دوره 26، شماره 3 ، آبان 1389
سیده فاطمه برقعی؛ حسن ساری‌خانی؛ مهرداد چایی‌چی؛ عبدالکریم کاشی
چکیده
امروزه القاء پلی‌پلوئیدی با استفاده از مواد شیمیایی جهش‌زا، به‌عنوان یکی از روشهای اصلاح گیاهان دارویی به منظور افزایش قابلیت تولید متابولیت‌های ثانویه مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهش، برای القای پلوئیدی در گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L) از تیمار کلشی‌سین روی جوانه‌های انتهایی باززایی شده در شرایط درون شیشه‌ای ...
بیشتر
امروزه القاء پلی‌پلوئیدی با استفاده از مواد شیمیایی جهش‌زا، به‌عنوان یکی از روشهای اصلاح گیاهان دارویی به منظور افزایش قابلیت تولید متابولیت‌های ثانویه مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهش، برای القای پلوئیدی در گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L) از تیمار کلشی‌سین روی جوانه‌های انتهایی باززایی شده در شرایط درون شیشه‌ای بهره گرفته شد. کلشی‌سین با غلظت‌های 00/0، 05/0، 10/0 و 20/0% (وزنی به حجمی)، در دو زمان 24 و 48 ساعت مورد استفاده قرار گرفت و سطح پلوئیدی در ریزنمونه‌های زنده مانده از طریق شمارش کروموزوم‌ها در نمونه‌های نوک ریشه و فلوسایتومتری نمونه‌های برگی بررسی شد. 10 روز پس از اعمال تیمارها، ریزنمونه‌های شاهد بیشترین درصد زنده‌مانی را با میانگین 100% نشان دادند، درحالی‌که با مقایسه بین سه تیمار 05/0، 10/0 و 20/0% کلشی‌سین، بالاترین میانگین بقاء ریزنمونه‌ها در تیمار 05/0% کلشی‌سین به‌مدت 24 ساعت برابر با 8/63% مشاهده گردید. در مقابل؛ بالاترین میزان مرگ و میر در اثر کاربرد این ماده روی شاخه‌های انتهایی در غلظت 20/0% به‌مدت 48 ساعت مشاهده شد. نتایج حاصل از شمارش کروموزوم و تجزیه فلوسایتومتری نشان دادند که تیمار شاخه‌های انتهایی با غلظت 05/0% کلشی‌سین به‌مدت 24 و 48 ساعت و همچنین غلظت 10/0% پس از 24 ساعت، تیمارهای مؤثر در القاء پلی‌پلوئیدی و تولید میکسوپلوئید در این گیاه بودند. در مجموع تیمار 05/0% کلشی‌سین به‌مدت 48 ساعت با بازدهی 3/33% تولید گیاهان پلی‌پلوئید، مناسبترین تیمار بکارگرفته شده برای القای پلوئیدی در این گیاه بود.
مهدی فرحپور؛ علی مهدی آبکنار؛ غلامرضا نوتاش
چکیده
کشت جلبک به دلیل مصارف بسیار زیاد در زمینه‌های دارویی، آرایشی، بهداشتی، غذایی و علوفه از اهمیت بسیاری برخوردار است. وجود سواحل گسترده در ایران امکان کاشت انواع جلبکهای دریایی موجود در این اکوسیستم را فراهم می‌آورد. بنابراین در این تحقیق تلاش شده است تا سه گونه از جلبکهای شناخته شده در سواحل چابهار کاشت شده تا ضمن بررسی امکان کاشت ...
بیشتر
کشت جلبک به دلیل مصارف بسیار زیاد در زمینه‌های دارویی، آرایشی، بهداشتی، غذایی و علوفه از اهمیت بسیاری برخوردار است. وجود سواحل گسترده در ایران امکان کاشت انواع جلبکهای دریایی موجود در این اکوسیستم را فراهم می‌آورد. بنابراین در این تحقیق تلاش شده است تا سه گونه از جلبکهای شناخته شده در سواحل چابهار کاشت شده تا ضمن بررسی امکان کاشت بتوان تکنیک‌هایی را که برای مردم امکان استفاده دارد معرفی کرد. بدین منظور گونه‌های Sargassum ilicifolium، Hypnea musciformis و Cystoseira indica در نظر گرفته شده و با سیستم چوبهای ثابت در کف در ناحیه جذر و مدی منطقه طیس در چابهار کاشته شد. این محل در درون محدوده‌ایست که منطقه آزاد چابهار در اختیار دارد و در 7 کیلومتری شرق چابهار و در کنار اسکله طیس قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داد که بعد از حدود دو ماه از روز کاشت، جلبک سیستوسیرا (Cystoseira indica) از 800 گرم بر روی هر طناب به 19100 گرم رسیده و تا 24 برابر افزایش زی‌توده نشان داد و از لحاظ طولی نیز بیش از 70 سانتی‌متر رشد داشته و بعضی از بوته‌ها به بیش از یک متر نیز رسید. جلبک سارگاسوم (Sargassum ilicifolium) از 800 گرم به 13900 گرم رسیده و تا 17 برابر افزایش زی‌توده نشان داد، جلبک قرمز هیپنا (Hypnea musciformis) از 500 گرم به 4600 گرم رسیده و 9 برابر افزایش بیوماس نشان داد.
فاطمه سفیدکن؛ عاطفه بهمن‌زادگان؛ مصطفی گلی‌پور؛ ولی‌الله مظفریان؛ سعیده مشکی‌زاده
چکیده
جنس Bunium با نام فارسی زیره در ایران 14 گونه دارد. اغلب این گیاهان دارای غده زیرزمینی بوده و در دامنه‌های کوهستانی و اراضی زراعی می‌رویند. تنها گونه شناخته شده جنس زیره در ایران که جایگاه ارزشمندی در صادرات و صنایع داخلی دارد B. persicum است که اسانس آن حاوی کومین‌آلدئید و آلدئیدهای ترپینن می‌باشد. در این تحقیق به منظور تعیین نوع و درصد ترکیب‌های ...
بیشتر
جنس Bunium با نام فارسی زیره در ایران 14 گونه دارد. اغلب این گیاهان دارای غده زیرزمینی بوده و در دامنه‌های کوهستانی و اراضی زراعی می‌رویند. تنها گونه شناخته شده جنس زیره در ایران که جایگاه ارزشمندی در صادرات و صنایع داخلی دارد B. persicum است که اسانس آن حاوی کومین‌آلدئید و آلدئیدهای ترپینن می‌باشد. در این تحقیق به منظور تعیین نوع و درصد ترکیب‌های موجود در اسانس اندام هوایی و بذر B. cylindricum (Boiss.& Hohen.) Drude وB. rectangulum Boiss.& Hausskn.، این گیاهان از رویشگاه طبیعی خود جمع‌آوری شده و پس از خشک‌کردن در سایه، اسانس آنها به روش تقطیر با آب استخراج گردید. اجزای تشکیل‌دهنده اسانس‌ها، با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل شده به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. 17 ترکیب در اسانس اندام هوایی B. cylindricum شناسایی شد که اجزای اصلی جرماکرن D (2/31%)، دیل آپیول (9/26%)، ترانس-کاریوفیلن (1/11%)، جرماکرن B (1/7%) و ترپینولن (6/5%) بودند. همچنین 20 ترکیب مختلف در اسانس بذر B. cylindricum مورد شناسایی قرار گرفت. ترکیب‌های عمده این اسانس دیل آپیول (8/25%)، ترانس-کاریوفیلن (4/15%)، گلوبولول (2/12%)، اسپاتولنول (2/7%) و جرماکرن D (6/6%) بودند. 7 ترکیب مختلف در اسانس گل B. rectangulum مورد شناسایی قرار گرفت که ترکیب‌های عمده آن دیل آپیول (8/81%) و جرماکرن D (3/11%) بودند. همچنین 11 ترکیب در اسانس بذر B. rectangulum شناسایی شد که ترکیب‌های اصلی دیل آپیول (3/63%)، جرماکرن D (4/22%) و ترانس-کاریوفیلن (1/5%) بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که گرچه اسانس هر دو این گونه‌ها حاوی مقادیر بالایی از ترکیب‌های سسکوئی‌ترپنی است اما بین نوع و میزان این ترکیب‌ها در اسانس دو گونه و همچنین اسانس اندام‌های مختلف اختلافاتی وجود دارد.
رضا امیدبیگی؛ فرنوش فتاحی؛ فریبا فتاحی؛ قاسم کریم‌زاده
چکیده
گیاه آویشن ابلق با نام علمی (Thymus× citriodorus (Pers.) Schreb) یک گیاه بوته‌ای چند ساله و متعلق به تیره نعناع است. این گیاه در حقیقت هیبرید بین دو گیاه Thymus vulgaris و Thymus pulegioides می‌باشد. این گیاه به‌عنوان معرق و در درمان برونشیت مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین مشخص شده که اسانس حاصل از پیکر رویشی آن دارای اثر ضد باکتری و ضد قارچی می‌باشد. از این ...
بیشتر
گیاه آویشن ابلق با نام علمی (Thymus× citriodorus (Pers.) Schreb) یک گیاه بوته‌ای چند ساله و متعلق به تیره نعناع است. این گیاه در حقیقت هیبرید بین دو گیاه Thymus vulgaris و Thymus pulegioides می‌باشد. این گیاه به‌عنوان معرق و در درمان برونشیت مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین مشخص شده که اسانس حاصل از پیکر رویشی آن دارای اثر ضد باکتری و ضد قارچی می‌باشد. از این رو، تحقیق حاضر در باغ گیاهان دارویی شرکت دارویی زردبند واقع در شمال تهران به منظور تعیین بهترین زمان برداشت گیاه آویشن ابلق از نظر بالاترین عملکرد پیکر رویشی و میزان اسانس انجام گردید. پیکر رویشی گیاهان چهار ساله از خرداد تا آخر تیرماه سال 1387 در 4 مرحله فنولوژیکی مختلف شامل: 1) مرحله قبل از گلدهی، 2) مرحله آغاز گلدهی، 3) مرحله گلدهی کامل و 4) مرحله تشکیل میوه برداشت شد و بعد در هوای آزاد و در سایه خشک گردید. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که زمان برداشت در سطح احتمال 1/0% تأثیر معنی‌داری بر میزان وزن تر و وزن خشک پیکر رویشی آویشن ابلق داشت، به‌طوری که بالاترین وزن تازه و وزن خشک پیکر رویشی از مرحله گلدهی کامل و مرحله تشکیل میوه بدست آمد. بنابراین بیشترین مقدار اسانس به میزان 21/2 درصد از مرحله آغاز گلدهی استخراج شد و مقدار اسانس بدست آمده از گیاهان برداشت شده در مراحل قبل از گلدهی، گلدهی کامل و تشکیل میوه به‌ترتیب 80/1، 45/1 و 66/1 درصد بود. همچنین میزان عملکرد (میلی‌لیتر) اسانس در 100 متر مربع محاسبه شد که با توجه به مقایسه میانگین‌ها، بالاترین عملکرد اسانس (61/840 میلی‌لیتر) در مرحله تشکیل میوه بدست آمد. بنابراین مطابق با نتایج بدست آمده مناسبترین زمان برداشت پیکر رویشی گیاه آویشن ابلق برای رسیدن به بالاترین عملکرد اسانس مرحله تشکیل میوه می‌باشد.
عباس اکبرزاده؛ کامکار جایمند؛ ارسلان همتی؛ بابا خانجانی‌شیراز
چکیده
گونه‌های گیاهی دارویی بخش قابل‌توجهی از فلور ایران را تشکیل می‌دهند و نقش عمده‌ای را در ترکیب جوامع گیاهی مختلف ایفاء می‌نمایند. این تحقیق با هدف جمع‌آوری، شناسایی و تعیین پراکنش گیاهان دارویی در استان گیلان طی سالهای 1380 تا 1385 به اجرا درآمد. در این تحقیق با توجه به ضرورت شناخت گونه‌های دارویی درختی، درختچه‌ای و علفی، ابتدا لیست ...
بیشتر
گونه‌های گیاهی دارویی بخش قابل‌توجهی از فلور ایران را تشکیل می‌دهند و نقش عمده‌ای را در ترکیب جوامع گیاهی مختلف ایفاء می‌نمایند. این تحقیق با هدف جمع‌آوری، شناسایی و تعیین پراکنش گیاهان دارویی در استان گیلان طی سالهای 1380 تا 1385 به اجرا درآمد. در این تحقیق با توجه به ضرورت شناخت گونه‌های دارویی درختی، درختچه‌ای و علفی، ابتدا لیست فلورستیک استان گیلان تهیه و با توجه به مطالعات کتابخانهای و مشاوره با افراد متخصص، اقدام به شناسایی گونه‌ها در استان گردید. سپس با مراجعه به عرصههای طبیعی، مناطق پراکنش و دیگر خصوصیات هر یک از گونه‌ها تعیین گردید. براساس نتایج بدست آمده 342 گونه دارویی از 95 خانواده و 229 جنس گیاهی شناسایی شده است. از این تعداد گونه‌های گیاهی 24 گونه مربوط به خانواده Rosaceae، 23 گونه مربوط به خانواده Labiatae، 19 گونه مربوط به خانواده Compositae و بقیه از سایر خانوادههای مختلف میباشند.
سیدعلیرضا ولدآبادی؛ حسین علی‌آبادی فراهانی؛ پیام معاونی
چکیده
به منظور بررسی تغییرات میزان اسانس و عملکرد دانه در توده‌های مختلف زیره سبز (Cuminum cyminum L.) تحت کاربرد نیتروژن در منطقه قزوین، تحقیق حاضر در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات اسماعیل‌آباد قزوین انجام گردید. آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. عوامل مورد بررسی شامل عامل توده بومی مشتمل بر ...
بیشتر
به منظور بررسی تغییرات میزان اسانس و عملکرد دانه در توده‌های مختلف زیره سبز (Cuminum cyminum L.) تحت کاربرد نیتروژن در منطقه قزوین، تحقیق حاضر در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات اسماعیل‌آباد قزوین انجام گردید. آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. عوامل مورد بررسی شامل عامل توده بومی مشتمل بر سه توده بومی زیره سبز سبزوار، بجنورد و اسفراین و عامل کود نیتروژنه حاوی چهار سطح با مقادیر 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بودند. نتایج نشان داد که توده‌های بومی دارای صفات معنی‌داری با یکدیگر بودند. به‌طوری که بیشترین عملکرد اسانس، درصد اسانس، عملکرد دانه، شاخص برداشت و وزن هزاردانه از توده بومی اسفراین و بیشترین عملکرد بیولوژیک از توده بومی بجنورد بدست آمدند. همچنین در رابطه با تیمار کود نیتروژنه مشاهده شد که اثر مثبت معنی‌داری بر صفات گیاهی داشته و اگرچه کاربرد 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و وزن هزاردانه را تولید کرد ولی بیشترین عملکرد اسانس، درصد اسانس و شاخص برداشت به‌ترتیب از کاربرد 90، 60 و 30 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بدست آمدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که انتخاب توده برتر گیاهی که سازگاری مناسبی با شرایط اقلیمی منطقه کشت دارد، می‌تواند صفات کمی و کیفی گیاه مورد نظر را به میزان قابل‌توجهی افزایش داده و از طرفی سبب استفاده بهینه از نهاده‌های زراعی گردد.
علیرضا دادخواه
چکیده
این آزمایش در محیط کنترل شده به منظور بررسی درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه چهار گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، کنجد (Sesamum indicum L.)، شاهدانه (Cannabis sativa L.) و زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke) در شرایط پتانسیل منفی با استفاده از نمکهای کلرور سدیم، کلرور کلسیم و مخلوط نمکهای کلرور سدیم + کلرور کلسیم به نسبت مولی 5 به ...
بیشتر
این آزمایش در محیط کنترل شده به منظور بررسی درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه چهار گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، کنجد (Sesamum indicum L.)، شاهدانه (Cannabis sativa L.) و زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke) در شرایط پتانسیل منفی با استفاده از نمکهای کلرور سدیم، کلرور کلسیم و مخلوط نمکهای کلرور سدیم + کلرور کلسیم به نسبت مولی 5 به یک انجام شد. تیمارها شامل جوانه‌زنی بذرها در آب مقطر به‌عنوان شاهد و سه تیمار پتانسیل منفی شامل 37/0-، 59/0- و 81/0- مگاپاسکال بود. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل در پتری‌دیش‌هایی به قطر 11 سانتی‌متر با 30 عدد بذر در شش تکرار اجرا گردید. واکنش فرایند جوانه‌زنی گیاهان به پتانسیل منفی آب و نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی، متفاوت بود. به‌طوری که پتانسیل منفی آب و نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی هیچ‌گونه تأثیر منفی بر جوانه‌زنی بذر گیاه کنجد نداشت ولی جوانه‌زنی بذر سایر گیاهان بشدت تحت تأثیر پتانسیل منفی آب و نوع نمک قرار گرفت. در پتانسیل منفی 81/0- بیشترین درصد جوانه‌زنی مربوط به بذر کنجد با 99% و کمترین درصد جوانه‌زنی مربوط به بذرهای گیاهان شنبلیله و زنیان با جوانه‌زنی دوازده درصد بوده است. نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی بر جوانه‌زنی بذرها تأثیر داشت، به‌طوری که در پتانسیل‌های منفی ایجاد شده با مخلوط نمکهای کلرور سدیم + کلرور کلسیم (به نسبت مولی 5 به یک) به‌ویژه پتانسیل‌های منفی بالا فرایند جوانه‌زنی نسبت به سایر نمکها به‌طور معنی‌داری بیشتر بود. در کنجد سرعت جوانه‌زنی تحت تأثیر پتانسیل منفی محیط جوانه‌زنی و نوع نمک ایجادکننده آن قرار نگرفت، در حالی که سرعت جوانه‌زنی بذر سایر گیاهان تحت تأثیر پتانسیل منفی محیط جوانه‌زنی قرار گرفت. سرعت جوانه‌زنی در پتانسیل‌های منفی 59/0- و 81/0- ایجاد شده با نمک کلرید کلسیم بیشتر کاهش یافت. اگرچه پتانسیل منفی آب ایجاد شده با نمکهای مختلف تأثیر منفی بر جوانه‌زنی بذر کنجد نداشت اما رشد گیاهچه‌های کنجد بشدت تحت تأثیر پتانسیل منفی آب قرار گرفت.
مه‌لقا قربانلی؛ نینا ادیب‌هاشمی؛ مریم پیوندی
چکیده
در این پژوهش، برهم‌کنش کلریدسدیم و اسید آسکوربیک بر پارامترهای رشد (وزن تر و خشک، طول اندام هوایی و ریشه)، مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی برگها (کلروفیل a، b و (a+b)، کاروتنوئیدها)، مقدار قندهای محلول و پروتئین در اندام هوایی و ریشه گیاه دارویی سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرایط گلخانه‌ای، به صورت تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. به‌طوری ...
بیشتر
در این پژوهش، برهم‌کنش کلریدسدیم و اسید آسکوربیک بر پارامترهای رشد (وزن تر و خشک، طول اندام هوایی و ریشه)، مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی برگها (کلروفیل a، b و (a+b)، کاروتنوئیدها)، مقدار قندهای محلول و پروتئین در اندام هوایی و ریشه گیاه دارویی سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرایط گلخانه‌ای، به صورت تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. به‌طوری که گیاهان در معرض غلظت‌های مختلف کلریدسدیم (0، 25، 50، 75 و100 میلی‌مولار) و اسید آسکوربیک (0 و10 میلی‌مولار) قرار گرفتند. در گیاهانی که تنها در معرض کلریدسدیم قرار داشتند، در مقایسه با گیاهان شاهد، با افزایش غلظت کلریدسدیم، پارامترهای رشد، مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی و مقدار پروتئین کاهش و مقدار قندهای محلول افزایش یافت. اما گیاهانی که در معرض همزمان کلریدسدیم و اسید آسکوربیک قرارداشتند، در مقایسه با گیاهانی که تنها در معرض تنش شوری بودند، در غلظت‌های یکسان کلریدسدیم، پارامترهای رشد، مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی و مقدار قندهای محلول و پروتئین بیشتری را نشان دادند. این نتایج نشان می‌دهند که اسپری اسید آسکوربیک (به‌عنوان یک آنتیاکسیدان) سبب افزایش بردباری به تنش شوری و کاهش اثرهای مضر کلریدسدیم در گیاه سیاه‌دانه شده است.
مهدی قره‌خانی؛ محمد قربانی؛ محمدعلی ابراهیم‌زاده؛ سیدمهدی جعفری؛ علیرضا صادقی ماهونک
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی تأثیر روشهای استخراج غرقابی، استخراج به کمک اولتراسوند و استخراج به کمک مایکروویو بر میزان استخراج ترکیب‌های فنولی و فلاونوئیدی از برگهای گزنه (Urtica dioica L.) به همراه سه حلال استخراجی آب، متانول 80% و کلروفرم بود. در روش غرقابی، حلال آب و کلروفرم به‌ترتیب بیشترین مقدار ترکیب‌های فنولی و فلاونوئیدی را استخراج کردند. ...
بیشتر
هدف از این تحقیق بررسی تأثیر روشهای استخراج غرقابی، استخراج به کمک اولتراسوند و استخراج به کمک مایکروویو بر میزان استخراج ترکیب‌های فنولی و فلاونوئیدی از برگهای گزنه (Urtica dioica L.) به همراه سه حلال استخراجی آب، متانول 80% و کلروفرم بود. در روش غرقابی، حلال آب و کلروفرم به‌ترتیب بیشترین مقدار ترکیب‌های فنولی و فلاونوئیدی را استخراج کردند. در دو روش استخراج به کمک اولتراسوند و مایکروویو تأثیر زمانهای مختلف اشعه‌دهی امواج نیز به همراه نوع حلال مصرفی بررسی شد. به‌طوری که در روش استخراج به کمک اولتراسوند، حلال آب و زمان 90 دقیقه بیشترین میزان استخراج ترکیب‌های فنولی و حلال کلروفرم و زمان 90 دقیقه بیشترین میزان استخراج ترکیب‌های فلاونوئیدی را داشته است. همچنین بین دو زمان 60 و 90 دقیقه تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال پنج درصد مشاهده نشد. بنابراین بهترین تیمار حلال- زمان با بیشترین میزان استخراج ترکیب‌های فنولی و فلاونوئیدی در روش استخراج به کمک مایکروویو به‌ترتیب مربوط به تیمارهای حلال آب- زمان 9 دقیقه و حلال متانول- زمان 9 دقیقه بود. حلال کلروفرم در روش استخراج به کمک مایکروویو کمترین میزان استخراج ترکیب‌های فنولی و فلاونوئیدی را داشت و تأثیر زمان اشعه‌دهی امواج مایکروویو بر میزان استخراج معنی‌دار نبود. در مقایسه بین روشها، روش استخراج به کمک مایکروویو با حلال آب- زمان 9 دقیقه بالاترین قدرت استخراج‌کنندگی ترکیب‌های فنولی (41/0±57/11 میلی‌گرم معادل اسید گالیک به گرم نمونه خشک) و روش غرقابی (ساعت) با حلال کلروفرم بیشترین میزان ترکیب‌های فلاونوئیدی (533/0±64/13 میلی‌گرم معادل کوئرستین به گرم نمونه خشک) را استخراج کرد.
علی‌محمد اسعدی؛ اصغر خشنود یزدی
چکیده
گیاه Dracocephalum kotschyi Boiss. یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. این گیاه به علت اسانس زیاد آن مورد توجه می‌باشد. در طب سنتی از این گیاه در کاهش تب، درد مفاصل و روماتیسم و به‌عنوان ضد التهاب و التیام‌دهنده زخم استفاده می‌شود. مطالعه حاضر به منظور شناخت خصوصیات بوم‌شناختی این ...
بیشتر
گیاه Dracocephalum kotschyi Boiss. یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. این گیاه به علت اسانس زیاد آن مورد توجه می‌باشد. در طب سنتی از این گیاه در کاهش تب، درد مفاصل و روماتیسم و به‌عنوان ضد التهاب و التیام‌دهنده زخم استفاده می‌شود. مطالعه حاضر به منظور شناخت خصوصیات بوم‌شناختی این گونه جهت معرفی برای کشت انبوه آن در اراضی زراعی و استفاده در صنایع دارویی و همچنین جلوگیری از تخریب رویشگاه‌های طبیعی گونه در سال 1387 در مراتع شهرستان بجنورد انجام شد. مشخصات اقلیمی، زمین‌شناسی، تیپ رویشگاه، گیاهان همراه، اندازه‌گیری متغیرهای رویشی و تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک برای گیاه در رویشگاه آن انجام گردید. نتایج نشان داد که این گونه در منطقه مورد مطالعه با بارندگی متوسط سالانه 320 میلی‌متر، دمای متوسط سالانه 22/10 درجه سانتی‌گراد و اقلیم نیمه‌خشک سرد رویش مناسبی دارد. این گونه در دامنه‌های شمالی و شمال‌غربی در ارتفاع 1600 تا 1800 متری از سطح دریا در مناطق سنگلاخی پراکنش یافته است. در منطقه مورد مطالعه خاک بسیار کم عمق و دارای بافت لومی، 6/7- 57/7 pH=، 555/0 EC= دسی‌زیمنس بر متر و 9/11- 475/11 CEC= سانتی‌مول بر کیلوگرم می‌باشد. تیپ رویشگاه چای چوپان- علف بره است و بیش از 58 گونه گیاهی همراه این گونه دیده می‌شود. بدین ترتیب میانگین پوشش تاجی و تراکم زرین گیاه در منطقه به‌ترتیب 122/0 درصد و 361 بوته در هکتار بود.
جواد چراغی؛ علی ولدی
چکیده
داروهای ضد درد موجود دارای عوارض جانبی بسیار هستند و یافتن داروهای گیاهی از اولویت پژوهشی محققان می‌باشد. باتوجه به وجود ترکیب لیمونن در عصاره گیاهان ضد درد، در این پژوهش اثر ضد دردی این ترکیب در موش صحرایی بررسی شده است. در این پژوهش اثر ترکیب لیمونن بر روی موش صحرایی نر مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی اثر ضد دردی با آزمون فرمالین، بررسی ...
بیشتر
داروهای ضد درد موجود دارای عوارض جانبی بسیار هستند و یافتن داروهای گیاهی از اولویت پژوهشی محققان می‌باشد. باتوجه به وجود ترکیب لیمونن در عصاره گیاهان ضد درد، در این پژوهش اثر ضد دردی این ترکیب در موش صحرایی بررسی شده است. در این پژوهش اثر ترکیب لیمونن بر روی موش صحرایی نر مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی اثر ضد دردی با آزمون فرمالین، بررسی اثر ضد التهابی با تست گزیلن و تهیه لیمونن با روش دکانتاسیون انجام شد. در زمینه بررسی درد، عصاره پوست پرتقال با سه دوز mg/Kg 20، 30 و 50 به موشها تزریق شد که هر سه دوز اثر ضد دردی و ضد التهابی از خود نشان دادند. که در این میان دوز mg/Kg 50 بیشترین اثر ضد دردی (89%) را نشان داد.
سیده مریم شرفی؛ ایرج رسولی؛ طلوع‌الله قدری؛ محمدرضا جلالی ندوشن؛ محمدباقر رضایی
چکیده
در مطالعه حاضر فعالیت‌های ضد میکروبی، آنتی‌اکسیدانی، هماتولوژی و سیتوتوکسسیته اسانس لیموترش (Citrus limon L.) مورد آزمایش قرار گرفت. نمای حساسیتی میکروارگانیسم‌ها در برابر اسانس لیمو براساس حساسترین به مقاومترین به‌ترتیب زیر بود: E.coli> K. pneumonia> S. aureus> Streptococcus faecalis> Candida albicans> P. aeruginosa. حداقل غلظت‌های مهارکنندگی (MIC) و کشندگی (MBC) اسانس ...
بیشتر
در مطالعه حاضر فعالیت‌های ضد میکروبی، آنتی‌اکسیدانی، هماتولوژی و سیتوتوکسسیته اسانس لیموترش (Citrus limon L.) مورد آزمایش قرار گرفت. نمای حساسیتی میکروارگانیسم‌ها در برابر اسانس لیمو براساس حساسترین به مقاومترین به‌ترتیب زیر بود: E.coli> K. pneumonia> S. aureus> Streptococcus faecalis> Candida albicans> P. aeruginosa. حداقل غلظت‌های مهارکنندگی (MIC) و کشندگی (MBC) اسانس تازه تعیین گردید. اسانس، خاصیت کشندگی و مهارکنندگی میکروبی خوبی بجز در خصوص Pseudomonas aeruginosa نشان داد. از این رو خاصیت آنتی‌اکسیدانی اسانس با روش بتا-کاروتن‌زدایی انجام و نتایج مقایسه‌ای آنها با آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک استاندارد انجام شد. بازدارندگی پراکسیداسیون لیپید به وسیله اسانس لیمو تقریباً برابر یا بیش از قدرت آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک BHT و BHA بود. مقدار اسانس لازم برای 50% رادیکال‌زدایی اسانس لیمو μg/ml 81/22 بود. به‌طوری که محتوای فنلی و ظرفیت DPPHزدایی برای هر اسانس مشخص و بعد نسبت بین محتوای فنلی و ظرفیت DPPHزدایی تعیین گردید. فنل کل اسانس خالص لیمو μgGAE/mg 43/57 بود. بازدارندگی پراکسیداسیون لیپید به وسیله اسانس لیمو تقریباً برابر یا بیش از قدرت آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک BHT و BHA بود. قدرت آنتی‌اکسیدانی احیا فریک در سرم خون موشهایی که به مدت یک ماه و روزانه به میزان 100 میکرولیتر اسانس گاواژ شده بودند افزایش نشان داد. به‌نحوی که تأثیرات درمانی در نتیجه تغذیه اسانس توسط موشها در خون آنها دیده شد. غلظت 50% کشندگی (IC50) اسانس لیمو بر علیه سلولهای Hela و خون محیطی به‌ترتیب 97/0 و 57/0 میکروگرم در هر میلی‌لیتر تعیین گردید. بنابراین نتایج نشان می‌دهد که اسانس لیمو با احتیاط و فقط پس از تعیین دوز مورد مصرف قرار گیرد.
اروجعلی خرسندی؛ عباس حسنی؛ فاطمه سفیدکن؛ حبیب شیرزاد؛ علیرضا خرسندی
چکیده
شوری خاک و آب از عوامل کاهش‌دهنده‌ی رشد و عملکرد بسیاری از محصولات کشاورزی در ایران می‌باشد. آگاستاکه (Agastache foeniculum kuntz.) گیاهی علفی، چندساله و معطر متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) است. از مواد موثرۀ این گیاه در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی و همچنین در بستنی‌سازی استفاده می‌شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر شوری بر رشد، عملکرد ...
بیشتر
شوری خاک و آب از عوامل کاهش‌دهنده‌ی رشد و عملکرد بسیاری از محصولات کشاورزی در ایران می‌باشد. آگاستاکه (Agastache foeniculum kuntz.) گیاهی علفی، چندساله و معطر متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) است. از مواد موثرۀ این گیاه در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی و همچنین در بستنی‌سازی استفاده می‌شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر شوری بر رشد، عملکرد و میزان اسانس انجام گردید. این بررسی به صورت یک آزمایش گلدانی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تیمار سطوح شوری شامل صفر (شاهد)، 25، 50، 75، 100 و 125 میلی‌مول در لیتر کلرور سدیم و چهار تکرار در گلخانه انجام شد و برخی عامل‌های رشدی، عملکرد و میزان اسانس اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری اثر معنی‌داری بر عامل‌های اندازه‌گیری شده دارد. با افزایش سطح شوری، ارتفاع بوته، تعداد و طول شاخه‌های جانبی، قطر ساقه، فواصل میانگره‌ها، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک برگ و ساقه، عملکرد پیکر رویشی تر و خشک در گلدان و میزان اسانس در گلدان کاهش یافت. در اجزاء متشکله‌ی اسانس ترکیب‌هایی نظیر بتا-پینن، میرسن، انیس‌آلدئید و بتا-بوربونن افزایش و به‌عکس مقدار لینالول و متیل‌کاویکول کاهش یافت. همچنین در سطح شوری 100 و 125 میلی‌مولار کلرور سدیم بوته‌ها قبل از به گل رفتن از بین رفتند.
