اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
سمانه ملک پور؛ سیمین نصرتی؛ بیتا بهبودیان؛ جلال غلام نژاد؛ محمد آرمین
چکیده
در مطالعه حاضر، ابتدا تأثیر عصاره آبی گیاهان آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)، رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، رزماری (Rosmarinus officinalis L.) و نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)، بر کاهش رشد عامل بیماری پوسیدگی فوزاریومی خیار (Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum (forc)) در شرایط درون شیشه‌ای، به‌وسیله آزمون دیسک کاغذی بررسی شد. براساس نتایج، به‌ترتیب عصاره آبی آویشن باغی، رازیانه، ...
بیشتر
در مطالعه حاضر، ابتدا تأثیر عصاره آبی گیاهان آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)، رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، رزماری (Rosmarinus officinalis L.) و نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)، بر کاهش رشد عامل بیماری پوسیدگی فوزاریومی خیار (Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum (forc)) در شرایط درون شیشه‌ای، به‌وسیله آزمون دیسک کاغذی بررسی شد. براساس نتایج، به‌ترتیب عصاره آبی آویشن باغی، رازیانه، رزماری و نعناع فلفلی در غلظت ppm250 با 24.66، 17.33، 11.66 و 10.33 میلی‌متر قطر ناحیه بازدارندگی حداکثر فعالیت ضدقارچی را نسبت به شاهد (3.66 میلی‌متر قطر ناحیه بازدارندگی) نشان دادند. سپس تأثیر عصاره‌های آبی آویشن باغی و رازیانه روی گیاه خیار رقم ناگین تیمار شده با عامل بیماری F. oxysporum در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. عصاره آبی آویشن باغی در غلظت ppm200 با 31% شاخص بیماری بیشترین کاهش علایم بیماری را نسبت به شاهد بیمار با 82.66% و تیمار رازیانه با 42% شاخص بیماری نشان داد. بررسی فعالیت آنزیمهای پلی‌فنل اکسیداز، بتا- 1، 3-گلوکاناز و پراکسیداز در شرایط گلخانه نشان داد که فعالیت هر سه آنزیم روند افزایشی داشته است، به‌طوری که میزان فعالیت آنزیم‌ها در تیمار توأم عصاره آبی آویشن باغی (ppm200) و بیمارگر به‌ترتیب از ΔOD/min/mg protein 1.12، 1.11 و 0.27 در روز اول پس از مایه‌زنی به ΔOD /min/mg protein 5.25، 4.81 و 2.88 در روز دوازدهم افزایش یافت و دارای اختلاف معنی‌دار با شاهد بود. با توجه به نتایج این تحقیق مشخص شد که عصاره آبی آویشن باغی علاوه بر اثر مستقیم قارچ‌کشی قادر به افزایش فعالیت آنزیمهای دفاعی در گیاه خیار است، در نتیجه القای مقاومت گیاه میزبان در برابر بیمارگر اتفاق می‌افتد.
زراعت و باغبانی
عزیز حیاتی؛ محمد مهدی رحیمی؛ عبدالصمد کلیدری؛ سید ماشااله حسینی
چکیده
دانه گیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.) در طب سنتی بسیاری از کشورها جهت پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات و بیماری‌ها از جمله سرفه، آسم، احتناق بینی، سردرد، دندان درد، کرم‌های روده‌ای، اختلالات قاعدگی، بیماری‌های گوارشی و ناتوانی جنسی مصرف می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک و نانوکلات آهن در شرایط تنش خشکی بر محتوای اسمولیت‌های ...
بیشتر
دانه گیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.) در طب سنتی بسیاری از کشورها جهت پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات و بیماری‌ها از جمله سرفه، آسم، احتناق بینی، سردرد، دندان درد، کرم‌های روده‌ای، اختلالات قاعدگی، بیماری‌های گوارشی و ناتوانی جنسی مصرف می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک و نانوکلات آهن در شرایط تنش خشکی بر محتوای اسمولیت‌های محافظت‌کننده اسمزی از جمله گلوکز، فروکتوز، ساکاروز، پرولین، سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و پراکسیداز گیاه دارویی سیاهدانه، آزمایشی طی دو سال زراعی 97-98 و 98-99 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اقلید انجام شد. این آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تیمار در سه تکرار صورت گرفت. کرت اصلی شامل سه سطح آبیاری (50، 75 و 100 درصد آب قابل دسترس) و فاکتورهای فرعی شامل اسید هیومیک (صفر، 250 و500 میلی‌گرم در لیتر) و نانو کلات آهن (صفر، 1 و 2 گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای آبیاری، اسید هیومیک و کلات آهن بر محتوای کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، گلوکز و پراکسیداز، اثر تیمارهای آبیاری بر محتوای پرولین و اثر تیمارهای آبیاری و اسید هیومیک بر محتوای ساکاروز و فروکتوز معنی‌دار بود. در تیمار 50 درصد تنش خشکی، محتوای تمام اسمولیت‌های محافظت‌کننده بالا رفت. در تیمار تنش خشکی 50 درصد، 500 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک و 2 گرم در لیتر نانو کلات آهن، بیشترین میزان گلوکز، فروکتوز و ساکاروز به‌دست آمد. به‌طور کلی بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از کود اسید هیومیک (500 میلی‌گرم در لیتر) و نانوکلات آهن (2 گرم در لیتر) به‌منظور کاهش اثرات تنش خشکی بر گیاه سیاهدانه پیشنهاد می‌گردد.
به‌زراعی و به‌نژادی
هوشمند عسگریان؛ وحید عبدوسی؛ الهام دانائی؛ علیرضا لادن مقدم
چکیده
تنش شوری یکی از مهم‌ترین فاکتورهای کاهش عملکرد گیاهان در جهان به‌شمار می‌رود. کاربرد اسیدهیومیک به‌همراه سلنیوم می‌تواند با افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، عملکرد گیاهان در شرایط تنش شوری را بهبود بخشد. به‌منظور ارزیابی اثرات کاربرد اسیدهیومیک و سلنیوم در شرایط تنش شوری در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل ...
بیشتر
تنش شوری یکی از مهم‌ترین فاکتورهای کاهش عملکرد گیاهان در جهان به‌شمار می‌رود. کاربرد اسیدهیومیک به‌همراه سلنیوم می‌تواند با افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، عملکرد گیاهان در شرایط تنش شوری را بهبود بخشد. به‌منظور ارزیابی اثرات کاربرد اسیدهیومیک و سلنیوم در شرایط تنش شوری در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1397، در شرایط گلخانه در شهرستان اسلامشهر اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کلرید سدیم (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم در لیتر)، اسیدهیومیک (صفر، 100 و 200 میلی‌گرم در لیتر) و سلنیوم (صفر، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر) و اثر توأم آنها بود. نتایج نشان داد که افزایش میزان شوری به‌طور معنی‌داری سبب کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و تعداد گل در بوته شد. محلول‌پاشی با 200 میلی‌گرم در لیتر اسیدهیومیک و 10 میلی‌گرم در لیتر سلنیوم سبب بهبود محتوای کاروتنوئید گلبرگ و کلروفیل کل برگ در تمامی سطوح شوری شد. همچنین با افزایش سطح کلرید سدیم تا 100 میلی‌گرم در لیتر میزان پرولین به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. در این بین، تیمارهای اثر متقابل اسیدهیومیک و سلنیوم تأثیر معنی‌داری در سطح 1% بر بهبود فعالیت آنزیمهای سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز در سطوح مختلف شوری داشتند. بیشترین میزان اسانس (1.37%) در تیمار اثر متقابل 200 میلی‌گرم در لیتر اسیدهیومیک و 10 میلی‌گرم در لیتر سلنیوم تحت تنش شوری 50 میلی‌گرم در لیتر کلرید سدیم بدست آمد. به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که محلول‌پاشی با 200 میلی‌گرم در لیتر اسیدهیومیک و 10 میلی‌گرم در لیتر می‌تواند در کاهش اثرات منفی تنش شوری بر گیاه دارویی همیشه‌بهار مؤثر باشد.
خدیجه احمدی؛ حشمت امیدی
چکیده
خشکی خصوصیات مورفولوژی، فیزیولوژی و بیوشیمیایی گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اثرات عمده‌ای بر تولیدات کشاورزی می‌گذارد. به همین منظور مطالعه‌ای با عنوان ارزیابی اثر خشکی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه جمعیت‌های گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)، در مزرعه پژوهشی گیاهان دارویی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد ...
بیشتر
خشکی خصوصیات مورفولوژی، فیزیولوژی و بیوشیمیایی گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اثرات عمده‌ای بر تولیدات کشاورزی می‌گذارد. به همین منظور مطالعه‌ای با عنوان ارزیابی اثر خشکی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه جمعیت‌های گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)، در مزرعه پژوهشی گیاهان دارویی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 94-1393 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح خشکی از مرحله گلدهی به‌عنوان فاکتور اصلی (قابلیت رطوبت خاک 0.5-، 6.5- و 9.5- اتمسفر) و جمعیت‌های بالنگو شامل یک جمعیت از استان کردستان و چهار جمعیت از استان اصفهان (اصفهان3، اصفهان5، اصفهان6، اصفهان7) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد دانه، وزن هزاردانه، رنگریزه‌های فتوسنتزی، محتوای پرولین، محتوای فنل برگ، محتوای مالون‌دی‌آلدئید، شاخص پایداری غشاء و فعالیت آنزیم پراکسیداز بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی بر صفات مورد مطالعه بجز محتوای کلروفیل b و نسبت کلروفیل a/b معنی‌دار بود. جمعیت و اثر متقابل آن بر تمامی صفات مورد ارزیابی بجز محتوای آنتوسیانین تأثیر معنی‌داری داشت. خشکی باعث کاهش محتوای رنگریزه‌های فتوسنتزی، شاخص پایداری غشاء، وزن هزاردانه و عملکرد دانه شد. با افزایش تنش خشکی فعالیت آنزیم پراکسیداز و محتوای پاداکسایش‌های غیرآنزیمی مانند ترکیب‌های فنلی، کاروتنوئید، آنتوسیانین و محتوای پرولین برای القاء تحمل به خشکی افزایش یافت. جمعیت اصفهان3 در تنش نسبتاً شدید بیشترین عملکرد دانه را با میانگین 312.77 کیلوگرم در هکتار و محتوای پرولین را با میانگین 14.02 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ داشت.
مه‌لقا قربانلی؛ اعظم علی‌بابایی؛ مریم پیوندی
چکیده
گل راعی از گیاهان دارویی ارزشمند است، این گیاه در ایران دارای 17 گونه می‌باشد، اما تنها گونه با ارزش آن Perforatum است. این گیاه در معالجه افسردگی نقش اساسی دارد. در این تحقیق گیاه گل راعی (Hypericum perforatum L.) با غلظت‌های مختلف مولیبدن شامل (شاهد، 1/0، 4/0، 8/0، 6/1 Μµ) در محلول مغذی هوگلند pH 8/6 تیمار شدند و بعد از نمونه‌ها برای سنجش پارامترهای ...
بیشتر
گل راعی از گیاهان دارویی ارزشمند است، این گیاه در ایران دارای 17 گونه می‌باشد، اما تنها گونه با ارزش آن Perforatum است. این گیاه در معالجه افسردگی نقش اساسی دارد. در این تحقیق گیاه گل راعی (Hypericum perforatum L.) با غلظت‌های مختلف مولیبدن شامل (شاهد، 1/0، 4/0، 8/0، 6/1 Μµ) در محلول مغذی هوگلند pH 8/6 تیمار شدند و بعد از نمونه‌ها برای سنجش پارامترهای بیوشیمیایی استفاده شد. مولیبدن به طور معنی‌داری سبب افزایش مقدار پرولین گل راعی می‌شود. فعالیت‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز اندام هوایی در تمام تیمارهای مولیبدن افزایش یافته، ولی در ریشه فعالیت این آنزیم‌ها در غلظت‌های بالاتر کاهش یافته‌است. فعالیت پراکسیداز اندام هوایی با تیمار غلظت‌های مختلف مولیبدن بجز در غلظت 8/0 میکرومولار مولیبدن افزایش می‌یابد و در ریشه نیز افزایش فعالیت پراکسیداز دیده شده‌است، اما در غلظت‌های بالاتر کاهش یافته‌است. افزایش مقدار مالون دآلدئید در غلظت‌های بالای مولیبدن دیده می‌شود. به‌طوری که مقدار مولیبدن به نسبت افزایش غلظت مولیبدن تیمار شده بیشتر شده‌است. بنابراین تنش مولیبدن مقدار پرولین و آنزیمهای پراکسیداز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز را افزایش می‌دهد و در غلظت‌های زیاد مولیبدن علائم سمّیت به‌صورت پراکسیداسیون لیپید ظاهر می‌شود. آنالیز داده‌ها از طریق نرم‌افزار رایانه‌ای spss و مقایسه میانگین‌ها با آزمون چند دامنه‌ای دانکن انجام شد. در هر بررسی از 3 تکرار استفاده شد.
محبوبه سخایی؛ محمدحسن عصاره؛ آناهیتا شریعت؛ غلامرضا بخشی خانیکی؛ محمد متینی‌زاده
چکیده
پتانسیل آللوپاتیک Eucalyptus camaldulensis Dehnh. طی 14 تیمار در گلخانه مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بر برخی شاخص‌های رشد و تغییرات کمّی و کیفی آنزیم پراکسیداز گندم بررسی شد. تیمارها شامل تیمار شاهد، عصاره اتانولی برگ اکالیپتوس در سه سطح (3، 6 و 12 گرم در لیتر)، عصاره آبی برگ اکالیپتوس در سه سطح (5، 10 و 20 درصد)، برگ‌های تر اکالیپتوس در سه سطح ...
بیشتر
پتانسیل آللوپاتیک Eucalyptus camaldulensis Dehnh. طی 14 تیمار در گلخانه مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بر برخی شاخص‌های رشد و تغییرات کمّی و کیفی آنزیم پراکسیداز گندم بررسی شد. تیمارها شامل تیمار شاهد، عصاره اتانولی برگ اکالیپتوس در سه سطح (3، 6 و 12 گرم در لیتر)، عصاره آبی برگ اکالیپتوس در سه سطح (5، 10 و 20 درصد)، برگ‌های تر اکالیپتوس در سه سطح (5، 10 و 15 گرم)، برگ‌های خشک آسیاب شده در سه سطح (5، 10 و 15 گرم) و نهال‌های یکساله اکالیپتوس بودند. شاخص‌های مورد بررسی شامل وزن تر و خشک بوته‌ها و سطح برگ بود. مقایسه اثر تیمارهای مختلف نشان داد که نهال‌های یکساله اکالیپتوس به دلیل ترشحات ریشه‌ای بیشترین اثر معنی‌دار را در کاهش شاخص‌های رشد در گندم داشت. با افزایش غلظت عصاره الکلی و آبی، وزن تر و خشک و سطح برگ گندم کاهش یافت، در صورتی که در تیمارهای برگ تر و نیز برگ خشک پودر شده، افزایش وزن تر و خشک و سطح برگ مشاهده شد. میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز گندم در تیمار ریشه‌ای به شدت افزایش پیدا کرد که در الگوی ایزوآنزیمی باند جدیدی در مقایسه با تیمار شاهد نشان داد. البته میزان فعالیت آنزیم در تیمار عصاره الکلی و آبی برگ‌های اکالیپتوس نیز افزایش پیدا کرد، اما باند ایزوآنزیمی‌جدیدی را نشان ندادند و در تیمار برگ تر و خشک اکالیپتوس، کمتر تحت تأثیر قرار گرفت.
فاطمه عسگری؛ مه لقا قربانلی
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، ، صفحه 27-53
چکیده
گیاه معطر .Thymus pubescens Boiss. et kotschy et Celak یکی از 14 گونه آویشن موجود در ایران می باشد که پراکنش نسبتا وسیعی در شمال و غرب کشور دارد. جهت تعیین فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و نیترات ردوکتاز در شرایط مختلف اکولویک، نمونه برداری از 11 نقطه رویشی در 4 منطقه: دره لار، دماوند، سیراچال و فشم در استان تهران و در دو مرحله رویشی (قبل ...
بیشتر
گیاه معطر .Thymus pubescens Boiss. et kotschy et Celak یکی از 14 گونه آویشن موجود در ایران می باشد که پراکنش نسبتا وسیعی در شمال و غرب کشور دارد. جهت تعیین فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و نیترات ردوکتاز در شرایط مختلف اکولویک، نمونه برداری از 11 نقطه رویشی در 4 منطقه: دره لار، دماوند، سیراچال و فشم در استان تهران و در دو مرحله رویشی (قبل از گلدهی) و گلدهی انجام شد.فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در برگ گیاهان 4 منطقه با روش درزیوه In vivo تعیین شد. فعالیت آنزیم NR در گیاهان دره لار و سیراچال در مرحله گلدهی بیشتر از مرحله رویشی بود. در گیاهان دماوند تغییرات متفاوتی در فعالیت آنزیم مشاهده شد و در گیاهان فشم فعالیت NR در مرحله گلدهی کمتر از مرحله رویشی بود. گیاهان فشم در مرحله رویشی و گیاهان سیراچال در مرحله گلدهی فعالیت بیشتری نسبت به سایر مناطق نشان دادند. در مجموع گیاهان سیراچال و فشم (شمال غرب استان تهران) نسبت به گیاهان دره لار و دماوند (شرق استان تهران) فعالیت بیشتری نشان دادند.فعالیت آنزیم پراکسیداز در گیاهان سیراچال و فشم و در دو مرحله رویشی و گلدهی پس از عصاره گیری با اندازه گیری میزان جذب آنها تعیین شد. فعالیت آنزیمی تمام نمونه ها در مرحله رویشی بیش از مرحله گلدهی بود. علاوه بر این، گیاهان فشم نسبت به گیاهان سیراچال فعالیت آنزیمی بیشتری نشان دادند. افزایش فعالیت آنزیمی در مرحله رویشی نسبت به گلدهی، براساس تحقیقات انجام شده، می تواند به علت درجه حرارت کمتر در مرحله رویشی باشد.
