زراعت و باغبانی
بابک عندلیبی؛ مژگان محمدی آذر؛ بهروز اسماعیل پور؛ فرید شکاری
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.364.106.2.1576.1610این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک (SA) و نانوسیلیکون (n-Si) بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس گیاه بالنگوی شهری (Lallemantia iberica (M.B.) Fisch. & C.A. Mey.) تحت تنش شوری در شرایط کنترل نشده گلخانه‌ای در سال 1397 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.364.106.2.1576.1610این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک (SA) و نانوسیلیکون (n-Si) بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس گیاه بالنگوی شهری (Lallemantia iberica (M.B.) Fisch. & C.A. Mey.) تحت تنش شوری در شرایط کنترل نشده گلخانه‌ای در سال 1397 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل کلرید سدیم (صفر، 50 و 100 میلی‌مولار)، SA (صفر، 1 و 2 میلی‌مولار) و n-Si (صفر، 5/0 و 5/1 میلی‌مولار) بودند. اعمال تیمارهای SA و n-Si در مرحله چهار برگی (هر هفت روز یک‌بار) و تیمار شوری در مرحله شش برگی گیاه (هر چهار روز یک‌بار) تا رسیدگی کامل بذرهای گیاه (زرد شدن 90% برگ‌ها و کپسول‌ها) انجام شد. نتایج نشان داد که تحت تأثیر شوری، صفات گیاهی شامل ارتفاع، وزن خشک اندام هوایی، محتوای کلروفیل و عملکرد دانه کاهش و پرولین و اسانس افزایش یافتند. کاربرد SA و n-Si باعث بهبود این صفات در تنش شوری شد. ترکیبهای اصلی اسانس بالنگوی شهری شامل لینالول (25%)، ژرانیول (16%)، بتا-کوببن (10.6%)، منتیل استات (9.8%)، والنسن (3.5%)، جرماکرن-دی (2.4%)، بتا-کاریوفیلن (2.3%) و لیمونن (1.3%) بودند که همه آنها تحت تیمارهای شوری نسبت به شاهد افزایش یافتند. کاربرد SA و n-Si در شرایط تنش شوری باعث افزایش لیمونن، لینالول، ژرانیول، بتا-کوببن، بتا-کاریوفیلن و والنسن و کاهش منتیل استات و جرماکرن-دی شد. به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد SA و n-Si با ایجاد تنظیم اسمزی، حفاظت از محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی و کاهش صدمات اکسیدان‌ها می‌تواند میزان تحمل گیاه بالنگوی شهری را به تنش شوری افزایش دهد.
مریم بهداد؛ نعمت‌الله اعتمادی؛ ابراهیم بهداد؛ حسین زینلی
چکیده
برای کنترل آلودگی‌های قارچی محصولات باغبانی گاهی از محلول‌های قارچ‌کش استفاده می‌شود که برای سلامت انسان مضر هستند. هدف از این تحقیق بررسی اسانس‌های ضدقارچی چند گیاه دارویی در کنترل این قارچ‌ها و جایگزین کردن آنها به جای قارچ‌کش‌های شیمیایی بود. مهمترین قارچ بیماریزا در دوره پس از برداشت توت‌فرنگی، Rhizopus stolonifer ...
بیشتر
برای کنترل آلودگی‌های قارچی محصولات باغبانی گاهی از محلول‌های قارچ‌کش استفاده می‌شود که برای سلامت انسان مضر هستند. هدف از این تحقیق بررسی اسانس‌های ضدقارچی چند گیاه دارویی در کنترل این قارچ‌ها و جایگزین کردن آنها به جای قارچ‌کش‌های شیمیایی بود. مهمترین قارچ بیماریزا در دوره پس از برداشت توت‌فرنگی، Rhizopus stolonifer است که برای کنترل آن، اثر ضدقارچی اسانس‌های مرزه (Satureja hortensis)، آویشن شیرازی (Zataria multiflora)و زنیان (Carum copticom) مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به دو صورت in vitro و in vivo انجام شد. اسانس‌ها با غلظتهای 10000، 2000، 1000، 500، 300، 200 و 100 پی‌پی‌ام در محیط کشت PDA و روی میوه‌های توت‌فرنگی برداشت شده علیه قارچ Rhizopus انجام شد. آزمایش in vivo شامل 6 تیمار (3 اسانس، 1 قارچ‌کش و 2 شاهد) و هر تیمار شامل سه تکرار و هر تکرار شامل 5 عدد میوه (حدود 70 گرم) بود. میوه‌ها را پس از ضد‌عفونی سطحی در سوسپانسیون 106 (اسپور در میلی‌لیتر) Rhizopus به‌طور جداگانه فرو برده و بعد در سوسپانسیون 3 اسانس ذکر شده و قارچ‌کش ایپرودیون + کاربندازیم 5/52% (پودر وتابل) فرو برده شد و در شرایط حرارت اتاق حدود 1 ± 24 درجه سانتی‌گرادقرار گرفت. نتایج آزمایش روی آگار نشان داد که غلظت مهارکننده رشد میسلیوم قارچ ریزوپوس برای مرزه و زنیان 300 پی‌پی‌ام و برای آویشن شیرازی 500 پی‌پی‌ام بود. همچنین نتایج آزمایش در شرایط in vivo نشان داد که بیشترین میزان آلودگی به‌ترتیب در اسانس شاهد، سپس زنیان، آویشن شیرازی و مرزه بود.
حسین علی‌آبادی فراهانی؛ محمدحسین لباسچی؛ امیرحسین شیرانی‌راد؛ سیدعلیرضا ولدآبادی؛ آیدین حمیدی؛ علی علیزاده سهزابی
دوره 23، شماره 3 ، آبان 1386، ، صفحه 405-415
چکیده
به منظور بررسی تأثیر قارچ Glomus hoi، سطوح مختلف فسفر و تنش خشکی بر تعدادی از صفات فیزیولوژیکی گشنیز (Coriandrum sativum L.)؛ این تحقیق در سال 1385 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج، وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام گرفت. آزمایش مزرعه‌ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر قارچ Glomus hoi، سطوح مختلف فسفر و تنش خشکی بر تعدادی از صفات فیزیولوژیکی گشنیز (Coriandrum sativum L.)؛ این تحقیق در سال 1385 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج، وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام گرفت. آزمایش مزرعه‌ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل دو سطح تنش خشکی که آبیاری بعد از 30 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر (شرایط بدون تنش) و آبیاری بعد از 60 میلی‌متر تبخیر (شرایط تنش خشکی) و همچنین کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزا، مقادیر صفر، 35 و 70 کیلوگرم در هکتار کود فسفر بودند. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر بازده مصرف آب، میزان آب نسبی و میزان تجمع پرولین در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. بیشترین بازده مصرف آب با 449/0 کیلوگرم بر متر مکعب و میزان تجمع پرولین با 767/6 میکرومول بر میلی‌لیتر در شرایط تنش و بیشترین میزان آب نسبی با 6/90 درصد در شرایط بدون تنش بدست آمدند. همچنین نتایج نشان داد که اثر میکوریزا و فسفر بر بازده مصرف آب در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین بازده مصرف آب به ترتیب با 397/0 و 4/0 کیلوگرم بر متر مکعب از کاربرد میکوریزا و 70 کیلوگرم فسفر در هکتار بدست آمد. تأثیر میکوریزا و فسفر بر میزان آب نسبی و میزان تجمع پرولین معنی‌دار نبود. نتایج این آزمایش نشان داد که بازده مصرف آب و میزان پرولین در شرایط تنش خشکی افزایش یافتند، اما میزان آب نسبی در این چنین شرایطی کاهش یافت.
احمد اکبری نیا؛ جهانفر دانشیان؛ فرزاد محمدبیگی
دوره 22، شماره 4 ، بهمن 1385، ، صفحه 410-419
چکیده
به منظور بررسی اثر سطوح کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن بذر گیاه گشنیز آزمایشی در سال 1384 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده، اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار بود. تیمارهای کود نیتروژن شامل 30، 60 و 90 کیلو گرم در هکتار در کرت های اصلی و تیمارهای ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر سطوح کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن بذر گیاه گشنیز آزمایشی در سال 1384 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده، اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار بود. تیمارهای کود نیتروژن شامل 30، 60 و 90 کیلو گرم در هکتار در کرت های اصلی و تیمارهای تراکم شامل 20، 30، 40 و 50 بوته در متربع در کرتهای فرعی قرار داده شدند. عملکرد بذر، بازده و عملکرد اسانس، درصد و عملکرد روغن بذرها اندازه گیری و مقابسه شدند. نتایج نشان داد که نیتروژن و تراکم بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی داری داشت. با افزایش کود نیتروژن تا 60 کیلو گرم در هکتار عملکرد بذر افزایش و بعد با کاربرد بیشترآن عملکرد بذر کاهش یافت. در حالی که بیشترین درصد و عملکرد اسانس و درصد و عملکرد روغن مربوط به تیمار 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود. عامل تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن تاثیر داشت. بیشترین عملکرد بذر، عملکرد اسانس، درصد و عملکرد روغن با تراکم 30 بوته در مترمربع بدست آمد و کمترین عملکرد بذر در تراکم 50 بوته در مربع مشاهده گردید. اما بالاترین بازده اسانس مربوط به تراکم 40 بوته در مترمربع بود که با تراکم 30 بوته در متربع تفاوت معنی داری نداشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که از لحاظ عملکرد بذر و عملکرد اسانس کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و از لحاظ درصد اسانس، درصد و عملکرد روغن تیمار 90 کیلو گرم نیتروژن با تراکم 30 بوته در مترمربع بالاترین مقدار را دارا بودند.
سیدعلیرضا ولدآبادی؛ محمدحسین لباسچی؛ حسین علی‌آبادی فراهانی
چکیده
هدف از آنالیز شاخصهای فیزیولوژیک رشد، تفسیر و تشریح چگونگی پاسخ گیاهان به یک وضعیت محیطی معین است. به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریز آربوسکولار (AMF)، کود P2O5 و دور آبیاری بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد گشنیز، تحقیق حاضر در سال 1385 در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. آزمایش مزرعه‌ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل ...
بیشتر
هدف از آنالیز شاخصهای فیزیولوژیک رشد، تفسیر و تشریح چگونگی پاسخ گیاهان به یک وضعیت محیطی معین است. به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریز آربوسکولار (AMF)، کود P2O5 و دور آبیاری بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد گشنیز، تحقیق حاضر در سال 1385 در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. آزمایش مزرعه‌ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزی (Glomus hoi)، مقادیر صفر، 16 و 32 کیلوگرم در هکتار کود P2O5 (سوپر فسفات تریپل) و دو سطح دور آبیاری که آبیاری بعد از 30 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر (شرایط بدون تنش خشکی) و آبیاری بعد از 60 میلی‌متر تبخیر (شرایط تنش خشکی) بودند. نتایج هفت مرحله نمونهبرداری نشان داد که کاربرد قارچ میکوریزی، 32 کیلوگرم کود P2O5 در هکتار و شرایط بدون تنش، ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبی، سرعت جذب خالص و سرعت رشد محصول را افزایش داد، ضمن آنکه این صفات در شرایط تنش بشدت کاهش یافتند. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که قارچ میکوریزی با برقراری همزیستی با ریشة گشنیز، توانست جذب فسفر را افزایش دهد. این امر می‌تواند مصرف کودهای فسفره در مزارع را کاهش دهد بدون آن که عملکرد کمی و کیفی گیاه کاهش پیدا کند.
سیده مریم شرفی؛ ایرج رسولی؛ طلوع‌الله قدری؛ محمدرضا جلالی ندوشن؛ محمدباقر رضایی
چکیده
در مطالعه حاضر فعالیت‌های ضد میکروبی، آنتی‌اکسیدانی، هماتولوژی و سیتوتوکسسیته اسانس لیموترش (Citrus limon L.) مورد آزمایش قرار گرفت. نمای حساسیتی میکروارگانیسم‌ها در برابر اسانس لیمو براساس حساسترین به مقاومترین به‌ترتیب زیر بود: E.coli> K. pneumonia> S. aureus> Streptococcus faecalis> Candida albicans> P. aeruginosa. حداقل غلظتهای مهارکنندگی (MIC) و کشندگی (MBC) اسانس ...
بیشتر
در مطالعه حاضر فعالیت‌های ضد میکروبی، آنتی‌اکسیدانی، هماتولوژی و سیتوتوکسسیته اسانس لیموترش (Citrus limon L.) مورد آزمایش قرار گرفت. نمای حساسیتی میکروارگانیسم‌ها در برابر اسانس لیمو براساس حساسترین به مقاومترین به‌ترتیب زیر بود: E.coli> K. pneumonia> S. aureus> Streptococcus faecalis> Candida albicans> P. aeruginosa. حداقل غلظتهای مهارکنندگی (MIC) و کشندگی (MBC) اسانس تازه تعیین گردید. اسانس، خاصیت کشندگی و مهارکنندگی میکروبی خوبی بجز در خصوص Pseudomonas aeruginosa نشان داد. از این رو خاصیت آنتی‌اکسیدانی اسانس با روش بتا-کاروتن‌زدایی انجام و نتایج مقایسه‌ای آنها با آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک استاندارد انجام شد. بازدارندگی پراکسیداسیون لیپید به وسیله اسانس لیمو تقریباً برابر یا بیش از قدرت آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک BHT و BHA بود. مقدار اسانس لازم برای 50% رادیکال‌زدایی اسانس لیمو μg/ml 81/22 بود. به‌طوری که محتوای فنلی و ظرفیت DPPHزدایی برای هر اسانس مشخص و بعد نسبت بین محتوای فنلی و ظرفیت DPPHزدایی تعیین گردید. فنل کل اسانس خالص لیمو μgGAE/mg 43/57 بود. بازدارندگی پراکسیداسیون لیپید به وسیله اسانس لیمو تقریباً برابر یا بیش از قدرت آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک BHT و BHA بود. قدرت آنتی‌اکسیدانی احیا فریک در سرم خون موشهایی که به مدت یک ماه و روزانه به میزان 100 میکرولیتر اسانس گاواژ شده بودند افزایش نشان داد. به‌نحوی که تأثیرات درمانی در نتیجه تغذیه اسانس توسط موشها در خون آنها دیده شد. غلظت 50% کشندگی (IC50) اسانس لیمو بر علیه سلولهای Hela و خون محیطی به‌ترتیب 97/0 و 57/0 میکروگرم در هر میلی‌لیتر تعیین گردید. بنابراین نتایج نشان می‌دهد که اسانس لیمو با احتیاط و فقط پس از تعیین دوز مورد مصرف قرار گیرد.
بهمن فتاحی؛ وحیده ناظری؛ سیامک کلانتری؛ مرسدس بونفیل
چکیده
گیاه دارویی مریم‌گلی اصفهانی با نام علمی Salvia reuterana Boiss.، متعلق به تیره نعناعیان و دارای مواد مؤثره‌ای همچون اسانس، فلاونوئید، رزمارینیک اسید و … می‌باشد که باعث شده تا این گیاه خواص دارویی مهمی ازجمله ضدباکتریایی و آنتی‌اکسیدانی را دارا باشد. این پژوهش به‌منظور بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس، ترکیبهای فلاونوئیدی و رزمارینیک ...
بیشتر
گیاه دارویی مریم‌گلی اصفهانی با نام علمی Salvia reuterana Boiss.، متعلق به تیره نعناعیان و دارای مواد مؤثره‌ای همچون اسانس، فلاونوئید، رزمارینیک اسید و … می‌باشد که باعث شده تا این گیاه خواص دارویی مهمی ازجمله ضدباکتریایی و آنتی‌اکسیدانی را دارا باشد. این پژوهش به‌منظور بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس، ترکیبهای فلاونوئیدی و رزمارینیک اسید در گونه‌های Salvia reuterana Boiss. و Salvia palaestina Benth. جمع‌آوری شده از چهار منطقه از ایران می‌باشد. توسط دستگاه GC/MS، 43 ترکیب شیمیایی از اسانس گونه اولی و 24 ترکیب از اسانس گونه دومی شناسایی گردید که از غالب‌ترین ترکیبهای شیمیایی در گونه S. reuterana می‌توان بتا-المن، آلفا-گورجونن، جرماکرن-D، n- هگزیل‌استات و اسپاتولنول را نام برد و ترکیبهای غالب در گونه S. palaestina شامل کاریوفیلن، دی‌هیدرو کاروئول، جرماکرن-D، لینالول و اسپاتولنول بودند. عصاره دی‌اتیل اتری برگ به‌منظور تعیین فلاونوئید کل و رزمارینیک اسید و شناسایی ترکیبهای فلاون، به دستگاه LC-DAD-ESI-MS تزریق گردید. نتایج نشان داد که میزان فلاونوئید کل در گونه S. palaestina 35/3828 میکروگرم بر گرم و در گونه S. reuterana بین 76/3252 تا 92/5132 متغیر است. میزان رزمارینیک‌اسید نیز در گونه S. reuterana 122-46/98 میکروگرم بر گرم و در گونه S. palaestina72/19 میکروگرم بر گرم است. همچنین چندین ترکیب فلاونی نیز شناسایی گردید. نتایج نشان داد کهمیزان فلاونوئید در دو گونه تقریباً برابر اما میزان فلاونوئید گونه S. reuterana در منطقه شهمیرزاد افزایش معنی‌داری نسبت به بقیه مناطق نشان داد. میزان رزمارینیک اسید در تمامی جمعیت‌های گونه S. reuteranae بیشتر از S. palaestina بود.
محمود دژم؛ رضا عطاالهی؛ صدیقه سادات خالقی
چکیده
سالانه مقادیر بسیار زیادی علف‌کش شیمیایی برای کنترل علف‌های هرز در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشکلات ناشی از استفاده از این علف‌کش‌ها سبب جستجوی راه‌هایی مناسب‌تر برای مدیریت علف‌های هرز گردیده است. برخی گیاهان ازجمله گیاه اکالیپتوس دارای خاصیت دگرآسیبی هستند که می‌توانند برای مدیریت علف‌های هرز در تولید علف‌کش‌های ...
بیشتر
سالانه مقادیر بسیار زیادی علف‌کش شیمیایی برای کنترل علف‌های هرز در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشکلات ناشی از استفاده از این علف‌کش‌ها سبب جستجوی راه‌هایی مناسب‌تر برای مدیریت علف‌های هرز گردیده است. برخی گیاهان ازجمله گیاه اکالیپتوس دارای خاصیت دگرآسیبی هستند که می‌توانند برای مدیریت علف‌های هرز در تولید علف‌کش‌های طبیعی مورد استفاده قرار گیرند. بر این اساس، این پژوهش به‌منظور استفاده از عصارههای برگ اکالیپتوس (Eucalyptus globules Labill.) در کنترل علف هرز عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi L.) انجام شد. در این آزمایش از 5 نوع حلال آب، متانول، استون، اتیل استات و بنزن برای عصاره‌گیری استفاده شد و تأثیر هر عصاره در 5 غلظت 0، 1.25، 2.5، 5 و 10 گرم در لیتر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در تمام عصاره‌ها با افزایش غلظت عصاره، شدت بازدارندگی از جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه بیشتر شد. از میان عصاره‌ها، عصارههای متانولی و بنزنی بیشترین اثر دگرآسیبی و عصارههای آبی و استونی کمترین اثر را داشتند. طبق نتایج، عصاره متانولی دارای اثر بازدارندگی شدیدی بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه علف هرز عروسک پشت پرده بود. به‌طوری‌که کمترین درصد جوانه‌زنی (54.33%) و کندترین سرعت جوانه‌زنی (1.24 جوانه در روز) مربوط به عصاره متانولی بود. بنابراین امکان استفاده از عصاره متانولی با غلظتهای 5 و 10 گرم در لیتر در کنترل علف هرز عروسک پشت پرده وجود دارد. عصاره بنزنی نیز در غلظتهای بالا اگرچه اثر بازدارندگی شدیدی بر جوانه‌زنی نداشت اما به‌شدت در کاهش رشد گیاهچه مؤثر بود که می‌تواند در برنامه مدیریت طبیعی کنترل علف هرز عروسک پشت پرده مورد توجه قرار گیرد.
نغمه پیروزی؛ حسین آذر‌نیوند؛ اصغر کهندل؛ فرحناز خلیقی سیگارودی
چکیده
یکی از گونه‌های مرتعی که با توجه به بررسی‌های انجام شده از نظر استفاده چند منظوره قابلیت‌های زیادی دارد،Bidens bipinnata L. (دودندان دوشاخه) متعلق به خانواده کاسنی (Compositae) است. تحقیق حاضر روی گونه Bidens bipinnata L. به منظور بررسی شناسایی ترکیبهای شیمیایی موجود در قسمت‌های هوایی گیاه دارویی در منطقه کرج انجام شد. به منظور بررسی مواد تشکیل‌دهنده ...
بیشتر
یکی از گونه‌های مرتعی که با توجه به بررسی‌های انجام شده از نظر استفاده چند منظوره قابلیت‌های زیادی دارد،Bidens bipinnata L. (دودندان دوشاخه) متعلق به خانواده کاسنی (Compositae) است. تحقیق حاضر روی گونه Bidens bipinnata L. به منظور بررسی شناسایی ترکیبهای شیمیایی موجود در قسمت‌های هوایی گیاه دارویی در منطقه کرج انجام شد. به منظور بررسی مواد تشکیل‌دهنده اسانس این گیاه پس از شناسایی کامل گیاه و مشخص شدن رویشگاه آن در منطقه کرج، قسمت‌های هوایی گیاه در مرحله میوهدهی جمع‌آوری گردید. نمونه‌های گیاهی تهیه شده در شرایط سایه، خشک و توسط دستگاه کلونجر به شیوه تقطیر با آب (Hydrodistilation) اسانس‌گیری شد. پس از تهیه اسانس، به کمک دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی کوپل شده به طیف‌سنج جرمی (GC/MS)، نوع ترکیبها و درصد ترکیبهای شیمیایی اسانس به‌طور کامل تفکیک و شناسایی گردید. تعداد 31 ترکیب شیمیایی شناسایی شد که در این میان به‌ترتیب آلفا-پینن (8/25%)، بتا- میرسن (7/22%)، جرماکرن D (2/10%)، بیسیکلو جرماکرن (6/7%)، گاما-المن (5/3%) و اسپاتولنول (9/2%) ترکیبهای عمده بودند.
الهام احسانی؛ کامبیز اکبری نوقابی؛ مریم تیموری؛ مهدیس ابراهیم‌زاده؛ علیرضا خادم
چکیده
استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها و در نتیجه افزایش روزافزون مقاومت باکتریها به آنها، باعث شده تا نیاز به ترکیبها و داروهای جدید بیش از پیش احساس شود. برای تولید داروهای جدید منابع مختلف به‌ویژه گیاهان، مورد توجه محققان می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس و اثر ضدباکتریایی اسانس برگ و ...
بیشتر
استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها و در نتیجه افزایش روزافزون مقاومت باکتریها به آنها، باعث شده تا نیاز به ترکیبها و داروهای جدید بیش از پیش احساس شود. برای تولید داروهای جدید منابع مختلف به‌ویژه گیاهان، مورد توجه محققان می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس و اثر ضدباکتریایی اسانس برگ و میوه Juniperus horizontalis Moench است. برای این کار، برگ و میوه Juniperus horizontalis در زمستان از باغ ملی گیاه‌شناسی ایران واقع در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور جمع‌آری و اسانس آن به روش تقطیر با آب تهیه شد. ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس با دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شد. اثر ضدباکتریایی اسانس‌های حاصل با استفاده از روش دیسک پلیت در مقابل 13 گونه باکتریایی سنجیده شد. حداقل غلظت بازدارنده (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) اسانس‌ها با روش microdilution اندازه‌گیری شد. نتایج آنالیز اسانس نشان داد که سابینن (38%-2/30%) و لیمونن (8/27%-3/26%) دو ترکیب عمده تشکیل‌دهنده اسانس برگ و میوه هستد. سومین ترکیب عمده در اسانس برگ بورنیل استات (7/10%) و در اسانس میوه میرسن (6/22%) بود. نتایج بررسی ضدمیکروبی نشان‌دهنده اثر ضدباکتریایی قابل توجه اسانس برگ در مقابل 12 گونه باکتری از 13 گونه باکتری مورد مطالعه بود و تنها سیتروباکتر فروندی در برابر این اسانس مقاوم بود. اما اسانس میوه اثر ضدباکتریایی ضعیفی از خود فقط در برابر 4 باکتری از 13 باکتری نشان داد.
علی صارمی راد؛ عبداله محمدی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.509.101.3.1576.1610 گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) ازجمله گیاهان مهم در صنعت دارویی و عطرسازی می‌باشد. این پژوهش به‌منظور دستیابی به یک دستورالعمل باززایی کارا و مؤثر، برای بکارگیری در برنامه‌های به‌نژادی در شرایط آزمایشگاهی این گیاه با ارزش از نظر اقتصادی انجام شد. بدین‌منظور از دو ژنوتیپ گل‌محمدی در دو محیط کشت ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.509.101.3.1576.1610 گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) ازجمله گیاهان مهم در صنعت دارویی و عطرسازی می‌باشد. این پژوهش به‌منظور دستیابی به یک دستورالعمل باززایی کارا و مؤثر، برای بکارگیری در برنامه‌های به‌نژادی در شرایط آزمایشگاهی این گیاه با ارزش از نظر اقتصادی انجام شد. بدین‌منظور از دو ژنوتیپ گل‌محمدی در دو محیط کشت MS و WPM استفاده شد. در مرحله پرآوری اثر تنظیم‌کننده رشد بنزیل‌آمینوپورین (BAP) در شش سطح صفر (شاهد)، 1، 2، 3، 4 و 5 میلی‌گرم در لیتر و در مرحله ریشه‌زایی تأثیر غلظتهای صفر (شاهد)، 0.01، 0.05، 0.1 و 0.2 میلی‌گرم در لیتر از تنظیم‌کننده رشد ایندول بوتیریک اسید (IBA) بررسی گردید. براساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌های پرآوری، از نظر تعداد شاخساره ژنوتیپ کاشان در محیط MS (2.72) و ژنوتیپ اصفهان در محیط WPM (2.50) دارای بیشترین تعداد شاخه‌زایی بود. بیشترین میزان شاخه‌زایی در محیط MS با 5 میلی‌گرم در لیتر BAP حاصل شد. ژنوتیپ کاشان در محیط MS با غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر BAP بالاترین میانگین طول شاخساره (2.93 سانتی‌متر) را به‌خود اختصاص داد. از نظر وزن تر گیاه، ژنوتیپ اصفهان در محیط WPM با غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر از تنظیم‌کننده رشد BAP بیشترین وزن را داشت؛ اثر متقابل ژنوتیپ × محیط کشت × BAP روی وزن خشک معنی‌دار نبود. بیشترین تعداد و میانگین طول ریشه در هر دو ژنوتیپ اصفهان و کاشان در محیط کشت WPM دارای 2/0 میلی‌گرم بر لیتر IBA مشاهده شد. شاخساره‌های ریشه‌دار شده، به گلدان‌های حاوی مخلوطی از خاک باغبانی، پیت‌ماس و پرلیت با نسبت حجمی یکسان (1:1:1) انتقال داده شدند و براساس مشاهدات ضریب زنده‌مانی گیاهچه‌های ریشه‌دار کشت شده هر یک از ژنوتیپ‌ها بیش از 80% برآورد شد.
روزبه فرهودی؛ عادل مدحج
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و اسانس، ویژگی آنتی‌اکسیدانی اسانس و میزان تجمع اسمولیت‌های سازگار در برگ دو اکوتیپ سیاهدانه (Nigella sativa L.)، این تحقیق در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر انجام شد. آزمایش به‌صورت کرتهای یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و اسانس، ویژگی آنتی‌اکسیدانی اسانس و میزان تجمع اسمولیت‌های سازگار در برگ دو اکوتیپ سیاهدانه (Nigella sativa L.)، این تحقیق در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر انجام شد. آزمایش به‌صورت کرتهای یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. چهار سطح آبیاری براساس 90، 80، 70 و 60 درصد ظرفیت زراعی مزرعه در کرت اصلی و اکوتیپ‌های کاشمر و شهرضا به‌عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی ملایم، متوسط و شدید به‌ترتیب عملکرد دانه سیاهدانه توده کاشمر را 2.4، 20.2 و 40.1 درصد و عملکرد دانه توده شهرضا را 6.2، 38.1 و 63 درصد در مقایسه با شرایط نرمال کاهش داد. کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش شدید به‌دلیل کاهش معنی‌دار تعداد کپسول و دانه در کپسول بود. عملکرد اسانس توده‌‌های کاشمر و شهرضا در شرایط تنش خشکی شدید نسبت به شاهد به‌ترتیب 18% و 54% کاهش یافت. البته توده کاشمر دارای میزان کربوهیدرات و پرولین بیشتری در شرایط تنش نسبت به توده شهرضا بود. این ویژگی باعث شد که توده کاشمر از محتوی نسبی آب بیشتر و شیب تغییرات عملکرد دانه و عملکرد اسانس کمتری نسبت به توده شهرضا برخوردار باشد. در شرایط شاهد و تنش خشکی شدید به‌ترتیب 85% و 93% اجزای تشکیل‌دهنده اسانس توده کاشمر و 82% و 93% اجزای اسانس توده شهرضا شناسایی شد. تنش خشکی موجب افزایش درصد اسانس در هر دو توده شد و اسانس توده کاشمر خاصیت آنتی‌اکسیدانی بیشتری داشت. به‌طور کلی در شرایط تنش ملایم به‌دلیل افزایش درصد اسانس و عدم کاهش معنی‌دار عملکرد دانه، بیشترین عملکرد اسانس هر دو توده بدست آمد. از این‌رو به نظر می‌رسد اعمال تنش ملایم کنترل شده باعث بهبود ویژگیهای کیفی سیاهدانه بدون اثر بر عملکرد کمّی آن می‌شود.
آذر موقتیان؛ اسفندیار فاتح؛ امیر آینه بند؛ امیر سیاهپوش
چکیده
به‌منظور بررسی اثر کودهای شیمیایی و زیستی-آلی بر برخی خصوصیات فیزیکی و غلظت عناصر در خاک و گیاه و عملکرد کمّی دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgareMiller.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای کود شیمیایی در 3 سطح (N0-P0-K0، N60-P60-K48 و N120-P120-K96 کیلوگرم در هکتار) و کود زیستی-آلی در 6 سطح (بدون مصرف کود، ترکیب بیوسوپرفسفات و نیتروکسین، نیتروکسین، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر کودهای شیمیایی و زیستی-آلی بر برخی خصوصیات فیزیکی و غلظت عناصر در خاک و گیاه و عملکرد کمّی دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgareMiller.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای کود شیمیایی در 3 سطح (N0-P0-K0، N60-P60-K48 و N120-P120-K96 کیلوگرم در هکتار) و کود زیستی-آلی در 6 سطح (بدون مصرف کود، ترکیب بیوسوپرفسفات و نیتروکسین، نیتروکسین، بیوسوپرفسفات، کمپوست ضایعات نیشکر و بیوسولفور) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 18 تیمار و 3 تکرار در سال زراعی 90-1389 به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که تأثیر کود شیمیایی بر کلیه صفات مورد اندازه‌گیری بجز جرم مخصوص ظاهری، تخلخل خاک و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. کود زیستی-آلی نیز بجز درصد اسانس بر کلیه صفات مورد اندازه‌گیری تأثیر معنی‌داری داشت. همچنین میزان فسفر دانه، جرم مخصوص ظاهری خاک و درصد تخلخل خاک تحت تأثیر برهم‌کنش تیمارها معنی‌دار شد. براساس مقایسه میانگین تیمارها به‌ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه (66/237 کیلوگرم در هکتار) و (15/103 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (46/6 کیلوگرم در هکتار) و (63/2 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد کمپوست ضایعات نیشکر همراه با N120-P120-K96 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی و تیمار بیوسولفور بدون مصرف کود شیمیایی بدست آمد. همچنین تیمار کمپوست ضایعات نیشکر همراه با N120-P120-K96 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی بیشترین درصد نیتروژن دانه (61/2%) و درصد فسفر دانه (33/0%) و تیمار شاهد کمترین میزان این صفات را داشتند. در مجموع با توجه به این که بین سطح کودی N120-P120-K96 وN60-P60-K48 کیلوگرم در هکتار اختلاف آماری وجود نداشت، تیمار کمپوست ضایعات نیشکر همراه با N60-P60-K48 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی برای زراعت این گیاه در شرایط آب و هوایی اهواز پیشنهاد می‌شود.
ابوذر علیزاده؛ امین سلاح ورزیان؛ علی دولتشاه؛ حسن مومیوند؛ حامد عینی نرگسه
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.511.95.3.1576.1606 نسترن کوهی (Rosa canina L.) از گونه‌های با ارزش دارویی متعلق به تیره گل‌سرخ (Rosaceae) است که در نقاط مختلف ایران پراکنش دارد. در این مطالعه میوه جمعیت‌های مختلف این گیاه از شهرستانهای خرم‌آباد، نورآباد، الشتر، دورود و الیگودرز جمع‌آوری شدند و در یک آزمایش کامل تصادفی با شش تکرار از نظر صفات ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.511.95.3.1576.1606 نسترن کوهی (Rosa canina L.) از گونه‌های با ارزش دارویی متعلق به تیره گل‌سرخ (Rosaceae) است که در نقاط مختلف ایران پراکنش دارد. در این مطالعه میوه جمعیت‌های مختلف این گیاه از شهرستانهای خرم‌آباد، نورآباد، الشتر، دورود و الیگودرز جمع‌آوری شدند و در یک آزمایش کامل تصادفی با شش تکرار از نظر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل: وزن تر میوه، وزن تر و خشک گوشت میوه، وزن دانه، عرض فرابر، محتوای فنل و فلاونوئید، میزان اسید آسکوربیک و درصد روغن بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که همه صفات مورد بررسی (بجز عرض فرابر میوه) به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر منطقه جمع‌آوری قرار گرفتند. براساس نتایج مقایسه میانگین، جمعیت نورآباد بیشترین مقدار صفات وزن خشک میوه (0.95 گرم)، وزن دانه (1.11 گرم)، طول میوه (24.96 میلی‌متر)، محتوای فلاونوئید (22.18، 16.29)، محتوای فنل (50.81، 25) (در دو نوع عصاره اتانولی و متانولی)، درصد اسید آسکوربیک (0.42) و روغن (14.56) را به خود اختصاص داد. همبستگی مثبت و معنی‌داری نیز بین میزان اسید آسکوربیک و درصد روغن با وزن خشک میوه و وزن دانه در میوه مشاهده گردید. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که میوه‌های درشت‌تر احتمالاً دارای ارزش غذایی و دارویی بیشتری هستند و شاید از این همبستگی بتوان برای گزینش انتخابی براساس صفات مورفولوژیکی استفاده کرد. با توجه به نتایج آزمایش می‌توان جمعیت نورآباد را به‌عنوان اکوتیپ برتر برای فعالیت‌های اصلاحی و اهلیسازی در آینده توصیه کرد.
معصومه لایق‌حقیقی؛ معظم حسن‌پور اصیل؛ بهلول عباس‌زاده؛ فاطمه سفیدکن؛ محمد متینی‌زاده
چکیده
حدود 67 گونه از جنس Nepeta در ایران یافت شده‌است که گونه Nepetapogonosperma Jamzad از گونه‌های انحصاری ایران می‌باشد. اثر تنش کم‌آبی بر گیاه Nepeta pogonosperma در شرایط مزرعه در ایستگاه تحقیقات البرز (وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) در سال زراعی 1394 اجرا شد. آزمایش به‌صورت بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل 3 سطح آبیاری ...
بیشتر
حدود 67 گونه از جنس Nepeta در ایران یافت شده‌است که گونه Nepetapogonosperma Jamzad از گونه‌های انحصاری ایران می‌باشد. اثر تنش کم‌آبی بر گیاه Nepeta pogonosperma در شرایط مزرعه در ایستگاه تحقیقات البرز (وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) در سال زراعی 1394 اجرا شد. آزمایش به‌صورت بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل 3 سطح آبیاری 30، 60 و 90 درصد ظرفیت زراعی بود و برداشت در مرحله گلدهی کامل انجام شد. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب در مدت 2 ساعت و 30 دقیقه انجام شد. درصد ترکیبهای اسانس و شناسایی آنها با استفاده از GC و GC/MS انجام گردید. در اسانس گیاه پونه‌سا (Nepeta pogonosperma Jamzad) 16 ترکیب شناسایی گردید که در 15 ترکیب آلفا-توجن، آلفا-پینن، سابینن، بتا-پینن، میرسن، آلفا-ترپینن، پارا-سیمن، بتا-اوسیمن، گاما-ترپینن، ترپینن-4-اُل، آلفا-ترپینئول، αa4، α7، αa7-نپتالاکتون، αa4، α7، βa7-نپتالاکتون، ترانس-کاریوفیلن و بتا-بیزابولن بیشترین درصد مربوط به تیمار بدون تنش بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش کم‌آبی بر درصد و عملکرد اسانس و ترکیبهای شناسایی شده اثر معنی‌دار داشت. بیشترین درصد اسانس با میانگین 18/3% متعلق به تیمار تنش شدید (30% ظرفیت زراعی) بود. بیشترین عملکرد اسانس با مقدار 321/78 کیلوگرم بر هکتار مربوط به تیمار تنش متوسط (60% ظرفیت زراعی) بود. حداکثر 8،1-سینئول متعلق به تیمار 30% ظرفیت زراعی بود. بالاترین مجموع نپتالاکتون با میانگین 2/28%، در تیمار شاهد بود. همچنین نتایج نشان داد برای تولید گیاهانی با درصد اسانس بالا، تنش شدید؛ برای تولید گیاهانی با نپتالاکتون بالا، شرایط بدون تنش کم‌آبی و برای تولید اقتصادی (اسانس بالا) استفاده از تنش متوسط کم‌آبی مناسب می‌باشد.
مسعود نقش‌جواهری؛ مهناز کسمتی؛ علی‌اصغر پیله‌وریان
دوره 24، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 519-529
چکیده
اطلاعات ناچیزی در خصوص اثر ترکیبهای فیتواستروژنی بر پدیده‌های فیزیولوژیک و تداخل اثر آنها با استروژنهای درون‌زا وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر فیتواستروژنی عصاره هیدروالکلی گل بابونه (Matricaria recutita L.) و رابطه آن با استروژنهای درون‌زا بر فعالیت حرکتی با تجویز آنتاگونیست گیرنده‌های استروژنی (تاموکسیفن) در موشهای ماده بالغ ...
بیشتر
اطلاعات ناچیزی در خصوص اثر ترکیبهای فیتواستروژنی بر پدیده‌های فیزیولوژیک و تداخل اثر آنها با استروژنهای درون‌زا وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر فیتواستروژنی عصاره هیدروالکلی گل بابونه (Matricaria recutita L.) و رابطه آن با استروژنهای درون‌زا بر فعالیت حرکتی با تجویز آنتاگونیست گیرنده‌های استروژنی (تاموکسیفن) در موشهای ماده بالغ بوده است. برای این منظور تعداد 49 سر موش کوچک آزمایشگاهی ماده بالغ از نژاد NMRI با میانگین وزن 3±32 گرم به 7 گروه 7 تایی دریافت‌کننده: الف) سالین، ب) بابونه mg/kg50، ج) سه گروه دریافت کننده تاموکسیفن در غلظتهای mg/kg 1/0، mg/kg 5/0، mg/kg 75/0، ج) دریافت‌کننده همزمان سالین و بابونه mg/kg 50، ه) دریافت‌کننده همزمان تاموکسیفن mg/kg 5/0 و بابونه mg/kg 50 تقسیم شدند. جهت ارزیابی فعالیت حرکتی از دستگاه ثبت فعالیت حرکتی (Motor Activity Monitor) استفاده شد. چهار پارامتر حرکتی شامل حرکتهای آرام و سریع، روی دو پا ایستادن (Rearing) آرام و سریع اندازه‌گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد عصاره بابونه در دوز mg/kg 50 فعالیت حرکتی سریع و روی دو پا ایستادن آرام را در موش سالم به‌طور معنی‌داری زیاد نموده و باعث افزایش نسبی سایر حرکات می‌شود. تاموکسیفن در دوز mg/kg 5/0 در موشهای ماده باعث کاهش حرکات سریع و آرام شده و در سایر دوزها اثر قابل ملاحظه‌ای ندارد. بیشتر پارامترهای حرکتی در حضور بابونه و تاموکسیفن mg/kg 5/0 کاهش معنی‌داری می‌یابد. به نظر می‌رسد بابونه از طریق گیرنده‌های استروژنی، برخی پارامترهای حرکتی را تحت تأثیر قرار داده و وجود این گیرنده‌ها و احتمالاً استروژنهای درون‌زا برای فعالیت ترکیبهای فیتواستروژنیک این گیاه ضروری می‌باشد.
حمیدرضا میرداودی؛ پرویز باباخانلو
چکیده
استان مرکزی به لحاظ قرار گرفتن در زاویه برخورد دو رشته کوه البرز و زاگرس دارای شرایط آب و هوایی متنوعی می‌باشد و همین امر موجب تنوع گیاهی بالایی در نقاط مختلف استان گردیده است. براساس مدارک مستند و مکتوب، تاکنون بیش از 1350 گونه گیاهی از سطح استان جمع‌آوری و در هرباریوم مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی نگهداری می‌شوند. ...
بیشتر
استان مرکزی به لحاظ قرار گرفتن در زاویه برخورد دو رشته کوه البرز و زاگرس دارای شرایط آب و هوایی متنوعی می‌باشد و همین امر موجب تنوع گیاهی بالایی در نقاط مختلف استان گردیده است. براساس مدارک مستند و مکتوب، تاکنون بیش از 1350 گونه گیاهی از سطح استان جمع‌آوری و در هرباریوم مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی نگهداری می‌شوند. حاصل این جمعآوریها و تطبیق آنها با منابع مکتوب و اطلاعات دارویی خبرگان محلی و عطاریهای استان، بیش از 227 گونه گیاه دارویی را در سطح کل استان نشان داد. از این تعداد، 144 گونه از سطح مراتع استان جمع‌آوری شده که متعلق به 127 جنس و 48 تیره هستند. تیرههای گیاهی Compositae با 17 گونه، نعناعیان (Labiatae) با 14 گونه، شببو (Cruciferae) با 9 گونه، Leguminosae با 7 گونه، Rosaceae با 10 گونه و تیره چتریان (Umbeliferae) با 7 گونه بیشترین گونه‌های گیاهان دارویی را در استان به خود اختصاص می‌دهند. انتشار تعدادی از گونهها در محدوده معینی از ارتفاع و یا رویشگاه می‌باشد و تعدادی نیز دارای دامنه پراکندگی وسیعی در استان بوده و تغییرات ارتفاعی و میزان بارندگی تأثیری در گسترش آنها ندارد.
رمضانعلی خاوری نژاد؛ اکرم اسدی
چکیده
گیاهان ترکیبهای ثانویه گوناگونی تولید می کنند، تعدادی از آنها می توانند رشد میکروبها را در شرایط invitro مهار کنند. این ترکیبهای مهار کننده ممکن است در طی رشد و نمو طبیعی گیاه تولید شوند و یا تنها در پاسخ به حملة عوامل بیماریزا یا استرس تولید شوند. اهمیت این ترکیبات ناشی از خصوصیات دارویی، فعالیت ضد میکروبی و احتمالا نقش آنها ...
بیشتر
گیاهان ترکیبهای ثانویه گوناگونی تولید می کنند، تعدادی از آنها می توانند رشد میکروبها را در شرایط invitro مهار کنند. این ترکیبهای مهار کننده ممکن است در طی رشد و نمو طبیعی گیاه تولید شوند و یا تنها در پاسخ به حملة عوامل بیماریزا یا استرس تولید شوند. اهمیت این ترکیبات ناشی از خصوصیات دارویی، فعالیت ضد میکروبی و احتمالا نقش آنها به عنوان تعیین کننده های مقاومت گیاه در برابر بیماری می باشد. از این رو اگر شرایطی فراهم گردد که تولید ترکیبهای ثانویه موجود در گیاهان دارویی افزایش یابد، هم از لحاظ ویژگیهای دارویی و هم از لحاظ ویژگیهای اقتصادی مقرون به صرفه خواهد بود. در پژوهش حاضر واکنش گیاه دارویی .Bellis perennis L از تیرة کمپوزیته درپاسخ به تیمار سالیسیلیک اسید(SA) و میزان تجمع دو متابولیت ثانویه ساپونین و آنتوسیانین به ترتیب در ریشه ها و برگهای گیاه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که مقدار ترکیبهای ثانویه ساپونین و آنتوسیانین در گیاهان تیمار شده با غلظت های 3، 7 و 11 میکرومولارSA نسبت به گیاهان تیمار نشده با SA و بدون آلودگی (گیاهان کنترل) افزایش پیدا می کند. همچنین مقداراین ترکیبها در گیاهان آلوده و بدون تیمارSA بیشتر از گیاهان کنترل بود و در زمانی که گیاهان آلوده، با SA تیمار شدند، افزایش قابل ملاحظه ای در مقدار این ترکیبات نسبت به گیاهان کنترل مشاهده شد.همچنین قله های بدست آمده از نمونه ها به روش HPLC و مقایسة آن با ترکیبهای استاندارد، نتایج فوق را تأیید کرد. نتایج نشان داد، طول عمر گیاهان آلودة تیمار شده با SA، بیشتر از گیاهان آلوده شده و تیمار نشده با SA می باشد. همچنین بین افزایش طول عمر در این گیاهان که در اثر تیمار SA ایجاد شد، با افزایش میزان این ترکیبها رابطة معنی داری مشاهده شد. بنابراین به نظر می رسد که استفاده از تیمار SA به گیاه مینای چمنی ب هطور معنی داری در کاهش شدت بیماری و افزایش میزان ترکیبهای ثانویه در گیاهان آلوده و بدون آلودگی، نسبت به گیاهان کنترل مؤثر باشد.
غلامعلی نادری؛ نرگس جعفری دینانی؛ نیکو نجابت؛ مریم کلاردشت؛ عباس جعفریان دهکردی؛ صدیقه عسگری؛ راهله شامی
چکیده
اختلالات هموستاتیک منجر به ایجاد لخته‌های نابجا و ترومبوآمبولی می‌گردد. داروهای فیبرینولیتیک نظیر استرپتوکیناز و اوروکیناز برای درمان ترومبوآمبولی بکار می‌روند. این داروها محدودیت‌هایی دارند و سبب ایجاد اثرهای ناخواسته و گاهی مرگبار می‌شوند. ترکیبهای گیاهی به‌عنوان ترکیبهایی سالم و بدون اثر جانبی در نظر گرفته می‌شوند. با ...
بیشتر
اختلالات هموستاتیک منجر به ایجاد لخته‌های نابجا و ترومبوآمبولی می‌گردد. داروهای فیبرینولیتیک نظیر استرپتوکیناز و اوروکیناز برای درمان ترومبوآمبولی بکار می‌روند. این داروها محدودیت‌هایی دارند و سبب ایجاد اثرهای ناخواسته و گاهی مرگبار می‌شوند. ترکیبهای گیاهی به‌عنوان ترکیبهایی سالم و بدون اثر جانبی در نظر گرفته می‌شوند. با نظر به اینکه چهار گیاه زردچوبه (Curcuma domestica Valet.)، آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss.)، دارچین (Cinnamomum verum J.Presl) و گلپر (Heracleum persicum Desf. Ex Fischer) در طب سنتی به‌عنوان گیاهان ضد انعقاد و رقیق‌کننده خون معرفی شده‌اند، در این مطالعه اثرهای فیبرینولیتیک این گیاهان مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی اثر فیبرینولیتیک، فیبرینوژن نشاندار شده با FITC با پلاسمای انسانی مخلوط و به آن ca+2 اضافه گردید. عصاره پلی‌فنلی تهیه شده چهار گیاه ذکر شده در غلظتهای 05/0، 5/0، 5 و 50 (mg/ml) به تنهایی و همراه با استرپتوکیناز به لخته نشاندار اضافه شدند و 10، 20، 40 و 60 دقیقه پس از اضافه نمودن عصاره‌ها فلورسانس ناشی از FITC تعیین گردید (510Em= و 478Ex=). نتایج نشان می‌دهند که عصارههای آویشن شیرازی، دارچین و زردچوبه دارای اثر فیبرینولیتیک می‌باشند. این اثرها معنی‌دار (05/0p≤) و وابسته به دوز می‌باشند. عصاره گلپر اثر فیبرینولیتیک معنی‌داری ندارد. اثر فیبرینولیتیکی ناشی از استرپتوکیناز در حضور عصاره آویشن شیرازی به صورت وابسته به دوز افزایش می‌یابد. در حضور عصاره زردچوبه و دارچین فقط در غلظتهای 5 و 50 (mg/ml) اثر فیبرینولیتیکی ناشی از استرپتوکیناز به صورت معنی‌دار افزایش می‌یابد (05/0p≤). عصاره گلپر تأثیری بر اثر فیبرینولیتیک استرپتوکیناز ندارد. بنابراین می‌توان گفت که آویشن شیرازی دارای بیشترین اثر فیبرینولیتیک و پس از آن به‌ترتیب دارچین و زردچوبه دارای اثر فیبرینولیتیک معنی‌دار هستند و می‌توانند در شرایط آزمایشگاهی سبب حل لخته شوند. در پایان، پیشنهاد می‌شود که ترکیبهای موجود در این گیاهان که سبب حل لخته می‌شوند بررسی و همچنین خصوصیت حل لخته توسط این گیاهان در محیط In vivo در تحقیقات آینده شناسایی شوند.
طیبه بی‌نیاز؛ زهره حبیبی؛ مریم یوسفی
چکیده
جنس Artemisia (درمنه) متعلق به خانواده Asteraceae می‌باشد و در ایران 34 گونه دارد که دو نوع آنها به نامهای A. melanolepis Boiss. و A. kermanensis Podl. بومی ایران هستند. این گیاه در طب سنتی ایران و چین مورد توجه فراوانی است. هدف این تحقیق تعیین ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس برگ در ساعت‌های مختلف تقطیر و بررسی اسانس ساقه پس از چهار ساعت تقطیر می‌باشد. بنابراین ...
بیشتر
جنس Artemisia (درمنه) متعلق به خانواده Asteraceae می‌باشد و در ایران 34 گونه دارد که دو نوع آنها به نامهای A. melanolepis Boiss. و A. kermanensis Podl. بومی ایران هستند. این گیاه در طب سنتی ایران و چین مورد توجه فراوانی است. هدف این تحقیق تعیین ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس برگ در ساعت‌های مختلف تقطیر و بررسی اسانس ساقه پس از چهار ساعت تقطیر می‌باشد. بنابراین تأثیر زمانهای مختلف جمع‌آوری بر ترکیبهای شیمیایی اسانس برگ نیز مورد بررسی قرار گرفته است. ترکیبهای شیمیایی تشکیل‌دهندة اسانس برگهای گیاه Artemisia turcomanica Gand. پس از یک، دو و سه ساعت تقطیر توسط دستگاه کلونجر استخراج و به‌طور جداگانه نگهداری شده و توسط کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. به‌طور کلی 39 ترکیب براساس ویژگیهای طیف جرمی، ضریب بازداری و طیف NMR شناسایی گردید. در اسانس جمع‌آوری شده پس از یک ساعت تقطیر ترکیبهای لینالول (21%)، 8،1-سینئول (19%)، کامفور (17%) و سیس- کریزانتنیل استات (16%) بالاترین درصدها را دارا بودند و به‌طور کلی 30 ترکیب شناسایی شد. نتایج آنالیز GC/MS اسانس جمع‌آوری شده در ساعت دوم تقطیر وجود 25 ترکیب را نشان داد که در میان آنها اجزای عمده سیس- کریزانتیل استات (24%)، بورنیل استات (15%)، لینالول (13%) و کامفور (3/9%) بودند. در اسانس حاصل در ساعت سوم تقطیر 30 ترکیب شناسایی گردید که در میان آنها ترکیبهای عمده سیس- کریزانتیل استات (12%)، سلین- 11 ان- 4- آلفا- ال (7/8%)، بورنیل استات (8%)، سیس- جاسمون (4%) و کامفور (6/3%) بودند. در اسانس ساقة گیاه 18 ترکیب شناسایی شدند که در میان آنها سیس- کریزانتیل استات (29%)، بورنیل استات (19%)، کامفور (9%) و 8،1-سینئول (9/6%) ترکیبهای عمده بودند. در مقایسه میان ترکیب درصد اجزاء تشکیل‌دهندة اسانس برگ دیده شد که در ساعت اول تقطیر، مونوترپن‌ها بالاترین درصدها را دارا هستند (7/86%)، در صورتی که در ساعت‌های دوم و سوم این میزان به‌ترتیب به 7/72% و 2/38% کاهش می‌یابد. در مقابل، میزان سزکویی‌ترپن‌های اکسیژن‌دار در ساعت سوم به بیشترین مقدار خود می‌رسد.
عباس زارع‌زاده؛ علی میرحسینی؛ مهدی میرزا؛ محمدرضا عربزاده
چکیده
اسانس آویشن (Thymus spp) با دارا بودن ترکیبهای باارزشی همانند تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. در این تحقیق سرشاخه‌های گلدار اکسشن‌های گونه‌های مختلف آویشن کشت شده در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی استان یزد واقع در گردفرامرز شهر شاهدیه، برداشت و پس از خشک کردن در سایه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. بازدهی ...
بیشتر
اسانس آویشن (Thymus spp) با دارا بودن ترکیبهای باارزشی همانند تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. در این تحقیق سرشاخه‌های گلدار اکسشن‌های گونه‌های مختلف آویشن کشت شده در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی استان یزد واقع در گردفرامرز شهر شاهدیه، برداشت و پس از خشک کردن در سایه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. بازدهی اسانس براساس وزن خشک گیاه تعیین شد و بعد به‌وسیله کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنجی جرمی تجزیه و شناسایی ترکیبها انجام شد. از 74 اکسشن کشت شده در سال دوم (1389) از نظر بازده اسانس بیشترین درصد اسانس گیاه مربوط به اکسشن‌های CFTNJI (17/4%)، ZSELP (4%)، Q (72/3%)، NJICFT (71/3%) و XDRMKO (54/3%) و کمترین آن مربوط به اکسشن BHUZSE با 66/0% اسانس بود. از نظر میزان تولید اسانس در هکتار اکسشن‌های XDRVGY (kg/ha5/87)، NJICFT (kg/ha42/45)، ZSECFT (kg/ha86/40) و BHUMKO (kg/ha31/38) به‌ترتیب بیشترین میزان اسانس و کمترین مقدار آن به اکسشن CFTMKO با 9/0 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. پاراسیمن، 1،8-سینئول، گاما-ترپینن، بورنئول، تیمول، کارواکرول، ژرانیول، لیمونن، ژرانیل استات، ترپینول، لینالول و کاریوفیلن به‌ترتیب 4/28%، 7/31%، 4/20%، 3/29%، 1/71%، 4/81%، 77%، 4/28%، 6/38%، 6/55%، 81% و20% مربوط به اکسشن‌های NJIBHU، VGYCFT، MKOMKO، CFTCFT، ZSEQ، NJICFT، CFTQ، MKOQ، CFTZSE، NJIBHU، ZSELP، VGYMKO و CFTCFT می‌باشد. در سال سوم (1390) از نظر بازده اسانس بیشترین درصد اسانس گیاه مربوط به اکسشن‌های Q (07/4%)، CFTVGY (7/3 %)، MKOVGY (63/3%)، ZSEQ (45/3%) و ZSELP (43/3%) و کمترین آن مربوط به اکسشن VGYMKO با 62/0 درصد اسانس بود. از نظر میزان تولید اسانس در هکتار اکسشن‌های BHUVGY (kg/ha9/74)، XDRVGY (kg/ha9/60)، XDRLP (kg/ha78/51)، CFT (kg/ha21/49) و Q (kg/ha11/46) به‌ترتیب بیشترین میزان اسانس و کمترین مقدار آن به اکسشن BHUZSE با 36/2 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. به‌طور کلی با در نظر گرفتن بازده اسانس، میزان تولید و ترکیبهای اسانس اکسشن NJICFT (T. transcaspicus) با منشأ استان یزد و با 71/3% اسانس و عملکرد 42/45 کیلوگرم اسانس در هر هکتار و با 5/81% کارواکرول و اکسشن ZSEQ (T. daenensis) با منشأ استان مرکزی و با 45/3% اسانس و عملکرد 15/37 کیلوگرم در هر هکتار و با 73% تیمول و اکسشن XDRVGY (T. vulgaris) با منشأ استان مرکزی و با بازده اسانس 75/2% و میزان تولید 5/78 کیلوگرم در هکتار و میزان 8/45% تیمول به‌عنوان اکسشن‌های برتر معرفی می‌شوند.
هاجر کردی؛ مهناز اقدسی؛ مهناز خلفی
چکیده
خارمریم با نام علمی Silybum marianum (L.) Gaertn گیاهی یک یا دو ساله از خانواده کاسنی است که در صنایع داروسازی اهمیت فراوان دارد. ترکیبهای مؤثره این گیاه گروهی از فلاونولیگنان‌ها شامل سیلی‌بین، ایزوسیلی‌بین، سیلی‌کریستین، سیلی‌دیانین و تاکسی‌فولین بوده که مجموعاً به‌عنوان سیلی‌مارین شناخته می‌شوند. این گیاه در درمان ...
بیشتر
خارمریم با نام علمی Silybum marianum (L.) Gaertn گیاهی یک یا دو ساله از خانواده کاسنی است که در صنایع داروسازی اهمیت فراوان دارد. ترکیبهای مؤثره این گیاه گروهی از فلاونولیگنان‌ها شامل سیلی‌بین، ایزوسیلی‌بین، سیلی‌کریستین، سیلی‌دیانین و تاکسی‌فولین بوده که مجموعاً به‌عنوان سیلی‌مارین شناخته می‌شوند. این گیاه در درمان انواع بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت، چربی خون، بیماریهای کبدی (زردی، سیروز و آماس کبدی) و بیماریهای کیسه صفرا و ... مؤثر است. در این تحقیق اندامهای مختلف گیاه خارمریم شامل برگ جوان، برگ مسن، ساقه، ریشه، گل‌آذین و بذر در طی ماه‌های مختلف در منطقه گرگان به‌طور جداگانه جمع‌آوری و میزان فلاونوئید کل، سیلی‌مارین و اجزای تشکیل‌دهنده سیلی‌مارین به روش HPLC اندازه‌گیری شد. نتایج بدست‌آمده نشان داد که بیشترین مقدار فلاونوئید کل در بذر و گل‌آذین و پس از آن در ساقه‌های گیاه وجود دارد. همچنین این نتایج نشان داد که اثر زمان بر میزان فلاونویید و نیز اثر متقابل دو عامل ماه برداشت و نوع اندام در گیاه خارمریم بر میزان فلاونوئیدهای این گیاه معنی‌دار است. داده‌های حاصل از آنالیز دستگاه HPLC نشان داد که نوع ترکیبهای سازنده سیلی‌مارین در نمونه‌های مورد بررسی مشابه بوده و اختلاف اساسی آنها در مقدار فلاونولیگنان‌های سازنده آنهاست. در بین ترکیبهای سازنده سیلی‌مارین، مقدار سیلی‌دیانین در ساقه‌های گیاه بیشتر بوده، در صورتی‌که مقدار سایر اجزا در بذر بیشتر بود. در مجموع نتایج حاضر نشان می‌دهد که گرگان منطقه مناسبی برای کشت گیاه خارمریم بوده و با توجه به اینکه ساقه گیاه نیز حاوی مقادیر قابل توجهی از سیلی‌مارین است می‌تواند به‌عنوان منبع مناسب در تولید ماده دارویی مورد توجه قرار گیرد.
فاطمه‌السادات سری؛ عباس قمری‌زارع؛ شکوفه شهرزاد؛ محبت‌علی نادری‌شهاب؛ سپیده کلاته‌جاری
چکیده
نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) گیاهی متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) می‌باشد. این گیاه از نظر دارویی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در طبیعت جوانه‌زنی بذر این گیاه به سختی صورت می‌گیرد که موجب در معرض انقراض قرار گرفتن آن شده‌است. این پژوهش ضمن بررسی علت پایین بودن جوانه‌زنی بذر، عوامل مؤثر بر تحریک جوانه‌زنی را مورد بررسی قرار ...
بیشتر
نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) گیاهی متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) می‌باشد. این گیاه از نظر دارویی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در طبیعت جوانه‌زنی بذر این گیاه به سختی صورت می‌گیرد که موجب در معرض انقراض قرار گرفتن آن شده‌است. این پژوهش ضمن بررسی علت پایین بودن جوانه‌زنی بذر، عوامل مؤثر بر تحریک جوانه‌زنی را مورد بررسی قرار خواهد داد. تیمارهای مختلف فیزیکی- شیمیایی شامل خراش‌دهی پوسته بذر، خراش‌دهی پوسته بذر و آب جاری، قرار دادن بذور نرمال زیر آب جاری، حذف کامل پوسته بذر و کشت مغز بذر، ایجاد ترک در پوسته بذر و تیمار بذر نرمال با اسید سولفوریک بود. بذرها در سال 1388 از ایستگاه آبخوانداری واقع در شهر سبزوار جمع‌آوری شدند. سترون کردن بذرها با محلول HgCl2w/v 1/0% انجام شد و اثر چهار تیمار دمایی C˚4+، C˚20+، C˚25+ و قرارگیری بذرها به مدت یک هفته در دمای C˚4+ و سپس انتقال به دمای C˚25+ بر جوانه‌زنی بذر این گیاه بررسی گردید. در هیچ یک از تیمارهای شاهد، خراش‌دهی مکانیکی، آب جاری و تیمار با اسید سولفوریک، جوانه‌زنی حاصل نشد. اختلاف معنی‌داری در جوانه‌زنی بذر در تیمارهای خراش‌دهی پوسته بذر و آب جاری و برش با اسکالپل و ایجاد شکاف در بذر بجز بذرهایی که پوست‌برداری شده بودند مشاهده نشد. تیمار حذف کامل پوسته بذر و قرارگیری بذرها در دمای C˚4 به‌مدت یک هفته و سپس نگهداری آنها در دمای C˚25 بهترین نتیجه (100% جوانه‌زنی) را در بر داشت. حذف کامل پوسته بذر به‌عنوان مانع فیزیکی همراه با سرمادهی اولیه روشی مؤثر برای جوانه‌زنی بذر این گونه شناخته شد.
امین باقی زاده؛ مژگان مقدری؛ غلامرضا بخشی خانیکی
چکیده
کلپوره (Teucrium polium L.) گیاهیست علفی، پایا و پرشاخه که در نواحی مختلف اروپا و خاورمیانه ازجمله ایران به‌صورت وحشی می‌روید. برای بررسی تنوع ژنتیکی ژرم‌پلاسم این گیاه در استان کرمان، ابتدا با استفاده از روش CTAB استخراج DNA از 15 نمونه جمع‌آوری شده انجام شد. از 15 آغازگر RAPD برای انجام PCR استفاده شد. داده‌های بدست آمده حاصل از الکتروفورز ...
بیشتر
کلپوره (Teucrium polium L.) گیاهیست علفی، پایا و پرشاخه که در نواحی مختلف اروپا و خاورمیانه ازجمله ایران به‌صورت وحشی می‌روید. برای بررسی تنوع ژنتیکی ژرم‌پلاسم این گیاه در استان کرمان، ابتدا با استفاده از روش CTAB استخراج DNA از 15 نمونه جمع‌آوری شده انجام شد. از 15 آغازگر RAPD برای انجام PCR استفاده شد. داده‌های بدست آمده حاصل از الکتروفورز توسط نرم‌افزار NTSYS با ضریب تشابه دایس و به‌روش UPGMA آنالیز شدند. سپس به‌منظور بررسی تنوع فیتوشیمیایی ژرم‌پلاسم کلپوره از 7 ژنوتیپ از بین نمونه‌های جمع‌آوری شده با استفاده از روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر اسانس‌گیری بعمل آمد و با استفاده از دستگاه GC/MS تجزیه و شناسایی اسانس انجام شد. بر روی داده‌های حاصل از نتایج GC/MS توسط نرم‌افزار SPSS تجزیه خوشه‌ای انجام و دندروگرام مربوطه رسم گردید. پس از انجام الکتروفورز محصولات حاصل از PCR پرایمرهای RAPD، 182 باند ایجاد شد که در محدوده 230 تا 2300 جفت باز قرار داشتند که از این تعداد، 169 باند (93%) چند شکلی نشان دادند. میزان تشابه ژنتیکی نمونه‌ها بین 0.37 تا 0.72 بود. براساس نتایج تجزیه خوشه‌ای داده‌های مولکولی، نمونه‌های جمع‌آوری شده در چهار گروه قرار گرفتند. مواد موجود در اسانس ژنوتیپ‌های کوهبنان، باغین، شهر بابک، عنبرآباد، راور و کرمان 100% شناسایی شد. در دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه‌ای داده‌های فیتوشیمیایی، نمونه‌های مورد نظر در سه گروه طبقه‌بندی شدند.
الهام هرمزی نژاد؛ مریم ذوالفقاری؛ محمد محمودی سورستانی؛ نعیمه عنایتی ضمیر
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی بر رشد، عملکرد، گلدهی و برخی ویژگیهای بیوشیمیایی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 95-1394 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی در این آزمایش شامل باکتری‌های ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی بر رشد، عملکرد، گلدهی و برخی ویژگیهای بیوشیمیایی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 95-1394 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی در این آزمایش شامل باکتری‌های انتروباکترکلوزه R13، انتروباکترکلوزه R33، گونه‌ای از سودوموناس، کود شیمیایی کامل و شاهد (بدون کود و باکتری) بود. نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین تعداد گل در مترمربع، تعداد برگ، تعداد انشعابات شاخه‌های اصلی و فرعی، قطر نهنج، قطر کاپیتول گل و قطر دمگل در تیمار انتروباکترکلوزه R13 و بیشترین وزن تر و خشک کاپیتول گل در تیمار انتروباکترکلوزه R33 بدست آمد. همچنین بیشترین درصد فسفر و نیتروژن برگ، کلروفیل و کاروتنوئید برگ در کرتهای مایه‌زنی شده با انتروباکترکلوزه R13 اندازه‌گیری شد. بیشترین میزان فنل کل در تیمارهای انتروباکتر مشاهده شد و تیمار شاهد کمترین میزان فنل کل را نشان داد. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که در بیشتر شاخصهای مورد بررسی تیمار انتروباکترکلوزه R33 اثری مشابه با انتروباکترکلوزه R13 داشته و تفاوت معنی‌داری بین آنها وجود نداشت. با توجه به نتایج مثبت و افزایشی باکتریها بر شاخصهای مورد بررسی گیاه دارویی همیشه بهار، می‌توان گفت باکتری‌های بکار رفته در این تحقیق می‌توانند به‌عنوان یک جایگزین مناسب برای کود شیمیایی ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی، تضمین‌کننده تولید گیاهان دارویی عاری از مواد شیمیایی باشند.
