زراعت و باغبانی
معصومه لایق حقیقی؛ بهلول عباس‌زاده
چکیده
زیتون (Olea europaea L.) علاوه‌بر مصرف به‌عنوان یک ماده غذایی، یک درخت دارویی با ارزش نیز به حساب می‌آید. برگ زیتون، به‌عنوان یک اندام حاوی ماده مؤثره، در صنایع مختلف دارای ارزش فراوان می‌باشد. استفاده از عصاره برگ زیتون به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان طبیعی، از رایج‌ترین کاربردهای این گیاه می‌باشد. اولئوروپین مهمترین ترکیب فنلی در گونه‌های ...
بیشتر
زیتون (Olea europaea L.) علاوه‌بر مصرف به‌عنوان یک ماده غذایی، یک درخت دارویی با ارزش نیز به حساب می‌آید. برگ زیتون، به‌عنوان یک اندام حاوی ماده مؤثره، در صنایع مختلف دارای ارزش فراوان می‌باشد. استفاده از عصاره برگ زیتون به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان طبیعی، از رایج‌ترین کاربردهای این گیاه می‌باشد. اولئوروپین مهمترین ترکیب فنلی در گونه‌های زیتون است که نقش مهمی در سلامت دارد. اولئوروپین و کوئرستین به‌عنوان ترکیب‌های مؤثر در داروهای ضدسرطان، ضدویروس و ضدالتهاب بکار می‌روند. این تحقیق به‌منظور بررسی اثر کاربرد ورمی‌کمپوست (0، 1، 2، 3 و 4 تن در هکتار) بر صفات مورفولوژیک، عملکرد برگ و اولئوروپین، کوئرستین و عناصر ماکرو و میکرو عصاره برگ زیتون در شرایط مزرعه، در ایستگاه تحقیقات البرز، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، در دو سال و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار (9 درختچه در هر تکرار) انجام گرفت. درختچه‌ها (سه ساله) با فاصله 5 متر روی ردیف و 5 متر بین ردیف‌ها با عمق 50 سانتی‌مترکشت شدند. اثر ورمی‌کمپوست بر عملکرد برگ تر و خشک در هکتار ومیزان کوئرستین و الئوروپین برگ در هر دو سال معنی‌دار (در سطح احتمال 1%) بود. بالاترین عملکرد برگ خشک در هکتار در تیمار 4 تن ورمی‌کمپوست (سال اول 55.573 کیلوگرم و سال دوم 63.047 کیلوگرم) بدست آمد. میزان کوئرستین از 18.48 و 18.7 میکروگرم بر میلی‌گرم ماده خشک در تیمار شاهد (به‌ترتیب در سال‌های اول و دوم) به 34.67 و 37.7 میکروگرم بر میلی‌گرم ماده خشک در تیمار 4 تن ورمی‌کمپوست در هکتار (به‌ترتیب در سال‌های اول و دوم) رسید. همچنین استفاده از مقدار 2 تن ورمی‌کمپوست در هکتار منجر به افزایش الئوروپین برگ در هر دو سال شد. تیمارهای مختلف کود ورمی‌کمپوست موجب افزایش جذب اکثر عناصر ماکرو و میکرو ازجمله فسفر، کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، روی و مس در هر دو سال گردید. نتایج نشان داد که با استفاده از مقادیر مناسب ورمی‌کمپوست می‌توان نسبت به تولید گیاه با کوئرستین و الئوروپین بالا اقدام کرد.
سونیا امینی؛ عباس حسنی؛ ابوالفضل علیرضالو؛ رامین ملکی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.466.101.3.1575.1610 گل ماهور یا خرگوشک (Verbascum L.) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گل‌میمون (Scrophulariaceae) می‌باشد. از گل‌های این گیاه برای درمان ناراحتی‌های دستگاه تنفس استفاده می‌شود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونه‌های مختلف گل ماهور جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف استان آذربایجان‌غربی براساس برخی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.466.101.3.1575.1610 گل ماهور یا خرگوشک (Verbascum L.) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گل‌میمون (Scrophulariaceae) می‌باشد. از گل‌های این گیاه برای درمان ناراحتی‌های دستگاه تنفس استفاده می‌شود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونه‌های مختلف گل ماهور جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف استان آذربایجان‌غربی براساس برخی نشانگرهای فیتوشیمیایی در راستای اهلی‌سازی این گیاه ارزشمند مورد بررسی قرار گرفت. تنوع فیتوشیمیایی گونه‌های مختلف گل ماهور براساس محتوای کاروتنوئید، بتا‌کاروتن، مقدار فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (روش FRAP و DPPH) و ترکیب‌های فنلی (گالیک اسید، کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، روتین، کوماریک اسید، کوئرسیتین، سینامیک اسید و آپی‌ژنین) به روش HPLC در اندام برگ ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نوع گونه تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1% بر میزان کاروتنوئید، بتا‌کاروتن، فنل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ترکیب‌های فنلی داشته است. بیشترین میزان کاروتنوئید کل (mg/g DW 76.27)، بتا‌کاروتن (mg/100 g DW ۸۸/۵)، فنل کل (mg GAE/g DW 32.83)، فلاونوئید کل (mg QE/g DW 7.13) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی به روش DPPH (µg AA/mL 34.66) در برگ‌های گونه V. sinuatum C. Kochمشاهده شد. نتایج نشان داد که برگ‌های گونه V. erianthum Benth. بیشترین میزان ترکیب‌های کلروژنیک اسید، کوئرسیتین، سینامیک اسید و آپی‌ژنین را دارد، در حالی‌که بیشترین مقدار گالیک اسید و کافئیک اسید در V. saccatum مشاهده شد. درمجموع یافته‌های این تحقیق نشان داد که تنوع وسیعی از گونه‌های گل ماهور در استان آذربایجان‌غربی وجود دارد. گونه‌های V. erianthum و V. saccatum دارای خصوصیات فیتوشیمیایی منحصر به‌فردی بودند که می‌توان از آنها برای طراحی برنامه‌های اصلاحی و نیز بهره‌برداری در صنایع داروسازی استفاده نمود.
بیژن سلطانیان؛ پرویز رضوانی مقدم؛ جواد اصیلی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.130.99.1.1576.41 این آزمایش طی دو سال زراعی 1395 و 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به منظور بررسی اثر تنش کم آبیاری و منابع کودی بر خصوصیات گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea L.) در قالب کرت‌های خرد شده، در 3 تکرار اجرا گردید. سطوح کم آبیاری شامل 3 تیمار عدم تنش رطوبتی، تنش رطوبتی متوسط و تنش ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.130.99.1.1576.41 این آزمایش طی دو سال زراعی 1395 و 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به منظور بررسی اثر تنش کم آبیاری و منابع کودی بر خصوصیات گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea L.) در قالب کرت‌های خرد شده، در 3 تکرار اجرا گردید. سطوح کم آبیاری شامل 3 تیمار عدم تنش رطوبتی، تنش رطوبتی متوسط و تنش رطوبتی شدید و تیمارهای کودی شامل 8 تیمار کود کامل، ورمی‌کمپوست و هیومیک اسید و هیومیک اسید+ کود کامل، هیومیک اسید+ ورمی‌کمپوست، ورمی‌کمپوست+ کود کامل و کود کامل+ ورمی‌کمپوست+ هیومیک اسید و شاهد بودند. اثر سطوح کم آبیاری و تیمارهای کودی هر یک به‌تنهایی بر ارتفاع بوته، تعداد ساقه و تعداد گل در بوته، وزن خشک زیست‌توده، مجموع کلروفیل a و b و پرولین (P≤0.01) معنی‌دار بودند و اثر متقابل سطوح کم آبیاری و تیمارهای کودی بر ترکیب‌های فنلی برگ (P≤0.01) معنی‌دار و بر سایر صفات معنی‌دار نبود. بیشترین ارتفاع و تعداد ساقه، تعداد گل در بوته، وزن خشک زیست‌توده در تیمار عدم تنش‌های رطوبتی و کمترین مقادیر این شاخص‌ها در تیمار تنش رطوبتی شدید مشاهده شد. بیشترین مقدار پرولین در تنش رطوبتی شدید و کمترین مقدار آن در تیمار عدم تنش رطوبتی مشاهده گردید. بیشترین ارتفاع بوته در تیمار ورمی‌کمپوست، تعداد ساقه و گل در تیمار هیومیک اسید+ ورمی‌کمپوست، وزن خشک زیست‌توده در تیمار کود کامل+ ورمی‌کمپوست و کمترین مقادیر آنها در تیمار شاهد مشاهده شد. بیشترین مقدار پرولین در تنش رطوبتی شدید و کمترین مقدار آن در تیمار عدم تنش رطوبتی دیده شد. همچنین بیشترین میزان پرولین در تیمار شاهد و کمترین میزان آن در تیمار ورمی‌کمپوست بدست آمد. بیشترین مجموع کلروفیل a و b در تیمار عدم تنش مشاهده و با افزایش تنش از میزان آن کاسته شد. همچنین بیشترین میزان آن در تیمار کود کامل+ ورمی‌کمپوست و کمترین مقادیر آن در تیمار شاهد مشاهده گردید. بیشترین میزان ترکیب‌های فنلی برگ در تیمار هیومیک اسید+ ورمی‌کمپوست+ کود کامل در شرایط تنش رطوبتی شدید و کمترین میزان آن در تیمار عدم تنش رطوبتی و شاهد مشاهده شد.
عاطفه خاکپور؛ مریم ذوالفقاری؛ کریم سرخه
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.991.98.6.1576.1606 گیاه دارویی شیرین‌بیان با نام علمی Glycyrrhiza glabra L. به‌دلیل داشتن متابولیت‌های ثانویه مهم و طبیعی، مورد استفاده صنایع داروسازی قرار گرفته است. این تحقیق به‌منظور تعیین بهترین زمان برداشت برای بررسی بالاترین میزان عصاره، میزان گلیسیریزین، میزان فنل و فلاونوئید کل و ترکیب‌های فنلی در دو فصل ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.991.98.6.1576.1606 گیاه دارویی شیرین‌بیان با نام علمی Glycyrrhiza glabra L. به‌دلیل داشتن متابولیت‌های ثانویه مهم و طبیعی، مورد استفاده صنایع داروسازی قرار گرفته است. این تحقیق به‌منظور تعیین بهترین زمان برداشت برای بررسی بالاترین میزان عصاره، میزان گلیسیریزین، میزان فنل و فلاونوئید کل و ترکیب‌های فنلی در دو فصل پاییز و بهار بر روی ریزوم گیاه شیرین‌بیان منطقه بهبهان در استان خوزستان انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که میزان عصاره استحصالی از ریزوم‌ها در فصل پاییز بیشتر از فصل بهار بوده است، همچنین از نظر تولید گلیسیریزین، فنل و فلاونوئید کل فصل پاییز مقادیر بیشتری را نسبت به فصل بهار به خود اختصاص داده است. آزمون T مستقل برای گلیسیریزین به‌عنوان ترکیب ثانویه مهم و با ارزش شیرین‌بیان اثر معنی‌داری را بین دو فصل پاییز و بهار نشان داد. در میان ترکیب‌های فنلی مورد بررسی فرولیک اسید و کوماریک اسید در فصل پاییز در رتبه بالاتر ترکیب‌ها قرار داشتند و کمترین مقدار در میان ترکیب‌های فنلی برای کافئیک اسید در فصل بهار اندازه‌گیری شد. با توجه به اهمیت این مواد مؤثره در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی و همچنین استفاده وسیع از ترکیب‌های فنلی، گلیسیریزین و فلاونوئیدهای شیرین‌بیان در داروهای گیاهی، نیاز است که بهترین و بیشترین زمان تولید و تجمع آن در ریزوم گیاه مشخص گردد تا با بهره‌برداری به‌موقع قدمی مؤثر به‌منظور غنی‌سازی صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی برداشته شود.
ادریس رحمتی؛ فاروق شریفیان؛ محمد فتاحی
چکیده
خشک کردن یکی از مراحل اصلی در فرایند پس از برداشت گیاهان دارویی است که نقش مهمی در کمّیت و کیفیت مواد مؤثره آنها دارد. به‌منظور بررسی تأثیر روشهای مختلف خشک کردن شامل آون (40 و 80 درجه سانتی‌گراد) و خشک‌کن پاششی (120 درجه سانتی‌گراد) در حضور کمک خشک‌کن‌های مالتودکسترین (M)، مالتودکسترین و پکتین سیب (M+P) و بدون کمک خشک‌کن، آزمایش‌هایی ...
بیشتر
خشک کردن یکی از مراحل اصلی در فرایند پس از برداشت گیاهان دارویی است که نقش مهمی در کمّیت و کیفیت مواد مؤثره آنها دارد. به‌منظور بررسی تأثیر روشهای مختلف خشک کردن شامل آون (40 و 80 درجه سانتی‌گراد) و خشک‌کن پاششی (120 درجه سانتی‌گراد) در حضور کمک خشک‌کن‌های مالتودکسترین (M)، مالتودکسترین و پکتین سیب (M+P) و بدون کمک خشک‌کن، آزمایش‌هایی بر روی عصاره گیاه بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) به‌صورت طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. پس از خشک کردن نمونه‌ها صفاتی همانند جریان‌پذیری پودر حاصل، شاخص‌های رنگی پودر شامل روشنی-تیرگی (L*)، قرمزی (a*)، زردی (b*)، Chroma (شاخص اشباع)، Hue (زاویه رنگ غالب) و برخی خواص فیتوشیمیایی مانند محتوای فنل کل، فلاونوئید کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی ارزیابی شدند. نتایج نشان‌دهنده تأثیر معنی‌دار روشهای مختلف خشک کردن بر روی صفات اندازه‌گیری شده بود. پودرهای خشک شده به‌وسیله آون در دو دمای 40 و 80 درجه سانتی‌گراد نسبت به سایر تیمارها از جریان‌پذیری خوبی برخوردار بودند. بیشترین مقدار L* در تیمار خشک شده (M) با مقدار 76.61 و کمترین مقدار این شاخص در تیمار خشک شده با آون در دمای ºC80 با مقدار 24.36 مشاهده شد. بیشترین مقدار فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی در تیمار خشک شده با (M+P) به‌ترتیب با مقدار 19.72 میلی‌گرم در گرم برگ گیاه و 73.16% مشاهده شد. کمترین مقدار فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی در تیمار خشک شده با خشک‌کن پاششی و بدون کمک خشک‌کن به‌ترتیب با مقادیر 4.11 و 10.41 مشاهده شد. بیشترین مقدار فلاونوئید کل در تیمار M)) با مقدار 1.487 میلی‌گرم در گرم برگ گیاه مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده و نظر به اهمیت ترکیب‌های فیتوشیمیایی گیاه بادرشبو، روش خشک کردن (M+P) به‌دلیل حفظ بیشتر ترکیب‌ها قابل توصیه است.
مرتضی علیرضایی نقندر؛ مجید عزیزی؛ پریسا طاهری؛ محمدصادق صادقی
چکیده
به‌منظور مطالعه پتانسیل دگرآسیبی و تعیین رابطه آن با تغییرات ترکیب‌های فنلی، در غلظت‌های مختلف عصاره‌های متانولی و اتانولی حاصل از اندام هوایی و زمینی ترشک (Rumex turcomanicus Czerep.) بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملاً تصادفی شامل دو قسمت از اندام گیاه (ریشه و اندام هوایی)، دو حلال عصاره‌گیری ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه پتانسیل دگرآسیبی و تعیین رابطه آن با تغییرات ترکیب‌های فنلی، در غلظت‌های مختلف عصاره‌های متانولی و اتانولی حاصل از اندام هوایی و زمینی ترشک (Rumex turcomanicus Czerep.) بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملاً تصادفی شامل دو قسمت از اندام گیاه (ریشه و اندام هوایی)، دو حلال عصاره‌گیری (متانول و اتانول) و در شش غلظت مختلف عصاره (0، 25/31، 5/62، 125، 250 و 500 پی‌پی‌ام) در سال 1392 در محل دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. پس از آماده‌سازی عصاره‌ها، اثر بازدارندگی آنها بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه کاهو مورد بررسی قرار گرفت. همچنین میزان ترکیب‌های فنلی در غلظت‌های مختلف هر یک از عصاره‌ها تعیین گردید. نتایج نشان از اثر بازدارندگی بالاتر عصاره‌های متانولی در مقایسه با عصاره‌های اتانولی، و بازدارندگی بیشتر عصاره‌های حاصل از ریشه در مقایسه با عصاره‌های اندام هوایی بر اغلب صفات مورد مطالعه داشت. در میان غلظت‌های مختلف عصاره، بیشترین بازدارندگی در غلظت 500 پی‌پی‌ام و کمترین بازدارندگی در غلظت صفر پی‌پی‌ام بدست آمد. میزان ترکیب‌های فنلی در عصاره‌های متانولی بیشتر از عصاره‌های اتانولی و در عصاره‌های ریشه بیشتر از عصاره‌های اندام هوایی بود. همچنین با افزایش غلظت عصاره افزایش معنی‌داری در میزان ترکیب‌های فنلی دیده شد. بررسی همبستگی بین میزان ترکیب‌های فنلی و پتانسیل آللوپاتی عصاره ترشک حکایت از رابطه مثبت و معنی‌دار تغییرات ترکیب‌های فنلی با قابلیت دگرآسیبی ترشک داشت.
سید میثم رضوی‌نیا؛ مجید آقاعلیخانی؛ حسنعلی نقدی بادی
چکیده
هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود آلی ورمی‌کمپوست و کود شیمیایی بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench) بود. آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت فاکتوریل دو عاملی با 12 تیمار در سه تکرار انجام شد. عامل کود شیمیایی در سه سطح C1 (بدون مصرف کود)، C2 (75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از ...
بیشتر
هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود آلی ورمی‌کمپوست و کود شیمیایی بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench) بود. آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت فاکتوریل دو عاملی با 12 تیمار در سه تکرار انجام شد. عامل کود شیمیایی در سه سطح C1 (بدون مصرف کود)، C2 (75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع اوره + 3000 پی‌پی‌ام در هکتار کود مایع ریزمغذی) و C3 (150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع اوره + 6000 پی‌پی‌ام در هکتار کود مایع ریزمغذی) و عامل کود آلی ورمی‌کمپوست در چهار سطح (0، 2، 4 و 6 تن در هکتار) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کود ورمی‌کمپوست اثر معنی‌داری بر وزن خشک ساقه، گل، ریشه، عملکرد بیولوژیک، تعداد گل در بوته و سبزینگی برگ داشت. همچنین برهم‌کنش کود شیمیایی و کود ورمی‌کمپوست بر وزن خشک ریشه، وزن خشک 100 گل و ارتفاع بوته معنی‌دار گردید. بیشترین مقدار وزن خشک ساقه، گل، تعداد گل در بوته و ارتفاع بوته از کاربرد ترکیب تیماری ورمی‌کمپوست 4 تن در هکتار و بدون مصرف کود شیمیایی و بیشترین وزن خشک ریشه و عملکرد بیولوژیک به‌ترتیب از کاربرد 94/2 و 59/3 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بدست آمد. هیچ یک از صفات مورد مطالعه تحت تأثیر عامل کود شیمیایی قرار نگرفت. همچنین اثر هیچ‌کدام از عوامل آزمایش بر ترکیب‌های فنلی تام اندام‌های مختلف گیاه معنی‌دار نبود. با توجه به نتایج بدست آمده کاربرد کود آلی ورمی‌کمپوست به‌عنوان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی در زراعت سرخارگل معرفی می‌شود.
سعید زارع ده‌آبادی؛ زهرا اسرار؛ عبدالحمید نمکی شوشتری؛ میترا مهربانی
چکیده
افزایش ذخیره آنتی‌اکسیدانی به‌خصوص تجمع محتوای ترکیب‌های فنلی یکی از مهمترین راهکارهای غیرآنزیمی گیاهان برای مقابله در برابر تنش‌های محیطی می‌باشد. در این پژوهش نمونه‌های ریحان سبز (Ocimum basilicum L.) در شرایط گلخانه‌ای تحت تیمار غلظت‌های مختلف کروناتین (0، 50 و 100 نانومولار) به‌عنوان پیش‌تیمار و فلز سنگین آرسنیک (0، 150 و 300 میکرومولار) ...
بیشتر
افزایش ذخیره آنتی‌اکسیدانی به‌خصوص تجمع محتوای ترکیب‌های فنلی یکی از مهمترین راهکارهای غیرآنزیمی گیاهان برای مقابله در برابر تنش‌های محیطی می‌باشد. در این پژوهش نمونه‌های ریحان سبز (Ocimum basilicum L.) در شرایط گلخانه‌ای تحت تیمار غلظت‌های مختلف کروناتین (0، 50 و 100 نانومولار) به‌عنوان پیش‌تیمار و فلز سنگین آرسنیک (0، 150 و 300 میکرومولار) رشد داده شدند. سپس شاخص‌های مورد نظر در نمونه‌های تیمار شده اندازه‌گیری شد. افزایش میزان پراکسیداسیون لیپیدها و نشت یونی غشاء و تجمع بالای پراکسید هیدروژن در برگ‌های ریحان از علائم سمّیت آرسنات بود که در اثر استفاده از پیش‌تیمار کروناتین بهطور معنی‌داری از مقدار آنها کاسته شد. تجمع ترکیب‌های فنلی، آنتوسیانینها، فلاونوییدها و همچنین افزایش فعالیت آنزیم‌های فنیل‌آلانین آمونیالیاز (PAL) و پلی‌فنل اکسیداز (PPO) توسط کروناتین در نمونه‌های تحت سمّیت آرسنیک نشان میدهد که شاید کروناتین به‌عنوان یک ترکیب مشابه با جاسموناتها از طریق افزایش ذخیره آنتی‌اکسیدانی گیاه ریحان مقاومت آن را در برابر سمّیت فلز آرسنیک بهبود بخشیده است.
طیبه حیدری؛ زهرا اسرار؛ فاطمه نصیبی
چکیده
یکی از روشهای افزایش ترکیب‌های ثانویه در گیاهان استفاده از محرک‌های غیرزیستی است. در این بررسی اثر فلز سنگین نیکل به‌عنوان یک محرک غیرزیستی بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه بنگ‌دانه (Hyoscyamus niger L.) مورد مطالعه قرار گرفت تا امکان استفاده از غلظت‌های غیرتنشی آن در مطالعات بعدی برای افزایش ترکیب‌های ثانویه مورد آزمایش قرار گیرد. ...
بیشتر
یکی از روشهای افزایش ترکیب‌های ثانویه در گیاهان استفاده از محرک‌های غیرزیستی است. در این بررسی اثر فلز سنگین نیکل به‌عنوان یک محرک غیرزیستی بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه بنگ‌دانه (Hyoscyamus niger L.) مورد مطالعه قرار گرفت تا امکان استفاده از غلظت‌های غیرتنشی آن در مطالعات بعدی برای افزایش ترکیب‌های ثانویه مورد آزمایش قرار گیرد. این پژوهش در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه زیست‌شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و 3 تکرار انجام شد. در این بررسی بذرهای گیاه بنگ‌دانه در ژرمیناتور و با اعمال تیمار ژیبرلین جوانه زدند و بعد به گلدان‌های حاوی پیت‌ماس و شن منتقل شدند. پس از 40 روز رشد، گیاهان تحت تأثیر غلظت‌های 50 و 100 میکرومولار نیکل در شرایط آبکشت قرار گرفتند (مقادیر نیکل به محلول غذایی اضافه گردید). در این بررسی رنگیزه‌های فتوسنتزی تحت تأثیر نیکل کاهش معنی‌داری را نشان دادند. اما مقدار پراکسید هیدروژن، پراکسیداسیون لیپید و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز افزایش یافت. بررسی‌های انجام شده بر روی ماکرومولکول‌های اصلی گیاه مانند پروتئین‌ها، لیپیدهای غشایی و کلروفیل نشان داد که اثر غلظت‌های 50 و 100 میکرومولار نیکل در ایجاد تنش بر این مولکول‌ها تقریباً مشابه است، اما فعالیت آنزیم فنیل‌آلانین آمونیالیاز و سنتز ترکیب‌های پلی‌فنلی از پاسخ‌های بعدی گیاه هستند که در غلظت 100 میکرومولار نیکل مشاهده می‌شوند. بنابراین به نظر می‌رسد که غلظت‌های بالاتر نیکل (100 میکرومولار) برای افزایش ترکیب‌های ثانویه در این گیاه مؤثرتر بوده است.
مصباح بابالار؛ سعیده محتشمی؛ سیدمحمد ابراهیم‌زاده موسوی؛ محمدحسین میرجلیلی
چکیده
در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر بسته‌بندی‌های مختلف بر میزان اسانس، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان ترکیب‌های فنلی، فلاونوئید کل، فلاون و فلاونول، بار میکروبی و رنگ گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)، آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی شامل 9 تیمار با سه تکرار انجام شد. تیمارهای بسته‌بندی شامل: P1: تیمار شاهد (فاقد بسته‌بندی خاص)، ...
بیشتر
در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر بسته‌بندی‌های مختلف بر میزان اسانس، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان ترکیب‌های فنلی، فلاونوئید کل، فلاون و فلاونول، بار میکروبی و رنگ گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)، آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی شامل 9 تیمار با سه تکرار انجام شد. تیمارهای بسته‌بندی شامل: P1: تیمار شاهد (فاقد بسته‌بندی خاص)، P2: پاکت‌های پلی‌اتیلنی با ترکیب گازی هوای معمولی در معرض نور، P3: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید با ترکیب گازی هوای معمولی در معرض نور، P4: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید با ترکیب گازی هوای معمولی در تاریکی، P5: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید با ترکیب گازی 5% O2 و 95% N2 در معرض نور، P6: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید با ترکیب گازی 5% O2 و 95% N2 در تاریکی، P7: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید تحت خلأ در معرض نور، P8: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید تحت خلأ در تاریکی و P9: نمونه گیاهی خشک شده قبل از بسته‌بندی بود. بسته‌های مذکور به مدت 3 ماه در دمای اتاق نگهداری شدند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان‌دهنده تأثیر معنی‌دار تیمارها بر برخی فاکتورهای اندازه‌گیری شده بود. بالاترین میزان اسانس (درصد حجمی به وزنی) مربوط به نمونه قبل از بسته‌بندی و تیمار پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید تحت خلأ در تاریکی بود (به‌ترتیب 73/0% و 72/0%). کمترین میزان اسانس مربوط به تیمار شاهد (بدون بسته‌بندی) و تیمارهای P2 و P5 به‌ترتیب با 28/0%، 37/0% و 39/0% بود. از نظر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، تیمارهای قبل از بسته‌بندی، P1 و P5 دارای بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانتی بودند در حالی‌که تیمارهای P2 و P4 دارای کمترین میزان بودند. بیشترین (8/188) و کمترین (8/72) میزان ترکیب‌های فنلی به ترتیب در تیمارهای قبل از بسته‌بندی و P2 بدست آمد. بیشترین (6/78 میلی‌گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک نمونه) و کمترین (1/14) میزان ترکیب‌های فلاونوئیدی به‌ترتیب در تیمارهای P9 و P7 بدست آمد. از نظر آلودگی قارچی بالاترین میزان (Cfu103 × 4) مربوط به نمونه قبل از بسته‌بندی بود و بقیه تیمارها از این نظر در یک گروه قرار داشتند.
مه‌لقا قربانلی؛ غلامرضا بخشی‌خانیکی؛ انوشه ذاکری
چکیده
خشکی ازجمله تنش‌های فیزیکی است که به‌عنوان عامل محدودکننده رشد گیاهان در بیشتر نقاط جهان شناخته شده‌است. در این پژوهش بذر کتان (Linum usitatissimum L.) در گلدان‌های پلاستیکی حاوی شن- رس- خاک‌برگ با نسبت 1:1:2 کاشته شد. پس از کامل شدن سومین برگ اصلی گیاه، تنش در سه سطح براساس ظرفیت زراعی (شاهد FC، FC 3/2، FC 3/1) به مدت 10 روز اعمال شد. این آزمایش ...
بیشتر
خشکی ازجمله تنش‌های فیزیکی است که به‌عنوان عامل محدودکننده رشد گیاهان در بیشتر نقاط جهان شناخته شده‌است. در این پژوهش بذر کتان (Linum usitatissimum L.) در گلدان‌های پلاستیکی حاوی شن- رس- خاک‌برگ با نسبت 1:1:2 کاشته شد. پس از کامل شدن سومین برگ اصلی گیاه، تنش در سه سطح براساس ظرفیت زراعی (شاهد FC، FC 3/2، FC 3/1) به مدت 10 روز اعمال شد. این آزمایش با سه تکرار براساس طرحی کاملاً تصادفی انجام شد. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر مکانیسمهای دفاعی غیرآنزیمی گیاه دارویی کتان، گیاهان ابتدا از گلدانها خارج و سپس میزان کاروتنوئید، آنتوسیانین، فلاونوئید، ترکیب‌های فنلی و پرولین در آنها اندازه‌گیری شد. نتایج آماری با استفاده از نرمافزار SPSS در سطح 05/0 نشان داد که میزان آنتوسیانین، ترکیب‌های فنلی و پرولین با افزایش تنش خشکی افزایش یافت و این افزایش معنی‌دار بود. لازم به ذکر است که تجمع پرولین در اندام هوایی بیشتر از ریشه می‌باشد. میزان فلاونوئید در شرایط FC 3/2 ابتدا افزایش و بعد کمی کاهش یافت، اما به هر حال در مقایسه با شاهد میزان فلاونوئید افزایش یافت. میزان کاروتنوئید در این آزمایش در برگ گیاه کتان کاهش معنی‌داری را با شاهد نشان داد.
مریم رحیمی‌پناه؛ منوچهر حامدی؛ مژگان میرزاپور
چکیده
پوست سبز گردو حاوی ترکیب‌های فنولی می‌باشد که باعث کاهش بیماریهای قلبی- عروقی، جلوگیری از اکسایش LDL در سلول، جلوگیری از سرطان‌های مختلف و جلوگیری از جهش‌زایی، جلوگیری از فعالیت اکسایش لیپیدها گردیده و به‌عنوان عوامل ضدمیکروبی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این پژوهش، اثر چند عامل شامل آنزیم‌بری، غلظت حلال، زمان برداشت، زمان ...
بیشتر
پوست سبز گردو حاوی ترکیب‌های فنولی می‌باشد که باعث کاهش بیماریهای قلبی- عروقی، جلوگیری از اکسایش LDL در سلول، جلوگیری از سرطان‌های مختلف و جلوگیری از جهش‌زایی، جلوگیری از فعالیت اکسایش لیپیدها گردیده و به‌عنوان عوامل ضدمیکروبی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این پژوهش، اثر چند عامل شامل آنزیم‌بری، غلظت حلال، زمان برداشت، زمان استخراج و روش استخراج بررسی گردید. ترکیب‌های فنولی پوست سبز گردو، با استفاده از متانول خالص، 80 % و 60 % و به روشهای خیساندن، سوکسله، فراصوت و مایکروویو از پوست سبز گردوی برداشت شده در تیر، مرداد و شهریورماه استخراج گردید. نتایج نشان داد که تیمار آنزیم‌بری بهطور معنی‌داری (p<0.05) بر میزان ترکیب‌های فنولی استخراج شده تأثیر دارد. همچنین بهترین زمان برداشت پیش از رسیدن کامل میوه گردو و در ماه تیر بود. بنابراین استخراج به روش مایکروویو و با متانول 60% بهطور معنی‌داری نسبت به روشهای دیگر مؤثرتر است.
مجید حجازی مهریزی؛ حسین شریعتمداری؛ امیرحسین خوشگفتارمنش؛ فریبرز معطر
چکیده
رزماری (Rosmarinus officinalis L.) یکی از گیاهان دارویی است که قابلیت خوبی برای تولید متابولیت‌های ثانویه از خود نشان داده است. در این پژوهش، برهم‌کنش شوری و تغذیه روی بر رشد رزماری، غلظت ترکیب‌های فنلی، فعالیت پالایندگی رادیکال DPPH و ظرفیت کاهش آهن در یک خاک دچار کمبود روی مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل (3×2) شامل دو سطح روی ...
بیشتر
رزماری (Rosmarinus officinalis L.) یکی از گیاهان دارویی است که قابلیت خوبی برای تولید متابولیت‌های ثانویه از خود نشان داده است. در این پژوهش، برهم‌کنش شوری و تغذیه روی بر رشد رزماری، غلظت ترکیب‌های فنلی، فعالیت پالایندگی رادیکال DPPH و ظرفیت کاهش آهن در یک خاک دچار کمبود روی مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل (3×2) شامل دو سطح روی (صفر و 10 میلی‌گرم در کیلوگرم از منبع سولفات روی) و سه سطح شوری شامل صفر، 50 و 100 میلی‌مولار کلرید سدیم در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. شوری تأثیر معنی‌داری بر عملکرد وزن خشک شاخسار نداشت که نشان از مقاوم بودن رزماری به شوری دارد. شوری 100 میلی‌مولار کلرید سدیم موجب افزایش 3 درصدی غلظت ترکیب‌های فنلی برگ، افزایش 8 درصدی فعالیت پالایندگی رادیکال DPPH و افزایش 5 درصدی ظرفیت کاهش آهن شد. با افزودن 10 میلی‌گرم روی به خاک موجب غلظت ترکیب‌های فنلی به میزان 2%، فعالیت پالایندگی رادیکال DPPH به میزان 4% و ظرفیت کاهش آهن رزماری به میزان 3% افزایش یافت. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی رزماری رشد‌یافته در شرایط شور، ناشی از افزایش غلظت ترکیب‌های فنلی است. نتایج این تحقیق نشان داد که شوری و تغذیه روی تولید ترکیب‌های آنتی‌اکسیدانی رزماری را افزایش داده است.
مه‌لقا قربانلی؛ آرین ساطعی؛ سارا نصیری سوادکوهی
چکیده
بارهنگ (Plantago major L.) گیاهی عموماً علفی، از خانواده Plantaginaceae است که دارای برگهایی با پهنک بزرگ واقع در سطح زمین است. این گیاه در منطقه وسیعی از دو قاره آسیا و اروپا و همچنین آفریقا و آمریکای شمالی می‌روید و دارای ترکیب‌های شیمیایی نظیر پلی‌ساکاریدها، لیپیدها، مشتقات کافئیک اسید، فلاونوئیدها، ترپنوئیدها، آسکوربیک اسید، بنزوئیک اسید، ...
بیشتر
بارهنگ (Plantago major L.) گیاهی عموماً علفی، از خانواده Plantaginaceae است که دارای برگهایی با پهنک بزرگ واقع در سطح زمین است. این گیاه در منطقه وسیعی از دو قاره آسیا و اروپا و همچنین آفریقا و آمریکای شمالی می‌روید و دارای ترکیب‌های شیمیایی نظیر پلی‌ساکاریدها، لیپیدها، مشتقات کافئیک اسید، فلاونوئیدها، ترپنوئیدها، آسکوربیک اسید، بنزوئیک اسید، فرولیک اسید، گالاکتورونیک اسید و ... می‌باشد. در این مطالعه گیاه بارهنگ تحت شرایط گلدانی کشت و با محلول غذایی هوگلند تغذیه شد و بعد از رسیدن به مرحله سه برگی، مس به شکل CuS04 همراه با هوگلند در غلظت‌های صفر (شاهد)، 100، 300، 500، 700 و 1000 میکرومولار بر گیاهان اعمال گردید. به‌طوری که قبل از ورود به مرحله زایشی، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان (کاتالاز، پراکسیداز، پلی‌فنل‌اکسیداز و آسکوربات پراکسیداز) و میزان ترکیب‌های فنلی در سطح برگ و ریشه گیاهان تحت تیمار بررسی گردید. در واقع هدف از تحقیق این بوده که غلظت‌های مختلف مس چه تأثیری بر آنتی‌اکسیدانهای آنزیمی و میزان ترکیب‌های فنلی در بارهنگ دارند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت مس، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز در سطح ریشه و برگ کاهش یافت که این کاهش در سطح ریشه نسبت به شاهد در سطح 05/0 معنی‌دار بوده است. همچنین فعالیت پلی‌فنل اکسیداز نیز در برگ و ریشه افزایش یافت که در سطح ریشه این افزایش نسبت به شاهد معنی‌دار بود. بنابراین میزان ترکیب‌های فنلی نیز در ریشه افزایش یافت که این افزایش در مقایسه با شاهد معنی‌دار نبوده، ولی در برگها کاهش را نشان داد.
