همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشیار، گروه باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

5 دانشیار، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید و پوتریسین بر عملکرد گیاه، عملکرد اسانس و اجزای اسانس گیاه مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. سالیسیلیک اسید به‌صورت محلول‌پاشی، در 4 غلظت (0، 1، 2 و 3 میلی‌مولار بر لیتر) و محلول‌پاشی پوتریسین نیز در 5 غلظت (0، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌مولار بر لیتر) در سه مرحله (مرحله شروع ساقه‌‌دهی، ابتدای مرحله غنچه‌دهی، شروع مرحله گلدهی) بکار برده شدند. نتایج نشان داد که اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید و پوتریسین بر وزن خشک و عملکرد اندام هوایی کل، برگ و گل‌آذین، کلروفیل کل، درصد وزنی، بازده و عملکرد اسانس گیاه مرزه و نیز ترکیب‌های اسانس گیاه مرزه در سطح 1% معنی‌دار بود. بیشترین مقدار وزن خشک اندام هوایی (g/p63/45)، عملکرد اندام هوایی (kg/ha5070)، وزن خشک برگ (g/p39/6)، عملکرد برگ (kg/ha710)، وزن خشک گل‌آذین (g/p65/15)، عملکرد گل‌آذین (kg/ha1739) و کلروفیل کل (mg/l44/1) مربوط به محلول‌پاشی با 3 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید بود و بیشترین میزان بازده اسانس (35/2%) و عملکرد اسانس (76/76) در تیمار 5/1 میلی‌مولار بر لیتر پوتریسین مشاهده شد. بیشترین میزان تیمول (76/47%) به‌عنوان ترکیب شاخص گیاه مرزه در تیمار 2 میلی‌مولار بر لیتر سالیسیلیک اسید حاصل شد و بیشترین میزان آلفا-پینن، لیمونن و ترانس-بتا-اوسیمن در گیاهان تیمار شده با 50 میلی‌گرم بر لیتر پوتریسین تولید گردید.

کلیدواژه‌ها

- رحیم‌زاده، س.، سهرابی، ی.، حیدری، غ.ر. و پیرزاد، ع.ر.، 1390. تأثیر کاربرد کودهای زیستی بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.). علوم باغبانی، 25(3): 343-335.
- رحیم ملک، م.، آزاد، ش.، یادگاری، م. و پیربلوطی، ع.ق.، 1391. اثرات جاسمونیک و سالیسیلیک اسید برخاصیت فیتوشیمیایی برگ مریم‌گلی. داروهای گیاهی. 2: 94-89.
- شکاری، ف.، پاک مهر، آ.، راستگو، م.، صبا، ج.، وظایفی، م. و زنگانی، ا.، 1389. تأثیر پرایمینگ سالیسیلیک اسید بر برخی صفات مورفولوژیک لوبیا چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata L.) تحت تنش کم آبی در مرحله غلاف‌بندی. فن‌آوری نوین کشاورزی، 4(1): 26-6.
- مداح، م.، فلاحیان، ف.ا.، صباغ‌پور، ح. و چلبیان، ف.، 1385. اثر سالیسیلیک اسید  بر عملکرد و اجزاء عملکرد و ساختار تشریحی گیاه نخود (Cicer arietinum L.). علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی. 1(62): 70-61.
- نجفیان، ش.، نگهبان، م.، آمنه، ت. و قاسمیان، م.، 1388. بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر روی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه زینتی دارویی بابونه کبیر (Tanacetum parthenium L.). مجموعه مقالات ششمین کنگره علوم باغبانی ایران، دانشگاه گیلان، 25-22 تیر: 1117.
- Amin, A.A., Gharib, F.A.E., El-Awadi, M. and Rashad, E.M., 2011. Physiological response of onion plants to foliar application of putrescine and glutamine. Scientia Horticulturae, 129(2): 353-360.
- Arnon, D.I., 1975. Physiological principles of dry land crop production: 3-14. In: Gupta, U.S., (Ed). Physiological Aspects of Dryland Farming. Oxford Press, 391p.
- Cohen, E., Arad, S., Heimer, Y.M. and Mizrahi, Y., 1982. Participation of ornithine decarboxylase in early stages of tomato fruit development. Plant Physiology, 70: 540-543.
- Einhelling, F.A. and Leather, G.R., 1998. Potential for exploiting allelopathy to enhance crop production. Journal of Chemical Ecology, 14(10): 1829-1842.
- El-Bassiouny, H.M. and Bekheta, M.A., 2005. Effect of salt stress on relative water content, lipid peroxidation, polyamines, amino acids and ethylene of two wheat cultivars. Interational Journal of Agriculture and Biology, 7: 363-368.
- El-Tohamy, W.A, El-Abagy, H.M. and El-Greadly, N.H.M., 2008. Studies on the effect of putrescine, yeast and vitamin C on growth, yield and physiological responses of eggplant (Solanum melongena L.) under sandy soil conditions. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 2(2): 296-300.
- Gharib, A.A. and Hanafy Ahmed, A.H., 2005. Response of pea plants (Pisum sativum L.) to foliar application of putrescine, glucose, foliar feed and silicon. Journal of Agricultural Science Mansoura University, 30(12): 7563-7579.
- Gharib, F.A.E., 2006. Effect of salicylic acid on the growth, metabolic activities and oil content of basil and marjoram. International Journal of Agricultural Science, 4: 485-492.
- Haiati, P. and Rowshan, V., 2014. Effects of exogenous salicylic acid on growth factors and quality and quantity of essential oil in Satureja hortensis L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29(4): 808-817.
- Karaman, S., Kirecci, O.A. and Ilcim, A., 2008. Influence of polyamines (spermine, spermidine and putrescine) on the essential oil composition of basil (Ocimum basilicum L.). Journal of Essential Oil Research, 20(4): 288-292.
- Kumar, P., Dube, S.D. and Chauhan, V.S., 1999. Effect of salicylic acid on growth, development and some biochemical aspects of soybean (Glycine max L. Merrill). International Journal of Plant Physiology, 4: 327-330.
- Lee, H., León, J. and Raskin, I., 1995. Biosynthesis and metabolism of salicylic acid. Proceedings of the National Academy of Sciences, United State of America, 92(10): 4076-4079.
- Mahgoub, M.H., Abd El Aziz, N.G. and Mazhar, A.M.A., 2011. Response of Dahlia pinnata L. plant to foliar spray with putrescine and thiamine on growth, flowering and photosynthetic pigments. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environmental Science, 10(5): 769-775.
- Nahed, G.A.A., Lobna, S.T. and Ibahim Soad, M.M, 2009. Some studies on the effect of putrescine, ascorbic acid and thiamine on growth, flowering and some chemical constituents of gladiolus plants at Nubaria. Ozean Journal of Applied Sciences, 2(2): 169-179.
- Pedraza, R.O., Motok, J., Tortora, M.L., Salazar, S.M. and Díaz-Ricci, J.C., 2007. Natural occurrence of Azospirillum brasilense in strawberry plants. Plant and Soil, 295: 169-178.
- Raskin, I., 1992. Role of salicylic acid in plants. Annual Review in Plant Physiology and Molecular Biology, 43: 463-439.
- Rowshan, V., Khosh Khoi, M. and Javidnia, K., 2010. Effects of salicylic acid on quality and quantity of essential oil components in Salvia macrosiphon. Journal of Biological and Environmental Science, 4(11): 77-82.
- Senaratna, T., Touchell, D.H., Bunn, E. and Dixon, K., 2000. Acetyl salicylic acid (Aspirin) and salicylic acid induce multiple stress tolerance in bean and tomato plants. Plant Growth Regulation, 30(2):
161-157.
- Singh, P.K., Chaturvedi, V.K. and Bose, B., 2010. Effect of salicylic acid on seeding growth and nitrogen metabolism in cucumber (Cucumber Sativus L.). Journal of Stress Physiology and Biochemistry, 6(3): 102-113.
- Talaat, I.M. and Balbaa, L.K., 2010. Physiological response of sweet basil plants (Ocimum basilicum L.) to putrescine and trans-cinnamic acid. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environmental Science, 8(4): 438-445.
- Talaat, N.B., 2003. Physiological studies on the effect of salinity, ascorbic acid and putrescine on sweet pepper plant. Ph.D Thesis, Cairo University.
- Tang, W. and Newton, R.J., 2004. Increase of polyphenol oxidase and decrease of polyamines correlate with tissue browning in Virginia pine (Pinus virginiana Mill.). Plant Science, 167(3):
621-628.
- Yang, J., Zhu, Q., Wang, Z. and Cao, X., 1996. Polyamines in developing rice grains their polyamines in developing rice grains their relations with grain filling. Zuo wu xue bao, 23(4): 385-392.
- Yazdanpanah, S., Baghizadeh, A. and Abbassi, F., 2011. The interaction between drought stress and salicylic and ascorbic acids on some biochemical characteristics of Satureja hortensis. African Journal of Agricultural Research, 6(4): 798-807.
- Young, K.Y., Sook, Y.L., Woo, T.P., Nam, I.P. and Sang, U.P., 2010. Exogenous auxins and polyamines enhance growth and rosmarinic acid production in hairy root cultures of Nepeta cataria L. Plant Omics Journal, 3(6): 190-193.