شکوفه قیدرلویی؛ راحله خادمیان؛ سودابه مفاخری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح مایکوریزا بر افزایش مقاومت گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.) به تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) انجام شد. فاکتور اول اکوتیپ در دو سطح (اصفهان و ورامین) فاکتور دوم شوری در سه سطح (0، 5 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح مایکوریزا بر افزایش مقاومت گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.) به تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) انجام شد. فاکتور اول اکوتیپ در دو سطح (اصفهان و ورامین) فاکتور دوم شوری در سه سطح (0، 5 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و فاکتور سوم قارچ مایکوریزا در سه سطح (0، 75 و 150 گرم قارچ) بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تلقیح میکوریزایی کلیه صفات کمّی مورد مطالعه را در تحقیق بهبود داد. بهطوری که گیاهان تلقیح شده با میکوریزا در شرایط شوری، رشد بهتری نسبت به گیاهان تلقیح نشده داشتند. بیشترین وزن خشک، ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه از گیاهان اکوتیپ اصفهان، سطح شوری 5 دسی‌زیمنس و 150 گرم مایکوریزا حاصل گردید. یازده ترکیب در اسانس شوید شناسایی شد. بیشترین درصد لیمونن (7.5%) از گیاهان اکوتیپ ورامین، شوری 5 دسی زیمنس و 150 گرم مایکوریزا استخراج گردید. بیشترین درصد کاروون (36.31%) در گیاهان تیمار شده با 150 گرم مایکوریزا، شوری صفر و اکوتیپ اصفهان بدست آمد.
یارمحمد محرابی؛ محسن موحدی دهنوی؛ امین صالحی؛ رهام محتشمی؛ محمد حمیدیان
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1044.98.6.1576.1605 به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری تکمیلی و کودهای زیستی بر برخی صفات فیزیولوژیک عملکرد و درصد اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی ۹7-۹6 در مزرعه تحقیقات و آموزش کشاورزی یاسوج اجرا شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1044.98.6.1576.1605 به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری تکمیلی و کودهای زیستی بر برخی صفات فیزیولوژیک عملکرد و درصد اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی ۹7-۹6 در مزرعه تحقیقات و آموزش کشاورزی یاسوج اجرا شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل آبیاری تکمیلی (دیم کامل، آبیاری تکمیلی در زمان 50% گلدهی و آبیاری تکمیلی در زمان شروع دانه‌بندی) و فاکتور فرعی شامل کود زیستی (بدون کود زیستی فسفره، میکوریزا گونه Glomus mosseae، کود زیستی فسفره و تلفیق میکوریزا و کود زیستی فسفره) بود. کاربرد آبیاری تکمیلی همراه با کود زیستی باعث افزایش کلروفیل کل، کاروتنوئید و کاهش مقدار پرولین شد. همچنین استفاده از کود زیستی فسفره باعث افزایش کاتالاز در گیاه گردید. اثر آبیاری تکمیلی و فسفر زیستی بر تعداد چتر در بوته، ارتفاع بوته، وزن هزاردانه و تعداد دانه در چتر معنیدار بود؛ بیشترین وزن هزاردانه (2.55 گرم)، عملکرد دانه (622.4 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد زیستی (1252 کیلوگرم در هکتار) و درصد اسانس (54.86%) مربوط به تیمار مایکوریزا همراه با کود زیستی فسفره بود. در مجموع نتایج حاصل نشان داد که استفاده از کود زیستی فسفره، مایکوریزا و آبیاری تکمیلی می‌تواند باعث بهبود صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اسانس زیره سبز در شرایط دیم شود.
بهاره پارسامطلق؛ پرویز رضوانی مقدم؛ رضا قربانی؛ ذبیح اله اعظمی ساردویی
چکیده
با هدف مطالعه تأثیر سیستم‌های مختلف تغذیه‌ای و سطوح مختلف آب آبیاری بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی گیاه دارویی چای‌ترش (Hibiscus sabdariffa L.)، آزمایشی در دو سال زراعی 92-1391 و 93-1392 در دانشگاه جیرفت، به‌صورت کرت‌های خرد شده نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: سطوح مختلف آب آبیاری در سه ...
بیشتر
با هدف مطالعه تأثیر سیستم‌های مختلف تغذیه‌ای و سطوح مختلف آب آبیاری بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی گیاه دارویی چای‌ترش (Hibiscus sabdariffa L.)، آزمایشی در دو سال زراعی 92-1391 و 93-1392 در دانشگاه جیرفت، به‌صورت کرت‌های خرد شده نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: سطوح مختلف آب آبیاری در سه سطح 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه که به‌عنوان فاکتور کرت‌های اصلی در نظر گرفته شدند و منبع تغذیه گیاه در 5 سطح (کود زیستی مایکوریزا، ورمی‌کمپوست، کود گاوی و کود شیمیایی (NPK) و تیمار شاهد) که به‌عنوان فاکتور کرت‌های فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب طی دو سال آزمایش، تأثیر معنیدار تیمارهای تغذیه‌ای و سطوح مختلف آب آبیاری را بر محتوای فنل کل، آنتوسیانین، اسیدیته کاسبرگ، درصد روغن دانه و درصد پروتئین دانه گیاه نشان دادند. در منبع تغذیه‌ای ورمی‌کمپوست و کود گاوی بیشترین میزان آنتوسیانین به‌ترتیب با 3.05 و 2.87 (میلی‌گرم/ گرم وزن خشک)، فنل کل با 12.52 و 12.90 (میلی‌گرم/ گرم وزن خشک) و اسیدیته 0.81 و 0.87 (گرم/ 100 گرم وزن خشک) کاسبرگ مشاهده شدند. همچنین سطح 60% و 100% نیاز آبی گیاه به‌ترتیب بیشترین و کمترین میزان آنتوسیانین (3 و 2.19 میلی‌گرم/ گرم وزن خشک)، فنل کل (13.04 و 10.81 میلی‌گرم/ گرم وزن خشک) و پروتئین دانه (20.90% و 20.01%) را تولید کردند. علاوه‌براین، مقدار آنتوسیانین تحت تأثیر اثرات متقابل سیستم‌های تغذیه‌ای و سطوح آبیاری و درصد روغن دانه نیز تحت تأثیر برهم‌کنش سال در آبیاری قرار گرفتند. البته ویتامین C کاسبرگ تحت تأثیر هیچ‌یک از تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت.
زینب محکمی؛ علی میرشکار؛ فاطمه بیدرنامنی؛ زهرا غفاری مقدم؛ محمد فروزنده
چکیده
پنیرباد (Withania coagulans (Stocks) Dun.) درختچه‌ای چند ساله از خانواده سولاناسه است. پیکره این گیاه دارای متابولیت‌های ثانویه از گروه لاکتون‌های استروئیدی با نام ویتانولوئیدها می‌باشد که امروزه اثرات فارماکولوژیکی قابل توجهی از آنها گزارش شده است. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با فاکتور اصلی بستر کاشت در سه سطح ...
بیشتر
پنیرباد (Withania coagulans (Stocks) Dun.) درختچه‌ای چند ساله از خانواده سولاناسه است. پیکره این گیاه دارای متابولیت‌های ثانویه از گروه لاکتون‌های استروئیدی با نام ویتانولوئیدها می‌باشد که امروزه اثرات فارماکولوژیکی قابل توجهی از آنها گزارش شده است. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با فاکتور اصلی بستر کاشت در سه سطح (پرلیت + کوکوپیت، ماسه، خاک باغچه + کود دامی) و فاکتور فرعی قارچ مایکوریزا در چهار سطح (شاهد، Glomus mosseae، G. intraradice و کاربرد همزمان هر دو قارچ) در سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل واقع در چاه نیمه بقیه‌اله‌الاعظم (عج) اجرا شد. آنالیز فیتوشیمیایی عصاره به روش HPLC انجام شد. آنالیز آماری داده‌ها و ترسیم نمودارها به کمک نرم‌افزارهای SPSS و Excel انجام گردید. نتایج آزمایش حکایت از آن داشت که بستر خاک باغچه + کود دامی و کاربرد همزمان هر دو قارچ بهترین اثر را بر افزایش صفات طول ساقه، وزن تر و وزن خشک داشت. در بررسی اثر ساده بستر بر میزان متابولیت‌های ثانویه مشاهده شد که تیمار خاک باغچه + کود دامی باعث افزایش متابولیت‌های ثانویه ویتافرین آ، ویتانولید آ، گلوکوویتانولید، ویتااسترامونولید، ویتانوزید X و کوآگولین در این آزمایش شد. کاربرد همزمان هر دو قارچ نیز باعث افزایش بیشتر متابولیت‌های ثانویه (بجز ویتااسترامونولید و کوآگولین) گردید. نتایج حکایت از آن داشت که کاربرد همزمان دو گونه قارچ G. mosseae و G. intraradice در بستر خاک باغچه + کود دامی سبب افزایش صفات مورفولوژیکی و ویتانولوئیدها در گیاه دارویی پنیرباد شد.
ایوب مزارعی؛ علیرضا سیروس مهر؛ زهرا بابایی
چکیده
تنش کمبود آب به‌طور دائم یا موقت، در رشد و توزیع پوشش طبیعی گیاهان بیشتر از سایر عوامل محیطی محدودکننده است. به‌منظور بررسی تأثیر قارچ‌های آربوسکولار مایکوریزا و تنش خشکی بر رشد و عملکرد گیاه خارمریم (Silybum marianum (L.) Gaertn.)، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زابل در چاه نیمه انجام شد. ...
بیشتر
تنش کمبود آب به‌طور دائم یا موقت، در رشد و توزیع پوشش طبیعی گیاهان بیشتر از سایر عوامل محیطی محدودکننده است. به‌منظور بررسی تأثیر قارچ‌های آربوسکولار مایکوریزا و تنش خشکی بر رشد و عملکرد گیاه خارمریم (Silybum marianum (L.) Gaertn.)، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زابل در چاه نیمه انجام شد. تنش خشکی در سه سطح (آبیاری براساس 100% ظرفیت مزرعه به‌عنوان شاهد، 60% و 30% ظرفیت مزرعه) و سه گونه قارچ مایکوریزا Glomus mosseae، Glomus versiformis و Glomus intraradices و بدون تلقیح به‌عنوان شاهد بود. نتایج نشان داد که پس از آغاز تیمارهای خشکی، خصوصیات رویشی مانند تعداد کاپیتول، تعداد دانه در کاپیتول، وزن هزاردانه، تعداد و مساحت سطح برگ، طول ریشه، تعداد شاخه‌های فرعی، ارتفاع بوته، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه با افزایش خشکی به‌طور معنیداری کاهش یافتند. محتوای نسبی آب برگ در اثر خشکی به شدت تحت تأثیر قرار گرفت و از 77.3 در شاهد به 57.01 در 30% FC کاهش یافت. همچنین با افزایش تنش خشکی میزان فسفر برگ کاهش و مقدار پتاسیم برگ افزایش یافت. در پاسخ به تنش خشکی، فرایندهای تنظیم اسمزی در گیاهان ماریتیغال فعال شد و میزان پرولین در برگ‌ها افزایش (بیشترین مقدار 0.13 میلی‌گرم بر گرم بافت در آبیاری 30% FC) یافت ولی درصد سیلیمارین در آبیاری کامل از 16.35% به 10.24% در آبیاری 30% FC کاهش یافت. تلقیح با قارچ مایکوریزا شاخص‌های رشد رویشی، درصد سیلیمارین (بیشترین میزان در کاربرد G. mosseae و کمترین در شاهد)، محتوای نسبی آب گیاه و محتوای فسفر و پتاسیم برگ گیاه خارمریم را در شرایط تنش خشکی در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده به‌طور معنیداری افزایش داد، ولی میزان پرولین برگ کمتر شد. به‌طور کلی، کاربرد قارچ میکوریزا سبب افزایش مقاومت به تنش خشکی در گیاه خارمریم شد.
ستار غلامی گنجه؛ امین صالحی
چکیده
کودهای زیستی یکی از منابع بسیار مفید برای بهبود کیفیت خاک‌های زراعی و افزایش عملکرد در گیاهان مختلف هستند. به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و همچنین قارچ مایکوریزا بر میزان اسانس و جذب برخی عناصر در گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج اجرا شد. آزمایش ...
بیشتر
کودهای زیستی یکی از منابع بسیار مفید برای بهبود کیفیت خاک‌های زراعی و افزایش عملکرد در گیاهان مختلف هستند. به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و همچنین قارچ مایکوریزا بر میزان اسانس و جذب برخی عناصر در گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل ورمی‌کمپوست در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) و قارچ مایکوریزا در چهار سطح (بدون کاربرد، کاربرد گونه Glomus mosseae،گونه Glomus intraradices و هر دو گونه) در خاک بودند. بیشترین درصد اسانس مربوط به تیمار 10 تن ورمی‌کمپوست و کاربرد قارچ Glomus intraradices با (13/3%)، فسفر دانه (26/0%) و نیتروژن دانه (43/1%) در تیمار 10 تن ورمی‌کمپوست و کاربرد تلفیقی دو قارچ Glomus mosseae و Glomus intraradices، و بیشترین عملکرد اسانس هم مربوط به تیمار 10 تن ورمی‌کمپوست در هکتار و کاربرد قارچ Glomus mosseae بود و در بقیه صفات برهم‌کنش معنیدار نشد. در مجموع نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که استفاده از کود ورمی‌کمپوست و قارچ‌های مایکوریزا می‌تواند باعث بهبود اسانس و جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه زیره سبز شود.
الهه کارگر حاجی‌آبادی؛ بهلول عباس‌زاده؛ فاطمه سفیدکن؛ کاظم خاوازی
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی اثر کودهای زیستی بر روی زنده‌مانی نشاء، کمّیت و کیفیت آویشن کرک‌آلود (Thymus pubescens Boiss.) در مزرعه تحقیقاتی البرز در سال 1390، با استفاده از یک آزمون فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد استفاده شامل تلقیح بذر (تلقیح با سویه Glomus intraradices، Glomus mosseae و عدم تلقیح) و تلقیح نشاء (تلقیح با ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی اثر کودهای زیستی بر روی زنده‌مانی نشاء، کمّیت و کیفیت آویشن کرک‌آلود (Thymus pubescens Boiss.) در مزرعه تحقیقاتی البرز در سال 1390، با استفاده از یک آزمون فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد استفاده شامل تلقیح بذر (تلقیح با سویه Glomus intraradices، Glomus mosseae و عدم تلقیح) و تلقیح نشاء (تلقیح با سویه G. intraradices، mosseae G. و عدم تلقیح) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارهای تلقیح بذر با کودهای زیستی به لحاظ محیط تاجپوشش، تعداد پنجه، تعداد ساقه فرعی، ارتفاع گیاه، درصد زنده‌مانی نشاء، درصد آلودگی نشاء و عملکرد اندام هوایی در سطح 1% و بر درصد گلدهی در سطح 5% اختلاف معنیدار مشاهده گردید. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تلقیح بذر با G. intraradices بیشترین تاجپوشش، تعداد پنجه، تعداد ساقه فرعی، ارتفاع گیاه، درصد گلدهی، درصد زنده‌مانی نشاء، درصد آلودگی ریشه و عملکرد اندام هوایی را داشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین تعداد پنجه، تعداد ساقه فرعی، ارتفاع گیاه، طول ریشه، تعداد ریشه‌های فرعی، درصد آلودگی ریشه، درصد وزنی اسانس و عملکرد اندام هوایی در تیمار تلقیح نشاء با G. intraradices مشاهده شد. بنابراین تلقیح بذر نتایج بهتری در صفات درصد اسانس و عملکرد سرشاخه داشت.
محمدتقی درزی؛ امیر قلاوند؛ فرهاد رجالی؛ فاطمه سفیدکن
دوره 22، شماره 4 ، بهمن 1385، ، صفحه 276-292
چکیده
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum Vulgare Mill.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای تلقیح مایکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار در سال 1384 به اجرا ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum Vulgare Mill.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای تلقیح مایکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار در سال 1384 به اجرا در آمد. همچنین مقایسه ای نیز بین این تیمارها با یک تیمار شاهد کود شیمیایی (NPK به میزان 90، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با نوزده تیمار و سه تکرار انجام گرفت. مقایسه میانگینها توسط آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (6/105 سانتیمتر)، تعداد چتر در بوته (31 چتر)، وزن هزار دانه (53/3 گرم)، عملکرد بیولوژیکی (3978 کیلوگرم در هکتار)و عملکرد دانه (1047 کیلوگرم در هکتار) در تلقیح با مایکوریزا حاصل شد، اما شاخص برداشت در مقایسه با عدم تلقیح کاهش یافت. کود فسفات زیستی دارای تأثیر معنیداری بر روی تعداد چتر در بوته، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه نبود، ولی اثر معنیداری بر روی ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک داشت، به طوری که بیشترین ارتفاع بوته (3/105 سانتیمتر) و عملکرد بیولوژیک (3734 کیلوگرم در هکتار) در سطح سوم آن بدست آمد. همچنین بیشترین ارتفاع بوته (6/106 سانتیمتر)، تعداد چتر در بوته (2/37 چتر)، وزن هزار دانه (79/3 گرم)، عملکرد بیولوژیکی (4544 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (1253 کیلوگرم در هکتار) در سطح سوم ورمی کمپوست حاصل گردید. در این تحقیق، اثرات متقابل دو فاکتور تلقیح مایکوریزایی و کود فسفات زیستی بر روی وزن هزار دانه و دو فاکتور تلقیح مایکوریزایی و ورمی کمپوست بر روی شاخص برداشت، نیز معنی دار گردید. مقایسه شاهد با تیمارهای کودهای زیستی، نیز معنیدار گردید، به طوری که از نظر تعداد چتر در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیکی، تیمار کود زیستی حاوی تلقیح با مایکوریزا، سطح سوم کود فسفات زیستی و سطح سوم ورمی کمپوست (40.2 چتر، 02/4 گرم، 5033 کیلوگرم در هکتار) برتری محسوسی نسبت به تیمار شاهد (7/31 چتر، 71/3 گرم، 4002 کیلوگرم در هکتار) داشت. از نظر عملکرد دانه نیز، تیمار کود زیستی شامل تلقیح با مایکوریزا، سطح دوم کود فسفات زیستی و سطح سوم ورمی کمپوست (1292 کیلوگرم در هکتار) در مقایسه با شاهد (1097 کیلوگرم در هکتار) برتری چشمگیری داشت. همچنین، از نظر ارتفاع بوته، تیمارهای مطلوب کودهای زیستی تفاوت معنی داری نسبت به تیمار شاهد نداشتند.
