دوره 35، شماره 2 ، خرداد و تیر 1398
سید هادی مدنی؛ بهمن حسینی؛ قاسم کریم زاده؛ امیر رحیمی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR): 98.1000/1735-0905.1398.35.170.94.2.1576.41 خشخاش ایرانی (Papaver bracteatum Lindl.) از گیاهان دارویی متعلق به تیره خشخاش بوده که به‌دلیل دارا بودن آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوئینولین در صنایع داروسازی، کاربرد فراوانی دارد. القای پلی‌پلوئیدی از موضوعات جالب توجه در اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهان دارویی می‌باشد. در این تحقیق، از تیمار کلشی‌سین در ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR): 98.1000/1735-0905.1398.35.170.94.2.1576.41 خشخاش ایرانی (Papaver bracteatum Lindl.) از گیاهان دارویی متعلق به تیره خشخاش بوده که به‌دلیل دارا بودن آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوئینولین در صنایع داروسازی، کاربرد فراوانی دارد. القای پلی‌پلوئیدی از موضوعات جالب توجه در اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهان دارویی می‌باشد. در این تحقیق، از تیمار کلشی‌سین در 5 غلظت (0، 0.05، 0.1، 2/0 و 5/0 درصد) و سه زمان 24، 48 و 72 ساعت، با سه تکرار به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه‌ای با هدف مطالعه تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی در گیاهان پلی‌پلوئید و مقایسه آن با گیاهان دیپلوئید استفاده گردید. برای تعیین سطح پلوئیدی گیاهان، بررسی‌های میکروسکوپی، مورفولوژیکی و شمارش کروموزومی انجام شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که غلظت 0.2% کلشی‌سین در مدت زمان تیمار 48 ساعت با بازدهی 32% مناسب‌ترین تیمار برای تولید گیاهان پلی‌پلوئید است. القای پلی‌پلوئیدی باعث ایجاد تغییرات معنی‌دار در افزایش ترکیب‌های فیتوشیمیایی مانند فنل، فلاونوئید و آنتی‌اکسیدان کل در گیاهان پلی‌پلوئیدی نسبت به دیپلوئید گردید؛ همچنین شاخص تراکم روزنه در گیاهان پلی‌پلوئید نسبت به دیپلوئید کاهش معنی‌داری را نشان داد. تعداد کروموزوم در گیاهان دیپلوئید و تتراپلوئید به ترتیب برابر با 14 (2n=2x=14) و 28 (2n=4x=28) ثبت گردید. بنابراین می‌توان گفت، افزایش سطح پلوئیدی موجب افزایش ترکیب‌های فیتوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی در گیاه دارویی خشخاش ایرانی می شود.
سکینه کهنسال واجارگاه؛ رضا برادران؛ سید غلامرضا موسوی؛ محید تولیت ابوالحسنی؛ داراب یزدانی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.182.94.2.1576.41 عناب (Zizyphus jujuba Mill.) گیاهی باغی-دارویی متعلق به تیره Rhamnaceae است. این تحقیق، به‌منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی و ترکیب‌های فیتوشیمیایی اکوتیپ‌های عناب در ایران جهت دست‌یابی به اکوتیپ دارویی برتر به اجرا در آمد. طرح با چهارده اکوتیپ عناب از کلکسیون عناب جهاد دانشگاهی واحد خراسان جنوبی (بیرجند) ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.182.94.2.1576.41 عناب (Zizyphus jujuba Mill.) گیاهی باغی-دارویی متعلق به تیره Rhamnaceae است. این تحقیق، به‌منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی و ترکیب‌های فیتوشیمیایی اکوتیپ‌های عناب در ایران جهت دست‌یابی به اکوتیپ دارویی برتر به اجرا در آمد. طرح با چهارده اکوتیپ عناب از کلکسیون عناب جهاد دانشگاهی واحد خراسان جنوبی (بیرجند) در بهار 1396 در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. نمونه‌های برگ و میوه رسیده از لحاظ مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد وزن صد دانه با طول میوه، عرض میوه و نسبت طول به عرض میوه همبستگی مثبت و معنی‌داری دارد. نسبت طول به عرض میوه و نسبت طول به عرض برگ نیز با عرض برگ همبستگی مثبت و معنی‌دار نشان داد. همبستگی عملکرد فلاونویید کل و فنل کل با دیگر صفات فیتوشیمیایی معنی‌دار نبود. ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تنها با فنل کل همبستگی مثبت معنی‌دار داشت. تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک نشان داد که اکوتیپ‌های مورد مطالعه تفاوت معنی‌دار با یکدیگر داشته و این نشان از وجود ژرم‌پلاسم متنوع عناب در ایران است. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای، چهارده اکوتیپ در دو خوشه جداگانه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که تنوع قابل ملاحظه‌ای در اکوتیپ‌های مورد مطالعه وجود دارد که می‌تواند در برنامه‌های اصلاحی این گونه مورد استفاده قرار گیرد.
بابک بحرینی نژاد؛ مهدی میرزا
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.196.94.2.1576.1610 آویشن دنایی با نام علمی Thymus daenensis Celak یکی از گونه‌های انحصاری کشور ایران می‌باشد. از آنجا که این گونه یکی از باارزش‌ترین گیاهان دارویی منطقه زاگرس مرکزی است، بهره‌برداری بی‌رویه آن را در معرض خطر انقراض قرار داده است. تکنیک رج‌بندی (Ordination) ازجمله روش‌هایی می‌باشد که ارتباط بین گیاه و متغیرهای ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.196.94.2.1576.1610 آویشن دنایی با نام علمی Thymus daenensis Celak یکی از گونه‌های انحصاری کشور ایران می‌باشد. از آنجا که این گونه یکی از باارزش‌ترین گیاهان دارویی منطقه زاگرس مرکزی است، بهره‌برداری بی‌رویه آن را در معرض خطر انقراض قرار داده است. تکنیک رج‌بندی (Ordination) ازجمله روش‌هایی می‌باشد که ارتباط بین گیاه و متغیرهای محیطی را بررسی می‌کند. به‌منظور بررسی تأثیر عوامل اکولوژیک بر ترکیب‌های اسانس، تعداد 8 رویشگاه آویشن دنایی در استان اصفهان شناسایی و پس از جمع‌آوری اندام‌های هوایی گیاه و اسانس‌گیری، ترکیب‌های آن شناسایی گردید. 24 عامل بیواقلیمی، خاک و توپوگرافی در رویشگاه‌ها برای آنالیز رج‌بندی تعیین شد. نتایج نشان داد عوامل ارتفاع، متوسط دما در مرطوب‌ترین فصل، همدمایی، میزان بارندگی در مرطوب‌ترین فصل، میزان بارندگی سالانه، میزان بارندگی در خشک‌ترین فصل و دامنه درجه حرارت سالانه، درصد رس، سنگریزه، ماده آلی، نیتروژن و پتاسیم قابل جذب از تأثیرگذارترین عوامل بر ترکیب‌های اسانس بودند. تیمول به‌عنوان ترکیب اصلی این گونه تحت تأثیر تغییرات دامنه درجه حرارت سالانه، ارتفاع و شیب قرار گرفت. درصد شن خاک و متوسط دما در مرطوب‌ترین فصل ازجمله مهمترین عوامل تأثیرگذار بر تولید کارواکرول بودند. یافته‌های حاصل از این مطالعه می‌تواند نقش ارزشمندی در مدیریت کشت و توسعه آویشن در عرصه‌های منابع طبیعی و کشاورزی به‌ویژه با توجه به نوع ترکیب‌های مورد نیاز در صنایع دارویی و بهداشتی داشته باشد.
فاطمه قاسمی؛ قاسم محمدی نژاد؛ امین باقی زاده؛ حمیدرضا کاووسی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.209.94.2.1576.1610برای بهبود صفات پیچیده‌ای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روش‌ها در گزینش ژنوتیپ‌های مطلوب، استفاده از شاخص‌های انتخاب می‌باشد. در این پژوهش، به‌منظور ارزیابی کارایی روش‌های مختلف انتخاب در شرایط تنش، 49 ژنوتیپ برتر زیره سبز (Cuminum cyminum L) منتخب سال دوم یک طرح دوساله، در یک آزمایش مزرعه‌ای ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.209.94.2.1576.1610برای بهبود صفات پیچیده‌ای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روش‌ها در گزینش ژنوتیپ‌های مطلوب، استفاده از شاخص‌های انتخاب می‌باشد. در این پژوهش، به‌منظور ارزیابی کارایی روش‌های مختلف انتخاب در شرایط تنش، 49 ژنوتیپ برتر زیره سبز (Cuminum cyminum L) منتخب سال دوم یک طرح دوساله، در یک آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار در شرایط تنش خشکی در سال 1391 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص‌های انتخاب اسمیت- هیزل 1 و 2 و پسک-بیکر براساس هفت صفت ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر، تعداد چترک، تعداد دانه در بوته، وزن بذر بوته و وزن اندام هوایی بوته محاسبه شدند. همچنین پاسخ‌های مستقیم و همبسته این صفات همراه عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی بدست آمد. هر سه شاخص در دو شکل، همراه با عملکرد و بدون عملکرد نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پاسخ مستقیم و همبسته صفات نشان داد که در شرایط تنش ژنوتیپ‌هایی با تعداد دانه در بوته و تعداد چترک بیشتر از توان عملکرد بالاتری برخوردار بودند. در شاخص‌های اسمیت-هیزل 1 و 2، صفت تعداد دانه در بوته و تعداد چترک بالاترین پاسخ به انتخاب را داشتند، در حالی که در شاخص پسک-بیکر صفت تعداد شاخه فرعی بالاترین پاسخ به انتخاب را به خود اختصاص داد. نتایج حکایت از این داشت که شاخص انتخاب اسمیت-هیزل بالاترین کارایی انتخاب را دارد و می‌تواند برای انتخاب ژنوتیپ‌های مناسب در برنامه اصلاحی زیره سبز در شرایط تنش خشکی مورد استفاده قرار گیرد.
آزاده کریمی افشار؛ غفار کیانی؛ حمید نجفی؛ امین باقی زاده
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.222.94.2.1575.32 زنیان (Trachyspermum copticum L.)، یکی از گیاهان معروف خانواده چتریان است که از نظر تولیدات دارویی و اقتصادی دارای اهمیت می‌باشد. به‌منظور تعیین مهمترین صفات مؤثر بر عملکرد دانه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی و 36 اکوتیپ زنیان متعلق به 9 استان ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.222.94.2.1575.32 زنیان (Trachyspermum copticum L.)، یکی از گیاهان معروف خانواده چتریان است که از نظر تولیدات دارویی و اقتصادی دارای اهمیت می‌باشد. به‌منظور تعیین مهمترین صفات مؤثر بر عملکرد دانه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی و 36 اکوتیپ زنیان متعلق به 9 استان مختلف کشور به‌عنوان عامل فرعی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو تکرار طی دو سال زراعی در کرمان انجام شد. نتایج تجزیه رگرسیون چندگانه خطی بهروش گام به گام نشان داد که در شرایط تنش خشکی صفات تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر و عملکرد اسانس و در شرایط آبیاری معمولی صفات عملکرد بیولوژیک، وزن هزاردانه و تعداد دانه در چتر بیشترین تأثیر را بر عملکرد دانه داشتند که به‌ترتیب 87% و 99% از تغییرات بهوسیله این صفات در دو شرایط تبیین شد. براساس نتایج تجزیه علیت، صفات تعداد چتر در بوته در شرایط تنش و عملکرد بیولوژیک در شرایط نرمال بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشتند و به‌عنوان مهمترین اجزای عملکرد دانه شناخته شدند. این صفات می‌توانند به‌عنوان معیارهایی مناسب برای تسهیل فرآیند انتخاب غیرمستقیم و بررسی توانمندی عملکرد دانه در برنامه‌های بهنژادی زنیان مدنظر قرار گیرند .
جواد معتمدی؛ اسکندر صوفی خواجوی؛ احمد علیجانپور؛ اسماعیل شیدای کرکج
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.240.94.2.1575.1607 بررسی ویژگی‌های رویشگاهی گیاهان دارویی و برآورد مقدار تولید آنها از ملزومات اساسی به‌منظور طراحی سند چشم‌انداز بهره‌برداری از محصولات فرعی است. گونه ثعلب (Orchis palustris Jacq.) یکی از گونه‌های دارویی مهم و با ارزش اقتصادی بالا است که در چمنزارهای منطقه ترگور ارومیه پراکنش چشمگیری دارد. از این‌رو، ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.240.94.2.1575.1607 بررسی ویژگی‌های رویشگاهی گیاهان دارویی و برآورد مقدار تولید آنها از ملزومات اساسی به‌منظور طراحی سند چشم‌انداز بهره‌برداری از محصولات فرعی است. گونه ثعلب (Orchis palustris Jacq.) یکی از گونه‌های دارویی مهم و با ارزش اقتصادی بالا است که در چمنزارهای منطقه ترگور ارومیه پراکنش چشمگیری دارد. از این‌رو، از بین محدوده‌های پراکنش چمنزار، شش محدوده که پراکنش گونه ثعلب در آنها از وضعیت یکنواخت‌تری برخوردار و دسترسی به آنها آسان‌تر بود، انتخاب گردید. در هر یک از محدوده‌ها با کاربرد 60 پلات 60×25 سانتی‌متر مربعی که به‌طور تصادفی در داخل 10 قاب 1 × 10 متر مربعی استقرار داشتند، تعداد پایه‌های ثعلب شمارش و صفات گیاهی شامل درصد پوشش تاجی، ارتفاع و مقدار تولید غده ثعلب اندازه‌گیری شد. همچنین در هر یک از مکان‌ها، سه نمونه مرکب خاک به‌صورت تصادفی تا عمق ریشه‌دوانی گونه‌های غالب برداشت و خصوصیات خاک شامل شن، سیلت، رس، اسیدیته، هدایت الکتریکی، ماده آلی و ازت کل اندازه‌گیری شد. عمق آب زیرزمینی هر یک از رویشگاه‌ها، به‌عنوان معیاری از سطح رطوبتی و ارتفاع از سطح دریا برای آنالیز ارتباط خصوصیات رویشگاهی با صفات گیاهی مورد توجه قرار گرفت. بدین‌منظور با توجه به طول گرادیان محاسبه شده، از روش آنالیز افزونگی (RDA) به‌عنوان روش خطی استفاده شد. نتایج آنالیز افزونگی نشان داد که صفات گیاهی و به‌ویژه وزن غده ثعلب، تحت تأثیر مستقیم مقدار ماده آلی، ازت کل و درصد رس رویشگاه‌ها می‌باشد. صفات مذکور با ارتفاع رویشگاه‌ها، عمق آب زیرزمینی و اسیدیته خاک ارتباط عکس دارند. در مجموع، گونه ثعلب رویشگاه‌های کم ارتفاع مانند دشت‌های آبرفتی با خاک‌های حاصلخیز، اسیدیته خنثی، بافت سنگین و آب زیرزمینی بالا را نسبت به دیگر مکان‌ها بیشتر ترجیح می‌دهد.
آزاد مینائی؛ عباس حسنی؛ حسین ناظمیه؛ سینا بشارت
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.252.94.2.1578.41 به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر رشد، عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgare L. ssp. gracile)، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار انجام گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل چهار سطح 100% (بدون تنش)، 80%، 60% و 40% ظرفیت زراعی بودند. ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.252.94.2.1578.41 به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر رشد، عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgare L. ssp. gracile)، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار انجام گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل چهار سطح 100% (بدون تنش)، 80%، 60% و 40% ظرفیت زراعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی تأثیر معنی‌داری بر مؤلفه‌های رشدی، عملکرد ماده خشک، محتوی نسبی آب برگ (RWC)، فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، کلروفیل a، b و کلروفیل کل و درصد و عملکرد اسانس دارد. از نظر مقدار کاروتنوئید اختلاف معنی داری بین تیمارهای مختلف وجود نداشت. با کاهش مقدار آب خاک، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد و طول شاخه‌های جانبی، عملکرد ماده خشک، RWC، کلروفیل a، b و کلروفیل کل و عملکرد اسانس کاهش و در مقابل میزان فنل و فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و درصد اسانس افزایش یافت. علیرغم کاهش عملکرد ماده خشک، اختلاف بین تیمارهای 80%، 60% و 40% ظرفیت زراعی معنی‌دار نبود. بیشترین درصد اسانس (54/1 میلی‌لیتر در صد گرم ماده خشک) در تیمار 60% ظرفیت زراعی و بیشترین مقدار فنل کل (21/5 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم ماده تر)، فلاونوئید کل (5/0 میلی‌گرم کوئرستین در گرم ماده تر) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (36/77%) در تیمار 40% ظرفیت زراعی مشاهده شد.
عذرا عطائی عظیمی؛ بابک دلنواز هاشملویان
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.266.94.2.1575.1610 در مطالعات یاخته‌شناسی، برای تفکیک اجزای سلول‌ها که شفاف هستند از رنگ‌ها استفاده می‌شود. بیشتر رنگ‌های مورد استفاده سنتزی بوده به انسان و محیط صدمه می‌زنند. در حالی‌که رنگ‌های با منشأ گیاهی ایمن هستند. از دوران باستان، در ایران از ریشه‌های گیاه روناس (Rubia tinctorum L.) که سرشار از رنگ‌های طبیعی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.266.94.2.1575.1610 در مطالعات یاخته‌شناسی، برای تفکیک اجزای سلول‌ها که شفاف هستند از رنگ‌ها استفاده می‌شود. بیشتر رنگ‌های مورد استفاده سنتزی بوده به انسان و محیط صدمه می‌زنند. در حالی‌که رنگ‌های با منشأ گیاهی ایمن هستند. از دوران باستان، در ایران از ریشه‌های گیاه روناس (Rubia tinctorum L.) که سرشار از رنگ‌های طبیعی هستند در صنایع نساجی استفاده می‌شده است. در این پژوهش رنگ‌های ریشه‌های روناس در انتهای سه فصل بهار، تابستان و پاییز با سه حلال آب، اتانول و اسید ضعیف جدا و انواع رنگ‌های آنها با کروماتوگرافی کاغذی جدا شد. از روناس رنگ استوروناسین تهیه و برای رنگ‌آمیزی سلول‌های روپوست و نگهبان روزنه، گرده‌های گل و مطالعه تقسیم میتوز سلول‌های گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که بهترین حلال برای جداسازی رنگ‌های روناس، آب است. نتایج کروماتوگرافی نشان داد که نوع و تعداد رنگ‌ها، در عصاره آبی ریشه روناس در سه فصل مشابه است ولی میزان برخی از آن ها در آخر تابستان بیشتر به دست آمد. رنگ های محلول در الکل بیشتر در عصاره اتانولی ریشه در آخر بهار مشاهده شدند. از عصاره اسیدی تنها یک رنگ زرد جدا شد که احتمالا آلیزارین باشد. رنگ آمیزی سلول ها با استوروناسین در همه موارد نشان داد که این رنگ قابل مقایسه و حتی بهتر از استوکارمن است. این رنگ، هسته و کروموزوم ها را در یک زمینه شفاف به رنگ قهوه ای در آورد. به طور کلی نتایج نشان داد که این رنگ می تواند جایگزین رنگ های سنتزی در آزمایشگاه های آموزشی و تحقیقاتی یاخته شناسی گیاهی شود.
هدی میرزاییان؛ فاطمه غفاری فر؛ جاوید صدرایی؛ امیر عبدلی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.276.94.2.1576.1610توکسوپلاسموز یکی از شایعترین عفونت‌های انگلی زئونوز در جهان می‌باشد. هدف این مطالعه بررسی تأثیرات ضدتوکسوپلاسمایی عصاره‌های آبی و الکلی گیاه مورد (Myrtus communis L.) در شرایط in vitro بوده است. در این تحقیق تأثیر ضدتوکسوپلاسمایی عصاره‌های آبی و الکلی گیاه مورد بر روی تاکی‌زوئیت‌های توکسوپلاسما ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.276.94.2.1576.1610توکسوپلاسموز یکی از شایعترین عفونت‌های انگلی زئونوز در جهان می‌باشد. هدف این مطالعه بررسی تأثیرات ضدتوکسوپلاسمایی عصاره‌های آبی و الکلی گیاه مورد (Myrtus communis L.) در شرایط in vitro بوده است. در این تحقیق تأثیر ضدتوکسوپلاسمایی عصاره‌های آبی و الکلی گیاه مورد بر روی تاکی‌زوئیت‌های توکسوپلاسما گوندی و تأثیر آن بر مهار تکثیر داخل سلولی انگل در سلول‌های ماکروفاژ موشی J774 با تست MTT و روش مستقیم بررسی گردید. نتایج نشان داد که عصاره آبی گیاه مورد با غلظت‌های 12.5 و 25 µg/ml بالاترین درصد کشندگی (87% و 81%) را بر روی تاکی‌زوئیت‌های انگل داشته است، در حالی‌که اثر کشندگی آنها بر روی سلول‌های ماکروفاژ غیرآلوده به انگل کمتر از بقیه رقّتها بود. این مطالعه نشان داد که عصاره آبی و الکلی مورد اثرهای قابل توجهی بر مهار تکثیر تاکی‌زوئیت‌های توکسوپلاسما و تکثیر داخل سلولی انگل دارد.
نگین فرومند؛ سپیده کلاته جاری؛ وحید زرین نیا
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.291.94.2.1575.1575 رز یکی از مهمترین گل‌های شاخه بریده دنیاست که نگهداری بعد از برداشت آن چالشی مهم محسوب می‌شود. در این تحقیق اثر رقت‌های 200، 400 و 600 قسمت در میلیون کیتوزان و اسانس‌های زیره (Cuminum cyminum L.) و دارچین (Cinnamomum verum L.) بر کیفیت پس از برداشت و مهار قارچ Botrytis cinerea، عامل بیماری پوسیدگی خاکستریگل شاخه بریده ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.291.94.2.1575.1575 رز یکی از مهمترین گل‌های شاخه بریده دنیاست که نگهداری بعد از برداشت آن چالشی مهم محسوب می‌شود. در این تحقیق اثر رقت‌های 200، 400 و 600 قسمت در میلیون کیتوزان و اسانس‌های زیره (Cuminum cyminum L.) و دارچین (Cinnamomum verum L.) بر کیفیت پس از برداشت و مهار قارچ Botrytis cinerea، عامل بیماری پوسیدگی خاکستریگل شاخه بریده رز رقم دلسویتا در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. برای این منظور گل‌ها به مدت 1 ساعت در رقت‌های مختلف تیمار و بعد تا پایان عمر گلجایی در آب مقطر قرار گرفتند. صفاتی مانند عمر گلجایی، شاخص ثبات غشاء گلبرگ، محتوای کلروفیل برگ، محتوای آبی برگ، گلبرگ و ساقه و محتوای کربوهیدرات محلول گلبرگ تا 9 روز پس از برداشت و با دوره‌های زمانی 9 روزه، بررسی و ثبت شدند. کاربرد اسانس‌های گیاهی و کیتوزان در زمان‌های مختلف پس از برداشت، منجر به بهبود بیشتر صفات مورد بررسی گردید. اثر اسانس‌های دارچین و زیره و همچنین کیتوزان با رقت 200 قسمت در میلیون، در بهبود بیشتر صفات مربوط به ماندگاری بهتر از سایر غلظت‌ها بود. رقت‌های 400 و 600 قسمت در میلیون کیتوزان، اسانس‌های دارچین و زیره نیز به‌طور کامل مانع از رشد قارچ B. cinerea شد. در نهایت، نتایج این پژوهش بیانگر آن بود که کاربرد کیتوزان و اسانس‌های گیاهیزیره و دارچین منجر به بهبود ویژگی‌های کیفی پس از برداشت و مهار قارچ B. cinerea و در نتیجه افزایش عمر گلجایی گل رز رقم دلسویتا شد. بنابراین، کاربرد این ترکیب‌های زیستی در قالب یک فرمولاسیون پایدار به‌منظور افزایش مدت زمان ماندگاری و ارتقاء سطح کمّی و کیفی گل شاخه بریده رز توصیه می‌شود.
مهدی پناهیان گیوی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.309.94.2.1575.1610 به‌دلیل بحران آب آبیاری و لزوم مدیریت منابع آب و نیز نقش مثبت عناصری مانند روی در کاهش اثرهای منفی تنش خشکی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی تعاونی یاشیل باخار اردبیل اجرا شد. در این پژوهش، عملکرد و اجزای آن و تولید ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.309.94.2.1575.1610 به‌دلیل بحران آب آبیاری و لزوم مدیریت منابع آب و نیز نقش مثبت عناصری مانند روی در کاهش اثرهای منفی تنش خشکی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی تعاونی یاشیل باخار اردبیل اجرا شد. در این پژوهش، عملکرد و اجزای آن و تولید اسانس گشنیز (Coriandrum sativum L.) در واکنش به محلول‌پاشی سولفات روی در شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری (آبیاری بعد از 70، 100، 130 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) و سه سطح محلول‌پاشی سولفات روی (شاهد (محلول‌پاشی با آب) و محلول‌پاشی با غلظت‌های سه (1Zn) و شش (2Zn) در هزار) بودند. تیمارهای آبیاری و محلول‌پاشی به‌ترتیب در کرت‌های اصلی و فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب اُفت تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیکی و دانه گردید. محلول‌پاشی با سولفات روی در سطح Zn2 موجب افزایش معنی‌دار تعداد چتر در بوته (10.7)، عملکرد بیولوژیکی (21.1%) و محصول دانه (21.2%) شد. درصد اسانس دانه گشنیز تحت تنش خشکی 2/49% افزایش یافت، ولی عملکرد اسانس (1.02 کیلوگرم در هکتار) در نتیجه تنش خشکی کاهش پیدا کرد. عملکرد اسانس با کاربرد روی با غلظت شش در هزار 27.4% افزایش معنی‌داری یافت. تفاوت معنی‌داری از لحاظ آماری بین سطوح محلول‌پاشی سه و شش در هزار روی وجود نداشت. بنابراین، محلول‌پاشی روی با غلظت سه در هزار در مناطق با شرایط آب و هوایی و خاک مشابه محل اجرای طرح برای بهبود تولید محصول و اسانس گشنیز توصیه می‌گردد.
بهرخ شعبانی؛ رسول رضائی؛ حبیب الله چاره‌گانی؛ امین صالحی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.323.94.2.1576.1607 بیماری بلایت باکتریایی گندم توسط باکتری Pseudomonas syringae pv. syringae (Pss) ایجاد می‌شود و یکی از بیماری‌های مهم گندم در سراسر دنیا به‌شمار می‌آید. گسترش مقاومت بیماری‌ها به ترکیب‌های شیمیایی، نیاز به تحقیق برای کشف عوامل ضدمیکروبی را سبب شده است. مطالعات نشان داده است که اسانس‌های گیاهی فعالیت بیولوژیک ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.323.94.2.1576.1607 بیماری بلایت باکتریایی گندم توسط باکتری Pseudomonas syringae pv. syringae (Pss) ایجاد می‌شود و یکی از بیماری‌های مهم گندم در سراسر دنیا به‌شمار می‌آید. گسترش مقاومت بیماری‌ها به ترکیب‌های شیمیایی، نیاز به تحقیق برای کشف عوامل ضدمیکروبی را سبب شده است. مطالعات نشان داده است که اسانس‌های گیاهی فعالیت بیولوژیک بر علیه باکتری‌های بیمارگر گیاهی القاء می‌کنند و می‌توانند به‌عنوان محصولات سالم مورد استفاده قرار گیرند. این ترکیب‌ها کمترین ضرر را برای اکوسیستم دارند و می‌توان از آنها به‌عنوان جایگزین ترکیب‌های سمّی برای کنترل بیماری‌های گیاهی استفاده نمود. این مطالعه در جهت ارزیابی فعالیت ضد بیماری اسانس‌های بدست آمده از قسمت‌های هوایی گیاهان رزماری، پونه و آویشن دنایی بر علیه باکتری Pss روی ارقام پیشتاز، سیروان و چمران گندم در شرایط گلخانه طراحی گردید. در این بررسی مشخص شد که تمام تیمارهای اسانس به‌طور معنی‌داری شدت بیماری بلایت باکتریایی گندم به ویژه روی رقم پیشتاز، و درصد ناحیه نکروز برگها 30 روز پس از مایه‌زنی باکتری را کاهش دادند. بیشترین کاهش شدت بیماری توسط اسانس‌های پونه و آویشن دنایی بدست آمد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که اسانس‌های رزماری، پونه و آویشن دنایی قابلیت استفاده به‌عنوان عوامل ضدمیکروبی را دارند.
محبوبه عبداللهی نوروزی؛ محمدرضا مرادی تلاوت؛ سید عطااله سیادت؛ آیدین خدائی جوقان
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.335.94.2.1578.41 آزمایشی برای بررسی اثر ورمی‌کمپوست و زئولیت بر روی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رامین خوزستان در سال 1396، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. ورمی‌کمپوست (صفر، 3، 6 و 9 تن در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی و زئولیت ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.335.94.2.1578.41 آزمایشی برای بررسی اثر ورمی‌کمپوست و زئولیت بر روی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رامین خوزستان در سال 1396، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. ورمی‌کمپوست (صفر، 3، 6 و 9 تن در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی و زئولیت (صفر، 4، 8 و 12 تن در هکتار) به‌عنوان فاکتور فرعی بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ورمی‌کمپوست و زئولیت اثر معنی‌داری بر عملکرد گل، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، کلروفیل a و کلروفیل b، کاروتنوئید برگ، کاروتنوئید گلبرگ همیشه‌بهار، برداشت نیتروژن، برداشت فسفر و شدت رنگ گلبرگ‌ها داشتند. همچنین برهم‌کنش بین ورمی‌کمپوست و زئولیت بر تمامی صفات ذکر شده معنی‌دار گردید. بیشترین عملکرد گل (69.53 گرم در متر مربع) و عملکرد بیولوژیک (474.84 گرم در متر مربع) به‌ترتیب در تیمارهای سه تن در هکتار ورمی‌کمپوست + 12 تن در هکتار زئولیت و نه تن در هکتار ورمی‌کمپوست به دست آمدند. بالاترین میزان عملکرد بیولوژیک (474.84 گرم در مترمربع) در تیمار 9 تن در هکتار ورمی‌کمپوست حاصل شد. همچنین بیشترین میزان کاروتنوئید برگ و گلبرگ در تیمار 9 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و بیشترین میزان کلروفیل‌های a و b مربوط به تیمار 9 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و 4 تن در هکتار زئولیت بود. بالاترین میزان برداشت نیتروژن در تیمار 8 تن در هکتار زئولیت بود. بالاترین مقدار برداشت فسفر نیز در تیمار 9 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و 12 تن در هکتار زئولیت بدست آمد. در مجموع به‌دلیل مقرون به صرفه‌تر بودن زئولیت نسبت به ورمی‌کمپوست، با افزایش مقدار زئولیت مصرفی می‌توان عملکرد گل را افزایش داد. در این پژوهش برای حاصل شدن بهترین عملکرد گل، ترکیب تیماری 3 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و 12 تن در هکتار زئولیت مناسب بوده و پیشنهاد می‌گردد.
