همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، صندوق پستی 116-13185، تهران، ایران

چکیده

ارس یکی از مهمترین سوزنی برگان بومی ایران است. ارس به عنوان یکی از مقاومترین درختان به سرماهای شدید (بیش از 40 درجه سانتیگراد زیر صفر) و خشکی، جایگاه ویژه‌ای در نواحی کوهستانی ایران دارد که می‌بایستی از کلیه جهات مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش سعی شد که با بررسی ویژگیهای کمی و کیفی اسانس سرشاخه‌های سبز و میوه ارس علاوه بر شناسایی اجزای اسانس، اثر عوامل محیطی بر متابولیسم فرآورده‌های ثانوی مطالعه شود. برای بررسی اسانس ارس، سرشاخه‌های سبز و مخروط‌های ماده پایه‌های نر، ماده و نر-ماده‌ ارس پس از تقطیر با بخار توسط GC/MS تجزیه شدند.
نتایج نشان داد که مقدار اسانس در مخروط‌های ماده ارس به طور چشمگیری زیادتر از سرشاخه‌های سبز است. روند تغییرات فصلی اسانس مخروط‌های ماده متفاوت از سرشاخه‌های ارس بوده، به طوری که مقدار اسانس مخروط‌های ماده در طول دوره رشد و نمو افزایش می‌یابد، ولی در سرشاخه‌های سبز کاهش می‌یابد.
با تجزیه اسانس سرشاخه‌ها و مخروط‌های ماده، 32 ترکیب ترپنوییدی شناسایی شد که عمده‌ترین آنها عبارتند از α-pinene، limonene، trans-verbenol،
cis- verbenol، verbenone، γ- elemene، elemol ، که α- pinene با میزان 70% بیشترین ترکیب اسانس‌ ارس را تشکیل می‌‌دهد. تغییرات فصلی هر یک از اجزای تشکیل دهنده اسانس ارس بسیار متفاوت می‌باشد.
اثر خشکانیدن در جداسازی ترکیبات بسیار با ارزش بوده و کاربردهای اقتصادی دارد.

کلیدواژه‌ها

اکبرزاده، م. 1373. تهیه نقشه پوشش گیاهی منطقه سیراچال به روش فلورستیک و فیزیونومیک. نشریه مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 92.
حجازی، 1357. اصول تشریح چوب.انتشارات دهخدا،‌صفحه 138 تا 140.
صادقی، ح. 1374. بررسی کمی و کیفی ترکیبهای رزین در کشت بافت و گیاه کامل کاج پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده علوم.
صالحی شانجانی، پ. 1375. کشت بافت و اثر عوامل محیطی بر متابولیسم فرآورده‌های ثانوی و تغییرات پراکسیدازها و پلی فنل اکسیدازها در ارس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده علوم.
صدری، م.ع. 1371. اسانس‌ها، مجله پژوهش و سازندگی، شماره 16، صفحه 10 تا 15
نیلوفری، پ. 1364. چوب‌شناسی چوب‌های ایران. انتشارات دهخدا، صفحه 143-144.
Adams, R. P., Thappa, R. K., Agarwal, S. q., Kapahi, B.K. and Sarin, Y.K., 1992. The wolatile leaf oils of Juniperus semiglobos from India Compared with J. exclesa M. Bieb. From Greece. J. Essent. Oil Res., 4: 214-219.
Adams, R.P., Cie-Lin, C.H. and Zhao-Zhen, Z., 1995. Comarisons of the volatile leaf oils of Juniperus rigida Mig. From northeastern  China, Korea and Japan. J, Essent. Oil Res., 7:49-52.
Adams, R. P., Gie-Lin, C.H. and Zhao-Zhen, Z., 1994a. The volatile leaf oils of Juniperus przewalskii Kom. and forma pendula. J. essent. Oil Res., 6: 17-20.
Adams, R. P., Cie-Lin, C.H. and Sho-Zhen, Z., 1994b. Comparison of the volatile leaf oils of Juniperus chinesis L., J. chinesis var. Kaizuca Hort. and J. pyramidalis from China. J. Essent oil Res. 6: 149-154.
Adams, R.P., Shatar, S. and Dembitsky, A.D. 1994c.
Comparison of the volatile leaf oils of Juniperus davurica Pall. From Mongolia with plants cultivated in Kazakhstan, Russia and scotland. J. Essent. Oil Res., 6:217-221.
Bats, J.P., Moulines, J.J., Boourgeois, G., Vacchiano, C., Coutiere, D. and Arnaudo, J.F., 1989. Chemical. Compositon of an industrial essential oil from Juniper branches. Congress of Esse tial oils, Fragrances and flavours, New Degkum India, 12-16.
Chatzopoulu, P.S. and Katsiotis, S.T. 1993. Study of the Essential oil from Juniperus commonis berries (cones) growing wile in Greece. Planta Med., 59:554-6.
Fournier, G and Gallen, G., 1991. Contribution to the study of the essential oil (of leaves) of various cultivars of Juniperus sabina. Planta Medica, 57(4):392-393.
Gara, R.I., Littke, W.R. and Rhoades, D.F. 1993. Emission of ethanol and monoterenos by fungal infected lodgepole pine trees. Phytochemistry, 34(4):987-990.
Kharebava. L.G. and Chavchanidze, V. Y., 1991. Comparision of essential oils of Juniperus leaves during different times of year. Subtropicheskie. Kul’tury, 3: 114-135.
Looman, A. and Svendsen, A.B., 1992. The needle essential oil of Norwegian mountain juniper, Juniperus commonis L. var. Saxalitis Pall. Flavour and Fragrance J., 7(11):23-26.
Macbonald, R.C. and Fall, R., 1993. Aceton emission from conifer buds. Phytochemistry, 34(4): 997-996.
Pradeep-Mishra, S., Agrawal, P.K. and Mishra, P., 1989. Some observation on the pharmacological activities of the essential oil Juniperus macropoda (J. excelsa). 60(4): 339-345.
Quinn, C.J. and Gadek, P.A., 1988. Sequence of xylen differentiation in leaves of cupressaceae. Americann Journal of Botany., 75(9): 1344-1351.
Rhoades, D.F., 1990. Analysis of monoterpens emitted and absorbed by undamaged boles of lodgepole pine. Phytochemistry., 24(5):1463-1465.
Sadri, H.A. and Assadi, M., 1994. Preliminary stadies on monoterpene composition of Juniperus polycarpos. IRAN J. Bot., 6(2).
Sezik, E. and Erosoz, T., 1986. Monoterpene hydrocarbones of essential oil of Juniperus foetidissima. Fitoterapia, 57(6): 442-444.
Vidrich, V., Michelozzi, M. and Fusi, P., 1991. Essential oil composition of leaves of Juniperus communis. Italia
Forestale e Montana, 46(4): 318-322.
Vidrich, V., Michelozzi, M., Bosetto, M. and Fusi, P., 1998. Initial study on the determination of Essential oils and tree sugars from commercial samples of Juniperus communis L. Subsp. Commonis fruit from central Italy. Monti e Boschi, 39(4): 57-60.
Vidrich, V., Cecconi, C., Bagnol, V. and Fusi, P. 1986. Seasonal variation in the composition of the essential oil of fruits of Juniperus excelsa. Italia forestal e Montana, 41(4): 184-196.
Yamanaka, K., 1984. Normal and traumatic resin-canls in the secondary phloem of conifers. J. of the Japon wood Research society, 30(5): 347-353.