زهره حبیبی؛ مهدیه قویدل؛ مریم یوسفی
چکیده
در این تحقیق، اندامهای هوایی گیاه Salvia verticillata L. در فصل گلدهی از اصفهان- خور جمع‌آوری شد و عصاره کلروفرمی آن مورد بررسی قرار گرفت. برای جداسازی اجزای عصاره از کروماتوگرافی ستونی (فاز ساکن سیلیکاژل) استفاده شد. برای شستشوی ستون از حلال کاملاً غیرقطبی n- هگزان استفاده شد و بعد قطبیت حلال شوینده با اتیل‌استات افزایش یافت. در پایان، ...
بیشتر
در این تحقیق، اندامهای هوایی گیاه Salvia verticillata L. در فصل گلدهی از اصفهان- خور جمع‌آوری شد و عصاره کلروفرمی آن مورد بررسی قرار گرفت. برای جداسازی اجزای عصاره از کروماتوگرافی ستونی (فاز ساکن سیلیکاژل) استفاده شد. برای شستشوی ستون از حلال کاملاً غیرقطبی n- هگزان استفاده شد و بعد قطبیت حلال شوینده با اتیل‌استات افزایش یافت. در پایان، ستون با متانول شسته شد تا تمامی اجزای باقیمانده از ستون خارج شود و نهایتاً 37 جزء بدست آمد. بهمنظور خالصسازی بیشتر از کروماتوگرافی ستونی (با ستونهای کوچکتر) و کروماتوگرافی لایه نازک (با استفاده از صفحات شیشه‌ای) استفاده گردید. برای شناسایی نمونه‌های خالص شده از تکنیکهای مختلف طیفبینی رزونانس مغناطیسی هسته (NMR) و در برخی موارد از طیف جرمی استفاده شد. بتا- سیتوسترول و دو دی ترپنوئید به نامهای ماروبینونبی و پرگرینول ازجمله ترکیبهایی بودند که از عصاره کلروفرمی جداسازی شده و پس از خالصسازی با استفاده از طیفبینی جرمی و طیفبینی رزونانس مغناطیسی هسته مورد شناسایی قرار گرفتند.
حسین بتولی؛ جواد صفائی قمی
چکیده
جنس پونه‌سا (Nepeta L.) متعلق به خانواده نعناعیان، دارای گونه‌های دارویی و اسانس‌دار بسیار ارزشمندی است که تاکنون بالغ بر250 گونه از این جنس در جهان و 67 گونه از ایران گزارش شده‌است. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس سه گونه از جنس پونه‌سای منطقه کاشان به نامهای پونه‌سای یزدی (Nepeta gloeocephala Rech. F.)، پونه‌سای قهرودی (N. sessilifolia ...
بیشتر
جنس پونه‌سا (Nepeta L.) متعلق به خانواده نعناعیان، دارای گونه‌های دارویی و اسانس‌دار بسیار ارزشمندی است که تاکنون بالغ بر250 گونه از این جنس در جهان و 67 گونه از ایران گزارش شده‌است. در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی اسانس سه گونه از جنس پونه‌سای منطقه کاشان به نامهای پونه‌سای یزدی (Nepeta gloeocephala Rech. F.)، پونه‌سای قهرودی (N. sessilifolia Bunge) و پونه‌سای تنک (N. laxiflora Benth.) مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این گونه‌ها انحصاری ایران بوده و به‌ترتیب در ارتفاعات درین، قهرود و مشهد اردهال کاشان دارای رویشگاههای طبیعی میباشند. سرشاخه‌های گلدار گونه‌های یاد‌شده در بهار و تابستان سال 1384 جمع‌آوری و در شرایط آزمایشگاه خشک شدند و به روش تقطیر با آب (Hydrodistillation) اسانسگیری شدند. برای شناسایی ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس، از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل‌شده به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. 29 ترکیب در اسانس گیاه پونه‌سای یزدی شناسایی شد که اجزای اصلی آن 1،8-سینئول (2/35%)، بتا-پینن (7/21%)، سابینن (7/7%)، ترانس-بتا-اوسیمن (1/7%)، آلفا-پینن (1/7%) و سیس-اوسیمن (9/6%) بودند. 33 ترکیب در اسانس گیاه پونه‌سای قهرودی شناسایی شد که اجزای اصلی آن اسپاتولنول (7/25%)، لاواندولیل استات (7/16%)، لیمونن (4/6%) و ژرانیل‌استات (2/4%) بودند. همچنین تعداد 30 ترکیب در اسانس پونه‌سای تنک شناسایی شد که بیشترین ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس این گیاه به‌ترتیب شامل: آلفا-پینن (7/19%)، 8،1-سینئول (8/11%)، آلفا-بیسابولول (9/6%) و دلتا-کادینن (82/6%) میباشند.
مهردخت نجف‌پور نوایی؛ مهدی میرزا
چکیده
گیاه Leonurus cardiaca L. یکیاز گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاههای طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. تحقیق و بررسی در مورد گیاهان معطر و دارای مواد مؤثره به‌دلیل استفاده در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی حائز اهمیت است. هدف از اجرای این طرح، استخراج و شناسایی ترکیبهای اسانسی این گیاه در رویشگاه طبیعی میباشد. ...
بیشتر
گیاه Leonurus cardiaca L. یکیاز گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاههای طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. تحقیق و بررسی در مورد گیاهان معطر و دارای مواد مؤثره به‌دلیل استفاده در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی حائز اهمیت است. هدف از اجرای این طرح، استخراج و شناسایی ترکیبهای اسانسی این گیاه در رویشگاه طبیعی میباشد. سرشاخه‌های گلدار گیاه از منطقه دماوند جمع‌آوری گردید و با روش تقطیر با آب (Clevenger) اسانسگیری شد. برای شناسایی ترکیبهای اسانس از دستگاههایگاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیفسنججرمی(GC/MS)استفاده شد. نتایج نشان میدهد که 37 ترکیب در اسانس گیاه وجود دارد که بیشترین ترکیبها مربوط به ژرماکرن D با 9/20%، آلفا-هومولون با 3/15% و بتا-کاریوفیلن با 8/13% میباشد.
مهردخت نجف‌پورنوایی؛ مهدی میرزا
دوره 23، شماره 1 ، اردیبهشت 1386، ، صفحه 128-133
چکیده
گیاه Boiss. Dracocephalum kotschyiیکیاز گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاههای طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. این گیاه به علت اسانس زیاد آن مورد توجه میباشد. هدف از این تحقیق مقایسه کمی و کیفی اسانس نمونه رویشگاهی و زراعی این گونه است. سرشاخه‌های گلدار گیاه از منطقه جیرود در استان تهران و همچنین نمونه کاشته شده از مزرعه ...
بیشتر
گیاه Boiss. Dracocephalum kotschyiیکیاز گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاههای طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. این گیاه به علت اسانس زیاد آن مورد توجه میباشد. هدف از این تحقیق مقایسه کمی و کیفی اسانس نمونه رویشگاهی و زراعی این گونه است. سرشاخه‌های گلدار گیاه از منطقه جیرود در استان تهران و همچنین نمونه کاشته شده از مزرعه تحقیقاتی واقع در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور جمع‌آوری گردید و با روش تقطیر با آب اسانسگیری شد. برای شناسایی ترکیبهای اسانس از دستگاههایگاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیف سنججرمی(GC/MS)استفاده شد. نتایج مقایسه ترکیبهای اسانس در شرایط کشت و رویشگاه شباهت این ترکیبها را نشان میدهد. در اسانس نمونه رویشگاهی لیمونن (29%)، متیل ژرانات (7/17%) و ژرانیال (8/15%) و در نمونه زراعی میرتنول (8/30%)، لیمونن (6/23%) و ژرانیال (3/14%) ترکیبهای اصلی اسانس گیاه را تشکیل میدادند.
حمزه امیری؛ محمد هادی مشکات السادات؛ حسین لاری یزدی؛ اردشیر گودرزی
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 270-275
چکیده
Salvia reuteranaگیاهی علفی و پایا متعلق به تیره نعناع است که در بعضی از مناطق ایران از جمله استان لرستان به صورت وحشی می روید. بخش های هوایی این گیاه در مرحله پس از گلدهی از ارتفاعات شمال شهرستان الشتر واقع در استان لرستان در اوایل خرداد ماه 1384 جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در سایه، با روش تقطیر با آب (Hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت (بازده ...
بیشتر
Salvia reuteranaگیاهی علفی و پایا متعلق به تیره نعناع است که در بعضی از مناطق ایران از جمله استان لرستان به صورت وحشی می روید. بخش های هوایی این گیاه در مرحله پس از گلدهی از ارتفاعات شمال شهرستان الشتر واقع در استان لرستان در اوایل خرداد ماه 1384 جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در سایه، با روش تقطیر با آب (Hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت (بازده اسانس 8/0% بود). اسانس بدست آمده از این گیاه به وسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تجزیه گردید.46 ترکیب در اسانس این گیاه شناسایی گردیدکه 7/91% از کل اسانس را شامل می شود. جرماکرن D (5/27%)، بتا کاریوفیلن(5/15%)، لینالول (5/12%)، بی سیکلو جرماکرن (2/9%)، کاریوفیلن اکسید (3/6%) و اسپاتولنول (7/5%) ترکیبهای اصلی روغن اسانسی این گونه را تشکیل می دهند.
مهردخت نجف پور نوایی
چکیده
گیاه Dracocephalum kotschy یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاههای طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می شود.این گیاه به علت اسانس زیاد آن مورد توجه می باشد. با افزایش جمعیت ضرورت ایجاب می کند گیاهانی که حاوی اسانس و مواد موثره دارویی هستند و می توانند در تاٌمین نیاز جامعه به مواد اولیه دارویی یا صنعتی نقش داشته باشند, ...
بیشتر
گیاه Dracocephalum kotschy یکی از گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاههای طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می شود.این گیاه به علت اسانس زیاد آن مورد توجه می باشد. با افزایش جمعیت ضرورت ایجاب می کند گیاهانی که حاوی اسانس و مواد موثره دارویی هستند و می توانند در تاٌمین نیاز جامعه به مواد اولیه دارویی یا صنعتی نقش داشته باشند, وارد سیستم زراعی کشور شوند و با توجه به اهمیت آنها روشهای بهینه برای کشت و نگهداری شان مورد تحقیق قرار گیرد. هدف از اجرای این طرح یافتن شیوه مناسب جهت سبز کردن گیاه و نگهداشتن آن در شرایط کشت بوده است . در این تحقیق بذر ها تحت تاثیر تیمارهای مختلفی از جمله اسید سولفوریک، دمای صفر و منهای پانزده درجه و دمای پنجاه درجه سانتیگراد قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که از میان تیمارهای مورد استفاده برای سبز کردن بذر تیمار سرما (˚15C-) برای مدت 10 دقیقه مناسبترین تیمار برای سبز کردن بذر بود. این بذرها در شرایط مزرعه نیز قدرت زنده مانی 82 درصد داشت.
مهدی میرزا؛ مهردخت نجف پورنوایی؛ محمد دینی
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، ، صفحه 417-423
چکیده
جنس ٍScutellaria از خانواده Labiatae در ایران 20 گونه گیاه علفی چندساله داردکه گونه Scutellaria pinnatifida A.hamilt. علاوه بر ایران در شمال سوریه، عراق، تالش و افغانستان پراکنش دارد.به منظور بررسی ترکیبهای اسانس این گیاه سرشاخه های گلدار آن از منطقه توچال در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با ...
بیشتر
جنس ٍScutellaria از خانواده Labiatae در ایران 20 گونه گیاه علفی چندساله داردکه گونه Scutellaria pinnatifida A.hamilt. علاوه بر ایران در شمال سوریه، عراق، تالش و افغانستان پراکنش دارد.به منظور بررسی ترکیبهای اسانس این گیاه سرشاخه های گلدار آن از منطقه توچال در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با آب (Clevenger) اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی به رنگ زرد روشن و بازده 0.07 %درصد بدست آمد. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC)و کروماتوگراف گازی متصل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. ازمیان 29 ترکیب شناسایی شده که 96.6% اسانس را تشکیل می دهند ترکیب ژرماکرن دی با 39 % بیشترین میزان را بخود اختصاص می دهد. بعد از آن بتاـ کاریوفیلن (23.2 %) بی سیکلو ژرماکرن (11.5%) و فارنسن (7.8%) سایر ترکیبهای عمده تشکیل دهنده این اسانس می باشند.
محمدامین سلطانی پور
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، ، صفحه 547-560
چکیده
در این تحقیق ده گونه مهم و شاخص اسانس دار استان هرمزگان از خانواده نعناع (Labiatae) به نامهای اسطوخدوس راست (Lavadula stricta) ، پونه کوهی (Mentha mozaffariani)، مریم گلی مصری (Salvia aegyptiaca) ، مریم گلی کاروندری (Salvia mirzayanii)، مریم گلی خلیجی ( salvia santolinifolia)، مریم گلی جنوبی (Salvia sharifii)، کلپوره (Teucrium pollium) ،مریم نخودی بلوچستانی(Teucrium stocksianum) ، آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و مورخوش ...
بیشتر
در این تحقیق ده گونه مهم و شاخص اسانس دار استان هرمزگان از خانواده نعناع (Labiatae) به نامهای اسطوخدوس راست (Lavadula stricta) ، پونه کوهی (Mentha mozaffariani)، مریم گلی مصری (Salvia aegyptiaca) ، مریم گلی کاروندری (Salvia mirzayanii)، مریم گلی خلیجی ( salvia santolinifolia)، مریم گلی جنوبی (Salvia sharifii)، کلپوره (Teucrium pollium) ،مریم نخودی بلوچستانی(Teucrium stocksianum) ، آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و مورخوش (Zhumeria majdae) مورد بررسی اکولوژیکی قرار گرفتند. عوامل مختلفی همچون مشخصات رویشگاهی ، مناطق پراکنش، فرم ظاهری ، اسم محلی، اسم فارسی ، ارتفاع از سطح دریا، اقلیم، بارندگی، درجه حرارت، جهت شیب، درصد شیب، گیاهان همراه ، بافت، PH و EC خاک ، ترکیبهای شاخص و مصارف درمانی سنتی برای هر گونه تعیین گردید. اکثر گونه ها به صورت بوته ای بوده و اندام مورد مصرف آنها بیشتر برگ است که به صورت جوشانده، دم کرده و پودر شده جهت درمان ناراحتیهای گوارشی، درد مفاصل، تب، سردرد، سرماخوردگی، مسکن درد و التیام زخمها مصرف می شوند. ترکیبهای شاخص این گیاهان بیشتر لیالول، لیمونن و مشتقات آنها میباشند که به سبب بوی خوش و خاصیت آرامبخشی اسانس می باشد. این گیاهان جملگی در نواحی کوهستانی استان پراکنده هستند، ولی در عین حال برخی ار آنها در ارتفاعات پایینتر دشتها و تپه ها نیز دیده می شوند. دامنه ارتفاعی رویشگاهها بین 10 تا 2100 متر از سطح دریا متغیر است. بافت خاک رویشگاهها لومی شنی و لومی است و PH خاک بین 7.32 تا 8.5 و EC خاک بین 0.130 تا 1.357 میلی موس بر سانتیمتر متغیر است. بافت خاک رویشگاهها لومی شنی و لومی است و PH خاک بین 7.32 تا 8.5 و EC خاک بین 0.130 تا 1.357 میلی موس بر سانتیمتر متغیر است . اقلیم محل پراکنش گونه ها به روش دومارتن گرم و فراخشک، گرم و نیمه خشک بیابانی و گرم و خشک بیابانی است. متوسط درجه حرارت بین 17.5 تا 27.5 درجه سانتیگراد و متوسط بارندگی سالانه بین 150 تا 350 میلیمتر متغیر است، ولی برای اکثر گونه ها متوسط بارندگی سالانه 150 تا 200 میلیمتر می باشد. گونه ها بیشتر در صخره های پرشیب اراضی سنگلاخی با خاک بسیار کم در درز و شکاف صخره ها رویش دارند و هیچ کدام از آنها پراکنش وسیعی برای تشکیل تیپ ندارند.
فاطمه عسگری؛ فاطمه سفیدکن
دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1383، ، صفحه 229-237
چکیده
گیاه Melissa officinalis L. بومی نواحی شرق مدیترانه و غرب آسیا است. در نواحی جنوبی و مرکزی اروپا، اسپانیا تا قفقاز و بخشهایی از آسیا از جمله ایران می روید. به دلیل رایحه معطرش در بسیاری از نواحی گرم دنیا کاشته می شود. سرشاخه های گیاه M. officinalisدر مرحله گلدهی از سه محل کشت در استانهای فارس (اطزاف شیراز)، تهران (اطراف کرج) و سمنان جمع آوری گردید و ...
بیشتر
گیاه Melissa officinalis L. بومی نواحی شرق مدیترانه و غرب آسیا است. در نواحی جنوبی و مرکزی اروپا، اسپانیا تا قفقاز و بخشهایی از آسیا از جمله ایران می روید. به دلیل رایحه معطرش در بسیاری از نواحی گرم دنیا کاشته می شود. سرشاخه های گیاه M. officinalisدر مرحله گلدهی از سه محل کشت در استانهای فارس (اطزاف شیراز)، تهران (اطراف کرج) و سمنان جمع آوری گردید و پس از آماده سازی گیاهان به روش تقطیرباآب (با دستگاه کلونجر) اسانس گیری شدند. بازده اسانس نمونه فارس، کرج و سمنان به ترتیب 0.14 ، 0.25 و 0.26 بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس ها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS با محاسبه شاخص های بازداری و مطالعه طیف های جرمی صورت گرفت. درمجموع از نمونه فارس، کرج و سمنان به ترتیب 17 ، 17 ، 14 ترکیب شناسایی شدند. مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس نمونه فارس عبارت از: سیترونلال (25.4%)، بتا-کاریوفیلن 11.3%)، تیمول (10.5%)، گلوبولول (6.1%)، کاریوفیلن اکساید (6.5%) و ژرانیول (5.7%) بود. ترکیبهای عمده شناسایی شده در اسانس نمونه کرج عبارت از: سیترونلال (9.3%)، کارواکرول (31.8%)، هومولن اپوکساید (25.4%) و آلفا-هومولن (10.2%) بود. مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس نمونه سمنان عبارت از: سیترونلال (43.8%)، بتا-کاریوفیلن (13.5%)، تیمول (7.9%)، گلوبولول (6.8%)، نرال (5.3%) و ژرانیال (5.0%). چهارده ترکیب در اسانس سه نمونه مشترک بود تنها ترکیب شاخص مشترک سیترونلال بود. چهار ترکیب شاخص در اسانس نمونه های فارس و سمنان مشترک بود و این دو اسانس نسبت به اسانس نمونه کرج شباهت بیشتری به هم داشتند.
فاطمه سفیدکن؛ رمضان کلوندی؛ مهدی میرزا
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، ، صفحه 255-267
چکیده
جنس نپتا در ایران دارای 67 گونه گیاه علفی است که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. یکی از این گونه های انحصاری و معطر Nepeta heliotropifolia است که در این تحقیق در سه مرحله مختلف رشد از نظر کمیت و کیفیت اسانس مورد بررسی قرار گرفته است. اندامهای هوایی گیاه در مرحله قبل از گلدهی (برگدهی کامل، اواسط اردیبهشت)، مرحله رویشی (تشکیل غنچه، اواخر اردیبهشت) و ...
بیشتر
جنس نپتا در ایران دارای 67 گونه گیاه علفی است که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. یکی از این گونه های انحصاری و معطر Nepeta heliotropifolia است که در این تحقیق در سه مرحله مختلف رشد از نظر کمیت و کیفیت اسانس مورد بررسی قرار گرفته است. اندامهای هوایی گیاه در مرحله قبل از گلدهی (برگدهی کامل، اواسط اردیبهشت)، مرحله رویشی (تشکیل غنچه، اواخر اردیبهشت) و مرحله گلدهی کامل (اوایل خرداد) از استان همدان جمع آوری گردیده و پس از خشک شدن در سایه، به روش تقطیر با آب (hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت. جهت تعیین میزان بازده اسانسها بر حسب وزن گیاه خشک،درصد رطوبت هر نمونه محاسبه گردید. به این ترتیب بازده اسانس برای سه مرحله رویشی فوق به ترتیب 0.75%، 0.63% و 0.4% بدست آمد. بنابراین میزان اسانس Nepeta heliotropifoliaدر طی دوره رشد از مرحله رویشی به مرحله گلدهی کامل کاهش می یابد. جهت شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها، از آنها طیف های GC و GC/MS تهیه شد و بعد با مطالعه طیف های جرمی و محاسبه شاخصهای بازداری ترکیبهای، در مجموع 36 ترکیب مختلف در اسانسها شناسایی شد. عمده ترین ترکیب موجود در اسانس در مرحله قبل از گلدهی لیمونن (40.1%) بوده که در مسیر رشد گیاه سیری نزولی داشته است. بتا- پینن دومین ترکیب عمده اسانس در مرحله قبل از گلدهی (11.1%) بوده که در زمان تشکیل غنچه به میزان دو برابر افزایش یافته و دوباره در زمان گلدهی کامل کاهش یافته است. سایر ترکیبهای اصلی اسانس سابینن، 1و8-سینئول، بتا- کاریوفیلن، (Z)-بتا- فارنزن، گاما- مورولن و بی سیکلو جرماکرن بوده اند که در طی دوران رشد میزان آنها تغییر کرده است.
محمد اکبرزاده
دوره 19، شماره 1 ، اردیبهشت 1382، ، صفحه 37-46
چکیده
گیاهان دارویی بخش قابل توجهی از فلور ایران را تشکیل می‌دهند و نقش عمده‌ای را در ترکیب جوامع گیاهی ایفاء می‌نمایند.این گیاهان از خانواده‌های مختلفی هستندکه یکی از این خانواده ها نعناع میباشد گیاهان دارویی خانواده Labiatae بدلیل انعطاف اکولوژیکی بسیبار زیاد آنها به اقالیم متنوع بعنوان یکی از ذخائر ژنتیک گیاهی محسوب می‌شوند. تعدادی ...
بیشتر
گیاهان دارویی بخش قابل توجهی از فلور ایران را تشکیل می‌دهند و نقش عمده‌ای را در ترکیب جوامع گیاهی ایفاء می‌نمایند.این گیاهان از خانواده‌های مختلفی هستندکه یکی از این خانواده ها نعناع میباشد گیاهان دارویی خانواده Labiatae بدلیل انعطاف اکولوژیکی بسیبار زیاد آنها به اقالیم متنوع بعنوان یکی از ذخائر ژنتیک گیاهی محسوب می‌شوند. تعدادی از آنها به مصارف تغذیه و برخی به مصارف دارویی، آرایشی و بهداشتی میرسند. در راستای جمع‌آوری و شناسایی گونه‌های دارویی خانواده نعناییان تحقیقی در مراتع ییلاقی “واز“ گونه‌های گیاهی در منطقه جمع‌آوری و شناسایی گردید. همچنین کلیه اطلاعات فیزیکی وزیستی رویشگاه گونه‌ها شامل ارتفاع از سطح دریا، بافت خاک و گونه‌های عمده همراه تعیین گردید. براساس نتایج بدست آمده ، 36 گونه از 18 جنس از خانواده Labiatae در منطقه شناسایی شد. همچنین پس از تعیین پراکنش گونه‌های خانواده مذکور، تعدادی از گونه‌های با درصد پراکنش نسبتآً بالا معرفی شدند که عبارتند از: Thymus kotschyanus, Stachys byzanthina, Stachys lavandulifolia, Teucrium polium, Ziziphora clinopodioides,Salvia spp. Mentha spp., Marrubium vulgare, Phlomis cancelata.
کامکار جایمند؛ مهدی میرزا؛ زیبا جمزاد؛ زهرا فاکر باهر
دوره 18، شماره 1 ، اسفند 1381، ، صفحه 1-9
چکیده
پونه از جمله گیاهان بسیار مهم معطر و دارویی است که مصارف گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه میباشد. نمونه کشت شده پونه کرمانی M. longifolia (L.) Hud. var. kermanansisو پونه جنگلی M. longifolia (L.) Hud. var. kotschianaدر ایستگاه البرز کرج در زمان گلدهی، برگ و گل برداشت گردید و با روش تقطیر با بخار آب تحت اسانسگیری ...
بیشتر
پونه از جمله گیاهان بسیار مهم معطر و دارویی است که مصارف گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه میباشد. نمونه کشت شده پونه کرمانی M. longifolia (L.) Hud. var. kermanansisو پونه جنگلی M. longifolia (L.) Hud. var. kotschianaدر ایستگاه البرز کرج در زمان گلدهی، برگ و گل برداشت گردید و با روش تقطیر با بخار آب تحت اسانسگیری قرار گرفت. جهت شناسایی ترکیبهای اسانس از دو دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده گردید. ترکیبهای عمده در اسانس برگ و گل پونه کرمانی عبارت است از: piperitenone oxide (45.7 % و 44.3%)، piperitone (30.6 % و 25.3%) و piperitenone (5.6 % و10.6% ) و ترکیبهای عمده در اسانس برگ وگل پونه جنگلی عبارت است از : piperitone (58.2 % و 64%)، 1,8-cineole (26.7% و 28.4%) و piperitenone oxide (4.6% و2.1% ).
فاطمه عسگری؛ فاطمه سفیدکن؛ محمدباقر رضایی
دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1381، ، صفحه 87-127
چکیده
جنس آویشن (Tymus) در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد (1). یکی از گونه‌هایی که پراکندگی وسیعی در شمال و غرب کشور دارد Thymus pubescens است. معرفی این گونه به‌عنوان گیاهی دارویی و معطر، شناخت ترکیبهای موجود در اسانس آن، مقایسه مقدار و درصد ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس در نقاط مختلف، در دو مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل از اهداف اصلی این طرح است. به علاوه، ...
بیشتر
جنس آویشن (Tymus) در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد (1). یکی از گونه‌هایی که پراکندگی وسیعی در شمال و غرب کشور دارد Thymus pubescens است. معرفی این گونه به‌عنوان گیاهی دارویی و معطر، شناخت ترکیبهای موجود در اسانس آن، مقایسه مقدار و درصد ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس در نقاط مختلف، در دو مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل از اهداف اصلی این طرح است. به علاوه، معرفی این گونه به‌عنوان گیاهی معطر در جهت تولید تولید اسانس از آن در سطح نیمه‌صنعتی، از اهداف فرعی این طرح به‌شمار می‌رود.
نمونه‌های گیاهی از سه نقطه رویشی در دره لار (شرق استان تهران) و در دو مرحله قبل از گلدهی (اواسط اردیبهشت) و گلدهی (اواسط تیرماه) جمع‌آوری شدند. از اندامهای هوایی خشک شده T. pubescens با روش تقطیر با بخار آب در دستگاههای شیشه‌ای به مدت 45 دقیقه اسانسگیری بعمل آمد. اسانسها پس از آبگیری با کلرید کلسیم در شیشه‌های تیره رنگ و در یخچال نگهداری شدند.
مقدار اسانس در مرحله رویشی از 0.53% تا 0.93% و در مرحله گلدهی از 1.23% تا 2.03% متغیر بود. در مجموع مقدار اسانس در مرحله رویشی کمتر از مرحله گلدهی بود. در مرحله قبل از گلدهی تفاوت قابل توجهی در بازده اسانس نقاط مختلف مشاهده نشد، درحالی‌که این تفاوت در مرحله گلدهی معنی‌دار بود.
اسانسها جهت تجزیه و شناسایی به دستگاههای GC و GC/MS تزریق شدند. در مجموع 26 ترکیب (0.98% تا 99.3%) در مرحله رویشی و 32ترکیب (97.7% تا 98.5%) در مرحله گلدهی شناسایی شدند. 24 ترکیب در هر دو مرحله مشترک بودند. ترکیبهای شاخص در مرحله قبل از گلدهی کارواکرول (52.6% تا 77.9%)، تیمول (2.7% تا 21.8%)، گاماترپینن (3.3% تا 7.4%)، پاراسیمن (2.2% تا 4.4%) و بتا کاریوفیلن (1.7% تا 2.5%) بودند. ترکیبهای شاخص مرحله گلدهی شامل: کارواکرول (54.7% تا69.2%)، پاراسیمن (6.7% تا 9.7%)، 1و8 سینئول + لیمونن (1.7% تا 3.2%)، متیل کارواکرول (0.6% تا 6.6%) و بورنئول (1.7% تا 5.1%) بودند.
ترکیبهایی مانند تیمیل استات، گامامورولن، سیگماکادینن فقط در مرحله رویشی و آلفافلاندرن، آلفاترپینئول، ترپینن 4-ال، اسپاچونلول، کامفور، لینالول، متیل تیمول، تیموکینون و تیمودی‌هیدروکینون فقط در مرحله گلدهی وجود داشتند.
کامکار جایمند؛ مهدی میرزا؛ زیبا جمزاد؛ زهرا فاکر باهر
دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 1-9
چکیده
پونه از جمله گیاهان بسیار مهم دارویی است که مصارف گسترده‌ای در صنایع دارویی و غذایی دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه میباشد. نمونه پونه زیباHudson var. calliantha Stapf Mentha longifolia (L.) در ایستگاه البرز کرج کشت گردید و زمان گلدهی برداشت شده و برگ و گل به طور جداگانه با روش تقطیر با بخار آب مورد اسانسگیری قرار گرفته‌اند، ...
بیشتر
پونه از جمله گیاهان بسیار مهم دارویی است که مصارف گسترده‌ای در صنایع دارویی و غذایی دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه میباشد. نمونه پونه زیباHudson var. calliantha Stapf Mentha longifolia (L.) در ایستگاه البرز کرج کشت گردید و زمان گلدهی برداشت شده و برگ و گل به طور جداگانه با روش تقطیر با بخار آب مورد اسانسگیری قرار گرفته‌اند، و جهت شناسایی ترکیبهای اسانس دو دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد استفاده قرار گرفته‌اند. ترکیبهای عمده در اسانس برگ پونه زیبا عبارتند از: پییریتون (49.7%) ، 1، 8- سینئول (18.4%) و پیپریتنون (15.8%) و ترکیبهای عمده در گل: پیپریتون (70.2%)، پیپریتنون (9%) و 1، 8- سینئول (7.8%) بدست آمد.
شهین مهرپور؛ محمدباقر رضایی؛ احمد مجد؛ کامکار جایمند
دوره 8، شماره 1 ، تیر 1380، ، صفحه 1-15
چکیده
در این پژوهش اثر پرتوهای فرابنفش حاصل از سه لامپ 8، 20 و 40 وات بر تغییرات کمی و کیفی اسانس نعناع در شرایط مزرعه و گلخانه با استفاده از دستگاه های GC/MS،GC در دو مرحله از نمو گیاه (قبل و زمان گلدهی) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. مقدار اسانس تحت تاثیر پرتوهای فرابنفش در مزرعه از0.4% در نمونه شاهد به 78% در تیمار 20 وات و در گلخانه از 0.42% در نمونه شاهد ...
بیشتر
در این پژوهش اثر پرتوهای فرابنفش حاصل از سه لامپ 8، 20 و 40 وات بر تغییرات کمی و کیفی اسانس نعناع در شرایط مزرعه و گلخانه با استفاده از دستگاه های GC/MS،GC در دو مرحله از نمو گیاه (قبل و زمان گلدهی) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. مقدار اسانس تحت تاثیر پرتوهای فرابنفش در مزرعه از0.4% در نمونه شاهد به 78% در تیمار 20 وات و در گلخانه از 0.42% در نمونه شاهد به 0.53% در تیمار 40 وات در مرحله قبل از گلدهی افزایش یافت. درصد ترکیب Carvon در گیاهان مزرعه ای در هر سه تیمار افزایش می یابد و بیشترین میزان افزایش مربوط به تیمار 40 وات قبل از گلدهی است. مقدار ترکیب Piperitenone در دو تیمار 8 و 20 وات از 55 درصد در نمونه شاهد به کمتر از 0.5% در نمونه های تیمار شده کاهش یافت و به عکس Piperitenone oxide از 0.5% در نمونه شاهد به 48 و 44 درصد نمونه های تیمار افزایش یافت. اثرات پرتوهای فرابنفش بر رویش و تکوین گیاه نعناع در دست بررسی می باشد.
