نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• میترا امام ¹
• عباس قمری‌زارع ²
• کامبیز اسپهبدی ³
• طیبه سهیلا نراقی ⁴
• شکوفه شهرزاد ⁴
• حبیب زارع ⁵
• لیلا میرجانی ⁴

¹ مربی پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

² استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

³ استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ساری

⁴ کارشناس، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

⁵ مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، نوشهر

چکیده

گیاه دارویی تیس (Sorbus aucuparia L.) از گونه‌های مهم جنس Sorbus در خانواده Rosaceae است و ارزش دارویی آن به‌ دلیل میوه و برگ آن می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر عوامل محیط کشت و تنظیم‌کننده‌های رشد بر تکثیر درون‌شیشه‌ای گیاه تیس، برداشت جوانه از پایه‌های بالغ مناطق سنگده ساری، سیاه‌بیشه مازندران و فولادمحله سمنان در تمام فصول سال انجام و بهترین روش سترون‌سازی جوانه‌ها تعیین گردید. این روش عبارت از شستشو و برس‌کشی نمونه‌ها با مایع ظرفشویی و بعد با محلول اتانل 70% بود. در مرحله سترون‌سازی، در ابتدای فصل زمستان تیمار استفاده از محلول 1/0% کلریدجیوه برای زمان
4 دقیقه در مورد ژنوتیپ بالغ سنگده- فریم و زمان 3 دقیقه برای ریزنمونه ژنوتیپ‌های سیاه‌بیشه مناسبتر از بقیه تیمارها بود. برای ریزنمونه ژنوتیپ‌های فولادمحله، این تیمار در فصل تابستان و در زمان 5 دقیقه مناسب بود. محیط کشت DKW با هورمون‌های BA، TDZ و IBA در غلظت‌های به‌ترتیب 5/0، 05/0 و 1/0 میلی‌گرم در لیتر در مرحله شاخه‌زایی و تکثیر و محیط MS با 2iP 5/0 میلی‌‌گرم در لیتر برای وصول به شاخه‌های با رشد طولی مناسب، تعیین گردید. ریشه‌زایی در محیط تغییریافته MCM مایع با ورمیکولیت و IBA در غلظت 5/1 میلی‌گرم در لیتر و در شرایط تاریکی انجام شد.

کلیدواژه‌ها

• تیس (Sorbus aucuparia L.)
• ژنوتیپ
• تکثیر درون‌شیشه‌ای
• تنظیم‌کننده رشد گیاهی