دوره 29، شماره 1 ، اردیبهشت 1392
مریم عالم‌پور؛ شعبان رحیمی؛ محمدامیر کریمی ترشیزی
چکیده
در سال‌های اخیر توجه خاصی به پرورش و تولید طیور گوشتی شده‌است. در این راستا استفاده از گیاهان دارویی به‌عنوان بهبوددهنده‌های رشد مورد توجه قرار گرفت. خاصیت هیپولیپیدیمیک و آنتی‌اکسیدانی بسیاری از گیاهان دارویی و عصاره‌های آنها به اثبات رسید. هدف از این پژوهش، مقایسه اثر هیپولیپیدیمیک پنج عصاره گیاهی و آنتی‌بیوتیک ...
بیشتر
در سال‌های اخیر توجه خاصی به پرورش و تولید طیور گوشتی شده‌است. در این راستا استفاده از گیاهان دارویی به‌عنوان بهبوددهنده‌های رشد مورد توجه قرار گرفت. خاصیت هیپولیپیدیمیک و آنتی‌اکسیدانی بسیاری از گیاهان دارویی و عصاره‌های آنها به اثبات رسید. هدف از این پژوهش، مقایسه اثر هیپولیپیدیمیک پنج عصاره گیاهی و آنتی‌بیوتیک ویرجینیامایسین به‌عنوان بهبوددهنده‌های رشد در صنعت طیور است. تعداد 720 قطعه جوجه گوشتی نر سویه راس به‌طور تصادفی به 9 تیمار و 4 تکرار (تعداد 20 پرنده در هر تکرار) تقسیم شدند. تیمارها به‌ترتیب شامل: عصاره آویشن (Thymus vulgaris)، سیر (Allium sativum)، کاکوتی (Thymus kotschyanus)، مریم‌گلی (Salvia officinalis)، نعناع (Mentha piperita)، مخلوط آویشن و نعناع و تیمار مخلوط کاکوتی و مریم‌گلی با دوز مصرف 1%، آنتی‌بیوتیک ویرجینیامایسین با دوز مصرف ppm15 و گروه شاهد بدون هیچ‌یک از افزودنی‌ها بود. کلسترول تام (TC)، تری‌گلیسرید (TG)، -LDL کلسترول (LDL) و HDL-کلسترول (HDL) سرم در پایان دوره پرورش (42 روزگی) تعیین شدند. بین عصاره‌های استفاده شده عصاره سیر به‌طور معنی‌داری TC، TG و LDL را کاهش و سطح HDL را افزایش داد. نسبت هتروفیل به لنفوسیت تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت و بالاترین و پایینترین نسبت فوق به‌ترتیب در تیمارهای نعناع و سیر مشاهده شد. البته عصاره‌های گیاهی استفاده شده فاکتورهای خونی را در مقایسه با گروه‌های آنتی‌بیوتیک و شاهد، بهبود دادند.
محبوبه سخایی؛ محمدحسن عصاره؛ آناهیتا شریعت؛ غلامرضا بخشی خانیکی؛ محمد متینی‌زاده
چکیده
پتانسیل آللوپاتیک Eucalyptus camaldulensis Dehnh. طی 14 تیمار در گلخانه مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بر برخی شاخص‌های رشد و تغییرات کمّی و کیفی آنزیم پراکسیداز گندم بررسی شد. تیمارها شامل تیمار شاهد، عصاره اتانولی برگ اکالیپتوس در سه سطح (3، 6 و 12 گرم در لیتر)، عصاره آبی برگ اکالیپتوس در سه سطح (5، 10 و 20 درصد)، برگ‌های تر اکالیپتوس در سه سطح ...
بیشتر
پتانسیل آللوپاتیک Eucalyptus camaldulensis Dehnh. طی 14 تیمار در گلخانه مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بر برخی شاخص‌های رشد و تغییرات کمّی و کیفی آنزیم پراکسیداز گندم بررسی شد. تیمارها شامل تیمار شاهد، عصاره اتانولی برگ اکالیپتوس در سه سطح (3، 6 و 12 گرم در لیتر)، عصاره آبی برگ اکالیپتوس در سه سطح (5، 10 و 20 درصد)، برگ‌های تر اکالیپتوس در سه سطح (5، 10 و 15 گرم)، برگ‌های خشک آسیاب شده در سه سطح (5، 10 و 15 گرم) و نهال‌های یکساله اکالیپتوس بودند. شاخص‌های مورد بررسی شامل وزن تر و خشک بوته‌ها و سطح برگ بود. مقایسه اثر تیمارهای مختلف نشان داد که نهال‌های یکساله اکالیپتوس به دلیل ترشحات ریشه‌ای بیشترین اثر معنی‌دار را در کاهش شاخص‌های رشد در گندم داشت. با افزایش غلظت عصاره الکلی و آبی، وزن تر و خشک و سطح برگ گندم کاهش یافت، در صورتی که در تیمارهای برگ تر و نیز برگ خشک پودر شده، افزایش وزن تر و خشک و سطح برگ مشاهده شد. میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز گندم در تیمار ریشه‌ای به شدت افزایش پیدا کرد که در الگوی ایزوآنزیمی باند جدیدی در مقایسه با تیمار شاهد نشان داد. البته میزان فعالیت آنزیم در تیمار عصاره الکلی و آبی برگ‌های اکالیپتوس نیز افزایش پیدا کرد، اما باند ایزوآنزیمی‌جدیدی را نشان ندادند و در تیمار برگ تر و خشک اکالیپتوس، کمتر تحت تأثیر قرار گرفت.
وحید قاسمی؛ سعید محرمی‌پور؛ غلامحسین طهماسبی
چکیده
کنه واروا (Varroa destructor Anderson and Trueman)، مهمترین انگل خارجی زنبور عسل اروپایی (Apis mellifera L.)، به‌حساب می‌آید. با توجه به گستردگی زنبور عسل اروپایی در سرتاسر دنیا، این کنه توانسته نگرانی زیادی را در بین زنبورداران به‌وجود آورد و موجب تهدید صنعت زنبورداری گردد. هدف از انجام تحقیق حاضر، محاسبه مدت زمان لازم برای ایجاد مرگ و میر 50% (LT50) در جمعیت ...
بیشتر
کنه واروا (Varroa destructor Anderson and Trueman)، مهمترین انگل خارجی زنبور عسل اروپایی (Apis mellifera L.)، به‌حساب می‌آید. با توجه به گستردگی زنبور عسل اروپایی در سرتاسر دنیا، این کنه توانسته نگرانی زیادی را در بین زنبورداران به‌وجود آورد و موجب تهدید صنعت زنبورداری گردد. هدف از انجام تحقیق حاضر، محاسبه مدت زمان لازم برای ایجاد مرگ و میر 50% (LT50) در جمعیت کنه واروا و زنبور عسل پس از شروع اسانس‌دهی با اسانس پونه کوهی (Mentha longifolia L.) می‌باشد. بدین منظور، کنه واروا و زنبور عسل اروپایی با چهار غلظت 87/1، 5/2، 12/3 و 75/3 میکرولیتر بر لیتر هوا از اسانس پونه کوهی در پتری‌دیش‌هایی به حجم 800 میلی‌لیتر تیمار شدند. میزان مرگ و میر کنه واروا و زنبور عسل هر دو ساعت یک‌بار، بدون باز شدن درب پتری‌دیش‌ها و تا زمان مرگ و میر کامل آنها به ثبت رسید. نتایج حاصل نشان داد که مقادیر LT50 محاسبه شده برای کنه واروا در غلظت‌های 87/1، 5/2، 12/3 و 75/3 میکرولیتر بر لیتر هوا به‌ترتیب 12/10، 11/8، 26/7 و 21/6 ساعت و برای زنبور عسل اروپایی 83/19، 56/19، 72/15 و 68/13 ساعت می‌باشد. این نتایج بیانگر سمّیت به‌مراتب شدیدتر اسانس پونه کوهی علیه کنه واروا در مقایسه با زنبور عسل اروپایی می‌باشد. بنابراین با تنظیم غلظت اسانس و زمان اسانس‌دهی، می‌توان از اسانس پونه کوهی به‌منظور کنترل کنه واروا استفاده کرد.
فاطمه سفیدکن؛ بابک ترابی سگوند؛ محمود نادری؛ سید اشرف‌الدین گوشه‌گیر
چکیده
Nasturtium officinalis (L.) R. Br. با نام فارسی علف چشمه، گیاهیست پایا و آبزی که در جریان‌های آب غالب نواحی ایران می‌روید. در برگ و گل این گیاه ترکیب‌های فلاونوئیدی وجود دارد که می‌توانند خاصیت ضدسرطانی داشته باشند. در این تحقیق به‌منظور تهیه عصاره علف چشمه و فراکسیون‌های آن و تبدیل عصاره به نانوکپسول و بررسی اثر ضدسرطانی عصاره و نانوکپسول‌های ...
بیشتر
Nasturtium officinalis (L.) R. Br. با نام فارسی علف چشمه، گیاهیست پایا و آبزی که در جریان‌های آب غالب نواحی ایران می‌روید. در برگ و گل این گیاه ترکیب‌های فلاونوئیدی وجود دارد که می‌توانند خاصیت ضدسرطانی داشته باشند. در این تحقیق به‌منظور تهیه عصاره علف چشمه و فراکسیون‌های آن و تبدیل عصاره به نانوکپسول و بررسی اثر ضدسرطانی عصاره و نانوکپسول‌های تهیه شده از آن، از برگ و گل علف چشمه به روش ماسراسیون با حلال متانول عصاره‌گیری انجام شد. از عصاره تام، فراکسیون‌های دی‌کلرومتانی، دی‌اتیل اتری و متانولی تهیه شد. از روش امولسیون دوگانه نیز برای تهیه نانوکپسول با استفاده از پلی‌لاکتیک-گلایکولیک اسید استفاده شد. نانوکپسول‌های تهیه شده خشک شده و اندازه ذرات و ضریب توزیع آنها تعیین گردید. عصاره معمولی و فراکسیون‌ها به همراه نمونه عصاره نانوکپسول شده به‌منظور ارزیابی اثر مهارکنندگی بر تکثیر سلول‌های سرطانی سینه (T47D) و سرطان کلون (HT-29) با داروی دوکسوروبیسین در غلظت 500 نانومولار به‌عنوان شاهد مثبت و کنترل RPMI مقایسه شدند. اندازه‌گیری میانگین اندازه ذرات نانوکپسول نشان داد که 50% کل نانوکپسول‌ها ابعادی کوچکتر از10 نانومتر و 50% دیگر ابعادی بین 50 تا 900 نانومتر داشتند. در بررسی نتایج ضدسرطانی عصاره و فراکسیون‌های علف چشمه بر روی هر دو نوع سلول‌های سرطانی پستان و کلورکتال، بین 1 تا 3 روز مشخص شد که فراکسیون دی‌کلرومتان اثر قویتری در مهار تکثیر سلول‌های سرطانی در مقایسه با عصاره تام و دیگر فراکسیون‌ها دارد. همچنین نانوکپسول‌های تهیه شده نسبت به عصاره تام در یک غلظت ثابت و در مدت زمان مشابه تعداد بیشتری از سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. ضمناً در مجموع اثر ضدسرطانی عصاره علف چشمه بر روی سرطان پستان قویتر از سرطان کولورکتال بود. بنابراین امکان ساخت داروهایی از عصاره این گیاه، به‌ویژه به فرم نانوکپسول قابل بررسی است
مریم‌السادات سلامتی؛ حسین زینلی
چکیده
زیره سبز (Cuminum cyminum L.) یکی از مهمترین و اقتصادی‌ترین گیاهان دارویی است و دارای پراکنش قابل توجهی در نقاط مختلف کشور می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات مورفولوژیک در 16 جمعیت زیره سبز در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. صفات مورفولوژی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع بوته، ...
بیشتر
زیره سبز (Cuminum cyminum L.) یکی از مهمترین و اقتصادی‌ترین گیاهان دارویی است و دارای پراکنش قابل توجهی در نقاط مختلف کشور می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات مورفولوژیک در 16 جمعیت زیره سبز در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. صفات مورفولوژی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چتر و وزن هزاردانه بود. براساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف جمعیت‌های مورد مطالعه برای کلیه صفات بجز تعداد چترک در چتر در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود. ضرایب تغییرات فنوتیپی و ژنوتیپی برای بیشتر صفات بالا بود، که نشان از تنوع بالا در صفات مورد بررسی دارد. دامنه تغییرات عملکرد دانه در بین جمعیت‌های مورد بررسی از 75/0 گرم در بوته در جمعیت سیرجان تا 99/0 گرم در بوته در جمعیت بیرجند متغیر بود. برآورد ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که عملکرد دانه در بوته با صفات تعداد دانه در چتر، تعداد چتر در بوته، عملکرد بیولوژیک و ارتفاع بوته همبستگی مثبت و بالایی دارد. براساس تجزیه خوشه‌ای، 16 جمعیت مورد مطالعه در چهار گروه مختلف قرار گرفتند. جمعیت‌های موجود در گروه چهارم از لحاظ تعداد دانه در چتر، ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و تعداد چتر در بوته نسبت به بقیه گروه‌ها برتری داشتند. بنابراین می‌توان از طریق تلاقی بین ژنوتیپ‌های برتر خوشه‌های مختلف و آزمون نتاج آنها از طریق برنامه‌های به‌نژادی و انتخاب نسبت به تولید ارقام با خصوصیات زراعی مطلوب اقدام نمود.
مهدی داداش‌پور؛ ایرج رسولی؛ فاطمه سفیدکن؛ مسعود تقی‌زاده؛ شکیبا درویش علیپور آستانه
چکیده
روغن‌های اسانسی با خاصیت خوب آنتی‌اکسیدانی می‌توانند برای اهداف درمانی، تغذیه‌ای و نگهداری مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به گسترش مصرف فرآورده‌های گیاهان دارویی، لازم است جوانب مختلف این محصولات به جهت کاربردهای مفید و ضررهای احتمالی آنها در سلامتی انسان مورد توجه قرار گیرد. در مطالعه حاضر فعالیت‌های ...
بیشتر
روغن‌های اسانسی با خاصیت خوب آنتی‌اکسیدانی می‌توانند برای اهداف درمانی، تغذیه‌ای و نگهداری مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به گسترش مصرف فرآورده‌های گیاهان دارویی، لازم است جوانب مختلف این محصولات به جهت کاربردهای مفید و ضررهای احتمالی آنها در سلامتی انسان مورد توجه قرار گیرد. در مطالعه حاضر فعالیت‌های ضدمیکروبی، آنتی‌اکسیدانی و سمّیت سلولی اسانس خالص شوید (Anethum graveolens L.) تازه و شوید تجاری مورد آزمایش قرار گرفت. نمای حساسیتی میکروارگانیسم‌ها در برابر اسانس شوید براساس حساسترین به مقاومترین به‌ترتیب C. albicans> S. aureus> E. coli> P. aeruginosa بود. حداقل غلظت‌های مهارکنندگی (MIC) و کشندگی (MBC) اسانس‌ها تعیین گردید. اسانس شوید خاصیت کشندگی و مهارکنندگی میکروبی خوبی بجز در خصوص Pseudomonas aeruginosa نشان داد. خاصیت آنتی‌اکسیدانی اسانس با روش بتا-کاروتین‌زدایی و رادیکال‌زدایی انجام و نتایج مقایسه‌ای آنها با آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک BHT و BHA استاندارد انجام شد. بازدارندگی پراکسیداسیون لیپید به‌وسیله اسانس‌ها با قدرت آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک قابل مقایسه بود. مقدار اسانس لازم برای 50% رادیکال‌زدایی اسانس شوید تازه μg/ml7/6 با محتوای فنلی μg91/174 و اسانس شوید تجاری برابر μg/ml53/10 با محتوای فنلی μg34/4 بود. IC50 روغن‌های اسانسی شوید تازه و تجاری تأثیر سمّیت سلولی بر سلول‌های خون محیطی به‌ترتیب μg/ml7 و μg/ml3042 و در خصوص سلول‌های سرطانی هلا برابر μg/ml51/8 و μg/ml65/205 بود. بنابراین نتایج نشان می‌دهند که روغن‌های اسانسی شوید با احتیاط و پس از تعیین دوز مورد مصرف قرار گیرند.
سیما نصری؛ جواد چراغی؛ سهیلا سلطان‌بیگی
چکیده
برخی گیاهان در طب سنتی به‌عنوان تسکین‌دهنده درد استفاده می‌شوند. هدف از این پژوهش بررسی اثر ضددردی و ضدالتهابی ریشه و ساقه گیاه گل میمون سازوئی (Scrophularia striata Boiss.) است که به‌طور سنتی در بین مردم زاگرس‌نشین به‌عنوان ضددرد استفاده می‌شود. در این تحقیق از 224 سر موش نر بالغ نژاد NMRI با وزن 25 تا 35 گرم استفاده شد. در تست التهاب حیوانات ...
بیشتر
برخی گیاهان در طب سنتی به‌عنوان تسکین‌دهنده درد استفاده می‌شوند. هدف از این پژوهش بررسی اثر ضددردی و ضدالتهابی ریشه و ساقه گیاه گل میمون سازوئی (Scrophularia striata Boiss.) است که به‌طور سنتی در بین مردم زاگرس‌نشین به‌عنوان ضددرد استفاده می‌شود. در این تحقیق از 224 سر موش نر بالغ نژاد NMRI با وزن 25 تا 35 گرم استفاده شد. در تست التهاب حیوانات به 7 گروه شاهد، کنترل مثبت (دریافت‌کننده دگزامتازون با دوز mg/kg15) و پنج گروه دریافت‌کننده دوزهای 200، 400، 500، 600 و 800 میلی‌گرم بر کیلوگرم عصاره هیدروالکلی ریشه و ساقه گیاه تقسیم شدند. برای ایجاد التهاب از گزیلن استفاده شد. به‌منظور بررسی اثر ضددردی عصاره، تست فرمالین مورد استفاده قرار گرفت. در این تست حیوانات به 7 گروه شاهد، کنترل مثبت (دریافت‌کننده مورفین با دوز mg/kg10) و پنج گروه دریافت‌کننده عصاره هیدروالکلی ریشه و ساقه تقسیم شدند. تزریقات به روش داخل صفاقی انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره هیدروالکلی ریشه و ساقه گیاه باعث کاهش معنی‌دار التهاب در دوزهای 600 و 800 mg/kg (p < 0.001) شد. همچنین عصاره ساقه و ریشه باعث کاهش درد در هر دو فاز اول و دوم تست فرمالین شد. دوزهای 600 و 800 mg/kg (p < 0.001) بیشترین اثر ضددردی را داشتند. بنابراین به نظر می‌رسد که اثر ضددردی و ضدالتهابی عصاره ریشه و ساقه گیاه گل میمون سازوئی مربوط به فلاونوئیدهای آن، به‌ویژه کوئرستین باشد که از طریق مهار فسفولیپاز A2، لیپواکسیژناز و نیتریک‌اکساید سنتاز اثر ضدالتهابی و ضددردی دارد.
میترا امام؛ عباس قمری‌زارع؛ کامبیز اسپهبدی؛ طیبه سهیلا نراقی؛ شکوفه شهرزاد؛ حبیب زارع؛ لیلا میرجانی
چکیده
گیاه دارویی تیس (Sorbus aucuparia L.) از گونه‌های مهم جنس Sorbus در خانواده Rosaceae است و ارزش دارویی آن به دلیل میوه و برگ آن می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر عوامل محیط کشت و تنظیم‌کننده‌های رشد بر تکثیر درون‌شیشه‌ای گیاه تیس، برداشت جوانه از پایه‌های بالغ مناطق سنگده ساری، سیاه‌بیشه مازندران و فولادمحله سمنان در تمام فصول ...
بیشتر
گیاه دارویی تیس (Sorbus aucuparia L.) از گونه‌های مهم جنس Sorbus در خانواده Rosaceae است و ارزش دارویی آن به دلیل میوه و برگ آن می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر عوامل محیط کشت و تنظیم‌کننده‌های رشد بر تکثیر درون‌شیشه‌ای گیاه تیس، برداشت جوانه از پایه‌های بالغ مناطق سنگده ساری، سیاه‌بیشه مازندران و فولادمحله سمنان در تمام فصول سال انجام و بهترین روش سترونسازی جوانه‌ها تعیین گردید. این روش عبارت از شستشو و برسکشی نمونهها با مایع ظرفشویی و بعد با محلول اتانل 70% بود. در مرحله سترونسازی، در ابتدای فصل زمستان تیمار استفاده از محلول 1/0% کلریدجیوه برای زمان 4 دقیقه در مورد ژنوتیپ بالغ سنگده- فریم و زمان 3 دقیقه برای ریزنمونه ژنوتیپ‌های سیاه‌بیشه مناسبتر از بقیه تیمارها بود. برای ریزنمونه ژنوتیپ‌های فولادمحله، این تیمار در فصل تابستان و در زمان 5 دقیقه مناسب بود. محیط کشت DKW با هورمون‌های BA، TDZ و IBA در غلظت‌های به‌ترتیب 5/0، 05/0 و 1/0 میلی‌گرم در لیتر در مرحله شاخهزایی و تکثیر و محیط MS با 2iP 5/0 میلی‌گرم در لیتر برای وصول به شاخههای با رشد طولی مناسب، تعیین گردید. ریشهزایی در محیط تغییریافته MCM مایع با ورمیکولیت و IBA در غلظت 5/1 میلی‌گرم در لیتر و در شرایط تاریکی انجام شد.
نسرین فاضل؛ حبیب‌ا... اسماعیلی؛ نازنین شماعیان رضوی
چکیده
خونریزی پس از زایمان یکی از علل ناخوشی و مرگ و میر مادران می‌باشد. مطالعات (WHO) سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد که 80% جمعیت جهان از جنبه پزشکی به گیاهان وابسته هستند و استفاده از فرآورده‌های گیاهی در زنان بیشتر است. در حالی‌که اثر آنها بر زایمان و خونریزی پس از زایمان مشخص نیست، بنابراین پژوهشی با هدف تعیین تأثیر افشره زیره (Cuminum ...
بیشتر
خونریزی پس از زایمان یکی از علل ناخوشی و مرگ و میر مادران می‌باشد. مطالعات (WHO) سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد که 80% جمعیت جهان از جنبه پزشکی به گیاهان وابسته هستند و استفاده از فرآورده‌های گیاهی در زنان بیشتر است. در حالی‌که اثر آنها بر زایمان و خونریزی پس از زایمان مشخص نیست، بنابراین پژوهشی با هدف تعیین تأثیر افشره زیره (Cuminum cyminum L.) بر میزان خونریزی پس از زایمان انجام شد. این پژوهش، از نوع کارآزمایی بالینی و دوسوکور می‌باشد که با هدف تعیین تأثیر افشره زیره بر خونریزی بعد از زایمان در بیمارستان شهیدان مبینی شهر سبزوار انجام گردید. در این پژوهش، 124 زن سزارین شده (66 نفر گروه دارو و 58 نفر گروه دارونما) به روش مبتنی بر هدف انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. دارو و دارونما بعد از قطع سرم به میزان سه دوز با فاصله 20 دقیقه به بیمار داده شد. قبل از شروع مداخله و در پایان 3 ساعت بعد از اولین دوز پد و شان زیر بیمار وزن گردید. روشهای آماری مورد استفاده کای دو، تی دانشجویی و رگرسیون لوجستیک بود. براساس نتایج پژوهش، میزان ارتفاع رحم، قبل از 12 ساعت بعد از مداخله اختلاف آماری معنی‌دار نداشت (15/0=p). همچنین میزان هموگلوبین و هماتوکریت قبل و بعد از مداخله اختلاف آماری معنی‌داری نداشت (45/0=p) و از نظر میزان خونریزی در گروه دارو و دارونما دو گروه همگن بودند (75/0=p). یافته‌های پژوهش نشان داد که تأثیر افشره زیره و دارونما بر میزان خونریزی بعد از زایمان یکسان می‌باشد. بنابراین عقیده عوام مبنی بر افزایش حجم خونریزی تأیید نمی‌شود؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود که افشره زیره بر خونریزی بعد از زایمان و اختلال قاعدگی زنان با مدت طولانی‌تر مورد پژوهش قرار گیرد.
رضا شاه‌حسینی؛ علیرضا بابائی؛ مسعود میرمعصومی؛ رضا امیدبیگی
چکیده
عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یکی از گیاهان دارویی حاوی موسیلاژ است که در زمینه‌های دارویی، پزشکی، بهداشتی و صنعتی کاربرد دارد. در ارزیابی گیاهان دارویی، متابولیت‌های ثانویه می‌توانند به‌عنوان یک نشانگر ارزشمند مفید واقع شوند. در این آزمایش بهینه‌سازی روش استخراج موسیلاژ بر مبنای روش Karawya و Patumi و مقایسه مقدار موسیلاژ در اکوتیپ‌های ...
بیشتر
عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یکی از گیاهان دارویی حاوی موسیلاژ است که در زمینه‌های دارویی، پزشکی، بهداشتی و صنعتی کاربرد دارد. در ارزیابی گیاهان دارویی، متابولیت‌های ثانویه می‌توانند به‌عنوان یک نشانگر ارزشمند مفید واقع شوند. در این آزمایش بهینه‌سازی روش استخراج موسیلاژ بر مبنای روش Karawya و Patumi و مقایسه مقدار موسیلاژ در اکوتیپ‌های مختلف عناب مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور تعداد 25 اکوتیپ عناب از نقاط مختلف کشور جمع‌آوری گردید. پژوهش در دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه ژنتیک و فیزیولوژی گیاهی دانشگاه تهران در سال‌های 1388 و 1389 اجرا شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که روش استخراج گرم، روش مناسبتری برای استخراج موسیلاژ می‌باشد. همچنین نتایج نشان داد که بین اکوتیپها از لحاظ مقدار موسیلاژ استحصالی اختلاف معنی‌دار وجود دارد. البته دامنه تغییرات موسیلاژ بین اکوتیپها از 96/28% تا 58/11% تبیین گردید. اکوتیپ‌های کاسوا از قم و کلاله از مازندران دارای بیشترین میزان موسیلاژ بودند. به‌طور کلی، نتایج این پژوهش علاوه بر انتخاب بهترین اکوتیپها برای مصارف دارویی، می‌تواند زمینه مناسبی برای به‌نژادی این گیاه دارویی ارزشمند فراهم کند.
شیرین کاوه؛ حسین زینلی؛ لیلی صفایی؛ حسن مداح عارفی؛ سمیه افلاکیان
چکیده
آویشن یکی از مهمترین گیاهان دارویی ایران است که به‌دلیل داشتن دو ترکیب تیمول و کارواکرول دارای خواص دارویی ضد میکروبی، ضد باکتریایی و ضد نفخ می‌باشد. در این تحقیق 13 جمعیت آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) و 9 ژنوتیپ آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)، جمع‌آوری شده از نقاط مختلف ایران، در ایستگاه شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و ...
بیشتر
آویشن یکی از مهمترین گیاهان دارویی ایران است که به‌دلیل داشتن دو ترکیب تیمول و کارواکرول دارای خواص دارویی ضد میکروبی، ضد باکتریایی و ضد نفخ می‌باشد. در این تحقیق 13 جمعیت آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) و 9 ژنوتیپ آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)، جمع‌آوری شده از نقاط مختلف ایران، در ایستگاه شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. صفات مورد مطالعه در طول فصل رشد عبارت بودند از: طول گل، طول غنچه، وزن سنبله، ارتفاع ساقه، سطح برگ، طول و عرض برگ، بزرگترین و کوچکترین قطر تاج پوشش، تعداد گل در سنبله، طول سنبله، مرحله شروع گلدهی، 50% و 100% گلدهی، عملکرد تر و خشک بوته و درصد اسانس. همچنین درصد تیمول و کارواکرول با استفاده از روشهای GC و GC/MS محاسبه گردید. نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات نشان داد که تنوع ژنتیکی کافی برای کلیه صفات اندازه‌گیری شده وجود داشت. در این تحقیق بالاترین میزان تولید در گونه آویشن باغی بدست آمد و ژنوتیپ آویشن باغی استان اصفهان با میزان تولید 2200 کیلوگرم در هر هکتار بالاترین مقدار را به خود اختصاص داد. بیشترین میزان تولید ماده خشک آویشن کوهی نیز متعلق به جمعیت آذربایجان‌غربی با تولید 1640 کیلوگرم در هکتار بود. درصد اسانس آویشن کوهی از 42/0% تا 17/2% و در آویشن باغی از 42/0% تا 75/1% متغیر بدست آمد. درصد ترکیب تیمول در آویشن کوهی از 63/4% تا 52/74% و درصد کارواکرول از 3% تا 24/78% و در آویشن باغی درصد تیمول از 53/32% تا 75/79% و درصد کارواکرول از 74/5% تا 16/53% متغیر بود. تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌های مورد بررسی را در 4 گروه مجزا قرار داد. گروه اول، دوره رشدی طولانی‌تری داشتند. گروه دوم، دارای عرض برگ، طول غنچه و وزن سنبله بالاتری بودند. گروه سوم، از عرض برگ و درصد تیمول نسبتاً بالا و تعداد سنبله بالا برخوردار بودند؛ درنهایت گروه چهارم، از نظر درصد اسانس، درصد تیمول و همچنین عملکرد تر و خشک اندام هوایی نسبت به سایر گروه‌ها برتری داشتند. در مجموع نتایج بدست آمده حکایت از وجود پتانسیل ژنتیکی مناسبی از لحاظ کلیه صفات در ژرم‌پلاسم آویشن مورد مطالعه داشت که می‌توان از آن در برنامه‌های اصلاحی حداکثر استفاده را بعمل آورد.
محبوبه زراوشان؛ فرانسواز برنارد؛ زهره حیدریان
چکیده
گیاه آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak. subsp. daenensis) یکی از گونه‌های اندمیک جنس آویشن در ایران است. این گونه مصارف زیادی در زمینه دارویی دارد. به‌نظر می‌رسد که استفاده از تکنیک کشت درون شیشه‌ای برای تکثیر آن مفید باشد. شرایط کشت درون شیشه‌ای، به‌دلیل ایجاد برش در بافت گیاهی و تغییر در میزان هورمون‌های گیاهی نسبت به شرایط طبیعی سبب ...
بیشتر
گیاه آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak. subsp. daenensis) یکی از گونه‌های اندمیک جنس آویشن در ایران است. این گونه مصارف زیادی در زمینه دارویی دارد. به‌نظر می‌رسد که استفاده از تکنیک کشت درون شیشه‌ای برای تکثیر آن مفید باشد. شرایط کشت درون شیشه‌ای، به‌دلیل ایجاد برش در بافت گیاهی و تغییر در میزان هورمون‌های گیاهی نسبت به شرایط طبیعی سبب ایجاد استرس خشکی یا پر آبی در بافت‌ها می‌شود که باتوجه به نوع محیط کشت، نوع آگار و مقدار آب محیط می‌تواند متفاوت باشد. شیشه‌ای شدن یکی از عمده‌ترین مشکلاتی است که در رشد درون شیشه‌ای دیده می‌شود و با ایجاد بدشکلی، مانع تکثیر گیاه می‌شود. در کشت جوانه آویشن دنایی شیشه‌ای شدن به مقدار زیادی دیده می‌شود. در این تحقیق، اثر بنزیل‌آدنین و سالیسیلیک‌اسید بر سندرم شیشه‌ای شدن جوانه‌ها سنجیده شد. به این منظور، بذرها در محیط موراشیک-اسکوگ (MS) با تیمارهای بنزیل‌آدنین (0.1mgl-1) کشت شدند. جوانه‌های رشد یافته در محیط بدون هورمون، به محیط مشابه انتقال یافت. همچنین جوانه‌های رشد یافته در محیط دارای بنزیل‌آدنین به محیط‌هایی با چهار تیمار هورمونی مختلف (بدون هورمون، دارای بنزیل‌آدنین به همراه سالیسیلیک اسید یا بدون سالیسیلیک‌اسید) منتقل شدند. به‌دنبال آن اثر تیمارهای مذکور بر پدیده شیشه‌ای شدن، ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که هورمون بنزیل‌آدنین به تنهایی، سبب ایجاد پدیده شیشه‌ای شدن در آویشن دنایی شد. بعد از انتقال ریزنمونه‌ها به محیط بدون بنزیل آدنین، بازگشتی نسبی به حالت نرمال دیده شد. حضور سالیسیلیک‌اسید باعث بهبود بازگشت به حالت نرمال می‌گردد. سالیسیلیک اسید باعث کاهش آب داخلی بافت و افزایش رنگدانه‌های فتوسنتزی می‌گردد. در نمونه تیمار شده با بنزیل‌آدنین، در حضور سالیسیلیک اسید بازگشتی به حالت نرمال دیده نشد.
محمدجواد ثقه‌الاسلامی؛ سید غلامرضا موسوی؛ طاهره برزگران
چکیده
امروزه تغییر الگوی کاشت به سمت گیاهان مقاوم به کم‌آبی به‌عنوان راهکاری برای مقابله با خشکی مطرح شده‌است. به‌منظور مطالعه‌ی اثر سطوح آبیاری و تاریخ کاشت بر عملکرد و بازدهی مصرف آب چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.)، آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد. مقادیر آبیاری ...
بیشتر
امروزه تغییر الگوی کاشت به سمت گیاهان مقاوم به کم‌آبی به‌عنوان راهکاری برای مقابله با خشکی مطرح شده‌است. به‌منظور مطالعه‌ی اثر سطوح آبیاری و تاریخ کاشت بر عملکرد و بازدهی مصرف آب چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.)، آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد. مقادیر آبیاری در سه سطح (100، 60 و 20 درصد تبخیر و تعرق گیاه مرجع) به‌عنوان کرت‌های اصلی و تاریخ‌های مختلف کاشت در سه سطح (20 اردیبهشت، 10 خرداد و 30 خرداد) به‌عنوان کرت‌های فرعی در نظر گرفته شدند. آزمایش در قالب طرح کرت‌های خرد شده به‌صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که سطوح مختلف آبیاری و تاریخ کاشت اثر معنی‌داری بر تعداد گل در مترمربع، وزن تر و خشک گل، عملکرد زیست‌توده کل و بازدهی مصرف آب (گل و زیست‌توده) داشت. بیشترین تعداد گل در مترمربع (42/62)، وزن تر گل (50/62 گرم در مترمربع)، وزن خشک گل (30/10 گرم در مترمربع)، عملکرد زیست‌توده کل (3/150 گرم در مترمربع)، بازدهی مصرف آب گل (024/0 گرم بر لیتر آب مصرفی) و بازدهی مصرف آب زیست‌توده (532/0گرم بر لیتر آب مصرفی) مربوط به تاریخ کاشت اول (20 اردیبهشت) بود. همچنین بیشترین تعداد گل در مترمربع (88/55)، وزن تر گل (40/72 گرم در مترمربع)، وزن خشک گل (46/11 گرم در مترمربع)، عملکرد زیست‌توده کل (5/142 گرم در مترمربع)، بازدهی مصرف آب گل (042/0 گرم بر لیتر آب مصرفی) و بازدهی مصرف آب زیست‌توده (897/0 گرم بر لیتر آب مصرفی) مربوط به سطح آبیاری 20% تبخیر و تعرق گیاه مرجع بود. سطوح آبیاری و تاریخ کاشت اثر معنی‌داری بر شاخص برداشت گل در بوته نداشت. اثر متقابل آبیاری و تاریخ کاشت بر وزن تر و خشک گل، عملکرد زیست‌توده کل و بازدهی مصرف آب (گل و بیوماس) معنی‌دار شد. بیشترین مقادیر این صفات مربوط به تیمار تاریخ کاشت 20 اردیبهشت و سطح آبیاری 20% تبخیر و تجمع گیاه مرجع بود. به‌طور کلی با توجه به بروز سرمای زودرس پاییزه و طولانی بودن دوره‌ی رشد چای ترش، کشت این گیاه در اقلیم بیرجند توصیه نمی‌شود. در عین حال نتایج این آزمایش نشان داد که نیاز آبی این گیاه کم است.
مرتضی یوسفی؛ وحیده ناظری؛ مهدی میرزا
چکیده
نوروزک با نام علمی Salvia leriifolia Benth. گیاه دارویی ارزشمندی از خانواده نعناع می‌باشد. به‌منظور بررسی تنوع موجود در نوروزک 180 نمونه گیاهی متعلق به 12 جمعیت از این گیاه از سه استان خراسان جنوبی، خراسان رضوی و سمنان جمع‌آوری شد. برای بررسی صفات ظاهری نمونه‌های جمع‌آوری شده، در فصل گلدهی و بذردهی از هر رویشگاه، 15 نمونه گیاهی کامل انتخاب ...
بیشتر
نوروزک با نام علمی Salvia leriifolia Benth. گیاه دارویی ارزشمندی از خانواده نعناع می‌باشد. به‌منظور بررسی تنوع موجود در نوروزک 180 نمونه گیاهی متعلق به 12 جمعیت از این گیاه از سه استان خراسان جنوبی، خراسان رضوی و سمنان جمع‌آوری شد. برای بررسی صفات ظاهری نمونه‌های جمع‌آوری شده، در فصل گلدهی و بذردهی از هر رویشگاه، 15 نمونه گیاهی کامل انتخاب و 33 صفت رویشی و زایشی با پنج تکرار برای هر صفت بررسی شد. به‌منظور استخراج اسانس، سرشاخه‌های گلدار گیاه در فصل گلدهی تهیه گردید. مقایسه میانگین داده‌های کمّی با استفاده از نرم‌افزار SAS و براساس آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال 5% (05/0 > p) انجام شد. گروه‌بندی صفات اندازه‌گیری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS به روش Ward انجام گردید. نتایج نشان داد که این گیاه در ارتفاع 1533-1000 متر از سطح دریا رویش داشته و با متوسط دمای سالیانه 23-15 درجه سانتی‌گراد و میزان بارش 194-80 میلی‌متر در سال می‌تواند به رشد مطلوب ادامه دهد. مهمترین صفات ریخت‌شناسی از قبیل ارتفاع گیاه، طول و عرض برگ به‌ترتیب در دامنه 8/35-9/18، 29/15-59/6 و 7/29-2/18 سانتی‌متر متغیر بود. بیشترین و کمترین مقدار اسانس با مقدار 37/1 و 69/0 درصد به‌ترتیب مربوط به جمعیت‌های نجم‌آباد و طبس سبزوار بود. نتایج حاصل از گروه‌بندی صفات نشان داد که جمعیت‌های مورد مطالعه براساس محل جمع‌آوری به سه گروه مجزا تقسیم شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که دو جمعیت نجم‌آباد و بجستان به دلیل داشتن صفات مطلوب مورفولوژیکی و همچنین میزان اسانس فراوان، گیاهان مناسب برای کارهای اصلاحی و اهلی‌سازی این گونه می‌باشند و در ضمن حفاظت از این رویشگاه‌های مطلوب یکی از اولویت‌های مهم می‌باشد.
مهدی اسکندری
چکیده
تنش‌های محیطی و به‌ویژه تنش کم‌آبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات زراعی و باغی در بسیاری از نقاط دنیا به‌ویژه مناطق خشک و نیمه‌خشک همچون ایران محسوب می‌شوند. براسینواستروئیدها ترکیب‌های استروئیدی گیاهی با فعالیت گسترده بیولوژیکی هستند که توانایی افزایش عملکرد گیاهان را از طریق تغییرات متابولیسمی گیاه و حفاظت ...
بیشتر
تنش‌های محیطی و به‌ویژه تنش کم‌آبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات زراعی و باغی در بسیاری از نقاط دنیا به‌ویژه مناطق خشک و نیمه‌خشک همچون ایران محسوب می‌شوند. براسینواستروئیدها ترکیب‌های استروئیدی گیاهی با فعالیت گسترده بیولوژیکی هستند که توانایی افزایش عملکرد گیاهان را از طریق تغییرات متابولیسمی گیاه و حفاظت آنها در برابر تنش‌های محیطی به‌ویژه تنش خشکی را دارند. در یک پژوهش گلخانه‌ای در مرکز فنی و حرفه‌ای شهرستان ارسنجان، تأثیر سه سطح آبیاری در ظرفیت زراعی، تنش ملایم و تنش شدید و چهار غلظت ماده تنظیم‌کننده رشد گیاهی 28-هموبراسینولید، صفر، 10-10، 8-10 و 6-10 مولار بر برخی صفات گیاه دارویی مرزه گونه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست‌آمده نشان داد که کاهش آبیاری تأثیر معنی‌داری در کاهش پارامترهای رشد شامل وزن خشک و طول ریشه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع گیاه و عملکرد کل اندام هوایی داشت. استفاده از غلظت 8-10 مولار 28-هموبراسینولید موجب افزایش معنی‌دار وزن خشک ریشه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع گیاه و عملکرد کل مرزه شد. درصد اسانس با کاهش آبیاری، افزایش معنی‌داری را در سطح 1% نشان داد، به‌طوری که مقدار اسانس از 36/0% در تیمار آبیاری کامل، به 87/0% در تنش شدید و استفاده از 8-10 مولار هورمون رسید. به‌طور کلی نتایج حاصل از آزمایش نشان می‌دهد که استفاده از 28-هموبراسینولید از طریق تحریک و افزایش پارامترهای رشد، باعث افزایش عملکرد ماده خشک این گیاه شده و راهکار مناسبی برای مقابله با شرایط تنش آبی می‌باشد.
لیلی صفائی؛ داود افیونی؛ حسین زینلی
چکیده
به‌منظور بررسی همبستگی بین اسانس و ترکیب‌های متشکله اسانس و تعیین نقش این صفات در ایجاد تنوع بین ژنوتیپ‌های مختلف گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بر روی 12 ژنوتیپ رازیانه در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه اصفهان انجام شد. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل عملکرد دانه، درصد ...
بیشتر
به‌منظور بررسی همبستگی بین اسانس و ترکیب‌های متشکله اسانس و تعیین نقش این صفات در ایجاد تنوع بین ژنوتیپ‌های مختلف گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بر روی 12 ژنوتیپ رازیانه در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه اصفهان انجام شد. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل عملکرد دانه، درصد اسانس، عملکرد اسانس و ترکیب‌های متشکله اسانس بود. براساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنی‌داری میان ژنوتیپ‌های مورد مطالعه برای همه صفات مشاهده گردید. عملکرد اسانس همبستگی مثبت و معنی‌داری با صفات عملکرد دانه، درصد اسانس و درصد ترکیب‌های آلفا-پینن، کامفن، میرسن، فلاندرن، فنکون و کامفور داشت. چهار مؤلفه اول در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، 90% از کل واریانس متغیر‌ها را توجیه کرد. صفات عملکرد دانه، درصد اسانس، عملکرد اسانس و درصد ترکیب‌های آلفا-پینن، کامفن، میرسن، فلاندرن، گاماترپینن، فنکون، کامفور و ترانس‌آنتول عمده‌ترین نقش را در تبیین مؤلفه اول داشتند. در مؤلفه دوم، صفات درصد سابینن، بتا-پینن و پارا-سیمن دارای اهمیت بیشتری بودند. در مؤلفه سوم صفات درصد لیمونن و 8،1-سینئول و در مؤلفه چهارم صفات درصد متیل کاویکول و سیس‌آنتول بیشترین اهمیت را در تبیین این مؤلفه‌ها دارا بودند. براساس تجزیه خوشه‌ای، 12 ژنوتیپ مورد بررسی در چهار دسته مختلف قرار گرفتند و اختلاف‌های چشمگیری به‌ویژه در عملکرد بذر، درصد اسانس، عملکرد اسانس و درصد ترکیب‌های اصلی اسانس ازجمله ترانس‌آنتول، آلفا-پینن و فنکون در بین گروه‌ها وجود داشت. بنابراین می‌توان از طریق تلاقی بین ژنوتیپ‌های برتر خوشه‌های مختلف و آزمون نتاج آنها از طریق برنامه‌های به‌نژادی و انتخاب، نسبت به تولید ارقام با اسانس دارای کیفیت مطلوب اقدام نمود.
مریم‌السادات سلامتی؛ حسین زینلی
چکیده
این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات مورفولوژیک در 21 ژنوتیپ سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. صفات مورفولوژی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، تعداد فولیکول در بوته، تعداد دانه در فولیکول، وزن هزاردانه، تعداد انشعاب‌های ساقه، وزن فولیکول، ارتفاع بوته و شاخص برداشت ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات مورفولوژیک در 21 ژنوتیپ سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. صفات مورفولوژی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، تعداد فولیکول در بوته، تعداد دانه در فولیکول، وزن هزاردانه، تعداد انشعاب‌های ساقه، وزن فولیکول، ارتفاع بوته و شاخص برداشت بود. براساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف ژنوتیپ‌های مورد مطالعه برای کلیه صفات بجز شاخص برداشت در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود. ضرایب تغییرات فنوتیپی و ژنوتیپی برای بیشتر صفات بالا بود، که نشان از تنوع بالا در صفات مورد بررسی داشت. دامنه تغییرات عملکرد دانه در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی از 34/63 گرم در ژنوتیپ شیراز تا 36/147 گرم در ژنوتیپ زابل 1 متغیر بود. برآورد ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که عملکرد دانه در بوته با صفات عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در فولیکول، ارتفاع بوته، تعداد انشعاب‌های ساقه و شاخص برداشت همبستگی مثبت و بالایی دارد. تجزیه و تحلیل رگرسیون مرحله‌‌ای برای عملکرد دانه نشان داد که صفات عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در فولیکول، تعداد انشعاب‌های ساقه و شاخص برداشت به‌ترتیب وارد مدل شدند و 95% تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمودند. براساس ضرایب مسیر صفت عملکرد بیولوژیک و تعداد دانه در فولیکول بالاترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشتند. تجزیه عامل‌‌ها سه عامل پنهانی را معرفی نمود که در مجموع 12/94% از واریانس بین صفات را بیان نمودند. این عامل‌‌ها با توجه به اجزای تشکیل‌دهنده آنها به‌ترتیب عامل بهره‌وری (عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک)، عامل اجزای عملکرد (تعداد انشعاب‌های ساقه و تعداد فولیکول در بوته) و عامل خصوصیات فولیکول (وزن فولیکول و تعداد دانه در فولیکول) نامیده شدند. براساس تجزیه خوشه‌ای 21 ژنوتیپ مورد مطالعه در سه گروه مختلف قرار گرفتند و اختلاف‌های چشمگیری به‌ویژه برای میزان عملکرد، تعداد فولیکول در بوته و تعداد دانه در فولیکول در بین گروه‌ها وجود داشت. بنابراین می‌توان از طریق تلاقی بین ژنوتیپ‌های برتر خوشه‌های مختلف و آزمون نتایج آنها از طریق برنامه‌های به‌نژادی و انتخاب نسبت به تولید ارقام با خصوصیات زراعی مطلوب اقدام نمود.
علی نوبخت؛ محمدرضا رحیم‌زاده؛ علیرضا صفامهر
چکیده
گیاهان دارویی و مشتقات آنها به عللی نظیر راحتی کاربرد، فراوانی و نداشتن اثرهای سوء قابل توجه به‌عنوان افزودنی‌های اثربخش در طیور مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این راستا آزمایشی به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف مخلوط گیاهان دارویی گزنه، پونه و کاکوتی در مراحل آغازین و رشد بر عملکرد، کیفیت لاشه و فراسنجه‌های بیوشیمیایی ...
بیشتر
گیاهان دارویی و مشتقات آنها به عللی نظیر راحتی کاربرد، فراوانی و نداشتن اثرهای سوء قابل توجه به‌عنوان افزودنی‌های اثربخش در طیور مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این راستا آزمایشی به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف مخلوط گیاهان دارویی گزنه، پونه و کاکوتی در مراحل آغازین و رشد بر عملکرد، کیفیت لاشه و فراسنجه‌های بیوشیمیایی و سلول‌های سفید خون جوجه‌های گوشتی انجام شد. در این آزمایش تعداد 324 قطعه جوجه‌ی گوشتی سویه‌ی راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 تیمار و 3 تکرار (هر تکرار دارای 12 قطعه جوجه) از سن 1 تا 42 روزگی مورد آزمایش قرار گرفتند. گروه‌های آزمایشی شامل 1) شاهد (بدون استفاده از گیاهان دارویی) و در گروه‌های دیگر مخلوط گیاهی مورد استفاده به‌ترتیب در دوره‌های آغازین و رشد عبارت بودند از: 2) 75/0% در هر دو دوره، 3) صفر و 75/0%، 4) 75/0% و صفر، 5) 5/1% و 75/0%، 6) 75/0% و 5/1%، 7) صفر و 5/1%، 8) 5/1% و صفر و 9) 5/1%. نتایج بدست‌آمده نشان داد که استفاده از سطوح مختلف از مخلوط گیاهان دارویی گزنه، پونه و کاکوتی در مراحل آغازین و رشد دارای اثرهای معنی‌داری بر عملکرد، ویژگی‌های لاشه و سلول‌های سفید خون جوجه‌های گوشتی می‌باشد (05/0 > p). بر این اساس، بالاترین مقدار افزایش وزن روزانه (75/59 گرم)، بهترین ضریب تبدیل غذایی (9/1)، بالاترین درصد لاشه (04/74) و بیشترین درصد سنگدان (77/2) در گروه آزمایشی 3 و بهترین سطح سلول‌های سفید خون در گروه آزمایشی 9 مشاهده گردید، هر چند که در این موارد تفاوت معنی‌داری بین گروه‌های آزمایشی با گروه شاهد وجود نداشت.
هوشنگ ایروانی؛ حسین شعبانعلی فمی؛ معصومه سعادت‌زاده
چکیده
با توجه به متکی بودن اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی، گیاهان دارویی و معطر علاوه بر نقش خاصی که در اقتصاد داخلی دارند، می‌توانند تأثیر به‌سزایی در امر صادرات غیرنفتی داشته باشند. یکی از راهکارهای توسعه تولید این گیاهان توسعه فرآوری آنان است. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش فرآوری در توسعه کشت گیاهان معطر ...
بیشتر
با توجه به متکی بودن اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی، گیاهان دارویی و معطر علاوه بر نقش خاصی که در اقتصاد داخلی دارند، می‌توانند تأثیر به‌سزایی در امر صادرات غیرنفتی داشته باشند. یکی از راهکارهای توسعه تولید این گیاهان توسعه فرآوری آنان است. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش فرآوری در توسعه کشت گیاهان معطر شهرستان کاشان انجام شد. به‌طور کلی این تحقیق از نوع پیمایشی بوده که جمع‌آوری اطلاعات آن با استفاده از پرسش‌نامه که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (بالای 7/0) و روایی آن با استفاده از پیشنهادهای متخصصان تأیید شده، انجام گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل پرورش‌دهندگان گیاهان معطر این شهرستان بوده که 250 نفر از آنان به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آماره‌های توصیفی و استنباطی نظیر فراوانی، میانگین، ضریب تغییرات و در نهایت آزمون من‌ویت‌نی و آزمون t استفاده گردید. با مقایسه عوامل مؤثر بر توسعه کشت گیاهان معطر بین دو گروه پرورش‌دهندگان و پرورش‌دهندگان فرآوری‌کننده، مشخص شد که میزان رضایت از درآمد انواع گیاهان معطر و میزان انگیزه‌های اقتصادی در گروه گل‌کاران گلاب‌گیر بالاتر بوده‌است و همچنین مشخص گردید که پرورش‌دهندگان فرآوری‌کننده درصد بیشتری از کل اراضی خود را به کشت گیاهان معطر اختصاص داده و از این شغل رضایت بیشتری داشته و در آینده نیز تمایل بیشتری به پرورش این گیاهان نشان دادند.
عبدالحسین دلیمی؛ محسن اربابی؛ راضی ناصری‌فر
چکیده
لیشمانیازیس جلدی یک بیماری عفونی آندمیک و از معضلات مهم بهداشتی در بسیاری از کشورها ازجمله ایران می‌باشد. به‌دلیل عدم وجود واکسن مؤثر بروز بیماری در اکثر نقاط دنیا رو به افزایش است. استفاده از ترکیب‌های آنتی‌موان پنج ظرفیتی به‌عنوان داروهای خط اول درمان، همراه با محدودیت‌ها و عوارض جانبی متعددی می‌باشد. از این رو نیاز ...
بیشتر
لیشمانیازیس جلدی یک بیماری عفونی آندمیک و از معضلات مهم بهداشتی در بسیاری از کشورها ازجمله ایران می‌باشد. به‌دلیل عدم وجود واکسن مؤثر بروز بیماری در اکثر نقاط دنیا رو به افزایش است. استفاده از ترکیب‌های آنتی‌موان پنج ظرفیتی به‌عنوان داروهای خط اول درمان، همراه با محدودیت‌ها و عوارض جانبی متعددی می‌باشد. از این رو نیاز به ساخت داروهای جدید ارزان، قابل دسترس و با عوارض کم جهت جایگزینی ترکیب‌های شیمیایی موجود کاملاً احساس می‌گردد. داروهای با منشأ گیاهی می‌تواند به مرور جایگزین مناسبی باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر، تأثیر دو گیاه بومی درمنه Artemisia sieberi Besser و تشنه‌داری Scrophularia striata Boiss. بر رشد لیشمانیا ماژور در شرایط In vitro مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور غلظت‌های مختلف عصاره آبی گیاه درمنه و تشنه‌داری در شرایط In vitro روی رشد پروماستیگوت‌های لیشمانیا ماژور در داخل پلیت و رشد آماستیگوت‌ها در ماکروفاژها مورد بررسی قرار گرفت. طبق یافته‌های این بررسی، پروماستیگوت‌های لیشمانیا ماژور در محیط کشت RPMI تحت تأثیر غلظت‌های 20% و 25% درمنه، در همان روز اول به‌طور کامل از بین رفتند. در حالی‌که تشنه‌داری در غلظت 25% و در روز سوم باعث مرگ انگل گردید. کاهش رشد انگل در محیط کشت RPMI تحت تأثیر درمنه در هر 3 غلظت به‌طور معنی‌داری بیشتر از تشنه‌داری بود. غلظت‌های 20% درمنه در روز دوم و غلظت 25% تشنه‌داری در روز سوم باعث از بین بردن کامل آماستیگوت‌های لیشمانیا ماژور درون ماکروفاژ گردید.
