دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383
سید على حسینی (سید حبیب)؛ محمدعلى درى
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 397-406
چکیده
این مطالعه در ایستگاه تحقیقات چالکی مرکز تحقیقات منابع طبیعی گلستان با ارتفاع 85 متر از سطح دریا ومیزان متوسط بارندگی 600 میلی متر درخاک سیلتی - کلی – لوم انجام شد. گونه مورد مطالعه PerforatumHypericum بود. بوته های جمع آوری شده از دو مبدأ تفاوتهای ظاهری ازلحاظ اندازه برگ ها وارتفاع بوته داشتند. دو مبدأ ، شامل گرمابدشت واقع دربیست ...
بیشتر
این مطالعه در ایستگاه تحقیقات چالکی مرکز تحقیقات منابع طبیعی گلستان با ارتفاع 85 متر از سطح دریا ومیزان متوسط بارندگی 600 میلی متر درخاک سیلتی - کلی – لوم انجام شد. گونه مورد مطالعه PerforatumHypericum بود. بوته های جمع آوری شده از دو مبدأ تفاوتهای ظاهری ازلحاظ اندازه برگ ها وارتفاع بوته داشتند. دو مبدأ ، شامل گرمابدشت واقع دربیست کیلومتری شرق گرگان با ارتفاع 400 متر وجنگلهای درازنو در 25 کیلومتری غرب گرگان با ارتفاع 1000 متر قرار دارند . بوته های جمع آوری شده ، درپاییز با فواصل 30 سانتی متر روی ردیف و50 سانتی متر بین ردیف کشت شدند وبعد از ظهور حدود 30% گلها سرشاخه های گلدار از 10 سانتی متر انتهایی قطع ودرمحیط آزاد زیر سقف خشک گردید ودرنهایت تولید ماده خشک اندازه گیری شد. برای بررسی تعداد ده بوته به صورت تصادفی انتخاب درطول رویش، زمان شروع رویش زمان گلدهی وپارامترهای ارتفاع بوته ها، تعداد ساقه های گل دهنده تعداد ده بوته به صورت تصادفی انتخاب ثبت شدند. عملکردماده خشک دربوته های با مبدأ درازنو درسه چین با فاصله بیست روز ازیکدیگر به میزان 945، 1155 و 856.8 درمجموع 2956.8 کیلوگرم درهکتار وبرای مبدأ گرمابدشت، یک چین به میزان 742 کیلوگرم درهکتار بدست آمد که با آزمون T اختلاف بسیار معنی داری نشان دادند (5.19= t، 0.01). تعداد ساقه گل دهنده در دو مبدأ تقریباً برابر و اختلاف معنی دار نداشته اما ارتفاع بوته های نشاء شده با مبدأ درازنو (67.7 سانتی متر) کمتر از بوته های با مبدأ گرمابدشت (120.3سانتی متر) بود که اختلاف معنی داری درسطح 0.01 نشان دادند. همبستگی بین عملکرد سرشاخه گلدار وتعداد ساقه گل دهنده برای گرمابدشت ودرازنو به ترتیب 0.70 و 0.93 بود.
ابوالفضل کمرکی فراهانی؛ پروین بقایی؛ محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 407-416
چکیده
زعفران کلاله خشک شده گونه Crocus sativus.L می باشد. زعفران به خاطر خواص جلوگیرنده از سرطان در بدن می باشد. کاروتنوئیدها از مهمترین ترکیبهایی است که در رژیم غذایی به عنوان خاصیت ضد سرطانی مطالعات بسیار وسیعی بر روی آن انجام شده است. اخیرا مشاهده شده است که ترکیبهای طبیعی و زعفران خاصیت ضد سرطانی خوبی دارندکهاز مهمترین ترکیبهای موثره زعفران ...
بیشتر
زعفران کلاله خشک شده گونه Crocus sativus.L می باشد. زعفران به خاطر خواص جلوگیرنده از سرطان در بدن می باشد. کاروتنوئیدها از مهمترین ترکیبهایی است که در رژیم غذایی به عنوان خاصیت ضد سرطانی مطالعات بسیار وسیعی بر روی آن انجام شده است. اخیرا مشاهده شده است که ترکیبهای طبیعی و زعفران خاصیت ضد سرطانی خوبی دارندکهاز مهمترین ترکیبهای موثره زعفران می توان به ترکیبهای رنگی گلیکوزیدی آن که شامل دی – گلیکوز و دی – جنتیوبیوزیل استرهای کروستین مانند کروسین اشاره کرد که جزء کاروتنوئیدهای محلول در آب هستند. در این تحقیق به بررسی روش بهینه شده جهت استخراج ، جداسازی و شناسایی این نوع از کاروتنوئیدها که جزء کاروتنوئیدهای نادر محلول در آب می باشند پرداخت شده است. در روش استخراج از کمک دستگاه سوکسله استفاده گردید که این استخراج در سه مرحله و توسط حلال های پترولیوم اتر، دی اتیل اتر و متانول انجام گرفت. بعد از عمل استخراج و تغلیظ توسط دستگاه تقطیر در خلاء گردشی و جداسازی توسط کروماتوگرافی ستونی، نمونه ها به روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) در زمان های بازداری 0.41، 0.63 ،0.75، 0.98 جداسازی و شناسایی شدند.
مهدی میرزا؛ مهردخت نجف پورنوایی؛ محمد دینی
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 417-423
چکیده
جنس ٍScutellaria از خانواده Labiatae در ایران 20 گونه گیاه علفی چندساله داردکه گونه Scutellaria pinnatifida A.hamilt. علاوه بر ایران در شمال سوریه، عراق، تالش و افغانستان پراکنش دارد.به منظور بررسی ترکیبهای اسانس این گیاه سرشاخه های گلدار آن از منطقه توچال در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با ...
بیشتر
جنس ٍScutellaria از خانواده Labiatae در ایران 20 گونه گیاه علفی چندساله داردکه گونه Scutellaria pinnatifida A.hamilt. علاوه بر ایران در شمال سوریه، عراق، تالش و افغانستان پراکنش دارد.به منظور بررسی ترکیبهای اسانس این گیاه سرشاخه های گلدار آن از منطقه توچال در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با آب (Clevenger) اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی به رنگ زرد روشن و بازده 0.07 %درصد بدست آمد. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC)و کروماتوگراف گازی متصل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. ازمیان 29 ترکیب شناسایی شده که 96.6% اسانس را تشکیل می دهند ترکیب ژرماکرن دی با 39 % بیشترین میزان را بخود اختصاص می دهد. بعد از آن بتاـ کاریوفیلن (23.2 %) بی سیکلو ژرماکرن (11.5%) و فارنسن (7.8%) سایر ترکیبهای عمده تشکیل دهنده این اسانس می باشند.
فاطمه سفیدکن؛ زیبا جمزاد؛ محمدمهدی برازنده
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 425-439
چکیده
جنس Satureja با نام فارسی مرزه، در ایران 15 گونه گیاه علفی یک ساله و چند ساله دارد که 9 تا از آنها انحصاری هستند. یکی از این گونه های انحصاری S. bachtiarica می باشد. در این تحقیق سرشاخه S. bachtiarica در مرحله گلدهی کامل از دو رویشگاه طبیعی در استانهای فارس و یزد جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش تقطیر با آب، مورد اسانس گیری قرار گرفت. ...
بیشتر
جنس Satureja با نام فارسی مرزه، در ایران 15 گونه گیاه علفی یک ساله و چند ساله دارد که 9 تا از آنها انحصاری هستند. یکی از این گونه های انحصاری S. bachtiarica می باشد. در این تحقیق سرشاخه S. bachtiarica در مرحله گلدهی کامل از دو رویشگاه طبیعی در استانهای فارس و یزد جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش تقطیر با آب، مورد اسانس گیری قرار گرفت. سپس ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه ای (Analytical GC) و گازکروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) و محاسبه اندیس های بازداری، مورد شناسایی قرار گرفت. بازده اسانس نمونه یزد به میزان 2.15% و نمونه فارس 1.65% (وزنی/وزنی) بدست آمد. تعداد 20 ترکیب در اسانس سرشاخه S. bachtiarica استان فارس شناسایی شد. ترکیبهای عمده اسانس در این نمونه، کارواکرول (49.3%)، پارا-سیمن (12.7%)، ترانس-آلفا-برگاموتن (5.8%) و تیمول (4.5%) بودند. تعداد 22 ترکیب در اسانس نمونه یزد شناسایی شد که از بین آنها کارواکرول (66.5%)، پارا-سیمن (15.2%) و لینالول (4.6%) اجزای اصلی اسانس بودند. با توجه به میزان نسبتاُ بالای اسانس S. bachtiarica و وجود کارواکرول به عنوان ترکیب عمده، به نظر می رسد که این گونه می تواند خواص مفید دارویی و غذایی S. hortensis و S. montana را داشته باشد و جایگزین مناسبی برای آنها، که هیچ کدام بومی ایران نیستند، در کشور ما باشد.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ بهلول عباس زاده
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 441-455
چکیده
به منظور تشخیص بهتر میزان مصرف نیتروژن در اکوسیستم زراعی و کود پذیری گیاه دارویی گل راعی (Hypericum perforatum) طرحی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و 3 تکرار در سالهای 1377 و 78 اجرا شد. در این بررسی، 2 سطح کودی بالاتر ، 2 سطح پایینتر از حد متوسط مورد مصرف معمول، یک سطح متوسط و شاهد بدون کود در نظر گرفته شد و تیمارها مصرف مقادیر 0- 30- 60- 90- 120 ...
بیشتر
به منظور تشخیص بهتر میزان مصرف نیتروژن در اکوسیستم زراعی و کود پذیری گیاه دارویی گل راعی (Hypericum perforatum) طرحی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و 3 تکرار در سالهای 1377 و 78 اجرا شد. در این بررسی، 2 سطح کودی بالاتر ، 2 سطح پایینتر از حد متوسط مورد مصرف معمول، یک سطح متوسط و شاهد بدون کود در نظر گرفته شد و تیمارها مصرف مقادیر 0- 30- 60- 90- 120 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بودند. در سال اول و دوم آزمایش مقادیر ماده خشک سرشاخه‌های گل راعی تفاوتی را در برداشت اول در بین مقادیر 150، 120 و 90 کیلوگرم نیتروژن نشان نداد.. در سال اول مقادیر هیپریسین و عملکرد هیپریسین در ازای مصرف 150، 120 و 60 کیلوگرم نیتروژن در برداشت اول از نظر آماری متفاوت نبود.. در سال 78 میزان هیپریسین تولیدی در برداشت اول در ازای مصرف 150 کیلوگرم در هکتار و در بردا شت دوم در ازای مصرف 90 کیلوگرم در هکتار در بالاترین حد قرار داشت. در این سال عملکرد هیپریسین به ازای مصرف 90، 120 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در هر دو برداشت اول و دوم تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. در برداشت اول از سال 78 بالاترین شاخص برداشت در تیمار شاهد با 37 درصد و کمترین آن در تیمار حداکثر مصرف نیتروژن با 27.7 درصد بدست آمد. بدین ترتیب برای دستیابی به عملکرد بالای هیپریسین و اجتناب از مصرف مقادیر بالای کودهای شیمیایی نیتروژنه، میتوان حدود متوسط نیتروژن ( 90 - 60 1-kgNha ) را مصرف نمود. زیرا گل راعی به دلیل طبیعی بودن، کودپذیری زیادی ندارد.
زهرا آبروش؛ محمدباقر رضایی؛ فاطمه اشرفی
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 457-468
چکیده
بسیاری از فراورده های خام گیاهان دارویی به علت داشتن روغن فرار به طور مستقیم در پزشکی مصرف می شوند ولی در بیشتر موارد روغنهای فرار را از مواد خام جدا نموده و به عنوان دارو به کار می برند . اسانس سر شاخه گلدار مریم گلی (Salvia officinalis L.) به روش تقطیر با آب استخراج و تاثیر آن بر روی 4 گونه باکتری گرم مثبت و گرم منفی با نام های Shigella sonnei , E.coli, ...
بیشتر
بسیاری از فراورده های خام گیاهان دارویی به علت داشتن روغن فرار به طور مستقیم در پزشکی مصرف می شوند ولی در بیشتر موارد روغنهای فرار را از مواد خام جدا نموده و به عنوان دارو به کار می برند . اسانس سر شاخه گلدار مریم گلی (Salvia officinalis L.) به روش تقطیر با آب استخراج و تاثیر آن بر روی 4 گونه باکتری گرم مثبت و گرم منفی با نام های Shigella sonnei , E.coli, Bacillus anthracis , Bacillus cereus به روش چاهک مطالعه و ترکیبهای شیمیایی اسانس توسط دستگاه های کروماتوگرافی گازی GC و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تجزیه و شناسایی شدI وبا محاسبه شاخص های بازداری روشن گردید که در مجموع 10 ترکیب مختلف در اسانس مزبور شناسایی شد. عمده ترین ترکیبها از جمله α- pinene (5.5 %) ، borneol (9.4%) ، α-humulene ( 8.4 %) ، (9.3%)globulol بود. روغن فرار مژثر در برابر سوسپانسیون باکتریهای فوق الذکر با تراکم 108 میکروارگانیسم در هر میلی لیتر تعیین گردیده تا میزان باکتری کشی آن مورد مطالعه قرار گیرد. فعالیت باکتری کشی اسانس سرشاخه گلدار مریم گلی بعد از مدت زمان 24-48 ساعت به صورت هاله های عد رشدی مشاهده ش.قطر این هاله ها به ترتیب در مورد باسیلوس سرئوس 40mm ، باسیلوس آنتراسیس 25mm ، شیگلا سونه ای 24mm و اشرشیا کلی 20mm به دست آمد.
محمدحسن عصاره؛ محمد مهدی برازنده؛ کامکار جایمند
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 469-476
چکیده
گونه‌ای اوکالیپتوس با نام علمی Eucalyptus porosa در اواسط اسفند ماه 1382 از شهرستان دزفول (باغ فدک)جمع آوری شد و از برگ خشک آن به روش تقطیر با آب در دستگاه مدل کلونجر و به مدت 20 دقیقه اسانسگیری به عمل آمد. بازده اسانسگیری بر اساس وزن برگ خشک معادل 0.57 % (وزن اسانس در 100 گرم برگ خشک) محاسبه گردید. به منظور شناسایی کمی وکیفی ترکیبهای ...
بیشتر
گونه‌ای اوکالیپتوس با نام علمی Eucalyptus porosa در اواسط اسفند ماه 1382 از شهرستان دزفول (باغ فدک)جمع آوری شد و از برگ خشک آن به روش تقطیر با آب در دستگاه مدل کلونجر و به مدت 20 دقیقه اسانسگیری به عمل آمد. بازده اسانسگیری بر اساس وزن برگ خشک معادل 0.57 % (وزن اسانس در 100 گرم برگ خشک) محاسبه گردید. به منظور شناسایی کمی وکیفی ترکیبهای اسانس، نمونه اسانس حاصل به دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) تزریق و تعداد 21 ترکیب در آن شناسایی شد. در میان ترکیبهای شناسایی شده، سه ترکیب 1 ،8 -سینئول(58.6 %)، آلفا- پینن (12.8 %) و نوپینون (11.3 %) بالا ترین درصد را به خود اختصاص می دهند.
مهرداد روغنی؛ توراندخت بلوچ نژاد مجرد؛ علی باقری؛ سیدمسعود اطیابی
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 477-486
چکیده
دراین پژوهش اثر ضد دردی عصاره متانولی دانه گشنیز در موشهای صحرایی نر مبتلا به دیابت قندی القائ شده توسط استرپتزوتوسین با استفاده از آزمون فرمالین مورد بررسی قرار کرفته است.برای این منظور از موش صحرایی نر نزاد Wistar در محدوده وزنی 350 250 گرم استفاده شد.موشها به طور کاملا تصادفی به سه گروه کنترل، گروه دیابتی و گروه دیابتی درمان ...
بیشتر
دراین پژوهش اثر ضد دردی عصاره متانولی دانه گشنیز در موشهای صحرایی نر مبتلا به دیابت قندی القائ شده توسط استرپتزوتوسین با استفاده از آزمون فرمالین مورد بررسی قرار کرفته است.برای این منظور از موش صحرایی نر نزاد Wistar در محدوده وزنی 350 250 گرم استفاده شد.موشها به طور کاملا تصادفی به سه گروه کنترل، گروه دیابتی و گروه دیابتی درمان شده با دانه گشنیز تقسیم شدند.برای دیابتی کردن حیوانات از داروی استرپتوزوسین (STZ) به صورت تک دوز به میزان mg/kg 60 استفاده گردید. پس از گذشت یک ماه، آزمونفرمالین بر روی موشها انجام گرفت. نتایج آزمون فرمالین نشان داد که میزان درد در موشهای دیابتی پس از گذشت یک ماه در فاصله دوم از مرحله حاد آزمون فرمالین (افزایش زمانی 5-10) افزایش معنی داری (p<0.001) را نسبت به گروه کنترل نشان می دهد (افزایش 76%) در حالی که تفاوت موجود بین دو گروه کنترل و دریافت کننده عصاره متانولی دانه گشنیز در همین فاصله زمانی کمتر معنی دار (P<0.05) می باشد.با این وجود میزان درد در موشهای دیابتی دریافت کننده عصاره در دو مرحله حاد و مزمن آزمون فرمالین هیچ گونه تفاوت معنی داری را نسبت به هم نشان نداد.نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تجویز عصاره الکلی دانه گشنیز به میزان 100 mg/Kg به مدت یک ماه به موشهای دیابتی کاهش معنی داری را درمیان گلوکز خون و میزان احساس درد در مراحل حاد و مزمن آزمون فرمالین بوجود نمی آورد.
سیروس صابر آملی؛ احمد ناصری؛ غلامحسین رحمانی؛ عهدیه کالیراد
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 487-532
چکیده
گیاهان دارویی استان کرمان با هدف تعیین توان بالقوه و بالفعل استان جمع آوری و شناسایی گردید تا اطلاعات و زمینه لازم جهت انجام بررسیهای دیگر و برنامه ریزیهای اجرایی فراهم گردد. با استفاده از نقشه های اقلیم، دما، بارندگی، تبخیر، توپوگرافی، موقیعت شهری و آبادیها و پیمایشهای میدانی در رویشگاههای گیاهان دارویی این نمونه ها جمع آوری شد. ...
بیشتر
گیاهان دارویی استان کرمان با هدف تعیین توان بالقوه و بالفعل استان جمع آوری و شناسایی گردید تا اطلاعات و زمینه لازم جهت انجام بررسیهای دیگر و برنامه ریزیهای اجرایی فراهم گردد. با استفاده از نقشه های اقلیم، دما، بارندگی، تبخیر، توپوگرافی، موقیعت شهری و آبادیها و پیمایشهای میدانی در رویشگاههای گیاهان دارویی این نمونه ها جمع آوری شد. اطلاعات رویشگاهی گیاهان در فرمهای مربوطه ثبت گردید. گونه های گیاهی پس از آماده سازی هرباریومی شناسایی شدند. تعداد 285 گونه گیاه دارویی از 200 جنس و 71 تیره شناسایی گردید. 72% گونه ها با فرم رویشی علفی و 11.3 % بوته های نیمه خشبی می باشند. بیشترین پراکنش گیاهان در ارتفاع 2500-1500 متر از سطح دریا می باشد. بیشترین استفاده اعضاء گیاهان به روش دم کردنی و اسانس گیری است.
سیدرضا طیائی عقدائی؛ محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 533-545
چکیده
گل محمدی (Rosa damascena Mill. ) برخی از مناطق غربی کشور، در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی کشت گردید. تعداد هفت ژنوتیپ از نظر تعداد اجزاء مختلف گل (گلبرگ، پرچم و مادگی) در سالهای 1383-1382مورد ارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپها برای تعداد گلبرگ، تعداد پرچم و تعداد مادگی اختلاف معنی‌داری نشان دادند، ...
بیشتر
گل محمدی (Rosa damascena Mill. ) برخی از مناطق غربی کشور، در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی کشت گردید. تعداد هفت ژنوتیپ از نظر تعداد اجزاء مختلف گل (گلبرگ، پرچم و مادگی) در سالهای 1383-1382مورد ارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپها برای تعداد گلبرگ، تعداد پرچم و تعداد مادگی اختلاف معنی‌داری نشان دادند، و مقایسه میانگینها، ژنوتیپها را برای هریک از صفات فوق به ترتیب در 7، 8 و 8 (در سال1382 ) و 6، 8 و 7 (در سال1383 ) گروه مجزا قرار داد. همچنین نمونه های مورد بررسی از نظر محصول گل، درصد و عملکرد اسانس در سال 1382 مورد ارزیابی قرار گرفتند، کهاز نظر میزان اسانس اختلاف قابل ملاحظه‌ای را نشان دادند. بر اساس نتایج بدست آمده آذربایجان غربی با 39/6158 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد گل را نشان داد. اما، از نظر درصد اسانس استخراج شده به روش تقطیر با آب، بیشترین مقدار (0.025 درصد) در ژنوتیپ کردستان و کمترین میزان (0.008درصد) در ژنوتیپ آذربایجان غربی مشاهده شد. بدین ترتیب با منظور نمودن پارامترهای فوق، گل محمدی با مبدا کردستان با میزان تقریبی 729.01 گرم در هکتار، بیشترین عملکرد اسانس و پس از آن ژنوتیپ زنجان با 0.015 درصد اسانس، عملکردی را در حدود 32 .610گرم در هکتار از خود نشان دادند. در صورتی که علیرغم عملکرد نسبی زیاد گل در ژنوتیپهای آذربایجان غربی و ایلام، عملکرد اسانس کمتری در آنها مشاهده گردید. با توجه به اهمیت اسانس به عنوان مهمترین فرآورده در کشت وکار و تجارت گل محمدی، گزینش ژنوتیپها در جهت تولید ارقام پر محصول، به ویژه از نظر کمیت و کیفیت اسانس، در اصلاح ژنتیکی گل محمدی از اولویت خاصی برخوردار می‌باشد.
محمدامین سلطانی پور
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، صفحه 547-560
چکیده
در این تحقیق ده گونه مهم و شاخص اسانس دار استان هرمزگان از خانواده نعناع (Labiatae) به نامهای اسطوخدوس راست (Lavadula stricta) ، پونه کوهی (Mentha mozaffariani)، مریم گلی مصری (Salvia aegyptiaca) ، مریم گلی کاروندری (Salvia mirzayanii)، مریم گلی خلیجی ( salvia santolinifolia)، مریم گلی جنوبی (Salvia sharifii)، کلپوره (Teucrium pollium) ،مریم نخودی بلوچستانی(Teucrium stocksianum) ، آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و مورخوش ...
بیشتر
در این تحقیق ده گونه مهم و شاخص اسانس دار استان هرمزگان از خانواده نعناع (Labiatae) به نامهای اسطوخدوس راست (Lavadula stricta) ، پونه کوهی (Mentha mozaffariani)، مریم گلی مصری (Salvia aegyptiaca) ، مریم گلی کاروندری (Salvia mirzayanii)، مریم گلی خلیجی ( salvia santolinifolia)، مریم گلی جنوبی (Salvia sharifii)، کلپوره (Teucrium pollium) ،مریم نخودی بلوچستانی(Teucrium stocksianum) ، آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و مورخوش (Zhumeria majdae) مورد بررسی اکولوژیکی قرار گرفتند. عوامل مختلفی همچون مشخصات رویشگاهی ، مناطق پراکنش، فرم ظاهری ، اسم محلی، اسم فارسی ، ارتفاع از سطح دریا، اقلیم، بارندگی، درجه حرارت، جهت شیب، درصد شیب، گیاهان همراه ، بافت، PH و EC خاک ، ترکیبهای شاخص و مصارف درمانی سنتی برای هر گونه تعیین گردید. اکثر گونه ها به صورت بوته ای بوده و اندام مورد مصرف آنها بیشتر برگ است که به صورت جوشانده، دم کرده و پودر شده جهت درمان ناراحتیهای گوارشی، درد مفاصل، تب، سردرد، سرماخوردگی، مسکن درد و التیام زخمها مصرف می شوند. ترکیبهای شاخص این گیاهان بیشتر لیالول، لیمونن و مشتقات آنها میباشند که به سبب بوی خوش و خاصیت آرامبخشی اسانس می باشد. این گیاهان جملگی در نواحی کوهستانی استان پراکنده هستند، ولی در عین حال برخی ار آنها در ارتفاعات پایینتر دشتها و تپه ها نیز دیده می شوند. دامنه ارتفاعی رویشگاهها بین 10 تا 2100 متر از سطح دریا متغیر است. بافت خاک رویشگاهها لومی شنی و لومی است و PH خاک بین 7.32 تا 8.5 و EC خاک بین 0.130 تا 1.357 میلی موس بر سانتیمتر متغیر است. بافت خاک رویشگاهها لومی شنی و لومی است و PH خاک بین 7.32 تا 8.5 و EC خاک بین 0.130 تا 1.357 میلی موس بر سانتیمتر متغیر است . اقلیم محل پراکنش گونه ها به روش دومارتن گرم و فراخشک، گرم و نیمه خشک بیابانی و گرم و خشک بیابانی است. متوسط درجه حرارت بین 17.5 تا 27.5 درجه سانتیگراد و متوسط بارندگی سالانه بین 150 تا 350 میلیمتر متغیر است، ولی برای اکثر گونه ها متوسط بارندگی سالانه 150 تا 200 میلیمتر می باشد. گونه ها بیشتر در صخره های پرشیب اراضی سنگلاخی با خاک بسیار کم در درز و شکاف صخره ها رویش دارند و هیچ کدام از آنها پراکنش وسیعی برای تشکیل تیپ ندارند.
