همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، بیوشیمی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، مرکز تحقیقات قلب و عروق

2 کارشناس ارشد فیزیولوژی جانوری، مرکز تحقیقات قلب و عروق، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

3 کارشناس بیوشیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان

4 کارشناس بیوشیمی و عضو رسمی باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان

5 استاد، فارماکوگنوزی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

6 دانشیار، فارماکوگنوزی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، مرکز تحقیقات قلب و عروق

7 دکترای داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

چکیده

اختلالات هموستاتیک منجر به ایجاد لخته‌های نابجا و ترومبوآمبولی می‌گردد. داروهای فیبرینولیتیک نظیر استرپتوکیناز و اوروکیناز برای درمان ترومبوآمبولی بکار می‌روند. این داروها محدودیت‌هایی دارند و سبب ایجاد اثرهای ناخواسته و گاهی مرگبار می‌شوند. ترکیبهای گیاهی به‌عنوان ترکیبهایی سالم و بدون اثر جانبی در نظر گرفته می‌شوند. با نظر به اینکه چهار گیاه زردچوبه (Curcuma domestica Valet.)، آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss.)، دارچین (Cinnamomum verum J.Presl) و گلپر (Heracleum persicum Desf. Ex Fischer) در طب سنتی به‌عنوان گیاهان ضد انعقاد و رقیق‌کننده خون معرفی شده‌اند، در این مطالعه اثرهای فیبرینولیتیک این گیاهان مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی اثر فیبرینولیتیک، فیبرینوژن نشاندار شده با FITC با پلاسمای انسانی مخلوط و به آن ca+2 اضافه گردید. عصاره پلی‌فنلی تهیه شده چهار گیاه ذکر شده در غلظت‌های 05/0، 5/0، 5 و 50 (mg/ml) به تنهایی و همراه با استرپتوکیناز به لخته نشاندار اضافه شدند و 10، 20، 40 و 60 دقیقه پس از اضافه نمودن عصاره‌ها فلورسانس ناشی از FITC تعیین گردید (510Em= و 478Ex=). نتایج نشان می‌دهند که عصاره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آویشن شیرازی، دارچین و زردچوبه دارای اثر فیبرینولیتیک می‌باشند. این اثرها معنی‌دار (05/0p) و وابسته به دوز می‌باشند. عصاره گلپر اثر فیبرینولیتیک معنی‌داری ندارد. اثر فیبرینولیتیکی ناشی از استرپتوکیناز در حضور عصاره‌ آویشن شیرازی به صورت وابسته به دوز افزایش می‌یابد. در حضور عصاره زردچوبه و دارچین فقط در غلظت‌های 5 و 50 (mg/ml) اثر فیبرینولیتیکی ناشی از استرپتوکیناز به صورت معنی‌دار افزایش می‌یابد (05/0p). عصاره گلپر تأثیری بر اثر فیبرینولیتیک استرپتوکیناز ندارد. بنابراین می‌توان گفت که آویشن شیرازی دارای بیشترین اثر فیبرینولیتیک و پس از آن به‌ترتیب دارچین و زردچوبه دارای اثر فیبرینولیتیک معنی‌دار هستند و می‌توانند در شرایط آزمایشگاهی سبب حل لخته شوند. در پایان، پیشنهاد می‌شود که ترکیبهای موجود در این گیاهان که سبب حل لخته می‌شوند بررسی و همچنین خصوصیت حل لخته توسط این گیاهان در محیط In vivo در تحقیقات آینده شناسایی شوند.

کلیدواژه‌ها

- صمصام شریعت، ه.، معطر، ف. و افشاری‌پور، س.، 1371. درمان با گیاه، مبانی نسخه‌پیچی گیاهی. مؤسسه انتشاراتی مشعل، اصفهان، 236 صفحه.
- میرحیدر، ح.، 1372. معارف گیاهی. جلد 2، انتشارات فرهنگ اسلامی، تهران، 749 صفحه.
- زرگری، ع.،1370. گیاهان دارویی. جلد 5، انتشارات دانشگاه تهران، 845 صفحه.
- Ammon, H.P., Safayhi, H., Mack, T. and Sabieraj, J., 1993. Mechanism of antiinflammatory action of curcumine and bowellic acids. Journal of Ethnopharmacology, 38: 105-112.
- Baruah, D.B., Dash, R.N., Chaudhari, M.R. and Kadam, S., 2006. Plasminogen activators: A comparison. Vascular Pharmacology, 44: 1-9.
- Cang, H., 1997. Pharmacology and application of chines material medicine. World Scientific, 36: 939-943.
- Capstick, T. and Henry, M.T., 2005. Efficacy of thrombolytic agents in the treatment of PE. European Respiratory Journal, 26: 864-874.
- Dahlback, B., 2000. Blood coagulation. Lancet, 355: 1627-1632.
- Fritz, R. and Fintelman, V., 2000. Herbal medicine revised and expanded. 2th ed. New York: Thieme, 1263p.
- Levine, M., 2001. Hemorrhagic complication of anticoagulant treatment. Chest, 119: 108-121.
- Makino, T.H., wakuhima, T., Okamaoto, Y., Okukubo, K., Salyo J. and Ykano, B., 2002. Effects of Kangen-karyu on coagulation system and platelet aggregation in mice. Biological Pharmaceutical Bulletin, 25(4): 523-525.
- Mills, S. and Bone, K., 2000. Principle and practice of phytotherapy. 1st ed. London: Churchil Livingston, 199p.
- Newall, C.A., Anderson, L. and Philipson, J.D., 1996. Herbal medicine guide for health care professional. The Pharmaceutical press, London, 925p.
- Pachham, M.A., 1994. Role of platelets in thrombosis and homeostasis. Journal of Physiology and Pharmacology, 72: 278-284.
- Prasad, S., Singh, K.R., Deopujari, J., Purohit, H., Taori, G. and Daginawala, H., 2007. Effect of Fagonia arabica (Dhamasa) on in vitro thrombolysis. BMC Complementary and Alternative Medicine, 7: 36-41.
- Rampart, M. and Bult, H., 1998. Complete dependent stimulation of prostacyclin biosynthesis: inhibitory by rosmarinic acid. Biochemical Pharmacology, 35: 1397-1400.
- Rasheed, A., 1981. Eugenol and phenolic essence: effect on prostaglandin and prostacyclin. England Journal of Medicine, 510: 50-56.
- Remington, 2002. The science and practice of pharmacy. 20th ed. Lippincott Wiliams and Wikins, London, 2393p.
- Sakharov, V. and Rijken, C., 2000. The effect of flow lysis of plasma clots in a plasma environment. Journal of Thrombosis and Haemostasis, 83: 469-474.
- Simmons, M.L., 1993. Individual streptokinase assessment for intracranial hemorrhage during thrombolytic therapy. Lancet, 342: 1523-1528.
- Stiene-Martin, E.A., Lotspeich, C.A. and Koepke, J.A., 1997. Clinical hematology, principles, procedures, correlation. 2th ed., Lippist Philladellphia, NewYork, 848p.
- Sweta, P., Rajpal, S., Jayant, D., Hemant, P., Girdhar, T. and Hatim, D., 2007. Effect of Fagonia arabica (Dhamasa) on in vitro thrombolysis. BMC Complementary and Alternative Medicine, 7: 36-41.
- Wardlaw, J.M., Berge, E., del Zoppo, G. and Yamaguchi, T., 2004. Thrombolysis for acute ischemic stroke. Stroke, 35: 2914-2915.
- Zimbelman, J., 2000. Unusual complication of warfarin therapy: skin necrosis and priapism. Journal of Pediatric, 137: 266-268.