تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

اثرات تاریخ کاشت و رژیمهای آبیاری بر روی کمیّت و کیفیّت اسانس در گیاه Cuminum cyminum L.

جلیل زرین‌زاده؛ مهدی میرزا؛ هوشنگ آلیاری

دوره 23، شماره 1 ، اردیبهشت 1386، ، صفحه 134-140

چکیده

  به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رژیم‌های آّبیاری بر روی کمیّت و کیفیت اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در سال 82-1381 آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با سه تکرار به مورد اجرا گذاشته ‌شد. در تیمارهای مختلف حداقل و حداکثر اسانس استخراج شده به ترتیب 3/1% و 36/3% بدست ...  بیشتر به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رژیم‌های آّبیاری بر روی کمیّت و کیفیت اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در سال 82-1381 آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با سه تکرار به مورد اجرا گذاشته ‌شد. در تیمارهای مختلف حداقل و حداکثر اسانس استخراج شده به ترتیب 3/1% و 36/3% بدست آمد. ترکیب کومین آلدئید (Cuminaldehyde) که بیشترین درصد اسانس زیره سبز را به خود اختصاص داده است، به طور معنی‌داری (در سطح 01/0) تحت تأثیر تاریخ کاشت قرار گرفت. امّا سطوح مختلف آبیاری اثر معنی‌داری بر آن نداشتند. ترکیب پارا-سیمن (p-cymen) دومین رتبه از نظر میزان درصد در اسانس زیره  سبز را دارا بود. تاریخ کاشت  اثر معنی‌داری  بر روی این تر کیب  نشان نداد. امّا سطوح مختلف آبیاری اثر معنی‌داری (در سطح 05/0) بر روی میزا ن (p-cymen) نشان دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 174.23 K

بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس گلهای گیاهParthenium argentatum Gray.

زهرا باهرنیک؛ مهدی میرزا؛ محمود غفاری

دوره 23، شماره 1 ، اردیبهشت 1386، ، صفحه 141-145

چکیده

  گیاه وایول(.Parthenium argentatum Gray)، درختچه‌ای چند ساله و منبعی از لاتکس می‌باشد. از آنجائی که گلها و لاتکس آن بسیار معطر بوده و موجب جلب شدید حشرات به خصوص در هنگام گرده افشانی می‌شود، گلهای رقم UC/100 از مزرعه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در تیر ماه جمع‌آوری و سپس به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. اسانس بدست آمده توسط دستگاه GC  و GC/MS مورد تجزیه ...  بیشتر گیاه وایول(.Parthenium argentatum Gray)، درختچه‌ای چند ساله و منبعی از لاتکس می‌باشد. از آنجائی که گلها و لاتکس آن بسیار معطر بوده و موجب جلب شدید حشرات به خصوص در هنگام گرده افشانی می‌شود، گلهای رقم UC/100 از مزرعه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در تیر ماه جمع‌آوری و سپس به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. اسانس بدست آمده توسط دستگاه GC  و GC/MS مورد تجزیه قرار گرفته و ترکیب‌های شیمیایی آن شناسایی گردیدند. نتایج بدست آمده نشان داد که بازده اسانس آن 0.8% بوده و در مجموع شانزده ترکیب، 97.6% اسانس را تشکیل می‌دادند. از ترکیب‌های مهم می‌توان از آلفا-پینن (27.2%)، بتا-فلاندرن (17.0%)، گاما-اودسمول (11.3%)، بتا-پیینن (10.0%)، بتا-اودسمول (9.0%) و بی سیکلوجرماکرن (4.0%) نام برد. سایر ترکیب‌ها شامل سابینن  (7.3%)، اودسمول (1.9%)، بورنیل استات (2.0%)، جرماکرن-D (1.4%) و ترانس-بتا اوسیمن (2.2%) بودند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 133.8 K

استخراج و شناسایی ترکیبهای شیمیایی اسانس Salvia compressa Vent.

مهدی میرزا؛ زهرا باهر نیک

دوره 22، شماره 4 ، بهمن 1385، ، صفحه 431-436

چکیده

  از آنجایی که گیاه Salvia از روزگاران کهن در مجموعه گیاهان طبی مورد توجه خاص بوده و کاربرد امروزه اسانس گونه های مختلف آن در صنایع داروسازی، عطرسازی و فراورده‌های بهداشتی- آرایشی و نیز طعم دهنده در صنایع غذایی و نوشیدنی حائز اهمیت است, بنابراین در تحقیق حاضر اسانس گونه ای از جنس سالویا با نام  Salvia compressa Vent. استخراج و ترکیبهای موجود در ...  بیشتر از آنجایی که گیاه Salvia از روزگاران کهن در مجموعه گیاهان طبی مورد توجه خاص بوده و کاربرد امروزه اسانس گونه های مختلف آن در صنایع داروسازی، عطرسازی و فراورده‌های بهداشتی- آرایشی و نیز طعم دهنده در صنایع غذایی و نوشیدنی حائز اهمیت است, بنابراین در تحقیق حاضر اسانس گونه ای از جنس سالویا با نام  Salvia compressa Vent. استخراج و ترکیبهای موجود در آن مورد بررسی و شناسایی قرار گرفت. بدین منظور سر شاخه‌های گلدار گیاه از اطراف جهرم (ارتفاع 900 متر) در استان فارس جمع‌آوری شده و اسانس آن به روش تقطیر با آب مورد استخراج قرار گرفت. سپس ترکیبهای موجود در اسانس با استفاده از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنجی جرمی ((GC/MS جدا سازی و شناسایی گردیدند. نتایج بدست آمده وجود 24 ترکیب را در  اسانس S. compressa نشان داد. در میان ترکیبهای شناسایی شده به ترتیب ترکیبهای T-کادینول(36%) و کاریوفیلن اکسید (15.7%) بالا ترین مقدار را به خود اختصاص دادند. از سایر ترکیبهای اصلی این اسانس می توان ژرانیول (10.5%) و بورنئول (9.3%) را  نام برد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 193.66 K

نقش ترپن زدایی در ترکیب شیمیایی اسانس پوست پرتقال (Citrus sinensis (L.) Osbeck)

مهدی میرزا؛ زهرا باهرنیک

دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 250-255

چکیده

  میوه گیاه پرتقال ((Citrus sinensisاز تیره مرکبات (Rutaceae) ، در فصل پاییز از منطقه شمال جمع آوری گردید و پس از جدا سازی پوست از میوه به روش پرس سرد (Cold-press) اسانس گیری انجام شده و بعد با استفاده از دستگاه GC  و طیف سنجی جرمیGC/MS، ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس مورد شناسایی دقیق قرار گرفت. در مجموع 21 ترکیب در اسانس پوست پرتقال شناسایی شد که عمده ترین ترکیبهای ...  بیشتر میوه گیاه پرتقال ((Citrus sinensisاز تیره مرکبات (Rutaceae) ، در فصل پاییز از منطقه شمال جمع آوری گردید و پس از جدا سازی پوست از میوه به روش پرس سرد (Cold-press) اسانس گیری انجام شده و بعد با استفاده از دستگاه GC  و طیف سنجی جرمیGC/MS، ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس مورد شناسایی دقیق قرار گرفت. در مجموع 21 ترکیب در اسانس پوست پرتقال شناسایی شد که عمده ترین ترکیبهای آن لیمونن )94.3%)،  میرسن (1.5%), لینالول (0.9%)، دکانال (0.5%)، آلفا-پینن (0.4%) و اکتانول  (0.3%) بود. پس از عمل ترپن زدایی که به وسیله تقطیر جزء به جزء و با استفاده از پمپ خلاء انجام پذیرفت تغییرات مختلفی در اسانس پوست پرتقال بوجود آمد. عمده ترین ترکیبها در اسانس حاصل لیمونن (92.2%)، لینالول (1.5%)،  میرسن (0.5%)، آلفا-پینن (0.1%) و دکانال (0.7%) بودند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 192.9 K

شناسایی و بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس گیاه Lepidium sativum L

مهدی میرزا؛ مهردخت نجف پور نوایی

دوره 21، شماره 4 ، بهمن 1384، ، صفحه 481-488

https://doi.org/10.22092/ijmapr.2006.115030

چکیده

  جنس Lepidium از خانواده  Cruciferaeدر ایران 8 گونه دارد که گونه Lepidium sativum L.  شاهی (ترتیزک) علاوه بر ایران در  اروپای مناطق مدیترانه ای ، آسیا وآمریکا  پراکنش دارد .به منظور بررسی ترکیبهای  شیمیایی اسانس  آن برگهای گیاه کاشته شده از منطقه شمیران در استان تهران در تابستان 1383 جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر ...  بیشتر جنس Lepidium از خانواده  Cruciferaeدر ایران 8 گونه دارد که گونه Lepidium sativum L.  شاهی (ترتیزک) علاوه بر ایران در  اروپای مناطق مدیترانه ای ، آسیا وآمریکا  پراکنش دارد .به منظور بررسی ترکیبهای  شیمیایی اسانس  آن برگهای گیاه کاشته شده از منطقه شمیران در استان تهران در تابستان 1383 جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی به رنگ زرد روشن و بازده 0.3% بدست آمد. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده  اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. از میان 25 ترکیب شناسایی شده که 94.7% اسانس را تشکیل می دهند ترکیب کامفر با 19.8% بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهد. ترکیبهای بعدی شامل   1،8-سینئول (10.2%)، لیمونن (8.5%)  و اپی–آلفا بیسابولول (7.9%) می باشند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 560.42 K

استخراج و شناسایی ترکیبهای شیمیایی عصاره هگزانی گیاه .Evonymus japonicus L

مهدی میرزا؛ زهرا باهرنیک

دوره 21، شماره 3 ، آبان 1384، ، صفحه 391-397

https://doi.org/10.22092/ijmapr.2005.115096

چکیده

  درختچه شمشاد (Evonymus japonicus) گیاهی است متعلقبه خانواده Celasteraceae که امروزه به صورت پرچین در نقاط مختلف کاشته می شود. عطر گلهای این گونه چنان قوی است  که بوی اسانس آن از مسافت دور در فصل بهار و تابستان به خوبی قابل استنشاق است. گلهای این گیاه میزبان بسیار خوبی برای زنبورهای عسل محسوب می‌شود. به منظور مطالعه ترکیبهای معطر  گیاه، گلهای تازه ...  بیشتر درختچه شمشاد (Evonymus japonicus) گیاهی است متعلقبه خانواده Celasteraceae که امروزه به صورت پرچین در نقاط مختلف کاشته می شود. عطر گلهای این گونه چنان قوی است  که بوی اسانس آن از مسافت دور در فصل بهار و تابستان به خوبی قابل استنشاق است. گلهای این گیاه میزبان بسیار خوبی برای زنبورهای عسل محسوب می‌شود. به منظور مطالعه ترکیبهای معطر  گیاه، گلهای تازه آن  در اواخر فصل بهار جمع آوری شده و بعد با استفاده از حلال (هگزان) عصاره آن استخراج و ترکیبهای موجود در آن  با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی متصل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) شناسایی گردیدند. عصاره هگزانی حاصل از این گیاه با  بازده  0.1%  حاوی 20 ترکیب مختلف بوده است که 46.6% ترکیبهای تشکیل دهنده آن را الکلها  به خود اختصاص داده اند. در میان ترکیبهای شناسایی شده به ترتیب فنیل اتیل الکل ) 29.4%), بنزیل بوتانوات (28.6%) و بنزیل الکل (11.1%) بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند. از سایر ترکیبها می توان از فنیل اتیل پروپیونات (8.5%)، اوژنول (4.8%)، نونانال (2.9%) و1،3،5- تری متوکسی بنزن (2.7%) نام برد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 747.36 K

شناسایی و بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس گیاه Scutellaria pinnatifida Arth.et Hamilt

مهدی میرزا؛ مهردخت نجف پورنوایی؛ محمد دینی

دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، ، صفحه 417-423

چکیده

  جنس ٍScutellaria  از خانواده Labiatae در ایران  20  گونه گیاه علفی چندساله داردکه گونه  Scutellaria pinnatifida A.hamilt. علاوه بر ایران در شمال سوریه، عراق، تالش  و افغانستان  پراکنش دارد.به منظور بررسی ترکیبهای اسانس  این گیاه سرشاخه های گلدار آن از منطقه توچال  در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با  ...  بیشتر جنس ٍScutellaria  از خانواده Labiatae در ایران  20  گونه گیاه علفی چندساله داردکه گونه  Scutellaria pinnatifida A.hamilt. علاوه بر ایران در شمال سوریه، عراق، تالش  و افغانستان  پراکنش دارد.به منظور بررسی ترکیبهای اسانس  این گیاه سرشاخه های گلدار آن از منطقه توچال  در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با  آب (Clevenger) اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی  به رنگ زرد روشن و بازده 0.07 %درصد بدست آمد.  تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده  اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC)و  کروماتوگراف گازی  متصل شده با طیف سنج  جرمی (GC/MS)  با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. ازمیان 29 ترکیب شناسایی شده که 96.6% اسانس را تشکیل می دهند ترکیب ژرماکرن دی با 39 % بیشترین میزان را بخود اختصاص می دهد. بعد از آن بتاـ کاریوفیلن (23.2 %) بی سیکلو ژرماکرن (11.5%) و فارنسن (7.8%) سایر ترکیبهای عمده تشکیل دهنده این اسانس می باشند. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.16 M

شناسایی ترکیبهای شیمیایی اسانس گیاه Bothriochloa ischaemum L.

مهدی میرزا؛ مهردخت نجف پور نوایی؛ محمد دینی

دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1383، ، صفحه 191-197

چکیده

  جنس Bothriochloa  از خانواده Gramineae در ایران  یک  گونه  علفی چندساله به نامBothriochloa ischaemum L.  دارد که علاوه بر ایران در جنوب اروپا مناطق مدیترانه ای و آسیا پراکنش دارد. به منظور بررسی ترکیبهای اسانس  این گیاه سرشاخه های گلدار آن از منطقه کرج  در استان تهران جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با  آب (Clevenger ...  بیشتر جنس Bothriochloa  از خانواده Gramineae در ایران  یک  گونه  علفی چندساله به نامBothriochloa ischaemum L.  دارد که علاوه بر ایران در جنوب اروپا مناطق مدیترانه ای و آسیا پراکنش دارد. به منظور بررسی ترکیبهای اسانس  این گیاه سرشاخه های گلدار آن از منطقه کرج  در استان تهران جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با  آب (Clevenger ) اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی  به رنگ زرد روشن و بازده 0.1%درصد بدست آمد. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده  اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC)  و گاز کروماتوگراف متصل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS)  با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. ازمیان  14  ترکیب شناسایی شده که 98% اسانس را تشکیل می دهند ترکیب  viridiflorol  با 73 % بیشترین میزان را بخود اختصاص می دهد. بعد از آن  (   kessane 12.7%)،( valencene 3.5%)  ) و ( 3.1%   α-selinene) سایر ترکیبهای  عمده تشکیل دهنده این اسانس می باشند. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 4.01 M

استخراج و بررسی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس گیاه Centaurea behen L.

مهدی میرزا؛ مهردخت نجف پور نوایی؛ محمد دینی

دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، ، صفحه 227-232

چکیده

  به منظور بررسی ترکیبهای اسانس گیاهCentaurea behen L., سرشاخه های گیاه از منطقه  بومهن (سال 1382) در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با  آب اسانس گیری شد (Clevenger). اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده  0.5%  بدست آمد . ترکیبهای موجود در اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) و گاز کروماتوگراف   متصل ...  بیشتر به منظور بررسی ترکیبهای اسانس گیاهCentaurea behen L., سرشاخه های گیاه از منطقه  بومهن (سال 1382) در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با  آب اسانس گیری شد (Clevenger). اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده  0.5%  بدست آمد . ترکیبهای موجود در اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) و گاز کروماتوگراف   متصل شده با طیف سنج  جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. از میان 21  ترکیب شناسایی شده که 91% اسانس را تشکیل می دهد به ترتیب (β -caryophyllene  (%40.3) ,  β - sesquiphellandrene (%18.4 %) وcaryophyllene  oxide  (%9.9 بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند .

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 569.01 K

مقایسه اسانس Pimpinella aurea DC. از دو رویشگاه در استان تهران

فاطمه عسگری؛ فاطمه سفیدکن؛ مهدی میرزا؛ سعیده مشکی زاده

دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، ، صفحه 239-254

چکیده

  جنس Pimpinella در ایران حدود 20 گونه دارد که اغلب یکساله می باشند. از رایج ترین گونه های چند ساله P. aurea  و P. tragium  می باشند که تقریبا در سراسر مناطق معتدله سرد ایران پراکنده اند. یکی از گونه های بسیار معطراین جنس P. anisum است که ارزش صادراتی بسیاری دارد.یکی از اهداف این طرح بررسی سایر گونه های این جنس از جهت تولید اسانس است. گیاه P. aureaدر مرحله ...  بیشتر جنس Pimpinella در ایران حدود 20 گونه دارد که اغلب یکساله می باشند. از رایج ترین گونه های چند ساله P. aurea  و P. tragium  می باشند که تقریبا در سراسر مناطق معتدله سرد ایران پراکنده اند. یکی از گونه های بسیار معطراین جنس P. anisum است که ارزش صادراتی بسیاری دارد.یکی از اهداف این طرح بررسی سایر گونه های این جنس از جهت تولید اسانس است. گیاه P. aureaدر مرحله گلدهی و بذردهی از دو منطقه ( فشم و توچال ) در استان تهران جمع آوری گردید و پس از آماده سازی گیاه با روش تقطیر با آب (کلونجر) اسانس گیری شد. بازده اسانس نمونه های بذر، گل و ساقه برگدار منطقه فشم، به ترتیب 1.97%، 1.54% و 0.44% و  منطقه توچال 1.2%، 0.47% و 0.48% بود. در هر دو رویشگاه بازده اسانس بذر بیشترین و ساقه کمترین مقدار بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS  با محاسبه شاخصهای بازداری  و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. در مجموع از نمونه های بذر، گل  و ساقه   منطقه فشم به ترتیب 8 ،  18  و 32 ترکیب و منطقه توچال به ترتیب 4، 20  و 34 ترکیب شناسایی شدند. مهمترین ترکیب شناسایی شده در اسانس بذر و گل  هر دو رویشگاه بتابیزابولن بود. مهمترین ترکیبهای  شناسایی شده در اسانس نمونه های بذر و گل  منطقه فشم به ترتیب  بتابیزابولن (50.8% و 29.5%) و ویریدیفلورول (37.0% و 32.5%) و اسانس ساقه برگدار لیمونن (18.3%)، ویریدیفلورول (12.8%)، آلفا-پینن (11.5%) و کسان (10.5%) بود. همچنین مهمترین ترکیبهای  شناسایی شده در اسانس نمونه های منطقه توچال عبارتند از: اسانس بذر، بتابیزابولن (76.5%) و کاریوفیلن اکساید (21.4%)، اسانس گل بتابیزابولن (55.2%) و آلفازینجیبرن (8.7%) و اسانس ساقه برگدار بتابیزابولن (18.3%)، ژرانیل استات (14.7%)، ژرانیل2-متیل بوتیرات (9.0%) و لیمونن (7.3%).

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.23 M

بررسی تغییرات ترکیب شیمیایی اسانس Nepeta heliotropifolia در مراحل مختلف رشد

فاطمه سفیدکن؛ رمضان کلوندی؛ مهدی میرزا

دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، ، صفحه 255-267

چکیده

  جنس نپتا در ایران دارای 67 گونه گیاه علفی است که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. یکی از این گونه های انحصاری و معطر Nepeta heliotropifolia است که در این تحقیق در سه مرحله مختلف رشد از نظر کمیت و کیفیت اسانس مورد بررسی قرار گرفته است. اندامهای هوایی گیاه در مرحله قبل از گلدهی (برگدهی کامل، اواسط اردیبهشت)، مرحله رویشی (تشکیل غنچه، اواخر اردیبهشت) و ...  بیشتر جنس نپتا در ایران دارای 67 گونه گیاه علفی است که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. یکی از این گونه های انحصاری و معطر Nepeta heliotropifolia است که در این تحقیق در سه مرحله مختلف رشد از نظر کمیت و کیفیت اسانس مورد بررسی قرار گرفته است. اندامهای هوایی گیاه در مرحله قبل از گلدهی (برگدهی کامل، اواسط اردیبهشت)، مرحله رویشی (تشکیل غنچه، اواخر اردیبهشت) و مرحله گلدهی کامل (اوایل خرداد) از استان همدان جمع آوری گردیده و پس از خشک شدن در سایه، به روش تقطیر با آب (hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت. جهت تعیین میزان بازده اسانسها بر حسب وزن گیاه خشک،درصد رطوبت هر نمونه محاسبه گردید. به این ترتیب بازده اسانس برای سه مرحله رویشی فوق  به ترتیب 0.75%، 0.63% و 0.4% بدست آمد. بنابراین میزان اسانس Nepeta heliotropifoliaدر طی دوره رشد از مرحله رویشی به مرحله گلدهی کامل کاهش می یابد. جهت شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها، از آنها طیف های GC و GC/MS تهیه شد و بعد با مطالعه طیف های جرمی و محاسبه شاخصهای بازداری ترکیبهای، در مجموع 36 ترکیب مختلف در اسانسها شناسایی شد. عمده ترین ترکیب موجود در اسانس در مرحله قبل از گلدهی لیمونن (40.1%) بوده که در مسیر رشد گیاه سیری نزولی داشته است. بتا- پینن دومین ترکیب عمده اسانس در مرحله قبل از گلدهی (11.1%) بوده که در زمان تشکیل غنچه به میزان دو برابر افزایش یافته و دوباره در زمان گلدهی کامل کاهش یافته است. سایر ترکیبهای اصلی اسانس سابینن، 1و8-سینئول، بتا- کاریوفیلن، (Z)-بتا- فارنزن، گاما- مورولن و بی سیکلو جرماکرن بوده اند که در طی دوران رشد میزان آنها تغییر کرده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.02 M

استخراج و شناسائی ترکیبهای اسانس گیاه مریم گلی کارواندری (Salvia mirzayanii Rech. f. & Esfand)

مهدی میرزا؛ زهرا باهر نیک؛ زیبا جمزاد

دوره 19، شماره 2 ، مرداد 1382، ، صفحه 117-124

چکیده

  مریم گلی کارواندری یا مورپوژو (Salvia  mirzayanii Rech. f. & Esfand)  یکی از انواع گونه‌های انحصاری جنس Salviaاست که متعلقبه خانواده لابیاته می‌باشد. سرشاخه گلدار تازه این گونه معطر دراواخر اسفندماه از خاش جمع‌آوری و به روش تقطیر با آب استخراج وسپس ترکیبهای موجود در آن با استفاده از گاز کروماتوگراف متصل شده باطیف سنجی جرمی (GC/MS) شناسایی گردیدند. ...  بیشتر مریم گلی کارواندری یا مورپوژو (Salvia  mirzayanii Rech. f. & Esfand)  یکی از انواع گونه‌های انحصاری جنس Salviaاست که متعلقبه خانواده لابیاته می‌باشد. سرشاخه گلدار تازه این گونه معطر دراواخر اسفندماه از خاش جمع‌آوری و به روش تقطیر با آب استخراج وسپس ترکیبهای موجود در آن با استفاده از گاز کروماتوگراف متصل شده باطیف سنجی جرمی (GC/MS) شناسایی گردیدند. اسانس حاصله از این گیاه با بازده 0.9% حاوی 28 ترکیب مختلف بوده است. در میان ترکیبهای شناسایی شده به ترتیب linalool  (19%),linalyl acetate  (12.9%), cineole- 1,8(12.1%و (terpinenyl acetate (11.5%) بالاترین مقدار را به خود اختصاص دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 633.15 K

مقایسه کمی و کیفی اسانس Thymus pubescens Boiss. et Kotschy ex Celak در رویشگاههای مختلف استان تهران

فاطمه عسگری؛ فاطمه سفیدکن؛ مهدی میرزا

دوره 19، شماره 2 ، مرداد 1382، ، صفحه 125-136

چکیده

  جنس آویشن در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد که برخی از آنها انحصاری ایرانند. گیاه Thymus pubescens  در دو مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل از چهار منطقه مختلف در استان تهران: دره لار و دماوند(شرق استان تهران), سیراچال (جاده چالوس) و فشم (شمال استان تهران) جمع‌آوری گردیدند. از اندامهای هوایی گیاه با روش تقطیر با بخار آب اسانس‌گیری به‌‌عمل آمد. ...  بیشتر جنس آویشن در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد که برخی از آنها انحصاری ایرانند. گیاه Thymus pubescens  در دو مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل از چهار منطقه مختلف در استان تهران: دره لار و دماوند(شرق استان تهران), سیراچال (جاده چالوس) و فشم (شمال استان تهران) جمع‌آوری گردیدند. از اندامهای هوایی گیاه با روش تقطیر با بخار آب اسانس‌گیری به‌‌عمل آمد. بازده اسانس در مرحله قبل ازگلدهی بین 0.34% تا 0.86% و در مرحله گلدهی بین 0.40% تا 2.03% بود. در اکثر مناطق رویشی مقدار اسانس درمرحله قبل از گلدهی کمتر از مرحله گلدهی بود و مقدار اسانس نمونه‌های مناطق دره لار و دماوند بیشتر از سیراچال و فشم بود. بوسیله دستگاههای گازکروماتوگراف GC) ) و گازکروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی) (GC/MS، 25 ترکیب در مرحله قبل از گلدهی و 26 ترکیب در مرحله گلدهی شناسایی شد. ترکیبهای عمده عبارت از: کارواکرول, تیمول, گاما-ترپینن, پارا-سیمن, بورنئول, متیل کارواکرول, بتا-کاریوفیلن, 1،8-سینئول + لیمونن و ژرانیول بودند. 23ترکیب در هر دو مرحله مشترک بودند. ژرانیل استات و تیمیل استات فقط در مرحله قبل از گلدهی و ژرانیول، نرول و تیمودی هیدرو کینون فقط در مرحله گلدهی یافت شدند. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.01 M

بررسی ترکیبهای اسانس پونه کرمانی M. longifolia (L.) Hud. var. kermanansis و پونه جنگلی M. longifolia (L.) Hud. var. kotschiana

کامکار جایمند؛ مهدی میرزا؛ زیبا جمزاد؛ زهرا فاکر باهر

دوره 18، شماره 1 ، اسفند 1381، ، صفحه 1-9

چکیده

  پونه از جمله گیاهان بسیار مهم معطر و دارویی است که مصارف گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه می‌‌باشد. نمونه کشت شده پونه کرمانی M. longifolia (L.) Hud. var. kermanansisو پونه جنگلی M. longifolia (L.) Hud. var. kotschianaدر ایستگاه البرز کرج در زمان گلدهی، برگ و گل برداشت گردید و با روش تقطیر با بخار آب تحت اسانسگیری ...  بیشتر پونه از جمله گیاهان بسیار مهم معطر و دارویی است که مصارف گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه می‌‌باشد. نمونه کشت شده پونه کرمانی M. longifolia (L.) Hud. var. kermanansisو پونه جنگلی M. longifolia (L.) Hud. var. kotschianaدر ایستگاه البرز کرج در زمان گلدهی، برگ و گل برداشت گردید و با روش تقطیر با بخار آب تحت اسانسگیری قرار گرفت. جهت شناسایی ترکیبهای اسانس از دو دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده گردید. ترکیبهای عمده در اسانس برگ و گل پونه کرمانی عبارت است از: piperitenone oxide (45.7 % و 44.3%)، piperitone (30.6 % و 25.3%) و piperitenone (5.6 % و10.6% ) و ترکیبهای عمده در اسانس برگ وگل پونه جنگلی عبارت است از : piperitone (58.2 % و 64%)، 1,8-cineole (26.7% و 28.4%) و piperitenone oxide (4.6% و2.1% ).

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 743.29 K

مقایسه ترکیبهای شیمیایی اسانس برگ گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.) در شرایط کشت و رویشگاه طبیعی

مهردخت نجف پور نوایی؛ مهدی میرزا

دوره 18، شماره 1 ، اسفند 1381، ، صفحه 43-51

چکیده

  زوفا با نام علمی  Hyssopus officinalis L.از گیاهان دارویی با ارزش است که در صنایع دارویی, بهداشتی و غذایی مورد مصرف قرار می‌گیرد. هدف از اجرای این تحقیق مقایسه اسانس برگ گیاه زوفا در شرایط کشت و رویشگاه طبیعی می‌باشد. هنگامی که بیش از نیمی از گلهای گیاه زوفا ظاهر شد مبادرت به جمع‌آوری برگ گیاه از مزرعه واقع درمجتمع تحقیقاتی  البرز کرج و ...  بیشتر زوفا با نام علمی  Hyssopus officinalis L.از گیاهان دارویی با ارزش است که در صنایع دارویی, بهداشتی و غذایی مورد مصرف قرار می‌گیرد. هدف از اجرای این تحقیق مقایسه اسانس برگ گیاه زوفا در شرایط کشت و رویشگاه طبیعی می‌باشد. هنگامی که بیش از نیمی از گلهای گیاه زوفا ظاهر شد مبادرت به جمع‌آوری برگ گیاه از مزرعه واقع درمجتمع تحقیقاتی  البرز کرج و رویشگاه طبیعی در منطقه رودبارک در کلاردشت مازندران گردید. بعد به روش تقطیر با بخار آب[1] اسانس استخراج شد. بازده اسانس برگ در نمونه کشت شده 6/0 % و در نمونه رویشگاه 7/0 % بود. سپس جهت شناسایی کمی وکیفی ترکیبها, روغنهای اسانسی مذکور به دستگاههای گاز کروماتوگراف[2] و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی[3] تزریق گردید. در اسانس برگ گیاه کاشته شده 30 ترکیب شناسایی شد که به ترتیب iso-pinocamphone (32.43%) pinocamphon (13.15%), β-pinene(12.20%), و pinocarvone (7.5%) بیشترین میزان را به خود اختصاص داد. در اسانس برگ گیاه زوفا که از طبیعت جمع‌آوری شده بود16 ترکیب شناسایی شد که بیشترین درصد ترکیبها عبات بود از:                                          (iso- pinocamphone (49.43%), pinocamphone(18.74%), β-pinene(8.94%), myrcene(5.79%    

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 759.51 K

مطالعه اسانس ارس Juniperus excelsa

پروین صالحی شانجانی؛ مهدی میرزا

دوره 17، شماره 1 ، بهمن 1381، ، صفحه 119-196

چکیده

  ارس یکی از مهمترین سوزنی برگان بومی ایران است. ارس به عنوان یکی از مقاومترین درختان به سرماهای شدید (بیش از 40 درجه سانتیگراد زیر صفر) و خشکی، جایگاه ویژه‌ای در نواحی کوهستانی ایران دارد که می‌بایستی از کلیه جهات مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش سعی شد که با بررسی ویژگیهای کمی و کیفی اسانس سرشاخه‌های سبز و میوه ارس علاوه بر شناسایی ...  بیشتر ارس یکی از مهمترین سوزنی برگان بومی ایران است. ارس به عنوان یکی از مقاومترین درختان به سرماهای شدید (بیش از 40 درجه سانتیگراد زیر صفر) و خشکی، جایگاه ویژه‌ای در نواحی کوهستانی ایران دارد که می‌بایستی از کلیه جهات مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش سعی شد که با بررسی ویژگیهای کمی و کیفی اسانس سرشاخه‌های سبز و میوه ارس علاوه بر شناسایی اجزای اسانس، اثر عوامل محیطی بر متابولیسم فرآورده‌های ثانوی مطالعه شود. برای بررسی اسانس ارس، سرشاخه‌های سبز و مخروط‌های ماده پایه‌های نر، ماده و نر-ماده‌ ارس پس از تقطیر با بخار توسط GC/MS تجزیه شدند. نتایج نشان داد که مقدار اسانس در مخروط‌های ماده ارس به طور چشمگیری زیادتر از سرشاخه‌های سبز است. روند تغییرات فصلی اسانس مخروط‌های ماده متفاوت از سرشاخه‌های ارس بوده، به طوری که مقدار اسانس مخروط‌های ماده در طول دوره رشد و نمو افزایش می‌یابد، ولی در سرشاخه‌های سبز کاهش می‌یابد. با تجزیه اسانس سرشاخه‌ها و مخروط‌های ماده، 32 ترکیب ترپنوییدی شناسایی شد که عمده‌ترین آنها عبارتند از α-pinene، limonene، trans-verbenol، cis- verbenol، verbenone، γ- elemene، elemol ، که α- pinene با میزان 70% بیشترین ترکیب اسانس‌ ارس را تشکیل می‌‌دهد. تغییرات فصلی هر یک از اجزای تشکیل دهنده اسانس ارس بسیار متفاوت می‌باشد. اثر خشکانیدن در جداسازی ترکیبات بسیار با ارزش بوده و کاربردهای اقتصادی دارد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 14.03 M

بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس Oliveria decumbens vent

مهدی میرزا؛ مهردخت نجف پور نوایی

دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 23-31

چکیده

  گلهای گیاه لعل کوهستان Oliveria decumbens در فصل تابستان از منطقه کرمانشاه جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب اسانس‌گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد رنگ با بازده 0.1% بدست آمد. ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف گازی (GC) و دستگاه گاز کروماتوگراف کوپل شده با طیف‌‌سنج‌ جرمی (GC/MS) ...  بیشتر گلهای گیاه لعل کوهستان Oliveria decumbens در فصل تابستان از منطقه کرمانشاه جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب اسانس‌گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد رنگ با بازده 0.1% بدست آمد. ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف گازی (GC) و دستگاه گاز کروماتوگراف کوپل شده با طیف‌‌سنج‌ جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفتند. از میان 14 ترکیب شناسایی شده در این اسانس کارواکرول (29.07%)، تیمول (28.11%)، گاماترپینن (20.46%) و پاراسیمن (15.40%) بیشترین غلظت را داشته و در مجموع 93% از اسانس گیاه O.decumbens را تشکیل می‌دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 882.93 K

شناسایی ترکیبهای شیمیایی عصاره گیاه نمدار (Tilia platyphyllos Scop.)

مهدی میرزا؛ زهرا باهرنیک

دوره 14، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 25-37

چکیده

  گیاه نمدار (Tilia platyphyllos) از تیره Tiliaceae دارای گلهای بسیار معطر است. گلهای گیاه نامبرده در خرداد ماه از باغ گیاه‌شناسی ملی ایران جمع‌آوری شدند. کانکریت آن با استفاده از حلال هگزان استخراج گردید. پس از جدا نمودن ناخالصی‌های موجود، عصاره مطلق با بازده 0.6% بدست آمد. تجزیه و تحلیل عصاره مطلق به کمک دستگاه GC/MS انجام گرفت که به شناسایی 19 ترکیب ...  بیشتر گیاه نمدار (Tilia platyphyllos) از تیره Tiliaceae دارای گلهای بسیار معطر است. گلهای گیاه نامبرده در خرداد ماه از باغ گیاه‌شناسی ملی ایران جمع‌آوری شدند. کانکریت آن با استفاده از حلال هگزان استخراج گردید. پس از جدا نمودن ناخالصی‌های موجود، عصاره مطلق با بازده 0.6% بدست آمد. تجزیه و تحلیل عصاره مطلق به کمک دستگاه GC/MS انجام گرفت که به شناسایی 19 ترکیب منجر شد که در مجموع 96% آن را تشکیل می‌دهد. از این میان ترکیبهای دی‌هیدروکارون به دو فرم سیس و ترانس (29%)، لیمونن(12.9%)، کاریوفیلن (26%) و کارون به مقدار 6% بیشترین مقدار را در عصاره مطلق تشکیل دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.23 M

شناسایی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس گیاه Dracocephalum kotschy Boiss.

مهردخت نجف پور نوایی؛ مهدی میرزا

دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 59-68

چکیده

  جنس Dracocephalum از تیره نعناعیان در ایران 8 گونه علفی یکساله و چند ساله معطر دارد که گونه D. kotschy یکی از گونه‌های انحصاری این جنس در ایران محسوب می‌شود. سرشاخه‌های گلدار این گیاه از اطراف تونل کندوان در ارتفاع 2600 متری جمع‌آوری شد و اسانس آن به روش تقطیر با بخار آب با بازده 0.5% (برحسب وزن خشک) استخراج شد. تجزیه و تحلیل اسانس با استفاده از دستگاه ...  بیشتر جنس Dracocephalum از تیره نعناعیان در ایران 8 گونه علفی یکساله و چند ساله معطر دارد که گونه D. kotschy یکی از گونه‌های انحصاری این جنس در ایران محسوب می‌شود. سرشاخه‌های گلدار این گیاه از اطراف تونل کندوان در ارتفاع 2600 متری جمع‌آوری شد و اسانس آن به روش تقطیر با بخار آب با بازده 0.5% (برحسب وزن خشک) استخراج شد. تجزیه و تحلیل اسانس با استفاده از دستگاه GC/MS و GC نشان داد که ترکیبهای (38.2%) Limonene، (24.5%) Perilladehyde،  (7.5%) Geraniol، (6.3%) α-Pinene، (6.1%) Neral و (5.2%) cis-β-ocimene در مجموع 87.8% از کل مجموعه ترکیبهای اسانس (29 ترکیب) را تشکیل می‌دهند. سایر ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به همراه شاخص کواتس، طیف جرمی و در صد آنها مورد بررسی قرار گرفته است و در جدول شماره 1 آورده شده‌اند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1008.79 K

فعالیت ضد میکروبی اسانس گیاه مرزه (Satureja laxiflora G. koch) قبل و بعد از گلدهی

مریم تیموری؛ زهرا باهرنیک؛ مهدی میرزا

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1381، ، صفحه 59-67

چکیده

  کمیت و کیفیت اسانس مرزه در دو مرحله قبل و بعد از گلدهی و نیز اثرات ضد میکروبی آنها بر روی باکتریهای سودوموناس آئروژینوزا،‌ اشرشیا کلی و استافیلوکوکوس اروئوس بررسی و با اثرات بازدارندگی دیسک آنتی‌بیوتیکهای جنتامایسین و تتراسایکلین مقایسه شد. نتایج نشان دادند که اثرات ممانعت کننده اسانس در مرحله قبل از گلدهی بر روی استافیلوکوکوس ...  بیشتر کمیت و کیفیت اسانس مرزه در دو مرحله قبل و بعد از گلدهی و نیز اثرات ضد میکروبی آنها بر روی باکتریهای سودوموناس آئروژینوزا،‌ اشرشیا کلی و استافیلوکوکوس اروئوس بررسی و با اثرات بازدارندگی دیسک آنتی‌بیوتیکهای جنتامایسین و تتراسایکلین مقایسه شد. نتایج نشان دادند که اثرات ممانعت کننده اسانس در مرحله قبل از گلدهی بر روی استافیلوکوکوس اروئوس و اشرشیا کلی بیش از اثر آن بر روی سودوموناس آئروژینوزا بوده است، در حالی که اسانس در مرحله پس از گلدهی اثرات بازدارنده بیشتری بر روی سودوموناس آئروژینوزا داشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.08 M

بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس Trachyspermum copticum L. Link

مهدی میرزا؛ زهرا باهرنیک

دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1381، ، صفحه 69-79

چکیده

  بذر گیاه بادیان رومی (Trachyspermum copticum L.) کاشته شده در مزرعه البرز کرج در اواسط پاییز برداشت شد و پس از بلغور نمودن بذر اسانس آن به روش تقطیر با آب استخراج شد. بازده اسانس براساس وزن خشک بذر برابر 3.8% محاسبه گردید. اسانس حاصل به روش GC-MS مورد تجزیه و تحلیل و شناسایی قرار گرفت. از میان 9 ترکیب شناسایی شده که 100% ترکیبها را تشکیل می‌دهند ترکیبهای ...  بیشتر بذر گیاه بادیان رومی (Trachyspermum copticum L.) کاشته شده در مزرعه البرز کرج در اواسط پاییز برداشت شد و پس از بلغور نمودن بذر اسانس آن به روش تقطیر با آب استخراج شد. بازده اسانس براساس وزن خشک بذر برابر 3.8% محاسبه گردید. اسانس حاصل به روش GC-MS مورد تجزیه و تحلیل و شناسایی قرار گرفت. از میان 9 ترکیب شناسایی شده که 100% ترکیبها را تشکیل می‌دهند ترکیبهای تیمول با 37.2%، پارا-سیمن 32.4%، گاما-ترپنین27.3% و بتا-پینن 1% اسانس را تشکیل دادند. میزان ترکیبهای فنلی در نمونه مورد آزمایش کمتر از حد گزارش شده سایر تحقیقات می‌باشد. به نظر می‌رسد عواملی از جمله نوع خاک، میزان و نوع کودهای مورد استفاده و روش استخراج اسانس بر روی این ترکیب‌ها اثر قابل توجهی دارند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.05 M

استخراج و بررسی ترکیبهای موجود در اسانس مریم گلی آذربایجانی (Salvia atropatana Buge)

مهدی میرزا

دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1381، ، صفحه 53-65

چکیده

  مریم گلی(Salvia atropatana) از انواع گونه‌های بومی و متعلق به خانواده Labiatae است. سرشاخه گلدار تازه این گونه معطر در اواسط اردیبهشت ماه از شیراز جمع‌آوری و به روش تقطیر با آب برای اولین بار مورد استخراج و شناسایی قرار گرفت که در مجموع 32 ترکیب را شامل شد. در میان ترکیبهای شناسایی شده به ترتیب -Caryophyllene β (16.3%)، Sclareol  (13.3%)، Hexyl octanoate (12.2%) و Bicyclogermacrene ...  بیشتر مریم گلی(Salvia atropatana) از انواع گونه‌های بومی و متعلق به خانواده Labiatae است. سرشاخه گلدار تازه این گونه معطر در اواسط اردیبهشت ماه از شیراز جمع‌آوری و به روش تقطیر با آب برای اولین بار مورد استخراج و شناسایی قرار گرفت که در مجموع 32 ترکیب را شامل شد. در میان ترکیبهای شناسایی شده به ترتیب -Caryophyllene β (16.3%)، Sclareol  (13.3%)، Hexyl octanoate (12.2%) و Bicyclogermacrene (10%) بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند. این ترکیبها با استفاده از گاز کروماتوگراف توأم شده با طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی گردیدند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.25 M

بررسی اسانس پونه زیبا Mentha longiifolia (L.) Hud. Var. calliantha

کامکار جایمند؛ مهدی میرزا؛ زیبا جمزاد؛ زهرا فاکر باهر

دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 1-9

چکیده

  پونه از جمله گیاهان بسیار مهم دارویی است که مصارف گسترده‌ای در صنایع دارویی و غذایی دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه می‌باشد. نمونه پونه زیباHudson var. calliantha Stapf  Mentha longifolia (L.) در ایستگاه البرز کرج کشت گردید و زمان گلدهی برداشت شده و برگ و گل به طور جداگانه با روش تقطیر با بخار آب مورد اسانس‌گیری قرار گرفته‌اند، ...  بیشتر پونه از جمله گیاهان بسیار مهم دارویی است که مصارف گسترده‌ای در صنایع دارویی و غذایی دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه می‌باشد. نمونه پونه زیباHudson var. calliantha Stapf  Mentha longifolia (L.) در ایستگاه البرز کرج کشت گردید و زمان گلدهی برداشت شده و برگ و گل به طور جداگانه با روش تقطیر با بخار آب مورد اسانس‌گیری قرار گرفته‌اند، و جهت شناسایی ترکیبهای اسانس دو دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد استفاده قرار گرفته‌اند. ترکیبهای عمده در اسانس برگ پونه زیبا عبارتند از: پییریتون (49.7%) ، 1، 8- سینئول (18.4%) و پیپریتنون (15.8%) و ترکیبهای عمده در گل: پیپریتون (70.2%)، پیپریتنون (9%) و 1، 8- سینئول (7.8%) بدست آمد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 676.82 K

بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس مرزه (Satureja hortensis L.) در طی تنش خشکی در مزرعه

زهرا فاکر باهر؛ محمدباقر رضایی؛ مهدی میرزا؛ بهلول عباس زاده

دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 37-51

چکیده

  به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر تولید کمی و کیفی اسانس و ترکیبهای عمدة موجود در گیاه Satureja hortensis L. ,گیاه فوق تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی قرار گرفت. تیمارها برحسب مقادیر ظرفیت زراعی بدست آمده و برحسب اعمال تیمارهای تنش که عبارت بودند از آبیاری در حد ظرفیت زراعی در طی دوره رویشی (C F), تنش ملایم (LS = 2.3 ظرفیت زراعی) در دو مرحله دوره رویشی و در ...  بیشتر به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر تولید کمی و کیفی اسانس و ترکیبهای عمدة موجود در گیاه Satureja hortensis L. ,گیاه فوق تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی قرار گرفت. تیمارها برحسب مقادیر ظرفیت زراعی بدست آمده و برحسب اعمال تیمارهای تنش که عبارت بودند از آبیاری در حد ظرفیت زراعی در طی دوره رویشی (C F), تنش ملایم (LS = 2.3 ظرفیت زراعی) در دو مرحله دوره رویشی و در زمان گلدهی و تنش شدید (HS = 1.3 ظرفیت زراعی) در زمان گلدهی انجام گردید.طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی برای بررسی انتخاب گردید.نتایج اعمال تیمارها بر اساس نسبتهای مختلف ظرفیت زراعی شامل :در حد ظرفیت زراعی (FC),تنش ملایم درحد2.3 ظرفیت زراعی (LS),تنش شدید در حد 1.3 ظرفیت زراعی (HS) نشان داد که تنش خشکی اثر مثبتی بر تولید کمی اسانس داشت. مقادیر اسانس با افزایش تنش افزایش یافته ودر تیمار HS از بیشترین مقدار خود برخوردار بوده است. درصد اسانس از 1.7% در تیمار آبیاری کامل در حد ظرفیت مزرعه, به 2.35% در تیمار تحت تنش شدید افزایش یافت. اسانس در پایه‌های مزرعه ای حاوی 17-15 ترکیب مختلف برحسب نوع تیمارهای اعمال شده بوده است. همچنین نتایج نشان دادند که دوترکیب اصلی اسانس موجود g - terpinene و carvacrol بوده است که افزایش تنش موجب کاهش مقدار g - terpinene در اسانس گردید. بیشترین مقدار این ترکیب در تیمار FC برابر 40.9% و کمترین آن در تیمار HS برابر 37.8% مشاهده گردید.روند تغییرات carvacrol در طی تنش متغییر بوده و حداکثر میزان این ترکیب در تیمارهای تنش ملایم مشاهده گردید. مقدار آن در تیمار تنش ملایم در مرحله گلدهی LS2)) برابر 44.5% و در تیمارتنش ملایم از مراحل اولیه رویشی (LS1)42.60 % بوده است. کمترین درصد این ترکیب در تیمار HS برابر 40.3% می باشد.بنابراین به طور کلی تنش اثر مثبتی بر کمیت و کیفیت اسانس داشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.6 M

بررسی کمی و کیفی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس کلپوره .Teucrium polium L

مهدی میرزا

دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 27-38

چکیده

  اندامهای هوایی گیاه Teucrium polium اوایل تیرماه از باغ گیاه شناسی جمع آوری گردیده و پس از خشک شدن در دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 0.4% به دست آمد. ترکیبهای موجود در اسانس با دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل شده با طیف جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 25 ترکیب شناسایی شد. از میان ...  بیشتر اندامهای هوایی گیاه Teucrium polium اوایل تیرماه از باغ گیاه شناسی جمع آوری گردیده و پس از خشک شدن در دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 0.4% به دست آمد. ترکیبهای موجود در اسانس با دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل شده با طیف جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 25 ترکیب شناسایی شد. از میان ترکیبهای شناسایی شده، ترکیبهای β-caryophyllene (29.6%)، β-pinene (%15.9) و farnesene (11.0%) عمده ترین ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس بودند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.2 M