جمال حسنی؛ مهدی میرزا
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی کمّیت و کیفیت روغن اسانسی گونههای آویشن (Thymus) در رویشگاههای طبیعی استان کردستان در سال 1389 انجام شد. برای انجام این تحقیق 6 گونه آویشن (T. daenensis، T. fedtschenkoi، T. pubescens، T. fallax، T. kotschyanus، T. transcaucasicus) در رویشگاههای مختلف شناسایی و برای اسانسگیری استفاده شد. استخراج روغن اسانسی به روش تقطیر با آب (سیستم کلونجر) و ترکیبهای ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی کمّیت و کیفیت روغن اسانسی گونههای آویشن (Thymus) در رویشگاههای طبیعی استان کردستان در سال 1389 انجام شد. برای انجام این تحقیق 6 گونه آویشن (T. daenensis، T. fedtschenkoi، T. pubescens، T. fallax، T. kotschyanus، T. transcaucasicus) در رویشگاههای مختلف شناسایی و برای اسانسگیری استفاده شد. استخراج روغن اسانسی به روش تقطیر با آب (سیستم کلونجر) و ترکیبهای آن با سیستمهای گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که بیش از 30 ترکیب شیمیایی متفاوت در روغن اسانسی گونههای آویشن وجود دارند که تیمول، کارواکرول، ژرانیول، آلفا-ترپینئول و لینالول مهمترین ترکیبهای گونههای مورد بررسی بودند. بازده روغن اسانسی T. fallax 3.05%، T. daenensis 2.53%، T. pubescens 2.38%، T. transcaucasicus 1.51%، T. fedtschenkoi 1.31% و گونه T. kotschyanus نیز 1.05% بود. مقدار تیمول در گونههای T. Fedtschenkoi، T. daenensis، T. pubescens و T. kotschyanus بهترتیب 70.6، 62.2، 27. و 1.5 درصد و مقدار کارواکرول در روغن اسانسی گونههای T. daenensis، T. fedtschenkoi و T. pubescens بهترتیب 4.8، 3.43 و 0.74 درصد بود.
شهربانو عباسی؛ سعدالله هوشمند؛ ندا میرآخورلی؛ رودابه راوش
چکیده
در آویشن (Thymus) برگ مهمترین اندام تولیدکننده اسانس است و کرکهای ترشحی غدهای روی سطوح اندام هوایی ظرفیت منحصر به فردی برای سنتز و ترشح مواد مؤثره دارند. در این بررسی ویژگیهای مورفولوژیک و انواع ساختار کرک در چهار گونه آویشن شامل T. transcaucasicus، T. carmanicus، T. daenensis و T. armeniacus ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر اختلاف معنیداری ...
بیشتر
در آویشن (Thymus) برگ مهمترین اندام تولیدکننده اسانس است و کرکهای ترشحی غدهای روی سطوح اندام هوایی ظرفیت منحصر به فردی برای سنتز و ترشح مواد مؤثره دارند. در این بررسی ویژگیهای مورفولوژیک و انواع ساختار کرک در چهار گونه آویشن شامل T. transcaucasicus، T. carmanicus، T. daenensis و T. armeniacus ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر اختلاف معنیداری بین گونهها برای صفات طول ساقه، طول و تعداد برگ، وزن تر و خشک بوته، وزن خشک برگ و ساقه، تعداد کرکهای غدهای برگ، طول کرک، عملکرد و درصد اسانس بود. گونه T. armeniacus بیشترین تعداد کرک را نشان داد، در حالیکه بیشترین طول کرک مربوط به گونه T. transcaucasicus بود. بیشترین درصد و عملکرد اسانس بهترتیب در گونههای T. carmanicus و T. daenensis ناشی از تعداد کرک غدهای و تعداد برگ بیشتر مشاهده گردید. نتایج اسکن میکروسکوپ الکترونی (SEM) نشان داد از بین انواع کرک غدهای در هر چهار گونه مورد نظر تنها کرک غدهای سپری در برگ وجود داشت. ضرایب همبستگی مثبت و معنیدار بین تعداد کرک غدهای سطح رویی و زیری برگ با درصد و عملکرد اسانس تأکیدی بر نقش این ویژگی در تولید اسانس دارد. در تجزیه رگرسیون مرحلهای برای وزن خشک (متغیر تابع)، بیشترین ضرایب مثبت رگرسیون مربوط به وزن خشک برگ بود و 97% تغییرات را توجیه نمود. زمانی که عملکرد اسانس بهعنوان متغیر تابع لحاظ گردید، تنها صفت طول کرک با توجیه 49% از تغییرات این صفت، وارد مدل شد.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ مریم مکی زاده تفتی؛ سمانه اسدی صنم؛ خلیل کریم زاده اصل
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی و کیفی سه گونه آویشن در شرایط دیم استانهای تهران (دماوند)، کردستان و کرمانشاه آزمایش مزرعهای بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه سال (1388، 1389 و 1390) و در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه گونه (T. vulgaris L.، T.daenensis Celak. و T. kotschyanus Boiss. & Hohen.) و سه تراکم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی و کیفی سه گونه آویشن در شرایط دیم استانهای تهران (دماوند)، کردستان و کرمانشاه آزمایش مزرعهای بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه سال (1388، 1389 و 1390) و در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه گونه (T. vulgaris L.، T.daenensis Celak. و T. kotschyanus Boiss. & Hohen.) و سه تراکم (8، 6 و 4 بوته در مترمربع) بودند که بهترتیب در کرتهای اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. ویژگیهای اندازهگیری شده شامل عملکرد ماده خشک اندام هوایی، بازده اسانس، عملکرد اسانس و ترکیبهای موجود در اسانس بود. نتایج نشان داد که برهمکنش چهارگانه تراکم، گونه، سال و استان بر مقدار ماده خشک معنیدار بود که مقدار آن از 75 تا 5172 کیلوگرم در هکتار در تیمارها و سال های مختلف بدست آمد. بیشترین عملکرد ماده خشک در تراکم 6 بوته در مترمربع گونه T. daenensis در سال سوم آزمایش در کرمانشاه مشاهده شد. بیشترین عملکرد اسانس در تراکم 8 بوته در مترمربع گونه T. daenensis در سال دوم در کرمانشاه بدست آمد. بیشترین مقدار تیمول (80.3%) متعلق به گونه T.daenensis در دماوند و در تراکم متوسط در سال سوم آزمایش بود. در کل، ظرفیت بالای تولید T. daenensis در استانهای مورد آزمایش، نشان از سازگاری و عملکرد اقتصادی این گونه بومی و باارزش داشت.
مهدیه عسکری؛ محمد علی بهدانی؛ سهیل پارسا؛ مجید جامی الاحمدی؛ سهراب محمودی
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثرات تنش خشکی و کود دامی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد کمّی و کیفی دو گونه گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در دو سال زراعی 1394 و 1395 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثرات تنش خشکی و کود دامی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد کمّی و کیفی دو گونه گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در دو سال زراعی 1394 و 1395 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح رطوبتی (100، 67 و 33 درصد ظرفیت زراعی)، گونههای آویشن (دنایی و باغی) و کود دامی (صفر و 30 تن در هکتار) بودند. تنش خشکی در هر دو سال زراعی موجب کاهش صفات هدایت روزنهای، محتوی نسبی آب، میزان کلروفیل a و b و عملکرد کمّی و کیفی گردید، ضمن آنکه میزان کاروتنوئید تحت تأثیر تنش افزایش یافت. هر چند در شرایط تنش خشکی عملکرد کمّی و کیفی در گونههای آویشن کاهش پیدا کرد اما کاربرد 30 تن در هکتار کود دامی باعث افزایش عملکرد کمّی و کیفی شد. همچنین در بین دو گونه مورد آزمایش، گونه آویشن دنایی محتوی نسبی آب و عملکرد کمّی و کیفی (اسانس) بیشتری را در هر دو سال زراعی نسبت به گونه آویشن باغی داشت. با توجه به این نتایج میتوان بیان کرد که گونه آویشن دنایی میتواند رشد موفقیتآمیزی در مناطق اقلیمی خشک و نیمهخشک داشته باشد و برای کاشت در این مناطق توصیه میگردد. همچنین نتایج این آزمایش نشاندهنده تفاوت معنیدار بین دو سال زراعی بود و در سال دوم میزان عملکرد کمّی و کیفی در هر دو گونه مورد مطالعه افزایش پیدا کرد.
محسن نصیری؛ سید اسماعیل سیدیان؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی
چکیده
جنس آویشن (Thymus) از تیره نعناعیان (Lamiaceae) و یکی از گیاهان بومی با اهمیت ایران است که دارای مصارف متعددی در صنایع غذایی، بهداشتی، آرایشی و بهویژه دارویی است. بهمنظور بررسی ویژگیهای جوانهزنی و استقرار گیاهان، اکسشنهای مختلف گونههای آویشن موجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران (T. daenensis، T. fedchenkoi، T. kotschyanus، T. lancifolius، T. migricus، T. pubescens، T. ...
بیشتر
جنس آویشن (Thymus) از تیره نعناعیان (Lamiaceae) و یکی از گیاهان بومی با اهمیت ایران است که دارای مصارف متعددی در صنایع غذایی، بهداشتی، آرایشی و بهویژه دارویی است. بهمنظور بررسی ویژگیهای جوانهزنی و استقرار گیاهان، اکسشنهای مختلف گونههای آویشن موجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران (T. daenensis، T. fedchenkoi، T. kotschyanus، T. lancifolius، T. migricus، T. pubescens، T. transcaspicus و T. vulgaris)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات وزن هزاردانه، درصد جوانهزنی، مدت ذخیرهسازی، سرعت جوانهزنی و مراحل رشد رویشی (2، 4، 6 و 8 برگی شدن و ظهور شاخههای جانبی) و استقرار اکسشنهای گونههای مختلف جنس آویشن در شرایط گلخانه بررسی شدند. اکسشنهایی که نام گونه آنها مشخص نبود پس از گلدهی در گلخانه و تهیه نمونه هرباریومی مورد شناسایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در بین گونههای مورد بررسی، وزن هزاردانه با درصد جوانهزنی و درصد استقرار گیاهچه همبستگی مثبت و معنیدارد اشته، در حالیکه با تاریخ ظهور برگ همبستگی منفی و معنیدار داشت. بیشترین وزن هزاردانه مربوط به گونههای T. kotschyanus و T. lancifolius و بالاترین درصد جوانهزنی مربوط به گونه T. pubescens بود. درصد جوانهزنی اولیه با درصد و سرعت سبز شدن رابطه مثبت و معنیدار و با ظهور شاخه جانبی رابطه منفی و معنیدار نشان داد. درصد سبز شدن ثانویه با صفات سرعت سبز شدن و تاریخ ظهور برگ بهترتیب در سطح یک و پنج درصد رابطه مثبت و معنیدار داشت. سرعت سبز شدن با تاریخ ظهور برگ همبستگی مثبت و معنیدار نشان داد. در ویژگیهای مربوط به ظهور برگ و شاخه جانبی اختلاف معنیدار بین گونهها مشاهده نشد.
مهدی میرزا؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ بهاره الهوردی ممقانی
چکیده
بهمنظور بررسی کمّی و کیفی اسانس گونههای مختلف آویشن (Thymus) تحقیقاتی طی سالهای 1390-1389 در شرایط زراعی انجام شد. این آزمایش در قالب یکی از زیر طرحهای پروژه ملی استخراج و تجزیه کمّی و کیفی اسانس گونههای مختلف آویشن در برخی از استانهای کشور انجام شد. بدین منظور بذرهای تعداد 74 اکسشن در گلخانه کشت شدند. سپس نشاها به مزرعه تحقیقاتی باغ ...
بیشتر
بهمنظور بررسی کمّی و کیفی اسانس گونههای مختلف آویشن (Thymus) تحقیقاتی طی سالهای 1390-1389 در شرایط زراعی انجام شد. این آزمایش در قالب یکی از زیر طرحهای پروژه ملی استخراج و تجزیه کمّی و کیفی اسانس گونههای مختلف آویشن در برخی از استانهای کشور انجام شد. بدین منظور بذرهای تعداد 74 اکسشن در گلخانه کشت شدند. سپس نشاها به مزرعه تحقیقاتی باغ گیاهشناسی ملی ایران منتقل شدند. سرشاخههای گلدار در زمان حدود50% گلدهی جمعآوری شد. سپس در آزمایشگاه در سایه خشک و آسیاب شد. استخراج اسانس از تمامی اکسشنها به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه طرح کلونجر (فارماکوپه بریتانیا) برای مدت سه ساعت انجام گردید. اسانسهای بدست آمده با استفاده از دستگاههای گاز کروماتوگرافی GC و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنجی جرمی GC/MS آنالیز و ترکیبهای شیمیایی آنها شناسایی شدند. طبق نتایج بدستآمده درصد اسانس بین 04/0% تا 2% متغیر بود. بالاترین بازده تولید اسانس سرشاخه گلدار ژنوتیپهای مورد مطالعه بر حسب وزن خشک متعلق به گونههای T. Kotschyanus (2%) از استان آذربایجانغربی، T. daenensis (92/1%) از استان لرستان و T. vulgaris (69/1%) از استان مرکزی بود. در بین ژنوتیپهای مورد بررسی چندین کموتایپ شامل لینالول، ژرانیول، آلفا-ترپینول، تیمول، کارواکرول و آلفا-ترپینیل استاتو ژرانیل استات شناسایی شدند. در طی دو سال بالاترین درصد ترکیب تیمول مربوط به گونههای T. daenensis از استان مرکزی با 6/76% و ترکیب کارواکرول مربوط به T. daenensis از استان سمنان با 9/82% و ژرانیول با 7/62% مربوط به T. lancifolius از استان فارس بود.
عباس زارعزاده؛ حسن مداح عارفی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ علی میرحسینی؛ محمدرضا عربزاده
چکیده
جنس Thymus از خانواده Lamiaceae بیش از 215 گونه مختلف آن در سراسر جهان یافت میشود. این جنس در ایران شامل 18 گونه معطر و چند ساله است که از میان آنها 4 گونه انحصاری ایران هستند. گونههای مختلف آویشن در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی مورد استفاده قرار میگیرند. این پژوهش بهمنظور آشنایی با نحوه کاشت، داشت، برداشت، سازگاری و تولید گونههای مختلف ...
بیشتر
جنس Thymus از خانواده Lamiaceae بیش از 215 گونه مختلف آن در سراسر جهان یافت میشود. این جنس در ایران شامل 18 گونه معطر و چند ساله است که از میان آنها 4 گونه انحصاری ایران هستند. گونههای مختلف آویشن در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی مورد استفاده قرار میگیرند. این پژوهش بهمنظور آشنایی با نحوه کاشت، داشت، برداشت، سازگاری و تولید گونههای مختلف جنس آویشن برای مصارف سنتی و تأمین مواد اولیه برای کارخانههای داروسازی و اسانسگیری و کاهش بهرهبرداری بیرویه از طبیعت، از سال 1390-1387 به مدت چهار سال در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد به اجرا درآمد. برای این منظور بذرهای 69 اکسشن از گونههای مختلف آویشن ارسالی از بانک ژن منابع طبیعی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در کرتهای آزمایشی کشت شد (30 بوته از هر اکسشن). سپس مراحل فنولوژی، میزان استقرار گیاهان و بهعلاوه میزان تولید محصول، سطح تاج پوشش، ارتفاع گیاه، وزن هزاردانه و میزان تولید بذر آنها مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از 69 اکسشن کشت شده 8 اکسشن با شرایط اقلیمی ایستگاه سازگار، 28 اکسشن نسبتاً سازگار و 33 اکسشن کمتر سازگار بودند. میانگین درصد بوتههای استقرار یافته در هر کرت آزمایشی در سالهای 1388، 1389 و1390 بهترتیب 75%، 68% و 58% بود. در پایان اجرای طرح حداقل میزان استقرار 7% مربوط به اکسشن XDRNJI (T. lancifolius×T. pubescens) با منشأ استان مرکزی و حداکثر 100% مربوط به اکسشن BHUXDR (T. fedchenkoi×T. pubescens) با منشأ استان زنجان بهعنوان اکسشن برتر سازگار معرفی شد.
علی محمدیان؛ رضا کرمیان؛ مهدی میرزا؛ علی سپهوند
چکیده
جنس آویشن (Thymus) یکی از جنسهای مهم خانواده نعنا (Lamiaceae) بوده که متعلق به زیر خانواده Nepetoideae است. در این پژوهش رابطه بین ارتفاع از سطح دریا و برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک بهعنوان فاکتورهای مهم و اثرگذار بر مقادیر کمّی و کیفی اسانس گونه Thymus fallax Fisch.et C.A. Mey. در رویشگاههای طبیعی آن در استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا ...
بیشتر
جنس آویشن (Thymus) یکی از جنسهای مهم خانواده نعنا (Lamiaceae) بوده که متعلق به زیر خانواده Nepetoideae است. در این پژوهش رابطه بین ارتفاع از سطح دریا و برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک بهعنوان فاکتورهای مهم و اثرگذار بر مقادیر کمّی و کیفی اسانس گونه Thymus fallax Fisch.et C.A. Mey. در رویشگاههای طبیعی آن در استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا چهار رویشگاه طبیعی این گونه (زاغه، الشتر، رازان و ریمله) با ارتفاعهای مختلف از سطح دریا مشخص شد. پس از تهیه نمونه از سرشاخههای گلدار گونه مذکور، استخراج اسانس به روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر انجام گردید. سپس برای تعیین ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس از دستگاه GC و GC/MS استفاده گردید. تجزیه و تحلیل دادههای بدست آمده با نرمافزار SPSS و مقایسه میانگین تیمارها با آزمون چنددامنهای دانکن انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که رویشگاه ریمله با 8/2% بیشترین مقدار اسانس را در مقایسه با سایر رویشگاهها داشت. ترکیبهای عمده موجود در اسانس گونه مورد بررسی کارواکرول، تیمول، گاما-ترپینن، پارا-سیمن، کامفن و ژرانیول تعیین گردید. با افزایش ارتفاع از سطح دریا درصد ترکیبهایی مانند کارواکرول و تیمول در اسانس افزایش معنیداری داشت. همچنین نتایج نشان میدهد که برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک رویشگاههای مورد بررسی با ترکیبهای موجود در اسانس همبستگی معنیداری دارند که بر این اساس مدل رگرسیون خطی نیز بدست آمد.
عباس زارعزاده؛ علی میرحسینی؛ مهدی میرزا؛ محمدرضا عربزاده
چکیده
اسانس آویشن (Thymus spp) با دارا بودن ترکیبهای باارزشی همانند تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژهای برخوردار میباشد. در این تحقیق سرشاخههای گلدار اکسشنهای گونههای مختلف آویشن کشت شده در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی استان یزد واقع در گردفرامرز شهر شاهدیه، برداشت و پس از خشک کردن در سایه به روش تقطیر با آب اسانسگیری شد. بازدهی ...
بیشتر
اسانس آویشن (Thymus spp) با دارا بودن ترکیبهای باارزشی همانند تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژهای برخوردار میباشد. در این تحقیق سرشاخههای گلدار اکسشنهای گونههای مختلف آویشن کشت شده در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی استان یزد واقع در گردفرامرز شهر شاهدیه، برداشت و پس از خشک کردن در سایه به روش تقطیر با آب اسانسگیری شد. بازدهی اسانس براساس وزن خشک گیاه تعیین شد و بعد بهوسیله کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیفسنجی جرمی تجزیه و شناسایی ترکیبها انجام شد. از 74 اکسشن کشت شده در سال دوم (1389) از نظر بازده اسانس بیشترین درصد اسانس گیاه مربوط به اکسشنهای CFTNJI (17/4%)، ZSELP (4%)، Q (72/3%)، NJICFT (71/3%) و XDRMKO (54/3%) و کمترین آن مربوط به اکسشن BHUZSE با 66/0% اسانس بود. از نظر میزان تولید اسانس در هکتار اکسشنهای XDRVGY (kg/ha5/87)، NJICFT (kg/ha42/45)، ZSECFT (kg/ha86/40) و BHUMKO (kg/ha31/38) بهترتیب بیشترین میزان اسانس و کمترین مقدار آن به اکسشن CFTMKO با 9/0 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. پاراسیمن، 1،8-سینئول، گاما-ترپینن، بورنئول، تیمول، کارواکرول، ژرانیول، لیمونن، ژرانیل استات، ترپینول، لینالول و کاریوفیلن بهترتیب 4/28%، 7/31%، 4/20%، 3/29%، 1/71%، 4/81%، 77%، 4/28%، 6/38%، 6/55%، 81% و20% مربوط به اکسشنهای NJIBHU، VGYCFT، MKOMKO، CFTCFT، ZSEQ، NJICFT، CFTQ، MKOQ، CFTZSE، NJIBHU، ZSELP، VGYMKO و CFTCFT میباشد. در سال سوم (1390) از نظر بازده اسانس بیشترین درصد اسانس گیاه مربوط به اکسشنهای Q (07/4%)، CFTVGY (7/3 %)، MKOVGY (63/3%)، ZSEQ (45/3%) و ZSELP (43/3%) و کمترین آن مربوط به اکسشن VGYMKO با 62/0 درصد اسانس بود. از نظر میزان تولید اسانس در هکتار اکسشنهای BHUVGY (kg/ha9/74)، XDRVGY (kg/ha9/60)، XDRLP (kg/ha78/51)، CFT (kg/ha21/49) و Q (kg/ha11/46) بهترتیب بیشترین میزان اسانس و کمترین مقدار آن به اکسشن BHUZSE با 36/2 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. بهطور کلی با در نظر گرفتن بازده اسانس، میزان تولید و ترکیبهای اسانس اکسشن NJICFT (T. transcaspicus) با منشأ استان یزد و با 71/3% اسانس و عملکرد 42/45 کیلوگرم اسانس در هر هکتار و با 5/81% کارواکرول و اکسشن ZSEQ (T. daenensis) با منشأ استان مرکزی و با 45/3% اسانس و عملکرد 15/37 کیلوگرم در هر هکتار و با 73% تیمول و اکسشن XDRVGY (T. vulgaris) با منشأ استان مرکزی و با بازده اسانس 75/2% و میزان تولید 5/78 کیلوگرم در هکتار و میزان 8/45% تیمول بهعنوان اکسشنهای برتر معرفی میشوند.
رضا طاهری؛ محمدحسین لباسچی؛ عبدالرسول ذاکرین؛ محمد بختیاری رمضانی؛ امیر برجیان؛ مریم مکیزاده تفتی
چکیده
بهمنظور بررسی عملکرد و بازده اسانس چهار گونه آویشن محلی و خارجی با تراکمهای مختلف در شرایط دیم آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) در سال 1390 انجام شد. چهار گونه آویشن (Thymus daenensis، T. pubescens، T. kotschyanus و T. vulgaris) بهعنوان عامل اصلی و تراکم شامل فاصلههای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی عملکرد و بازده اسانس چهار گونه آویشن محلی و خارجی با تراکمهای مختلف در شرایط دیم آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) در سال 1390 انجام شد. چهار گونه آویشن (Thymus daenensis، T. pubescens، T. kotschyanus و T. vulgaris) بهعنوان عامل اصلی و تراکم شامل فاصلههای روی ردیف 25، 35 و 50 سانتیمتر بهعنوان عامل فرعی محسوب شد. صفات اندازهگیری شده شامل ارتفاع، تعداد ساقه هوایی، طول ریشه، قطر تاج پوشش، وزن خشک ریشه، عملکرد تر و خشک اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس بود. نتایج حکایت از تفاوت معنیدار گونهها در صفات اندازهگیری شده داشت. در میان صفات اندازهگیری شده اثر تراکم تنها بر تعداد ساقه هوایی، قطر تاج پوشش، عملکرد تر اندام هوایی و وزن خشک ریشه معنیدار شد. بررسی اثر متقابل گونه و تراکم نشان داد بالاترین عملکرد ماده خشک (2206 کیلوگرم در هکتار) مربوط به گونه T. kotschyanus در فاصله کشت 25 سانتیمتر و کمترین مقدار (7/554کیلوگرم در هکتار) مربوط به گونه T. vulgaris در فاصله کشت 50 سانتیمتر بود. بالاترین بازده اسانس (1/2%) در گونه T. kotschyanus با فاصله کشت 25 سانتیمتر و بالاترین عملکرد اسانس در گونه T. daenensis با فاصله کشت 25 سانتیمتر مشاهده شد.
مژگان لارتی؛ صابر قاسمپور؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ بهمن علیزاده
چکیده
جنس آویشن یکی از گیاهان مهم در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی است. بهمنظور بررسی رویشگاههای طبیعی گونههای مختلف جنس Thymus در استان آذربایجانغربی، مطالعات مختلفی در سالهای 1386-1384، در شرایط رویشگاهی اجرا شد. ابتدا بررسیهای رویشگاهی در نقاط مختلف استان انجام شد و بعد با مراجعه به رویشگاه گونههای T. pubescens Boiss. ...
بیشتر
جنس آویشن یکی از گیاهان مهم در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی است. بهمنظور بررسی رویشگاههای طبیعی گونههای مختلف جنس Thymus در استان آذربایجانغربی، مطالعات مختلفی در سالهای 1386-1384، در شرایط رویشگاهی اجرا شد. ابتدا بررسیهای رویشگاهی در نقاط مختلف استان انجام شد و بعد با مراجعه به رویشگاه گونههای T. pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak و T. kotschyanus Boiss. Et Hohen بهترتیب در مناطق حاجیبیگ و قوشچی، پلاتگذاری و ثبت اطلاعات هر کدام از گونههای مورد نظر انجام گردید. در این بررسی علاوه بر اطلاعات مربوط به اقلیم و خاک منطقه، شاخصهای رویشی همانند ارتفاع بوته، سطح تاج پوشش، تعداد شاخههای فرعی مورد اندازهگیری قرار گرفته و بررسی آماری انجام شد. نتایج حاصل از بررسی رویشگاهی نشان داد که گونه T. kotschyanus در دامنه ارتفاعی 2500-1450 متر و در شیبهای 60-20 درصد و در جهت شیب شمالی با میانگین بارش 600- 400 میلیمتر رویش دارد. گونه T. pubescens در دامنه ارتفاعی 2600-1900 متر و در شیبهای 45-10 درصد با جهت شرقی و شمالشرقی با میانگین بارش 400- 250 میلیمتر گسترش دارد. برای رویش گونه kotschyanus خاک سیلتی- کلی- لومی و برای گونه pubescens خاک سیلتی- لومی مناسب میباشد. درصد اسانس گونه pubescens در مرحله 50% گلدهی 12/1 و گونه kotschyanus، 78/1% بود.
جمال حسنی
دوره 20، شماره 1 ، اردیبهشت 1383، ، صفحه 1-18
چکیده
استفاده از گیاهان اسانس دار در ایران از سابقه ای بسیار طولانی برخوردار است و با توجه به اهمیت این گیاهان ضرورت دارد تا مطالعات جامعی در مورد آنها انجام شود. در استان کردستان گونه های متنوعی از گیاهان اسانس دار می رویند. در این مطالعه دو جنس از گیاهان معطر شامل Thymus وZiziphora به منظور شناسایی گونه ها، زیرگونه ها و بررسی ویژگیهای اکولوژیکی ...
بیشتر
استفاده از گیاهان اسانس دار در ایران از سابقه ای بسیار طولانی برخوردار است و با توجه به اهمیت این گیاهان ضرورت دارد تا مطالعات جامعی در مورد آنها انجام شود. در استان کردستان گونه های متنوعی از گیاهان اسانس دار می رویند. در این مطالعه دو جنس از گیاهان معطر شامل Thymus وZiziphora به منظور شناسایی گونه ها، زیرگونه ها و بررسی ویژگیهای اکولوژیکی رویشگاههای آنها مورد بررسی قرار گرفتند. بدین منظور ابتدا با مراجعه به منابع علمی شامل بانکهای اطلاعاتی، کتابها و هرباریوم، اطلاعات مورد نیاز در مورد گیاهان اسانس دار به ویژه جنسهای مورد نظر بدست آمد. پراکنش آنها در نقاط مختلف استان، شامل محل پراکنش، ارتفاع محل رویش از سطح دریا ، درصد و جهت شیب، جنس خاک، گونه های همراه و فنولوژی گیاه ثبت شد . نتایج بدست آمده نشان داد که گونه های جنسThymus شامل , kotschyanus, fallax, eriocalyx transcaucasicus, pubescens و daenensis با دو زیر گونه به نامهای daenensis و lancifolia در مناطق مختلف استان در 1560 تا 2200 متر ارتفاع از سطح دریا و به نحو عمده در شیبهای شمال و شمالغربی رویش دارند. گونه چند ساله clinopodioides متعلق به جنس Ziziphora در دامنه ارتفاعی 1450 تا 2000 متر از سطح دریا در نقاط مختلف استان و اغلب همراه گونه های Thymus دیده می شود. گونه های یکساله این جنس در مناطق مختلف استان در کنار جاده ها و داخل مزارع رویش دارند. به طور کلی گیاهان فوق جزو پوشش طبیعی مراتع هستند و به لحاظ تاج پوشش گسترده و وسیعی که دارند علاوه بر نقش دارویی و معطر بودن در حفاظت خاک نیز از اهمیت خاصی برخوردار می باشند . بنابراین ضروری است تا در حفظ و نگهداری آنها کوشش لازم بعمل آید.
فاطمه سفیدکن؛ فاطمه عسگری
دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1381، ، صفحه 29-51
چکیده
جنس آویشن در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد که برخی از آنها انحصاری ایرانند(جم زاد، 1373).در این طرح تعدادی از گونههای بومی و غیربومی آویشن شامل: Thymus carnosus Boiss.، آویشن کوهی T. kotschyanus Boiss. and Hohen، آویشن ایرانی T. persicus (Ronniger ex Rech. F.) Jalas، آویشن کرک آلود T. Pubescens Boiss. et Kotschy ex Celak وآویشن واقعی T. serpyllum L. از مناطق مختلف ایران در دو مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی ...
بیشتر
جنس آویشن در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد که برخی از آنها انحصاری ایرانند(جم زاد، 1373).در این طرح تعدادی از گونههای بومی و غیربومی آویشن شامل: Thymus carnosus Boiss.، آویشن کوهی T. kotschyanus Boiss. and Hohen، آویشن ایرانی T. persicus (Ronniger ex Rech. F.) Jalas، آویشن کرک آلود T. Pubescens Boiss. et Kotschy ex Celak وآویشن واقعی T. serpyllum L. از مناطق مختلف ایران در دو مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی جمع آوری گردیدند. از اندامهای هوایی خشک شده این گیاهان به روش تقطیر با بخارآب اسانسگیری بعمل آمد. مقدار اسانس به ترتیب ذکر گونهها در زمان قبل از گلدهی (0.66% ، 0.28% ، 0.26% ، 0.55% ، 0.57%) و در مرحله گلدهی (0.86% ، 2.1% ، 0.43% ، 1.45% ، 0.90%) بود. درمجموع مقدار اسانس در مرحله رویشی کمتر از مرحله گلدهی بود. مقدار اسانس در دو گونه T. kotschyanusو T. Pubescensبیشتر از سایر گونهها بود.
تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS، با محاسبه شاخصهای بازداری کواتس و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. در مجموع 37 ترکیب (93.1% تا 98.3% اسانس) در مرحله رویشی و 39 ترکیب (88.2% تا 99.3% اسانس) در مرحله گلدهی شناسایی شدند.ترکیبهای عمده اسانسها در مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی کامل به ترتیب عبارت بودنداز:
T. carnosus ، کارواکرول (2.2% و 2.5%)، تیمول (27.2% و 36.1%)، گاما-ترپینن (19.6% و 19.1%)، پارا-سیمن (26.2% و21.3%)، بتا-کاریوفیلن (2.5% و 2.8%)، کارواکرول (2.2% و 2.5%) و بورنئول (1.6% و 1.6%)
T. kotschyanus ، کارواکرول (40.7% ، 41.4%)، تیمول (26.9% و 19.5%)، گاما-ترپینن (7.3% و 10.3%)، پارا-سیمن (3.9% و 5.3%) ، بتا-کاریوفیلن (1.8% و2.5%) و بورنئول (1.3% و 2.4%)
T. persicus ، کارواکرول (0.39% و27.1%)، تیمول (6.5% و 11.9%)، گاما-ترپینن (6.1% و 6.5%)، پارا-سیمن (7.5% و 10.2%) ، بتا-کاریوفیلن (2.0% و 3.0%) و بورنئول (1.6 % و 2.9%)
T. Pubescens، کارواکرول (64.8%، 48.8%)، تیمول (11.9% و 13.9%)، گاما-ترپینن (6.1% و جزئی)، پارا-سیمن (2.9% و 12.7%) ، بتا-کاریوفیلن (1.6% و 1.3%) و بورنئول (0.7% و 3.8%)
T. serpyllum، تیمول (18.7% و18.7%)، گاما-ترپینن (21.9% و22.7%)، پارا-سیمن (21.1% و20.7%) ، بتا-کاریوفیلن (7.1 % و 0.1%) و بورنئول (3.9% و3.1%)
در اسانس گونه T. persicus در مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی به ترتیب ترکیبهای ژرانیول (15.7% و9.4%) ، ژرانیل استات (5.3% و 5.3%) و آلفا-ترپینئول (0 % و 9.5%) یافت شدند. همچنین در گونه T. serpyllumجرماکرن دی (6.0% و 5.1%) یافت شد.