همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان کردستان

چکیده

استفاده از گیاهان اسانس دار در ایران از سابقه ای بسیار طولانی برخوردار است و با توجه به اهمیت این گیاهان ضرورت دارد تا مطالعات جامعی در مورد آنها انجام شود. در استان کردستان گونه های متنوعی از گیاهان اسانس دار می رویند. در این مطالعه دو جنس از گیاهان معطر شامل Thymus وZiziphora  به منظور شناسایی گونه ها، زیرگونه ها و بررسی ویژگیهای اکولوژیکی رویشگاههای آنها  مورد بررسی قرار گرفتند.
بدین منظور ابتدا با مراجعه به منابع علمی شامل بانکهای اطلاعاتی، کتابها و هرباریوم، اطلاعات مورد نیاز در مورد گیاهان اسانس دار به ویژه جنسهای مورد نظر بدست آمد. پراکنش آنها در نقاط  مختلف  استان،  شامل محل پراکنش، ارتفاع محل رویش از سطح دریا ، درصد و جهت شیب، جنس خاک، گونه های همراه و فنولوژی گیاه ثبت شد . نتایج بدست آمده نشان داد که گونه های جنسThymus شامل , kotschyanus, fallax, eriocalyx transcaucasicus, pubescens و daenensis با دو زیر گونه به نامهای daenensis و lancifolia در مناطق مختلف استان در 1560 تا 2200  متر ارتفاع از سطح دریا و به نحو عمده در شیبهای شمال  و شمالغربی رویش دارند.  گونه چند ساله clinopodioides متعلق به جنس Ziziphora در دامنه ارتفاعی 1450 تا 2000 متر از سطح دریا در نقاط مختلف استان و اغلب همراه گونه های Thymus دیده می شود. گونه های یکساله این جنس در مناطق مختلف استان در کنار جاده ها و داخل مزارع رویش دارند.
به طور کلی گیاهان فوق جزو پوشش طبیعی مراتع هستند و به لحاظ تاج پوشش گسترده و وسیعی که دارند علاوه بر نقش دارویی و معطر بودن در حفاظت خاک نیز از اهمیت خاصی برخوردار می باشند . بنابراین ضروری است تا در حفظ و نگهداری آنها کوشش لازم بعمل آید. 

کلیدواژه‌ها

- اکبری نیا، ا.، 1380. جمع آوری و شناسایی گیاهان دارویی استان قزوین. انتشارات شرکت جهاد تحقیقات و آموزش.
- توکلی صابری، م. ر. و صداقت، م. ر.، 1368. گیاهان دارویی (ترجمه). چاپ سوم. انتشارات روز بهان ،تهران.
- جاوید تاش، ا.، 1379. جمع آوری، شناسایی و اهلی کردن و بررسی مواد مؤثره گیاهان دارویی استان فارس. انتشارات شرکت جهاد تحقیقات و آموزش.
- جم زاد، ز.، 1372. آویشن، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. نشریه شماره 91.
- زرگری، ع،. 1369. گیاهان داروئی (جلد چهارم). مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
- شایا، ا،. 1368. رستنیهای دارویی در دامپزشکی معاصر. انتشارات گوتنبرگ.
- قلیچ نیا،ح،. 1380.  بررسی پراکنش و اکولوژی 36 گونه گیاه اسانس دار در استان مازندران. انتشارات شرکت جهاد تحقیقات و آموزش.
- قهرمان، ا،.1373.کورموفیت های ایران(سیستماتیک گیاهی)، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، جلد سوم.
- مؤمنی، ت ،. و شاهرخی، ن.، 1371. اسانسهای گیاهی و اثرات درمانی آنها. مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
- نجف پور نوایی، م.، 1377. جمع آوری و شناسایی اکولوژیک گیاهان اسانس دار شامل جنسهای Mentha, Thymus, Nepta . انتشارات شرکت جهاد تحقیقات و آموزش.
- نعمتی پیکانی، م.،1380. جمع آوری، شناسایی و اهلی کردن و بررسی مواد مؤثره گیاهان دارویی استان کرمانشاه. انتشارات شرکت جهاد تحقیقات و آموزش.
- هوشیدری، ف.، 1376. جمع آوری و شناسایی گیاهان دارویی استان کردستان(گزارش نهایی در دست چاپ ).
- Dembitskii. AD, Bergaliev E sh, kyazimove IM, 1995. Chemical Composition of the essential oils of Ziziphora growing under various ecological conditional, insititute of chemical sciences, alma ata,  Khazakhstan.
- Rechinger- KH, 1984, Flora iranica.