تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

بررسی تحمل ژنوتیپ‌های Cuminum cyminum L. به بیماری پژمردگی فوزاریومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 استاد، رشته ژنتیک و به‌نژادی گیاهی، پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

3 دانشجوی دکترا، رشته ژنتیک و به‌نژادی گیاهی، بخش ژنتیک و به‌نژادی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

بیماری پژمردگی فوزاریومی مهم‌ترین بیماری زیره سبز(Cuminum cyminum L.) است و سالیانه خسارت زیادی را به آن وارد می‌کند. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی واکنش 13 ژنوتیپ زیره سبز نسبت به بیماری پژمردگی فوزاریومی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی (فاکتور اول، ژنوتیپ و فاکتور دوم، تیمار حضور و عدم حضور قارچ بیمارگر) در سه تکرار در گلخانه پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی، دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی1399-1398 انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ و تیمار در اکثر صفات معنی‌دار است. بیشترین همبستگی صفات در شرایط عدم حضور بیمارگر، بین وزن خشک بوته و تعداد چتر در بوته (0.92) و در شرایط حضور بیمارگر، بین ارتفاع بوته و تعداد دانه در بوته (0.76) بود. تجزیه خوشه‌ای (روش Ward) ژنوتیپ‌ها را براساس صفات مورد مطالعه در شرایط عدم حضور بیمارگر به سه دسته و در حضور بیمارگر به دو دسته تقسیم کرد. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که دو مؤلفه اول توانستند 80.13% (عدم حضور بیمارگر) و 84.55% (حضور بیمارگر) از تغییرات را توجیه کنند. همچنین، تجزیه بای‌پلات علاوه‌بر تأیید نتایج خوشه‌بندی، نشان‌دهنده تنوع زیاد ژنوتیپ‌ها بود. ژنوتیپ E7r1b1 در حضور بیمارگر بیشترین نسبت بوته‌میری (100%) را داشت. ژنوتیپ g8r2b2 بیشترین عملکرد (0.20 گرم) و تعداد (75.66) دانه در بوته را در عدم حضور بیمارگر داشت. صفات عملکرد و تعداد دانه در بوته در حضور بیمارگر کاهش معنی‌دار نشان دادند. بیشترین عملکرد دانه در بوته (0.14 گرم) در حضور بیمارگر در ژنوتیپ 2-14-3 مشاهده شد. ژنوتیپ‌های g5r2B1 و F12r1b1 براساس صفات مورد بررسی دارای پتانسیل پایین در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها در هر دو شرایط بودند. به‌طور کلی ژنوتیپ‌ها در شرایط عدم حضور و حضور قارچ بیمارگر عکس‌العمل متفاوتی نشان دادند. می‌توان ژنوتیپ‌هایی که تحمل خوبی در شرایط بیماری نشان دادند را به‌عنوان منابع تحمل در برنامه‌های اصلاحی بعدی معرفی نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
- Aghnoom, R., Falahi-rastegar, M. and Jafarpour, B., 1999. Comparison of chemical and biological control of Fusarium oxysporum f. sp. cumini in laboratory and greenhouse conditions. Iranian Journal Agriculture science, 30(3): 616-630.
- Bahraminejad, A., Mohammadi-Nejad, G. and Abdul Khadir, M., 2011. genetic diversity evaluation of cumin (Cumin cyminum L.) based on phenotypic characteristics. Australian Journal of Crop Science, 5(3): 304-310.
- Chapman, S.C., Crossa, J., Basford, K.E. and Kroonenberg, P.M., 1997. Genotype by environment effects and selection for drought tolerance in tropical maize. II. Three-mode pattern analysis. Euphytica, 95(1): 11-20.
- Dorrani-Nejad, M., Aghighi, S. and Mohammadi-Nejad, G., 2019. The evaluation of the elite genotypes for drought tolerance in cumin (Cuminum Cyminum L.) using drought tolerance indices. Journal of Plant Productions (Agronomy, Breeding and Horticulture), 42(2): 227-238.
- Faravani, M., Jafari, A.A., Ranjbar, M., Negari, A. and Azizi, N., 2018. Study of phenological, morphological and phytochemical characteris-tics of cumin ecotypes under Mashhad climatic conditions. Applied Field Crops Research (Pajouhesh & Sazandegi), 31(3): 95-113.
- Ghanbari, J., Khajoei-nejad, G.R. and Mohammadi-nejad, G., 2017. Study of ecotype and sowing date interaction in cumin (Cuminum cyminum L.) using different univariate stability parameters. Iranian Journal of Field Crops Research, 15(1): 87-102.
- Hasanian, S., Sofalian, O., Davari, M., Asghari, A. and Karimizadeh, R., 2016. Evaluation of some lentil genotypes for Fusarium oxysporum f. sp. lentis resistance. Plant Protection, 39(3): 27-37.
- Karimi Afshar, A., Baghizadeh, A., Mohammadi-Nejad, Gh. and Abedi, J., 2014. Assessment of cumin (Cuminum cyminum L.) genotypes under drought stress based on drought tolerance indicators. 1st International Congress and 13th Iranian Genetics Congress, Tehran, 24-26 May: 1-4.
- Kazemi, S.F., Farahi, A.S. and Sharafi, A.E., 2002. Effect of water stress on seed yield and some growth traits in cumin (Cuminum cyminym). Pajohesh-&-Sazandegi, 15(1): 42-45.
- Nouraein, M., Khavari-Khorasani, S. and Akhavan, M., 2020. Screening cumin (Cuminum cyminum L.) landraces for resistance to Fusarium oxysporum f. sp. cumini. Australasian Plant Pathology, 49(3): 295-305.
- Pearson, K., 1901. LIII. On lines and planes of closest fit to systems of points in space. The London, Edinburgh, and Dublin Philosophical Magazine and Journal of Science, 2(11): 559-572.
- Safari, B., Mahdi Mortazavian, S.M., Sadat-Noori, S.A. and Foghi, B., 2015. Effect of water stress on yield and yield components of cumin (Cuminum cyminum L.) ecotypes. Journal of Plant Physiology and Breeding, 5(2): 51-61.
- Salamati, M.S. and Zeinali, H., 2013. Evaluation of genetic variation in different populations of Cuminum cyminum L. using morphological traits. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29(1): 51-62.
- Salami, M.R., Safarnejad, A. and Hamidi, H., 2007. Effect of salinity stress on morphological characters of Cuminum cyminum and Valeriana officinalis. Pajouhesh and Sazandegi, 19(3): 77-83.
- Talaviya, J.R., Kapadiya, I.B., Bhaliya, C.M. and Lathiya, S.V., 2017. Screening of Cumin Varieties/Lines against Wilt Disease. International Journal of Current Microbiology an Applied Sciences, 6(6): 3173-3176.
- Zabet, M., Ghaderi, M.G. and Sayyari-Zohan, M.H., 2019. The study of salinity tolerance in cumin ecotypes at germination stage. Applied Crop Breeding, 4(1): 17-34.
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
دوره 38، شماره 4 - شماره پیاپی 114
دی 1401
صفحه 608-621
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار