دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382
محمد شاره؛ محمد حسن راشد محصل
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، صفحه 213-226
چکیده
به منظور بررسی اثر تراکم گیاهی و دفعات کنترل علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد انیسون (Pimpinella anisum) آزمایشی در بهار سال 1377 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد.این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد.در این تحقیق دو عامل تراکم گیاهی با 3 سطح(120,60 و 180بوته در متر مربع) و دفعات کنترل ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تراکم گیاهی و دفعات کنترل علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد انیسون (Pimpinella anisum) آزمایشی در بهار سال 1377 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد.این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد.در این تحقیق دو عامل تراکم گیاهی با 3 سطح(120,60 و 180بوته در متر مربع) و دفعات کنترل علفهای هرز به 4 سطح ( بدون کنترل(w0 ),یکبار کنترل 3 هفته بعد از سبز شدن(w1 ),دو بار کنترل 3و 6 هفته بعد از سبز شدن(w2 ) و سه بار کنترل 6,3 و 9 هفته بعد از سبز شدن(w3 ) مورد استفاده قرار گرفت .نتایج حاصل نشان داد که با افزایش تراکم گیاهی عملکرد افزایش پیدا کرد.همچنین افزایش تراکم باعث کاهش تعداد شاخه جانبی ،تعداد چتر در بوته،تعداد دانه در چتر،وزن هزار دانه و شاخص برداشت شد.افزایش سطوح کنترل علفهای هرز سبب افزایش عملکرد گردید.تعداد شاخه جانبی، تعداد چتر در هر بوته،تعداد دانه در هر چتر، وزن هزار دانه و شاخص برداشت با افزایش سطوح کنترل علفهای هرز افزایش پیدا کرد. نتایج حاصل نشان داد که در شرایط اکولوژیکی مشهد گیاه انیسون می تواند با تراکم 180 بوته در متر مربع و دو بار کنترل علفهای هرز 3 و 6 هفته بعد از سبز شدن عملکرد مطلوب را در واحد سطح تولید کند.
مهدی میرزا؛ مهردخت نجف پور نوایی؛ محمد دینی
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، صفحه 227-232
چکیده
به منظور بررسی ترکیبهای اسانس گیاهCentaurea behen L., سرشاخه های گیاه از منطقه بومهن (سال 1382) در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با آب اسانس گیری شد (Clevenger). اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 0.5% بدست آمد . ترکیبهای موجود در اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل ...
بیشتر
به منظور بررسی ترکیبهای اسانس گیاهCentaurea behen L., سرشاخه های گیاه از منطقه بومهن (سال 1382) در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با آب اسانس گیری شد (Clevenger). اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 0.5% بدست آمد . ترکیبهای موجود در اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. از میان 21 ترکیب شناسایی شده که 91% اسانس را تشکیل می دهد به ترتیب (β -caryophyllene (%40.3) , β - sesquiphellandrene (%18.4 %) وcaryophyllene oxide (%9.9 بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند .
محمدباقر رضایی؛ محمود نادری حاجی باقرکندی؛ کامکار جایمند
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، صفحه 233-238
چکیده
کربوهیدراتهای طبیعی موجود در گیاهان در صنایع غذایی به لحاظ استفاده به عنوان منبع انرژی و موارد متعدد دیگر از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. آگار ماده ای ژلاتینی است و ترکیب دی ساکارید Agarobiose، ساختمان عمومی ثابتی از تمام پلی ساکارید های موجود در آگار است. ساختار شیمیایی آگار باعث شده است که آگار ماده بسیار مفیدی برای بیشتر صنایع ...
بیشتر
کربوهیدراتهای طبیعی موجود در گیاهان در صنایع غذایی به لحاظ استفاده به عنوان منبع انرژی و موارد متعدد دیگر از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. آگار ماده ای ژلاتینی است و ترکیب دی ساکارید Agarobiose، ساختمان عمومی ثابتی از تمام پلی ساکارید های موجود در آگار است. ساختار شیمیایی آگار باعث شده است که آگار ماده بسیار مفیدی برای بیشتر صنایع از جمله صنعت نساجی، دارویی، غذایی و همچنین علوم آزمایشگاهی باشد. کربوهیدراتها و یا گالاکتوز از مواد اصلی غذایی در آگار است بنابراین بررسی کمی و کیفی کربوهیدراتهای محلول و غیر محلول جهت افزایش بهینه استفاده از این ترکیب با ارزش در موارد مصرف متعدد ضروری می باشد. در این تحقیق آگار تولید شده از دو جلبک Gracilaria canaliculata و Gracilaria foliiferaاز سواحل قشم استان هرمزگان در سال 1380 جمع آوری شده اند که جهت اندازه گیری کربوهیدراتهای محلول با روش آنترون به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتری مدل 340 ( HITACHI ) در طول موج 625 نانومتر مورد استفاده قرار گرفت. نتیجه آزمایش نشان داد که کل کربوهیدراتهای محلول در نمونه Gracilaria canaliculata برابر 12.03% و در نمونه Gracilaria foliifera برابر 10.79% می باشد.
فاطمه عسگری؛ فاطمه سفیدکن؛ مهدی میرزا؛ سعیده مشکی زاده
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، صفحه 239-254
چکیده
جنس Pimpinella در ایران حدود 20 گونه دارد که اغلب یکساله می باشند. از رایج ترین گونه های چند ساله P. aurea و P. tragium می باشند که تقریبا در سراسر مناطق معتدله سرد ایران پراکنده اند. یکی از گونه های بسیار معطراین جنس P. anisum است که ارزش صادراتی بسیاری دارد.یکی از اهداف این طرح بررسی سایر گونه های این جنس از جهت تولید اسانس است. گیاه P. aureaدر مرحله ...
بیشتر
جنس Pimpinella در ایران حدود 20 گونه دارد که اغلب یکساله می باشند. از رایج ترین گونه های چند ساله P. aurea و P. tragium می باشند که تقریبا در سراسر مناطق معتدله سرد ایران پراکنده اند. یکی از گونه های بسیار معطراین جنس P. anisum است که ارزش صادراتی بسیاری دارد.یکی از اهداف این طرح بررسی سایر گونه های این جنس از جهت تولید اسانس است. گیاه P. aureaدر مرحله گلدهی و بذردهی از دو منطقه ( فشم و توچال ) در استان تهران جمع آوری گردید و پس از آماده سازی گیاه با روش تقطیر با آب (کلونجر) اسانس گیری شد. بازده اسانس نمونه های بذر، گل و ساقه برگدار منطقه فشم، به ترتیب 1.97%، 1.54% و 0.44% و منطقه توچال 1.2%، 0.47% و 0.48% بود. در هر دو رویشگاه بازده اسانس بذر بیشترین و ساقه کمترین مقدار بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. در مجموع از نمونه های بذر، گل و ساقه منطقه فشم به ترتیب 8 ، 18 و 32 ترکیب و منطقه توچال به ترتیب 4، 20 و 34 ترکیب شناسایی شدند. مهمترین ترکیب شناسایی شده در اسانس بذر و گل هر دو رویشگاه بتابیزابولن بود. مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس نمونه های بذر و گل منطقه فشم به ترتیب بتابیزابولن (50.8% و 29.5%) و ویریدیفلورول (37.0% و 32.5%) و اسانس ساقه برگدار لیمونن (18.3%)، ویریدیفلورول (12.8%)، آلفا-پینن (11.5%) و کسان (10.5%) بود. همچنین مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس نمونه های منطقه توچال عبارتند از: اسانس بذر، بتابیزابولن (76.5%) و کاریوفیلن اکساید (21.4%)، اسانس گل بتابیزابولن (55.2%) و آلفازینجیبرن (8.7%) و اسانس ساقه برگدار بتابیزابولن (18.3%)، ژرانیل استات (14.7%)، ژرانیل2-متیل بوتیرات (9.0%) و لیمونن (7.3%).
فاطمه سفیدکن؛ رمضان کلوندی؛ مهدی میرزا
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، صفحه 255-267
چکیده
جنس نپتا در ایران دارای 67 گونه گیاه علفی است که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. یکی از این گونه های انحصاری و معطر Nepeta heliotropifolia است که در این تحقیق در سه مرحله مختلف رشد از نظر کمیت و کیفیت اسانس مورد بررسی قرار گرفته است. اندامهای هوایی گیاه در مرحله قبل از گلدهی (برگدهی کامل، اواسط اردیبهشت)، مرحله رویشی (تشکیل غنچه، اواخر اردیبهشت) و ...
بیشتر
جنس نپتا در ایران دارای 67 گونه گیاه علفی است که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. یکی از این گونه های انحصاری و معطر Nepeta heliotropifolia است که در این تحقیق در سه مرحله مختلف رشد از نظر کمیت و کیفیت اسانس مورد بررسی قرار گرفته است. اندامهای هوایی گیاه در مرحله قبل از گلدهی (برگدهی کامل، اواسط اردیبهشت)، مرحله رویشی (تشکیل غنچه، اواخر اردیبهشت) و مرحله گلدهی کامل (اوایل خرداد) از استان همدان جمع آوری گردیده و پس از خشک شدن در سایه، به روش تقطیر با آب (hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت. جهت تعیین میزان بازده اسانسها بر حسب وزن گیاه خشک،درصد رطوبت هر نمونه محاسبه گردید. به این ترتیب بازده اسانس برای سه مرحله رویشی فوق به ترتیب 0.75%، 0.63% و 0.4% بدست آمد. بنابراین میزان اسانس Nepeta heliotropifoliaدر طی دوره رشد از مرحله رویشی به مرحله گلدهی کامل کاهش می یابد. جهت شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها، از آنها طیف های GC و GC/MS تهیه شد و بعد با مطالعه طیف های جرمی و محاسبه شاخصهای بازداری ترکیبهای، در مجموع 36 ترکیب مختلف در اسانسها شناسایی شد. عمده ترین ترکیب موجود در اسانس در مرحله قبل از گلدهی لیمونن (40.1%) بوده که در مسیر رشد گیاه سیری نزولی داشته است. بتا- پینن دومین ترکیب عمده اسانس در مرحله قبل از گلدهی (11.1%) بوده که در زمان تشکیل غنچه به میزان دو برابر افزایش یافته و دوباره در زمان گلدهی کامل کاهش یافته است. سایر ترکیبهای اصلی اسانس سابینن، 1و8-سینئول، بتا- کاریوفیلن، (Z)-بتا- فارنزن، گاما- مورولن و بی سیکلو جرماکرن بوده اند که در طی دوران رشد میزان آنها تغییر کرده است.
محمد قاسم نبیی
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، صفحه 269-285
چکیده
این آزمایش به منظور تعیین تأثیر بهره‌برداری به روش تیغ‌زنی در ادامه حیات و زادآوری گیاه باریجه در قالب طرح آزمایشی کرتهای خرد شده (split plot Design) با سه تکرار شامل دو تیمار اصلی، یکبار بهره‌برداری و دو بار بهره‌برداری و چهار تیمار فرعی، شامل یکبار، دو بار و سه بار تیغ‌زنی و شاهد (عدم ...
بیشتر
این آزمایش به منظور تعیین تأثیر بهره‌برداری به روش تیغ‌زنی در ادامه حیات و زادآوری گیاه باریجه در قالب طرح آزمایشی کرتهای خرد شده (split plot Design) با سه تکرار شامل دو تیمار اصلی، یکبار بهره‌برداری و دو بار بهره‌برداری و چهار تیمار فرعی، شامل یکبار، دو بار و سه بار تیغ‌زنی و شاهد (عدم تیغ‌زنی) در عرصه مراتع ییلاقی منطقه شیلاندر طارم علیا واقع در 55 کیلومتری شمال شرق زنجان و در رویشگاه طبیعی گیاه باریجه از سال 1374 آغاز و به مدت 7 سال ادامه داشت. نتایج بدست آمده از بررسی میزان صمغ تولیدی بیانگر آن است که اختلاف بسیار معنی‌داری میان دفعات تیغ‌زنی وجود داشته و بیشترین تولید در تیمار سه بار تیغ‌زنی استحصال گردید. میان تیمارهای اصلی (بهره‌برداری) اختلاف معنی‌داری وجود نداشته و بیشترین میزان صمغ در تیمار اصلی دو بار بهره‌برداری حاصل گردید. مقایسه میانگین مرکب اثر متقابل تیمارهای اصلی و فرعی نشان دهنده اختلاف معنی‌داری میان میانگین‌ها بوده و در اثر متقابل دو بار بهره‌برداری با سه بار تیغ‌زنی بیشترین میزان صمغ و در اثر متقابل یکبار بهره‌برداری با یک بار تیغ‌زنی کمترین میزان صمغ استحصال گردید. با عنایت به ضرورت استحصال بیشترین میزان صمغ و نتایج بدست آمده با اطمینان خاطر بیشتری می توان نسبت به دو بار بهره برداری در طول عمر گیاه با اعمال سه بار تیغ زنی اقدام نمود.
احمد مجد؛ صدیقه مهرابیان؛ زهره جعفری
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، صفحه 286-312
چکیده
در این پژوهش خواص ضد میکروبی عصاره‌های اتانلی 80% و آبی گیاه گزنة دوپایه urtica dioica 4 باکتری و یک قارچ آلوده‌کننده محیط‌های کشت و بیماریزای انسانی با استفاده از روشهای متداول میکروبیولوژی و با بکارگیری محیط‌های کشت مولر ـ هینتون آگار و سابرودکستروز آگار با روش ایجاد چاهک و روش تمام ظرف و سنجش قطر هاله عدم رشد انجام شد. عصاره‌های اتانلی ...
بیشتر
در این پژوهش خواص ضد میکروبی عصاره‌های اتانلی 80% و آبی گیاه گزنة دوپایه urtica dioica 4 باکتری و یک قارچ آلوده‌کننده محیط‌های کشت و بیماریزای انسانی با استفاده از روشهای متداول میکروبیولوژی و با بکارگیری محیط‌های کشت مولر ـ هینتون آگار و سابرودکستروز آگار با روش ایجاد چاهک و روش تمام ظرف و سنجش قطر هاله عدم رشد انجام شد. عصاره‌های اتانلی 80% بخشهای مختلف این گیاه بر باکتریهای Pseudomonas aeruginosa Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus, E. coli و قارچ Candida albicans دارای اثر میکروبکشی بودند. در میان عصارهها،عصارة بذر گزنه دارای بیشترین اثر ضد باکتریایی بر روی باکتریهای گرم مثبت بود ، عصارة برگ گیاه مذکور بر باکتریهای گرم منفی دارای بیشترین تأثیر بازدارندگی بود و بالاخره عصارة گل گزنه دارای بیشترین خاصیت ضد قارچی بود. عصاره‌های آبی بخشهای مختلف گیاه گزنه بر روی بازدارندگی رشد همة میکروارگانیسمهای فوق به جز پسودوموناس آئروژینوزا تأثیر مثبت داشت.
ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ ابوالقاسم متین؛ بهلول عباس زاده
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، صفحه 313-329
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی، شیمیایی و تلفیق آنها بر قابلیت جب و کارایی نیتروژن در اکوسیستم زراعی این تحقیق در مجتمع تحقیقات البر کرج انجام شد. در این تحقیق گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارهای مورد بررسی شامل سطوح مختلف از کودهای شیمیایی NPK، مورد استفاده در سیستمهای زراعی رایج، مقادیر مختلف از ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی، شیمیایی و تلفیق آنها بر قابلیت جب و کارایی نیتروژن در اکوسیستم زراعی این تحقیق در مجتمع تحقیقات البر کرج انجام شد. در این تحقیق گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارهای مورد بررسی شامل سطوح مختلف از کودهای شیمیایی NPK، مورد استفاده در سیستمهای زراعی رایج، مقادیر مختلف از کود دامی، مورد استفاده در سیستمهای زراعی ارگانیکی و نیز ترکیبی از نسبتهای مختلف از کودهای دامی و شیمیایی، مورد استفاده در سیستمهای تغذیه تلفیقی گیاه در مقایسه با تیمار شاهد بود. این تحقیق به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار به اجرا در آمد. میانگین تیمارها با استفاده از آزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. در این آزمایش مشخص شد که تیمار مخلوط 20 تن کود دامی همراه 80=K=80، P=64، N کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی از روش تغذیه تلفیقی، بیشترین مقدار پروتئین را معادل 3.63 درصد تولید نمود. بیشترین کارایی نیتروژن نیز در تیمار مخلوط25تن کود دامی همراه 48=K=60، Pو60=N کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی بدست آمد. این در حالی است که در روش تغذیه شیمیایی، با افزایش در مصرف کودهای شیمیایی کارایی نیتروژن کاهش یافت. بنابر نتایج حاصل، استفاده از روش تغذیه تلفیقی نسبت به روشهای شیمیایی و ارگانیکی می تواند راهی مناسب جهت دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار باشد.
