بررسی تأثیر تنشهای شوری و خشکی بر تحریک جوانه‌زنی در گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)

برزگر, امیر بهزاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

امیر بهزاد برزگر

مربی، گروه گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کاشمر و دانشجو دکترای اکولوژی کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تنشهای شوری و خشکی بر جوانه‌زنی گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)، دو آزمایش جداگانه در رابطه با اثر شوری و خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. سطوح مختلف شوری، محلولهای کلرورسدیم با پتانسیل اسمزی صفر (شاهد)، 3-، 6- و 9- بار بوده و تیمارهای خشکی با استفاده از پلی‌اتیلن گلایکول (PEG) 6000 به‌صورت تیمار شاهد (آب مقطر)، 3-، 6- و 9- بار اعمال شد و به‌منظور بررسی خصوصیات جوانه‌زنی تحت شرایط تنش، سرعت و درصد جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه برای هر آزمایش اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایش حاکی از آن بود که میانگین سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه در سطوح مختلف شوری دارای اختلاف معنی‌داری بودند. ضمن آنکه این دو صفت همبستگی مثبت و معنی‌داری نیز با یکدیگر داشتند. بررسی اثر تنش خشکی بر خصوصیات جوانه‌زنی این گیاه نیز حاکی از وجود تفاوت معنی‌دار بین میانگینهای درصد و سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه در سطوح مختلف خشکی بود. به‌طوری که با افزایش تنش خشکی هر سه این صفات کاهش یافتند. از طرفی به دلیل آنکه در تیمار 9- بار هنوز هم جوانه‌زنی با سرعت کم وجود داشت، می‌توان گفت که زوفا در مرحله جوانه‌زنی دارای مقاومت نسبی به تنش خشکی می‌باشد. به‌طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که اعمال تنش شوری تا حد بین 3- تا 6- بار می‌تواند با تحریک جوانه‌زنی و پدیداری مکانیسمهای سازگاری زوفا با شرایط نامساعد، سبب بهینه‌سازی خصوصیات جوانه‌زنی و در نتیجه بهبود استقرار گیاه و افزایش عملکرد آینده گیاه شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- آذرنیوند، ح. و جوادی، م.ر. ، 1382. بررسی اثر تنش خشکی بر روی جوانه‌زنی دو گونه مرتعی از جنس آگروپایرون. بیابان، 8 (2): 205-192.

- امیدبیگی، ر.، 1379. رهیافتهای تولید و فراوری گیاهان دارویی. جلد 3، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 397 صفحه.

- حسینی، م. و حداد خداپرست، ح.ر.، 1376. اثر عوامل محیطی بر جوانه‌زنی بذر گیاه نوروزک در شرایط آزمایشگاهی. پژوهش و سازندگی، 37: 45-42.

- صفایی، ل. ، 1384. اثر آب شور بر جوانه‌‏زنی بذر رازیانه توده اصفهان. مجموعه مقالات همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی، مشهد، 7-5 مرداد: 307.

- فرخی، آ. ، گالشی، س.، زینلی، ا. و عبدل زاده، ا.، 1383. بررسی تحمل به خشکی ژنوتیپهای سویا در مرحله جوانه‌زنی. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 11(2): 148-137.

- مقتولی، م. و چایچی، م.ر. ، 1378. بررسی اثر شوری و نوع نمک بر جوانه‌زنی و رشد اولیه سورگوم. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 4: 40-33.

- De, R. and Kar, R.K., 1995. Seed germination and seedling growth of mung bean (Vigna radiate) under water stress induced by PEG 6000. Seed Science and Technology, 23: 301-308.

- Dodd, G.L., and Danovan, L.A., 1999. Water potential and ion effects on germination and seedling growth of toe cold deserts shrubs. American Journal of Botany, 86(1): 146-153.

- Mikhiel, G.S, Meyer, S.E. and Pendelton, R.L., 1992. Variation in germination response to temperature and salinity in shrubby Atriplex species. Journal of Arid Environment, 22: 39-49.

- Prisco, J.T., Baptista, C.R. and Pinheiro, J.L., 1992. Hydration dehydration seed Pre-treatment and its effect on seed germination under water stress condition. Revasta Brasileira de Botánica, 15(1): 31-35.

- Sharma, R., 2004. Agro-Techniques of Medicinal Plants. Daya Publishing House, Delhi, India, 264p.

- Singh, K.P. 2001. Effect of water stress on seed germination and seedling growth of some wheat genotypes. Advances in Plant Science, 14(1): 23-26.

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

بررسی تأثیر تنشهای شوری و خشکی بر تحریک جوانه‌زنی در گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)

مراجع

مراجع

دوره 24، شماره 4 - شماره پیاپی 42
بهمن 1387
صفحه 499-505

بررسی تأثیر تنشهای شوری و خشکی بر تحریک جوانه‌زنی در گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)

مراجع

مراجع

دوره 24، شماره 4 - شماره پیاپی 42بهمن 1387صفحه 499-505

دوره 24، شماره 4 - شماره پیاپی 42
بهمن 1387
صفحه 499-505