اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
هانیه محسنی فاضل؛ حمید دهقان زاده؛ کریم نوزاد نمینی؛ حسین حسینی؛ حسین زینلی
چکیده
سابقه و هدف: تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus L.) یکی از مهمترین علفهای هرز جهان و از نظر میزان خسارت وارده بر گیاهان زراعی سومین علف هرز غالب دولپه‌ای در سطح جهان است. کاهش مصرف علفکشهای شیمیایی از طریق جایگزینی روشهای غیر شیمیایی در مدیریت پایدار کشاورزی توصیه می‌شود و استفاده از تأثیر دگرآسیبی گیاهان یکی از این روش‌هاست. از سویی، حساسیت ...
بیشتر
سابقه و هدف: تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus L.) یکی از مهمترین علفهای هرز جهان و از نظر میزان خسارت وارده بر گیاهان زراعی سومین علف هرز غالب دولپه‌ای در سطح جهان است. کاهش مصرف علفکشهای شیمیایی از طریق جایگزینی روشهای غیر شیمیایی در مدیریت پایدار کشاورزی توصیه می‌شود و استفاده از تأثیر دگرآسیبی گیاهان یکی از این روش‌هاست. از سویی، حساسیت گیاهان در مراحل مختلف رشد به دگرآسیبی متفاوت می‌باشد.مواد و روش‌ها: به منظور بررسی اثرهای دگرآسیبی عصاره آبی و اتانولی اندام‌های هوایی اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.) بر مراحل رشدی گیاه هرز تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه شرکت باریج اسانس کاشان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره آبی و اتانولی اکالیپتوس در سه غلظت 50، 75 و 100 درصد و سه تیمار شاهد شامل 4،2- دی‌کلروفنوکسی‌استیک‌اسید (توفوردی) با غلظت 2 در هزار، آب مقطر و الکل 70% بود. تیمارها در سه مرحله پنج برگی، هفت برگی و ساقه‌دهی بر روی گیاهان اعمال شدند. اندازه‌گیری صفات مورد مطالعه در هر سه مرحله رشد یک هفته بعد از اعمال تیمار انجام شد. برای اندازه‌گیری صفات، 10 بوته از گلدان به‌صورت تصادفی انتخاب شد. صفات مورد بررسی شامل طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ‌های بوته، وزن تر و خشک ساقه، طول ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک کل بوته و نسبت اندام‌های هوایی به ریشه بود. برای اندازه‌گیری طول و عرض برگ، طول ریشه و ساقه از خط‌کش استفاده شد. تجزیه واریانس داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارMstatc انجام گردید. در صورت معنی‌دار بودن اثر عامل آزمایشی، از آزمون LSD برای مقایسه میانگین‌ها استفاده شد.نتایج: عرض برگ، وزن تر و خشک برگ، طول ساقه، وزن تر و خشک ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک کل بوته و نسبت اندام هوایی به ریشه به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر مرحله کاربرد عصاره‌ها قرار گرفت. تأثیر غلظت عصاره‌های مختلف آبی و اتانولی اکالیپتوس بر طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ کل بوته، طول ساقه، وزن تر و خشک ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک کل بوته و نسبت اندام هوایی به ریشه معنی‌دار بود. پاشش در مرحله ساقه‌دهی و 5 برگی به‌ترتیب دارای بیشترین و کمترین عرض برگ، طول ساقه و وزن خشک ریشه بودند. کاربرد آب مقطر در مرحله ساقه‌دهی بیشترین طول برگ (3.06 سانتی‌متر)، وزن تر و خشک برگ کل بوته (به‌ترتیب1.00 و 0.2764 گرم)، وزن تر و خشک ساقه (به‌ترتیب 1.35 و 0.393 گرم) و وزن تر و خشک کل بوته (به‌ترتیب 2.80 و 0.801 گرم) را تولید کرد. کاربرد غلظت 75 درصدی عصاره اتانولی اکالیپتوس در مرحله 5 برگی منجر به کمترین وزن تر و خشک برگ کل بوته (به‌ترتیب 0.188 و0.0521 گرم)، وزن تر و خشک ساقه (به‌ترتیب 0.303 و0.046 گرم) و وزن تر و خشک کل بوته (به‌ترتیب 0.633 و 0.1157 گرم) گردید.نتیجه‌گیری: عصاره‌های آبی و اتانولی اکالیپتوس باعث کاهش معنی‌دار شاخص‌های رشدی در علف هرز تاج‌خروس شد و تأثیر بازدارندگی آن در بیشتر صفات با کاربرد علف‌کش توفوردی اختلاف معنی‌داری نداشت. تأثیر عصاره اتانولی اکالیپتوس بر کاهش رشد تاج‌خروس بیشتر از عصاره آبی آن بود. با توجه به اینکه تقریباً همه عصاره گیاه یا به صورت الکلی یا آبی باعث کاهش معنی‌دار در رشد تاج‌خروس شده است، شاید بتوان با ترکیب کردن و کاربرد آنها به‌عنوان یک علف‌کش طبیعی یا به صورت خاکی یا برگی از فشار این علف هرز بر گیاهان زراعی کاست.
مهین توحیدی؛ آتوسا وزیری؛ علی اصغر حاتم نیا
چکیده
بعضی از گیاهان رشد و نمو گیاهان مجاور را از طریق ترشح ترکیبهای شیمیایی موسوم به ترکیبهای بازدارنده تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این مطالعه اثرات آللوپاتی قسمت‌های مختلف گیاه آفتاب‌پرست (Heliotropium europaeum L.) بر روی جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های تربچه (Raphanus sativus L.) بررسی گردید. تیمارهای آزمایش شامل عصاره ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه و آب مقطر ...
بیشتر
بعضی از گیاهان رشد و نمو گیاهان مجاور را از طریق ترشح ترکیبهای شیمیایی موسوم به ترکیبهای بازدارنده تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این مطالعه اثرات آللوپاتی قسمت‌های مختلف گیاه آفتاب‌پرست (Heliotropium europaeum L.) بر روی جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های تربچه (Raphanus sativus L.) بررسی گردید. تیمارهای آزمایش شامل عصاره ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه و آب مقطر (شاهد) بر روی جوانه‌زنی بذر تربچه و همچنین مقادیر یک درصد پودر ساقه، کل گیاه به‌صورت مالچ و کل گیاه مخلوط با خاک بر روی گیاهچه‌های تربچه مطالعه شد. صفات اندازه‌گیری شده برای ارزیابی اثر آللوپاتیک قسمت‌های مختلف گیاه شامل درصد جوانه‌زنی بذر، طول ساقه و وزن تر و خشک گیاهچه تربچه بود. نتایج نشان داد که تمام قسمت‌های گیاه در مقایسه با شاهد اثر معنی‌داری بر روی جوانه‌زنی بذرهای تربچه دارد ولی با این حال میزان تأثیر آنها متفاوت بوده و عصاره گل و ساقه دارای بیشترین میزان بازدارندگی بودند. مقایسه طول ساقه، وزن تر و خشک گیاهچه‌های تربچه در نمونه‌های شاهد و تیمارهای مختلف گیاه آفتاب‌پرست نشان داد که بین تیمارهای مختلف با نمونه شاهد اختلاف معنی‌دار وجود دارد و در بین تیمارهای مختلف عصاره ساقه نسبت به بقیه عصاره‌ها دارای خاصیت بازدارندگی بیشتری است. از نتایج بدست آمده استنباط می‌شود که عصاره گیاه آفتاب‌پرست به‌ویژه قسمت‌های گل و ساقه دارای اثرات آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه‌زنی بذر تربچه ممانعت می‌کند و می‌تواند در تولید علفکشهای طبیعی استفاده شود.
مرتضی علیرضایی نقندر؛ مجید عزیزی؛ پریسا طاهری؛ محمدصادق صادقی
چکیده
به‌منظور مطالعه پتانسیل دگرآسیبی و تعیین رابطه آن با تغییرات ترکیبهای فنلی، در غلظتهای مختلف عصاره‌های متانولی و اتانولی حاصل از اندام هوایی و زمینی ترشک (Rumex turcomanicus Czerep.) بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملاً تصادفی شامل دو قسمت از اندام گیاه (ریشه و اندام هوایی)، دو حلال عصاره‌گیری ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه پتانسیل دگرآسیبی و تعیین رابطه آن با تغییرات ترکیبهای فنلی، در غلظتهای مختلف عصاره‌های متانولی و اتانولی حاصل از اندام هوایی و زمینی ترشک (Rumex turcomanicus Czerep.) بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملاً تصادفی شامل دو قسمت از اندام گیاه (ریشه و اندام هوایی)، دو حلال عصاره‌گیری (متانول و اتانول) و در شش غلظت مختلف عصاره (0، 25/31، 5/62، 125، 250 و 500 پی‌پی‌ام) در سال 1392 در محل دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. پس از آماده‌سازی عصاره‌ها، اثر بازدارندگی آنها بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه کاهو مورد بررسی قرار گرفت. همچنین میزان ترکیبهای فنلی در غلظتهای مختلف هر یک از عصاره‌ها تعیین گردید. نتایج نشان از اثر بازدارندگی بالاتر عصاره‌های متانولی در مقایسه با عصاره‌های اتانولی، و بازدارندگی بیشتر عصاره‌های حاصل از ریشه در مقایسه با عصاره‌های اندام هوایی بر اغلب صفات مورد مطالعه داشت. در میان غلظتهای مختلف عصاره، بیشترین بازدارندگی در غلظت 500 پی‌پی‌ام و کمترین بازدارندگی در غلظت صفر پی‌پی‌ام بدست آمد. میزان ترکیبهای فنلی در عصاره‌های متانولی بیشتر از عصاره‌های اتانولی و در عصاره‌های ریشه بیشتر از عصاره‌های اندام هوایی بود. همچنین با افزایش غلظت عصاره افزایش معنی‌داری در میزان ترکیبهای فنلی دیده شد. بررسی همبستگی بین میزان ترکیبهای فنلی و پتانسیل آللوپاتی عصاره ترشک حکایت از رابطه مثبت و معنی‌دار تغییرات ترکیبهای فنلی با قابلیت دگرآسیبی ترشک داشت.
حسن دلاور؛ محمدجمال سحرخیز؛ نرگس خاتون کازرانی
چکیده
به‌منظور بررسی ترکیب‌ها و خواص آللوپاتیک گیاه دارویی آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول متشکل از 6 غلظت اسانس آنغوزه شامل 0، 200، 400، 600، 800 و 1000 میکرولیتر در لیتر و فاکتور دوم شامل 5 گونه گیاهی، سه گونه علف هرز به نام‌های خردل وحشی (Sinapis arvensis)، تلخه (Acroptilo repens) و ازمک (Cardaria ...
بیشتر
به‌منظور بررسی ترکیب‌ها و خواص آللوپاتیک گیاه دارویی آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول متشکل از 6 غلظت اسانس آنغوزه شامل 0، 200، 400، 600، 800 و 1000 میکرولیتر در لیتر و فاکتور دوم شامل 5 گونه گیاهی، سه گونه علف هرز به نام‌های خردل وحشی (Sinapis arvensis)، تلخه (Acroptilo repens) و ازمک (Cardaria draba) همراه با دو گونه زراعی گندم (Triticum aestivum) و جو (Hordeum vulgare) بودند. اسانس مورد استفاده در این پژوهش با استفاده از روش تقطیر با آب از شیرابه گیاه آنغوزه استخراج شد. نتایج آنالیز اسانس با استفاده از دستگاه GC و GC-MS نشان داد که 13 ترکیب قابل شناسایی در اسانس وجود دارد که عمده‌ترین آنها شامل آلفا-پینن (3/21%)، بتا-پینن (1/47%) و 2،1-دی تیولان (6/18%) بودند. صفات مورد اندازه‌گیری جهت ارزیابی اثر آللوپاتیک اسانس بر گونه‌های مورد بررسی شامل: درصد جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، وزن تر و خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه و درصد ناهنجاری گیاهچه‌ها بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که واکنش گیاهان نسبت به اسانس آنغوزه به‌طور معنی‌داری (p ≤ 0.05) متفاوت می‌باشد. بیشترین درصد جوانه‌زنی در غلظتهای مختلف اسانس آنغوزه مربوط به گیاه زراعی گندم بدست آمد، در حالی‌که در گیاه زراعی جو نسبت به گندم حساسیت بیشتری مشاهده شد. به‌طور کلی کمترین حساسیت به اثرات آللوپاتیک اسانس مربوط به گونه زراعی گندم بود که در تمام صفات مشاهده شد. از طرفی گونه زراعی جو، علف هرز تلخه و ازمک بیشترین حساسیت را به اسانس آنغوزه نشان دادند. البته اثر بازدارندگی آنغوزه بر علف هرز تلخه و ازمک نسبت به خردل وحشی بیشتر بود.
رضا باقری؛ محمدجواد ارجمند تاج‌الدینی
چکیده
بعضی از گیاهان به رشد و نمو گیاهان مجاور از طریق ترشح ترکیبهای شیمیایی موسوم به ترکیبهای بازدارنده، آسیب وارد می‌سازند. به‌منظور کشت دو گونه با ارزش آویشن کرمانی (Thymus caramanicus. Jalas) و بادام کوهی (Amygdalus scoparia Spach) در کشتزارها (اگروفارستری)، این تحقیق جهت تعیین اثر آللوپاتیک عصاره آبی اندام هوایی گیاه آویشن کرمانی بر شاخص‌های مهم رویشی ...
بیشتر
بعضی از گیاهان به رشد و نمو گیاهان مجاور از طریق ترشح ترکیبهای شیمیایی موسوم به ترکیبهای بازدارنده، آسیب وارد می‌سازند. به‌منظور کشت دو گونه با ارزش آویشن کرمانی (Thymus caramanicus. Jalas) و بادام کوهی (Amygdalus scoparia Spach) در کشتزارها (اگروفارستری)، این تحقیق جهت تعیین اثر آللوپاتیک عصاره آبی اندام هوایی گیاه آویشن کرمانی بر شاخص‌های مهم رویشی بادام کوهی، در شرایط آزمایشگاهی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که غلظتهای مختلف عصاره آبی اندام هوایی آویشن کرمانی بر شاخص وزن تر و خشک اندام زیرزمینی بادام کوهی اثر معنی‌داری نداشت، ولی شروع (آستانه) اثر بازدارندگی آن بر شاخص‌های درصد جوانه‌زنی و وزن تر اندام هوایی بادام کوهی به‌ترتیب در غلظت 50 و 100 گرم در لیتر و بر سایر شاخص‌های رویشی (شامل سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و وزن خشک اندام هوایی) در غلظت 25 گرم در لیتر مشاهده شد. وجود آستانه تأثیر برای خاصیت بازدارندگی گیاه آویشن کرمانی (در مرحله گلدهی) بر بیشتر شاخص‌های مورد مطالعه در این تحقیق آزمایشگاهی، ضرورت بررسی اثر آللوپاتی این گونه را در شرایط طبیعی در سایر مراحل فنولوژیک، جهت تصمیمگیری قاطعتر، ایجاب می‌کند.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ روزبه فرهودی؛ محسن ربیعی؛ محمد راستی‌فر
چکیده
امروزه بدنبال پیامدهای حاصل از مصرف علف‌کش‌ها و کاهش تدریجی محصولات زراعی، روشهای بیولوژیکی قابل قبولی در رابطه با کنترل علفهای هرز شناسایی شده است. در این زمینه آللوپاتی می‌تواند پتانسیل ارزشمندی برای کنترل اقتصادی- بیولوژیکی از طریق آزادسازی مواد آللوشیمیایی از گیاهان زنده و یا مواد گیاهی در حال تجزیه نشان دهد. لذا این تحقیق ...
بیشتر
امروزه بدنبال پیامدهای حاصل از مصرف علف‌کش‌ها و کاهش تدریجی محصولات زراعی، روشهای بیولوژیکی قابل قبولی در رابطه با کنترل علفهای هرز شناسایی شده است. در این زمینه آللوپاتی می‌تواند پتانسیل ارزشمندی برای کنترل اقتصادی- بیولوژیکی از طریق آزادسازی مواد آللوشیمیایی از گیاهان زنده و یا مواد گیاهی در حال تجزیه نشان دهد. لذا این تحقیق با هدف بررسی اثر آللوپاتیک عصاره هیدروالکلی گیاه دارویی اسفند (Peganum harmala L.) بر جوانه‌زنی و رشد علفهای هرز سلمه‌تره (Chenopodium album)، تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus) و یولاف وحشی (Avena fatua)، به‌صورت آزمایشگاهی و گلخانه‌ای انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره گیاه اسفند در 6 غلظت 1/0، 25/0، 5/0، 1، 5/2 و 5 درصد و آب مقطر (شاهد) بود. نتایج نشان داد که غلظتهای مختلف عصاره گیاه اسفند کاهش معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بذر علفهای هرز در آزمایشگاه ایجاد می‌کند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که غلظتهای مختلف این عصاره، کاهش معنی‌داری بر درصد سبز شدن، وزن تر و خشک بوته و ارتفاع بوته در گلخانه ایجاد می‌کند. غلظت 1% عصاره گیاه اسفند در گلخانه درصد سبز شدن بذرهای سلمه‌تره، تاج‌خروس و یولاف وحشی را به‌ترتیب میزان 60، 50 و 40 درصد نسبت به شاهد کاهش می‌دهد و غلظت 5% عصاره تقریباً باعث توقف سبز شدن بذرهای سلمه‌تره و تاج‌خروس می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که عصاره گیاه اسفند دارای اثرهای آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه‌زنی بذر علفهای هرز جلوگیری می‌نماید که این امر می‌تواند در تولید علف‌کش‌هایی با منشأ طبیعی مورد استفاده قرار گیرد.
محمد‌شاهین دانشمندی؛ مجید عزیزی
چکیده
در این پژوهش اثر بازدارندگی اکالیپتوس (Eucalyptus golubulus Labill.) بر جوانه‌زنی و رشد علف هرز پنجه‌مرغی (Cynodon dactylon (L.) Pers.) به‌صورت: الف) غلظتهای متفاوت اسانس (ppm20، ppm50، ppm100) با روش محلول‌پاشی، ب) مقادیر مختلف برگ (2، 5 و 10 درصد وزنی) به‌صورت مالچ و مخلوط با خاک در چهار تکرار و ج) تأثیر غلظتهای مختلف اسانس (ppm20، ppm50، ppm100) و عصاره (25، 50 و 75 درصد) بر فرایند ...
بیشتر
در این پژوهش اثر بازدارندگی اکالیپتوس (Eucalyptus golubulus Labill.) بر جوانه‌زنی و رشد علف هرز پنجه‌مرغی (Cynodon dactylon (L.) Pers.) به‌صورت: الف) غلظتهای متفاوت اسانس (ppm20، ppm50، ppm100) با روش محلول‌پاشی، ب) مقادیر مختلف برگ (2، 5 و 10 درصد وزنی) به‌صورت مالچ و مخلوط با خاک در چهار تکرار و ج) تأثیر غلظتهای مختلف اسانس (ppm20، ppm50، ppm100) و عصاره (25، 50 و 75 درصد) بر فرایند جوانه‌زنی ریزومهای این علف هرز با سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه آزمایش مجزا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که تأثیر غلظتهای مختلف اسانس به‌صورت محلول‌پاشی باعث کاهش رشد و ارتفاع بوته‌ها شد. کمترین میزان رشد رویشی در تیمار محلول‌پاشی با اسانس (ppm100) بود که پس از گذشت چهار ماه بتدریج نشانه‌های زردی و خشکیدگی در آنها ظاهر شد. مالچ اکالیپتوس نیز تأثیر بازدارندگی قابل‌توجهی بر جوانه‌زنی ریزومها داشت، به‌گونه‌ای که در 50 درصد تیمار مالچ اکالیپتوس جوانه‌زنی ریزومها به‌طور کامل متوقف شد. بیشترین تعداد ساقه روییده شده از هر ریزوم در تیمار شاهد مشاهده شد. در آزمایش سوم فرایند جوانه‌زنی ریزومها تحت تأثیر اسانس و عصاره اکالیپتوس قرار گرفت. جوانه‌زنی و ظهور گیاهچه‌ها با افزایش غلظت اسانس کاهش می‌یافت. غلظت 25 درصدی عصاره، جوانه‌زنی را 66 درصد کاهش داد ولی غلظتهای 50 درصد و 75 درصد آن باعث توقف کامل جوانه‌زنی شد. از نتایج بدست آمده استنباط می‌شود که عصاره و بعد اسانس اکالیپتوس دارای پتانسیل بالقوه در کنترل و مدیریت علف هرز پنجه‌مرغی بوده و می‌توان در راستای تحقق کشاورزی ارگانیک و تهیه علفکشهای با منشأ طبیعی از آن استفاده کرد.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ میشا سلیمی؛ روزبه فرهودی
دوره 24، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 463-471
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی اثر آللوپاتیک عصاره آبی گیاه دارویی سداب (Ruta graveolens L.) بر جوانه‌زنی بذر 3 گونه علف هرز تاج‌خروس، خاکشیر و خرفه به‌صورت آزمایشگاهی و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره‌های آبی گیاه سداب در 6 غلظت 5/0، 1، 5/2، 5، 10، 15 درصد و آب مقطر (شاهد) بود. نتایج نشان داد جوانه‌زنی بذر تاج‌خروس تحت عصاره‌هایی ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی اثر آللوپاتیک عصاره آبی گیاه دارویی سداب (Ruta graveolens L.) بر جوانه‌زنی بذر 3 گونه علف هرز تاج‌خروس، خاکشیر و خرفه به‌صورت آزمایشگاهی و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره‌های آبی گیاه سداب در 6 غلظت 5/0، 1، 5/2، 5، 10، 15 درصد و آب مقطر (شاهد) بود. نتایج نشان داد جوانه‌زنی بذر تاج‌خروس تحت عصاره‌هایی با غلظت 5% به بالا متوقف می‌شود. غلظت 5/2% عصاره گیاه سداب سرعت جوانه‌زنی بذر تاج‌خروس را به‌طور معنی‌داری (59/2 بذر در روز) کاهش می‌دهد. همچنین غلظتهای بیشتر از 1% عصاره گیاه سداب طول ریشه‌چه و ساقه‌چه تاج‌خروس را به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد کاهش می‌دهد. نتایج نشان داد درصد جوانه‌زنی بذر خرفه تحت غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب به‌طور معنی‌داری کاهش می‌یابد، به‌طوری که غلظت 5/0% عصاره گیاه سداب درصد جوانه‌زنی بذر خرفه را به میزان 67/40% و غلظت 1% عصاره گیاه سداب درصد جوانه‌زنی بذر خرفه را به میزان 34/75% نسبت به شاهد کاهش می‌دهد. غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب کاهش معنی‌داری در سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بذر خرفه ایجاد می‌کند. نتایج نشان داد جوانه‌زنی بذر خاکشیر تحت عصاره‌هایی با غلظت 5/2% به بالا متوقف می‌شود. نتایج سرعت جوانه‌زنی بذر خاکشیر نشان می‌دهد که با افزایش غلظت عصاره گیاه سداب از 5/0% به 1% سرعت جوانه‌زنی بذر خاکشیر به‌طور معنی‌داری از 91/5 بذر در روز به 97/2 بذر در روز کاهش می‌یابد. همچنین غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب تأثیر معنی‌داری بر طول ریشه‌چه خاکشیر دارد. بررسی نتایج نشان می‌دهد عصاره گیاه سداب دارای اثر آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه‌زنی بذر علفهای هرز تاج‌خروس، خاکشیر و خرفه جلوگیری می‌نماید که این امر می‌تواند در تولید علف‌کش‌هایی با منشأ طبیعی مورد استفاده قرار گیرد.
مجید عزیزی؛ لیلا علیمرادی؛ محمدحسن راشد محصل
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 198-208
چکیده
به منظور بررسی اثرات آللوپاتی اسانس بذر زیره سیاه و زیره سبز بر جوانه زنی بذرهای سه گونه علف هرز، این پژوهش انجام شد. در این تحقیق در دو آزمایش جداگانه تاثیر غلظتهای متفاوت اسانس زیره سیاه (ppm 200، ppm 500، ppm 700، ppm 1000 و ppm 2000) و زیره سبز (ppm 100، ppm 300، ppm 500، ppm 700 و ppm 1000) بر فرآیند جوانه زنی بذرهای علف پشمکی (Bromus tectorum)،گل گندم (Centaurea ovina) و خاکشیر ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرات آللوپاتی اسانس بذر زیره سیاه و زیره سبز بر جوانه زنی بذرهای سه گونه علف هرز، این پژوهش انجام شد. در این تحقیق در دو آزمایش جداگانه تاثیر غلظتهای متفاوت اسانس زیره سیاه (ppm 200، ppm 500، ppm 700، ppm 1000 و ppm 2000) و زیره سبز (ppm 100، ppm 300، ppm 500، ppm 700 و ppm 1000) بر فرآیند جوانه زنی بذرهای علف پشمکی (Bromus tectorum)،گل گندم (Centaurea ovina) و خاکشیر (Descurainia sophia) بر اساس طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان دادند که بیشترین درصد جوانه زنی هر سه گونه در تیمار شاهد رخ می دهد (به ترتیب 96.67 ، 73 و 96.67 درصد). .اسانس زیره سیاه با غلظت ppm 700 و ppm 1000 به ترتیب جوانه زنی بذرهای گل گندم و علف پشمکی را کاملا متوقف نمود، در حالی که بذرهای خاکشیر حساستر بوده و جوانه زنی آن در غلظت ppm 500 و بیشتر کاملا متوقف گردید. در علف پشمکی بین تیمارهای ppm 200 و ppm 500 اسانس زیره سیاه از نظر درصد جوانه زنی اختلاف معنی داری وجود نداشت (بترتیب 54 و 43 درصد). تیمار ppm 500 اسانس زیره سیاه درصد جوانه زنی بذرهای گل گندم را نسبت به شاهد درحدود 25 درصد کاهش داد (از 73 درصد به 48.67 درصد) . این در حالی بود که تیمار ppm 200 اسانس زیره سیاه درصد جوانه زنی بذرهای خاکشیر را 69 درصد کاهش داد (از 96.67 به 27.67 درصد). اسانس زیره سبز نیز بر فرآیند جوانه زنی بذرهای مورد بررسی در این تحقیق موثر بود. جوانه زنی بذرهای علف پشمکی، گل گندم و خاکشیر به ترتیب با تیمارهای ppm 2000 ، ppm 1000 و ppm 500 اسانس زیره سبز کاملا متوقف گردید. افزایش غلظت اسانس زیره سبز از ppm 100 به ppm 1000 درصد جوانه زنی بذرهای علف پشمکی، گل گندم و خاکشیر را به ترتیب به میزان 46.67، 51 و 53 درصد کاهش داد. بررسی سرعت جوانه زنی نشان داد که تمام تیمارها باعث کاهش سرعت جوانه زنی در هر سه بذر علف هرز گردید و اسانس زیره سیاه توانست سرعت جوانه زنی را در علف پشمکی، گل گندم و خاکشیر به ترتیب از 4.14، 17.5، 11.25 (در تیمار شاهد) به صفر برساند. با توجه به نتایج بدست آمده می توان اظهار نمود که اسانس زیره سبز و زیره سیاه به عنوان ترکیبهای قوی برای کنترل این علفهای هرز می توانند نتایج امیدوارکننده ای را در راستای کشاورزی ارگانیک درپی داشته باشند.
