صبا قاسمی؛ زهره حبیبی؛ فاطمه رضا علیزاده روشن
چکیده
در این تحقیق برای اولین بار عصاره کلروفرمی قسمتهای هوایی گیاه Eryngium noeanum Boiss. متعلق به خانواده چتریان بررسی گردید. اندامهای هوایی این گونه گیاهی در فصل گلدهی از فارس- استهبان جمعآوری شد. خالصسازی عصاره خام بهوسیله کروماتوگرافی ستونی بر روی سیلیکاژل با گرادیان حلال n-هگزان -اتیلاستات انجام شد. در پایان کروماتوگرافی ستون با متانول ...
بیشتر
در این تحقیق برای اولین بار عصاره کلروفرمی قسمتهای هوایی گیاه Eryngium noeanum Boiss. متعلق به خانواده چتریان بررسی گردید. اندامهای هوایی این گونه گیاهی در فصل گلدهی از فارس- استهبان جمعآوری شد. خالصسازی عصاره خام بهوسیله کروماتوگرافی ستونی بر روی سیلیکاژل با گرادیان حلال n-هگزان -اتیلاستات انجام شد. در پایان کروماتوگرافی ستون با متانول شسته شد. اجزا مشابه مطابق آنالیز TLC به هم اضافه شدند تا در نهایت 8 جزء بدست آمد. دو ترکیب شناخته شده بتا-استیگماسترول و زانتوتوکسین جداسازی گردید. ترکیب بتا-استیگماسترول از خالصسازی جزء 3 با نسبت حلال n-هگزان: اتیل استات (1:6) به مقدار mg30 جداسازی شد که 7/0% از عصاره را تشکیل میدهد. در نتیجه خالصسازی جزء 6 عصاره با استفاده از کروماتوگرافی ستونی و لایه نازک در نسبت حلال n- هگزان: اتیل استات (1:4) ترکیب زانتوتوکسین به مقدار mg8 بدست آمد که تنها 0.2% از عصاره را تشکیل میدهد. ساختار ترکیبها توسط روشهای اسپکتروسکوپی شامل 1H NMR، 13C NMR، COSY، DEPT، HMQC و طیف جرمی تعیین شد و در نهایت از طریق مقایسه دادههای طیفی آنها با دادههای گزارش شده در منابع معتبر علمی تأیید گردید.
فاطمه عسکری؛ شهلا احمدی
چکیده
جنس Pimpinella با حدود 180-170 گونه در جهان، یکی از بزرگترین جنسهای خانواده چتریان میباشد. براساس مطالعات فلور ایران، این جنس در فلات ایران، 25 گونه دارد که 22 گونه آن در ایران است و 6 گونه از آنها بومی هستند. گونه Pimpinella olivierioides Boiss. & Hausskn. در منطقه غرب و مرکز پراکنش دارد. هدف از انجام این تحقیق، تعیین ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس گونه P. ...
بیشتر
جنس Pimpinella با حدود 180-170 گونه در جهان، یکی از بزرگترین جنسهای خانواده چتریان میباشد. براساس مطالعات فلور ایران، این جنس در فلات ایران، 25 گونه دارد که 22 گونه آن در ایران است و 6 گونه از آنها بومی هستند. گونه Pimpinella olivierioides Boiss. & Hausskn. در منطقه غرب و مرکز پراکنش دارد. هدف از انجام این تحقیق، تعیین ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس گونه P. olivierioides میباشد. اندامهای گیاه P. olivieroides در مرحله گلدهی در اواخر تیر 1391 از منطقه نهاوند جمعآوری و پس از تفکیک در دمای محیط خشک و بعد به ذرات کوچک آسیاب شدند. نمونه ساقه و برگ، ریشه و گلآذین به تفکیک با روش تقطیر با آب اسانسگیری شدند. برای جداسازی و شناسایی ترکیبهای اسانس از دستگاههای گاز کروماتوگرافی GC و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. بازده اسانس ساقه و برگ گیاه P. olivieroides (بر پایه وزنی-وزنی خشک شده) 0.09%، ریشه 0.52% و گلآذین 0.57% بود. بیشترین درصد ترکیبهای اسانس ساقه و برگ، ریشه و گلآذین بهترتیب جرماکرن D (36.5%، 21.9% و 11.1%) و بیسیکلوجرماکرن (7.5%، 15.9% و 4.4%) بودند. بتا-بیزابولن (24.9%) فقط در اسانس ریشه و ترانس-پینوکامفن (14.7%) و سیس-پینوکامفن (13.4%) دیگر ترکیبهای شاخص اسانس ساقه و برگ بودند. نکته جالب توجه در مورد این اسانسها، رنگ آنها بود که بهترتیب آبی روشن، آبی کاربنی و سبز چمنی بود. با مقایسه ترکیبهای اصلی اسانس مشخص میشود که تنوع ترکیبها در اسانس اندامهای مختلف وجود دارد.
حسین بتولی؛ عبدالرسول حقیر ابراهیمآبادی؛ بهرام محمودی؛ اسماء مازوچی
چکیده
جنس وشا (Dorema D. Don.) متعلق به خانواده چتریان (Umbelliferea)، دارای گونههای دارویی بسیار ارزشمندی است که تاکنون در حدود 16 گونه از این جنس در جهان و 6 گونه از ایران گزارش شدهاست. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس اندامهای رویشی و زایشی گیاه وشا (Dorema ammomiacum D. Don.) منطقه شهسواران کاشان مورد بررسی قرار گرفتهاست. این گونه انحصاری نواحی ...
بیشتر
جنس وشا (Dorema D. Don.) متعلق به خانواده چتریان (Umbelliferea)، دارای گونههای دارویی بسیار ارزشمندی است که تاکنون در حدود 16 گونه از این جنس در جهان و 6 گونه از ایران گزارش شدهاست. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس اندامهای رویشی و زایشی گیاه وشا (Dorema ammomiacum D. Don.) منطقه شهسواران کاشان مورد بررسی قرار گرفتهاست. این گونه انحصاری نواحی نیمهخشک ایران و افغانستان بوده و در اراضی قلوهسنگی و صخرهای دارای رویشگاههای طبیعی میباشد. ساقه، برگ، میوه و ریشه گونه یادشده در بهار سال 1390 جمعآوری و در شرایط آزمایشگاه خشک شد و به روش تقطیر و استخراج با بخار همزمان با حلال آلی (SDE) اسانسگیری شدند. برای شناسایی ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس، از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصلشده به طیفسنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. ١8 ترکیب در اسانس ساقه و برگ خشک گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: ترانس- نرولیدول (7/١١%)، ترانس، ترانس- فارنزیلاستون (۹/٨%)، فیتول (۹/٨%)، دی-ان-بوتیل فتالات (9/٦%)، ۲-ترانس-تریدکن-١-ال (1/٦%) و آلفا-فارنزول (5/٥%) بودند. ١٣ ترکیب در اسانس ساقه و برگ تازه گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: فیتول (2/١٥%)، ترانس- نرولیدول (6/١٤%)، آلفا-فارنزول (١٤%)، ۲-ترانس-تریدکنول (8/١۲%) و تترادکانال (٦/٥%) بودند. ١2 ترکیب در اسانس میوه گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: آلفا-فارنزول (2/41%)، بتا-بیزابولن (13%)، آلفا-بیزابولول (4/٦%) و سیس- فارنزال (٥/٥%) بودند. تعداد ١2 ترکیب شیمیایی در اسانس ریشه گیاه شناسایی شد که اجزای اصلی آن، شامل: بتا-بیزابولن (1/٥٦%)، الیمایسن (٢/١٢%) و تریدکانال (١/٦%) بودند. بیشترین درصد اسانس اندامهای ریشه و میوه گیاه وشا منطقه شهسواران کاشان، مربوط به سزکوئیترپنها بودند.
زهره حبیبی؛ مهدیه قویدل؛ مریم یوسفی
چکیده
در این تحقیق، قسمتهای هوایی گیاه Haussknechtia elymaitica Boiss. که بومی ایران بوده و از خانواده چتریان (Umbelliferae) میباشد، در فصل گلدهی از اطراف ایلام جمعآوری شد و عصاره کلروفرمی آن مورد بررسی قرار گرفت. آسارونیک اسید و دو فنیلپروپانوئید به نامهای ترانس- آسارون و ترانس- متیل ایزواوژنول از عصاره کلروفرمی جداسازی شده و پس از خالصسازی با استفاده ...
بیشتر
در این تحقیق، قسمتهای هوایی گیاه Haussknechtia elymaitica Boiss. که بومی ایران بوده و از خانواده چتریان (Umbelliferae) میباشد، در فصل گلدهی از اطراف ایلام جمعآوری شد و عصاره کلروفرمی آن مورد بررسی قرار گرفت. آسارونیک اسید و دو فنیلپروپانوئید به نامهای ترانس- آسارون و ترانس- متیل ایزواوژنول از عصاره کلروفرمی جداسازی شده و پس از خالصسازی با استفاده از طیفسنجی رزونانس مغناطیسی هسته مورد شناسایی قرار گرفتند.
مهدی میرزا؛ مهردخت نجفپور نوایی
چکیده
جنس Heracleum از تیره Umbelliferae میباشد. بهطور کلی 10 گونه از این جنس در ایران رویش دارند که 4 گونه آن ازجمله H. gorganicum Rech. f.، از گونههای انحصاری ایران میباشند. هدف از این تحقیق بررسی کمّی و کیفی اسانس میوه این گونه برای اولین بار بود که از منطقهای حفاظتشده در پارک ملی گلستان و از سه ارتفاع 1400 متر، 1700 متر و 2000 متری جمعآوری ...
بیشتر
جنس Heracleum از تیره Umbelliferae میباشد. بهطور کلی 10 گونه از این جنس در ایران رویش دارند که 4 گونه آن ازجمله H. gorganicum Rech. f.، از گونههای انحصاری ایران میباشند. هدف از این تحقیق بررسی کمّی و کیفی اسانس میوه این گونه برای اولین بار بود که از منطقهای حفاظتشده در پارک ملی گلستان و از سه ارتفاع 1400 متر، 1700 متر و 2000 متری جمعآوری گردید و با روش تقطیر با آب اسانسگیری شد. برای شناسایی ترکیبهای اسانس از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیفسنج جرمی (GC/MS) استفاده گردید. در مجموع در اسانس این گیاه در هر سه ارتفاع 21 ترکیب شناسایی شد. مهمترین ترکیبهای تشکیلدهنده همه اسانسها بهترتیب در ارتفاعات 1400، 1700 و 2000 متری، اکتیلاستات (Octyl acetate) (1/33%، 6/36%، 9/39%)، هگزیلبوتیرات (Hexyl butyrate) (5/22%، 6/25%، 8/29%) و هگزیل 2-متیلبوتیرات (Hexyl 2-methyl butyrate) (4/5%، 3/6%، 1/7%) بودند. در مورد اسانس این گونه تاکنون گزارشی منتشر نشدهاست.
حمزه امیری
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، ، صفحه 217-224
چکیده
Zosimia absinthifolia (Vent.) Link. گیاهی است علفی و پایا، متعلق به تیره چتریان که در مناطق وسیعی از ایران رشد میکند. بخشهای هوایی گیاه مورد نظر از ارتفاعات شهرستان الشتر واقع در شمال استان لرستان جمعآوری گردید و پس از خشک شدن در سایه جهت اسانسگیری با روش تقطیر با آب (Hydrodistillation) مورد استفاده قرار گرفت. بازده اسانس در مراحل قبل از گلدهی، گلدهی و ...
بیشتر
Zosimia absinthifolia (Vent.) Link. گیاهی است علفی و پایا، متعلق به تیره چتریان که در مناطق وسیعی از ایران رشد میکند. بخشهای هوایی گیاه مورد نظر از ارتفاعات شهرستان الشتر واقع در شمال استان لرستان جمعآوری گردید و پس از خشک شدن در سایه جهت اسانسگیری با روش تقطیر با آب (Hydrodistillation) مورد استفاده قرار گرفت. بازده اسانس در مراحل قبل از گلدهی، گلدهی و میوهدهی بهترتیب 42/0%، 65/0% و 8/0% (w/w) بود. اسانس بدست آمده از این گیاه بهوسیله دستگاههای GC و GC-MS آنالیز گردید. 47 ترکیب در روغن اسانسی مرحله قبل از گلدهی، 38 ترکیب در اسانس مرحله گلدهی و 37 ترکیب در اسانس مرحله میوهدهی این گیاه شناسایی گردید. n-اکتانول، جرماکرن-دی، بتا-کاریوفیلن، آلفا-پینن، لیمونن، اکتیل استات، کاریوفیلن اکسید و n-اکتانال ترکیبهای شاخص اسانس گیاه در طی مراحل مختلف رشد میباشند.
علی شفقت؛ هاشم اخلاقی؛ علیرضا متولیزاده کاخکی؛ کامبیز لاریجانی؛ عبدالحسین روستائیان
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، ، صفحه 244-252
چکیده
گیاهان تیره چتریان با داشتن حدود سیصد جنس و سه هزار گونه گیاهی در سطح وسیعی از جهان پراکندهاند. جنس Chaerophyllum متعلق به این تیره در ایران دارای هشت گونه بوده و دو گونه Chaerophyllum khorassanicum(جعفری فرنگی خراسانی) و nivale Chaerophyllum (جعفری فرنگی البرزی)، بومی ایران میباشند. در این تحقیق، ریشه و اندامهای هوایی گیاه جعفری فرنگی کوهستانی از تیره چتریان ...
بیشتر
گیاهان تیره چتریان با داشتن حدود سیصد جنس و سه هزار گونه گیاهی در سطح وسیعی از جهان پراکندهاند. جنس Chaerophyllum متعلق به این تیره در ایران دارای هشت گونه بوده و دو گونه Chaerophyllum khorassanicum(جعفری فرنگی خراسانی) و nivale Chaerophyllum (جعفری فرنگی البرزی)، بومی ایران میباشند. در این تحقیق، ریشه و اندامهای هوایی گیاه جعفری فرنگی کوهستانی از تیره چتریان (Umbelliferae) با نام علمی Chaerophyllum macropodum Boiss.، بهطور جداگانه از مناطق اطراف خلخال نزدیک لنبر، جمعآوری و پس از خشک نمودن آنها در سایه به مدت ده روز، به روش تقطیر با آب در دستگاه کلونجر اسانسگیری شد. اسانس حاصل با استفاده از دستگاههای GC و GC/MS تجزیه و شناسایی گردید. بازده اسانسها (V/W) برای نمونهها بهترتیب 17/0% برای ریشه و 20/0% برای اندامهای هوایی نسبت به وزن خشک نمونهها، بدست آمد. تعداد10 و 18 ترکیب که بهترتیب 3/96% و 2/99% کل ترکیبهای اسانس ریشه و اندامهای هوایی را نشان میدهند، شناسایی شدند. در میان ترکیبهای اسانسی ریشه، میریستیسین (1/39%)، ترپینولن (0/23%)، ترانس-بتا-اوسیمن (22%) و گاما-ترپینن (4/5%) و در میان ترکیبهای اسانسی اندامهای هوایی، ایی-بتا-اوسیمن (9/24%)، میریستیسین (7/15%)، ترپینولن (2/14%)، فنچیل استات (9/13%)، ترانس-بتا-اوسیمن (3/6%) وسابینن (1/6%) ترکیبهای عمده بودند. مقایسه ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس دو بخش ریشه و اندامهای هوایی گیاه نشان میدهد که ترکیب میریستیسین در اسانس ریشه بیش از دو برابر آن در اندامهای هوایی است.
فاطمه عسکری؛ فاطمه سفیدکن؛ سعیده مشکی زاده
چکیده
جنس Pimpinella در ایران حدود 23 گونه دارد که بیشتر یکساله میباشند. گونه P. eriocarpaدر غرب و جنوب ایران پراکنش دارد. اندام هوایی و بذر گیاه در مرحله گلدهی و بذردهی از منطقه خجیر در شمال شرقی استان تهران جمعآوری گردید و پس از آمادهسازی گیاه با روش تقطیر با آب4 (دستگاه کلونجر) اسانسگیری شد. بازده اسانس اندام هوایی 1.3% و بذر 5.7% (نسبت به وزن ...
بیشتر
جنس Pimpinella در ایران حدود 23 گونه دارد که بیشتر یکساله میباشند. گونه P. eriocarpaدر غرب و جنوب ایران پراکنش دارد. اندام هوایی و بذر گیاه در مرحله گلدهی و بذردهی از منطقه خجیر در شمال شرقی استان تهران جمعآوری گردید و پس از آمادهسازی گیاه با روش تقطیر با آب4 (دستگاه کلونجر) اسانسگیری شد. بازده اسانس اندام هوایی 1.3% و بذر 5.7% (نسبت به وزن خشک) بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. در اسانس اندام هوایی 15 ترکیب و در اسانس بذر 8 ترکیب شناسایی شد. مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس اندام هوایی پریگایجرن5 (59.9%)، لیمونن6 (17.6%) والمیسین7 (12.5%) بود. همچنین ترکیبهای مهم اسانس بذر، لیمونن (49.3%) و المیسین (44.5%) بود.
فاطمه سفیدکن
دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1383، ، صفحه 149-158
چکیده
جنس Echinophora در ایران 4 گونه گیاه علفی چند ساله معطر دارد که دو تای آنها انحصاری ایران هستند و دو تای دیگر علاوه بر ایران در آناتولی، ارمنستان، ترکمنستان، افغانستان، شبه جزیره بالکان، کرت، قبرس و سوریه نیز می رویند. در این تحقیق، اندامهای هوایی گیاه خوشاریزه معطر (Echinophora sibthorpiana Guss.) در زمان گلدهی کامل، از رویشگاه طبیعی خود در اطراف ...
بیشتر
جنس Echinophora در ایران 4 گونه گیاه علفی چند ساله معطر دارد که دو تای آنها انحصاری ایران هستند و دو تای دیگر علاوه بر ایران در آناتولی، ارمنستان، ترکمنستان، افغانستان، شبه جزیره بالکان، کرت، قبرس و سوریه نیز می رویند. در این تحقیق، اندامهای هوایی گیاه خوشاریزه معطر (Echinophora sibthorpiana Guss.) در زمان گلدهی کامل، از رویشگاه طبیعی خود در اطراف تهران، جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در سایه و دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب، اسانس گیری شد. پس از رطوبت زدایی از اسانس، بازده اسانس نسبت به وزن گیاه خشک محاسبه گردید. اسانس حاصله با استفاده از دستگاه گازکروماتوگراف (GC) و گازکروماتوگراف کوپل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفت. در اسانس Echinophira sibthorpiana هفده ترکیب شناسایی شد که ترکیبات اصلی دلتا-3-کارن (31.8%)، آلفا-فلاندرن (31.0%) و متیل اوژنول بودند. اسانس این گونه به دلیل دارا بودن مقادیر قابل توجهی از دلتا-3- کارن و آلفا-فلاندرن که هر دو از ترکیبات بسیار معطر و مورد استفاده در صنایع عطر سازی و آرایشی-بهداشتی هستند می تواند مفید و قابل استفاده باشد.
فاطمه سفیدکن
دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 85-104
چکیده
گیاه رازیانه در سه مرحله به شرح زیر از مزرعه گیاهان دارویی واقع در ایستگاه تحقیقاتی البرز جمع آوری گردید: سرشاخه گلدار (اواخر خرداد)، گل آذین همراه میوه نارس (اواسط تیرماه)، میوه رسیده یا دانه (اواسط شهریور). اندامهای جمع آوری شده پس از 24 ساعت خشک شدن در دمای محیط و در سایه، به روش تقطیر با آب و بخار آب اسانس گیری شد و اسانس به صورت یک لایه ...
بیشتر
گیاه رازیانه در سه مرحله به شرح زیر از مزرعه گیاهان دارویی واقع در ایستگاه تحقیقاتی البرز جمع آوری گردید: سرشاخه گلدار (اواخر خرداد)، گل آذین همراه میوه نارس (اواسط تیرماه)، میوه رسیده یا دانه (اواسط شهریور). اندامهای جمع آوری شده پس از 24 ساعت خشک شدن در دمای محیط و در سایه، به روش تقطیر با آب و بخار آب اسانس گیری شد و اسانس به صورت یک لایه روغنی شفاف و بیرنگ با بازده های مختلف بدست آمد. قابل توجه است که بیشترین بازده اسانس به میزان 5% (وزنی-وزنی) نسبت به وزن خشک، از گل آذین همراه میوه نارس بدست آمد. ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس در هر مرحله، با دستگاه های گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) از نظر کمی و کیفی مورد شناسایی قرار گرفتند. در مجموع 22 ترکیب در اسانس رازیانه در زمان گلدهی شناسایی گردیدند که غلظت آنها در مراحل رشد بعدی تغییر یافته به این صورت که برخی افزایش یافته و برخی دیگر کاهش پیدا کردند. ترکیب اصلی تشکیل دهنده اسانس رازیانه یعنی ترانس آنتول از 48.7% در اسانس حاصل از مرحله گلدهی به 75% در اسانس حاصل از میوه رسید، در حالی که برخی ترکیبهای دیگر در اسانس میوه کاهش پیدا کرده و یا حذف شدند. به طور کلی می توان گفت که ترکیبهای عمده تشکیل دهنده اسانس رازیانه عبارتند از: ترانس آنتول (48.7-75.2%)، لیمونن (8.8-25.6%) و فنکون (7.9-10.9%) که درصد هر کدام از این اجزا با توجه به زمان برداشت گیاه متفاوت است.
مهدی میرزا؛ محمد دینی
دوره 8، شماره 1 ، تیر 1380، ، صفحه 91-102
چکیده
ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس حاصل از سرشاخه گیاه مرتعی و بومی کزل Diplotaenia damavandicaMozaffarian, Hudge & Lamond که از منطقه لار - لواسانات استان تهران جمع آوری شد، توسط دستگاهGC-MS مورد شناسایی قرار گرفتند. تعداد 19 ترکیب که در مجموع 78% ترکیبهای اسانس را شامل می شوند در اسانس کزل شناسایی گردیدند که در میان آنها ترکیبهای (%11.3) b-Phellandrene, ...
بیشتر
ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس حاصل از سرشاخه گیاه مرتعی و بومی کزل Diplotaenia damavandicaMozaffarian, Hudge & Lamond که از منطقه لار - لواسانات استان تهران جمع آوری شد، توسط دستگاهGC-MS مورد شناسایی قرار گرفتند. تعداد 19 ترکیب که در مجموع 78% ترکیبهای اسانس را شامل می شوند در اسانس کزل شناسایی گردیدند که در میان آنها ترکیبهای (%11.3) b-Phellandrene, (%19.6)terpinolene, (%23.1) cis-b-ocimene, (%24) a-phellandrene بیشترین مقدار را شامل می شوند.
