نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد، مرکز تحقیقات علوم اعصاب و گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
2 استادیار، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد
3 استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز
4 مربی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
چکیده
ترخون (Artemisia dracunculus)، گیاه چند ساله‌ای از خانواده Asteraceae است که به دلیل بوی خوش برگهایش به‌عنوان چاشنی غذا استفاده می‌شود. در طب ایران باستان، بخشهای هوایی خشک شده این گیاه به‌صورت خوراکی برای درمان صرع بکار می‌رفته است. صرع یکی از رایج‌ترین بیماریهای نورولوژیک است. در مطالعه حاضر، با استفاده از ثبت داخل سلولی اثر عصاره الکلی ترخون و مکانیسم سلولی احتمالی اثر آن بر ضد فعالیت صرع‌زایی پنتیلن تترازول (PTZ) ارزیابی شده است. در حضور عصاره گیاه ترخون (1/0%)، افزایش فعالیت الکتریکی انفجاری (burst) ناشی از پنتیلن تترازول از بین رفت. پتانسیل غشاء سلول به میزان 8/ 67 درصد نسبت به گروه کنترل دپلاریزه‌تر شد. همچنین، فرکانس شلیک پتانسیل عمل به‌ترتیب به میزان5/62 درصد و 8/83 درصد نسبت به گروه کنترل و در حضور PTZ کاهش یافت. دامنه پتانسیل هیپرپلاریزاسیون متعاقب نیز نسبت به شرایط کنترل 36% کاهش یافت، ولیکن در مقایسه با PTZ تغییر چندانی نداشت. ازطرف دیگر، کاربرد عصاره به تنهایی، موجب بروز دپلاریزاسیون پتانسیل غشاء سلول به میزان 69/16 درصد شد. درحالیکه فرکانس شلیک پتانسیل عمل کاهش یافت و به 3/77 درصد کنترل رسید و دامنه پتانسیل عمل و AHP تغییر معنی‌داری نداشت. الگوی فعالیت الکتریکی سلول از حالت تونیک منظم در حالت کنترل به فرم نامنظم تغییر یافت. همچنین، کاربرد عصاره قبل از PTZ نتوانست به‌طور کامل از بروز اثرهای صرع‌زایی ناشی از آن جلوگیری نماید. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که احتمالاً عصاره ترخون از طریق دپلاریزاسیون پتانسیل غشاء باعث کاهش تحریک‌پذیری سلولهای عصبی می‌شود.
کلیدواژه‌ها
)