دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382
محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند؛ سیدرضا طبایی عقدائی؛ محمد مهدی برازنده؛ سعیده مشکی زاده
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، صفحه 339-348
چکیده
گل محمدی با نام علمی Rosa damascena Mill. و از خانواده Rosaceae ، در مناطق مختلف ایران و جهان کشت می گردد. اسانس و گلاب استخراج شده از گل در صنایع عطرسازی، آرایشی و غذایی مصرف گسترده ای دارد. از آنجا که رویش گیاهان در مناطق مختلف تاثیر مهمی روی رشد گیاه و میزان مواد موثر آن خواهد داشت, از این رو در این تحقیق، استخراج اسانس از گل دو ژنوتیپ این ...
بیشتر
گل محمدی با نام علمی Rosa damascena Mill. و از خانواده Rosaceae ، در مناطق مختلف ایران و جهان کشت می گردد. اسانس و گلاب استخراج شده از گل در صنایع عطرسازی، آرایشی و غذایی مصرف گسترده ای دارد. از آنجا که رویش گیاهان در مناطق مختلف تاثیر مهمی روی رشد گیاه و میزان مواد موثر آن خواهد داشت, از این رو در این تحقیق، استخراج اسانس از گل دو ژنوتیپ این گونه از مناطق قمصر (کاشان) B188 و اسکو (آذربایجان شرقی) A6 به روش تقطیر با آب انجام گرفت، بعد اسانسهای آنها توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و طیفهای مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیبهای عمده در اسانس کاشان (قمصر) شامل : (%n-nonadecane (25.5% )، citronellol (17.7 و (% geraniol (13.3 و ترکیبهای عمده در نمونه آذربایجان شرقی (اسکو) شامل :(% citronellol (27)، geraniol (18.7 و ( %n - nonadecane (14.2 بدست آمد. نتایج این تحقیق شناسایی اکوتیپی مناسب از آذربایجان شرقی (اسکو) می باشد که با وجود کشت در شرایطی غیر از رویشگاه اصلی، در بعضی از ترکیبهای مهم دارای درصد بیشتری می باشد.
سیدرضا طبائی عقدائی؛ محمدباقر رضایی؛ اکبر نجفی آشتیانی
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، صفحه 349-366
چکیده
گونه‌های مختلف نعناع (Mentha spp..)، از مهمترین گیاهان دارویی هستند که در نقاط مختلف جهان کشت می‌گردند. شوری آب و خاک از عوامل موثر در کاهش رشد و تولید گیاه می‌باشد که گزینش و استفاده از ژنوتیپهای متحمل، گسترش کشت و تولید این گیاه را در شرایط شور فراهم می‌نماید. این پژوهش در گلخانه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع به اجرا در‌آمد. ...
بیشتر
گونه‌های مختلف نعناع (Mentha spp..)، از مهمترین گیاهان دارویی هستند که در نقاط مختلف جهان کشت می‌گردند. شوری آب و خاک از عوامل موثر در کاهش رشد و تولید گیاه می‌باشد که گزینش و استفاده از ژنوتیپهای متحمل، گسترش کشت و تولید این گیاه را در شرایط شور فراهم می‌نماید. این پژوهش در گلخانه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع به اجرا در‌آمد. در این آزمایش واکنش ژنوتیپهای سه گونه نعناع در مقابل شوری از نظر قدرت ریشه زایی و سایر مؤلفه‌های رشدی گیاه در یک آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. قلمه‌های 6 ژنوتیپ نعناع شامل ژنوتیپهای شماره 28 و 3 Mentha piperita L.)، 6) و 31 ( .M. aquatica. L)، و 11 و 17 (.M. spicata. L) در محلولهای صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی‌مولار رویانده شدند. درصد ریشه‌زایی، حداکثر طول ریشه، متوسط طول ریشه، شادابی، تولید جوانه در داخل محلول نمک، حداکثر طول سرشاخه و تولید جوانه در سرشاخه، 14، 21 و 28 روز پس از کشت، اندازه‌گیری شدند و داده‌های مربوط مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان دهنده کاهش مؤلفه‌های فوق در اثر افزایش غلظت NaCl می‌باشند. با این وجود، تنوع قابل ملاحظه‌ای در واکنش به شوری مشاهده شد. تفاوتهای معنی‌داری از نظر خصوصیات مختلف، به ویژه درصد ریشه‌زایی در میان ژنوتیپهای تحت تنش شوری مشاهده شد که ژنوتیپ شماره 6 در مقایسه با سایر ژنوتیپها، بیشترین ریشه زایی را تحت غلظت 200mM نمک از خود نشان داد. همچنین همبستگی مثبت و معنی‌داری بین ریشه‌زایی و سایر صفات اندازه گیری شده و نیز میان کلیه صفات وجود داشت. وجود تنوع در ژنوتیپهای تحت بررسی، از نظر مؤلفه‌های رشد در واکنش به شوری و نیز همبستگی میان صفات نشان می‌دهد که با گزینش ژنوتیپهای نعناع در جهت افزایش مقاومت به شوری، می‌توان ارقام متحمل به تنش را جهت کشت در مناطق شور اصلاح نمود.
محمود محمدی؛ محمد دینی؛ مجید توکلی
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، صفحه 367-387
چکیده
گز علفی که به نامهای مان کردی، مان بلوط ودر زبان کردی «گزو» و در گویش لری «گزوله» نامیده می شود، درواقع نوعی مان و یکی از محصولات فرعی و با ارزش جنگلهای بلوط غرب به ویژه زاگرس شمالی است، که به صورت شهدی غلیظ بر روی برگها وشاخه‌های جوان دوگونه بلوط به نامهای دارمازو (Quercus infectoria Oliv.)و بلوط لبنانی (Q.libani Oliv.) و زیر گونه‌های آنها ...
بیشتر
گز علفی که به نامهای مان کردی، مان بلوط ودر زبان کردی «گزو» و در گویش لری «گزوله» نامیده می شود، درواقع نوعی مان و یکی از محصولات فرعی و با ارزش جنگلهای بلوط غرب به ویژه زاگرس شمالی است، که به صورت شهدی غلیظ بر روی برگها وشاخه‌های جوان دوگونه بلوط به نامهای دارمازو (Quercus infectoria Oliv.)و بلوط لبنانی (Q.libani Oliv.) و زیر گونه‌های آنها بوجود آمده و مورد استحصال قرار می‌گیرد. این فرآورده در واقع ترشحات قندی موسوم به «عسلک» است که در نتیجة فعالیت دفعی پوره‌ها و حشرات کامل دو گونه شته به نامهای( Thelaxes suberi Del;و Tuberculoides annulatus annulatus Hart.)در سطح برگ درختان بلوط به شکل قطرات شبنم مانندی در فاصلة زمانی محدود ظاهر شده، بعد در مجاورت هوا تقریباً سفت و متبلور می شود وبه صورت دانه‌های ریز شکر مانند در آمده ومورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. زمان تولید و بهره‌برداری از این محصول اواخر بهار ودر مواردی اوایل پاییز است که معمولاً با تغییر ناگهانی هوا وفعال شدن حشرات مولد صورت می‌پذیرد. مناطق پراکنش گیاه میزبان و همچنین حشرات مولد گز علفی مکانهای محدودی از استانهای آذربایجان‌غربی، کردستان، کرمانشاه و لرستان است که بر اساس مطالعات سال‌های اخیر در سه استان آذربایجان‌غربی، کردستان ولرستان شته‌های مولد در شرایط مناسب و خاص از نظر جمعیتی و تراکم طغیان نموده که قادر به تولید گزعلفی قابل بهره‌برداری هستند. این مادة قندی از اهمیت غذایی، دارویی و اقتصادی برخوردار می باشد
هرمز حمیدیه؛ محسن بیگدلی
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، صفحه 389-402
چکیده
برگهای سیزده گونه اکالیپتوس پس از تعیین گونه آنها از ایستگاه فدک دزفول به محل آزمایشگاه مرکز تحقیقات تهران منتقل گردید. پس از اسانس گیری از برگهای خشک شده به روش تقطیر با بخار آب تأثیر ضد باکتریایی روغن های اسانسی بدست آمده به روش انتشار در آگار با کمک دیسک و روش رقت لوله ای مورد ارزیابی قرار گرفت. این روغن‌های اسانسی در برابر S.aureus ...
بیشتر
برگهای سیزده گونه اکالیپتوس پس از تعیین گونه آنها از ایستگاه فدک دزفول به محل آزمایشگاه مرکز تحقیقات تهران منتقل گردید. پس از اسانس گیری از برگهای خشک شده به روش تقطیر با بخار آب تأثیر ضد باکتریایی روغن های اسانسی بدست آمده به روش انتشار در آگار با کمک دیسک و روش رقت لوله ای مورد ارزیابی قرار گرفت. این روغن‌های اسانسی در برابر S.aureus واجد اثرات ضد باکتریایی ضعیف (+)، متوسط (++) و خوب (+++) بوده و حداقل غلظت ممانعت کننده از رشد باکتری (M.I.C) آنها رقت 1.2 بود. این روغن‌های اسانسی نسبت به E.coli دارای اثرات ضعیف (+) و متوسط (++) ضد باکتریایی بوده و M.I.C آنها نیز رقیق 1.2 بود. در مورد B.cereus اثرات ضد باکتریایی ضعیف (+)، متوسط (++)، خوب (+++) و بسیار خوب (++++) روغن‌های اسانسی ثبت گردید و M.I.C مربوطه نیز واحد رقت های 1.4 و 1.8 بود. همچنین روغن‌های اسانسی بر روی L.monocitogenes واجد اثرات ضعیف (+) و متوسط (++) بودند. با عنایت به محدودیتهای استفاده از مواد ضد باکتریایی شیمیایی کاربرد مواد ضد باکتریایی گیاهی در حال توسعه روزافزون است و به نظر میرسد که مطالعه در مورد آنها ضروری است.
غلامحسین رحمانی
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، صفحه 403-410
چکیده
به منظور شناسایی گونه های گیاهی مولد و بررسی نحوه تولید, دخالت حشرات در تولید, شناسایی حشرات موثر در تولید این مان, زمان استحصال و بهره برداری , نحوه بهره برداری _مصرف و فروش محصول, شناسایی رویشگاههای گیاهان مولد و مناطق بهره برداری, بررسی آب و هوا – خاک – ارتفاع از سطح دریا – و سایر عوامل محیطی مناطق استحصال و بهره برداری و ...
بیشتر
به منظور شناسایی گونه های گیاهی مولد و بررسی نحوه تولید, دخالت حشرات در تولید, شناسایی حشرات موثر در تولید این مان, زمان استحصال و بهره برداری , نحوه بهره برداری _مصرف و فروش محصول, شناسایی رویشگاههای گیاهان مولد و مناطق بهره برداری, بررسی آب و هوا – خاک – ارتفاع از سطح دریا – و سایر عوامل محیطی مناطق استحصال و بهره برداری و تاثیر آنها در استحصال محصول این مطالعه در استان کرمان انجام گرفت. نمونه های هربار یومی از گیاهان مولد تهیه و مورد شناسایی قرار گرفتند. با استفاده از توری های پارچه ای سر شاخه های تعدادی پایه از گیاهان مولد را در طی 3 سال جداسازی و دخالت حشرات در تولید مان بررسی گردید. نمونه هایی از حشرات موثر در تولید تهیه و حشرات موثر شناسایی گردیدند. سایر موارد ذکر شده نیز در طی 4 سال از سال1373 تا 1377 بررسی و مطالعه گردید.
محمدرضا کدوری؛ کیومرث کلارستاقی؛ داوود درویشی زیدآبادی
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، صفحه 411-423
چکیده
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رقم برعملکرد و اجزا عملکرد گلرنگ بهاره در شهرستان کرمان آزمایشی در سال زراعی 81-80 در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی مرکز تحقیقات کرمان به اجراء در آمد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. کرتهای اصلی شامل چهار تاریخ کاشت (25 اسفند، 10 فروردین، 25 فروردین، 9 اردیبهشت) ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رقم برعملکرد و اجزا عملکرد گلرنگ بهاره در شهرستان کرمان آزمایشی در سال زراعی 81-80 در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی مرکز تحقیقات کرمان به اجراء در آمد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. کرتهای اصلی شامل چهار تاریخ کاشت (25 اسفند، 10 فروردین، 25 فروردین، 9 اردیبهشت) و کرتهای فرعی شامل سه رقم ( توده محلی کرمان ، رقم اراک 2811، رقم محلی اصفهان) بودند. طول دوره از کاشت تا وقوع کلیه مراحل نمو شامل جوانه زنی ،ساقه دهی، 50 درصد غنچه دهی، 100 درصد غنچه دهی، 50 درصد گلدهی ، 100 درصد گلدهی و رسیدگی تحت تأثیر تاریخ کاشت قرار گرفت و با تأخیر در کاشت کاهش یافت. اثر تاریخ کاشت بر ارتفاع گیاه، تعداد شاخه فرعی، تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه ، وزن خشک بوته، عملکرد دانه و عملکرد گلچه معنی دار بوده و تأخیر در کاشت باعث کاهش آنها گردید. تأخیر در کاشت موجب افزایش درصد پروتئین دانه و تسریع در کاشت موجب افزایش درصد روغن دانه گردید. با توجه به نتایج بدست آمده اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر تمامی مراحل از کاشت تا وقوع کلیه مراحل نمو، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق, وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه، درصد روغن و درصد پروتئین معنی دار و برای شاخص برداشت معنی دار نبود. تاریخ کاشت دوم (10 فروردین) و توده محلی کرمان از نظر عملکرد دانه و رقم محلی اصفهان از نظر میزان روغن دانه وعملکرد روغن در شرایط آب و هوایی کرمان قابل کشت و توصیه می باشند.
محمدرضا جلالیی ندوشن؛ حسین جعفری؛ پرویز اولیاء
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، صفحه 425-431
چکیده
مقدمه و هدف: از جمله عفونتهای رودهای شایع عفونتهای سالمونلایی می‌باشد که منجر به تغییرات التهابی در مخاط روده باریک میگردد. بدیهی است درمان ضدمیکروبی مناسب میتواند منجر به کاهش تغییرات هیستولوژیکی در مخاط روده گردد. برهمین اساس دراین مطالعه تأثیر عصاره آبی سیر بر کاهش تغییرات التهابی در مخاط روده باریک مورد مطالعه ...
بیشتر
مقدمه و هدف: از جمله عفونتهای رودهای شایع عفونتهای سالمونلایی می‌باشد که منجر به تغییرات التهابی در مخاط روده باریک میگردد. بدیهی است درمان ضدمیکروبی مناسب میتواند منجر به کاهش تغییرات هیستولوژیکی در مخاط روده گردد. برهمین اساس دراین مطالعه تأثیر عصاره آبی سیر بر کاهش تغییرات التهابی در مخاط روده باریک مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روشها : دراین مطالعه 3 گروه 20 تایی خرگوش نژاد Dutch-polish مورد مطالعه قرار گرفتند همه حیوانات با 1011CFU باکتری سالمونلاتیفی موریوم آلوده شدند. 48 ساعت پس از درمان دو گروه از خرگوشها با میزان 20mg/kg و 40mg/kg عصاره آبی سیر تحت درمان خوراکی قرار گرفتند و گروه دیگر بدون درمان تحت نظر بودند. 7 روز پس از درمان حیوانات کشته و روده باریک آنها در مقاطع مختلف مورد مطالعه پاتولوژیکی قرار گرفت. پس از آماده سازی و برش استاندارد نمونهها، رنگآمیزی هماتوکسیلین – ائوزین انجام و سه یافته ادم، پرخونی و ارتشاح سلول التهابی بررسی شد. یافته ها : از نظر شدت ارتشاح سلولی التهابی، ادم پرخونی با آزمون آماری Fisher exact Test اختلاف آماری معنی‌داری بین سه گروه وجود داشت. نتیجهگیری : عصاره آبی سیر در کاهش شدت التهاب در مخاط روده باریک در عفونت ناشی از سالمونلاتیفی موریوم مؤثر بوده و برهمین اساس مطالعات کاملتری جهت شناخت کامل اثرات آن و استفاده در طب بالینی توصیه میگردد.
مهرداد روغنی؛ توراندخت بلوچ نژاد مجرد؛ زهرا سهرابی؛ مریم صادقی؛ بیتا صبوری؛ رامین محبی؛ نرگس نهاوندی
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، صفحه 433-441
چکیده
با توجه به وجود شواهد در طب سنتی و نوین مبنی بر اثر ضد دیابتی برگ چغندر(Beta vulgaris)، در تحقیق حاضر اثر تجویز خوراکی این گیاه (Capsicum frutescens) بر میزان گلوکز، تری‌گلیسیرید، و کلسترول توتال سرم در مدل تجربی دیابت قندی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور موشهایی صحرایی نر به چهار گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با برگ چغندر، دیابتی، و دیابتی ...
بیشتر
با توجه به وجود شواهد در طب سنتی و نوین مبنی بر اثر ضد دیابتی برگ چغندر(Beta vulgaris)، در تحقیق حاضر اثر تجویز خوراکی این گیاه (Capsicum frutescens) بر میزان گلوکز، تری‌گلیسیرید، و کلسترول توتال سرم در مدل تجربی دیابت قندی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور موشهایی صحرایی نر به چهار گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با برگ چغندر، دیابتی، و دیابتی تحت درمان با برگ چغندر تقسیم بندی شدند. برای دیابتی شدن از داروی استرپتوزوتوسین استفاده گردید. دو گروه تحت تیمار با برگ چغندر نیز پودر برگ چغندر مخلوط شده با غذای استاندارد موش را با یک نسبت وزنی 15/1دریافت نمودند. نتایج نشان داد که میزان گلوکز سرم در گروه دیابتی افزایش معنی داری را در هفته های دوم و جهارم در مقایسه با هفته قبل از آزمایش نشان می دهد (P<0.001) ، در حالی که میزان گلوکز سرم در هفته های دوم و چهارم در گروه دیابتی تحت درمان در مقایسه با گروه دیابتی به طور معنی دارکمتر بود .(P<0.01, P<0.001) همچنین سطح تری گلیسیرید در گروه دیابتی افزایش معنی داری را در هفته چهارم نسبت به هفته قبل بررسی (P<0.05) نشان داد و سطح تری گلیسیرید در هفته چهارم در گروه دیابتی تحت درمان با برگ چغندر در مقایسه با گروه دیابتی به طور معنی دار (P<0. 01) پائینتر بود. به علاوه سطح کلسترول توتال سرم در هفته چهارم در گروه دیابتی تحت درمان با برگ چغندر در مقایسه با گروه دیابتی به طور معنی دار (P<0. 01) پائینتر بود. نتایج این بررسی نشان داد که تجویز خوراکی برگ چغندر در مدل تجربی دیابت قندی می تواند موجب کاهش بارز سطح گلوکز، تری گلیسیرید و کلسترول سرم در موشهای دیابتی گردد.
