دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387
محمدعلی درّی؛ سیدعلی حسینی (حبیب)؛ محمد‌حسین لباسچی
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 117-125
چکیده
آگاهی از وضعیت تغییرات میزان هیپریسین در طبیعت به شناخت نیازهای گیاه علف چای (Hypericum perforatum L.) در شرایط زراعی کمک می‌کند. با توجه به پراکنش گیاه علف چای از ارتفاع صفر تا بیش از 2000 متر در زیستگاه طبیعی استان گلستان دو منطقه توسکاستان در شرق و درازنو در غرب گرگان برای بررسی میزان هیپریسین در رویشگاه طبیعی انتخاب شدند. برای نمونه‌برداری ...
بیشتر
آگاهی از وضعیت تغییرات میزان هیپریسین در طبیعت به شناخت نیازهای گیاه علف چای (Hypericum perforatum L.) در شرایط زراعی کمک می‌کند. با توجه به پراکنش گیاه علف چای از ارتفاع صفر تا بیش از 2000 متر در زیستگاه طبیعی استان گلستان دو منطقه توسکاستان در شرق و درازنو در غرب گرگان برای بررسی میزان هیپریسین در رویشگاه طبیعی انتخاب شدند. برای نمونه‌برداری از گیاهان، ابتدا از پایین‌ترین سطح ارتفاعی تا بالاترین نقطه‌ای که این گیاه در این دو منطقه رؤیت شد هفت طبقه ارتفاعی (متر) تعریف شد که عبارتند از: 1) 450-150، 2) 750-450، 3) 1050-750، 4)1350-1050، 5) 1650-1350، 6) 1950-1650 و 7) 2250-1950 متر. نمونه‌های گیاهی در اوایل گلدهی از 25-20 سانتی‌متر انتهای سرشاخه گلدار برداشت شدند. با استفاده از فرمول g K×/ 100× E = C و میزان جذب در طول موج 590 نانومتر در دستگاه اسپکتروفتومتر، میزان هیپریسین هر نمونه تعیین گردید. اگرچه میزان هیپریسین با تغییرات ارتفاع در دو منطقه تغییرات داشته است، اما تنها در درازنو این تغییرات با ارتفاع همبستگی مثبت دارد. بالاترین میزان هیپریسین استخراج شده برای توسکاستان در طبقه ارتفاعی750-450، معادل 26/0میلی‌گرم برگرم ماده خشک و برای درازنو در طبقه ارتفاعی2250-1950، برابر 25/0میلی‌گرم بر گرم ماده خشک بدست آمد که نشان می‌دهد در هر یک از مناطق مورد مطالعه یک حد ارتفاعی وجود دارد که برای رشد این گیاه مناسب و بالاترین میزان تولید هیپریسین را دارد.
غلامرضا ناصری؛ معصومه مازندرانی؛ محمدباقر رضایی
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 126-134
چکیده
گیاه دارویی بابونه کبیر با نام علمی Tanacetum parthenium( L.) Schultz – Bip.یکی از مهمترینگونه‌هایدارویی جنوب شرق استان گلستان است که اغلب در مناطق 800 تا 1250 متری حاشیه جاده‌ها و رودخانه‌ها، مناطق باز جنگلی، لابه‌لای صخره‌های مناطق پرشیب و حتی داخل مزارع باز رویش دارد. در این تحقیق ضمن مطالعه برخی نیازهای اکولوژیکی و اتنوفارماکولوژیک این گیاه، ...
بیشتر
گیاه دارویی بابونه کبیر با نام علمی Tanacetum parthenium( L.) Schultz – Bip.یکی از مهمترینگونه‌هایدارویی جنوب شرق استان گلستان است که اغلب در مناطق 800 تا 1250 متری حاشیه جاده‌ها و رودخانه‌ها، مناطق باز جنگلی، لابه‌لای صخره‌های مناطق پرشیب و حتی داخل مزارع باز رویش دارد. در این تحقیق ضمن مطالعه برخی نیازهای اکولوژیکی و اتنوفارماکولوژیک این گیاه، مواد مؤثره آن نیز مورد مطالعه قرار گرفت. سرشاخه‌های گلدار گیاه در خرداد ماه 1385 از یکی از رویشگاه طبیعی واقع در ارتفاع 1100 متری کوهستان زیارت جمع‌آوری گردید و پس از خشک کردن در دمای محیط به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. بازده اسانس 66/0% در گل‌آذین و 12/0% در برگ بدست آمد. ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و دستگاه کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنجی جرمی (GC/MS) مورد تجزیه قرار گرفت. بررسی و شناسایی کمی و کیفی ترکیبها با مطالعه طیفهای جرمی و محاسبه شاخصهای بازداری کواتس و سطح زیر پیک در کروماتوگرام GC صورت گرفت. از بیشترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس گل‌آذین، کامفور (3/53%)، آلفا-پینن (7/17%) و آلفا-بیزابولول اکسید بی (5/10%) و در برگها، کامفور (9/38%)، آلفا-پینن (4/8%)، ژرماکرن دی (3/6%) و گاما-ترپینن با 2/8% از مهمترین ترکیبهای موجود در اسانس بودند. ترکیبهای شناسایی شده در اسانس گل و برگهای گیاه، مصرف سنتی گیاه را توسط مردم بومی منطقه در تسکین درد و درمان التهابات مزمن مورد تأیید قرار می‌دهد.
زهره حبیبی؛ فاطمه شهریاری؛ مریم یوسفی؛ یلدا کیا؛ علیرضا بصیری
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 135-147
چکیده
جنس مینا (Tanacetum) از خانواده کاسنی (Compositae) می‌باشد و در جنوب و جنوب شرقی اروپا، جنوب غربی آسیا و شمال آفریقا یافت می‌شود. در این تحقیق، اندامهای هوایی گیاه Tanacetum canescens DC.، در فصل گلدهی از اطراف سنندج جمع‌آوری شد و عصاره کلروفرمی آن مورد بررسی قرار گرفت. β-استیگماسترول و دو فلاونوئید به نامهای 5-هیدروکسی 7،6،'4- تری متوکسی فلاون و 5،'3- دی ...
بیشتر
جنس مینا (Tanacetum) از خانواده کاسنی (Compositae) می‌باشد و در جنوب و جنوب شرقی اروپا، جنوب غربی آسیا و شمال آفریقا یافت می‌شود. در این تحقیق، اندامهای هوایی گیاه Tanacetum canescens DC.، در فصل گلدهی از اطراف سنندج جمع‌آوری شد و عصاره کلروفرمی آن مورد بررسی قرار گرفت. β-استیگماسترول و دو فلاونوئید به نامهای 5-هیدروکسی 7،6،'4- تری متوکسی فلاون و 5،'3- دی هیدروکسی 6، 7،' 4- تری متوکسی فلاون از جمله ترکیبهایی بودند که از عصاره کلروفرمی جداسازی شده و پس از خالصسازی با استفاده از روش طیفبینی رزونانس مغناطیسی هسته مورد شناسایی قرار گرفتند.
نارگل احمدی محمودآبادی؛ حسین مدنی؛ پروین محزونی
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 148-161
چکیده
کنگرفرنگی با نام علمی Cynara scolymus L. گیاهی از خانواده کاسنی (Compositae) است. در این تحقیق تأثیر عصاره هیدروالکلی کنگرفرنگی بر میزان گلوکز، لیپیدها و لیپوپروتئینهای سرمی در رت‌های دیابتی‌شده با آلوکسان منوهیدرات مورد بررسی قرارگرفت. همچنین اثر عصاره بر بافت پانکراس آسیب‌دیده بررسی شد و با داروی شیمیایی گلی‌بنکلامید مقایسه گردید. به ...
بیشتر
کنگرفرنگی با نام علمی Cynara scolymus L. گیاهی از خانواده کاسنی (Compositae) است. در این تحقیق تأثیر عصاره هیدروالکلی کنگرفرنگی بر میزان گلوکز، لیپیدها و لیپوپروتئینهای سرمی در رت‌های دیابتی‌شده با آلوکسان منوهیدرات مورد بررسی قرارگرفت. همچنین اثر عصاره بر بافت پانکراس آسیب‌دیده بررسی شد و با داروی شیمیایی گلی‌بنکلامید مقایسه گردید. به این منظور از 20 رت نر بالغ به وزن متوسط 250-200 گرم در چهار گروه پنج‌تایی استفاده شد. به رت‌های گروه شاهد، هم حجم مواد تزریقی سرم فیزیولوژی تزریق گردید. رت‌های گروه دوم با دریافت آلوکسان منوهیدرات به میزان mg/kg/bw 120 دیابتی شدند. گروه سوم علاوه بر تیمار مشابه گروه دوم، گلی‌بنکلامید با دوز mg/kgbw 5/0 دریافت نمودند. گروه چهارم بعد از دیابتی شدن، عصاره هیدروالکلی کنگرفرنگی با دوز mg/kgbw 300 دریافت نمودند. تجویز مواد در همه گروهها به صورت تزریق داخل صفاقی انجام گرفت. نتایج آنالیز آماری نشان داد که عصاره کنگرفرنگی میزان گلوکز، کلسترول، تری‌گلیسرید، VLDL و LDL را نسبت به گروه دیابتی به‌طور معنی‌داری کاهش می‌دهد و در مورد HDL نیز افزایش معنی‌داری را سبب می‌شود (05/0 p<). همچنین کنگرفرنگی میزان گلوکز را در حد گروه گلی‌بنکلامید کاهش داده است، اما در مقایسه با گروه شاهد تفاوت معنی‌داری دارد. اثر این گیاه بر سایر فاکتورهای مورد بررسی در حد گروه گلی‌بنکلامید و گروه شاهد می‌باشد (05/0p>). نتایج مطالعات بافت‌شناسی، مؤید این بخش است. براساس نتایج بافت‌شناسی، عصاره تأثیر معنی‌داری در افزایش اندازه جزایر پانکراسی، تعداد سلولهای جزایر و میزان تکثیر سلولی نسبت به گروه دیابتی داشته است. این تحقیق نشان داد که عصاره هیدروالکلی کنگرفرنگی، تأثیر قابل توجهی در کاهش قند خون، لیپیدها و لیپوپروتئینهای سرمی در موشهای صحرایی دیابتی شده دارد. همچنین عصاره در بازسازی بافت پانکراس آسیب دیده مؤثر بوده است.
کتایون احمدی؛ فاطمه سفیدکن؛ محمدحسن عصاره
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 162-176
چکیده
گل محمدی با نام علمی (Rosa damascena Mill.) گیاهی درختچه‌ای و متعلق به تیره Rosaceae می‌باشد. کشور ما سابقه طولانی در کشت و پرورش این گیاه داشته است. سازگاری گل محمدی به شرایط آب و هوایی کشورمان، وجود فرهنگ دیرینه تولید و مصرف، رونق و تقاضای بازارهای جهانی محصولات ایران و به تبع آن اشتغال‌زایی و ارز آوری از جمله مسائلی است که توجه خاص به این گیاه ...
بیشتر
گل محمدی با نام علمی (Rosa damascena Mill.) گیاهی درختچه‌ای و متعلق به تیره Rosaceae می‌باشد. کشور ما سابقه طولانی در کشت و پرورش این گیاه داشته است. سازگاری گل محمدی به شرایط آب و هوایی کشورمان، وجود فرهنگ دیرینه تولید و مصرف، رونق و تقاضای بازارهای جهانی محصولات ایران و به تبع آن اشتغال‌زایی و ارز آوری از جمله مسائلی است که توجه خاص به این گیاه را می‌طلبد. در این تحقیق، اثر روشهای مختلف خشک کردن (آفتاب، سایه، آون 30 و 40 درجه سانتی‌گراد) بر کمیت و کیفیت اسانس گلبرگهای سه ژنوتیپ گل محمدی بررسی شد. اسانس کلیه نمونه‌ها به روش تقطیر با آب، استخراج و به‌وسیله دستگاههای GC و GC/MS تجزیه و شناسایی شد. نتایج نشان داد که اسانس گلبرگهای تازه دارای بالاترین کیفیت (درصد بالای ژرانیول و سیترونلول و کمترین میزان ترکیبات مومی) بود. بنابراین برای مقاصد اسانس‌گیری، لازم است بلافاصله پس از جمع‌آوری گلهای تازه، عملیات تولید اسانس صورت گیرد. نتایج حاصل از تأثیر روشهای مختلف خشک کردن بر کمیت و کیفیت اسانس نشان داد که اسانس حاصل از گلبرگهای خشک شده در سایه نسبت به اسانس حاصل از روشهای دیگر از لحاظ میزان اسانس دارای تفاوت معنی‌داری نبوده، ولی از لحاظ کیفیت دارای تفاوت چشمگیری است. به‌طوری که میزان سیترونلول و ژرانیول بالاتر بوده ولی درصد ترکیبهای مومی و سنگین کاهنده کیفیت اسانس کمتر می‌باشد. بنابراین در صورت نیاز به تهیه گلبرگ خشک جهت مصارف مختلف غیر از اسانس‌گیری، بهترین روش خشک کردن گل محمدی، برای حفظ مقادیر بالاتری از اسانس و اجزای معطر، خشک کردن در سایه توصیه می‌شود.
مرتضی دشتی؛ محمدعلی آذربایجانی؛ محمدباقر رضایی
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 177-188
چکیده
مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر استنشاق اسانس الکلی نعناع (Menthe piperita L.) بر توان هوازی و زمان رسیدن به آستانه بی‌هوازی مردان ورزشکار طراحی و اجرا شد. بدین منظور20 ورزشکار مرد (با میانگین سنی 4±20سال، قد 5±175 سانتی‌متر، وزن 2/4± 68 کیلوگرم و VO2max، 43/3±21/43 میلی‌لیتر برای هر کیلوگرم از وزن بدن در دقیقه) به صورت تصادفی انتخاب و به دو ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر استنشاق اسانس الکلی نعناع (Menthe piperita L.) بر توان هوازی و زمان رسیدن به آستانه بی‌هوازی مردان ورزشکار طراحی و اجرا شد. بدین منظور20 ورزشکار مرد (با میانگین سنی 4±20سال، قد 5±175 سانتی‌متر، وزن 2/4± 68 کیلوگرم و VO2max، 43/3±21/43 میلی‌لیتر برای هر کیلوگرم از وزن بدن در دقیقه) به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه 10 نفری تجربی (استنشاق اسانس الکلی نعناع) و گروه کنترل (استنشاق ترکیب آب و الکل) تقسیم شدند. ابتدا آزمودنیهای گروه تجربی به مدت 30 دقیقه ترکیبی از اسانس نعناع و الکل سفید را استنشاق کردند. سپس از آنها آزمون کانکانی و بعد از یک استراحت 15 دقیقه‌ای، آزمون بروس گرفته شد. گروه کنترل نیز در شرایط مشابه تمرین نمودند، با این تفاوت که ترکیب آب و الکل را استنشاق نمودند. برای مقایسه عملکرد هوازی و بی‌هوازی آزمودنیها در پیش‌آزمون از آزمون t برای گروههای مستقل و برای بررسی تأثیر استنشاق اسانس الکلی نعناع از روش تحلیل واریانس (ANOVA) یک طرفه استفاده شد. سطح معنی‌داری برای تمام مراحل محاسباتی (P≤0.05) در نظر گرفته شد. یافته‌های پژوهش نشان داد استنشاق اسانس الکلی نعناع با غلظتهای مختلف موجب افزایش معنی‌دار در توان هوازی (p≤0.013) و افزایش معنی‌دار در زمان رسیدن به آستانه بی‌هوازی شد (p≤0.012). تفاوت معنی‌داری در زمان مشابه در عملکرد جسمانی گروه کنترل مشاهده نشد. بهبود مشاهده شده در عملکرد جسمانی متعاقب استنشاق اسانس الکلی نعناع ممکن است به دلیل افزایش در حجم و ظرفیت ریوی و افزایش کارایی تنفسی و تحریک سیستم عصبی سمپاتیکی باشد. براساس نتایج بدست آمده از این مطالعه، ورزشکاران می‌توانند برای توسعه عملکرد جسمانی از استنشاق اسانس نعناع استفاده نمایند.
پروین رامک؛ فاطمه سفیدکن
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 189-197
چکیده
درمنه ایرانی (Artemisia persica Boiss) با نام محلی جوشن از زمانهای قدیم به‌صورت سنتی در درمان ناراحتیهایی چون تب، مالاریا، خونریزی، هپاتیت، انگلهای روده‌ای، دردهای عصبی، التیام زخمها و اسپاسم مصرف می‌شود. به‌منظور بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس گونه Artemisia persica در مزرعه و رویشگاه، این گونه در دو منطقه بروجرد و نورآباد کاشته شد. طرح کاشت به‌صورت ...
بیشتر
درمنه ایرانی (Artemisia persica Boiss) با نام محلی جوشن از زمانهای قدیم به‌صورت سنتی در درمان ناراحتیهایی چون تب، مالاریا، خونریزی، هپاتیت، انگلهای روده‌ای، دردهای عصبی، التیام زخمها و اسپاسم مصرف می‌شود. به‌منظور بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس گونه Artemisia persica در مزرعه و رویشگاه، این گونه در دو منطقه بروجرد و نورآباد کاشته شد. طرح کاشت به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای تصادفی با 4 تکرار و به روش تقسیم بوته صورت گرفت. در سال دوم و در فصل گلدهی سرشاخه‌های گلدار از مزارع بروجرد و نورآباد و همزمان از ارتفاعات 2900 متر رشته کوه گرین جمع‌آوری شدند. اسانس نمونه‌ها به روش تقطیر با آب استخراج شد و بازده اسانس در مزارع نورآباد، بروجرد و رویشگاه به‌ترتیب 5/0%، 7/0% و (v/w)9/0% بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاهان مربوط به رویشگاه گرین و دو منطقه کشت به‌وسیله دستگاههای GC و GC/MS صورت پذیرفت. لاسینیاتا فورانون E (1/17%)، ارتودوگلاسیا اکسید C (2/13%)، ترانس-پینوکاروئول (2/10%)، پینوکارون (5/8%)، آلفا-پینن (8/5%)، 1و8-سینئول (6/5%) عمده‌ترین ترکیبهای موجود در Artemisia persicaدر رویشگاه بودند. ماده لاسینیاتا فورانون E در اسانسهای مزارع بروجرد (5/14%) و نورآباد (17%) نیز بیشترین میزان را نسبت به سایر ترکیبها داشت. میزان لاسینیاتا فورانون E در مزارع بروجرد و نورآباد دارای تفاوت معنی‌داری با یکدیگر بودند (05/0=P). نتایج حاصل از آنالیز داده‌ها به کمک نرم‌افزار MSTATC نشان داد که اثر مکان بر میزان اسانس این گونه در 05/0=P معنی‌دار بود.
مهردخت نجف‌پور نوایی؛ مصطفی گلی‌پور؛ اسلام پارسا
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 198-206
چکیده
Agrimonia eupatoria L. ازگیاهان دارویی چند ساله و بسیار ارزشمند می‌باشد کهاز دیرباز برای آرام‌بخشی و کاهش استرس و درمان یرقان استفاده می‌شده و امروزه اثرهای مفید آن در درمان هپاتیت، مشکلات تنفسی و نیز قابض و ضد خونریزی بودن آن به اثبات رسیده است. در تحقیقی که به منظوربررسی تراکم بوته و زمان کشت بر عملکرد گیاه آگریمونی در مؤسسه تحقیقات جنگلها ...
بیشتر
Agrimonia eupatoria L. ازگیاهان دارویی چند ساله و بسیار ارزشمند می‌باشد کهاز دیرباز برای آرام‌بخشی و کاهش استرس و درمان یرقان استفاده می‌شده و امروزه اثرهای مفید آن در درمان هپاتیت، مشکلات تنفسی و نیز قابض و ضد خونریزی بودن آن به اثبات رسیده است. در تحقیقی که به منظوربررسی تراکم بوته و زمان کشت بر عملکرد گیاه آگریمونی در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در سال 1386-1383 انجام شد، سه تراکم بوته 4، 2/6 و 2/9 در متر مربع با استفاده از طرح فاکتوربل در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار برای دو سال متوالی مورد بررسی قرارگرفت. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که از نظر رشد و گسترش بوته، تیمار تراکم 4 بوته در متر مربع اختلاف معنی‌داری با سایر تیمارها در بذردهی دارد. همچنین نتایج نشان داد که اثر سال در زمان کاشت و اثر متقابل سال در تراکم در زمان کاشت در سطح یک درصد اختلاف آماری معنی‌دار داشتند و در فروردین سال دوم عملکرد بذر بالاتر بود.
نساء فکری؛ مسعود خیامی؛ رضا حیدری؛ محمدعلی جوادی
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 207-216
چکیده
بالنگوی سیاه (Lallemantia iberica F. & C. M.) گیاهی یک ساله، علفی و کوتاه است و از نواحی قفقازی منشأ می‌گیرد، به عنوان گیاه زینتی کشت می‌شود و بومی اروپای مرکزی و اروپای شرقی است. بالنگوی سیاه به خاطر دانه‌هایش پرورش داده می‌شود و دانه آن نزدیک به 30٪ روغن خشک دارد. یکی از مواد مؤثره موجود در این گیاه موسیلاژ می‌باشد.موسیلاژها امروزه کاربردهای ...
بیشتر
بالنگوی سیاه (Lallemantia iberica F. & C. M.) گیاهی یک ساله، علفی و کوتاه است و از نواحی قفقازی منشأ می‌گیرد، به عنوان گیاه زینتی کشت می‌شود و بومی اروپای مرکزی و اروپای شرقی است. بالنگوی سیاه به خاطر دانه‌هایش پرورش داده می‌شود و دانه آن نزدیک به 30٪ روغن خشک دارد. یکی از مواد مؤثره موجود در این گیاه موسیلاژ می‌باشد.موسیلاژها امروزه کاربردهای دارویی زیادی دارند. در این تحقیق موسیلاژ بالنگو استخراج شده و توسط کروماتوگرافی لایه نازک مورد شناسایی قرار گرفت. روشها شامل مراحل زیر بودند: استخراج، خالص سازی، تراکافت کردن، خشکاندن انجمادی، یون زدائی، هیدرولیز و در آخر کروماتوگرافی لایه نازک. برای انتخاب سیستم جداسازی مناسب فازهای ساکن و حلالهای زیر مورد استفاده قرار گرفت: 1- سیلیکاژل G با حلال n-بوتانول: اسید استیک: آب ( v/v50:25:25 ) 2- سیلیکاژل G با حلال - کلرفرم : متانول v/v )60:40) و 3- کزل گور G با حلال n-بوتانول: استون: بافر فسفات (v/v40:50:10). با استفاده از سیستم آخری 7 لکه از موسیلاژ بالنگو جداسازی و شناسایی شد. موسیلاژ بالنگوی سیاه شامل: مونوساکاریدهای گالاکتورونیک اسید، گالاکتوز، مانوز، آرابینوز، گزیلوز، گلوکز ورامنوز هست. این تحقیقات برای خلوص و شناسایی ترکیبها انجام شده است.
حمزه امیری
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 217-224
چکیده
Zosimia absinthifolia (Vent.) Link. گیاهی است علفی و پایا، متعلق به تیره چتریان که در مناطق وسیعی از ایران رشد می‌کند. بخشهای هوایی گیاه مورد نظر از ارتفاعات شهرستان الشتر واقع در شمال استان لرستان جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در سایه جهت اسانس‌گیری با روش تقطیر با آب (Hydrodistillation) مورد استفاده قرار گرفت. بازده اسانس در مراحل قبل از گلدهی، گلدهی و ...
بیشتر
Zosimia absinthifolia (Vent.) Link. گیاهی است علفی و پایا، متعلق به تیره چتریان که در مناطق وسیعی از ایران رشد می‌کند. بخشهای هوایی گیاه مورد نظر از ارتفاعات شهرستان الشتر واقع در شمال استان لرستان جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در سایه جهت اسانس‌گیری با روش تقطیر با آب (Hydrodistillation) مورد استفاده قرار گرفت. بازده اسانس در مراحل قبل از گلدهی، گلدهی و میوهدهی به‌ترتیب 42/0%، 65/0% و 8/0% (w/w) بود. اسانس بدست آمده از این گیاه به‌وسیله دستگاههای GC و GC-MS آنالیز گردید. 47 ترکیب در روغن اسانسی مرحله قبل از گلدهی، 38 ترکیب در اسانس مرحله گلدهی و 37 ترکیب در اسانس مرحله میوهدهی این گیاه شناسایی گردید. n-اکتانول، جرماکرن-دی، بتا-کاریوفیلن، آلفا-پینن، لیمونن، اکتیل استات، کاریوفیلن اکسید و n-اکتانال ترکیبهای شاخص اسانس گیاه در طی مراحل مختلف رشد می‌باشند.
سحر فرج‌نیا؛ مهیار جان احمدی؛ حبیب عباسی‌پور؛ جعفر وطن‌پرست؛ محمد کمالی‌نژاد
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 225-236
چکیده
ترخون (Artemisia dracunculus)، گیاه چند ساله‌ای از خانواده Asteraceae است که به دلیل بوی خوش برگهایش به‌عنوان چاشنی غذا استفاده می‌شود. در طب ایران باستان، بخشهای هوایی خشک شده این گیاه به‌صورت خوراکی برای درمان صرع بکار می‌رفته است. صرع یکی از رایج‌ترین بیماریهای نورولوژیک است. در مطالعه حاضر، با استفاده از ثبت داخل سلولی اثر عصاره الکلی ترخون ...
بیشتر
ترخون (Artemisia dracunculus)، گیاه چند ساله‌ای از خانواده Asteraceae است که به دلیل بوی خوش برگهایش به‌عنوان چاشنی غذا استفاده می‌شود. در طب ایران باستان، بخشهای هوایی خشک شده این گیاه به‌صورت خوراکی برای درمان صرع بکار می‌رفته است. صرع یکی از رایج‌ترین بیماریهای نورولوژیک است. در مطالعه حاضر، با استفاده از ثبت داخل سلولی اثر عصاره الکلی ترخون و مکانیسم سلولی احتمالی اثر آن بر ضد فعالیت صرع‌زایی پنتیلن تترازول (PTZ) ارزیابی شده است. در حضور عصاره گیاه ترخون (1/0%)، افزایش فعالیت الکتریکی انفجاری (burst) ناشی از پنتیلن تترازول از بین رفت. پتانسیل غشاء سلول به میزان 8/ 67 درصد نسبت به گروه کنترل دپلاریزه‌تر شد. همچنین، فرکانس شلیک پتانسیل عمل به‌ترتیب به میزان5/62 درصد و 8/83 درصد نسبت به گروه کنترل و در حضور PTZ کاهش یافت. دامنه پتانسیل هیپرپلاریزاسیون متعاقب نیز نسبت به شرایط کنترل 36% کاهش یافت، ولیکن در مقایسه با PTZ تغییر چندانی نداشت. ازطرف دیگر، کاربرد عصاره به تنهایی، موجب بروز دپلاریزاسیون پتانسیل غشاء سلول به میزان 69/16 درصد شد. درحالیکه فرکانس شلیک پتانسیل عمل کاهش یافت و به 3/77 درصد کنترل رسید و دامنه پتانسیل عمل و AHP تغییر معنی‌داری نداشت. الگوی فعالیت الکتریکی سلول از حالت تونیک منظم در حالت کنترل به فرم نامنظم تغییر یافت. همچنین، کاربرد عصاره قبل از PTZ نتوانست به‌طور کامل از بروز اثرهای صرع‌زایی ناشی از آن جلوگیری نماید. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که احتمالاً عصاره ترخون از طریق دپلاریزاسیون پتانسیل غشاء باعث کاهش تحریک‌پذیری سلولهای عصبی می‌شود.
مهرداد مدرسی؛ منوچهر مصری‌پور؛ مهران مهران اسدی مرغملکی؛ محمدکاظم همدانیان
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 237-243
چکیده
با توجه به اثرهای جانبی ناخواسته برخی داروهای شیمیایی، توجه بیشتر به اثرهای احتمالی گیاهان دارویی بر عملکرد بخشهای مختلف بدن لازم است. در این میان، زعفران که دارای جایگاه خاصی در الگوی تغذیه مردم است، حائز اهمیت می‌باشد. در این تحقیق تأثیر عصاره زعفران بر سلولهای زاینده اسپرم مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، چهار گروه هشت‌تایی ...
بیشتر
با توجه به اثرهای جانبی ناخواسته برخی داروهای شیمیایی، توجه بیشتر به اثرهای احتمالی گیاهان دارویی بر عملکرد بخشهای مختلف بدن لازم است. در این میان، زعفران که دارای جایگاه خاصی در الگوی تغذیه مردم است، حائز اهمیت می‌باشد. در این تحقیق تأثیر عصاره زعفران بر سلولهای زاینده اسپرم مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، چهار گروه هشت‌تایی از موشهای آزمایشگاهی کوچک نر بالغ مورد استفاده قرار گرفت. گروه کنترل (sham) نرمال سالین دریافت کردند و سه گروه دیگر سه دوز متفاوت 25 و 50 و 100 از عصاره زعفران به مدت 20 روز دریافت کردند. برای تعیین تغییرات توده بافتی، وزن بیضه‌ها تعیین و ریزنگار میکروسکوپی لوله‌های اسپرم‌ساز مقایسه گردید. شمارش اسپرماتوسیت‌های اولیه به‌وسیله میکروسکوپ نوری صورت گرفت. پس از بررسی نتایج تفاوت معنی‌داری بین وزن بیضه‌ها در گروههای تجربی مشاهده نگردید. در مشاهده مقاطع عرضی لوله‌های اسپرم‌ساز تفاوت قابل توجهی در ویژگیهای بافتی هیچ یک از گروهها مشاهده نگردید. تعداد اسپرماتوسیت‌های اولیه در گروه تجربی 100 به‌صورت معنی‌داری افزایش یافت. نتایج فوق نشان می‌دهد زعفران با تأثیر بر تعداد اسپرماتوسیت‌های بیضه می‌تواند به عنوان تعدیل کننده فعالیتهای دستگاه تولید مثل جنس نر مطرح شود.
علی شفقت؛ هاشم اخلاقی؛ علیرضا متولی‌زاده کاخکی؛ کامبیز لاریجانی؛ عبدالحسین روستائیان
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، صفحه 244-252
چکیده
گیاهان تیره چتریان با داشتن حدود سیصد جنس و سه هزار گونه گیاهی در سطح وسیعی از جهان پراکنده‌اند. جنس Chaerophyllum متعلق به این تیره در ایران دارای هشت گونه بوده و دو گونه Chaerophyllum khorassanicum(جعفری فرنگی خراسانی) و nivale Chaerophyllum (جعفری فرنگی البرزی)، بومی ایران می‌باشند. در این تحقیق، ریشه و اندامهای هوایی گیاه جعفری فرنگی کوهستانی از تیره چتریان ...
بیشتر
گیاهان تیره چتریان با داشتن حدود سیصد جنس و سه هزار گونه گیاهی در سطح وسیعی از جهان پراکنده‌اند. جنس Chaerophyllum متعلق به این تیره در ایران دارای هشت گونه بوده و دو گونه Chaerophyllum khorassanicum(جعفری فرنگی خراسانی) و nivale Chaerophyllum (جعفری فرنگی البرزی)، بومی ایران می‌باشند. در این تحقیق، ریشه و اندامهای هوایی گیاه جعفری فرنگی کوهستانی از تیره چتریان (Umbelliferae) با نام علمی Chaerophyllum macropodum Boiss.، به‌طور جداگانه از مناطق اطراف خلخال نزدیک لنبر، جمع‌آوری و پس از خشک نمودن آنها در سایه به مدت ده روز، به روش تقطیر با آب در دستگاه کلونجر اسانس‌گیری شد. اسانس حاصل با استفاده از دستگاههای GC و GC/MS تجزیه و شناسایی گردید. بازده اسانسها (V/W) برای نمونه‌ها به‌ترتیب 17/0% برای ریشه و 20/0% برای اندامهای هوایی نسبت به وزن خشک نمونه‌ها، بدست آمد. تعداد10 و 18 ترکیب که به‌ترتیب 3/96% و 2/99% کل ترکیبهای اسانس ریشه و اندامهای هوایی را نشان می‌دهند، شناسایی شدند. در میان ترکیبهای اسانسی ریشه، میریس‌تیسین (1/39%)، ترپینولن (0/23%)، ترانس-بتا-اوسیمن (22%) و گاما-ترپینن (4/5%) و در میان ترکیبهای اسانسی اندامهای هوایی، ایی-بتا-اوسیمن (9/24%)، میریس‌تیسین (7/15%)، ترپینولن (2/14%)، فنچیل استات (9/13%)، ترانس-بتا-اوسیمن (3/6%) وسابینن (1/6%) ترکیبهای عمده بودند. مقایسه ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس دو بخش ریشه و اندامهای هوایی گیاه نشان می‌دهد که ترکیب میریس‌تیسین در اسانس ریشه بیش از دو برابر آن در اندامهای هوایی است.
