فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
عبدالباسط محمودی؛ محمد کرمی؛ محمدتقی عبادی؛ مهدی عیاری
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.709.103.5.1576.41بهمنظور بررسی اثر خشک کردن با تابش مادون قرمز بر شاخصهای رنگ، درصد و اجزای اسانس گلهای بابونه (Matricaria chamomilla L.)، سه شدت مختلف مادون قرمز شامل: 125، 132 و 220 وات همراه با سه سرعت جریان هوا 0.5، 1 و 1.5 متر بر ثانیه که در مجموع 9 تیمار بودند، در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شد و گیاهان خشک شده در سایه بهعنوان ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.709.103.5.1576.41بهمنظور بررسی اثر خشک کردن با تابش مادون قرمز بر شاخصهای رنگ، درصد و اجزای اسانس گلهای بابونه (Matricaria chamomilla L.)، سه شدت مختلف مادون قرمز شامل: 125، 132 و 220 وات همراه با سه سرعت جریان هوا 0.5، 1 و 1.5 متر بر ثانیه که در مجموع 9 تیمار بودند، در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شد و گیاهان خشک شده در سایه بهعنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای خشک کردن اثر معنیداری بر زمان خشک کردن، شاخصهای رنگ و درصد اسانس نمونهها داشت. تیمارهای شاهد (سایه خشک) و شدت تابش 220 وات بههمراه سرعت جریان هوا 0.5 متر بر ثانیه بهترتیب بیشترین (2367 دقیقه) و کمترین (83 دقیقه) زمان خشک کردن را داشتند. با افزایش شدت تابش مادون قرمز شاخصهای اصلی رنگ مانند L، a، b، ΔE (تغییرات کلی رنگ) و BI (شاخص قهوهای شدن) بهصورت معنیداری نسبت به شاهد تغییر کردند اما در بعضی تیمارها با افزایش سرعت جریان هوا میزان تغییرات شاخصهای ذکرشده حتی در شدت تابشهای بالای مادون قرمز تغییر کمتری نسبت به همان شدت با سرعت جریان هوای کمتر نسبت به شاهد نشان دادند. بیشترین میزان اسانس (0.23% وزنی/وزنی) در شدت تابش 125 وات همراه با سرعت جریان هوا 0.5 متر بر ثانیه بدست آمد و کمترین مقدار (0.12%) در تیمارهای شدت تابش 220 وات بههمراه سرعت جریان هوا 0.5 متر بر ثانیه و شدت تابش 220 وات بههمراه سرعت جریان هوا 1 متر بر ثانیه مشاهده شد. بررسی تغییرات ترکیبهای اصلی اسانس نشان داد که بیشترین مقدار آلفا-بیسابلول-اکسید A (60.6%)، Z-اسپیرو اتر (16.5%) و کامازولن (4.6%) بهترتیب مربوط به تیمارهای شدت تابش 132 وات بههمراه سرعت جریان هوا 0.5 متر بر ثانیه، شدت تابش 220 وات بههمراه سرعت جریان هوا 0.5 متر بر ثانیه و شاهد بود. بهطور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که تیمار استفاده از شدت تابش 125 وات مادون قرمز همراه با سرعت جریان هوای 0.5 متر بر ثانیه بهدلیل زمان خشک کردن کوتاه، حفظ مشخصههای رنگ و مقدار مطلوب درصد و اجزای اصلی اسانس میتواند روش مناسبی برای خشک کردن گلهای بابونه باشد.
علی راحمی کاریزکی؛ رسول رحیمی؛ عبدالطیف قلی زاده؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری؛ حسین صبوری؛ سیده حکیمه داودی
چکیده
بهمنظور بررسی اثرهای سطوح مختلف ورمیکمپوست و نیتروکسین بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشهبهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در گلخانه دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. عامل اول تیمار کودی ورمیکمپوست در 6 سطح (صفر، 10%، 20%، 40%، 70% و 100% ورمیکمپوست) و عامل دوم کود ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرهای سطوح مختلف ورمیکمپوست و نیتروکسین بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشهبهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در گلخانه دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. عامل اول تیمار کودی ورمیکمپوست در 6 سطح (صفر، 10%، 20%، 40%، 70% و 100% ورمیکمپوست) و عامل دوم کود بیولوژیکی نیتروکسین که شامل دو سطح تلقیح (25 میلیلیتر در هر کیلو خاک) و عدم تلقیح نیتروکسین بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر نیتروکسین، ورمیکمپوست و اثر متقابل آنها بر روی تمام صفات مورد مطالعه معنیدار بودند. در حالی که صفت فنل کل فقط در تیمار ورمیکمپوست معنیدار شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میزان فنل کل، کلروفیل a و کلروفیل کل در تیمار 10% ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین بدست آمد. در حالی که بیشترین مقدار کلروفیل b مربوط به تیمار 10% ورمیکمپوست بدون تلقیح نیتروکسین بود. بیشترین درصد نیتروژن در گیاه و میزان کاتالاز بهترتیب مربوط به تیمار 100% ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین و 100% ورمیکمپوست بدون تلقیح نیتروکسین بدست آمد. بیشترین مقدار اسانس گل مربوط به تیمار 100% ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین و کمترین مقدار مربوط به تیمار شاهد بدون تلقیح نیتروکسین بود. بیشترین مقدار اسانس گل مربوط به تیمار 100% ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین و کمترین مقدار مربوط به تیمار شاهد بدون تلقیح نیتروکسین بدست آمد. با توجه به نتایج بدستآمده 100% و 70% ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین را میتوان بهعنوان تیمار مناسب در تولید اسانس گیاه دارویی همیشه بهار پیشنهاد داد.
زراعت و باغبانی
امیر عباسی خمر؛ محمد مقدم؛ احمد اصغرزاده؛ محمد محمودی سورستانی
چکیده
با هدف بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 70، 140 و 210 میلیگرم بر لیتر) بر برخی ویژگیهای رشدی، بیوشیمیایی، جذب عناصر غذایی (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و بازده اسانس در گیاه دارویی مریمگلی (Salvia officinalis L.) در شرایط کشت هیدروپونیک، آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 انجام ...
بیشتر
با هدف بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 70، 140 و 210 میلیگرم بر لیتر) بر برخی ویژگیهای رشدی، بیوشیمیایی، جذب عناصر غذایی (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و بازده اسانس در گیاه دارویی مریمگلی (Salvia officinalis L.) در شرایط کشت هیدروپونیک، آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 انجام شد. نتایج مقایسه میانگین دادهها نشان داد که با افزایش سطح نیتروژن ویژگیهای رشدی گیاه افزایش یافت، بهطوری که سطح 210 میلیگرم بر لیتر نیتروژن نسبت به عدم کاربرد آن بهترتیب سبب کاهش 54.19، 72.59، 39.49، 82.52، 42/51، 272.20، 71.46، 95.17، 90.31، 82/95، 92.30 و 83.46 درصدی قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، گره و برگ، طول میانگره، طول و عرض برگ، وزن تر و خشک ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی و نسبت وزن خشک اندام هوایی به وزن خشک ریشه شد. کاربرد 210 میلیگرم بر لیتر نیتروژن بهترتیب سبب افزایش 57/9، 6/266 و 87/14 درصدی محتوای نسبی آب برگ، پرولین و بازده اسانس و کاهش 30.45 و 51.51 درصدی نشت الکترولیت و مالون دیآلدئید نسبت به عدم کاربرد نیتروژن شد. همچنین پایینترین سطح نیتروژن بهترتیب سبب کاهش 32.65، 85.13 و 56.89 درصدی پتاسیم، فسفر و نیتروژن نسبت به بالاترین سطح نیتروژن شد. نتایج این آزمایش نشان داد که سطوح مختلف نیتروژن میتواند بر رشد و میزان اسانس مریم گلی تأثیرات متفاوتی داشته باشد. براساس یافتههای پژوهش حاضر، کاربرد 210 میلیگرم بر لیتر نیتروژن بهواسطه بهبود صفات مورد مطالعه برای کشت و کار مریمگلی پیشنهاد میشود.
حسین نجفزاده ورزی؛ نعیم عرفانی مجد؛ سعد گورانینژاد؛ فاطمه حقیقت
چکیده
باروری و اوولاسیون تحت تأثیر بسیاری از عوامل هورمونی و دارویی است. یکی از داروهایی که احتمال میرود با تغییرات نروترانسمیتری ازجمله دوپامین بتواند بر اوولاسیون اثر بگذارد، هایپریسین میباشد. هایپریسین یکی از اجزای اصلی گیاه علفچای (Hypericum perforatum L.) میباشد. از هایپریسین برای درمان افسردگی استفاده میشود که یکی از عوارض مهم آن ایجاد ...
بیشتر
باروری و اوولاسیون تحت تأثیر بسیاری از عوامل هورمونی و دارویی است. یکی از داروهایی که احتمال میرود با تغییرات نروترانسمیتری ازجمله دوپامین بتواند بر اوولاسیون اثر بگذارد، هایپریسین میباشد. هایپریسین یکی از اجزای اصلی گیاه علفچای (Hypericum perforatum L.) میباشد. از هایپریسین برای درمان افسردگی استفاده میشود که یکی از عوارض مهم آن ایجاد حساسیت به نور است. در این مطالعه تأثیر هایپریسین بر روی اوولاسیوان موش صحرایی بررسی شد. بررسی حاضر بر روی 30 سر موش صحرایی ماده سالم نابالغ 25 روزه بهصورت زیر انجام شد. در روز اول در ساعت 9 صبح هورمون PMSG در تمامی موشهای صحرایی بجز گروه شاهد تجویز شد. گروه شاهد بدون دریافت دارو و با شرایط تقریباً یکسان با سایر گروهها نگهداری شدند. در روز دوم تزریقی انجام نشد، اما در روز سوم گروه کنترل مثبت اول در ساعت سه بعدازظهر گنادورولین را با دوز 800 نانوگرم بهصورت زیرجلدی دریافت نمودند. گروه کنترل مثبت دوم ساعت یک بعدازظهر فنوباربیتال را با دوز mg/kg4 از راه داخل صفاقی دریافت کردند. گروه کنترل مثبت سوم ساعت یک بعدازظهر فنوباربیتال را با دوز mg/kg4 از راه داخل صفاقی و دو ساعت بعد GnRH را با دوز 800 نانوگرم بهصورت زیرجلدی دریافت نمودند. موشهای صحرایی گروه آزمایش اول همانند گروه کنترل مثبت سوم بود، ولی علاوهبر آن هایپریسین را با دوز mg/kg25 بهصورت خوراکی 30 دقیقه قبل از تجویز فنوباربیتال دریافت کردند. گروه آزمایش دوم همانند گروه آزمایش اول بود ولی هایپریسین با دوز mg/kg50 دریافت کردند. در روز چهارم در ساعت 9 صبح موشهای صحرایی آسانکشی و تعداد فولیکولهای رسیده، فولیکولهای پر خون و جسم خونی بر روی تخمدانها شمارش گردید. نتایج نشان داد که تجویز هایپریسین رشد فولیکولی را افزایش داده و بر تعداد فولیکولهای رسیده و جسم خونی میافزاید و اوولاسیون را تشدید میکند، بهطوری که تعداد زیادی از تخمکها بهوسیله این دارو در مقایسه با گروههای کنترل اووله شدند. البته اظهارنظر قطعی در مورد چگونگی تأثیر هایپریسین نیازمند اندازهگیری هورمونها و میانجیهای شیمیایی مداخلهکننده میباشد.
محدثهالسادات محمودزاده حسینی؛ فاطمه سفیدکن؛ پروین صالحی شانجانی؛ غلامرضا نجفی
چکیده
بومادران کوهستانی با نام علمی Achillea vermicularis Trin. از خانواده Asteraceae است. در طب سنتی ایران دمکرده این گیاه برای درمان بیماریهایی مثل آرتریت، گاستریت، آسم و انواع بیماریهای کبدی مورد استفاده قرار میگیرد. در این تحقیق برای اولین بار، ابتدا بذر بومادران کوهستانی از استان آذربایجانغربی جمعآوری شده و در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه ...
بیشتر
بومادران کوهستانی با نام علمی Achillea vermicularis Trin. از خانواده Asteraceae است. در طب سنتی ایران دمکرده این گیاه برای درمان بیماریهایی مثل آرتریت، گاستریت، آسم و انواع بیماریهای کبدی مورد استفاده قرار میگیرد. در این تحقیق برای اولین بار، ابتدا بذر بومادران کوهستانی از استان آذربایجانغربی جمعآوری شده و در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات البرز واقع در شهرستان کرج وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور کشت شد. بهمنظور بررسی و مقایسه کمّی و کیفی اسانس سرشاخه گلدار و هر یک از اجزای آن (گل، برگ و ساقه) بهصورت مجزا، پس از جمعآوری گیاه در زمان اوج گلدهی، جدا کردن اندامها و خشک کردن در سایه، اسانسگیری به روش تقطیر با آب انجام شد. اسانسهای حاصل با استفاده از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه کمّی و کیفی قرار گرفتند. بیشترین بازده اسانس (W/W نسبت به وزن خشک) از گل (53/0%) و برگ (52/0%) و کمترین بازده اسانس از ساقه (24/0%) بدست آمد. بازده اسانس کل سرشاخه گلدار نیز 43/0% بود. طبق این نتایج، اسانسگیری از گلهای بومادران کوهستانی و حذف سایر اندامهای هوایی (که برای برخی گونههای دیگر بومادران مرسوم است) منجر به هدر دادن مقدار زیادی اسانس موجود در برگ و ساقه شد. تعداد 29 ترکیب در اسانسها شناسایی شد که 8،1-سینئول، پیپریتون و کامفور در همه اسانسها به مقدار قابلتوجه وجود داشتند. مقدار کامفور در اسانسها از 1/4% (در اسانس ساقه) تا 2/19% در اسانس سرشاخه گلدار متغیر بود. کمترین مقدار 8،1-سینئول (3/3%) در اسانس ساقه و بیشترین مقدار آن (3/23%) در اسانس گل مشاهده شد. همچنین اسانس ساقه دارای کمترین مقدار پیپریتون (9/4%) و اسانس سرشاخه گلدار دارای حداکثر مقدار پیپریتون (4/26%) بود. همچنین تفاوتهای ویژهای بین اسانس اندامهای مختلف دیده شد. حضور برخی ترکیبها مثل 1/31% هپتادکان، 6/18% هگزادکانول، 5/4% n-هنی کوسان و 1/3% n-اکتادکان فقط در اسانس ساقه، 6/13% جرماکرن D در اسانس سرشاخه گلدار از دیگر تفاوتهای اسانس اندامهای مختلف بومادران کوهستانی بود.
علی فلاحی؛ عباس حسنی؛ فاطمه سفیدکن
چکیده
روی یک عنصر ریزمغذی ضروری است که نقشهای حیاتی زیادی در گیاهان دارد. در سالهای اخیر نانو کودهای روی بهدلیل جذب بیشتر آنها توسط گیاه که ناشی از اندازه کوچک و نفوذ بسیار بالای آنها از طریق غشاهای سلولی است مورد توجه بسیار قرار گرفتهاند. بهمنظور مطالعه اثر کاربرد برگی کودهای مختلف حاوی روی بر عملکرد و ویژگیهای فیتوشیمیایی گیاه ...
بیشتر
روی یک عنصر ریزمغذی ضروری است که نقشهای حیاتی زیادی در گیاهان دارد. در سالهای اخیر نانو کودهای روی بهدلیل جذب بیشتر آنها توسط گیاه که ناشی از اندازه کوچک و نفوذ بسیار بالای آنها از طریق غشاهای سلولی است مورد توجه بسیار قرار گرفتهاند. بهمنظور مطالعه اثر کاربرد برگی کودهای مختلف حاوی روی بر عملکرد و ویژگیهای فیتوشیمیایی گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.)، یک آزمایش گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه ارومیه در سال 1393 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه منبع مختلف روی (سولفات روی، کلات روی و نانوکود کلات روی) در چهار مقدار (صفر، 1، 2 و 3 گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد برگی روی تأثیر معنیداری بر صفات مورد اندازهگیری داشته است. بهطوری که با کاربرد روی عملکرد پیکر رویشی تر و خشک، محتوای روی و فنول برگها و درصد و عملکرد اسانس افزایش یافت و از این نظر کاربرد برگی نانوکود کلات روی مؤثرتر از دو کود دیگر روی بود. کمترین و بیشترین مقادیر صفات اندازهگیری شده بهترتیب در غلظتهای صفر و سه گرم در لیتر مشاهده شد. براساس نتایج تجزیه اسانس بهوسیله دستگاههای گاز کروماتوگرافی و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی، 20 ترکیب در اسانس ریحان شناسایی گردید. لینالول و اوژنول اجزاء اصلی اسانس بودند که تحت تأثیر کاربرد روی تغییرات ناچیزی را نشان دادند. در مجموع یافتههای این تحقیق نشان داد که تأثیر کاربرد نانوکود کلات روی (بهویژه در مقدار 3 گرم در لیتر) در افزایش عملکرد و مواد مؤثره گیاه ریحان، مؤثرتر از کودهای سولفات و کلات روی بود.
زهرا سلیمی؛ رضا حیدری؛ وحید نجاتی؛ آزاده اسکندری؛ زهرا قاسمی
چکیده
سماق (Rhus coriaria L.) درختچهایست که سابقه طولانی در طب سنتی دارد و بهدلیل داشتن ترکیبهای فنلی بهعنوان یک آنتیاکسیدان قوی در درمان بیماریها مورد توجه قرار میگیرد. با توجه به اهمیت گیاهان دارویی بهدلیل حداقل عارضه جانبی آنها، در این تحقیق عصاره آبی سماق برای تعیین خاصیت آنتیدیابتیک مورد بررسی قرار گرفت.در این تحقیق از ۳۰ ...
بیشتر
سماق (Rhus coriaria L.) درختچهایست که سابقه طولانی در طب سنتی دارد و بهدلیل داشتن ترکیبهای فنلی بهعنوان یک آنتیاکسیدان قوی در درمان بیماریها مورد توجه قرار میگیرد. با توجه به اهمیت گیاهان دارویی بهدلیل حداقل عارضه جانبی آنها، در این تحقیق عصاره آبی سماق برای تعیین خاصیت آنتیدیابتیک مورد بررسی قرار گرفت.در این تحقیق از ۳۰ رت نر بالغ به وزن متوسط ۱۸۰ تا ۲۳۰ گرم استفاده شد. موشها به ۵ گروه ۶ تایی تقسیم شدند. به رتهای گروه کنترل، هم حجم ماده تزریقی سرم فیزیولوژی تزریق شد. رتهای گروه دوم، با تزریق داخل صفاقی آلوکسان مونوهیدرات با دوز mg/kgbw١٢٠ دیابتی شدند. به رتهای گروه سوم، چهارم و پنجم علاوهبر تیمار، مشابه گروه دوم، عصاره آبی سماق بهترتیب با دوزهای ٥٠، ١٠٠ و mg/kgbw٢٥٠ به مدت ٤ هفته گاواژ گردید. میزان گلوکز خون در شروع دوره تیمار، همچنین در پایان هفته دوم و چهارم اندازهگیری شد. در پایان ۲۸ روز، از قلب رتها خونگیری بعمل آمد و میزان کلسترول تام، تریگلیسرید، LDL-C و HDL-C سرم اندازهگیری شد. تیمار با عصاره منجر به کاهش معنیدار در میزان گلوکز خون در مقایسه با گروه دیابتی شد (05/0>p). همچنین سطح کلسترول تام، تریگلیسرید و LDL-C در گروههای دیابتی تحت تیمار با عصاره در مقایسه با گروه دیابتی کاهش یافت (05/0>p). البته تغییرات HDL-C سرم در گروههای تحت تیمار با عصاره نسبت به گروه دیابتی معنیدار نبود. نتایج نشان داد که عصاره آبی سماق در مدل تجربی دیابت قندی در موش صحرایی موجب تغییرات مطلوب و سودمند در سطح گلوکز خون و لیپیدهای سرم میگردد.
نوشین قیومی محمدی؛ حسینعلی اسدی قارنه
چکیده
چایترش (Hibiscus sabdariffaL.) از گیاهان دارویی مهم است که در ساخت فرآوردههای داروسازی، غذایی و صنعتی کاربرد دارد. بهمنظور بررسی تأثیر کود ورمیکمپوست و محلولپاشی جلبک دریایی بر ویژگیهای کمّی و کیفی گیاه دارویی چایترش، این تحقیق در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) در بهار، تابستان و پاییز سال 1395 انجام شد. آزمایش ...
بیشتر
چایترش (Hibiscus sabdariffaL.) از گیاهان دارویی مهم است که در ساخت فرآوردههای داروسازی، غذایی و صنعتی کاربرد دارد. بهمنظور بررسی تأثیر کود ورمیکمپوست و محلولپاشی جلبک دریایی بر ویژگیهای کمّی و کیفی گیاه دارویی چایترش، این تحقیق در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) در بهار، تابستان و پاییز سال 1395 انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای ورمیکمپوست در چهار سطح: صفر (شاهد)، 5، 10 و 15 تن در هکتار و محلولپاشی جلبک دریایی در سه سطح: صفر (شاهد)، 1 و 1.5 گرم بر لیتر در فواصل زمانی یکماه روی گیاه اعمال شدند. در پایان آزمایش ارتفاع بوته، تعداد گل در بوته، وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک کاسبرگ، شاخص سبزینگی برگ، میزان کلروفیل a، b و کلروفیل کل برگ، میزان آنتوسیانین کاسبرگ، میزان ویتامین C، اسیدیته قابل تیتراسیون و فلاونوئید کاسبرگ، اندازهگیری شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد کود ورمیکمپوست و محلولپاشی جلبک دریایی، عملکرد کمّی و کیفی چایترش را بهبود بخشید، بهطوری که بیشترین میزان ارتفاع بوته، تعداد گل در بوته، وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک کاسبرگ، بیشترین میزان کلروفیل a، b و کل برگ، میزان آنتوسیانین کاسبرگ، اسیدیته قابل تیتراسیون و ویتامین C کاسبرگ مربوط به تیمار ورمیکمپوست 15 تن در هکتار بود و بیشترین تعداد گل در بوته، وزن تر بوته، میزان کلروفیل a، اسیدیته قابل تیتراسیون، آنتوسیانین، فلاونوئید و ویتامین C کاسبرگ، در تیمار1.5 گرم بر لیتر جلبک دریایی مشاهده شد. بیشترین میزان ویتامین C (68.74 میلیگرم در 100 گرم)، اسیدیته قابل تیتراسیون (4.97%)، آنتوسیانین کاسبرگ (1.400 میلیمول بر گرم)، بیشترین تعداد گل در بوته (73.33 عدد) و وزن تر بوته (828.33 گرم) در تیمار ورمیکمپوست 15 تن در هکتار همراه با جلبک دریایی 1.5 گرم بر لیتر مشاهده شد.
شناسایی، معرفی، اکولوژی و دانش بومی
پویا آروین؛ رعنا فیروزه
چکیده
اتنوبوتانی شاخهای از دانش بومی است که به شناخت نقش گیاهان یک منطقه در دانش افراد بومی آن منطقه میپردازد و بازیابی سنتهای غیرمکتوبی است که درخطر نابودی قرارگرفته است. ازاینرو مطالعهای جهت شناسایی گیاهان دارویی منطقه راز و جرگلان و استفاده از دانش و تجربه اهالی بومی برای معرفی خواص و موارد ناشناخته گیاهان دارویی موردنظر انجام ...
بیشتر
اتنوبوتانی شاخهای از دانش بومی است که به شناخت نقش گیاهان یک منطقه در دانش افراد بومی آن منطقه میپردازد و بازیابی سنتهای غیرمکتوبی است که درخطر نابودی قرارگرفته است. ازاینرو مطالعهای جهت شناسایی گیاهان دارویی منطقه راز و جرگلان و استفاده از دانش و تجربه اهالی بومی برای معرفی خواص و موارد ناشناخته گیاهان دارویی موردنظر انجام گرفت. اطلاعات مربوط به جنبههای مختلف گیاهان از قبیل مصارف سنتی، نحوه استفاده و زمان جمعآوری نمونههای گیاهی از افراد بومی باتجربه گردآوری شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد، از تعداد 85 گونه گیاه دارویی، 14 گونه به تیره کاسنیان (Asteraceae) تعلق داشته و پس از آن تیرههای نعناعیان (Lamiaceae) با 13 گونه و تیره چتریان (Apiaceae) با 11 گونه در رتبههای بعدی قرار گرفتند. گونه شیرینبیان (Glycyrrhiza glabra L.) با 201، آویشن (Thymus transcaspicus) با 191 و درمنه (Artemisia siberi Besser) با 178 بهترتیب بالاترین میزان گزارش استفاده (UR) را نشان دادند. درمنه با 0.77، شیرینبیان با 0.73 و آویشن با 0.69 بیشترین میزان شاخص فراوانی نسبی ثبت (RFC) را نیز به خود اختصاص دادند. پنج فرم زیستی شامل همیکریپتوفیت (38 گونه)، تروفیت (16 گونه)، فانروفیت (16 گونه)، کامفیت (11 گونه) و ژئوفیت (4 گونه) بین گونهها مشاهده شد. بیشترین قسمت دارویی مورداستفاده گیاهان در این منطقه، اندام هوایی آنها بود و کاربرد عمده گیاهان دارویی بهترتیب به درمان بیماریهای گوارشی، عمومی، تنفسی و پوستی تعلق داشت. در ارتباط با شاخص اجماع مطلعین (ICF) گروه بیماریهای اسکلتی و عضلانی بیشترین میزان این شاخص (0.96) را در بین سایر گروهها کسب کرد.
بهزراعی و بهنژادی
محمد مهدی فتاحی؛ رسول مهدوی؛ مرضیه رضایی؛ یحیی اسماعیل پور
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.885.104.6.1578.4این تحقیق با هدف تعیین الگوی بهینه کشت گونههای گیاهی دارویی با استفاده از مدل ترکیبی فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و شباهت به گزینه ایدهآل (TOPSIS) در استان قم انجام گردید. ابتدا از بین معیارهای متعدد و متنوع و اولویتدار تعیین الگوی بهینه کشت گیاهان دارویی، باتوجه به شرایط اکولوژیکی و اقتصادی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.885.104.6.1578.4این تحقیق با هدف تعیین الگوی بهینه کشت گونههای گیاهی دارویی با استفاده از مدل ترکیبی فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و شباهت به گزینه ایدهآل (TOPSIS) در استان قم انجام گردید. ابتدا از بین معیارهای متعدد و متنوع و اولویتدار تعیین الگوی بهینه کشت گیاهان دارویی، باتوجه به شرایط اکولوژیکی و اقتصادی منطقه مورد بررسی و با نظرسنجی از تعدادی متخصص آشنا با گیاهان دارویی، غربالگریمعیارها و گزینههایی که دارای اهمیت و تأثیرگذاری بیشتری در این خصوص بود، انجام شد. در نهایت، 6 معیار شامل آستانه تنش گرمایی، آستانه تنش سرمایی، بافت خاک، EC آب، نیاز آبی و مسائل اقتصادی و 10 گزینه شامل آویشن باغی، بابونه آلمانی، زرشک معمولی، زعفران ایرانی، زیره سبز، کاسنی، کنجد، گلگاوزبان ایرانی، گلمحمدی و نعناع معمولی انتخاب شدند. در مدل AHP، وزن هر کدام از معیارها با مقایسه زوجی بین آنها، با نرخ ناسازگاری 02/0 و با استفاده از نرمافزار Expert Choice تعیین گردید و سپس از تکنیک TOPSIS استفاده شد. نتایج نشان داد که در میان معیارهای تعیین الگوی بهینه کشت گیاهان دارویی در استان قم، بیشترین و کمترین وزن به ترتیب متعلق به معیارهای مسائل اقتصادی (فایده به هزینه) و بافت خاک بود. همچنین، در میان گزینهها، زعفران ایرانی بهترین گزینه بود و گلمحمدی، زیره سبز و گلگاوزبان در رتبههای بعدی قرار گرفتند. این تحقیق نشان داد که مدل ترکیبی TOPSIS-AHP میتواند در بررسی و اولویتبندی گزینههای مربوط به تعیین الگوی بهینه کشت گیاهان دارویی مورد استفاده قرار گیرد و از نقاط قوت هر دو مدل مذکور استفاده کرده و نقاط ضعف آن،ها را پوشش دهد.
سکینه فرجی؛ مهدی حدادینژاد؛ وحید عبدوسی؛ طیبه بساکی؛ ثریا کرمی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.889.98.6.1575.41بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر ترکیبهای پلیفنولیک آب میوه انار (Punica granatum L.) (محتوی فنل تام، فلاونوئید تام و سیانیدین-3-گلوکوزاید) و همچنین عملکرد میوه، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار (سطوح آبیاری در پلات اصلی و ژنوتیپهای انار در پلات فرعی) اجرا شد. براساس ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.889.98.6.1575.41بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر ترکیبهای پلیفنولیک آب میوه انار (Punica granatum L.) (محتوی فنل تام، فلاونوئید تام و سیانیدین-3-گلوکوزاید) و همچنین عملکرد میوه، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار (سطوح آبیاری در پلات اصلی و ژنوتیپهای انار در پلات فرعی) اجرا شد. براساس نتایج بدستآمده، تنش خشکی منجر به افزایش محتوی ترکیبهای پلیفنولیک آب میوه (P<0.05) و کاهش عملکرد میوه (P<0.05) در مقایسه با شرایط عدم تنش (FC 5±75%) گردید. باوجوداین اعمال تنش ملایم (FC 5±55%) در مقایسه با تنش شدید (FC 5±35%) منجر به اُفت کمتر در عملکرد میوه شد (P<0.05). همچنین نتایج نشان داد که ارقام مورد بررسی میتوانند بهعنوان منبع غنی از ترکیبهای فنولی مورد توجه قرار گیرند؛ باوجوداین بیشترین تفاوت ارقام در سطوح مختلف آبیاری در محتوی سیانیدین-3-گلوکوزاید بود. از سوی دیگر براساس تجزیه به مؤلفههای اصلی، در شرایط عدم تنش و تنش ملایم، ژنوتیپهای Agha Mohamad Ali (AMA)، Pust Sefid Torsh (PST)، Malas Torshe Saveh (MTS) و Malas Shirine Saveh (MSS) را میتوان بهدلیل عملکرد بالای میوه و ترکیبهای پلیفنولیک بهعنوان ژنوتیپهای برتر و غنی از مواد آنتیاکسیدانی طبیعی در صنایع غذایی و دارویی پیشنهاد نمود. در مجموع، بهدلیل اهمیت قابلیت عملکرد تحت تنش خشکی، تیمار تنش خشکی ملایم (FC 5±55%) را میتوان بهعنوان سطح متعادلی از تنش بهمنظور دستیابی به سطح قابل قبولی از متابولیتهای ثانویه بهویژه سیانیدین-3-گلوکوزاید و عملکرد میوه در منطقه ساوه معرفی کرد.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ مریم مکی زاده تفتی؛ سمانه اسدی صنم؛ خلیل کریم زاده اصل
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی و کیفی سه گونه آویشن در شرایط دیم استانهای تهران (دماوند)، کردستان و کرمانشاه آزمایش مزرعهای بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه سال (1388، 1389 و 1390) و در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه گونه (T. vulgaris L.، T.daenensis Celak. و T. kotschyanus Boiss. & Hohen.) و سه تراکم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی و کیفی سه گونه آویشن در شرایط دیم استانهای تهران (دماوند)، کردستان و کرمانشاه آزمایش مزرعهای بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه سال (1388، 1389 و 1390) و در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه گونه (T. vulgaris L.، T.daenensis Celak. و T. kotschyanus Boiss. & Hohen.) و سه تراکم (8، 6 و 4 بوته در مترمربع) بودند که بهترتیب در کرتهای اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. ویژگیهای اندازهگیری شده شامل عملکرد ماده خشک اندام هوایی، بازده اسانس، عملکرد اسانس و ترکیبهای موجود در اسانس بود. نتایج نشان داد که برهمکنش چهارگانه تراکم، گونه، سال و استان بر مقدار ماده خشک معنیدار بود که مقدار آن از 75 تا 5172 کیلوگرم در هکتار در تیمارها و سال های مختلف بدست آمد. بیشترین عملکرد ماده خشک در تراکم 6 بوته در مترمربع گونه T. daenensis در سال سوم آزمایش در کرمانشاه مشاهده شد. بیشترین عملکرد اسانس در تراکم 8 بوته در مترمربع گونه T. daenensis در سال دوم در کرمانشاه بدست آمد. بیشترین مقدار تیمول (80.3%) متعلق به گونه T.daenensis در دماوند و در تراکم متوسط در سال سوم آزمایش بود. در کل، ظرفیت بالای تولید T. daenensis در استانهای مورد آزمایش، نشان از سازگاری و عملکرد اقتصادی این گونه بومی و باارزش داشت.
مرتضی علیرضایی نقندر؛ مجید عزیزی؛ پریسا طاهری؛ محمدصادق صادقی
چکیده
بهمنظور مطالعه پتانسیل دگرآسیبی و تعیین رابطه آن با تغییرات ترکیبهای فنلی، در غلظتهای مختلف عصارههای متانولی و اتانولی حاصل از اندام هوایی و زمینی ترشک (Rumex turcomanicus Czerep.) بر خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملاً تصادفی شامل دو قسمت از اندام گیاه (ریشه و اندام هوایی)، دو حلال عصارهگیری ...
بیشتر
بهمنظور مطالعه پتانسیل دگرآسیبی و تعیین رابطه آن با تغییرات ترکیبهای فنلی، در غلظتهای مختلف عصارههای متانولی و اتانولی حاصل از اندام هوایی و زمینی ترشک (Rumex turcomanicus Czerep.) بر خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملاً تصادفی شامل دو قسمت از اندام گیاه (ریشه و اندام هوایی)، دو حلال عصارهگیری (متانول و اتانول) و در شش غلظت مختلف عصاره (0، 25/31، 5/62، 125، 250 و 500 پیپیام) در سال 1392 در محل دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. پس از آمادهسازی عصارهها، اثر بازدارندگی آنها بر مؤلفههای جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه کاهو مورد بررسی قرار گرفت. همچنین میزان ترکیبهای فنلی در غلظتهای مختلف هر یک از عصارهها تعیین گردید. نتایج نشان از اثر بازدارندگی بالاتر عصارههای متانولی در مقایسه با عصارههای اتانولی، و بازدارندگی بیشتر عصارههای حاصل از ریشه در مقایسه با عصارههای اندام هوایی بر اغلب صفات مورد مطالعه داشت. در میان غلظتهای مختلف عصاره، بیشترین بازدارندگی در غلظت 500 پیپیام و کمترین بازدارندگی در غلظت صفر پیپیام بدست آمد. میزان ترکیبهای فنلی در عصارههای متانولی بیشتر از عصارههای اتانولی و در عصارههای ریشه بیشتر از عصارههای اندام هوایی بود. همچنین با افزایش غلظت عصاره افزایش معنیداری در میزان ترکیبهای فنلی دیده شد. بررسی همبستگی بین میزان ترکیبهای فنلی و پتانسیل آللوپاتی عصاره ترشک حکایت از رابطه مثبت و معنیدار تغییرات ترکیبهای فنلی با قابلیت دگرآسیبی ترشک داشت.
عباس زارعزاده؛ علی میرحسینی؛ مهدی میرزا؛ زیبا جمزاد؛ محمدرضا عرب زاده
چکیده
آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) گیاهی دارویی، بوتهای و چندساله است که در برخی مناطق ایران ازجمله استان یزد بهصورت خودرو رویش دارد. این تحقیق بهمنظور تعیین اکسشن(های) برتر آویشن کوهی کشت شده از لحاظ کمّیت و کیفیت اسانس در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد به اجرا درآمد. بذرهای 19 اکسشن ...
بیشتر
آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) گیاهی دارویی، بوتهای و چندساله است که در برخی مناطق ایران ازجمله استان یزد بهصورت خودرو رویش دارد. این تحقیق بهمنظور تعیین اکسشن(های) برتر آویشن کوهی کشت شده از لحاظ کمّیت و کیفیت اسانس در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد به اجرا درآمد. بذرهای 19 اکسشن این گیاه جمعآوری شده از رویشگاههای طبیعی، در گلخانه کشت و نشاءهای حاصل به مزرعه منتقل شدند. در سال دوم سرشاخههای گیاه در مرحله 50% گلدهی برداشت و در سایه خشک گردیدند. اسانسگیری به روش تقطیر با آب انجام و پس از تعیین بازده اسانس اجزاء تشکیلدهنده اسانس شناسایی شدند. تجزیه خوشهای براساس بازده ترکیب عمده تشکیلدهنده اسانس اکسشنها را در سه گروه غنی از تیمول-پاراسیمن (TK2، TK6، TK13، TK16، TK18، TK19)، کارواکرول-تیمول (TK1، TK3، TK4، TK5، TK7، TK11، TK14، TK15، TK17) و ژرانیول-لینالول (TK8، TK9، TK10، TK12) را قرار داد. براساس نتایج این بررسی، اکسشن TK7 با منشأ استان آذربایجانغربی با 42/3% اسانس و میزان تولید اسانس 4/36 کیلوگرم در هر هکتار و 8/63% کارواکرول و اکسشن TK14 با منشأ استان تهران با 2/2% اسانس و میزان تولید اسانس 5/35 کیلوگرم در هر هکتار و 2/47% کارواکرول و تیمول و اکسشن TK5 با منشأ آذربایجانغربی با 4/2% اسانس و میزان تولید 3/38 کیلوگرم در هر هکتار اسانس و 57% تیمول و کارواکرول بهعنوان اکسشنهای برتر گونه Thymus kotschyanus معرفی شدند.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ زهرا بهراد؛ مهدی میرزا؛ ولیالله مظفریان؛ رحمان آزادی؛ محمود نادری؛ مصطفی گلیپور؛ عاطفه بهمنزادگان؛ سعیده مشکیزاده؛ شاهرخ کریمی
چکیده
گونه Hypericum از جنسهای مهم گیاهان دارویی محسوب میشود. در حال حاضر در ایران 17 گونه گیاه علفی، چندساله و درختچهای هیپریکوم (گلراعی) وجود دارد که سه گونه آن انحصاری ایران هستند. این تحقیق جهت بررسی میزان ترکیب هیپریسین در 9 گونه گلراعی انجام شد. پس از جمعآوری و آمادهسازی گیاه (جدا کردن گل و برگ) اقدام به تهیه عصاره آن در دو مرحله ...
بیشتر
گونه Hypericum از جنسهای مهم گیاهان دارویی محسوب میشود. در حال حاضر در ایران 17 گونه گیاه علفی، چندساله و درختچهای هیپریکوم (گلراعی) وجود دارد که سه گونه آن انحصاری ایران هستند. این تحقیق جهت بررسی میزان ترکیب هیپریسین در 9 گونه گلراعی انجام شد. پس از جمعآوری و آمادهسازی گیاه (جدا کردن گل و برگ) اقدام به تهیه عصاره آن در دو مرحله با حلالهای کلروفرم و متانول بهوسیله دستگاه سوکسله گردید و بعد مواد استخراجی توسط دستگاه HPLC مورد بررسی قرار گرفتند. فاز متحرک شامل متانول 68%، اتیلاستات 20% و سدیم هیدروسولفات (1/0 مول) 12% و فاز ثابت، C18 بود. دتکتور مورد استفاده UV بود که در 590 نانومتر تنظیم گردید. اندامهای مختلف گونه H. androsaemum L. بهطورکلی فاقد ترکیب هیپریسین بودند. میزان ترکیب هیپریسین در عصاره گل گونه H. apricum Kar. & Kir. 061/0% و در عصاره برگ آن 005/0% بود. در عصاره گل H. armenum Jaub. & Spach، 003/0% هیپریسین وجود داشت. برای گونه H. asperulum Jaub. & Spach، میزان هیپریسین در عصاره گل 025/0%، برگ 004/0% و ساقه 003/0% بود. در عصاره گلهای گونههای H. hirsutum L. و H. linarioides Boss. 007/0% و H. vermiculare Boiss. & Hausskn. 005/0% هیپریسین وجود داشت. گونه H. tetrapterum Fries در عصاره گل 083/0%، برگ 014/0% و ساقه 001/0% هیپریسین داشت و گونه H. perforatum L. در عصاره گل حاوی 124/0%، برگ 028/0% و ساقه 003/0% هیپریسن بود.
فاطمه جهانسوز؛ حسن ابراهیمزاده؛ علیاکبر نجفی؛ محمدرضا نقوی؛ حسین فرزانه
دوره 24، شماره 1 ، اردیبهشت 1387، ، صفحه 10-17
چکیده
در این آزمایش اثر ضد قارچی اسانس بذرهای باریجه (Ferula gummosa Boiss.) مربوط به شهرهای کاشان، ایلام و سمنان بر روی دو قارچ بیماریزای گیاهی Botrytis cinerea وRhizopus stolonifer بررسی شد. نتایج آزمون چند دامنهای دانکن نشان داد که میانگین رشد قارچ B. cinerea در هر سه نمونه اسانس با افزایش غلظت اسانس کاهش مییابد، بهطوری که کمترین و بیشترین میزان رشد این ...
بیشتر
در این آزمایش اثر ضد قارچی اسانس بذرهای باریجه (Ferula gummosa Boiss.) مربوط به شهرهای کاشان، ایلام و سمنان بر روی دو قارچ بیماریزای گیاهی Botrytis cinerea وRhizopus stolonifer بررسی شد. نتایج آزمون چند دامنهای دانکن نشان داد که میانگین رشد قارچ B. cinerea در هر سه نمونه اسانس با افزایش غلظت اسانس کاهش مییابد، بهطوری که کمترین و بیشترین میزان رشد این قارچ بهترتیب در غلظتهای 1200 و صفر میکرولیتر بر لیتر اسانس مشاهده گردید. در مقابل، تأثیر غلظتهای مختلف اسانس بر روی قارچ R. stolonifer نشان داد که در هر سه نمونه اسانس با افزایش غلظت، تقریباً میزان رشد قارچ افزایش یافته است و در حقیقت افزایش غلظت، تأثیر تشدید کننده رشد قارچ را داشته است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که افزایش غلظت اسانس میتواند تأثیر متفاوتی بر روی قارچهای گیاهی داشته باشد.
محبوبه سخایی؛ محمدحسن عصاره؛ آناهیتا شریعت؛ غلامرضا بخشی خانیکی؛ محمد متینیزاده
چکیده
پتانسیل آللوپاتیک Eucalyptus camaldulensis Dehnh. طی 14 تیمار در گلخانه مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بر برخی شاخصهای رشد و تغییرات کمّی و کیفی آنزیم پراکسیداز گندم بررسی شد. تیمارها شامل تیمار شاهد، عصاره اتانولی برگ اکالیپتوس در سه سطح (3، 6 و 12 گرم در لیتر)، عصاره آبی برگ اکالیپتوس در سه سطح (5، 10 و 20 درصد)، برگهای تر اکالیپتوس در سه سطح ...
بیشتر
پتانسیل آللوپاتیک Eucalyptus camaldulensis Dehnh. طی 14 تیمار در گلخانه مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بر برخی شاخصهای رشد و تغییرات کمّی و کیفی آنزیم پراکسیداز گندم بررسی شد. تیمارها شامل تیمار شاهد، عصاره اتانولی برگ اکالیپتوس در سه سطح (3، 6 و 12 گرم در لیتر)، عصاره آبی برگ اکالیپتوس در سه سطح (5، 10 و 20 درصد)، برگهای تر اکالیپتوس در سه سطح (5، 10 و 15 گرم)، برگهای خشک آسیاب شده در سه سطح (5، 10 و 15 گرم) و نهالهای یکساله اکالیپتوس بودند. شاخصهای مورد بررسی شامل وزن تر و خشک بوتهها و سطح برگ بود. مقایسه اثر تیمارهای مختلف نشان داد که نهالهای یکساله اکالیپتوس به دلیل ترشحات ریشهای بیشترین اثر معنیدار را در کاهش شاخصهای رشد در گندم داشت. با افزایش غلظت عصاره الکلی و آبی، وزن تر و خشک و سطح برگ گندم کاهش یافت، در صورتی که در تیمارهای برگ تر و نیز برگ خشک پودر شده، افزایش وزن تر و خشک و سطح برگ مشاهده شد. میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز گندم در تیمار ریشهای به شدت افزایش پیدا کرد که در الگوی ایزوآنزیمی باند جدیدی در مقایسه با تیمار شاهد نشان داد. البته میزان فعالیت آنزیم در تیمار عصاره الکلی و آبی برگهای اکالیپتوس نیز افزایش پیدا کرد، اما باند ایزوآنزیمیجدیدی را نشان ندادند و در تیمار برگ تر و خشک اکالیپتوس، کمتر تحت تأثیر قرار گرفت.
نادر جادری؛ علی نوبخت؛ یوسف مهماننواز
چکیده
این آزمایش جهت بررسی اثرهای استفاده از گیاهان دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، کاکوتی (Ziziphora tenuir L.) و گزنه (Urtica dioica L.) و مخلوطهای آنها بر عملکرد، کیفیت تخممرغ و فراسنجههای خونی و ایمنی مرغهای تخمگذار انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل 23، در قالب طرح کاملاً تصادفی، با 8 تیمار، شامل تیمارهای 1- در آن از گیاهان دارویی استفاده نشده بود، 2- ...
بیشتر
این آزمایش جهت بررسی اثرهای استفاده از گیاهان دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، کاکوتی (Ziziphora tenuir L.) و گزنه (Urtica dioica L.) و مخلوطهای آنها بر عملکرد، کیفیت تخممرغ و فراسنجههای خونی و ایمنی مرغهای تخمگذار انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل 23، در قالب طرح کاملاً تصادفی، با 8 تیمار، شامل تیمارهای 1- در آن از گیاهان دارویی استفاده نشده بود، 2- حاوی 2% گیاه دارویی مرزه، 3- حاوی 2% گیاه دارویی کاکوتی، 4- حاوی 2% گیاه دارویی گزنه، 5- حاوی 2% مخلوط گیاهان دارویی مرزه و کاکوتی، 6- حاوی 2% مخلوط گیاهان دارویی مرزه و گزنه، 7- حاوی 2% مخلوط گیاهان دارویی کاکوتی و گزنه، 8- حاوی 2% مخلوط گیاهان دارویی مرزه، کاکوتی و گزنه؛ با 3 تکرار در هر تیمار و نیز 12 قطعه مرغ در هر تکرار و در مجموع با 288 قطعه مرغ تخمگذار سویهیهای لاین (W-36) به مدت 12 هفته از سن 25 تا 37 هفتگی آنها انجام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که استفاده از گیاهان دارویی مختلف دارای اثرهای معنیداری بر عملکرد و صفات کیفی تخممرغها میباشد (05/0>p). حداکثر درصد تولید تخممرغ، 622/86 و نیز حداکثر مقدار تولید تودهای، 497/47 گرم با استفاده از 2%گزنه بدست آمد. حداکثر وزن پوستهی تخممرغ 804/5 گرم و نیز بالاترین واحدها، 635/94 در گروه آزمایشی حاوی 2 % مرزه حاصل گشت. گروه آزمایشی حاوی 2% گزنه اثرهای مثبتی بر روی فراسنجههای بیوشیمیایی و درصد سلولهای ایمنی خون نسبت به سایر گروههای آزمایشی داشت. بنابراین نتیجهگیری میشود که استفاده از 2% گیاه دارویی گزنه در جیرههای غذایی مرغهای تخمگذار دارای اثرهای مثبتی بر عملکرد و میزان فراسنجههای بیوشیمیایی و درصد سلولهای ایمنی خون آنها در مقایسه با سایر گروههای آزمایشی میباشد.
حسین جعفری؛ نعمت الله غیبی؛ اسماعیل عباسی؛ سید روح الله میری؛ محسن خلیلی نجف آبادی؛ مینو شهیدی؛ سمیرا یادگاری؛ سید مسعود نبوی
چکیده
در این تحقیق، پس از تهیه میوه گیاه زنیان (Trachyspermum copticum L.) از ارتفاعات 1100 متری بین ایذه و ده دز در خوزستان ، عصاره گیاه در غلظتهای 10، 100 و 1000 برابر رقیق شده توسط دستگاه سوکسله تهیه شد. بعد از آزمایشهای اولیه چهار گروه هشت تایی موش صحرایی نر نژاد اسپیراگ داولی با میانگین وزنی 300-250 گرم با تزریق مرفین به صورت زیر جلدی معتاد شدند. پس از حصول ...
بیشتر
در این تحقیق، پس از تهیه میوه گیاه زنیان (Trachyspermum copticum L.) از ارتفاعات 1100 متری بین ایذه و ده دز در خوزستان ، عصاره گیاه در غلظتهای 10، 100 و 1000 برابر رقیق شده توسط دستگاه سوکسله تهیه شد. بعد از آزمایشهای اولیه چهار گروه هشت تایی موش صحرایی نر نژاد اسپیراگ داولی با میانگین وزنی 300-250 گرم با تزریق مرفین به صورت زیر جلدی معتاد شدند. پس از حصول اطمینان از اعتیاد حیوانات، یک گروه به عنوان شاهد که یک میکرولیتر سالین، 3 گروه دریافت کننده عصاره آبی زنیان در غلظتهای 10، 100 و 1000 برابر رقیق شده که به روش استریوتاکسیک در هسته PGI تزریق شد. در کلیه گروههای مورد مطالعه پس از تزریق نالوکسان به صورت داخل صفاقی نشانههای کمی سندرم که شامل کاهش وزن، پرش، ایستادن روی دوپا، صعود کردن و انقباضات شکمی بود، در بازههای زمانی 45 دقیقه مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که غلظتهای متفاوت زنیان به طور معنیداری نسبت به گروه شاهد سبب کاهش علائم سندرم ترک میشود، به طوری که بیشترین تأثیر را غلظتهای بیشتر یعنی دوز 10 برابر رقیق شده به دنبال داشته است. به طور خلاصه میتوان نتیجه گرفت که تزریق عصاره آبی زنیان در هسته PGi یک کاهش وابسته به دوز (از طریق اعمال اثر برگیرنده های اختصاصی PGi) در بیشتر علائم کمی سندرم ترک (به جز کاهش وزن ) نشان می دهد.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ فاطمه عسگری
دوره 18، شماره 1 ، اسفند 1381، ، صفحه 11-22
چکیده
گونههای نعناع از جمله گیاهان بسیار مهم میباشد که در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی مصرف وسیعی دارد. نمونه نعناع فلفلی در تیرماه 1380 از مجتمع تحقیقاتی البرز (مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی) جمعآوری و از برگ خشک با مقایسه دو دستگاه تقطیر با بخار(طراحی جدید) اسانسگیری بعمل آمد. بازده اسانس نمونههای جمعآوری شده، (طرح 1 و 2 جایمند – ...
بیشتر
گونههای نعناع از جمله گیاهان بسیار مهم میباشد که در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی مصرف وسیعی دارد. نمونه نعناع فلفلی در تیرماه 1380 از مجتمع تحقیقاتی البرز (مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی) جمعآوری و از برگ خشک با مقایسه دو دستگاه تقطیر با بخار(طراحی جدید) اسانسگیری بعمل آمد. بازده اسانس نمونههای جمعآوری شده، (طرح 1 و 2 جایمند – رضایی) بهترتیب 0.16 و 0.22 درصد بدست آمد. بعد ترکیبهای اسانس توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیبهای عمده در طرح –1، عبارتند از: ایزومنتول (41.5 درصد)، ایزومنتون (17.5 درصد)، بتا – اوسیمن (7.8 درصد) و کارواکرول (7.8 درصد) و ترکیبهای عمده در طرح –2، عبارتند از: ایزومنتون (28.6 درصد)، کارواکرول (13.8 درصد)، بتا – اوسیمن (8.4.درصد) و پولگون (7.4 درصد). همانطورکه شرایط منطقه، شامل نوع خاک، آب و هوا میتوانند در نتایج یک گونه تأثیر داشته باشند، طراحیهای مناسب دستگاه نیز بر میزان ترکیبها در اسانس تأثیر بهسزایی خواهد داشت.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی
دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1381، ، صفحه 11-24
چکیده
گیاه بابونه دارویی (Matricaria chamomilla L.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که در صنایع دارویی و لوازم آرایشی کاربردهای فراوانی دارد. بنابراین، تجزیه و شناخت کامل ترکیبهای گیاه اهمیت بسیار دارد. در این تحقیق سه نمونه بابونه دارویی از مناطق کازرون، همدان و تهران جمعآوری و به روش تقطیر با آب اسانسگیری گردیدند. نمونه اسانس تهران به رنگ سبز ...
بیشتر
گیاه بابونه دارویی (Matricaria chamomilla L.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که در صنایع دارویی و لوازم آرایشی کاربردهای فراوانی دارد. بنابراین، تجزیه و شناخت کامل ترکیبهای گیاه اهمیت بسیار دارد. در این تحقیق سه نمونه بابونه دارویی از مناطق کازرون، همدان و تهران جمعآوری و به روش تقطیر با آب اسانسگیری گردیدند. نمونه اسانس تهران به رنگ سبز تیره بدست آمد. رنگ سبز در اسانس بدلیل وجود ترکیب guaiazulene و فاقد ترکیب کامازولن، در نمونه کازرون به رنگ آبی به دلیل وجود ترکیب کامازولن و در نمونه همدان به رنگ آبی تیره به دلیل وجود کامازولن و guaiazulene میباشند. نمونههای اسانس را توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی(GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی(GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار دادیم. در نمونه کازرون عمدهترین ترکیبها شامل a-Bisabolol (51 درصد)، trans-trans-Farnesol (17 درصد)، cis-b-Farnesene(11.5 درصد)، Guaiazulene (4 درصد) و Chamazulene (2.6 درصد) بدست آمد. در مورد نمونه همدان، عمدهترین ترکیبها شامل trans-trans-Farnesol (39.7 درصد)، a-Bisabolol oxide B (18.5 درصد)، Guaiazulene (17 درصد) و cis-b-Farnesene 6.9 درصد) بدست آمد. در نمونه تهران عمدهترین ترکیبها شامل trans-trans-Farnesol (66درصد)، Guaiazulene (16.2 درصد)، a-Bisabolol oxide A (11 درصد) و cis-b-Farnesene (4.4 درصد) بدست آمد. در میان ترکیبهای بابونه ترکیب a-Bisabolol به دلیل توان بالقوه ضد التهابی ترکیب مهم دارویی است که میتوان از آن در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی استفاده نمود.
محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند؛ احمد مجد؛ مهدخت مداح
دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 11-23
چکیده
گیاه رازیانه که در صنایع مختلف دارویی, غذایی, بهداشتی وآرایشی کاربردهای فراوانی دارد, جهت بررسی مواد موثر موجود در اسانس ,گیاه در زمانهای مختلف جمع آوری شده و اقدام به استخراج اسانس از اندامهای مختلف گردید.در مرحله اول اسانس برگ وساقه قبل از گلدهی گیاه , در مرحله دوم اسانس برگ, ساقه وگل در زمان گلدهی گیاه ودر نهایت در زمان رسیدن میوه ...
بیشتر
گیاه رازیانه که در صنایع مختلف دارویی, غذایی, بهداشتی وآرایشی کاربردهای فراوانی دارد, جهت بررسی مواد موثر موجود در اسانس ,گیاه در زمانهای مختلف جمع آوری شده و اقدام به استخراج اسانس از اندامهای مختلف گردید.در مرحله اول اسانس برگ وساقه قبل از گلدهی گیاه , در مرحله دوم اسانس برگ, ساقه وگل در زمان گلدهی گیاه ودر نهایت در زمان رسیدن میوه (بذر) اسانس از ساقه وبذر گیاه با استفاده از دستگاه تقطیر با آب و بخار آب (Kaiser) استخراج گردیدند و به کمک دستگاههای GC و GC/MS مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفتند. بازده اسانس در اندامهای مختلف گیاه عبارت بودند از : بذر (2.5%) ,گل (2.8%), برگ درزمان قبل گلدهی و زمان گلدهی به ترتیب (1.08% و 1.20% ) و ساقه در زمان قبل از گلدهی, زمان گلدهی و زمان رسیدن بذر (0.26%-0.47%-42.0%). ترکیبهای عمده اسانس گل و بذر، ترانس آنتول (84.1%-68.4%)، فنچون (7.7%-4.6%)، استراگول (3.5%-2.5%) و لیمونن + 1و8 سینئول (3.9%-19.3%) بودند و مقدار آنها در ساقه و برگ به مرحله رویشی گیاه بستگی داشت. ترکیبهای شاخص برگ در مرحله قبل از گلدهی و گلدهی به ترتیب عبارتند از: ترانس آنتول (28.3%-58.6%)، فنچون (2.5% - 2.9%)، استراگول (1%-1.7%) و لیمونن + 1و8 سینئول (58.5%-27.1%). مقدار این ترکیبها در ساقه در زمان قبل از گلدهی، زمان گلدهی و زمان رسیدن بذر به ترتیب عبارتند از: ترانس آنتول (0.3% و 44.2% و 78%)، فنچون (0.3% و 1.8% و 2.5%)، استراگول (0.6% و2.1% و 1.7%) و لیمونن + 1و 8 سینئول (56.5% و 23.6% و 4.6%). با افزایش سن برگ و ساقه میزان ترانس آنتول کاهش و لیمونن افزایش یافت.
حسینعلی قاسمی؛ ایمان حاج خدادادی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.12.93.1.1578.1587 حفظ تغذیه مطلوب و افزایش سلامتی گله شترمرغ در طی دوره پرواربندی برای افزایش تولید گوشت و در نتیجه کاهش هزینههای پرورش ضروریست. این آزمایش برای بررسی تأثیر اسانس ترکیبی (شامل سطح مساوی از اسانسهای آویشن شیرازی، نعناع فلفلی، رازیانه و اکالیپتوس) بر افزایش وزن بدن، غلظت متابولیتها و الکترولیتها، ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.12.93.1.1578.1587 حفظ تغذیه مطلوب و افزایش سلامتی گله شترمرغ در طی دوره پرواربندی برای افزایش تولید گوشت و در نتیجه کاهش هزینههای پرورش ضروریست. این آزمایش برای بررسی تأثیر اسانس ترکیبی (شامل سطح مساوی از اسانسهای آویشن شیرازی، نعناع فلفلی، رازیانه و اکالیپتوس) بر افزایش وزن بدن، غلظت متابولیتها و الکترولیتها، فعالیت آنزیمهای خون و وضعیت آنتیاکسیدانی جوجه شترمرغها از سن 5 تا 7 ماهگی انجام شد. در این آزمایش از 18 پرنده در سن 5 ماهگی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تیمار و 6 تکرار (6 پرنده) استفاده شد. تیمارها شامل افزودن سطوح صفر (شاهد)، 200 و 400 قسمت در میلیون اسانس ترکیبی در آب آشامیدنی بودند. نتایج نشان داد که افزودن اسانس ترکیبی به آب آشامیدنی در سطح 200 قسمت در میلیون در مقایسه با گروه شاهد سبب افزایش معنیدار وزن بدن گردید (0.019=P). افزودن 400 قسمت در میلیون اسانس ترکیبی به آب آشامیدنی سبب افزایش در غلظت اسید اوریک و افزایش فعالیت لیپاز در سرم خون گردید (0.05>P). همچنین فعالیت بالاتر گلوتاتیون پراکسیداز خون و سطح پایینتر مالون دیآلدئید سرم در پرندههای دریافتکننده 200 و 400 قسمت در میلیون اسانس ترکیبی در آب آشامیدنی در مقایسه با پرندههای گروه شاهد مشاهده شد (0.05>P). علاوه بر این، ظرفیت کل آنتیاکسیدانی سرم در شترمرغهای دریافتکننده 200 و 400 قسمت در میلیون اسانس ترکیبی نسبت به گروه شاهد تمایل به افزایش داشت (0.085=P). با این حال، مقادیر پروتئین کل، آلبومین، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز، آلکالین فسفاتاز، لاکتات دهیدروژناز، گاماگلوتامیل ترانسفراز، سوپراکسید دیسموتاز، آمیلاز، کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم و کلرید سرم خون تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت (0.05<P). نتیجهگیری کلی آزمایش نشان میدهد که اضافه کردن 200 قسمت در میلیون اسانس ترکیبی به آب آشامیدنی جوجه شترمرغها، میزان رشد و فعالیت آنتیاکسیدانی را بهبود میبخشد.
مریم نگهبان؛ سعید محرمیپور
دوره 23، شماره 1 ، اردیبهشت 1386، ، صفحه 13-22
چکیده
در این تحقیق کارآیی اسانس گیاهان دارویی Artemisiasieberi Besser و Artemisia scoparia Waldst. & Kit روی شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) مورد ارزیابی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده و شاخص بازدارندگی تغذیه برای اندازهگیری شاخصهای تغذیه طراحی شد. تیمارها به روش دیسک آردی در شرایط کنترل شده در دمای 1±27 درجه سانتیگراد با رطوبت ...
بیشتر
در این تحقیق کارآیی اسانس گیاهان دارویی Artemisiasieberi Besser و Artemisia scoparia Waldst. & Kit روی شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) مورد ارزیابی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده و شاخص بازدارندگی تغذیه برای اندازهگیری شاخصهای تغذیه طراحی شد. تیمارها به روش دیسک آردی در شرایط کنترل شده در دمای 1±27 درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی 70-60 درصد و در شرایط تاریکی ارزیابی شدند. پس از استخراج اسانس از هر دو گونه درمنه، به همراه شاهد، غلظتهای 1/0، 5/0، 75/0، 1، 5/1 و 2 میکرولیتر بر دیسکهای آردی اضافه شد، سپس تعداد 10 حشره کامل شپشه آرد روی هر تیمار قرار داده شد. پس از گذشت سه روز از شروع آزمایش، مقدار غذای خورده شده و افزایش وزن حشره اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که اسانس گیاه A.sieberi Besser دارای تأثیر بالایی بوده و نرخ رشد نسبی و نرخ مصرف نسبی حشرات کامل را به طور معنیداری کاهش داده است. هم چنین اسانس A.sieberi Besser کارآیی تبدیل غذای خورده شده را در مقایسه با گیاه Waldst. & Kit A. scoparia به طور معنیداری کاهش داده است. اسانس A.sieberi Besser به طور معنیداری نسبت به اسانس Waldst. & Kit A. scoparia دارای تأثیر بیشتری روی شاخص بازدارندگی تغذیه میباشد.
سید محمد دبیری؛ محمد مجدی؛ بهمن بهرام نژاد
چکیده
ژن 1-دئوکسی-دی-زایلوز 5-فسفات سنتاز و ژن چند عملکردی GLIP (TcGLIP) دو ژن کلیدی در مسیر بیوسنتزی "پیرترینها" میباشند که دارای خاصیت حشرهکشی میباشند. ژن DXS در مسیر MEP با استفاده از پیروات و گلیسر آلدهید 3-فسفات باعث تولید 1-دئوکسی-دی-زایلوز 5-فسفات میگردد و ژن TcGLIP نیز در انتهای مسیر بیوسنتزی دخالت میکند و مولکولهای کریزانتمیل کوآ (Chrysanthemyl ...
بیشتر
ژن 1-دئوکسی-دی-زایلوز 5-فسفات سنتاز و ژن چند عملکردی GLIP (TcGLIP) دو ژن کلیدی در مسیر بیوسنتزی "پیرترینها" میباشند که دارای خاصیت حشرهکشی میباشند. ژن DXS در مسیر MEP با استفاده از پیروات و گلیسر آلدهید 3-فسفات باعث تولید 1-دئوکسی-دی-زایلوز 5-فسفات میگردد و ژن TcGLIP نیز در انتهای مسیر بیوسنتزی دخالت میکند و مولکولهای کریزانتمیل کوآ (Chrysanthemyl CoA) و پیرترلون (Pyrethrolone) توسط دو مسیر MEP و لیپوکسی ژناز را به یکدیگر متصل میکند و باعث تولید پیرترین نوع 1 میشود. با توجه به اهمیت بالای پیرترینها، بررسی و شناخت بیشتر این متابولیتها حائز اهمیت میباشد. هدف از این مطالعه، جداسازی ژن DXS در گیاه پیرتروم (Chrysanthemum cinerariaefolium Vis.) از خانواده گلستارهایها و بررسی بیان دو ژن DXS و TcGLIP تحت تیمار متیل جاسمونات بود. در این تحقیق ابتدا توالیهای نوکلئوتیدی ژن 1-دئوکسی-دی-زایلوز 5-فسفات سنتاز گونههای گیاهی مختلف از پایگاه اطلاعاتی NCBI دریافت شد و بعد توالیهای دریافت شده توسط نرمافزار تحت وب ClustalW همردیف شدند. از همردیفسازی توالیهای بدست آمده برای این توالی در گیاه پیرتروم آغازگرهای ویژه طراحی و سنتز شد. نتایج واکنش زنجیرهای پلیمراز و نتایج توالییابی محصول آن و مشاهده باند با طول bp715 نشان داد که آغازگرهای اختصاصی طراحی شده برای جداسازی ژن DXS کارایی لازم را دارند. همچنین بررسی بیان این دو ژن تحت تیمار متیل جاسمونات، القای بیان این ژنها را تحت تأثیر متیل جاسمونات در مرحله گیاهچهای نشان داد که نشان میدهد که متیل جاسمونات میتواند بهعنوان یک الیسیتور مناسب برای افزایش میزان تولید پیرترینها بکار گرفته شود.