نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا طاهری ¹
• محمدحسین لباسچی ²
• عبدالرسول ذاکرین ³
• محمد بختیاری رمضانی ⁴
• امیر برجیان ³
• مریم مکی‌زاده تفتی ⁵

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه باغبانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جهرم

² دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

³ استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم

⁴ کارشناس ارشد، ایستگاه تحقیقات همند، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

⁵ کارشناس ارشد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

به‌منظور بررسی عملکرد و بازده اسانس چهار گونه آویشن محلی و خارجی با تراکم‌های مختلف در شرایط دیم آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) در سال 1390 انجام شد. چهار گونه آویشن (Thymus daenensis، T. pubescens، T. kotschyanus و T. vulgaris) به‌عنوان عامل اصلی و تراکم شامل فاصله‌های روی ردیف 25، 35 و 50 سانتی‌متر به‌عنوان عامل فرعی محسوب شد. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع، تعداد ساقه هوایی، طول ریشه، قطر تاج پوشش، وزن خشک ریشه، عملکرد تر و خشک اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس بود. نتایج حکایت از تفاوت معنی‌دار گونه‌ها در صفات اندازه‌گیری شده داشت. در میان صفات اندازه‌گیری شده اثر تراکم تنها بر تعداد ساقه هوایی، قطر تاج پوشش، عملکرد تر اندام هوایی و وزن خشک ریشه معنی‌دار شد. بررسی اثر متقابل گونه و تراکم نشان داد بالاترین عملکرد ماده خشک (2206 کیلوگرم در هکتار) مربوط به گونه T. kotschyanus در فاصله کشت 25 سانتی‌متر و کمترین مقدار (7/554کیلوگرم در هکتار) مربوط به گونه T. vulgaris در فاصله کشت 50 سانتی‌متر بود. بالاترین بازده اسانس (1/2%) در گونه T. kotschyanus با فاصله کشت 25 سانتی‌متر و بالاترین عملکرد اسانس در گونه T. daenensis با فاصله کشت 25 سانتی‌متر مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

• آویشن (Thymus)
• تراکم
• دیم
• اسانس