یوسف نصیری؛ فریبرز شکاری؛ محمد اسدی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.523.102.4.1575.41 بهمنظور بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی و سولفات روی بر بعضی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اسانس گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی در سال 1392 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل کودهای زیستی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.523.102.4.1575.41 بهمنظور بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی و سولفات روی بر بعضی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اسانس گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی در سال 1392 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل کودهای زیستی (شاهد یا عدم تلقیح، نیتروکسین و سوپرنیتروپلاس) و محلولپاشی گیاهان با سولفات روی (غلظتهای صفر، 2.5 و 5 در هزار) بودند. نتایج نشان داد که اثر کودهای زیستی و سولفات روی بر تعداد ساقههای فرعی، وزن خشک سرشاخه گلدار، وزن تر و خشک تکبوته، عملکرد بیولوژیک و عملکرد اسانس معنیدار شد. بیشترین مقدار صفات مذکور بهترتیب در تیمارهای تلقیح سوپرنیتروپلاس و نیتروکسین بدست آمد. علاوه بر صفات اشاره شده، ارتفاع بوته نیز با کاربرد غلظتهای 5/2 و 5 در هزار سولفات روی نسبت به شاهد افزایش یافت. قطر ساقه تحت تأثیر کود زیستی سوپرنیتروپلاس+ محلولپاشی سولفات روی با غلظت 2.5 در هزار و کود نیتروکسین+ محلولپاشی سولفات روی با غلظت 5 در هزار به حداکثر مقدار خود رسید. تیمارهای محلولپاشی سولفات روی با غلظت 5 در هزار+ سوپرنیتروپلاس، سولفات روی با غلظت 2.5 در هزار+ نیتروکسین و سولفات روی با غلظت 5 در هزار+ نیتروکسین با بیشترین درصد اسانس، باعث افزایش 34.5 درصدی مقدار اسانس مرزه نسبت به شاهد شدند. بهطور خلاصه، نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد کودهای زیستی سوپرنیتروپلاس، نیتروکسین و سولفات روی میتوانند برای بهبود رشد گیاه و افزایش اسانس مرزه استفاده شوند.
فرانه خدامرادی؛ اسماعیل میرزایی قلعه؛ محمد جعفر دالوند؛ روح الله شریفی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.789.97.5.1591.1610 مرزه (Satureja hortensisL.) گیاهی معطر و از خانواده نعناعیان است که دارای خواص دارویی بسیار زیادی میباشد. امروزه در پرورش این گیاه از کود اوره استفاده میشود که تأثیر زیادی بر عملکرد آن دارد. اما استفاده بیرویه از کود اوره سلامت مصرفکننده را به شدت تهدید میکند. ازاینرو در این تحقیق، طبقهبندی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.789.97.5.1591.1610 مرزه (Satureja hortensisL.) گیاهی معطر و از خانواده نعناعیان است که دارای خواص دارویی بسیار زیادی میباشد. امروزه در پرورش این گیاه از کود اوره استفاده میشود که تأثیر زیادی بر عملکرد آن دارد. اما استفاده بیرویه از کود اوره سلامت مصرفکننده را به شدت تهدید میکند. ازاینرو در این تحقیق، طبقهبندی محصول مرزه برداشت شده براساس میزان اوره مصرفی به کمک سامانه ماشین بویایی بررسی شد. اوره در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) به خاک اضافه شد. مرزه در کرتهای آزمایشی و در شرایط گلخانهای پرورش داده شد. رایحه نمونهها به کمک سامانه بینی الکترونیک ارزیابی شد. بهمنظور بهبود سیگنالهای خروجی بینی الکترونیک، دادهها به روش کسری نرمال شدند. برای ترکیب ویژگیها از روش تحلیل مؤلفههای اصلی (PCA) و برای طبقهبندی آنها از شبکه عصبی مصنوعی (ANN) استفاده شد. براساس نتایج، حسگر TGS822 بهترین پاسخ را در محدوده تغییرات کود اوره مورد آزمایش از خود نشان داد. براساس نتایج تحلیل مؤلفههای اصلی، PC1 و PC2 93% واریانس دادهها را مورد پوشش قرار دادند. همچنین ماتریس اغتشاش بهترین ساختار ANN، تفکیک 100% را نشان داد.
عزیزه فرجی؛ بهروز اسماعیلپور؛ فاطمه سفیدکن؛ بهلول عباسزاده؛ کاظم خاوازی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید و پوتریسین بر عملکرد گیاه، عملکرد اسانس و اجزای اسانس گیاه مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. سالیسیلیک اسید بهصورت محلولپاشی، در 4 غلظت (0، 1، 2 و 3 میلیمولار بر لیتر) و محلولپاشی پوتریسین نیز در 5 غلظت (0، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلیمولار بر لیتر) در سه مرحله (مرحله ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید و پوتریسین بر عملکرد گیاه، عملکرد اسانس و اجزای اسانس گیاه مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. سالیسیلیک اسید بهصورت محلولپاشی، در 4 غلظت (0، 1، 2 و 3 میلیمولار بر لیتر) و محلولپاشی پوتریسین نیز در 5 غلظت (0، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلیمولار بر لیتر) در سه مرحله (مرحله شروع ساقهدهی، ابتدای مرحله غنچهدهی، شروع مرحله گلدهی) بکار برده شدند. نتایج نشان داد که اثر محلولپاشی سالیسیلیک اسید و پوتریسین بر وزن خشک و عملکرد اندام هوایی کل، برگ و گلآذین، کلروفیل کل، درصد وزنی، بازده و عملکرد اسانس گیاه مرزه و نیز ترکیبهای اسانس گیاه مرزه در سطح 1% معنیدار بود. بیشترین مقدار وزن خشک اندام هوایی (g/p63/45)، عملکرد اندام هوایی (kg/ha5070)، وزن خشک برگ (g/p39/6)، عملکرد برگ (kg/ha710)، وزن خشک گلآذین (g/p65/15)، عملکرد گلآذین (kg/ha1739) و کلروفیل کل (mg/l44/1) مربوط به محلولپاشی با 3 میلیمولار سالیسیلیک اسید بود و بیشترین میزان بازده اسانس (35/2%) و عملکرد اسانس (76/76) در تیمار 5/1 میلیمولار بر لیتر پوتریسین مشاهده شد. بیشترین میزان تیمول (76/47%) بهعنوان ترکیب شاخص گیاه مرزه در تیمار 2 میلیمولار بر لیتر سالیسیلیک اسید حاصل شد و بیشترین میزان آلفا-پینن، لیمونن و ترانس-بتا-اوسیمن در گیاهان تیمار شده با 50 میلیگرم بر لیتر پوتریسین تولید گردید.
مهران محمدپور؛ عظیم قاسمنژاد؛ محمدحسین لباسچی؛ بهلول عباسزاده؛ محمد آزادبخت
چکیده
مرزه با نام علمی (Satureja hortensis L.) گیاهی علفی و یکساله از خانواده Labiatae بومی جنوب اروپا، آناتولی، قفقاز، عراق و غرب ایران بوده و امروزه در اغلب دنیا کشت میگردد. بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر صفات مورفولوژیک مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی بهصورت طرح اسپلیتپلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تاریخ کاشت (22 فروردین، ...
بیشتر
مرزه با نام علمی (Satureja hortensis L.) گیاهی علفی و یکساله از خانواده Labiatae بومی جنوب اروپا، آناتولی، قفقاز، عراق و غرب ایران بوده و امروزه در اغلب دنیا کشت میگردد. بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر صفات مورفولوژیک مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی بهصورت طرح اسپلیتپلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تاریخ کاشت (22 فروردین، 2 و 13 اردیبهشت) بهعنوان عامل اصلی و سه تراکم (35 × 15، 35 × 25، 35 × 35 سانتیمتر) بهعنوان عامل فرعی در سه تکرار در سال 89 در دانشگاه کشاورزی ساری انجام شد. گیاهان در مرحله گلدهی کامل بررسی شدند. اثر تاریخ کاشت و تراکم بر اغلب صفات مورفولوژیک مرزه معنیدار شد. نتایج مقایسه میانگین تاریخ کاشت نشان داد که تاریخ کاشت اول بیشترین ارتفاع گیاه (3/52 سانتیمتر)، قطر ساقه (8/8 میلیمتر)، تعداد گره (81/17)، تعداد ساقه فرعی (22/23)، قطر ریشه (12/9 میلیمتر) و وزن خشک ریشه (76/2 گرم بر بوته) بود. تأخیر در تاریخ کاشت بهطور معنیداری باعث افزایش وزن خشک اندام هوایی شد. بهطوری که بیشترین مقدار آن (1/3023 و 9/2663 کیلوگرم در هکتار) از تاریخهای کاشت سوم و دوم بدست آمد. نتایج مقایسه میانگین تراکمها نشان داد که تراکم سوم (کمترین تراکم) بیشترین قطر ریشه (33/9 میلیمتر) و وزن خشک ریشه (56/2 گرم بر بوته) را داشت. بهعلاوه اینکه تراکمهای سوم و دوم بیشترین ارتفاع گیاه (03/53 و 09/51 سانتیمتر)، قطر ساقه (92/7 و 4/7 میلیمتر)، تعداد گره (06/17 و 32/16) و تعداد ساقه فرعی (94/21 و 79/21) بود. اثر تراکم بر وزن خشک اندام هوایی معنیدار نشد. البته نتایج بدستآمده نشان داد که خصوصیات مورفولوژیک مرزه که اغلب از اجزای عملکرد پیکر رویشی محسوب میشوند، تحت تأثیر تیمارهای زراعی قرار داشته و با مدیریت صحیح میتوان عملکرد رویشی را افزایش داد.
مریم مکیزاده تفتی؛ محمدرضا چاییچی؛ صفر نصرالهزاده؛ کاظم خاوازی
چکیده
مرزه با نام علمی Satureja hortensis L. یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی، آرایشی و غذایی استفاده میشود. در این تحقیق اثر کاربرد منابع مختلف نیتروژن بر خصوصیات کمّی و کیفی این گیاه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل کود شیمیایی اوره، کود زیستی (مخلوطی ...
بیشتر
مرزه با نام علمی Satureja hortensis L. یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی، آرایشی و غذایی استفاده میشود. در این تحقیق اثر کاربرد منابع مختلف نیتروژن بر خصوصیات کمّی و کیفی این گیاه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل کود شیمیایی اوره، کود زیستی (مخلوطی از دو باکتری ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) و تلفیق کود زیستی با 50% کود شیمیایی و شاهد (بدون کود) بود. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، وزن خشک سرشاخه گلدار و وزن خشک اندام هوایی تحت تأثیر منابع مختلف نیتروژن قرار گرفت و بالاترین میزان این صفات مربوط به کاربرد کود زیستی به همراه 50% کود شیمیایی بود. البته درصد اسانس نیز بهطور معنیداری تحت تأثیر تیمارهای کودی قرار گرفت و کاربرد کود شیمیایی (07/2%) و پس از آن بهترتیب کاربرد کود زیستی به همراه 50% کود شیمیایی (91/1%) و کود زیستی (90/1%) بیشترین درصد اسانس را تولید نمودند. کاربرد منابع مختلف نیتروژن سبب افزایش معنیدار عملکرد اسانس در واحد سطح نسبت به شاهد شد و بالاترین عملکرد اسانس در واحد سطح مربوط به تلفیق کود زیستی و 50% کود شیمیایی (23/30 کیلوگرم در هکتار) بود و پس از آن بهترتیب کود شیمیایی و کود زیستی بیشترین میزان اسانس را تولید نمودند. نتایج این تحقیق حکایت از آن دارد که کاربرد کودهای زیستی به تنهایی و یا در ترکیب با کود شیمیایی در بهبود صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی مرزه تأثیر مثبتی داشته و بهجای مصرف مداوم کود شیمیایی میتوان با استفاده بهینه از نهادههای زیستی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی ناشی از مصرف کود شیمیایی نیتروژنی اوره گام برداشت.
زهرا فاکر باهر؛ محمدباقر رضایی؛ مهدی میرزا؛ بهلول عباس زاده
دوره 11، شماره 1 ، بهمن 1380، ، صفحه 37-51
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر تولید کمی و کیفی اسانس و ترکیبهای عمدة موجود در گیاه Satureja hortensis L. ,گیاه فوق تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی قرار گرفت. تیمارها برحسب مقادیر ظرفیت زراعی بدست آمده و برحسب اعمال تیمارهای تنش که عبارت بودند از آبیاری در حد ظرفیت زراعی در طی دوره رویشی (C F), تنش ملایم (LS = 2.3 ظرفیت زراعی) در دو مرحله دوره رویشی و در ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر تولید کمی و کیفی اسانس و ترکیبهای عمدة موجود در گیاه Satureja hortensis L. ,گیاه فوق تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی قرار گرفت. تیمارها برحسب مقادیر ظرفیت زراعی بدست آمده و برحسب اعمال تیمارهای تنش که عبارت بودند از آبیاری در حد ظرفیت زراعی در طی دوره رویشی (C F), تنش ملایم (LS = 2.3 ظرفیت زراعی) در دو مرحله دوره رویشی و در زمان گلدهی و تنش شدید (HS = 1.3 ظرفیت زراعی) در زمان گلدهی انجام گردید.طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی برای بررسی انتخاب گردید.نتایج اعمال تیمارها بر اساس نسبتهای مختلف ظرفیت زراعی شامل :در حد ظرفیت زراعی (FC),تنش ملایم درحد2.3 ظرفیت زراعی (LS),تنش شدید در حد 1.3 ظرفیت زراعی (HS) نشان داد که تنش خشکی اثر مثبتی بر تولید کمی اسانس داشت. مقادیر اسانس با افزایش تنش افزایش یافته ودر تیمار HS از بیشترین مقدار خود برخوردار بوده است. درصد اسانس از 1.7% در تیمار آبیاری کامل در حد ظرفیت مزرعه, به 2.35% در تیمار تحت تنش شدید افزایش یافت. اسانس در پایههای مزرعه ای حاوی 17-15 ترکیب مختلف برحسب نوع تیمارهای اعمال شده بوده است. همچنین نتایج نشان دادند که دوترکیب اصلی اسانس موجود g - terpinene و carvacrol بوده است که افزایش تنش موجب کاهش مقدار g - terpinene در اسانس گردید. بیشترین مقدار این ترکیب در تیمار FC برابر 40.9% و کمترین آن در تیمار HS برابر 37.8% مشاهده گردید.روند تغییرات carvacrol در طی تنش متغییر بوده و حداکثر میزان این ترکیب در تیمارهای تنش ملایم مشاهده گردید. مقدار آن در تیمار تنش ملایم در مرحله گلدهی LS2)) برابر 44.5% و در تیمارتنش ملایم از مراحل اولیه رویشی (LS1)42.60 % بوده است. کمترین درصد این ترکیب در تیمار HS برابر 40.3% می باشد.بنابراین به طور کلی تنش اثر مثبتی بر کمیت و کیفیت اسانس داشته است.
