اثر کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن گیاه گشنیز (Coriandrum sativum L.)

اکبری نیا, احمد; دانشیان, جهانفر; محمدبیگی, فرزاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین

² دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان

³ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان

چکیده

به منظور بررسی اثر سطوح کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن بذر گیاه گشنیز آزمایشی در سال 1384 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده، اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار بود. تیمارهای کود نیتروژن شامل 30، 60 و 90 کیلو گرم در هکتار در کرت های اصلی و تیمارهای تراکم شامل 20، 30، 40 و 50 بوته در متربع در کرتهای فرعی قرار داده شدند. عملکرد بذر، بازده و عملکرد اسانس، درصد و عملکرد روغن بذرها اندازه گیری و مقابسه شدند. نتایج نشان داد که نیتروژن و تراکم بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی داری داشت. با افزایش کود نیتروژن تا 60 کیلو گرم در هکتار عملکرد بذر افزایش و بعد با کاربرد بیشترآن عملکرد بذر کاهش یافت. در حالی که بیشترین درصد و عملکرد اسانس و درصد و عملکرد روغن مربوط به تیمار 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود. عامل تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن تاثیر داشت. بیشترین عملکرد بذر، عملکرد اسانس، درصد و عملکرد روغن با تراکم 30 بوته در مترمربع بدست آمد و کمترین عملکرد بذر در تراکم 50 بوته در مربع مشاهده گردید. اما بالاترین بازده اسانس مربوط به تراکم 40 بوته در مترمربع بود که با تراکم 30 بوته در متربع تفاوت معنی داری نداشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که از لحاظ عملکرد بذر و عملکرد اسانس کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و از لحاظ درصد اسانس، درصد و عملکرد روغن تیمار 90 کیلو گرم نیتروژن با تراکم 30 بوته در مترمربع بالاترین مقدار را دارا بودند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

-اکبری نیا، ا.، قلاوند، ا.، سفیدکن، ف.، رضایی، .م.ب. و شریفی عاشورآبادی، ا.، 1382. بررسی تاثیر کود های شیمیایی، دامی و تلفیقی بر عملکرد و میزان اسانس دانه گیاه دارویی زنیان. پژوهش و سازندگی، 16(4): 42-32.

-امید بیگی، ر.، 1376. رهیافت های تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد 2، انتشارات طراحان نشر، 349 صفحه.

- سپهری، ع.، مدرس ثانوی، س. م.، قره یاضی، ب. و یمینی، ی.، 1381. تاثیر تنش آب و مقادیر نیتروژن بر مراحل رشد و اجزای عملکرد ذرت. مجله علوم زراعی، 4(3): 201-184.

- سفید کن، ف.، 1378. بررسی اسانس اندام های هوایی و میوه گشنیز. تحقیقات گیاهان دارویی ومعطر ایران، 13: 38-32.

- شریفی عاشور آبادی، ا.، 1378. بررسی تاثیر حاصلخیزی خاک در اکوسیستم های زراعی. رساله دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

- ملکوتی، م.ج. و طهرانی، م.م.، 1379. نقش ریزمغذیها در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی، عناصر خرد با تاثیر کلان. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، 299 صفحه.

- یزدانی، د.، شهنازی، س. و سیفی، ح.، 1383. کاشت داشت و برداشت گیاهان دارویی. جهاددانشگاهی-پژوهشکده گیاهان دارویی، 1: 58-55.

- Arganosa, G.C., Slikard, A.E. and Sosuskli, F.W., 1995. Development of the spice industry in Saskatchewan. University of Saskatchewan. Canada 306 : 66-4343.

- Bhati, D.S., 1988. Effect of nitrogen application and row spacing on Coriander (Coriandrum sativum L.) production under irrigated condition in semi arid Rajasthan. Indian Journal of Agriculture Science, 58: 568-569.

- Bist, L.D., Kewland, C.S. and Sobaran, S., 2000. Effect of planting geometry and level of nitrogen on growth and yield quality of European Dill (Anethum graveolens). Indian Journal of Hroticulture, 57: 351-355.

- Dierchesen, A., 1996. Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crop. Coriander, International Plant Genetic Resources Institute (IPGRI). Italy. 82pp.

- Gujar, S.M., Warade. A.D., Anjali, M. and Paltankar, D.H., 2005. Effect of dates of sowing and nitrogen levels on growth, seed yield and quality of coriander. Crop research, 29(2): 288-291.

- Gulen, Y., 1955. The effect of sowing dates and nitrogenous fertilizer on yield and some agricultural characters of Coriander. Ondokuz Mayis Univercity, Institute of natural and applied science department, Turky.

- Macvicar, S., 2004. Coriander in Saskatchewan. Canada, 6pp.

- Mallanagouda, B., 1995. Effect of NPK and farm yard manure on growth parameters of onion, garlic and Coriander. Current research. Univercity of Agriculture Science. Banglore. India. 24: 212-213.

- Suleyman, K., 2004. The effect of different row spacing on yield component and essential oil content of Coriander. (Master thesis) AnkaraUniversity, Faculty of Agriculture. Turkey.

- Yalcintas, G., 1995. The effect of sowing dates and levels of nitrogen fertilizer on yield and some agricultural characteristics of Coriander. (Master thesis) OndokuzMayisUniversity, Institute of natural and applied sciences. Department of Agronomy, Turkey.

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

اثر کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن گیاه گشنیز (Coriandrum sativum L.)

مراجع

مراجع

دوره 22، شماره 4 - شماره پیاپی 34
بهمن 1385
صفحه 410-419

اثر کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن گیاه گشنیز (Coriandrum sativum L.)

مراجع

مراجع

دوره 22، شماره 4 - شماره پیاپی 34بهمن 1385صفحه 410-419

دوره 22، شماره 4 - شماره پیاپی 34
بهمن 1385
صفحه 410-419