زراعت و باغبانی
سونیا عقیقی؛ قاسم محمدی نژاد؛ شکوفه خاندانی
چکیده
بیماری پژمردگی فوزاریومی مهمترین بیماری زیره سبز(Cuminum cyminum L.) است و سالیانه خسارت زیادی را به آن وارد می‌کند. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی واکنش 13 ژنوتیپ زیره سبز نسبت به بیماری پژمردگی فوزاریومی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی (فاکتور اول، ژنوتیپ و فاکتور دوم، تیمار حضور و عدم حضور قارچ بیمارگر) در سه تکرار در گلخانه پژوهشکده ...
بیشتر
بیماری پژمردگی فوزاریومی مهمترین بیماری زیره سبز(Cuminum cyminum L.) است و سالیانه خسارت زیادی را به آن وارد می‌کند. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی واکنش 13 ژنوتیپ زیره سبز نسبت به بیماری پژمردگی فوزاریومی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی (فاکتور اول، ژنوتیپ و فاکتور دوم، تیمار حضور و عدم حضور قارچ بیمارگر) در سه تکرار در گلخانه پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی، دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی1399-1398 انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ و تیمار در اکثر صفات معنی‌دار است. بیشترین همبستگی صفات در شرایط عدم حضور بیمارگر، بین وزن خشک بوته و تعداد چتر در بوته (0.92) و در شرایط حضور بیمارگر، بین ارتفاع بوته و تعداد دانه در بوته (0.76) بود. تجزیه خوشه‌ای (روش Ward) ژنوتیپ‌ها را براساس صفات مورد مطالعه در شرایط عدم حضور بیمارگر به سه دسته و در حضور بیمارگر به دو دسته تقسیم کرد. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که دو مؤلفه اول توانستند 80.13% (عدم حضور بیمارگر) و 84.55% (حضور بیمارگر) از تغییرات را توجیه کنند. همچنین، تجزیه بای‌پلات علاوه‌بر تأیید نتایج خوشه‌بندی، نشان‌دهنده تنوع زیاد ژنوتیپ‌ها بود. ژنوتیپ E7r1b1 در حضور بیمارگر بیشترین نسبت بوته‌میری (100%) را داشت. ژنوتیپ g8r2b2 بیشترین عملکرد (0.20 گرم) و تعداد (75.66) دانه در بوته را در عدم حضور بیمارگر داشت. صفات عملکرد و تعداد دانه در بوته در حضور بیمارگر کاهش معنی‌دار نشان دادند. بیشترین عملکرد دانه در بوته (0.14 گرم) در حضور بیمارگر در ژنوتیپ 2-14-3 مشاهده شد. ژنوتیپ‌های g5r2B1 و F12r1b1 براساس صفات مورد بررسی دارای پتانسیل پایین در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها در هر دو شرایط بودند. به‌طور کلی ژنوتیپ‌ها در شرایط عدم حضور و حضور قارچ بیمارگر عکس‌العمل متفاوتی نشان دادند. می‌توان ژنوتیپ‌هایی که تحمل خوبی در شرایط بیماری نشان دادند را به‌عنوان منابع تحمل در برنامه‌های اصلاحی بعدی معرفی نمود.
سارا حیدری مقدم؛ نجمه عظیمی زاده؛ حمید محمدی
چکیده
به علت محدودیت استفاده از سموم در کنترل آفات انباری و خطر ایجاد مسمومیت توسط سموم شیمیایی برای جانوران خونگرم نیاز به استفاده از سموم با خطر کمتر، ازجمله ترکیب‌های گیاهی بیش از پیش احساس می‌گردد. عصاره‌ها و اسانس‌های گیاهی سازگار با طبیعت هستند و در انبارهای مواد غذایی می‌توان از آنها برای مبارزه با آفات انباری استفاده کرد. در ...
بیشتر
به علت محدودیت استفاده از سموم در کنترل آفات انباری و خطر ایجاد مسمومیت توسط سموم شیمیایی برای جانوران خونگرم نیاز به استفاده از سموم با خطر کمتر، ازجمله ترکیب‌های گیاهی بیش از پیش احساس می‌گردد. عصاره‌ها و اسانس‌های گیاهی سازگار با طبیعت هستند و در انبارهای مواد غذایی می‌توان از آنها برای مبارزه با آفات انباری استفاده کرد. در این تحقیق سمّیت تنفسی اسانس گیاهان زیره سبز (Cuminum cyminum L.) و رزماری (Rosmarinus officinalis L.) و سمّیت گوارشی عصاره گیاه زیره سبز روی شب‌پره آرد Ephestia kuehniella (Zeller) بررسی شد. عصاره‌گیری از زیره سبز به روش الکلی انجام و اسانس‌های زیره سبز و رزماری با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد. عصاره زیره سبز با جیره غذایی مخلوط و در اختیار آفت قرار گرفت، ولی اسانس‌ها به روش تنفسی یا تدخینی استفاده شدند. آزمایش‌ها در شرایط کنترل‌شده (دمای ºC1±27، رطوبت 5±50% و دوره نوری 14:10 (تاریکی: روشنایی)) انجام شد. تأثیر هر یک از مواد روی درصد مرگ و میر لاروها و شفیره‌ها و طول دوره لاروی، بررسی و با یکدیگر مقایسه شد. نتایج نشان داد، اسانس زیره سبز نسبت به عصاره زیره سبز و اسانس رزماری بیشترین درصد کشندگی را روی آفت دارد. بنابراین با توجه به تأثیر مثبت این ترکیب‌ها در تلفات آفت، استفاده از این عصاره و اسانس‌های گیاهی ضمن مطالعات بیشتر می‌تواند گزینه مناسبی برای کنترل آفات در انبارهای مواد غذایی، سیلوها، سایر مکان‌های بسته و ... باشد.
بهاره معین وزیری؛ غلامرضا خواجویی نژاد؛ مهدی سرچشمه پور
چکیده
این پژوهش، بررسی تأثیر برخی قارچ‌های میکوریز بومی به همراه تیمارهای مختلف کود شیمیایی بر روی خصوصیات رویشی و گلدهی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) می‌باشد. بدین‌منظور ابتدا آزمایش‌های اولیه بر روی خاک ریزوسفری چند گیاه خانواده چتریان (زیره سبز، زیره سیاه و گشنیز) انجام شد و براساس نتایج آن جدایه برتر (جدایه گشنیز3) که دارای بیشترین درصد کلونیزاسیون ...
بیشتر
این پژوهش، بررسی تأثیر برخی قارچ‌های میکوریز بومی به همراه تیمارهای مختلف کود شیمیایی بر روی خصوصیات رویشی و گلدهی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) می‌باشد. بدین‌منظور ابتدا آزمایش‌های اولیه بر روی خاک ریزوسفری چند گیاه خانواده چتریان (زیره سبز، زیره سیاه و گشنیز) انجام شد و براساس نتایج آن جدایه برتر (جدایه گشنیز3) که دارای بیشترین درصد کلونیزاسیون بود برای تولید انبوه مایه تلقیح قارچ‌های میکوریز انتخاب گردید. سپس آزمایش اصلی بر روی زیره سبز، به‌صورت فاکتوریل و در قالب یک طرح آماری کامل تصادفی اجرا شد. تیمارها شامل شاهد و سطوح مختلف کودی در دو سطح بدون تلقیح و تلقیح با میکوریز در گلخانه با 4 تکرار اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد که صفات مربوط به اندام هوایی (ارتفاع، قطر ساقه، وزن تر، وزن خشک، تعداد شاخه‌های فرعی و تعداد گل در بوته) و صفات مربوط به ریشه (حجم و طول ریشه) و درصد کلونیزاسیون به‌طور بسیار معنی‌داری (در سطح احتمال 1%) تحت تأثیر مصرف تلفیقی میکوریز با کود شیمیایی قرار گرفت، به‌طوری که موجب بهبود خصوصیات رویشی و اجزا عملکرد در زیره سبز شد و تیمار مصرف تلفیقی میکوریز و کود بجز عناصر کم‌مصرف (T5) در تمام صفات برترین تیمار بود. در بین تیمارهای مختلف کودی و تیمار شاهد تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد، اما با حضور قارچ میکوریزا تفاوت در بین صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود.
فاطمه قاسمی؛ امین باقی زاده؛ قاسم محمدی نژاد؛ حمیدرضا کاووسی
چکیده
برای اصلاح صفات پیچیده‌ای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روش‌ها در گزینش ژنوتیپ‌های مطلوب، استفاده از شاخص‌های انتخاب می‌باشد. در این پژوهش، به‌منظور ارزیابی کارآیی شاخص‌های مختلف انتخاب، 50 ژنوتیپ زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در یک آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 91-۱۳90 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید ...
بیشتر
برای اصلاح صفات پیچیده‌ای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روش‌ها در گزینش ژنوتیپ‌های مطلوب، استفاده از شاخص‌های انتخاب می‌باشد. در این پژوهش، به‌منظور ارزیابی کارآیی شاخص‌های مختلف انتخاب، 50 ژنوتیپ زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در یک آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 91-۱۳90 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص‌های انتخاب اسمیت-هیزل 1 و 2 و پسک-بیکر براساس هفت صفت ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر، تعداد چترک، تعداد دانه در بوته، وزن بذر بوته و وزن اندام هوایی بوته در دو حالت، همراه با بذر و بدون بذر محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پاسخ مستقیم و همبسته صفات نشان داد که ژنوتیپ‌های با تعداد دانه در بوته و تعداد شاخه فرعی بیشتر و ارتفاع کمتر از قابلیت عملکرد بالاتری برخوردار بودند. در شاخص اسمیت-هیزل 1 و 2 صفات تعداد شاخه فرعی و تعداد چترک بالاترین پاسخ را به انتخاب داشتند. در حالیکه در شاخص پسک-بیکر صفت تعداد چتر بهترین پاسخ را به انتخاب داشت. براساس نتایج بدست آمده، شاخص اسمیت-هیزل (همراه با بذر) بالاترین کارایی انتخاب را برای اصلاح عملکرد داشت و می‌تواند برای انتخاب ژنوتیپ‌های مناسب در برنامه های اصلاحی زیره سبز مورد استفاده قرارگیرد.
ستار غلامی گنجه؛ امین صالحی
چکیده
کودهای زیستی یکی از منابع بسیار مفید برای بهبود کیفیت خاک‌های زراعی و افزایش عملکرد در گیاهان مختلف هستند. به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و همچنین قارچ مایکوریزا بر میزان اسانس و جذب برخی عناصر در گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج اجرا شد. آزمایش ...
بیشتر
کودهای زیستی یکی از منابع بسیار مفید برای بهبود کیفیت خاک‌های زراعی و افزایش عملکرد در گیاهان مختلف هستند. به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و همچنین قارچ مایکوریزا بر میزان اسانس و جذب برخی عناصر در گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل ورمی‌کمپوست در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) و قارچ مایکوریزا در چهار سطح (بدون کاربرد، کاربرد گونه Glomus mosseae،گونه Glomus intraradices و هر دو گونه) در خاک بودند. بیشترین درصد اسانس مربوط به تیمار 10 تن ورمی‌کمپوست و کاربرد قارچ Glomus intraradices با (13/3%)، فسفر دانه (26/0%) و نیتروژن دانه (43/1%) در تیمار 10 تن ورمی‌کمپوست و کاربرد تلفیقی دو قارچ Glomus mosseae و Glomus intraradices، و بیشترین عملکرد اسانس هم مربوط به تیمار 10 تن ورمی‌کمپوست در هکتار و کاربرد قارچ Glomus mosseae بود و در بقیه صفات برهم‌کنش معنی‌دار نشد. در مجموع نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که استفاده از کود ورمی‌کمپوست و قارچ‌های مایکوریزا می‌تواند باعث بهبود اسانس و جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه زیره سبز شود.
نجمه رئیسی؛ سید محمدعلی وکیلی؛ جواد سرحدی؛ فرشید ترکی‌نژاد
چکیده
به‌منظور بررسی اثر مقادیر مختلف کود حیوانی، کود آهن و کود روی بر عملکرد و اجزای عملکرد و درصد اسانس زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی 1391-1390 در منطقه جیرفت انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه فاکتور و 18 تیمار در سه تکرار انجام شد. کود حیوانی شامل دو سطح (0 و 15 تن در هکتار) و کود سولفات روی در ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر مقادیر مختلف کود حیوانی، کود آهن و کود روی بر عملکرد و اجزای عملکرد و درصد اسانس زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی 1391-1390 در منطقه جیرفت انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه فاکتور و 18 تیمار در سه تکرار انجام شد. کود حیوانی شامل دو سطح (0 و 15 تن در هکتار) و کود سولفات روی در سه سطح شامل (0، 25، 40 کیلوگرم در هکتار) و کود آهن شامل سه سطح (0، 5/2، 5 کیلوگرم در هکتار) بود. در این تحقیق پاسخهای گیاهی شامل عملکرد، وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد چتر و وزن هزاردانه بود. نتایج نشان داد که سطوح کود حیوانی، کود آهن و کود روی بر وزن خشک اندام هوایی، عملکرد، تعداد دانه در بوته، تعداد چتر در بوته، ارتفاع گیاه و وزن هزاردانه و درصد اسانس در سطح 1% معنی‌دار شد. همچنین برهم‌کنش کود آلی، کود روی و کود آهن بر وزن خشک اندام هوایی، عملکرد، تعداد دانه در بوته و وزن هزاردانه معنی‌دار بود. بنابراین با توجه به نتایج این آزمایش می‌توان برای افزایش حداکثر عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز تیمار مرکب 15 تن کود حیوانی، 25 کیلوگرم سولفات روی در هکتار و 5 کیلوگرم کود سکوسترین آهن در هکتار را در منطقه جیرفت توصیه کرد.
قاسم حسین طلایی؛ مجید امینی دهقی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با چهار فاکتور شامل کود فسفات زیستی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود شیمیایی فسفر (0، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار)، کود زیستی نیتروکسین (تلقیح و عدم تلقیح) و کود شیمیایی نیتروژن (0، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار) در قالب طرح پایه ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با چهار فاکتور شامل کود فسفات زیستی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود شیمیایی فسفر (0، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار)، کود زیستی نیتروکسین (تلقیح و عدم تلقیح) و کود شیمیایی نیتروژن (0، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سی و شش تیمار و سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی دانشگاه شاهد تهران اجرا شد. در این آزمایش صفات تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزاردانه، تعداد ساقه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد اسانس و عملکرد اسانس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست‌آمده حکایت از آن داشت که بین تیمارهای کودی از نظر تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت و عملکرد اسانس اختلاف معنی‌داری در سطح 1% وجود دارد. تیمار تلقیح با کود فسفات زیستی، 40 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی فسفر، تلقیح با کود زیستی نیتروکسین و 25 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی نیتروژن با تولید 73/29 عدد چتر در بوته، 1/11 عدد دانه در چتر، 245 گرم در مترمربع عملکرد بیولوژیک، 3/101 گرم در مترمربع عملکرد دانه، 22/47% شاخص برداشت و 96/2 گرم در مترمربع عملکرد اسانس بیشترین مقدار را در مقایسه با سایر تیمارهای کودی داشت و کمترین مقدار صفات مورد مطالعه در تیمار شاهد بدست آمد.
مریم‌السادات سلامتی؛ حسین زینلی
چکیده
زیره سبز (Cuminum cyminum L.) یکی از مهمترین و اقتصادی‌ترین گیاهان دارویی است و دارای پراکنش قابل توجهی در نقاط مختلف کشور می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات مورفولوژیک در 16 جمعیت زیره سبز در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. صفات مورفولوژی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع بوته، ...
بیشتر
زیره سبز (Cuminum cyminum L.) یکی از مهمترین و اقتصادی‌ترین گیاهان دارویی است و دارای پراکنش قابل توجهی در نقاط مختلف کشور می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات مورفولوژیک در 16 جمعیت زیره سبز در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. صفات مورفولوژی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چتر و وزن هزاردانه بود. براساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف جمعیت‌های مورد مطالعه برای کلیه صفات بجز تعداد چترک در چتر در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود. ضرایب تغییرات فنوتیپی و ژنوتیپی برای بیشتر صفات بالا بود، که نشان از تنوع بالا در صفات مورد بررسی دارد. دامنه تغییرات عملکرد دانه در بین جمعیت‌های مورد بررسی از 75/0 گرم در بوته در جمعیت سیرجان تا 99/0 گرم در بوته در جمعیت بیرجند متغیر بود. برآورد ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که عملکرد دانه در بوته با صفات تعداد دانه در چتر، تعداد چتر در بوته، عملکرد بیولوژیک و ارتفاع بوته همبستگی مثبت و بالایی دارد. براساس تجزیه خوشه‌ای، 16 جمعیت مورد مطالعه در چهار گروه مختلف قرار گرفتند. جمعیت‌های موجود در گروه چهارم از لحاظ تعداد دانه در چتر، ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و تعداد چتر در بوته نسبت به بقیه گروه‌ها برتری داشتند. بنابراین می‌توان از طریق تلاقی بین ژنوتیپ‌های برتر خوشه‌های مختلف و آزمون نتاج آنها از طریق برنامه‌های به‌نژادی و انتخاب نسبت به تولید ارقام با خصوصیات زراعی مطلوب اقدام نمود.
مه‌لقا قربانلی؛ فریده احمدی؛ اعظم منفرد؛ غلامحسین بخشی‌خانیکی
چکیده
آسکوربات به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی اثرهای زیستی قابل‌توجهی بر روی رشد و نمو گیاهان دارد، ازجمله باعث افزایش تحمل گیاهان به تنش‌های محیطی می‌شود. در پژوهش حاضر اثر تنش شوری و برهم‌کنش آن با آسکوربات روی مقدار پرولین، آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز و مالون دی‌آلدئید در گیاه زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، مورد بررسی ...
بیشتر
آسکوربات به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی اثرهای زیستی قابل‌توجهی بر روی رشد و نمو گیاهان دارد، ازجمله باعث افزایش تحمل گیاهان به تنش‌های محیطی می‌شود. در پژوهش حاضر اثر تنش شوری و برهم‌کنش آن با آسکوربات روی مقدار پرولین، آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز و مالون دی‌آلدئید در گیاه زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان مورد مطالعه در گلدانهای حاوی شن، رس و خاک برگ (به نسبت 1: 1: 1) کاشته شده و گیاهان سه هفته بعد از جوانه‌زنی تحت غلظتهای مختلف کلریدسدیم (0، 25، 50، 75، 100، 125 میلیمولار) و آسکوربات (9 میلیمولار) قرار گرفتند. در گیاهان تحت تیمار شوری با افزایش غلظتهای NaCl میزان پرولین، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و مالون دی‌آلدئید افزایش یافت و گیاهانی که همزمان تحت تأثیر کلریدسدیم و آسکوربات قرار گرفتند در میزان غلظتهای یکسان NaCl میزان پرولین، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز افزایش بیشتری نشان دادند. مقدار افزایش مالون دی‌آلدئید کاهش معنی‌داری داشت که نشان‌دهنده اثر آسکوربات بر کاهش خسارت اکسیداتیو است.
عهدیه کالیراد
چکیده
به منظور بررسی اثر تاریخ کشت در شرایط دیم بر صفات کمّی و کیفی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در پنج تاریخ کشت (15 بهمن به‌عنوان شاهد، 25 بهمن، 5، 15 و 25 اسفند) در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار طی سه سال در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی منطقه بلبلوئیه سیرچ اجرا گردید. صفات مورفولوژیکی (شامل زمان گلدهی، پنجه‌زنی، تشکیل ساقه، تشکیل ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تاریخ کشت در شرایط دیم بر صفات کمّی و کیفی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در پنج تاریخ کشت (15 بهمن به‌عنوان شاهد، 25 بهمن، 5، 15 و 25 اسفند) در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار طی سه سال در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی منطقه بلبلوئیه سیرچ اجرا گردید. صفات مورفولوژیکی (شامل زمان گلدهی، پنجه‌زنی، تشکیل ساقه، تشکیل بذر و …)، همچنین میزان تولید بذر (عملکرد) یادداشت‌برداری شد. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی از نظر تاریخ کشت در سطح 1% با هم اختلاف معنی‌داری را نشان می‌دهند. همچنین تمامی صفات از نظر سال دارای اختلاف معنی‌داری در سطح 1% بودند، بجز صفت زمان گلدهی که در سطح 5% معنی‌دار بود و وزن بذرهای تولیدی اختلاف معنی‌داری را در سال‌های مختلف نشان نداد. در مقایسه میانگین صفات مشخص گردید که تاریخ کاشت شاهد (15 بهمن) برای صفات گلدهی، تشکیل بذر، بذردهی، پنجه‌زنی و تشکیل ساقه دارای بیشترین مقدار بود، اما میزان بذر و وزن بذر تولیدی در تاریخ کاشت 5 اسفند دارای بیشترین مقدار نسبت به سایر زمان‌های کاشت بود. با توجه به نتایج بدست‌آمده جهت تولید محصول بیشتر تاریخ کاشت 5 اسفند توصیه می‌گردد، همچنین معنی‌دار بودن اختلاف صفات در سال‌های متفاوت نشان‌دهنده تغییرات بالای آب و هوایی و شرایط اقلیمی در منطقه سیرچ است.
مریم قنادنیا؛ رحیم حداد؛ فاطمه زرین‌کمر؛ مظفر شریفی
چکیده
در این تحقیق بیان ژن لیمونن سینتاز با استفاده از روش SQ-RT-PCR در اندام‌ها و مراحل رشد و نموی مختلف گیاه زیره سبز (Cuminum cyminum L.) بومی ایران بررسی شد. پس از کشت گیاهان و نمونه‌برداری از ریشه، ساقه و برگ (هر کدام یک مرحله) و گل‌ها (در چهار مرحله نموی)، نتایج مشخص کرد که این ژن در گل‌های بسیار کوچک (mm2>)، کوچک (mm4-3) و نیز بافت رویشی ساقه بیان شده، ...
بیشتر
در این تحقیق بیان ژن لیمونن سینتاز با استفاده از روش SQ-RT-PCR در اندام‌ها و مراحل رشد و نموی مختلف گیاه زیره سبز (Cuminum cyminum L.) بومی ایران بررسی شد. پس از کشت گیاهان و نمونه‌برداری از ریشه، ساقه و برگ (هر کدام یک مرحله) و گل‌ها (در چهار مرحله نموی)، نتایج مشخص کرد که این ژن در گل‌های بسیار کوچک (mm2>)، کوچک (mm4-3) و نیز بافت رویشی ساقه بیان شده، در حالیکه در ریشه، برگ و گل‌های با اندازه‌های متوسط (mm5-4) و بزرگتر از آن بیان نمی‌شود. حداکثر بیان ژن لیمونن سینتاز در ساقه بوده و پس از آن بیشترین بیان در گل‌های بسیار کوچک و بعد کوچک مشاهده شد. بیان ژن لیمونن سینتاز در جوانترین مراحل نموی گل‌ها زیاد بوده و به تدریج کاهش یافته و متوقف گردید. همچنین نتایج نشان داد که این ژن در مراحل مختلف رشد و نموی گیاهان کامل، از گیاهچه‌های دو برگی تا مرحله گلدهی بیان می‌شود. بیان ژن لیمونن سینتاز با ورود گیاهان به مرحله زایشی افزایش یافته که نشان‌دهنده بیان همزمان آن در اندام‌های رویشی و زایشی گیاه می‌باشد. نتایج حاصل از تعیین توالی جزیی ژن لیمونن سینتاز زیره سبز در این تحقیق، شباهت آن با برخی از گیاهان را بین 64-58% نشان داد. مطالعات آناتومیکی وجود کانال‌های ذخیره‌کننده روغن‌های فرّار در بافت میوه را مشخص کرد. در مجموع، نتایج حاصل از این پژوهش بیان بالای ژن لیمونن سینتاز در اندام‌های جوان زایشی مولد را تأیید نمود، در حالیکه بیان زیاد آن در بافت رویشی ساقه و کل دوره زندگی گیاه نیز قابل توجه بود.
سیدعلیرضا ولدآبادی؛ حسین علی‌آبادی فراهانی؛ پیام معاونی
چکیده
به منظور بررسی تغییرات میزان اسانس و عملکرد دانه در توده‌های مختلف زیره سبز (Cuminum cyminum L.) تحت کاربرد نیتروژن در منطقه قزوین، تحقیق حاضر در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات اسماعیل‌آباد قزوین انجام گردید. آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. عوامل مورد بررسی شامل عامل توده بومی مشتمل بر ...
بیشتر
به منظور بررسی تغییرات میزان اسانس و عملکرد دانه در توده‌های مختلف زیره سبز (Cuminum cyminum L.) تحت کاربرد نیتروژن در منطقه قزوین، تحقیق حاضر در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات اسماعیل‌آباد قزوین انجام گردید. آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. عوامل مورد بررسی شامل عامل توده بومی مشتمل بر سه توده بومی زیره سبز سبزوار، بجنورد و اسفراین و عامل کود نیتروژنه حاوی چهار سطح با مقادیر 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بودند. نتایج نشان داد که توده‌های بومی دارای صفات معنی‌داری با یکدیگر بودند. به‌طوری که بیشترین عملکرد اسانس، درصد اسانس، عملکرد دانه، شاخص برداشت و وزن هزاردانه از توده بومی اسفراین و بیشترین عملکرد بیولوژیک از توده بومی بجنورد بدست آمدند. همچنین در رابطه با تیمار کود نیتروژنه مشاهده شد که اثر مثبت معنی‌داری بر صفات گیاهی داشته و اگرچه کاربرد 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و وزن هزاردانه را تولید کرد ولی بیشترین عملکرد اسانس، درصد اسانس و شاخص برداشت به‌ترتیب از کاربرد 90، 60 و 30 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بدست آمدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که انتخاب توده برتر گیاهی که سازگاری مناسبی با شرایط اقلیمی منطقه کشت دارد، می‌تواند صفات کمی و کیفی گیاه مورد نظر را به میزان قابل‌توجهی افزایش داده و از طرفی سبب استفاده بهینه از نهاده‌های زراعی گردد.
فاطمه عروجعلیان؛ روحا کسری کرمانشاهی؛ مجید عزیزی؛ محمدرضا باسامی
چکیده
اسانس سه گیاه دارویی شامل زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke)، زیره پارسی (Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch.) و زیره سبز (Cuminum cyminum L.) به روش تقطیر با آب استخراج شد. اسانس‌های بدست آمده با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) تجزیه شدند و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده آنها براساس شاخص بازداری و طیف جرمی تعیین گردید. سپس ...
بیشتر
اسانس سه گیاه دارویی شامل زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke)، زیره پارسی (Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch.) و زیره سبز (Cuminum cyminum L.) به روش تقطیر با آب استخراج شد. اسانس‌های بدست آمده با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) تجزیه شدند و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده آنها براساس شاخص بازداری و طیف جرمی تعیین گردید. سپس با استفاده از تکنیک میکرودایلوشن (ریزرقت) و با استفاده از دستگاه خواننده الایزا خاصیت ضد باکتریایی اسانس‌های مورد نظر با تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) نیز علیه برخی از باکتریهای آلوده کننده مواد غذایی مانند Staphylococcus aureus، Bacillus cereus، Listeria monocytogenes، Escherichia coli O157H7 و Salmonella enteritidisبررسی شد. همچنین با توجه به کاربرد همزمان گیاهان دارویی در طب سنتی و با در نظر گرفتن تأثیر این اسانس‌ها بر خواص ارگانولپتیکی مواد غذایی و MIC اسانس زیره پارسی و زیره سبز واکنش متقابل این دو با استفاده از روش Modified checkboard و محاسیه شاخص بازدارندگی افتراقی (FICindex) علیه باکتریها نیز بررسی گردید. نتایج نشان دادند که از نظر اجزای اسانس بین گونه‌های مورد بررسی اختلاف قابل‌توجهی وجود دارد. این در حالی بود که ترکیب‌هایی چون پارا-سیمن و گاما-ترپینن در هر سه اسانس به میزان متفاوتی تشخیص داده شد. مهمترین ترکیب‌های موجود در اسانس زنیان تیمول (4/48%)، پارا-سیمن (8/21%) و گاما-ترپینن (3/21%) بودند. در اسانس زیره پارسی گاما-ترپینن (2/44%)، کومین‌آلدئید (9/16%)، گاما-ترپینن-7-اُل (5/10%) و پارا-سیمن (8%) از ترکیب‌های اصلی تشخیص داده شدند. ترکیب‌های اصلی در اسانس زیره سبز، کومین‌آلدئید (2/30%)، گاما-ترپینن (8/12%)، سافرانال (4/9%) و پارا-سیمن (1/14%) بودند. حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) اسانس‌ها به‌ترتیب برای زنیان در دامنه 03/0 تا 5/0 میلی‌گرم در میلی‌لیتر، برای زیره پارسی 18/0 تا 3 میلی‌گرم در میلی‌لیتر و برای اسانس زیره سبز 37/0تا 3 میلی‌گرم در میلی‌لیتر بدست آمد. اسانس زنیان به‌طور مؤثرتری رشد تمام باکتریهای مورد آزمایش را کنترل نمود در حالیکه بقیه اسانس‌ها به میزان کمتری مؤثر بودند. محاسبه (FICindex) اسانس زیره پارسی و زیره سبز وجود فعالیت سینرژیستی علیه باکتریهای گرم مثبت و فعالیت افزایشی علیه باکتریهای گرم منفی را اثبات نمود. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که اگرچه اثرهای بازدارندگی اسانس زیره پارسی و زیره سبز کمتر از اسانس زنیان است، ولی کاربرد همزمان این دو اسانس به‌ویژه علیه باکتریهای گرم مثبت دارای اثرهای بازدارنده قابل‌توجه بوده و می‌توان در راستای بهینه‌سازی استفاده از اسانس‌ها در کنترل مؤثر پاتوژنهای مواد غذایی به‌عنوان یک روش مکمل که در عین حال اثر نامطلوب کمتری بر خواص ارگانولپتیکی مواد غذایی داشته باشند، استفاده نمود.
بهرام میرشکاری؛ هادی اسدی رحمانی؛ آرزو میرمظفری رودسری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح بذر با باکتریهای آزوسپیریلوم و پوشش‌دار کردن آن با عناصر ریزمغذی بر عملکرد دانه و اسانس زیره سبز، تحقیقی در دانشگاه آزاد اسلامی تبریز انجام شد. عاملهای مورد بررسی عبارت از سویه‌های باکتری آزوسپیریلوم در شش سطح شامل: شاهد، لیپوفروم، برازیلنس، ایراکنس، سویه آف و سویه 21 و تلقیح و عدم تلقیح بذر با عناصر ریزمغذی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح بذر با باکتریهای آزوسپیریلوم و پوشش‌دار کردن آن با عناصر ریزمغذی بر عملکرد دانه و اسانس زیره سبز، تحقیقی در دانشگاه آزاد اسلامی تبریز انجام شد. عاملهای مورد بررسی عبارت از سویه‌های باکتری آزوسپیریلوم در شش سطح شامل: شاهد، لیپوفروم، برازیلنس، ایراکنس، سویه آف و سویه 21 و تلقیح و عدم تلقیح بذر با عناصر ریزمغذی بودند. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار تلقیح بذر با باکتری سویه 21 نسبت به شاهد 11 چتر بیشتر تولید کرد. کمترین وزن هزاردانه موقعی حاصل شد که بذر بدون تلقیح با باکتری و عناصر ریزمغذی کاشته شود. بیشترین عملکرد دانه (571 کیلوگرم در هکتار) به تیماری تعلق داشت که به صورت توأم با باکتری سویه 21 و عناصر ریزمغذی تلقیح شده باشد و این رقم بیش از دو برابر تیماری بود که در آن بذر فقط با باکتری سویه 21 تلقیح شد. در صورت پوشش‌دار کردن بذر با عناصر ریزمغذی عملکرد دانه حدود 147 کیلوگرم در هکتار (در میانگین سویه‌های مختلف باکتری آزوسپیریلوم) در مقایسه با بذرهای بدون پوشش افزایش یافت. عملکرد اسانس زیره سبز از حداکثر 2/17 کیلوگرم در هکتار در تیمار پوشش بذر با عناصر ریزمغذی و تلقیح با باکتری سویه آف تا حداقل 56/2 کیلوگرم در هکتار در شاهد تغییر پیدا کرد. به‌طور کلی بین عملکردهای دانه و اسانس زیره در دو تیمار بذرهای پوشش‌دار شده با عناصر ریزمغذی و تلقیح شده با سویه‌های آف و 21 اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بنابراین در کشت زیره سبز توصیه می‌شود بذرها علاوه بر پوشش‌دار شدن با عناصر ریزمغذی، با باکتری آزوسپیریلوم سویه‌های آف یا 21 نیز تلقیح شوند.
