به‌طوری که غلظت 5/0% عصاره گیاه سداب درصد جوانه‌زنی بذر خرفه را به میزان 67/40% و غلظت 1% عصاره گیاه سداب درصد جوانه‌زنی بذر خرفه را به میزان 34/75% نسبت به شاهد کاهش می‌دهد. غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب کاهش معنی‌داری در سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بذر خرفه ایجاد می‌کند. نتایج نشان داد جوانه‌زنی بذر خاکشیر تحت عصاره‌هایی با غلظت 5/2% به بالا متوقف می‌شود. نتایج سرعت جوانه‌زنی بذر خاکشیر نشان می‌دهد که با افزایش غلظت عصاره گیاه سداب از 5/0% به 1% سرعت جوانه‌زنی بذر خاکشیر به‌طور معنی‌داری از 91/5 بذر در روز به 97/2 بذر در روز کاهش می‌یابد. همچنین غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب تأثیر معنی‌داری بر طول ریشه‌چه خاکشیر دارد. بررسی نتایج نشان می‌دهد عصاره گیاه سداب دارای اثر آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه‌زنی بذر علفهای هرز تاج‌خروس، خاکشیر و خرفه جلوگیری می‌نماید که این امر می‌تواند در تولید علف‌کش‌هایی با منشأ طبیعی مورد استفاده قرار گیرد.
امیر بهزاد برزگر
دوره 24، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 499-505
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنشهای شوری و خشکی بر جوانه‌زنی گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)، دو آزمایش جداگانه در رابطه با اثر شوری و خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. سطوح مختلف شوری، محلولهای کلرورسدیم با پتانسیل اسمزی صفر (شاهد)، 3-، 6- و 9- بار بوده و تیمارهای خشکی با استفاده از پلی‌اتیلن گلایکول (PEG) 6000 به‌صورت تیمار شاهد ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنشهای شوری و خشکی بر جوانه‌زنی گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)، دو آزمایش جداگانه در رابطه با اثر شوری و خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. سطوح مختلف شوری، محلولهای کلرورسدیم با پتانسیل اسمزی صفر (شاهد)، 3-، 6- و 9- بار بوده و تیمارهای خشکی با استفاده از پلی‌اتیلن گلایکول (PEG) 6000 به‌صورت تیمار شاهد (آب مقطر)، 3-، 6- و 9- بار اعمال شد و به‌منظور بررسی خصوصیات جوانه‌زنی تحت شرایط تنش، سرعت و درصد جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه برای هر آزمایش اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایش حاکی از آن بود که میانگین سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه در سطوح مختلف شوری دارای اختلاف معنی‌داری بودند. ضمن آنکه این دو صفت همبستگی مثبت و معنی‌داری نیز با یکدیگر داشتند. بررسی اثر تنش خشکی بر خصوصیات جوانه‌زنی این گیاه نیز حاکی از وجود تفاوت معنی‌دار بین میانگینهای درصد و سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه در سطوح مختلف خشکی بود. به‌طوری که با افزایش تنش خشکی هر سه این صفات کاهش یافتند. از طرفی به دلیل آنکه در تیمار 9- بار هنوز هم جوانه‌زنی با سرعت کم وجود داشت، میتوان گفت که زوفا در مرحله جوانه‌زنی دارای مقاومت نسبی به تنش خشکی می‌باشد. به‌طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که اعمال تنش شوری تا حد بین 3- تا 6- بار می‌تواند با تحریک جوانه‌زنی و پدیداری مکانیسمهای سازگاری زوفا با شرایط نامساعد، سبب بهینه‌سازی خصوصیات جوانه‌زنی و در نتیجه بهبود استقرار گیاه و افزایش عملکرد آینده گیاه شود.
عیسی خمری؛ شیراحمد سارانی؛ مهدی دهمرده
دوره 23، شماره 3 ، آبان 1386، ، صفحه 331-339
چکیده
به منظور بررسی تحمل شوری شش گونه گیاه دارویی به نامهای سیاموپسیس (Cyamopsis psoraloides (Lam.) DC.)، کنگرفرنگی (Cynara scolymus L.)، چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.)، سنای هند (Cassia angustifolia Vahl.)، ریحان (Ocimum bacillicum L.) و زوفا (Hyssopus afficinalis L.) در مرحله جوانه‌زنی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با یک فاکتور تنش شوری، با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه اجرا گردید. برای ایجاد سطوح ...
بیشتر
به منظور بررسی تحمل شوری شش گونه گیاه دارویی به نامهای سیاموپسیس (Cyamopsis psoraloides (Lam.) DC.)، کنگرفرنگی (Cynara scolymus L.)، چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.)، سنای هند (Cassia angustifolia Vahl.)، ریحان (Ocimum bacillicum L.) و زوفا (Hyssopus afficinalis L.) در مرحله جوانه‌زنی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با یک فاکتور تنش شوری، با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه اجرا گردید. برای ایجاد سطوح شوری (0، 50، 100 و 200 میلی‌مولار) از کلرید سدیم خالص و آب مقطر استفاده شد. اندازه‌گیری درصد و سرعت جوانه‌زنی در پتری دیش و مطالعه رشد گیاهچه (طول ریشه‌چه و ساقه‌چه) در داخل کاغذ واتمن انجام شد. نتایج نشان داد که در غلظت 200 میلی‌مولار چهار گیاه چای ترش، سنای هند، ریحان و زوفا جوانه‌زنی نداشتند. در دو گیاه سیاموپسیس و کنگرفرنگی در سطح 200 میلی‌مولار کلرید سدیم جوانه‌زنی مشاهده گردید. تحمل بیشتر در مقابل شوری در گونه‌های یاد شده کشت و بهرهبرداری این گیاهان یا دیگر گونه‌های متحمل تنش را در مناطق شور امکانپذیر میسازد.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ رضا توکل‌افشاری؛ ناصر مجنون حسینی؛ حسنعلی نقدی بادی؛ علی مهدی زاده
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 216-222
چکیده
گاوزبان (Borago officinalis L.) دارای خواص متعدد صنعتی، علوفه ای و دارویی می‌باشد. نظر به اهمیت این گیاه و مشکلات موجود در زمینه جوانه‌زنی آن، تحقیق حاضر در راستای تکنولوژی آبگیری بذر و به منظور بررسی تأثیر آماده‌سازی اسمزی (اسموپرایمینگ) بذرها بر درصد و میانگین روزهای جوانه‌زنی بذرهای گاوزبان به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا ...
بیشتر
گاوزبان (Borago officinalis L.) دارای خواص متعدد صنعتی، علوفه ای و دارویی می‌باشد. نظر به اهمیت این گیاه و مشکلات موجود در زمینه جوانه‌زنی آن، تحقیق حاضر در راستای تکنولوژی آبگیری بذر و به منظور بررسی تأثیر آماده‌سازی اسمزی (اسموپرایمینگ) بذرها بر درصد و میانگین روزهای جوانه‌زنی بذرهای گاوزبان به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید.تیمارهای آزمایش شامل پتانسیل اسمزی محلول پلی‌اتیلن‌گلیکول با چهار سطح (آب مقطر، 4- ، 8- و 12- بار) و طول دوره آماده‌سازی اسمزی بذر با سه سطح (24 ، 48 و72 ساعت) بود. نتایج نشان داد که تاثیر پتانسیل اسمزی محلول پلی‌اتیلن‌گلیکول بر درصد جوانه‌زنی و میانگین روزهای جوانه‌زنی بذرهای گاوزبان معنی‌دار بوده و بالاترین درصد جوانه‌زنی و کمترین میانگین روزهای جوانه‌زنی مربوط به پتانسیل اسمزی 8- بار می‌باشد. نتایج نشان داد طول دوره آماده‌سازی اسمزی بذر اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی و میانگین روزهای جوانه‌زنی ندارد. همچنین اثر متقابل دو عامل پتانسیل اسمزی و طول دوره آماده‌سازی اسمزی نیز معنی‌دار نمی‌باشد که حاکی از واکنش یکسان توانهای اسمزی مختلف محلول پلی‌اتیلن‌گلیکول بر درصد و میانگین روزهای جوانه‌زنی،در زمانهای مختلف آماده‌سازی اسمزی می‌باشد.البته میانگینهای اثرات متقابل پتانسیل‌های اسمزی مختلف و طول دوره آماده‌سازی اسمزی بذر،نشان داد که کمترین میانگین روزهای جوانه‌زنی و بیشترین درصد جوانه‌زنی در پتانسیل اسمزی 8- بار و به مدت 72 ساعت آماده‌سازی اسمزی بذر حاصل می‌گردد.
